Eusebius Caesariensis - Quaestiones evangelicae ad Marinum

Transcript

1 Eusebius Caesariensis - Quaestiones evangelicae ad Marinum This text belongs to the Thesaurus Linguae Graecae (TLG ), a Research Center at the University of California, Irvine, which digitized it and owns the relevant Copyright. On May 15, 2008, Prof. M. Pantelia, the Director of the Center, has expressly authorized to post it into our site. Cooperatorum Veritatis Societas thanks the prof. Pantelia, the Center, and the University of California, Irvine, of having granted the opportunity to make publicly available this text of high quality, serial number ' '. Charset and format of the text have been changed in order to make it possible the computation of analytic indexes and concordances. Analytical indexes and concordances have been made by the Cooperatorum Veritatis Societas. Quaestiones evangelicae ad Marinum [00001] ΕΚΛΟΓΗ ΕΝ ΣΥΝΤΟΜΩ ΕΚ ΤΟΥ ΑΥΤΟΥ ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΠΡΟΣ ΜΑΡΙΝΟΝ ΠΕΡΙ [00002] ΤΩΝ ΕΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΙΣ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΛΥΣΕΩΝ. [00003] Τῶν ἐν τοῖς θεοπνεύστοις Εὐαγγελίοις περὶ τὴν ἀρχὴν ἀπορουµένων ζητηµάτων καὶ λύσεων δύο πεπονηκὼς ἤδη πρότερον συγγράµµατα, πάρειµι νῦν, τὰ µέσα παρελθὼν, ἔπειτα πρὸς τῷ τέλει τῶν αὐτῶν πάντοτε τοῖς πᾶσι ζητούµενα [00004] τάχα που τῆς τοῦ Θεοῦ βουλῆς διὰ τῶν σῶν ἐπιταγµάτων ἐπὶ τοῦτο ἡµᾶς παρορµησάσης, [00005] Μαρῖνε υἱὲ τιµιώτατέ µοι καὶ φιλοπονώτατε. [00006] Ἠρώτας δὲ τὸ πρῶτον [00007] Αʹ. [00008] Πῶς παρὰ µὲν τῷ Ματθαίῳ ὀψὲ Σαββάτων φαίνεται ἐγηγερµένος ὁ Σωτὴρ, παρὰ δὲ τῷ Μάρκῳ πρωῒ τῇ µιᾷ τῶν Σαββάτων. [00009] αʹ. [00010] Τούτου διττὴ ἂν εἴη ἡ λύσις [00011] ὁ µὲν γὰρ τὸ κεφάλαιον αὐτὸ τὴν τοῦτο φάσκουσαν περικοπὴν ἀθετῶν, εἴποι ἂν µὴ ἐν ἅπασιν αὐτὴν φέρεσθαι τοῖς ἀντιγράφοις τοῦ κατὰ Μάρκον Εὐαγγελίου [00012] τὰ γοῦν ἀκριβῆ τῶν ἀντιγράφων τὸ τέλος περιγράφει τῆς κατὰ τὸν Μάρκον ἱστορίας ἐν τοῖς λόγοις τοῦ ὀφθέντος νεανίσκου ταῖς γυναιξὶ καὶ εἰρηκότος αὐταῖς, «Μὴ φοβεῖσθε, Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνόν» καὶ τοῖς ἑξῆς, οἷς ἐπιλέγει [00013] «καὶ ἀκούσασαι ἔφυγον, καὶ οὐδενὶ οὐδὲν εἶπον, ἐφοβοῦντο γάρ.». [00014] Ἐν τούτῳ γὰρ σχεδὸν ἐν ἅπασι τοῖς ἀντιγράφοις τοῦ κατὰ Μάρκον Εὐαγγελίου περιγέγραπται τὸ τέλος [00015] τὰ δὲ ἑξῆς σπανίως ἔν τισιν ἀλλ' οὐκ ἐν πᾶσι φερόµενα περιττὰ ἂν εἴη, καὶ µάλιστα εἴπερ ἔχοιεν ἀντιλογίαν τῇ τῶν λοιπῶν εὐαγγελιστῶν µαρτυρίᾳ [00016] ταῦτα µὲν οὖν εἴποι ἄν τις παραιτούµενος καὶ πάντη ἀναιρῶν περιττὸν ἐρώτηµα. [00017] Ἄλλος δέ τις οὐδ' ὁτιοῦν τολµῶν ἀθε [22.940] τεῖν τῶν ὁπωσοῦν ἐν τῇ τῶν Εὐαγγελίων γραφῇ φεροµένων, διπλὴν εἶναί φησι τὴν ἀνάγνωσιν, ὡς καὶ ἐν ἑτέροις πολλοῖς, ἑκατέραν τε παραδεκτέαν ὑπάρχειν, τῷ µὴ µᾶλλον ταύτην ἐκείνης, ἢ ἐκείνην ταύτης, παρὰ τοῖς πιστοῖς καὶ εὐλαβέσιν ἐγκρίνεσθαι. [00018] βʹ. [00019] Καὶ δὴ τοῦδε τοῦ µέρους συγχωρουµένου εἶναι ἀληθοῦς, προσήκει τὸν νοῦν διερµηνεύειν τοῦ ἀναγνώσµατος [00020] εἰ γοῦν διέλοιµεν τὴν τοῦ λόγου διάνοιαν, οὐκ ἂν εὕροιµεν αὐτὴν ἐναντίαν τοῖς παρὰ τοῦ Ματθαίου ὀψὲ σαββάτων ἐγηγέρθαι τὸν Σωτῆρα λελεγµένοις [00021] τὸ γὰρ ἀναστὰς δὲ πρωῒ τῇ µιᾷ τοῦ Σαββάτου κατὰ τὸν Μάρκον, µετὰ διαστολῆς ἀναγνωσόµεθα [00022] καὶ µετὰ τὸ ἀναστὰς δὲ, ὑποστίξοµεν [00023] καὶ τὴν διάνοιαν ἀφορίσοµεν τῶν ἑξῆς ἐπιλεγοµένων [00024] εἶτα τὸ µὲν ἀναστὰς ἂν, ἐπὶ τὴν παρὰ τῷ Ματθαίῳ ὀψὲ Σαββάτων [00025] τότε γὰρ ἐγήγερτο [00026] τὸ δὲ ἑξῆς ἑτέρα, ὂν διανοίας ὑποστατικὸν, συνάψωµεν τοῖς ἐπιλεγοµένοις [00027] πρωῒ γὰρ τῇ µιᾷ τοῦ Σαββάτου ἐφάνη Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ 1/22

2 [00028] τοῦτο γοῦν ἐδήλωσε καὶ ὁ Ἰωάννης πρωῒ καὶ αὐτὸς τῇ µιᾷ τοῦ Σαββάτου ὦφθαι αὐτὸν τῇ Μαγδαληνῇ µαρτυρήσας [00029] οὕτως οὖν καὶ παρὰ τῷ Μάρκῳ πρωῒ ἐφάνη αὐτῇ [00030] οὐ πρωῒ ἀναστὰς, ἀλλὰ πολὺ πρότερον κατὰ τὸν Ματθαῖον ὀψὲ τοῦ Σαββάτου [00031] τότε γὰρ ἀναστὰς ἐφάνη τῇ Μαρίᾳ, οὐ τότε, ἀλλὰ πρωΐ [00032] ὡς παρίστασθαι ἐν τούτοις καιροὺς δύο [00033] τὸν µὲν γὰρ τῆς ἀναστάσεως, τὸν ὀψὲ τοῦ Σαββάτου [00034] τὸν δὲ τῆς τοῦ Σωτῆρος ἐπιφανείας, τὸν πρωῒ, ὃν ἔγραψεν ὁ Μάρκος εἰπὼν ὃ καὶ µετὰ διαστολῆς ἀναγνωστέον «ἀναστὰς δέ» εἶτα ὑποστίξαντες, τὸ ἑξῆς ῥητέον, «πρωῒ τῇ µιᾷ τοῦ Σαββάτου ἐφάνη Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ, ἀφ' ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιµόνια.». [00035] Βʹ. [00036] Πῶς κατὰ τὸν Ματθαῖον ὀψὲ Σαββάτων ἡ Μα γδαληνὴ τεθεαµένη τὴν ἀνάστασιν, κατὰ τὸν Ἰωάννην ἡ αὐτὴ ἑστῶσα κλαίει παρὰ τῷ µνη µείῳ τῇ µιᾷ τοῦ Σαββάτου. [00037] αʹ. [00038] Οὐδὲν ἂν ζητηθείη κατὰ τοὺς τόπους, εἰ τὸ ὀψὲ Σαββάτων µὴ τὴν ἑσπερινὴν ὥραν τὴν µετὰ τὴν ἡµέραν τοῦ Σαββάτου λέγεσθαι ὑπολάβοιµεν, ὥς τινες ὑπειλήφασιν, ἀλλὰ τὸ βραδὺ καὶ ὀψὲ τῆς νυκτὸς τῆς [22.941] µετὰ τὸ Σάββατον [00039] οὕτω γὰρ καὶ ὀψὲ τῆς ὥρας εἰώθαµεν λέγειν, καὶ ὀψὲ τοῦ καιροῦ, καὶ ὀψὲ τῆς χρείας [00040] οὐ τὴν ἑσπέραν δηλοῦντες, οὐδὲ τὸν µετὰ ἡλίου δυσµὰς χρόνον, τὸ δὲ σφόδρα βράδιον τούτῳ σηµαίνοντες τῷ τρόπῳ [00041] ὅθεν ὥσπερ διερµηνεύων αὐτὸς ἑαυτὸν ὁ Ματθαῖος µετὰ τὸ ὀψὲ Σαββάτων, ἐπήγαγε τῇ ἐπιφωσκούσῃ φησί [00042] δηλαδὴ ὥρᾳ τῇ λοιπὸν ἤδη ὑποφαινούσῃ, καὶ ἐπιφωσκούσῃ εἰς τὴν Κυριακὴν ἡµέραν, ἥτις ἦν ὀψὲ καὶ πόῤῥω λοιπὸν ἐλαύνουσα τῶν Σαββάτων [00043] λέλεκται δὲ ὀψὲ τοῦ Σαββάτου παρὰ τοῦ ἑρµηνεύσαντος τὴν Γραφήν [00044] ὁ µὲν γὰρ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος Ἑβραΐδι γλώττῃ παρέδωκε τὸ εὐαγγέλιον [00045] ὁ δὲ ἐπὶ τὴν Ἑλλήνων φωνὴν µεταβαλὼν αὐτὸ, τὴν ἐπιφωσκοῦσαν ὥραν εἰς τὴν Κυριακὴν ἡµέραν, ὀψὲ Σαββάτων προσεῖπεν [00046] ὥστε τὸν αὐτὸν σχεδὸν νοεῖσθαι καιρὸν, ἢ τὸν σφόδρα ἐγγὺς παρὰ τοῖς εὐαγγελισταῖς διαφόροις ὀνόµασι τετηρηµένον [00047] µηδέν τε διαφέρειν Ματθαῖον εἰρηκότα [00048] «Ὀψὲ δὲ Σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς µίαν Σαββάτων ἦλθε Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ ἡ ἄλλη Μαρία θεωρῆσαι τὸν τάφον,» Ἰωάννου φήσαντος [00049] «τῇ δὲ µιᾷ τῶν Σαββάτων ἔρχεται Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ πρωῒ εἰς τὸ µνηµεῖον, ἔτι οὔσης σκοτίας.». [00050] Πλατυκῶς γὰρ ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν δηλοῦσι χρόνον διαφόροις ῥήµασι [00051] ὁ µὲν Ματθαῖος ὀψὲ, ἀντὶ τοῦ βράδιον [00052] καὶ ὀψὲ τῆς νυκτὸς ὀνοµάσας πρωῒ, ὁ διερµηνεύων ἐπήγαγε τὸ σκοτίας οὔσης, ἵνα µή τις τὸν ὄρθρον λέγειν αὐτὸν ὑπολάβοι [00053] ὡς καὶ ὁ Ματθαῖος τῷ ὀψὲ Σαββάτων, ἵνα µὴ τὴν ἑσπερινὴν ὥραν νοµίσειέ τις λέγεσθαι, προσέθηκε τὸ τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς µίαν Σαββάτων. [00054] Ἐπεὶ καὶ ἀκριβῶς οὗτος Σαββάτου εἶπεν τὴν ὀψίαν, µή τις τὴν ἑσπέραν ὑπολάβοι λέγεσθαι τὴν µετὰ ἡλίου δυσµὰς, ἀλλὰ Σαββάτων φησὶν ὀψέ. [00055] βʹ. [00056] Ἔθος δὲ ὅλην τὴν ἑβδοµάδα Σάββατον καλεῖν, καὶ πάσας τὰς ἡµέρας οὕτως ὀνοµάζειν. [00057] Λέγεται γοῦν παρὰ τοῖς εὐαγγελισταῖς τῇ µιᾷ τῶν Σαββάτων [00058] ἐν δὲ τῇ συνηθείᾳ, δευτέρα Σαββάτων, καὶ τρίτη Σαββάτων, καὶ τετάρτη Σαββάτων [00059] οὕτως οὖν ὁ Ματθαῖος τὸν καιρὸν τὸν ἐπιφαύσκοντα εἰς τὴν ἕω τῆς Κυριακῆς ἡµέρας, Σαββάτων ὀψὲ ὠνόµασεν [00060] οὐκ εἰπὼν ἑσπέραν τοῦ Σαββάτου, οὐδὲ ὀψὲ Σαββάτου [00061] ἐπεὶ ἐχρῆν ἡµᾶς τῇ ἡµέρᾳ τοῦ Σαββάτου µετὰ ἡλίου δυσµὰς ἑσπέρας γινοµένης ἀπονηστίζεσθαι [00062] καὶ οὐκέτι τὴν Κυριακὴν ἡµέραν ἀγαλλιᾷν, ἀλλὰ τὴν ἐσπέραν τοῦ Σαββάτου, εἴπερ τοῦτ' ἐδήλου ὁ εὐαγγελιστής. 2/22

3 [00063] Ἀλλ' οὐχ ἑσπέρας τοῦ Σαββάτου εἰώθαµεν τὰς νηστείας καταλύειν, ἀλλ' ἢ νυκτὸς ἐπιλαβούσης, αὐτῷ µεσονυκτίῳ, καὶ ἢ περὶ ἀλεκτόρων βοὰς, ἢ ἀµφὶ τὸν ὄρθρον [00064] ὥστε καὶ ἐξ αὐτοῦ τοῦ πράγµατος, καὶ ἐκ τῆς κεκρατηκυίας ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις τοῦ Θεοῦ συνηθείας, τὸν διὰ τοῦ ὀψὲ Σαββάτων δηλούµενον καιρὸν, µὴ τὴν ἑσπερινὴν ὥραν εἶναι, ἀλλὰ ταύτην, ἣν Ματθαῖος αὐτὸς παρέστησεν εἰπὼν τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς µίαν Σαββάτων. [00065] Οὐδὲ γὰρ λόγον εἶχε κατὰ τὴν ἑσπέραν τοῦ Σαββάτου τοιούτων θαυµάτων ἀµφὶ τὸ µνηµεῖον τοῦ Σωτῆρος ἀποτελουµένων, µὴ οὐχὶ πάντας τοὺς τὴν πόλιν οἰκοῦντας µαθεῖν τὰ γι [22.944] νόµενα, καὶ συνδροµὴ γεγόνει ἐπὶ τὸ µνῆµα, πάντων ἐγρηγορότων. [00066] Ἀκόλουθον δὲ ἦν ἀνατραπέντος τοῦ λίθου παραδόξως, παραχρῆµα σπεῦσαι τοὺς φρουροὺς τὰ πραχθέντα δηλῶσαι, τῆς ὥρας αὐτοῖς ἐπιτρεπούσης. [00067] Οἱ δὲ καὶ διδάσκονται τῇ ὑστεραίᾳ ὑπὸ τῶν ἀρχιερέων διαφηµίσαι εἰς πάντας, ὅτι οἱ µαθηταὶ αὐτοῦ νυκτὸς ἐλθόντες ἔκλεψαν αὐτὸν ἡµῶν κοιµωµένων [00068] ὃ δὴ χώραν οὐκ εἶχεν πλάττεσθαι αὐτοὺς εἰ τῇ ἑσπέρᾳ ἐγήγερτο. [00069] Ἀλλὰ γὰρ ἡγοῦµαι διὰ τούτων ἀποδείκνυσθαι τὸ παρὰ τῷ Ματθαίῳ λεγόµενον ὀψὲ Σαββάτων, µὴ τὴν ὀψινὴν ὥραν τοῦ Σαββάτου σηµαίνειν, µηδὲ τὸν ἑσπερινὸν καιρόν [00070] ἀλλ' αὐτὸς Ματθαῖος ἐπήγαγεν τὴν ἐπιφώσκουσαν ὥραν εἰς µίαν Σαββάτων, ἥτις ἦν πρωῒ, ἔτι σκοτίας οὔσης κατὰ τὸν Ἰωάννην [00071] οὕτω γὰρ ἡ συµφωνία συνδράµοι ἂν τῶν εὐαγγελικῶν φωνῶν [00072] ὡς καιροῦ µὲν ἑνὸς δι' αὐτῶν σηµαινοµένου, ἀναλλαττόντων δὲ παρ' ἑκάστου τῶν τοῦ καιροῦ µορίων [00073] ἐπεὶ καὶ µιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς ὥρας, καὶ τὴν ἀρχήν ἐστιν ἐπινοῆσαι, καὶ τὸ µέσον, καὶ τὸ τέλος. [00074] γʹ. [00075] Οὐκ ἂν γοῦν ἁµάρτοις τὰ µὲν πρῶτα τῆς ἀναστάσεως τοῦ Σωτῆρος ἡµῶν σηµαίνεσθαι εἰπὼν παρὰ τῷ Ἰωάννῃ, παρ' ᾧ ἡ Μαγδαληνὴ πρωῒ, ἔτι οὔσης σκοτίας, καὶ πρῶτον καὶ δεύτερον ἐπιστᾶσα τῷ µνήµατι, καὶ µὴ εὑροῦσα τὸ σῶµα τοῦ Σωτῆρος, κλαίει διὰ τὸ µηδένα µήπω ἐγνωκέναι περὶ τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ [00076] τῆς αὐτῆς δὲ ὥρας µέρος εἶναι δεύτερον τὸν παρὰ τῷ Ματθαίῳ χρόνον, καθ' ὂν τρίτον ἐπιστᾶσα ἡ αὐτὴ Μαγδαληνὴ ἅµα τῇ ἄλλῃ Μαρίᾳ τῷ µνήµατι, οὐκέτι κλαίει, ὡς ἂν παρὰ τῷ Ἰωάννῃ τεθεαµένη τοὺς ἀγγέλους καὶ αὐτὸν τὸν Σωτῆρα [00077] τὰ γὰρ παρὰ τῷ Λουκᾷ καὶ τῷ Μάρκῳ ἑτέρων ἂν εἴη δηλωτικὰ, παρ' οἷς πλείους ἀπαντῶσιν γυναῖκες ἐπὶ τὴν θέαν [00078] τὴν δέ γε Μαγδαληνὴν µὴ µακρὰν ἀλλήλων διεστῶσιν ἀπηντηκέναι καιροῖς νόµιζε, ἀλλ' ἐν τῷ αὐτῷ καὶ κατὰ τὸ αὐτὸ παρατυχεῖν καὶ τὸ πρῶτον καὶ τὸ δεύτερον [00079] τὸ µὲν πρῶτον, καθ' ἑαυτὴν µόνην [00080] τὸ δὲ δεύτερον, µετὰ τῆς ἄλλης Μαρίας [00081] οὕτω δ' οὖν ἡ αὐτὴ Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ καὶ τὰ παρὰ τῷ Ματθαίῳ ἐθεᾶτο καὶ τὰ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ [00082] οὐκ ἀπελιµπάνετο δὲ τῶν παρὰ τοῖς πολλοῖς ἀναγεγραµµένων [00083] οὐ γὰρ ἀπεστάτει τοῦ τόπου [00084] παρῆν δὲ καὶ παρέµενεν καταπεπληγµένη µὲν τὰ τεθεαµένα, ποθοῦσα δὲ πρὸς τοῖς πρώτοις καὶ δευτέρων καὶ τριῶν θεοφανειῶν καταξιωθῆναι [00085] ὧν ἐτύγχανεν µετὰ ταῦτα διαφόρως µὲν πλειόνων γυναικῶν ἐπὶ τὸ µνηµεῖον ἀφικνουµένων, ἄλλοτε δ' ἄλλως αὐταῖς ἀγγελικῆς ὄψεως παραφαινοµένης, αὐτῆς δὲ ἐφ' ἑκάστῃ θέᾳ παρατυγχανούσης [00086] οὕτω γοῦν τῶν παρὰ τοῖς τέσσαρσιν εὐαγγελισταῖς ἀναγεγραµµένων θεωρὸς ἐγίγνετο ἡ Μαγδαληνή [00087] διὸ καὶ παρὰ τοῖς πᾶσιν ἐµνηµονεύθη [00088] οὕτω δὲ καὶ ὁ µὲν καιρὸς ὁ αὐτὸς ἦν ὁ ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου καὶ τοῦ Ματθαίου παριστάµενος [00089] τοῦ δ' αὐτοῦ καιροῦ διάφορα διαστήµατα παρ' ἑκάστῳ τετηρηµένα. [00090] δʹ. [00091] Μὴ ταραττέτω δέ σε τὸ λέγεσθαι παρὰ τῷ Ματθαίῳ µετὰ τὸ ἐλθεῖν τὰς δύο Μαρίας θεωρῆσαι τὸν [22.945] τάφον, «ὁ ἄγγελος γὰρ Κυρίου καταβὰς ἐξ οὐρανοῦ ἀπεκύλισεν τὸν λίθον ἐκ τῆς θύρας.». [00092] Οὐ γὰρ κατ' αὐτὴν τὴν ὥραν προσήκει νοεῖν τὸν ἄγγελον ἀποκεκυλικέναι τὸν λίθον [00093] πῶς γάρ; [00094] ὁπότε προϋπῆρχεν παρὰ τῷ Ἰωάννῃ, παρ' ᾧ οὐχ ἡ Μαρία µόνη, ἀλλὰ καὶ δύο µαθηταὶ ἐληλύθασιν εἰς τὸ µνηµεῖον 3/22

