Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Transcript

1 Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) ΛΟΓΡΦΙΚ ΣΤΟΙΧΕΙ Παραδοσιακές στολές Θράκης Ο χορός «Γρήγορο χασάπικο» είναι χορός της Θράκης αλλά χορεύεται σήμερα σε αρκετές περιοχές της Ελλάδας με διαφορετικές μελωδίες. Εντοπίζεται στις περιοχές τις οποίες εγκαταστάθηκαν Μικρασιάτες μετά το 1922, με τη έλευση των προσφύγων στην Ελλάδα. Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Λαογραφικά στοιχεία ( σελίδα 1 η )

2 Η ονομασία προέρχεται από την τουρκική λέξη «kasap» (κρεοπώλης) ενώ η αντίστοιχη ελληνική ονομασία ήταν μακελάρικος και οι ρίζες του ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο. Μορφές του χασάπικου ήταν γνωστές από παλαιότερα χρόνια σε αρκετά μέρη του ελληνικού χώρου, περισσότερο όμως στην Κωνσταντινούπολη και την ευρύτερη περιοχή της. Χορευόταν από τη συντεχνία των Ελλήνων χασάπηδων στη Κωνσταντινούπολη και τα βήματα και η περιγραφή έμοιαζαν με χορευτική μίμηση μάχης με σπαθιά, σε μια προσπάθεια σύνδεσης του χορού με την αρχαιότητα και με τον τρόπο τακτικής κίνησης του στρατού του Μεγάλου λεξάνδρου. H Κύπρια διανοούμενη και μητέρα του Γάλλου ποιητή ντρέ Σενιέ, Ελισάβετ Λομάκα-Σενιέ, τον θεωρούσε αρχαίο χορό, ο οποίος συμβόλιζε την εκστρατεία του Μέγα λέξανδρου κατά του αρείου. ναφορά γίνεται στις επιστολές της Μαντάμ Σενιέ στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα, από προσωπική της μαρτυρία (τον είδε να χορεύεται στην Κωνσταντινούπολη τον 18ο αιώνα). "...Χορευόταν από 200 ή 300 Έλληνες χασάπηδες από την Μακεδονία στους οποίους η Οθωμανική αυτοκρατορία είχε παραχωρήσει το προνόμιο να φέρουν μακριά μαχαίρια και να ταξιδεύουν φορώντας σαρίκι και πράσινο ένδυμα. Επικεφαλής των χορευτών ήταν δυο κορυφαίοι, που είχαν το γενικό πρόσταγμα και κρατώντας μαχαίρια παρίσταναν τον Μ. λέξανδρο και τον Ηφαιστίωνα. Πίσω από αυτούς ξεχώριζαν δεκαπέντε άλλοι που κρατούσαν επίσης μαχαίρια, ρόπαλα ή μαστίγια και πιο πίσω ακολουθούσαν οι υπόλοιποι χωρισμένοι σε ουλαμούς. Ο χορός ήταν μια παντομίμα που χορευόταν στη γιορτή της συντεχνίας και αναπαρίστανε τα κατορθώματα του Μ. λέξανδρου τραγουδώντας τραγούδια σχετικά με αυτό..." Υπάρχει όμως και μια δεύτερη εκδοχή, η οποία υποστηρίζει πως ο χορός ήταν ο χορός της ισχυρής συντεχνίας των κρεοπωλών "μακελλάρηδων" από την οποία και πήρε το όνομά του. Λέγεται ότι μετά από τα γλέντια της συντεχνίας και μετά από την μεγάλη κατανάλωση φαγητού και κρασιού, κρατιόντουσαν από τους ώμους για να μπορούν να αλληλοστηρίζονται. Θεωρείται πως έτσι δημιουργήθηκε και η λαβή του κρατήματος του χορού από τους ώμους. Το μουσικό μέτρο είναι 2/4 δίσημο, με δύο χορευτικά μοτίβα τα οποία εναλλάσσονται. Χορεύεται σε έξι ( 6 ) βήματα με λαβή από τους ώμους. Τα τραγούδια που συνοδεύουν το χορό είναι πάρα πολλά ( παραδοσιακά αλλά και νεότερα ελαφρολαϊκά και λαϊκά ). Επίσης, χορεύετε με δύο τρόπους. Ο ένας τρόπος είναι στα βήματα του συρτού στα τρία, αλλά πιο γρήγορος ενώ ο δεύτερος, τα βήματα του συρτού στα τρία τα έχει στο δεύτερο μέρος (ρεφραίν) και στο πρώτο μέρος έχει διαφορετικά βήματα. πό τα τραγούδια ξεχωρίζουν το «Έχε γεια, πάντα γεια, ένα τραγούδι με προέλευση από την Κωνσταντινούπολη και το ορχηστρικό «Ταταυλιανός». Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Λαογραφικά στοιχεία ( σελίδα 2 η )

