Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής"

ÏἸάϊρος Δαγκλής
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η παραγωγή τροφής Καλύπτει τη βασικότερη ανθρώπινη ανάγκη Ιστορικά, η πρώτη αιτία ανθρώπινης παρέμβασης στο φυσικό περιβάλλον Σχετίζεται άμεσα με τον υπερπληθυσμό 1

2 Οι ανάγκες για τροφή αυξάνονται Αυξάνεται ο πληθυσμός της Γης Αυξάνεται το βιοτικό επίπεδο Αυξάνονται οι απαιτήσεις για πρωτεΐνη Στοά Βιβλίου 6/2/2013 Σήμερα: 7,2 δις 2050: 9 δις 2

3 Η παραγωγή τροφής Αλληλεπιδρά με πολλά άλλα περιβαλ. προβλήματα Έχει σαφείς κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις ~80 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ~1 δισ. άνθρωποι παγκοσμίως υποσιτίζονται 3

4 Διατροφικά ελλείμματα Κακή διατροφή: έλλειψη συγκεκριμένων χημικών συστατικών της τροφής (πρωτεΐνες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία) Υποσιτισμός: έλλειψη ικανού αριθμού θερμίδων ώστε να μπορεί κάποιος να κινηθεί ή να δουλέψει Υποσιτισμός Ακραία του μορφή είναι ο λιμός Δεν έχει υπάρξει χρονιά μετά το τέλος του Β παγκόσμιου πολέμου χωρίς να υπάρξει λιμός κάπου στον κόσμο Για την ώρα, το πρόβλημα του υποσιτισμού είναι θέμα πολιτικό 4

5 Η λωρίδα Σαχέλ 50 εκ. άνθρωποι Πολιτικά προβλήματα Έλλειψη χρημάτων για αγορά τροφής Μεταφορά της τροφής Πόλεμος Η ανθρωπιστική βοήθεια είναι λύση βραχυχρόνια Ορθή προσέγγιση: Παραγωγή τροφής, τοπικά 5

6 Την ίδια στιγμή 6

7 Πως βρίσκουμε την τροφή; Συλλογή Κυνήγι και Ψάρεμα Καλλιέργεια γης (Γεωργία) Εκτροφή αγροτικών ζώων (Κτηνοτροφία) Η απαρχή: ~ π.χ. 7

8 Εύφορη ημισέληνος Ρύζι, Σιτάρι, