Νευροβιολογία των Μνημονικών Λειτουργιών

Transcript

1 Νευροβιολογία των Μνημονικών Λειτουργιών Ενότητα 2: Κατηγοριοποιήσεις Μάθησης & Μνήμης Στυλιανός Κούβαρος Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

2 Σκοποί ενότητας Ορισμός μνήμης Ποιοτική και χρονική κατηγοριοποίηση της μνήμης Στάδια της μνημονικής λειτουργίας Ιστορικά στοιχεία

3 Μνήμη Είναι η ιδιότητα του ΝΣ να συγκρατεί την προσλαμβανόμενη μέσω εμπειρίας /μάθησης πληροφορία για μικρό ή μεγάλο χρονικό διάστημα και να τροποποιεί τη συμπεριφορά. Συγκροτείται μέσω συμμετοχής όλων των επιπέδων οργάνωσης του ΝΣ. Ορίζεται ως μία διεργασία, ως κατάσταση, ως ικανότητα, ως εγκεφαλική δραστηριότητα ή πρότυπο νευρωνικής δραστηριότητας. Είναι η νευρωνική αναπαράσταση των παρελθουσών εμπειριών, η οποία διατηρείται στο χρόνο (Buzsaki, 2006). Συνίσταται από ένα σύνολο διακριτών γνωσιακών ικανοτήτων που μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με βάση διαφορετικά κριτήρια όπως είναι η φύση της πληροφορίας και ο χρόνος (Lukas, 2005). Υφίσταται μέσω της ανάκτησής της και όσο δεν ανακτάται δε μπορεί να υφίσταται (Moscovitch, 2007).

4 Μνήμη Είναι μία εγκεφαλική λειτουργία καθοριστική για τη συγκρότηση της προσωπικότητας του ατόμου και της λειτουργίας του στο ευρύτερο κοινωνικό χώρο.

5 Κατηγοριοποιήσεις Μνήμης Ποιοτική Κατηγοριοποίηση Χρονική Κατηγοριοποίηση

6 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Βασικό και γενικό κριτήριο στην διάκριση ποιοτικά διαφορετικών τύπων μνήμης είναι αυτό της συνειδητής επίγνωσης του περιεχομένου της μνήμης και της έκφρασής του μέσω της συμπεριφοράς. Ένα άλλο είδος μνημονικής λειτουργίας σχετίζεται με την ικανότητα επιτέλεσης, συγκεκριμένων συμπεριφορών οι οποίες έχουν αποκτηθεί και παγιωθεί σταδιακά και οι οποίες εκφράζονται χωρίς άμεση εποπτεία και διεύθυνση της συνείδησης (χωρίς συνειδητή επίγνωση).

7 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης ΕΡΩΤΗΜΑ: Μπορεί κάποιος να συγκρατήσει το αποτέλεσμα της ενεργοποίησης της μνήμης και να εκφέρει ρητά, δηλωτικά? Το ένα είδος μνήμης με την θετική απάντηση στο ερώτημα συνιστά την δηλωτική μνήμη. Το άλλο είδος μνήμης με την αρνητική απάντηση συνιστά την μη δηλωτική μνήμη.

8 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Δηλωτική Μνήμη Δηλωτική (declarative, explicit) Μνήμη & Μάθηση: Συνειδητή συγκράτηση/ ανάκληση βιωματικών γεγονότων και γνώσεων. Συγκροτείται από τη βιωματική και σημασιολογική μνήμη. Βασίζονται στο ίδιο σύστημα εγκεφαλικών δομών, νευρωνικών δικτύων (Σύστημα ΕΚΛ). Αμφοτερόπλευρη βλάβη στον Ιππόκαμπο προκαλεί βλάβη και στα 2 είδη μνήμης.

9 Βιωματική Μνήμη Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Δηλωτική Μνήμη Μακρόχρονη συγκράτηση βιωματικών γεγονότων τα οποία ανακαλούνται συνειδητά και ρητά. Αναφέρεται σε ειδικό χώρο-χρονικό πλαίσιο και είναι πολύ λεπτομερής. Πού ήταν και τι έκανε κάποιος το Σάββατο (πότε)? Το είδος της μνήμης που επιτρέπει στους ανθρώπους να συλλογίζονται πάνω σε προσωπικές εμπειρίες Η διεργασία ανάσυρσης συνιστά νοητικό ταξίδι στο χρόνο. Ο πιο ευπαθής (και εύπλαστος, τροποποιήσιμος) τύπος μνήμης.