3 ΕΧΕ ΓΕΙ, ΠΝΤ ΓΕΙ Στο Γαλατά ψιλή βροχή και στα Ταταύλα μπόρα, Βασίλισσα των κοριτσιών είναι η μαυροφόρα. Έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. Στο Γαλατά θα πιώ κρασί στο Πέρα θα μεθύσω, και μέσα απ το Γεντί-Κουλέ κοπέλα θ αγαπήσω. Έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. Γεντί-Κουλέ και Θαραπιά, Ταταύλα και Νιχώρι, αυτά τα τέσσερα χωριά μορφαίνουνε την Πόλη. Έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε, έχε γεια πάντα γεια τα μιλήσαμε, όνειρο ήτανε τα λησμονήσαμε. Στις νεότερες εκτελέσεις, αντί "πάντα γειά" έχει αποδοθεί "Παναγιά". Ο λόγος ίσως είναι ή αναφορά στη "βασίλισσα των κοριτσιών", η οποία "είναι η Μαυροφόρα", θεωρώντας ότι είναι η Παναγιά, αλλά υπονοείται η Κωνσταντινούπολη και κορίτσια τα ελληνόφωνα προάστιά της. Παρτιτούρα του χορού Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Λαογραφικά στοιχεία ( σελίδα 3 η )

4 Μουσικό μέτρο του χορού Το μουσικό μέτρο του χορού είναι δίσημο Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Λαογραφικά στοιχεία ( σελίδα 4 η )

5 νάλυση Βημάτων - Κουπλέ ( Μέρος 1 ο ) ρ χ ι κ ή θ έ σ η ρχική θέση: Προσοχή ριστερό εξί 1 Β ή μ α 1 ο 1. Φέρνουμε το δεξί πόδι στη διάσταση Β ή μ α 2 ο 2. Φέρουμε το αριστερό πόδι πίσω σταυρωτά από το δεξί, προς τη φορά του κύκλου Β ή μ α 3 ο 3. Φέρουμε το δεξί πόδι πίσω στη διάσταση, προς τη φορά του κύκλου Β ή μ α 4 ο 4. Άρση του αριστερού ποδιού στον αέρα. 5 Β ή μ α 5 ο 5. Το αριστερό πόδι από την άρση πατάει μπροστά. 6α Β ή μ α 6 ο 6β 6. Το δεξί πόδι στον αέρα, «κλωτσάει» μπροστά και πάει ξανά στο βήμα 1 ( στο τελευταίο μέτρο, πριν το ρεφραίν, το δεξί πάει στην προσοχή) Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) νάλυση βημάτων ( σελίδα 1 η )

6 νάλυση Βημάτων - Ρεφραίν ( Μέρος 2ο ) Β ή μ α 1 ο 1 1. Το δεξί πόδι πατά στην δεξιά ( το βήμα αυτό γίνεται στην πρώτη λέξη του ρεφραίν, και συγκεκριμένα στο «ΕΧΕ» ) 2 Β ή μ α 2 ο 2. Το αριστερό έρχεται δίπλα από το δεξί (το βήμα αυτό γίνεται στην δεύτερη λέξη του ρεφραίν, και συγκεκριμένα στο «ΓΕΙ» ) 3 Β ή μ α 3 ο 3. Το αριστερό πόδι πατάει στο πλάι στην διάσταση (το βήμα αυτό γίνεται στην τρίτη λέξη του ρεφραίν, και συγκεκριμένα στο «Π-» ) Β ή μ α 4 ο 4 4. Το δεξί έρχεται δίπλα από το αριστερό (το βήμα αυτό γίνεται στην τρίτη λέξη του ρεφραίν, και συγκεκριμένα στο «-ΝΤ ΓΕΙ» ) Β ή μ α 5 ο 5. Φέρουμε το δεξί πόδι να πατήσει πλάγια δεξιά, προς την φορά του κύκλου. Β ή μ α 6 ο 6. Το αριστερό πόδι πατάει δεξιά πλάγια προς την φορά του κύκλου. 7 Β ή μ α 7 ο 7. Το δεξί πόδι πατάει δεξιά στην φορά του κύκλου στην διάσταση με τα δάχτυλα προς το κέντρο ενώ γυρίζει και το αριστερό. Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) νάλυση βημάτων ( σελίδα 2 η )

7 Β ή μ α 8 ο 8. Άρση του αριστερού ποδιού στον αέρα δεξιά, σταυρωτά πάνω από το δεξί. 9 Β ή μ α 9 ο 9. Φέρνουμε το αριστερό πόδι πίσω στην διάσταση. Β ή μ α 1 0 ο 10. Άρση του δεξιού ποδιού στον αέρα αριστερά, σταυρωτά πάνω από το αριστερό. Τα βήματα από 5 μέχρι 10 επαναλαμβάνονται άλλη μία φορά, μέχρι το τέλος του ρεφραίν. Την δεύτερη φορά, μετά το 10 ο βήμα φέρνουμε το δεξί πόδι στην διάσταση και μετά ξανά τα βήματα του 1 ου μέρους ( κουπλέ ). Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) νάλυση βημάτων ( σελίδα 3 η )

8 6 ο α 1 1 ο 5 5 ο 6 6 ο β ρχική θέση 2 ο 4 ο 3 ο 4 Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Τα βήματα στον χώρο ( σελίδα 1 η )

9 ο 4 ο 2 ο 1 ο 9 ο ρχική θέση ρεφραίν Γρήγορο χασάπικο ( χασαπιά ) Τα βήματα στον χώρο ( σελίδα 2 η )