4 [00095] διόπερ εἴποις ἂν τὸν παρὰ τῷ Ματθαίῳ λόγον διηγηµατικὸν εἶναι τῶν πρὸ τούτου γεγενηµένων [00096] ἦλθον µὲν γὰρ κατὰ τοῦτον αἱ δύο Μαρίαι θεωρῆσαι τὸν τάφον, εὗρον δὲ αὐτὸν ἀνεῳγµένον, ἐπειδήπερ πρὸ τούτου σεισµὸς ἐγεγόνει µέγας, καὶ ὁ ἄγγελος ἀποκεκυλίκει τὸν λίθον, ὃς ἐπιστὰς, αὖθις εὐαγγελίζεται τὰς γυναῖκας. [00097] Αὕτη µὲν οὖν µία λύσις ἂν γένοιτο τῶν κατὰ τὸν τόπον ἀπορουµένων. [00098] εʹ. [00099] Λυθείη δ' ἂν καὶ ἄλλως τὰ προκείµενα, εἰ ἑτέρας µὲν τὰς παρὰ τῷ Ματθαίῳ Μαρίας ὑπολάβοις εἶναι, ἑτέραν δὲ τὴν παρὰ τῷ Ἰωάννῃ [00100] τέσσαρας γοῦν τὰς πάσας Μαρίας παρούσας τῷ πάθει τοῦ Σωτῆρος µετὰ τῶν ἄλλων γυναικῶν εὑρίσκοµεν [00101] πρῶτον µὲν οὖν τὴν Θεοτόκον τὴν αὐτοῦ τοῦ Σωτῆρος µητέρα [00102] δευτέραν δὲ τὴν ταύτης ἀδελφὴν Μαρίαν, τὴν τοῦ Κλωπᾶ [00103] εἶτα τρίτην Μαρίαν τὴν Μαγδαληνήν [00104] καὶ τετάρτην τὴν Ἰακώβου καὶ Ἰωσὴφ µητέρα [00105] καὶ τῶν µὲν πρώτων τριῶν Μαριῶν ἐµνηµόνευσεν Ἰωάννης λέγων οὕτως [00106] «Εἱστήκεισαν δὲ παρὰ τῷ σταυρῷ τοῦ Ἰησοῦ ἡ µήτηρ αὐτοῦ, καὶ ἡ ἀδελφὴ τῆς µητρὸς αὐτοῦ Μαρία ἡ τοῦ Κλωπᾶ, καὶ Μαρία ἡ Μαγδαληνή.». [00107] Τῆς δὲ τετάρτης Μαρίας τῆς µητρὸς Ἰακώβου καὶ Ἰωσὴφ, οἱ λοιποὶ τρεῖς ἐµνηµόνευσαν εὐαγγελισταὶ, συµπαραλαβόντες τῇ Μαγδαληνῇ καὶ αὐτήν [00108] Ματθαῖος µὲν οὕτως εἰπών [00109] «Ἦσαν δὲ ἐκεῖ γυναῖκες πολλαὶ ἀπὸ µακρόθεν θεωροῦσαι, αἵτινες ἠκολούθησαν αὐτῷ [00110] ἐν αἷς ἦν Μαρία ἡ Μαγδαληνὴ, καὶ Μαρία ἡ τοῦ Ἰακώβου καὶ Ἰωσὴφ, αἳ ἐθεάσαντο τὸν τόπον ποῦ τίθεται.». [00111] Καὶ ὁ Λουκᾶς δὲ περὶ τῆς ἄλλης Μαρίας οὕτως ἱστορεῖ [00112] «Ἦσαν δὲ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία καὶ Ἰωάννα καὶ Μαρία ἡ Ἰακώβου καὶ αἱ λοιπαὶ σὺναὐταῖς.». [00113] ςὰʹ. [00114] Τούτων οὖν τῶν τεσσάρων Μαριῶν, εἰ τὰς δύο τὰς παρὰ τῷ Ματθαίῳ ὀψὲ Σαββάτων τῇ ἐπιφωσκούσῃ εἰς µίαν Σαββάτων ἐλθούσας ἐπὶ τὸ µνηµεῖον, καὶ τὸν ἄγγελον θεασαµένας, ἑτέρας εἶναι ἐκλάβοις παρὰ τὴν πρωῒ τῇ µιᾷ τῶν Σαββάτων, ἔτι σκοτίας οὔσης ἀφικοµένην µόνην κατὰ τὸν Ἰωάννην, ἀγνοοῦσαν τὸ ἐπὶ [22.948] τὴν ἀνάστασιν, καὶ διὰ τοῦτο κλαίουσαν, οὐδὲν ἂν σκολιὸν ἀπαντήσεται, πάσης ἀπορίας καὶ ζητήσεως ἐκποδὼν ἀρθείσης [00115] καὶ ὀψὲ µὲν Σαββάτων, κατὰ τὰ ἀποδεδοµένα, πεπραγµένων τῶν ἐπὶ τῷ Ματθαίῳ συγγεγραµµένων ἐπὶ παρουσίᾳ τῶν δύο Μαριῶν, πρωΐας δὲ τῇ µιᾷ τῶν Σαββάτων ἑτέρας Μαρίας τὰς παρὰ τῷ Ἰωάννῃ τεθεαµένας, ἀληθεύεσθαί τε κἀκεῖνα καὶ ταῦτα, µηδὲ ἀντιλογίαν περιέχειν τοὺς τόπους, µήτε κατὰ τοὺς χρόνους, µήτε κατὰ τὰ πρόσωπα, µήτε κατὰ τοὺς λόγους. [00116] ζʹ. [00117] Εἰ δὲ τὸ τῆς Μαγδαληνῆς προσκείµενον ἐν ἀµφοτέροις τοῖς εὐαγγελισταῖς ὄνοµα τὴν διάνοιαν ταράττει, ἀλλ' οὐ προσήκει τὴν θείαν συγχεῖν Γραφὴν λέξεως µιᾶς ἢ ὀνόµατος ἕνεκεν, ὃ πολλάκις συµβαίνει καὶ κατὰ γραφικὸν προσκεῖσθαι σφάλµα [00118] ἢ γὰρ δύο καὶ ταύτας ἀπὸ µιᾶς πόλεως ἢ κώµης τῆς Μαγδαληνῆς ὁρµᾶσθαι ἡγητέον [00119] ἢ ἐπὶ µιᾶς αὐτῶν προσκεῖσθαι τὸ τῆς Μαγδαληνῆς ἐπώνυµον, ἅπαξ τοῦ γραφέως κατὰ τὴν ἀρχὴν σφαλέντος, ὅτι ἐξ ἐκείνου τῶν µετ' αὐτὸν πρώτῳ ἐπηκολουθηκότων σφάλµατι [00120] τοῦτο δὲ καὶ ἐφ' ἑτέρῳ συµβὰν, σµικρὸν ὕστερον ἐπιδείξωµεν [00121] ἀλλ' ὥσπερ ἐπὶ τοιούτων ὀρθῶς κατὰ τὴν ἀρχὴν ὑπηγόρευτο, κατὰ σφάλµα δὲ τῶν µετὰ ταῦτα µὴ ἀκριβούντων τὴν µεταβολὴν, συµβέβηκέ τινα ζητεῖσθαι, οὕτω καὶ ἐπὶ τοῦ ἐπωνύµου τῆς Μαγδαληνῆς περιττῶς ἐπὶ µιᾶς Μαρίας κειµένου εἴποις ἂν γεγονέναι [00122] οὗ ὑφαιρεθέντος, περιγέγραπται πᾶσα ζήτησις, µηδενὸς µηκέτι κατὰ τοὺς τόπους ἀπορουµένου [00123] ἀλλὰ καὶ ὀψὲ Σαββάτων, τοῦτ' ἔστι βαθείας νυκτὸς, τῶν παρὰ τῷ Ματθαίῳ πεπραγµένων ἑωραµένων ὑπὸ τῆς Μαγδαληνῆς καὶ τῆς ἄλλης Μαρίας [00124] καὶ πρωΐας, ἔτι σκοτίας οὔσης, ἑτέρας Μαρίας ἀφικοµένης ἐπὶ τὸν αὐτὸν τόπον [00125] καὶ πρότερον µὲν ἀπορούσης ἐπὶ τὸ µὴ εὑρεῖν τὸ σῶµα τοῦ Σωτῆρος [00126] ὕστερον δὲ καὶ αὐτῆς αὐτοπτούσης αὐτόν [00127] κάλλιον δὲ τὸ µὴ δὲ σφάλµα αἰτιάσασθαι κατὰ τοὺς τόπους, δύο δὲ ἀληθῶς γεγονέναι τὰς Μαγδαληνὰς φάσκειν, ὡς καὶ τέτταρας ἀπεδείξαµεν τὰς Μαρίας 4/22

5 [00128] ὧν οὐδὲν ἄτοπον ἀπὸ τῆς αὐτῆς Μαγδαληνῆς δύο Μαρίας ὁρµᾶσθαι λέγειν, µηδέν τε λοιπὸν ἀπορεῖν, ἀλλ' ἑτέραν µὲν εἶναι τὴν ὀψὲ Σαββάτων παρὰ τῷ Ματθαίῳ Μαγδαληνὴν, ἑτέραν δὲ αὖθις καὶ αὐτὴν Μαγδαληνὴν τὴν παρὰ τῷ Ἰωάννῃ πρωΐας ἐπὶ τὸ µνηµεῖον ἐλθοῦσαν [00129] ταύτην δὲ εἶναι τὴν καὶ παρὰ τῷ Μάρκῳ δηλουµένην, κατά τινα τῶν ἀντιγράφων, ἀφ' ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιµόνια [00130] καὶ ταύτην εἰκὸς εἶναι τὴν ἀκούσασαν Μή µου ἅπτου, ἀλλ' οὐ τὴν παρὰ τῷ Ματθαίῳ [00131] εἰ γὰρ καὶ τὰ µάλιστα κἀκείνη ἀπὸ τῆς Μαγδαληνῆς ὡρµᾶτο, ἀλλ' οὐ τὰ ὅµοια καὶ αὐτῆς ἡ θεία κατηγορεῖ Γραφή. [00132] Γʹ. [00133] Πῶς κατὰ τὸν Ματθαῖον ὀψὲ Σαββάτων ἡ Μαγδα ληνὴ µετὰ τῆς ἄλλης Μαρίας ἁψαµένη τῶν ποδῶν τοῦ Σωτῆρος, ἡ αὐτὴ πρωῒ τῇ µιᾷ τοῦ Σαββάτου ἀκούει «Μή µου ἅπτου» κατὰ τὸν Ἰωάννην. [00134] αʹ. [00135] Εἰ µὲν οὖν µία καὶ ἡ αὐτὴ εἴη Μαρία παρ' ἀµ [22.949] φοτέροις τοῖς εὐαγγελισταῖς, λέξοµεν ὅτι ἡ αὐτὴ πολλάκις ἐπὶ τὸν αὐτὸν ἀπήντα τόπον, ἐπειδὴ εἷλκεν αὐτὴν ἡ ἔκπληξις τοῦ πράγµατος καὶ ἡ ἐπὶ τῷ γεγονότι χαρά [00136] πρώτη τοίνυν ἀπαντήσασα καὶ πρώτη τεθεαµένη τὰ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ, ἐσπευσµένως ἀπῄει πρὸς τοὺς ἀποστόλους τὸ πρῶτον, τὴν τοῦ µνήµατος ἄνοιξιν ἀπαγγέλλουσα [00137] εἶθ' ἅµα τὴν ἀνάστασιν τεθεαµένη, ἐδυσφόρει ὑπονοοῦσα ἦρθαι τὸ σῶµα τοῦ Ἰησοῦ ἀπὸ τοῦ µνήµατος, µὴ εἰδέναι τε ὅπου τέθειτο [00138] εἶτ' ἐπανῄει δεύτερον σὺν αὐτοῖς ἐπὶ τὸ µνῆµα [00139] ὡς δ' ἐπέστρεφον οἴκαδε ἐκεῖνοι, µόνη πάλιν ἀπολειφθεῖσα ἐν τῷ τόπῳ, ἔκλαιεν ἑστῶσα [00140] εἶτα τοῦ µνήµατος εἴσω διακύψασα, τοὺς δύο ἀγγέλους ἐθεώρει [00141] ἔπειτα καὶ αὐτὸν ὁρᾷ τὸν Σωτῆρα [00142] ὃς, ἐπειδὴ κλαίουσα εἱστήκει, ἀνθρωπίνως δὲ καὶ ταπεινῶς, ὡς ἂν κλαπέντος σώµατος αὐτοῦ, διακειµένη, ἀνάξιά τε περὶ αὐτοῦ φρονοῦσα, πρῶτον µὲν αὐτὴν γυναῖκα ὀνοµάζει, ἐπιπλήττων αὐτῇ καὶ ὀνειδίζων τὸ γυναικεῖον πάθος [00143] διό φησιν, γύναι, τί κλαίεις; [00144] εἶτά φησιν πρὸς αὐτήν [00145] Μαρία [00146] διὰ τοῦ ὀνόµατος αὐτὴν ἑαυτῆς ὑποµιµνήσκων, καὶ τῶν πάλαι πρὸς αὐτήν τε καὶ τοὺς λοιποὺς µαθητὰς περὶ τῆς ἀναστάσεως αὐτοῦ λόγων [00147] ἡ δ' εἰς συναίσθησιν ἐλθοῦσα, καὶ τί ποτε ἦν ἀπὸ τῆς φωνῆς καὶ τῆς τοῦ λόγου δυνάµεως ἐπιγνοῦσα, Ῥαββουνί φησιν, ὃ µεθερµηνεύεται διδάσκαλε. [00148] βʹ. [00149] Εἶτ' ἐπειδὴ ὡς διδασκάλῳ αὐτῷ ἔτι καὶ οὐχ ὡς Θεῷ προσιέναι ὡρµᾶτο, ἀναίνεται καὶ παραιτεῖται αὐτὴν, Μή µου ἅπτου [00150] θνητὰ γὰρ ἔτι φρονοῦσα, οὐχ οἵα τε ἦν τῆς αὐτοῦ θεότητος θίγειν [00151] οὐδὲ γὰρ ἄξιον ἦν τὴν ἔτι κλαίουσαν, καὶ κάτω περὶ τὰ µνήµατα καὶ τάφους οἷα νεκρὸν ζητοῦσαν αὐτὸν, ταπεινά τε καὶ ἀνθρώπινα περὶ αὐτοῦ δοξάζουσαν, τῆς ἐπαφῆς αὐτοῦ κοινωνεῖν [00152] διὸ τὴν αἰτίαν ἀπήλεγχεν, µὴ γὰρ ἀνεληλυθέναι οὔπω φησὶν, ὅσον τὸ ἐπ' αὐτὴν, πρὸς τὸν Πατέρα, ἐπεὶ µὴ τοῦτ' ἐπίστευσεν γεγονέναι, νεκρὸν δέ που κεῖσθαι αὐτὸν ᾤετο [00153] διό φησιν πρὸς αὐτήν [00154] Μή µου ἅπτου, τοιαύτη τις οὖσα καὶ τοιαῦτα περὶ ἐµοῦ λογιζοµένη [00155] σοὶ γὰρ Θεὸς οὔπω πεπίστευµαι [00156] σοὶ ἔτι κάτω εἶναι λελόγισµαι [00157] οὕτω τὴν κλαίουσαν καὶ δόξασαν αὐτὸν εἶναι τὸν κηπουρὸν, διὰ µὲν τοῦ Μή µου ἅπτου ἀπέστρεφεν ἐπιπλήττων αὐτῇ [00158] ὡς καὶ διὰ τοῦ γυναῖκα καλεῖν, καὶ διὰ τοῦ λέγειν, Τί κλαίεις; [00159] τὸ γὰρ κλαίειν τὸν ζῶντα, µᾶλλον δὲ τὴν ζωὴν αὐτὴν, ἐσχάτης ἦν ἀµαθίας [00160] καὶ διὰ µὲν τούτων ἐπέπληττεν αὐτῇ 5/22

6 [00161] διὰ δὲ τῶν ἑξῆς τὴν καθ' ἑαυτὸν ἐπαίδευεν θεολογίαν [00162] ἡ δ' ἐπὶ τούτοις τὰ µεγάλα ὠφεληµένη, πάλιν ἀναχωρεῖ τοῦ µνήµατος [00163] τοῦτο δεύτερον [00164] εἶτ' ἐξειποῦσα τῇ ἄλλῃ Μαρίᾳ τὰ τεθεαµένα παρὰ τῷ Ἰωάννῃ, ἐπανῄει σὺν αὐτῇ [00165] τοῦτο τρίτον [00166] καὶ τῶν παρὰ τῷ Ματθαίῳ µνηµονευοµένων θεωρὸς ἐγίγνετο οὐκέτι µόνη. [00167] σὺν δὲ τῇ ἑτέρᾳ Μαρίᾳ [00168] καὶ οὐκέτι εἴσω τοῦ τάφου παρακύπτουσα ὡς παρὰ τῷ Ἰωάννῃ, οὐδὲ δύο ἀγγέλους, ἀλλ' ἕνα πρὸς τῷ λίθῳ καθήµενον ὁρῶσα. [00169] γʹ. [00170] Εἶτ' ἐπὶ τούτοις αὐτὸν πάλιν τὸν Σωτῆρα µετὰ τῆς ἄλλης Μαρίας θεωρεῖ [00171] τοῦτο δεύτερον [00172] καὶ οὐκέτι µὲν [22.952] ἀκούει, Μή µου ἅπτου, τοὐναντίον δὲ χαίρειν ἀντὶ τοῦ κλαίειν ὑπ' αὐτοῦ κελεύεται [00173] ἀλλὰ καὶ ἅπτεσθαι αὐτοῦ συγχωρεῖται, ἐπεὶ καὶ προσκυνεῖ αὐτὸν ὡς Θεόν [00174] λέγει γοῦν αὐταῖς ὁ Ἰησοῦς, Χαίρετε [00175] αἱ δὲ προσελθοῦσαι, ἐκράτησαν αὐτοῦ τοὺς πόδας καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ [00176] καὶ οὕτως ἅµα ἀληθεύει τὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια, κατ' οὐδένα λόγον διαφωνοῦντα [00177] τὴν αὐτὴν δὲ Μαρίαν τὴν Μαγδαληνὴν εἰσάγοντα καὶ µὴ ἁπτοµένην πρότερον τοῦ Σωτῆρος, ὅτε ἔκλαιε καὶ ἠπίστει [00178] καὶ ἁπτοµένην αὐτοῦ, ὅτε χαίρειν ἐκελεύετο [00179] πρῶτα δὲ ἡγεῖσθαι τὰ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ δηλούµενα τῶν παρὰ τῷ Ματθαίῳ φεροµένων, καὶ διὰ τῶν ἔµπροσθεν γεγυµνασµένων ἡµῖν κατὰ µίαν τῶν ἐκδοχῶν παρεστήσαµεν, διασαφήσαντες ὅπως εἴρηται παρὰ τῷ Ματθαίῳ τὸ ὀψὲ Σαββάτων, οὐ τὴν ἑσπερινὴν ὥραν δηλοῦντος τοῦ εὐαγγελιστοῦ, ἀλλὰ τὸν ἐπιφαύσκοντα εἰς µίαν Σαββάτων [00180] ἦν δ' οὗτος δεύτερος τοῦ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ δεδηλωµένου. [00181] Καὶ ταῦτα µὲν εἰρήσθω, εἴπερ τις ἐξ ἅπαντος τὴν αὐτὴν εἶναι Μαρίαν παρ' ἀµφοτέροις τοῖς εὐαγγελισταῖς Ἰωάννῃ τε καὶ Ματθαίῳ διϊσχυρίζοιτο. [00182] δʹ. [00183] Εἰ δὲ συγχωρηθείη τὸ µὴ τὴν αὐτὴν εἶναι, ἑτέραν δὲ τὴν ὀψὲ Σαββάτων κατὰ τὸν Ματθαῖον µετὰ τῆς ἄλλης Μαρίας ἀπαντήσασαν, καὶ ἄλλην τὴν παρὰ τῷ Ἰωάννῃ πρωῒ τῇ µιᾷ τῶν Σαββάτων, ἔτι οὔσης σκοτίας, µόνην ἐλθοῦσαν ἐπὶ τὸ µνηµεῖον, πᾶσα λυθείη ἂν ἀµφιβολία [00184] τὸ τὰς µὲν πρώτας ὀψὲ Σαββάτων ἀφικοµένας, ἅτε σπουδαιοτέρας καὶ πιστοτέρας ὑπαρχούσας, καὶ τὸ χαίρειν παρὰ τοῦ Σωτῆρος ἀκοῦσαι, καὶ προσκυνῆσαι, καὶ τοὺς πόδας αὐτοῦ κρατῆσαι καταξιωθῆναι [00185] τὴν δὲ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ Μαρίαν ἑτέραν οὖσαν παρ' ἐκείνας βράδιον µὲν ἀπηντηκέναι καὶ πρωΐ [00186] ταύτην δ' αὐτὴν εἶναι κατὰ τὸν Μάρκον ἀφ' ἧς ἐκβεβλήκει ἑπτὰ δαιµόνια [00187] σφόδρα δὲ τὴν ψυχὴν τεθορυβῆσθαι καὶ ἀπιστοτέραν εἶναι ὡς ἑστῶσαν κλαίειν, καὶ ὑπολαµβάνειν ὑφαιρεῖσθαι τοῦ µνηµείου τὸ σῶµα τοῦ Σωτῆρος, καὶ ἐν ἑτέρᾳ µετενηνέχθαι γῇ [00188] οὕτω δὲ συγκέχυτο ἡ ψυχὴ αὐτῇ, ὡς µηδὲ τοὺς δύο ἀγγέλους τοὺς εἴσω τοῦ µνήµατος ὀφθέντας αὐτῇ καταπλαγῆναι, µηδὲ αὐτὸν γνωρίσαι ὀφθέντα αὐτῇ τὸν Σωτῆρα, νοµίσαι δὲ αὐτὸν εἶναι τὸν κηπουρόν. [00189] ʹ. [00190] Περὶ τοῦ τάφου καὶ τῆς δοκούσης διαφωνίας. [00191] Πῶς παρὰ τῷ [00192] Ματθαίῳ ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία µετὰ τῆς ἄλλης Μαρίας ἔξω τοῦ [00193] µνήµατος ἑώρακεν τὸν ἕνα ἄγγελον ἐπικαθήµενον τῷ λίθῳ τοῦ [00194] µνήµατος 6/22

7 [00195] καὶ πῶς κατὰ τὸν Ἰωάννην εἴσω τοῦ µνήµατος ἀγγέλους δύο [00196] θεωρεῖ καθηµένους ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία [00197] κατὰ δὲ τὸν Λουκᾶν δύο [00198] ἄνδρες ἐπέστησαν ταῖς γυναιξίν [00199] κατὰ δὲ τὸν Μάρκον νεανίσκος ἦν [00200] αὐταῖς ὁ ὁρώµενος καθήµενος ἐν τοῖς δεξιοῖς τοῦ µνηµείου τῇ [00201] Μαγδαληνῇ Μαρίᾳ καὶ Μαρίᾳ Ἰακώβου καὶ Σαλώµῃ. [00202] αʹ. [00203] Τὰ µὲν παρὰ τῷ Ματθαίῳ προηγοῦνται [00204] ὅθεν καὶ αἱ δύο Μαρίαι ἄρτι τὸν ἄγγελον ἐπιστάντα καὶ τὸν λίθον ἀποκυλίσαντα ἐθεάσαντο [00205] τὰ δὲ παρὰ τῷ [22.953] Ἰωάννῃ ὕστερον γίνεται, δύο ἀγγέλων εἴσω τοῦ µνήµατος ὀφθέντων, ἑτέρων δὲ ὄντων παρὰ τὸν ἔξω φανέντα καὶ ἐπὶ τὸν λίθον καθεζόµενον, ὡς Ματθαῖος λέγει [00206] τὸ δὲ παρὰ τῷ Λουκᾷ λεγόµενον, ὅτι δύο ἄνδρες ἐν ἐσθῆτι ἀστραπτούσῃ ὀφθέντες [00207] ἔτι δὲ καὶ ὁ παρὰ Μάρκῳ νεανίσκος λευκὴν περιβεβληµένος στολὴν, δεξιός τε ἀλλ' οὐκ ἀριστερὸς ὁρώµενος, ὁ τὰ φαιδρὰ καὶ δεξιὰ ταῖς γυναιξὶν εὐαγγελιζόµενος, ἕτεροι ἀλλήλων ἂν εἶεν καὶ αὐτοὶ, καὶ τῶν ἄλλων τῶν παρὰ τοῖς πρώτοις εὐαγγελισταῖς λεγοµένων [00208] διὸ οὐδὲ ἀγγέλους αὐτοὺς οὗτοι ὠνόµασαν [00209] ὁ δὲ Μάρκος καὶ ὁ Λουκᾶς οὐδὲ τὰ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ καὶ Ματθαίῳ ἐµνηµόνευσαν, λέγω δὴ τῶν τοῦ Σωτῆρος ὀπτασιῶν [00210] ἀλλὰ τοῖς κρείττοσιν Ματθαίῳ καὶ Ἰωάννῃ τὰ κρείττονα κατέλιπον εἰπεῖν [00211] αὐτοὶ τὰ δεύτερα εἰπόντες, καὶ ἀναπληροῦντες τὰ ἐκείνοις σεσιγηµένα. [00212] βʹ. [00213] Ἔστιν οὖν εἰπεῖν οὕτως, ὅτι τεσσάρων ὄντων τῶν εὐαγγελιστῶν, ἰσάριθµοι τούτοις καὶ παρ' αὐτῶν ἀναγραφεῖσαι φαίνονται ὀπτασίαι [00214] οἵ τε καιροὶ τέσσαρες, καὶ οἱ καθ' ἕκαστον καιρὸν ὀφθέντες ἰδιαζόντως [00215] ὁµοίως δὲ καὶ αἱ θεώµεναι τῶν γυναικῶν διάφοροι, καὶ οἱ παρὰ τῶν ὀφθέντων λόγοι λεγόµενοι πρὸς αὐτὰς παραλλάττοντες [00216] πῶς οὖν ἐστι τοῦτο; [00217] Πρῶτος οὖν καιρός ἐστιν ὁ παρὰ τῷ Ματθαίῳ ὀψὲ Σαββάτων, ὅπου ἡ Μαγδαληνὴ Μαρία µετὰ τῆς ἄλλης ἔξω τοῦ µνήµατος, ὅτε καὶ ἐγένετο σεισµὸς, ἕνα εἶδον λέγοντα οὕτως, «Μὴ φοβεῖσθε ὑµεῖς [00218] οἶδα γὰρ ὅτι Ἰησοῦν τὸν ἐσταυρωµένον ζητεῖτε [00219] οὐκ ἔστιν ὧδε [00220] ἠγέρθη γάρ [00221] δεῦτε, ἴδετε.». [00222] Τέταρτος δὲ καὶ τελευταῖος ὁ παρὰ τῷ Μάρκῳ ἡλίου ἀνατείλαντος φανεὶς ὁ [00223] [22.956] νεανίσκος ὁ ὀφθεὶς ταῖς γυναιξὶν τῇ Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ καὶ τῇ Μαρίᾳ Ἰακώβου καὶ Σαλώµῃ, αἳ µετ' ἀρωµάτων ἐλθοῦσαι ἤκουσαν, «Μὴ ἐκθαµβεῖσθε, Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωµένον.». [00224] Μέσοι δὲ οἱ παρὰ τῷ Ἰωάννῃ καὶ τῷ Λουκᾷ καὶ ὀφθέντες κατὰ καιρὸν ἰδιάζοντες [00225] ἐφάνη µὲν γὰρ ὀψὲ Σαββάτων ἄγγελος εἷς ἐκτὸς τοῦ µνήµατος [00226] µεθ' οὗ καὶ αὐτὸς ὁ Σωτήρ [00227] ὄρθρου δὲ βαθέος, ἕτεροι οἱ κατὰ τὸν Λουκᾶν δύο ἄνδρες ὠνοµασµένοι οὐκ εἴσω τοῦ µνήµατος ὀφθέντες [00228] ὕστερος ἁπάντων ὁ νεανίσκος, καὶ πρὸ τούτου καὶ τῶν παρὰ τῷ Λουκᾷ οἱ δύο εἴσω τοῦ µνήµατος. 7/22

8 [00229] γʹ. [00230] Ὅτι ὁ Λουκᾶς µιᾷ λέγει τῶν Σαββάτων, ὄρθρου βαθέος, φέρειν ἀρώµατα γυναῖκας δύο τὰς ἀκολουθησάσας αὐτῷ, αἵτινες ἦσαν ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας συνακολουθήσασαι, ὅτε ἔθαπτον αὐτὸν ἐλθοῦσαι ἐπὶ τὸ µνῆµα [00231] αἵτινες δύο ἀγγέλους εἶδον, οἳ καὶ εἶπον, «Τί ζητεῖτε τὸν ζῶντα µετὰ τῶν νεκρῶν; [00232] οὐκ ἔστιν ὧδε, ἀλλ' ἠγέρθη [00233] µνήσθητε ὡς ἐλάλησεν ὑµῖν ἔτι ὢν σὺν ὑµῖν λέγων, ὅτι δεῖ παθεῖν τὸν Υἱὸν ἀνθρώπου,» καὶ τὰ ἑξῆς. [00234] δʹ. [00235] Ὅτι Ἰωάννης λέγει τῇ µιᾷ τῶν Σαββάτων Μαρίαν τὴν Μαγδαληνὴν µόνην ἔρχεσθαι πρὸς τὸ µνῆµα, σκοτίας ἔτι οὔσης, καὶ βλέπει τὸν λίθον ἠρµένον καὶ ἔρχεται πρὸς Σίµωνα καὶ πρὸς Ἰωάννην καὶ λέγει, «Ἦραν τὸν Κύριον ἀπὸ τοῦ µνηµείου καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν [00236] ἦλθεν οὖν Πέτρος καὶ Ἰωάννης ἐπὶ τὸ µνηµεῖον,» καὶ τὰ ἑξῆς. [00237] Εἶτα εἰσάγει κλαίουσαν τὴν Μαγδαληνὴν, καὶ παρακύψασαν ἰδεῖν λέγει δύο ἀγγέλους καθεζοµένους, ἕνα πρὸς τῇ κεφαλῇ, καὶ ἕνα πρὸς τοῖς ποσίν [00238] καὶ λέγουσιν αὐτῇ, «Γύναι, τί κλαίεις;» ἡ δὲ εἶπεν, «Ἦραν τὸν Κύριόν µου καὶ οὐκ οἶδα ποῦ ἔθηκαν αὐτόν.». [00239] Εἶτα ἐστράφη εἰς τὰ ὀπίσω, καὶ εἶδεν τὸν Ἰησοῦν ἑστῶτα [00240] καὶ οὐκ ᾔδει ὅτι Ἰησοῦς ἐστιν [00241] ὁ δὲ Ἰησοῦς λέγει, «Γύναι, τί κλαίεις; [00242] τίνα ζητεῖς;» [00243] εʹ. [00244] Ὅτι ἀποροῦσί τινες ὡς τρεῖς ἡµέραι καὶ τρεῖς νύκτες πληροῦνται, καθὼς εἶπεν Χριστὸς, αἱ τῆς ἀναστάσεως [00245] καὶ ἔστιν εἰπεῖν [00246] οἱ µὲν ἀπὸ τῆς προδοσίας [00247] οἱ δὲ τὴν Παρασκευὴν εἰς δύο ποιοῦσιν, ἐπεὶ νὺξ γέγονεν καὶ πάλιν ἡµέρα [00248] ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡµέρᾳ τοῦ ἡλίου σκοτισθέντος καὶ πάλιν ἀναφλεχθέντος [00249] εἶτα ἡ τοῦ Σαββάτου ἡµέρα ὅλη καὶ ἡ νὺξ αὐτῆς. [00250] Οἱ δὲ ἡµέραν µὲν τὴν Παρασκευὴν ὅλην καὶ τὴν νύκτα αὐτῆς, Σάββατον ὅλον καὶ τὴν νύκτα αὐτοῦ [00251] τῆς δὲ Κυριακῆς τὴν ἀρχὴν εἰς ἡµέραν µετροῦσιν ὅλην [00252] ὡς ἀρξαµένης ἤδη τότε ὁ Χριστὸς ἠγέρθη [00253] οὕτω τρεῖς ἡµέρας λέγουσιν. [00254] Ἐπεὶ καὶ ἐπὶ νεκρῶν καὶ ἐπὶ τῶν ἀρτιγενῶν παίδων οὕτως µετρεῖν ἔθος ὅλην ἡµέραν, ὅτε τὴν ἀπὸ τῆς δεκάτης ὥρας ἀρξαµένην γέννησιν µετροῦµεν, ἢ τὴν ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τῆς ἡµέρας ἀρξαµένην γέννησιν [00255] ὁµοίως καὶ ἐπὶ νεκρῶν τὴν τρίτην ἡµέραν καὶ τὴν ἐνάτην καὶ τὴν τεσσαρακοστὴν τὰ νενοµισµένα ποιοῦντες [00256] οὐχ ὅλην τὴν τρίτην µετὰ τῆς νυκτὸς αὐτῆς [00257] οὐδὲ ὅλην τὴν ἐνάτην µετὰ τῆς οἰκείας νυκτὸς αὐτῆς [00258] οὐδὲ τὴν τεσσαρακοστὴν ὁµοίως ὅλην µετὰ νυκτὸς αὐτῆς [00259] ἀλλὰ τὰς ἀρχὰς τῶν τελευταίων ἡµερῶν ὁρῶντες ἐκτελοῦµεν τὰ πραττόµενα, ὅλην ἡµέραν ταύτην καὶ µετροῦντες καὶ λογιζόµενοι. [00260] ςὰʹ. [00261] Ἀλλ' ἐπεὶ Χριστός φησιν, τρεῖς ἡµέρας καὶ τρεῖς νύκτας ἐν τῇ καρδίᾳ τῆς γῆς ἔσοµαι, ἔστι δὲ οὕτως εἰπεῖν [00262] ἆρα εἰ χρεώστην ἐπαγγειλάµενον τῷ οἰκείῳ δανειστῇ µετὰ τρεῖς ἡµέρας πληρώσειν τὸ χρέος, πρὸ τῆς προθεσµίας πληρώσαντα θεασάµενοι, ὡς ψευσάµενον κρινοῦµεν, ἢ ὡς πλέον ἀληθεύσαντα; 8/22

9 [00263] Καὶ ἄλλως [00264] εἰ θᾶττον ἢ εἶπεν, ἀνέστη, πλέων ἡ δύναµις, καὶ ἔγκληµα οὐκ ἔχει [00265] τὸ δὲ βράδιον, ὑποψίας γέµει καὶ ψεῦδος λογίζεται γιγνόµενον [00266] ψεῦδος µὲν, ὅτι παρῆλθεν ὁ λεχθεὶς ὅρος [00267] ὕποπτον δὲ, ὅτι τῶν φυλάκων ἀναχωρησάντων, κλοπὴ τὸ πρᾶγµα ἐνοµίσθη ἄν Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur Eusebius Caesariensis - Quaestiones evangelicae ad Marinum Litterarum Omnium Conspectus: 135 Litterae, quae repetitae sunt in 18,704 occasionibus α ,634 Α β Β γ Γ δ Δ ε Ε ζ Ζ η Η θ Θ ι Ι κ Κ λ Λ µ Μ ν ,624 Ν ξ Ξ ο ,069 Ο π Π ρ Ρ ς σ Σ τ ,680 Τ υ Υ φ Φ χ Χ ψ Ψ /22

10 ω Ω ῤ ῥ Ῥ ά έ ή ί ό ύ ώ ὰ ὲ ὴ ὶ ὸ ὺ ὼ ᾶ ῆ ῖ ῦ ῶ ἀ ἐ ἠ ἰ ὀ ὐ ὠ ἁ ἑ ἡ ἱ ὁ ὑ ὡ ἂ ἒ ἢ ἲ ὂ ὒ ὢ ἃ ἓ ἣ ἳ ὃ ὓ ὣ ἄ ἔ ἤ ἴ ὄ ὔ ὤ ἅ ἕ ἥ ἵ ὅ ὕ ὥ ἆ ἦ ἶ ὖ ὦ ἇ ἧ ἷ ὗ ὧ ᾀ ᾐ ῧ ᾠ ᾁ ᾑ ΰ ᾡ ᾂ ᾒ ᾢ ᾃ ᾓ ᾣ ᾄ ᾔ ᾤ ᾅ ᾕ ᾥ ᾆ ᾖ ᾦ ᾇ ᾗ ᾧ ᾳ ῃ ῳ ᾴ ῄ ῴ ᾷ ῇ ῷ Ceterae infrequentes vel rarissimae Litterae expositae non sunt 2006 Cooperatorum Veritatis Societas quoad hanc editionem iura omnia asservantur Eusebius Caesariensis - Quaestiones evangelicae ad Marinum Verborum Omnium Conspectus: 1,261Verba, quae repetita sunt in 3,408,708 occasionibus Α [00007] α [00009] [00037] [00134] [00202] ἀγαλλιᾷν [00062] 10/22

11 ἀγγελικῆς [00085] ἄγγελον [00092] [00114] [00193] [00204] ἄγγελος [00091] [00096] [00225] ἀγγέλους [00076] [00140] [00168] [00188] [00195] [00208] [00231] [00237] ἀγγέλων [00205] ἀγνοοῦσαν [00114] ἀδελφὴ [00106] ἀδελφὴν [00102] ἀθε [00017] ἀθετῶν [00011] αἱ [00096] [00112] [00175] [00204] [00215] [00244] αἳ [00110] [00223] αἷς [00110] αἰτίαν [00152] αἰτιάσασθαι [00127] αἵτινες [00109] [00230] [00231] ἀκολουθησάσας [00230] Ἀκόλουθον [00066] ἀκούει [00133] [00172] ἀκοῦσαι [00184] ἀκούσασαι [00013] ἀκούσασαν [00130] ἀκριβῆ [00012] ἀκριβούντων [00121] ἀκριβῶς [00054] ἀλεκτόρων [00063] ἀληθεύει [00176] ἀληθεύεσθαί [00115] ἀληθεύσαντα [00262] ἀληθοῦς [00019] ἀληθῶς [00127] ἀλλ [00015] [00063] [00070] [00078] [00117] [00121] [00128] [00130] [00131] [00168] [00207] [00232] Ἀλλ [00063] [00261] ἀλλὰ [00030] [00031] [00038] [00054] [00062] [00064] [00094] [00123] [00173] [00179] [00210] [00259] Ἀλλὰ [00069] ἄλλῃ [00076] [00164] ἄλλη [00048] ἀλλήλων [00078] [00207] ἄλλην [00183] ἄλλης [00080] [00111] [00123] [00133] [00170] [00183] [00192] [00217] Ἄλλος [00017] ἄλλοτε [00085] ἄλλων [00100] [00207] ἄλλως [00085] [00099] [00263] ἀµ [00135] ἅµα [00076] [00137] [00176] ἀµαθίας [00159] ἁµάρτοις [00075] ἀµφὶ [00063] [00065] ἀµφιβολία [00183] ἀµφοτέροις [00117] [00181] ἂν [00010] [00011] [00015] [00020] [00024] [00038] [00071] [00075] [00076] [00077] [00095] [00097] [00099] [00114] [00121] [00142] [00183] [00207] ἄν [00016] [00267] ἀναγεγραµµένων [00082] [00086] ἀνάγνωσιν [00017] ἀναγνώσµατος [00019] ἀναγνωσόµεθα [00021] ἀναγνωστέον [00034] ἀναγραφεῖσαι [00213] ἀναίνεται [00149] ἀναιρῶν [00016] ἀναλλαττόντων [00072] ἀνάξιά [00142] ἀναπληροῦντες [00211] ἀναστὰς [00021] [00022] [00024] [00030] [00031] [00034] ἀναστάσεως [00033] [00075] [00075] [00146] [00244] ἀνάστασιν [00036] [00114] [00137] ἀνατείλαντος [00222] ἀνατραπέντος [00066] ἀναφλεχθέντος [00248] ἀναχωρεῖ [00162] ἀναχωρησάντων [00267] ἄνδρες [00198] [00206] [00227] ἀνεληλυθέναι [00152] ἀνέστη [00264] ἀνεῳγµένον [00096] ἀνθρώπινα [00151] ἀνθρωπίνως [00142] ἀνθρώπου [00233] ἄνοιξιν [00136] ἀντὶ [00051] [00172] ἀντιγράφοις [00011] [00014] ἀντιγράφων [00012] [00129] ἀντιλογίαν [00015] [00115] ἄξιον [00151] ἀπαγγέλλουσα [00136] ἀπαντήσασα [00136] ἀπαντήσασαν [00183] ἀπαντήσεται [00114] ἅπαντος [00181] ἁπάντων [00228] ἀπαντῶσιν [00077] ἅπαξ [00119] ἅπασι [00014] ἅπασιν [00011] ἀπεδείξαµεν [00127] ἀπεκύλισεν [00091] ἀπελιµπάνετο [00082] ἀπεστάτει [00083] ἀπέστρεφεν [00157] ἀπῄει [00136] ἀπήλεγχεν [00152] ἀπήντα [00135] ἀπηντηκέναι [00078] [00185] ἀπιστοτέραν [00187] ἀποδεδοµένα [00115] ἀποδείκνυσθαι [00069] ἀποκεκυλίκει [00096] ἀποκεκυλικέναι [00092] ἀποκυλίσαντα [00204] ἀπολειφθεῖσα [00139] ἀπονηστίζεσθαι [00061] ἀπορεῖν [00128] ἀπορίας [00114] ἀπορουµένου [00122] ἀπορουµένων [00003] [00097] 11/22

12 ἀπορούσης [00125] ἀποροῦσί [00244] ἀποστόλους [00136] ἀποτελουµένων [00065] ἅπτεσθαι [00173] ἁπτοµένην [00177] [00178] ἅπτου [00130] [00133] [00149] [00154] [00157] [00172] ἆρα [00262] ἀρθείσης [00114] ἀριστερὸς [00207] ἀρξαµένην [00254] [00254] ἀρξαµένης [00252] ἄρτι [00204] ἀρτιγενῶν [00254] ἀρχὰς [00259] ἀρχὴν [00003] [00119] [00121] [00251] ἀρχήν [00073] ἀρχῆς [00254] ἀρχιερέων [00067] ἀρώµατα [00230] ἀρωµάτων [00223] ἀστραπτούσῃ [00206] ἅτε [00184] ἄτοπον [00128] αὖθις [00096] [00128] αὐταῖς [00012] [00085] [00174] [00200] αὐτὰς [00215] Αὕτη [00097] αὐτὴ [00036] [00076] [00081] [00133] [00135] [00135] αὐτῇ [00029] [00142] [00157] [00160] [00164] [00188] [00188] [00188] [00238] αὐτὴν [00011] [00020] [00092] [00128] [00135] [00142] [00146] [00149] [00152] [00159] [00177] [00181] [00183] [00186] αὐτήν [00107] [00144] [00146] [00153] αὐτῆς [00073] [00076] [00085] [00126] [00128] [00131] [00249] [00250] [00256] [00257] [00258] αὐτὸ [00011] [00045] [00078] αὐτοὶ [00207] [00211] αὐτοῖς [00066] [00138] αὐτὸν [00028] [00046] [00050] [00052] [00067] [00076] [00096] [00119] [00124] [00135] [00141] [00151] [00152] [00157] [00170] [00173] [00188] [00188] [00230] αὐτόν [00126] [00235] [00238] αὐτοπτούσης [00126] αὐτὸς [00028] [00041] [00064] [00070] [00088] [00226] ΑΥΤΟΥ [00001] αὐτοῦ [00064] [00067] [00075] [00089] [00101] [00106] [00106] [00142] [00142] [00146] [00150] [00151] [00151] [00172] [00173] [00175] [00178] [00184] [00250] αὐτοὺς [00068] [00208] αὐτῷ [00063] [00078] [00109] [00149] [00175] [00230] αὐτῶν [00003] [00072] [00119] [00213] ἀφ [00034] [00129] [00186] ἀφικνουµένων [00085] ἀφικοµένας [00184] ἀφικοµένην [00114] ἀφικοµένης [00124] ἀφορίσοµεν [00023] ἁψαµένη [00133] Β [00035] β [00018] [00055] [00148] [00212] βαθείας [00123] βαθέος [00227] [00230] βλέπει [00235] βοὰς [00063] βουλῆς [00004] βράδιον [00040] [00051] [00185] [00265] βραδὺ [00038] Γ [00132] γ [00074] [00169] [00229] Γαλιλαίας [00230] γὰρ [00011] [00014] [00021] [00025] [00027] [00031] [00033] [00039] [00044] [00050] [00065] [00069] [00071] [00077] [00083] [00091] [00092] [00096] [00118] [00131] [00150] [00151] [00152] [00155] [00159] [00218] [00225] γάρ [00013] [00093] [00220] γδαληνὴ [00036] γε [00078] γεγενηµένων [00095] γεγόνει [00065] γέγονεν [00247] γεγονέναι [00121] [00127] [00152] γεγονότι [00135] γεγυµνασµένων [00179] γέµει [00265] γέννησιν [00254] [00254] γένοιτο [00097] γῇ [00187] γῆς [00261] γι [00065] γιγνόµενον [00265] γίνεται [00205] γινοµένης [00061] γλώττῃ [00044] γνωρίσαι [00188] γοῦν [00012] [00020] [00028] [00057] [00075] [00086] [00100] [00174] γραφέως [00119] Γραφή [00131] γραφῇ [00017] Γραφὴν [00117] Γραφήν [00043] γραφικὸν [00117] Γύναι [00238] [00241] γύναι [00143] γυναῖκα [00142] [00158] γυναῖκας [00096] [00230] γυναικεῖον [00142] γυναῖκες [00077] [00109] γυναικῶν [00085] [00100] [00215] γυναιξὶ [00012] γυναιξὶν [00207] [00223] γυναιξίν [00198] [00189] δ [00081] [00085] [00089] [00090] [00099] [00139] [00147] [00162] [00180] [00182] [00186] [00234] δαιµόνια [00034] [00129] [00186] δανειστῇ [00262] 12/22

13 δὲ [00006] [00008] [00015] [00021] [00022] [00026] [00034] [00040] [00043] [00045] [00048] [00049] [00056] [00058] [00066] [00067] [00072] [00076] [00080] [00082] [00084] [00084] [00085] [00088] [00096] [00099] [00102] [00106] [00107] [00109] [00111] [00112] [00115] [00117] [00120] [00121] [00126] [00127] [00127] [00127] [00128] [00129] [00142] [00159] [00161] [00167] [00172] [00175] [00177] [00179] [00183] [00183] [00185] [00187] [00188] [00188] [00197] [00199] [00205] [00205] [00206] [00207] [00209] [00215] [00222] [00224] [00227] [00238] [00241] [00247] [00250] [00251] [00261] [00265] [00267] δέ [00017] [00034] [00078] [00091] [00152] δεδηλωµένου [00180] δεῖ [00233] δεκάτης [00254] δεξιὰ [00207] δεξιοῖς [00200] δεξιός [00207] δεῦτε [00221] δεύτερα [00211] δευτέρα [00058] δευτέραν [00102] δεύτερον [00075] [00076] [00078] [00080] [00138] [00163] [00171] δεύτερος [00180] δευτέρων [00084] δὴ [00019] [00068] [00209] δηλαδὴ [00042] δηλούµενα [00179] δηλουµένην [00129] δηλούµενον [00064] δηλοῦντες [00040] δηλοῦντος [00179] δηλοῦσι [00050] δηλῶσαι [00066] δηλωτικὰ [00077] δι [00072] διὰ [00004] [00064] [00069] [00075] [00114] [00146] [00157] [00158] [00158] [00160] [00161] [00179] διακειµένη [00142] διακύψασα [00140] διάνοιαν [00020] [00023] [00117] διανοίας [00026] διασαφήσαντες [00179] διαστήµατα [00089] διαστολῆς [00021] [00034] διαφέρειν [00047] διαφηµίσαι [00067] διάφορα [00089] διάφοροι [00215] διαφόροις [00046] [00050] διαφόρως [00085] διαφωνίας [00190] διαφωνοῦντα [00176] διδάσκαλε [00147] διδασκάλῳ [00149] διδάσκονται [00067] διέλοιµεν [00020] διερµηνεύειν [00019] διερµηνεύων [00041] [00052] διεστῶσιν [00078] διηγηµατικὸν [00095] διὸ [00087] [00152] [00208] διό [00143] [00153] διόπερ [00095] διπλὴν [00017] διττὴ [00010] διϊσχυρίζοιτο [00181] δοκούσης [00190] δοξάζουσαν [00151] δόξασαν [00157] δυνάµεως [00147] δύναµις [00264] δύο [00003] [00032] [00091] [00094] [00096] [00114] [00115] [00118] [00127] [00128] [00140] [00168] [00188] [00195] [00197] [00204] [00205] [00206] [00227] [00228] [00230] [00231] [00237] [00247] δυσµὰς [00040] [00054] [00061] ε [00098] [00243] ἑαυτὴν [00079] ἑαυτῆς [00146] ἑαυτὸν [00041] [00161] ἑβδοµάδα [00056] Ἑβραΐδι [00044] ἐγγὺς [00046] ἐγεγόνει [00096] ἐγένετο [00217] ἐγηγέρθαι [00020] ἐγηγερµένος [00008] ἐγήγερτο [00025] [00068] ἐγίγνετο [00086] [00166] ἔγκληµα [00264] ἐγκρίνεσθαι [00017] ἐγνωκέναι [00075] ἔγραψεν [00034] ἐγρηγορότων [00065] ἐδήλου [00062] ἐδήλωσε [00028] ἐδυσφόρει [00137] ἔθαπτον [00230] ἐθεάσαντο [00110] [00204] ἐθεᾶτο [00081] ἐθεώρει [00140] ἔθηκαν [00235] [00238] ἔθος [00254] Ἔθος [00056] Εἰ [00117] [00135] [00183] εἰ [00020] [00038] [00068] [00099] [00114] [00131] [00262] [00264] εἶδεν [00239] εἰδέναι [00137] εἶδον [00217] [00231] εἶεν [00207] εἴη [00010] [00015] [00077] [00135] εἶθ [00137] εἰκὸς [00130] εἷλκεν [00135] εἶναί [00017] εἶναι [00019] [00064] [00076] [00095] [00099] [00114] [00128] [00129] [00130] [00156] [00157] [00181] [00183] [00186] [00187] [00188] εἰπεῖν [00210] [00213] [00245] [00261] εἶπεν [00054] [00238] [00244] [00264] εἴπερ [00015] [00062] [00181] εἴποι [00011] [00016] εἴποις [00095] [00121] εἶπον [00013] [00231] εἰπόντες [00211] εἰπὼν [00034] [00060] [00064] [00075] 13/22

14 εἰπών [00108] εἰρηκότα [00047] εἰρηκότος [00012] εἰρήσθω [00181] εἴρηται [00179] εἰς [00042] [00045] [00048] [00049] [00053] [00059] [00064] [00067] [00070] [00094] [00114] [00147] [00179] [00239] [00247] [00251] εἷς [00225] εἰσάγει [00237] εἰσάγοντα [00177] εἱστήκει [00142] Εἱστήκεισαν [00106] εἴσω [00140] [00168] [00188] [00195] [00205] [00227] [00228] Εἶτ [00149] [00170] εἶτ [00138] [00164] Εἶτα [00237] [00239] εἶτά [00144] εἶτα [00024] [00034] [00103] [00140] [00249] εἶχε [00065] εἶχεν [00068] εἰώθαµεν [00039] [00063] ἐκ [00064] [00091] ΕΚ [00001] ἑκάστῃ [00085] ἕκαστον [00214] ἑκάστου [00072] ἑκάστῳ [00089] ἑκατέραν [00017] ἐκβεβλήκει [00034] [00129] [00186] ἐκδοχῶν [00179] ἐκεῖ [00109] ἐκείνας [00185] ἐκείνῃ [00248] ἐκείνην [00017] ἐκείνης [00017] ἐκεῖνοι [00139] ἐκείνοις [00211] ἐκείνου [00119] ἐκελεύετο [00178] ἐκθαµβεῖσθε [00223] Ἐκκλησίαις [00064] ἐκλάβοις [00114] ἔκλαιε [00177] ἔκλαιεν [00139] ἔκλεψαν [00067] ΕΚΛΟΓΗ [00001] ἔκπληξις [00135] ἐκποδὼν [00114] ἐκράτησαν [00175] ἐκτελοῦµεν [00259] ἐκτὸς [00225] ἐλάλησεν [00233] ἐλαύνουσα [00042] ἐληλύθασιν [00094] ἐλθεῖν [00091] ἐλθόντες [00067] ἐλθοῦσα [00147] ἐλθοῦσαι [00223] [00230] ἐλθοῦσαν [00128] [00183] ἐλθούσας [00114] Ἑλλήνων [00045] ἐµνηµονεύθη [00087] ἐµνηµόνευσαν [00107] [00209] ἐµνηµόνευσεν [00105] ἐµοῦ [00154] ἔµπροσθεν [00179] ἐν [00003] [00011] [00012] [00014] [00015] [00017] [00017] [00032] [00058] [00064] [00078] [00110] [00117] [00139] [00187] [00200] [00206] [00248] [00261] ἔν [00015] Ἐν [00014] ΕΝ [00001] [00002] ἕνα [00050] [00168] [00193] [00217] [00237] [00237] ἐναντίαν [00020] ἐνάτην [00255] [00257] ἕνεκεν [00117] ἐνοµίσθη [00267] ἑνὸς [00072] ἐξ [00064] [00091] [00119] [00181] ἐξειποῦσα [00164] ἑξῆς [00012] [00015] [00023] [00026] [00034] [00161] [00233] [00236] ἔξω [00192] [00205] [00217] ἐπ [00152] ἐπαγγειλάµενον [00262] ἐπαίδευεν [00161] ἐπανῄει [00138] [00164] ἐπαφῆς [00151] ἐπεὶ [00061] [00073] [00152] [00173] [00247] [00261] Ἐπεὶ [00054] [00254] ἐπειδὴ [00135] [00142] [00149] ἐπειδήπερ [00096] ἔπειτα [00003] [00141] ἐπέπληττεν [00160] ἐπέστησαν [00198] ἐπέστρεφον [00139] ἐπήγαγε [00041] [00052] ἐπήγαγεν [00070] ἐπηκολουθηκότων [00119] ἐπὶ [00004] [00024] [00045] [00065] [00077] [00085] [00114] [00114] [00115] [00115] [00119] [00121] [00121] [00121] [00124] [00125] [00128] [00135] [00135] [00138] [00162] [00170] [00183] [00205] [00230] [00236] [00254] [00254] [00255] ἐπιγνοῦσα [00147] ἐπιδείξωµεν [00120] ἐπικαθήµενον [00193] ἐπιλαβούσης [00063] ἐπιλέγει [00012] ἐπιλεγοµένοις [00026] ἐπιλεγοµένων [00023] ἐπινοῆσαι [00073] ἐπιπλήττων [00142] [00157] ἐπιστάντα [00204] ἐπιστὰς [00096] ἐπιστᾶσα [00075] [00076] ἐπίστευσεν [00152] ἐπιταγµάτων [00004] ἐπιτρεπούσης [00066] ἐπιφανείας [00034] ἐπιφαύσκοντα [00059] [00179] ἐπιφώσκουσαν [00070] ἐπιφωσκοῦσαν [00045] 14/22

15 ἐπιφωσκούσῃ [00041] [00042] [00048] [00053] [00064] [00114] ἑπτὰ [00034] [00129] [00186] ἐπώνυµον [00119] ἐπωνύµου [00121] ἑρµηνεύσαντος [00043] ἔρχεσθαι [00235] ἔρχεται [00049] [00235] ἐρώτηµα [00016] ἐσθῆτι [00206] ἔσοµαι [00261] ἑσπέρᾳ [00068] ἐσπέραν [00062] ἑσπέραν [00040] [00054] [00060] [00065] ἑσπέρας [00061] [00063] ἑσπερινὴν [00038] [00053] [00064] [00179] ἑσπερινὸν [00069] ἐσπευσµένως [00136] ἐσταυρωµένον [00218] [00223] ἐστι [00216] ἔστι [00123] [00261] ἐστιν [00073] [00217] [00240] ἔστιν [00219] [00232] [00245] Ἔστιν [00213] ἐστράφη [00239] ἑστῶσα [00036] [00139] ἑστῶσαν [00187] ἑστῶτα [00239] ἐσχάτης [00159] ἑτέρᾳ [00167] [00187] ἑτέρα [00026] ἑτέραν [00099] [00128] [00128] [00183] [00185] ἑτέρας [00099] [00114] [00115] [00124] ἕτεροι [00207] [00227] ἑτέροις [00017] ἑτέρῳ [00120] ἑτέρων [00077] [00205] ἔτι [00049] [00070] [00075] [00114] [00124] [00149] [00150] [00151] [00156] [00183] [00207] [00233] [00235] ἐτύγχανεν [00085] Εὐαγγέλια [00176] εὐαγγελίζεται [00096] εὐαγγελιζόµενος [00207] εὐαγγελικῶν [00071] Εὐαγγελίοις [00003] ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΙΣ [00002] εὐαγγέλιον [00044] Εὐαγγελίου [00011] [00014] εὐαγγελισταὶ [00107] εὐαγγελισταῖς [00046] [00057] [00086] [00117] [00135] [00181] [00207] εὐαγγελιστὴς [00044] εὐαγγελιστής [00062] εὐαγγελιστοῦ [00179] εὐαγγελιστῶν [00015] [00213] Εὐαγγελίων [00017] εὐλαβέσιν [00017] εὑρεῖν [00125] εὑρίσκοµεν [00100] εὕροιµεν [00020] εὗρον [00096] εὑροῦσα [00075] ΕΥΣΕΒΙΟΥ [00001] ἐφ [00085] [00120] ἐφάνη [00027] [00029] [00031] [00034] [00225] ἐφοβοῦντο [00013] ἔφυγον [00013] ἔχει [00264] ἔχοιεν [00015] ἐχρῆν [00061] ἕω [00059] ἑώρακεν [00193] ἑωραµένων [00123] ζ [00116] ζητεῖς [00242] ζητεῖσθαι [00121] ζητεῖτε [00012] [00218] [00223] [00231] ζητηθείη [00038] ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ [00002] ζητηµάτων [00003] ζητήσεως [00114] ζήτησις [00122] ζητούµενα [00003] ζητοῦσαν [00151] ζωὴν [00159] ζῶντα [00159] [00231] ἡ [00010] [00036] [00036] [00048] [00048] [00049] [00071] [00075] [00076] [00081] [00081] [00086] [00094] [00106] [00106] [00106] [00106] [00110] [00110] [00112] [00112] [00131] [00133] [00133] [00135] [00135] [00135] [00135] [00147] [00162] [00188] [00192] [00196] [00217] [00238] [00249] [00249] [00264] ἢ [00017] [00046] [00063] [00063] [00063] [00117] [00118] [00118] [00119] [00254] [00262] [00264] ἡγεῖσθαι [00179] ἠγέρθη [00220] [00232] [00252] ἡγητέον [00118] ἡγοῦµαι [00069] ᾔδει [00240] ἤδη [00003] [00042] [00252] ἠκολούθησαν [00109] ἤκουσαν [00223] ἦλθε [00048] ἦλθεν [00236] ἦλθον [00096] ἡλίου [00040] [00054] [00061] [00222] [00248] ἡµᾶς [00004] [00061] ἡµέρᾳ [00061] [00248] ἡµέρα [00247] [00249] ἡµέραι [00244] ἡµέραν [00038] [00042] [00045] [00062] [00250] [00251] [00254] [00255] [00259] ἡµέρας [00056] [00059] [00253] [00254] [00261] [00262] ἡµερῶν [00259] ἡµῖν [00179] ἡµῶν [00067] [00075] ἣν [00064] ἦν [00042] [00066] [00070] [00088] [00110] [00147] [00150] [00151] [00159] [00180] [00199] ἠπίστει [00177] 15/22

16 Ἦραν [00235] [00238] ἦρθαι [00137] ἠρµένον [00235] Ἠρώτας [00006] ἧς [00034] [00129] [00186] ἦσαν [00230] Ἦσαν [00109] [00112] ἥτις [00042] [00070] θᾶττον [00264] θαυµάτων [00065] θέᾳ [00085] θέαν [00077] θεασαµένας [00114] θεασάµενοι [00262] θεία [00131] θείαν [00117] θεολογίαν [00161] Θεόν [00173] θεοπνεύστοις [00003] Θεὸς [00155] θεότητος [00150] Θεοτόκον [00101] Θεοῦ [00004] [00064] θεοφανειῶν [00084] Θεῷ [00149] θεώµεναι [00215] θεωρεῖ [00170] [00196] θεωρῆσαι [00048] [00091] [00096] θεωρὸς [00086] [00166] θεωροῦσαι [00109] θίγειν [00150] θνητὰ [00150] θύρας [00091] Ἰακώβου [00104] [00107] [00110] [00112] [00201] [00223] ἰδεῖν [00237] ἴδετε [00221] ἰδιάζοντες [00224] ἰδιαζόντως [00214] ἱερὰ [00176] Ἰησοῦ [00106] [00137] Ἰησοῦν [00012] [00218] [00223] [00239] Ἰησοῦς [00174] [00240] [00241] ἵνα [00052] [00053] ἰσάριθµοι [00213] ἱστορεῖ [00111] ἱστορίας [00012] Ἰωάννα [00112] Ἰωάννῃ [00075] [00076] [00081] [00094] [00099] [00115] [00128] [00136] [00164] [00168] [00179] [00180] [00181] [00183] [00185] [00205] [00209] [00210] [00224] Ἰωάννην [00036] [00070] [00114] [00133] [00195] [00235] Ἰωάννης [00028] [00105] [00235] [00236] Ἰωάννου [00048] [00088] Ἰωσὴφ [00104] [00107] [00110] καθ [00076] [00079] [00161] [00214] καθεζόµενον [00205] καθεζοµένους [00237] καθήµενον [00168] καθήµενος [00200] καθηµένους [00196] καθὼς [00244] καιροὶ [00214] καιροῖς [00078] καιρὸν [00046] [00059] [00064] [00214] [00224] καιρόν [00069] καιρὸς [00088] καιρός [00217] καιροῦ [00039] [00072] [00072] [00089] καιροὺς [00032] κἀκεῖνα [00115] κἀκείνη [00131] καλεῖν [00056] [00158] κάλλιον [00127] καρδίᾳ [00261] κατ [00092] [00176] καταβὰς [00091] καταλύειν [00063] καταξιωθῆναι [00084] [00184] καταπεπληγµένη [00084] καταπλαγῆναι [00188] κατέλιπον [00210] κατηγορεῖ [00131] κάτω [00151] [00156] κειµένου [00121] κεῖσθαι [00152] κεκρατηκυίας [00064] κελεύεται [00172] κεφάλαιον [00011] κεφαλῇ [00237] κηπουρὸν [00157] κηπουρόν [00188] κλαίει [00036] [00075] [00076] κλαίειν [00159] [00172] [00187] κλαίεις [00143] [00158] [00238] [00241] κλαίουσα [00142] κλαίουσαν [00114] [00151] [00157] [00237] κλαπέντος [00142] κλοπὴ [00267] Κλωπᾶ [00102] [00106] κοιµωµένων [00067] κοινωνεῖν [00151] κρατῆσαι [00184] κρείττονα [00210] κρείττοσιν [00210] κρινοῦµεν [00262] Κυριακὴν [00042] [00045] [00062] Κυριακῆς [00059] [00251] Κύριόν [00238] Κύριον [00235] 16/22

17 Κυρίου [00091] κώµης [00118] λέγει [00174] [00205] [00230] [00235] [00235] [00237] [00241] λέγειν [00039] [00052] [00128] [00158] λέγεσθαι [00038] [00053] [00054] [00091] Λέγεται [00057] λεγόµενοι [00215] λεγόµενον [00069] [00206] λεγοµένων [00207] λέγοντα [00217] λέγουσιν [00238] [00253] λέγω [00209] λέγων [00105] [00233] λελεγµένοις [00020] λέλεκται [00043] λελόγισµαι [00156] λέξεως [00117] λέξοµεν [00135] λευκὴν [00207] λεχθεὶς [00266] ληνὴ [00133] λίθον [00091] [00092] [00096] [00204] [00205] [00235] λίθου [00066] λίθῳ [00168] [00193] λογίζεται [00265] λογιζοµένη [00154] λογιζόµενοι [00259] λόγοι [00215] λόγοις [00012] λόγον [00065] [00095] [00176] λόγου [00020] [00147] λόγους [00115] λόγων [00146] λοιπαὶ [00112] λοιποὶ [00107] λοιπὸν [00042] [00042] [00128] λοιποὺς [00146] λοιπῶν [00015] Λουκᾷ [00077] [00206] [00224] [00228] Λουκᾶν [00197] [00227] Λουκᾶς [00111] [00209] [00230] Λυθείη [00099] λυθείη [00183] ΛΥΣΕΩΝ [00002] λύσεων [00003] λύσις [00010] [00097] Μα [00036] Μαγδα [00133] Μαγδαληνὰς [00127] Μαγδαληνὴ [00048] [00049] [00075] [00076] [00081] [00110] [00112] [00192] [00196] [00217] Μαγδαληνή [00086] [00106] Μαγδαληνῇ [00027] [00028] [00034] [00107] [00201] [00223] Μαγδαληνὴν [00078] [00128] [00128] [00177] [00235] [00237] Μαγδαληνήν [00103] Μαγδαληνῆς [00117] [00118] [00119] [00121] [00123] [00128] [00131] µαθεῖν [00065] µαθηταὶ [00067] [00094] µαθητὰς [00146] µακρὰν [00078] µακρόθεν [00109] µάλιστα [00015] [00131] µᾶλλον [00017] [00159] Μαρίᾳ [00027] [00031] [00034] [00076] [00164] [00167] [00201] [00201] [00223] [00223] Μαρία [00048] [00048] [00049] [00081] [00094] [00106] [00106] [00110] [00110] [00112] [00112] [00135] [00145] [00192] [00196] [00217] Μαρίαι [00096] [00204] Μαρίαν [00102] [00103] [00177] [00181] [00185] [00235] Μαρίας [00080] [00091] [00099] [00100] [00107] [00111] [00115] [00121] [00123] [00124] [00127] [00128] [00133] [00170] [00183] [00192] Μαρῖνε [00005] ΜΑΡΙΝΟΝ [00001] Μαριῶν [00105] [00114] [00115] Μάρκον [00011] [00012] [00014] [00021] [00186] [00199] Μάρκος [00034] [00209] Μάρκῳ [00008] [00029] [00077] [00129] [00207] [00222] µαρτυρήσας [00028] µαρτυρίᾳ [00015] Ματθαῖον [00030] [00036] [00047] [00133] [00183] Ματθαῖος [00041] [00044] [00051] [00053] [00059] [00064] [00070] [00108] [00205] Ματθαίου [00020] [00088] Ματθαίῳ [00008] [00024] [00069] [00076] [00081] [00091] [00095] [00099] [00114] [00115] [00123] [00128] [00130] [00166] [00179] [00179] [00181] [00192] [00203] [00209] [00210] [00217] µεγάλα [00162] µέγας [00096] µεθ [00226] µεθερµηνεύεται [00147] µείῳ [00036] µὲν [00008] [00011] [00016] [00024] [00033] [00044] [00051] [00072] [00075] [00079] [00084] [00085] [00088] [00096] [00097] [00099] [00101] [00105] [00108] [00115] [00125] [00128] [00135] [00142] [00157] [00160] [00172] [00181] [00184] [00185] [00203] [00225] [00246] [00250] [00266] µέρος [00076] µέρους [00019] µέσα [00003] Μέσοι [00224] µέσον [00073] µεσονυκτίῳ [00063] µετ [00119] [00223] µεταβαλὼν [00045] µεταβολὴν [00121] µετενηνέχθαι [00187] µετρεῖν [00254] µετροῦµεν [00254] µετροῦντες [00259] µετροῦσιν [00251] µηδὲ [00069] [00115] [00188] [00188] µηδέν [00047] [00128] µηδένα [00075] µηδενὸς [00122] µηκέτι [00122] µήπω [00075] µήτε [00115] [00115] [00115] µητέρα [00101] [00104] µήτηρ [00106] µητρὸς [00106] [00107] 17/22

18 µία [00097] [00135] µιᾷ [00008] [00021] [00027] [00028] [00034] [00036] [00049] [00057] [00114] [00115] [00133] [00183] [00230] [00235] µίαν [00048] [00053] [00064] [00070] [00114] [00179] [00179] µιᾶς [00073] [00117] [00118] [00119] [00121] µνη [00036] µνῆµα [00065] [00138] [00230] [00235] µνήµατα [00151] µνήµατι [00075] [00076] µνήµατος [00136] [00137] [00140] [00162] [00188] [00193] [00194] [00195] [00205] [00217] [00225] [00227] [00228] µνηµεῖον [00049] [00065] [00085] [00094] [00114] [00128] [00183] [00236] µνηµείου [00187] [00200] [00235] µνηµονευοµένων [00166] µνήσθητε [00233] µοι [00005] µόνη [00094] [00139] [00166] µόνην [00079] [00114] [00183] [00235] µορίων [00072] µου [00130] [00133] [00149] [00154] [00157] [00172] [00238] Ναζαρηνὸν [00223] Ναζαρηνόν [00012] νεανίσκος [00199] [00207] [00223] [00228] νεανίσκου [00012] νεκρὸν [00151] [00152] νεκρῶν [00231] [00254] [00255] νενοµισµένα [00255] νηστείας [00063] νοεῖν [00092] νοεῖσθαι [00046] νόµενα [00065] νόµιζε [00078] νοµίσαι [00188] νοµίσειέ [00053] νοῦν [00019] νύκτα [00250] [00250] νύκτας [00261] νύκτες [00244] νυκτὸς [00038] [00052] [00063] [00067] [00123] [00256] [00257] [00258] νῦν [00003] νὺξ [00247] [00249] ὁ [00008] [00011] [00028] [00034] [00041] [00044] [00045] [00051] [00052] [00053] [00059] [00062] [00088] [00088] [00088] [00091] [00096] [00111] [00174] [00200] [00207] [00207] [00209] [00209] [00217] [00222] [00222] [00223] [00226] [00228] [00230] [00241] [00252] [00266] ὃ [00034] [00068] [00117] [00147] ὅθεν [00041] [00204] Οἱ [00067] [00250] οἱ [00067] [00107] [00214] [00215] [00224] [00227] [00228] [00246] [00247] οἳ [00231] οἵ [00214] οἵα [00150] οἷα [00151] οἶδα [00218] [00235] [00238] οἴκαδε [00139] οἰκείας [00257] οἰκείῳ [00262] οἰκοῦντας [00065] οἷς [00012] [00077] ὅλη [00249] ὅλην [00056] [00250] [00251] [00254] [00256] [00257] [00258] [00259] ὅλον [00250] ὅµοια [00131] ὁµοίως [00215] [00255] [00258] ὂν [00026] [00076] ὃν [00034] ὀνειδίζων [00142] ὄνοµα [00117] ὀνοµάζει [00142] ὀνοµάζειν [00056] ὀνοµάσας [00052] ὀνόµασι [00046] ὀνόµατος [00117] [00146] ὄντων [00205] [00213] ὀπίσω [00239] ὁπότε [00094] ὅπου [00137] [00217] ὀπτασίαι [00213] ὀπτασιῶν [00209] ὅπως [00179] ὁπωσοῦν [00017] ὁρᾷ [00141] ὄρθρον [00052] [00063] ὄρθρου [00227] [00230] ὀρθῶς [00121] ὁρµᾶσθαι [00118] [00128] ὅρος [00266] ὁρώµενος [00200] [00207] ὁρῶντες [00259] ὁρῶσα [00168] ὃς [00096] [00142] ὅσον [00152] ὅτε [00177] [00178] [00217] [00230] [00254] ὅτι [00067] [00119] [00135] [00206] [00213] [00218] [00233] [00240] [00266] [00267] Ὅτι [00230] [00235] [00244] ὁτιοῦν [00017] Οὐ [00092] οὐ [00030] [00031] [00040] [00083] [00117] [00130] [00131] [00179] οὗ [00122] [00226] οὐδ [00017] Οὐδὲ [00065] οὐδὲ [00040] [00060] [00151] [00168] [00208] [00209] [00257] [00258] Οὐδὲν [00038] οὐδὲν [00013] [00114] [00128] οὐδένα [00176] οὐδενὶ [00013] Οὐκ [00075] οὐκ [00015] [00020] [00060] [00068] [00082] [00207] [00219] [00227] [00232] [00235] [00238] [00240] [00264] οὐκέτι [00062] [00076] [00166] [00168] [00172] οὖν [00016] [00029] [00059] [00081] [00097] [00101] [00114] [00135] [00213] [00216] [00217] [00236] οὔπω [00152] [00155] οὐρανοῦ [00091] οὖσα [00154] οὖσαν [00185] 18/22