ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Transcript

1 ΕΝΤΥΠΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Σχολείο: Δημοτικό Σχολείο Ύψωνα Β Σχολική χρονιά: Αρ. Μαθητών: 259 Αρ. Εκπαιδευτικών: 23 Συντονιστές σχολείου: Γιώτα Γεωργίου Αρίστος Μαρκάκης Περιγραφή του Δήμου Ύψωνα (στον οποίο βρίσκεται το σχολείο) καθώς και της γενικής εικόνας του σχολείου: Ο Ύψωνας είναι ένας νεοσύστατος Δήμος της Επαρχίας Λεμεσού ο οποίος σήμερα γνωρίζει τεράστια ανάπτυξη. Το παλιό χωριό που υπήρχε έχει πυκνοκατοικηθεί, έχουν δημιουργηθεί καινούριες περιοχές (Ανθούπολη, Υψούπολη, Κλαδερή) και γίνονται αρκετά αναπτυξιακά έργα. Σήμερα οι κάτοικοι του Ύψωνα ανέρχονται περίπου στις Η τεράστια αυτή ανάπτυξη είχε ως αποτέλεσμα να χαθεί μεγάλο μέρος της φυσικής βλάστησης αλλά και των καλλιεργειών που υπήρχαν στην κοινότητα και να είναι έντονη η παρουσία του τσιμέντου παντού. Παρόλο που έγινε προσπάθεια να γίνουν πάρκα στην περιοχή, αρκετά από αυτά δεν έχουν τύχει της αναγκαίας φροντίδας για τη διατήρησή τους. Παρουσιάζεται ακόμη και το φαινόμενο της υπερβολικής κατανάλωσης ενέργειας από μεγάλο αριθμό νοικοκυριών όπως αυτό φαίνεται μέσα από φουσκωμένους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και μέσα από μαρτυρίες των ίδιων των δημοτών. Ο Δήμος διαθέτει τρία δημοτικά σχολεία και ένα γυμνάσιο. Το Β Δημοτικό Σχολείο είναι ένα παλιό κτίριο το οποίο πρωτολειτούργησε το Αρχικά είχε μικρό αριθμό αιθουσών αλλά η αύξηση των μαθητών επέβαλλε την επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων του σχολείου. Συγκεκριμένα, προστέθηκε νότια πτέρυγα με τέσσερις νέες αίθουσες διδασκαλίας ενώ στην πορεία προστέθηκαν και λυόμενες αίθουσες για να καλύψουν τις ολοένα και αυξανόμενες ανάγκες. Σήμερα, στο Σχολείο φοιτούν 259 μαθητές και διδάσκουν 23 εκπαιδευτικοί. Τα τελευταία 3 χρόνια γίνονται προσπάθειες για δημιουργία σχολικού κήπου, αφού στο σχολείο ήταν έντονη η έλλειψη πρασίνου και η απουσία κήπου. Οι προσπάθειες όμως αυτές αρκετές φορές δεν είχαν καλή κατάληξη εξαιτίας βανδαλισμών στους οποίους υπόκεινταν τα απογεύματα. Το ίδιο συνέβαινε και με την προσπάθεια εξωραϊσμού του χώρου του σχολείου με διάφορους τρόπους,. Παράλληλα έχει παρατηρηθεί τόσο από τους εκπαιδευτικούς όσο και από τους μαθητές το φαινόμενο της υπερκατανάλωσης ενέργειας στο σχολικό χώρο κάτι στο οποίο η ηλικία του κτιρίου καθώς και τα δομικά του υλικά φαίνεται να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. 1