10 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Δηλωτική Μνήμη Σημασιολογική Μνήμη Γνώσεις γεγονότων και γενικής πληροφορίας χωρίς χωρο-χρονικό πλαίσιο. Είναι η ικανότητα αποθήκευσης και ανάκτησης πληροφορίας γύρω από δεδομένα, γεγονότα, γνώσεις, και γενικά υλικού που δεν συνοδεύεται από πληροφορία για το πού ή πότε ακριβώς έγινε η πρόσληψη αυτών των γνώσεων. Εξαγωγή σημασιολογικής πληροφορίας από την βιωματική μνήμη. Τι είναι το Σάββατο? Συχνά, χρησιμοποιούμε την επαγωγή, τη συμπερασματολογία, για την επιτυχή απάντηση ως προς το σημασιολογικό περιεχόμενο.

11 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Μη Δηλωτική (non declarative, implicit) Μνήμη & Μάθηση: Επιτέλεση κινητικών & αντιληπτικών διεργασιών-συμπεριφορών-δεξιοτήτων, εξαρτημένες αποκρίσεις σε ερεθίσματα. Π.χ. εκμάθηση εκτέλεσης ενός μουσικού κομματιού, αυτόματος χειρισμός πληκτρολογίου υπολογιστή, κινητού, εκμάθηση υπογραφής κλπ. Κάθε μη δηλωτική μνήμη μπορεί να αρχίζει ως δηλωτική, έκδηλες μνήμες μπορούν να περιέχουν μη δηλωτικά στοιχεία.

12 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Είναι το είδος της μνήμης της οποίας το περιεχόμενο εκφράζεται, εκφέρεται μέσω της επίδοσης, της συμπεριφορικής απόδοσης, χωρίς να μπορεί να γίνει δηλωτική αναφορά του περιεχομένου αυτού. Είναι αυτό που δεν γνωρίζουμε ότι γνωρίζουμε. Εμφανίζεται ως μάθηση στην χρήση της γλώσσας, και στους αυτοματισμούς που συνδέονται με κινητικές δεξιότητες-ικανότητες και συνήθειες. Η εμπλοκή της συνείδησης, της προσπάθειας ελέγχου πάνω στο εκφραζόμενο περιεχόμενο αυτής της μνήμης μπορεί να έχει καταστρεπτικά αποτελέσματα επί του αποτελέσματος. Φλοιο-Βασικά γάγγλια (πυρήνες ραβδωτού), Παρεγκεφαλίδα, Αμυγδαλή.

13 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Δεξιότητες και Συνήθειες Μη Δηλωτική Μνήμη Δεξιότητα είναι η σταδιακή βελτίωση επίδοσης ως αποτέλεσμα πρακτικής εκπαίδευσης μιας κινητικής, αντιληπτικής ή νοητικής δοκιμασίας. Διαδικαστική μάθηση-μνήμη (procedural learning and memory), γιατί είναι το αποτέλεσμα ενός ευρύτατου φάσματος συντονισμένων συμπεριφορών τις οποίες πραγματοποιούμε στην καθημερινή ζωή μας (Eichenbaum, 2012). Διεκπεραιώνεται από τον πρωτοταγή κινητικό φλοιό, τον προκινητικό φλοιό και οι υποφλοιϊκές δομές του ραβδωτού σώματος και της παρεγκεφαλίδας. Βλάβη στο σύστημα αυτό προκαλεί σοβαρή αδυναμία εκμάθησης νέων κινητικών δεξιοτήτων (Νόσος του Huntington, νόσος Parkinson). Οι διαδικαστικές μνήμες μπορούν να δημιουργηθούν νωρίς στη ζωή, μπορούν εντούτοις να συνεχίζουν να τροποποιούνται και να βελτιώνονται μέσω της εμπειρίας και της επανάληψης κατά τη διάρκεια όλης της ζωής. Βάδιση, εκμάθηση μουσικών οργάνων, αυτόματης («τυφλής») πληκτρολόγησης κειμένου.

14 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Εξαρτημένη Μάθηση και Μνήμη Μη Δηλωτική Μνήμη Κλασική εξαρτημένη μάθηση και μνήμη (classical conditioning): συσχετισμός μεταξύ ουδέτερου ερεθίσματος και σημαντικού ερεθίσματος Συντελεστική μάθηση-μνήμη (operant conditioning): συσχετισμός μεταξύ ερεθίσματος-συμπεριφοράς

15 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Κλασική εξαρτημένη μάθηση και μνήμη (classical conditioning) Συνειρμός Ρώσος φυσιολόγος Ivan P. Pavlov (Nobel το 1904)

16 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Κλασική εξαρτημένη μάθηση και μνήμη (classical conditioning) Συσχετισμός μεταξύ ουδέτερου ερεθίσματος και σημαντικού ερεθίσματος Συμπεριφορικός (και βιολογικός) συνδυασμός (συνειρμός) δύο ερεθισμάτων διαφορετικού τύπου. Μάθηση προβλεπτικής αξίας ενός ερεθίσματος για κάποιο άλλο Μνημόνευση συγκεκριμένης σχέσης αιτίου-αποτελέσματος Βασίζεται στον χρονικό συσχετισμό (συνάφεια) αλλά και στην πραγματική ειδική σχέση μεταξύ των δύο ερεθισμάτων (ενδεχομενικότητα, συνέπεια). Η διαδικασία είναι προσαρμοστική: π.χ. αν πάψει να ισχύει η συγκεκριμένη πρόβλεψη, μπορεί να αποσβεστεί η συγκεκριμένη αντίδραση (όχι να απαλειφθεί η μνήμη, αλλά να αντικατασταθεί).

17 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Συντελεστική μάθηση-μνήμη (operant conditioning) Σύνδεση (συνειρμός), μεταξύ μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς (θετική ή αρνητική) και του (θετικού ή αρνητικού) αποτελέσματος της συμπεριφοράς αυτής, το οποίο αποτέλεσμα λειτουργεί ως ενισχυτής εκμάθησης. Συνίσταται στο γεγονός ότι η πιθανότητα να προκληθεί μια συμπεριφορική απάντηση μεταβάλλεται, όταν η απάντηση συνδεθεί με ανταμοιβή είτε, σε ορισμένες περιπτώσεις, με τιμωρία.

18 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Συντελεστική μάθηση-μνήμη (operant conditioning)

19 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Εξοικείωση (Εθισμός)-Ευαισθητοποίηση Εξοικείωση είναι η σταδιακή γενικευμένη μείωση της στερεότυπης απόκρισης του οργανισμού σε ένα ερέθισμα μετά από επαναλαμβανόμενη ή συνεχή παρουσία ενός (του ίδιου ή παρεμφερούς) ασθενούς, ήπιου, μη σημαντικού για τον οργανισμό ερεθίσματος (μετακόμιση σε νέο περιβάλλον). Η ευαισθητοποίηση συνίσταται στην ενίσχυση των αποκρίσεων σε μία ευρεία ποικιλία ερεθισμάτων που παρατηρείται μετά την επίδοση ενός έντονου δυνητικά επικίνδυνου ερεθίσματος (κακοποιημένο ζώο). Στην περίπτωση που η ευαισθητοποίηση πραγματοποιείται, ενώ έχει προηγούμενα επέλθει εξοικείωση, το αποτέλεσμα της εμπειρίας που προκαλεί ευαισθητοποίηση ονομάζεται απεξοικείωση

20 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη Αμυντικό αντανακλαστικό απόσυρσης του Βραγχίου Οι μηχανισμοί απλών μορφών εξοικείωσης και ευαισθητοποίησης έχουν μελετηθεί εκτενέστατα στο θαλάσσιο σαλιγκάρι Aplysia californica, (Eric Kandel) Εξοικείωση επάγεται μετά από επαναλαμβανόμενο ήπιο ερεθισμό του σίφωνα και συνίσταται στη σταδιακή μείωση της αντανακλαστικής συμπεριφοράς απόσυρσης του βραγχίου.

21 Ποιοτική κατηγοριοποίηση μνήμης Μη Δηλωτική Μνήμη

22 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

23 Διαφορές μεταξύ Δηλωτικής Μη Δηλωτικής Μνήμης Συνειδητή Ασυνείδητη / Ρητή Άρρητη Ταχεία δημιουργία Βραδεία αποθήκευση, με την επανάληψη Εύκολη απώλεια Μακρόχρονη και ακριβής διατήρηση Μετασχηματιστική Αυτοματοποιημένη Διαφορετικές εγκεφαλικές δομές μνημονικά συστήματα

24

25 ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ

26 ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ

27 Σχέσεις Μεταξύ Διάρκειας και Είδους Μνήμης

28 ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ Αισθητική μνήμη (sensory memory) Αναφέρεται σε έναν χώρο «αποθήκευσης» που θεωρείται ότι δέχεται πληροφορία από τα αισθητικά συστήματα, την οποία και συγκρατεί για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, της τάξης των δευτερολέπτων. Συνίσταται στη συγκράτηση σχετικά μεγάλου όγκου πληροφορίας, η οποία δεν έχει ακόμα υποστεί επεξεργασία, δεν έχει «ερμηνευτεί», δεν έχει «κατηγοριοποιηθεί» και πιθανόν στην πλειοψηφία της να χαθεί. Κάποια από τα στοιχεία της αισθητικής μνήμης θα επιλεγούν από το νευρικό σύστημα για περαιτέρω συγκράτηση στον «χώρο» της βραχύχρονης μνήμης. Θεωρείται ότι για τις διάφορες αισθήσεις (π.χ. όραση, ακοή, κ.λπ.) υφίστανται διαφορετικές, ανεξάρτητες «αποθήκες» (εικονική μνήμη, ηχοϊκή μνήμη). Η οπτική εικόνα που αφήνουν στον εγκέφαλο τα ταχέως εμφανιζόμενα και εξαφανιζόμενα φωτεινά σχήματα των βεγγαλικών. Η φωτεινή γραμμή που δημιουργείται ως φευγαλέα εντύπωση, όταν ένα φωτεινό αντικείμενο κινείται γρήγορα μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο.

29 ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ Ενεργός μνήμη (working memory) Αναφέρεται στο σύστημα ή το σύνολο εκείνο συστημάτων που θεωρείται ότι είναι απαραίτητα στην πρόσκαιρη, βραχύχρονη συγκράτηση της πληροφορίας, ενόσω εκτελούνται σύνθετες εγκεφαλικές διεργασίες όπως ο συλλογισμός, η γλώσσα, η εκτέλεση αριθμητικών πράξεων, ο αυτοσχεδιαζόμενος λόγος, η κατανόηση, ο σχεδιασμός για το μέλλον και η μάθηση. Αποτελεί τη διεργασία κατά την οποία ετερογενείς πληροφορίες συνδυάζονται προσωρινά, ώστε να καθίσταται δυνατή η αποτελεσματική επιτέλεση μιας εργασίας. Η ενεργός μνήμη μπορεί να βελτιωθεί μέσω της εκπαίδευσης (Klingberg, 2010). Βασικός ρόλος του προμετωπιαίου φλοιού στην ενεργό μνήμη.

30 ΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΝΗΜΗΣ

31 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών

32 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών

33 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Παγίωση συνίσταται στο σύνολο των πολύπλοκων και δυναμικά αλληλεπιδρώντων μοριακο-κυτταρικών και διακυτταρικών χρονοεξαρτώμενων διεργασιών και οδηγούν στη σταδιακή σταθεροποίηση του μνημονικού αποτυπώματος.

34 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Κυτταρική παγίωση (cellular consolidation) Συνίσταται στο σύνολο των μοριακο-κυτταρικών διεργασιών (πρωτεινοσύνθεση) που συμβαίνουν τοπικά στο νευρωνικό δίκτυο και απαιτούνται για τη σταθεροποίηση των συναπτικών ουσιαστικά μεταβολών (δηλαδή στις συνάψεις), στις οποίες βασίζεται η μνήμη (Συναπτική Πλαστικότητα-επόμενο κεφάλαιο). Οι διεργασίες της κυτταρικής παγίωσης συντελούνται εντός ορισμένων ωρών μετά την πρόσληψη της πληροφορίας (π.χ. κατά την εκμάθηση μιας δοκιμασίας).