2 Ζητήματα και προβλήματα που προκύπτουν σε σχέση με το σχολείο και την περιοχή στην οποία αυτό βρίσκεται. Υπερκατανάλωση ενέργειας στον σχολικό χώρο αλλά και στα νοικοκυριά του δήμου Ανάγκη για διατήρηση και συμπλήρωση του πρασίνου στο σχολείο μας και προστασία του από εξωγενείς παράγοντες. Ανάγκη για εξωραϊσμό του σχολείου και προστασία του από εξωγενείς παράγοντες. Ανάγκη για περισσότερο πράσινο γύρω από το σχολείο καθώς και στην ευρύτερη περιοχή του Ύψωνα. Ζήτημα/Πρόβλημα στο οποίο θα δοθεί έμφαση κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά Η εξοικονόμηση ενέργειας κυρίως μέσω της αλλαγής συμπεριφοράς και της υιοθέτησης νέων καθημερινών συνηθειών από τους χρήστες του σχολικού κτιρίου, οι οποίοι στην περίπτωση των σχολείων είναι οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και τα υπόλοιπα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας και κατ επέκταση η αλλαγή συμπεριφοράς στους δημότες. Γιατί επιλέγηκε το συγκεκριμένο θέμα και πώς συνδέεται με το τοπικό σας πλαίσιο; Κατά τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί υπερκατανάλωση ενέργειας σε ιδιωτικό επίπεδο, αλλά και σε δημόσιο επίπεδο, σε δημόσια κτίρια. Η αλλαγή συμπεριφοράς μέσα από την υιοθέτηση συνηθειών φιλικών προς το περιβάλλον είναι απαραίτητη προκειμένου οι σημερινοί μαθητές των σχολείων, οι αυριανοί πολίτες να χρησιμοποιούν την ενέργεια σε λογικά πλαίσια. Η υπερκατανάλωση ενέργειας εντοπίστηκε από τους μαθητές ως πρόβλημα και στο δικό μας σχολείο αλλά και στα δικά τους σπίτια, κάτι το οποίο μας υποχρεώνει να δράσουμε ώστε να ευαισθητοποιηθούμε γύρω από το θέμα της εξοικονόμησης ενέργειας και κατ επέκταση γύρω από την προστασία του περιβάλλοντος. Θεματική/ες ενότητα/ες του Αναλυτικού Προγράμματος στην οποία εμπίπτει το πρόβλημα/ζήτημα διερεύνησης: Ενέργεια Μέσα Μεταφοράς 2

3 Σκοπός: Η διαμόρφωση μαθητών που θα είναι ευαισθητοποιημένοι σε θέματα ενέργειας και προστασίας του περιβάλλοντος και οι οποίοι θα αναλάβουν δράση συνεργαζόμενοι με διάφορους φορείς για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων, όπως η υπερκατανάλωση ενέργειας και η ρύπανση του περιβάλλοντος. Επιμέρους επιδιωκόμενοι στόχοι για την αειφόρο περιβαλλοντική εκπαιδευτική πολιτική του σχολείου: Για μαθητές/τριες: Γνώσεων: Κατανόηση της έννοιας «ενέργεια» με παραδείγματα από την καθημερινή ζωή. Γνωριμία με πηγές ενέργειας (ορυκτά καύσιμα, ήλιος, άνεμος, βιομάζα, νερό σε κίνηση) μέσα από παραδείγματα της καθημερινής τους ζωής. Κατανόηση της σημασίας και της συμβολής της ενέργειας στη βελτίωση/ διευκόλυνση της ζωής του ανθρώπου. Προβληματισμός για τις επιπτώσεις που έχει η έλλειψη ενέργειας στη ζωή του ανθρώπου. Συνειδητοποίηση του ότι κάθε είδους δράση (τρέξιμο, περπάτημα, μετακινήσεις, μαγείρεμα, λειτουργία μηχανών, κ.ά) προϋποθέτει κατανάλωση ενέργειας. Αναγνώριση διαφόρων μορφών ενέργειας. Εντοπισμός καθημερινών συνηθειών που απαιτούν κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Διασύνδεση των καταναλωτικών συνηθειών του ανθρώπου με την αυξημένη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας Εντοπισμός συσκευών και μηχανών που λειτουργούν με ηλεκτρική ενέργεια στο σχολείο και στο σπίτι. Μελέτη περιπτώσεων σπατάλης ηλεκτρικής ενέργειας στο σχολείο και στο σπίτι. Γνωριμία με τη διαδικασία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και τη μεταφορά της στους καταναλωτές. Γνωριμία με εναλλακτικές πηγές ενέργειας. 3

4 Κατηγοριοποίηση πηγών ενέργειας σε ανανεώσιμες (ηλιακή, αιολική, γεωθερμική, κ.ά.) και μη ανανεώσιμες (ορυκτά καύσιμα). Εντοπισμός συσκευών/αντικειμένων (π.χ. ανεμόμυλος, νερόμυλος, ηλιακό φανάρι) που λειτουργούν με εναλλακτικές πηγές ενέργειας (κίνηση ανέμου, κίνηση νερού, ήλιος). Εισήγηση και υιοθέτηση τρόπων εξοικονόμησης ενέργειας στο σχολείο και στο σπίτι. Μελέτη και καταγραφή πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων στο περιβάλλον από τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Εισήγηση τρόπων αντικατάστασης των περισσότερο ενεργοβόρων συσκευών με λιγότερο ενεργοβόρες, στο σχολείο και στο σπίτι. Ενημέρωση και γνωριμία με υπηρεσίες, συνδέσμους, ομίλους και άλλες οργανώσεις που προωθούν τη χρήση εναλλακτικών τρόπων διακίνησης στην πόλη. Μελέτη των επιπτώσεων της αυξημένης χρήσης μηχανοκίνητων μέσων στο περιβάλλον μιας πόλης. Μελέτη των τρόπων διακίνησης από και προς το σχολείο και εισήγηση τρόπων βελτίωσής τους. Εξέταση των χαρακτηριστικών που καθορίζουν ένα μέσο ως φιλικό ή μη φιλικό στο περιβάλλον. Μελέτη των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων της χρήσης ενέργειας στην περιβαλλοντική, πολιτισμική, οικονομική, κοινωνική εξέλιξη του ανθρώπου. Μελέτη περιπτώσεων επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από διαδικασίες παραγωγής ενεργειακών πόρων (ορυχεία άνθρακα, εξόρυξη πετρελαίου ή φυσικού αερίου, κατασκευή υδροηλεκτρικών φραγμάτων) σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Μελέτη των επιπτώσεων της χρήσης πυρηνικής ενέργειας στο περιβάλλον και γενικότερα στην ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Μελέτη περιπτώσεων ύπαρξης ενεργειακού προβλήματος σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Σύγκριση της ενεργειακής πολιτικής της Κύπρου με την ενεργειακή πολιτική άλλων χωρών. Διερεύνηση των οικονομικών και πολιτικών προεκτάσεων του ενεργειακού ζητήματος σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Διερεύνηση του ρόλου των φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων στην παροχή ενέργειας στην Κύπρο. 4

5 Εξέταση τρόπων αξιοποίησης της βιομάζας σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για παραγωγή ενέργειας. Κατανόηση της σημασίας διαμόρφωσης ενεργειακά αποδοτικών οικοδομών ως παράγοντα εξοικονόμησης ενέργειας. Επεξήγηση των πλεονεκτημάτων της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και της θερμομόνωσης των κτιρίων (στην εξοικονόμηση ενέργειας). Διασύνδεση της οικονομικής κρίσης με τον περιορισμένο αριθμό αποθεμάτων μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (π.χ. αύξηση στην τιμή του πετρελαίου). Διασύνδεση του φαινομένου του θερμοκηπίου και της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής με την υπερκατανάλωση ενέργειας. Υπολογισμός και αξιολόγηση του οικολογικού τους αποτυπώματος. Εισήγηση τρόπων βελτίωσης του οικολογικού τους αποτυπώματος ως παράγοντα διασφάλισης της αειφόρου ανάπτυξης. Διασύνδεση του ζητήματος της διαχείρισης απορριμμάτων με θέματα εξοικονόμησης ενέργειας και διαφύλαξης των φυσικών πόρων της Γης. Ενημέρωση για τα πλεονεκτήματα των βιοκλιματικών κτιρίων. Ευαισθητοποίησης-συνειδητοποίησης: Συνειδητοποίηση της ανάγκης για χρήση λιγότερο ενεργοβόρων συσκευών. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για σωστή διαχείριση των μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Συνειδητοποίηση των κινδύνων που απειλούν τον πλανήτη από τη μη αειφόρο διαχείριση των πηγών ενέργειας. Ευαισθητοποίηση σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας στη βάση της διαφύλαξης των φυσικών πόρων και της προστασίας του περιβάλλοντος. Συνειδητοποίηση της ατομικής και συλλογικής τους ευθύνης για την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων μιας πόλης. Κατανόηση της ανάγκης ανάληψης κοινών πρωτοβουλιών σε οικουμενικό επίπεδο για την εξοικονόμηση ενέργειας. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας στον τόπο μας. Συνειδητοποίηση της ανάγκης για χρήση εναλλακτικών μέσων μεταφοράς. 5

6 Συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι οι επιλογές μας σε ότι αφορά τα μέσα μεταφοράς συμβάλλουν στην περιβαλλοντική υποβάθμιση και στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Δεξιοτήτων: Απόκτηση δεξιοτήτων παρατήρησης, μέτρησης, καταγραφής, συγκέντρωσης πληροφοριών και σύγκρισης γύρω από το θέμα της ενέργειας. Ανάπτυξη δεξιοτήτων επικοινωνίας, επιχειρηματολογίας και διαλόγου από την αλληλεπίδραση με διάφορες κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες σε ότι αφορά θέματα ενέργειας. Αξιοποίηση πηγών (διαδίκτυο, έντυπο υλικό, φωτογραφικά λευκώματα, ταινίες, κλπ.) για συλλογή πληροφορίών σχετικών με το θέμα σε τοπικό και σε παγκόσμιο επίπεδο. Κατασκευή γραφικών παραστάσεων. Ανάπτυξη δεξιοτήτων μελέτης πεδίου. Ανάπτυξη δεξιοτήτων υποβολής ερωτήσεων, με στόχο την άντληση πληροφοριών για το θέμα αυτό. Εξοικείωση με τη χρήση της φωτογραφικής μηχανής, ως μέσου λήψης και οργάνωσης πληροφοριών. Εξοικείωση με τη χρήση ηλεκτρονικού μαγνητόφωνου για σκοπούς διεξαγωγής και απομαγνητοφώνησης συνεντεύξεων. Στάσεων: Υιοθέτηση τρόπων συμπεριφοράς στην καθημερινή ζωή που θα συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας. Υιοθέτηση συμπεριφορών σχετικών με τη χρήση ενέργειας που θα διασφαλίζουν την ποιότητα ζωής αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος. Υιοθέτηση της στάσης ενός ενσυνείδητου πολίτη που θα σέβεται το περιβάλλον. Ανάπτυξη πνεύματος κοινής ωφελείας και του κοινού καλού. Συμμετοχής και δράσης: Λήψη αποφάσεων και συμμετοχή σε δράσεις που στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας τόσο εντός όσο και εκτός σχολείου, ανοίγοντας το σχολείο προς την κοινότητα. 6

7 Λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας καθώς και χρήσης εναλλακτικών μορφών ενέργειας στο σπίτι και στο σχολείο και αξιολόγηση των μέτρων αυτών. Συμμετοχή σε εκδηλώσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Καλλιέργεια του εθελοντισμού, της αλληλεγγύης και του ομαδικού πνεύματος. Ευαισθητοποίηση της κοινότητας για τη λύση των περιβαλλοντικών προβλημάτων της περιοχής μέσω της ανάληψης ενημερωτικών εκστρατειών. Συμμετοχή σε δράσεις (δίκτυα ενημέρωσης, ιστοσελίδες, κ.ά.) για τη σωστή χρήση των ενεργειακών πόρων σε τοπικό, διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. Τι επιδιώκετε μέσα από το πρόγραμμα αυτό να πετύχετε για το σχολείο σας και την κοινότητά σας; (αναφέρετε επιδιωκόμενα αποτελέσματα). Α) Σχολείο (παιδαγωγικό, οργανωσιακό/τεχνητό, κοινωνικό πλαίσιο) Παιδαγωγικό πλαίσιο: Στο σχολείο θα εφαρμοστούν σύγχρονες παιδαγωγικές μέθοδοι και πρακτικές τεχνικές, που θα συνάδουν με τη φύση και τους στόχους της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και θα στοχεύουν στην ενεργητική αλληλεπίδραση των μαθητών και στη διερευνητική και συνεργατική μάθηση. Θα αποκτηθούν απαιτούμενες γνώσεις οι οποίες θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση των μαθητών και την κριτική τους ικανότητα. Υιοθετώντας κάποιες βασικές αρχές αειφορίας στο σχολικό χώρο, θα γίνει προσπάθεια δημιουργίας ενός περιβάλλοντος που οι μαθητές θα θέλουν να έχουν σε όλα τα στάδια της ζωής τους, εντός και εκτός σχολείου. Θα επιδιωχθεί η δημιουργία μαθησιακών εμπειριών που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της κατανόησης των σύνθετων καταστάσεων που διέπουν την κοινωνία. Θα στοχευθεί η ανάπτυξη αξιών για διατήρηση και προστασία του τοπικού και παγκόσμιου περιβάλλοντος και όσων αυτό περιλαμβάνει. Θα αξιοποιηθούν σύγχρονα εργαλεία μάθησης που θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στα ενδιαφέροντα των παιδιών. Θα μεταφερθεί η μαθησιακή διαδικασία εκτός σχολικού χώρου σε διαφορετικά περιβάλλοντα μάθησης. Οργανωσιακό/τεχνητό πλαίσιο Θα διευκολύνει την οργάνωση ομάδων εργασίας με τη συμμετοχή μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων, τοπικών αρχών και γενικότερα προσώπων που μπορούν να 7