35 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Συστημική παγίωση (system consolidation). Αναφέρεται στο σύνολο των διεργασιών που αφορούν αλληλεπιδράσεις μεταξύ διαφορετικών εγκεφαλικών περιοχών, οι οποίες απαιτούνται για την εγκατάσταση μακρόχρονης μνήμης. Για την ολοκλήρωση της συστημικής παγίωσης απαιτείται πολύ μεγαλύτερο διάστημα, το οποίο εκτείνεται από ημέρες, μήνες έως αρκετά χρόνια. Η «αυθόρμητη» ενδογενής εγκεφαλική δραστηριότητα (Οξύαιχμα κύματα-ριπιδισμοί

36 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Κλασική θεωρία συστημικής παγίωσης (the standard model of system consolidation) (Squire, Cohen, & Nadel, 1984). Η τρέχουσα νέα πληροφορία ενσωματώνεται ταχύτατα σε έναν χώρο προσωρινής συγκράτησης, αποθήκευσης (χρονικά περιορισμένος ρόλος ιπποκάμπου στην μνήμη). Η μνημονική πληροφορία σταδιακά μεταφέρεται και ενσωματώνεται μέσα σε έναν χώρο με προϋπάρχουσα πληροφορία-γνώση, όπου και παγιώνεται ως μακρόχρονη μνήμη (φλοιός). Το μεγάλο χρονικό διάστημα παγίωσης (δεκαετίες) καθίσταται υπερβολικά μεγάλο για την εξυπηρέτηση των πρακτικών, καθημερινών αναγκών.

37 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Θεωρία του πολλαπλού αποτυπώματος (the multiple trace theory) (Moscovitch & Nadel, 1998) Η ανάκληση ενός βιώματος απαιτεί την εμπλοκή του ιππόκαμπου ανεξάρτητα από το πόσο μακρινό είναι το συμβάν στο παρελθόν. Το αρχικό αποτύπωμα της βιωματικής μνήμης συνίσταται σε πρότυπα νεοφλοιϊκής νευρωνικής δραστηριότητας, τα οποία επάγονται από μικρά σύνολα νευρώνων του ιπποκάμπειου δικτύου που λειτουργούν ως «λήμματα» του ευρύτερου «ευρετηρίου». Κάθε φορά που ενεργοποιείται ένα μνημονικό αποτύπωμα, δημιουργείται ένα νέο λήμμα στο ιπποκάμπειο ευρετήριο, επιπρόσθετα του αρχικού λήμματος, το οποίο συνίσταται στο αρχικώς δημιουργούμενο αποτύπωμα και το οποίο αντιστοιχούσε στο αρχικό πρότυπο νεοφλοιϊκής δραστηριότητας. Αυτό οδηγεί στη δημιουργία πολλαπλών αποτυπωμάτων, άρα λημμάτων που έχουν κοινά στοιχεία με το αρχικό αποτύπωμα. Οι παλαιότερες μνήμες είναι αναμενόμενο να ενεργοποιούνται πιο συχνά απ ό,τι οι νεότερες και με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται και υφίστανται περισσότερα αντίγραφα-λήμματα για τις παλιότερες σε σχέση με τις νεότερες μνήμες, με τα αντίγραφα αυτά να είναι κατανεμημένα στο ευρύ δίκτυο του ιππόκαμπου.

38 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Θεωρία του πολλαπλού αποτυπώματος (the multiple trace theory) (Moscovitch&Nadel,1998) Κάθε φορά που ενεργοποιείται μία μνήμη δημιουργείται ένα νέο πρόσθετο αντίγραφο-λήμμα στον ιππόκαμπο: Πολλαπλότητα αποτυπωμάτων. Όσο πιο παλιά είναι μία μνήμη τόσο περισσότερα αντίγραφα έχει και τόσο πιο ανθεκτική γίνεται.

39 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών

40 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Ανάκτηση Αναφέρεται στην ικανότητα πρόσβασης στην αποθηκευμένη πληροφορία που βρίσκεται υπό μορφή αποτυπωμάτων, ή αλλιώς στην επανενεργοποίηση ή ανασύνθεση αυτών των αποτυπωμάτων με σκοπό να καταστεί η πληροφορία αυτή διαθέσιμη και ικανή να επηρεάσει την τρέχουσα συμπεριφορά. H ανάκτηση μιας μνήμης μπορεί να οδηγήσει σε επαναπαγίωσης λόγω του ότι η διεργασία ανάκτησης είναι ταυτόχρονα και ένα γεγονός κωδικοποίησης. Ο Αριστοτέλης είχε ήδη παρατηρήσει και περιγράψει ότι η εξάσκηση με την επαναλαμβανόμενη ανάκληση ενός πράγματος ενδυναμώνει την μνήμη. Είναι η πραγμάτωση της μάθησης (Dudai, 2004). Tα νευρωνικά δίκτυα, τα οποία εμπλέκονται στη διεργασία της ανάκτησης των διαφορετικών μορφών μνήμης, μπορεί να διαφέρουν πολύ μεταξύ τους, όμως σε όλες τις περιπτώσεις το μοριακοκυτταρικό υπόβαθρο αναμένεται να είναι καθολικό (Dudai & Eisenberg, 2004).

41 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Επαναπαγίωση Η διεργασία της ανάκτησης προκαλεί την έναρξη νέας πρωτεϊνοσύνθεσης, η οποία συμβάλλει στην περαιτέρω παγίωση (επαναπαγίωση) του μνημονικού αποτυπώματος. Το φαινόμενο της επαναπαγίωσης αντανακλά τη σημαντικότητα της δυνατότητας τροποποίησης μνημονικών αποτυπωμάτων προηγούμενων εμπειριών από μελλοντικές εμπειρίες. Η επαναπαγίωση εξαρτάται από νέα πρωτεϊνοσύνθεση και ενδέχεται να αποτελεί έναν συνδυασμό μεταξύ δύο ταυτόχρονων κυτταρικών διεργασιών, αποδυνάμωσης και επανενδυνάμωσης προηγουμένως ενισχυμένων συνάψεων

42 Στάδια Μνημονικών Διεργασιών Σημασία Επαναπαγίωσης Επιτρέπει σε έναν οργανισμό να ενσωματώσει στοιχεία νέων εμπειριών σε προϋπάρχουσες γνωσιακές δομές Προσφέρει δυνατότητα απαλοιφής μνημών, οι οποίες έχουν για κάποιο λόγο καταστεί προβληματικές για τη ζωή του ατόμου, όπως είναι αυτές που συνδέονται με τον εθισμό σε ουσίες καθώς και η μετατραυματική διαταραχή άγχους

43 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ

44 Ιστορικά στοιχεία Henry Gustav Molaison (Η.Μ.) 1953: Αμφοτερόπλευρη χειρουργική αφαίρεση μεγάλου τμήματος του ΕΚΛ και παρακείμενων περιοχών για αντιμετώπιση φαρμακοανθεκτικής επιληψίας. (~70% ιππόκαμπος, ενδορινικός φλοιός, τμήμα περιρινικού & παραϊπποκάμπειου φλοιού, αμυγδαλή, συνδέσεις). Πλήρης αδυναμία δημιουργίας νέων βιωματικών μνημών! video

45 Ιστορικά στοιχεία Παρατηρήσεις επί των μνημονικών ελλειμμάτων & ικανοτήτων του Η.Μ. Διατήρηση ικανότητας χρήσης τρέχουσας πληροφορίας (π.χ. συζήτηση). Διατήρηση παλαιότερων γενικών γνώσεων (π.χ. σημασία λέξεων). Απόλυτη αδυναμία δημιουργίας νέων βιωματικών μνημών. Μερική αδυναμία ανάκλησης πρότερων βιωματικών μνημών. Σταδιακή επανάκτηση αισθητικοκινητικών ικανοτήτων. Συμπεράσματα: Ύπαρξη διαφορετικών μνημονικών ειδών. Σύνδεση εγκεφαλικών δομών με είδος μνήμης (βιωματική): η ιδέα του μνημονικού συστήματος.