8 συμβάλουν στη μελέτη καθώς και στην υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων με στόχο τη βελτίωση του περιβάλλοντα χώρου. Για την καλύτερη οργάνωση αυτών των ομάδων θα οριστεί συντονιστής εκπαιδευτικός, εκπρόσωποι των τάξεων και εκπρόσωπος του Συνδέσμου Γονέων, που θα εξετάζουν τις ανάγκες που θα προκύπτουν και θα κάνουν τις επαφές με τα πρόσωπα και τους φορείς που θα μπορούν να συμβάλουν στη διαδικασία. Θα διαμορφώσει κατάλληλα τους χώρους του σχολείου, ώστε να διευκολύνεται η μελέτη του ζητήματος εντός και εκτός τάξης. Συγκεκριμένα, θα οργανωθεί κατάλληλα το εργαστήρι Η.Υ. ώστε να διευκολύνει την έρευνα μέσω διαδικτύου, την πρόσβαση σε χρήσιμες ιστοσελίδες και την επεξεργασία και παρουσίαση χρήσιμου υλικού που θα συγκεντρώνεται κατά τη διάρκεια μελέτης του ζητήματος. Θα δημιουργήσει στο σχολείο έκθεση με εργασίες των μαθητών σχετικές με το θέμα. Η πορεία για υλοποίηση των δράσεων μας θα φωτογραφίζεται με στόχο τη συλλογή φωτογραφικού υλικου. Κοινωνικό πλαίσιο Θα επιδιώξει τη συνεργασία μεταξύ μαθητών, γονέων, τοπικών αρχών και άλλων προσώπων που μπορούν να συμβάλουν στη μελέτη του ζητήματος. Θα επιδιώξει τη συνεργασία με ερευνητές για συγκέντρωση πληροφοριών και υλικού. Θα επιδιώξει συνεργασία με τις τοπικές εφημερίδες και τους τοπικούς ραδιοσταθμούς για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και για προβολή της εργασίας των παιδιών. Β) Κοινότητα: Το περιβάλλον της κοινότητας θα αξιοποιηθεί ως εκπαιδευτικό εργαλείο για το σχεδιασμό και εφαρμογή ποικίλων μαθησιακών δραστηριοτήτων. Έτσι η κοινότητα: Θα αποτελέσει περιβάλλον εφαρμογής προτάσεων και εισηγήσεων των μαθητών. Με την έγκριση και τη συνεργασία του Δήμου Υψωνα θα γίνει εφαρμογή κάποιων προτάσεων των παιδιών για εξοικονόμηση ενέργειας στον σχολικό χώρο. Θα ενθαρρύνει και θα ενισχύσει την ενασχόληση του κάθε κατοίκου της κοινότητας με θέματα που τον αφορούν και επηρεάζουν τη ζωή του και θα παροτρύνει την εμπλοκή του σε τρόπους επίλυσης προβλημάτων. 8

9 Θα προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ προσώπων, φορέων και οργανισμών με στόχο την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων της κοινότητας και τη διαμόρφωση μιας αειφόρου κοινωνίας. 9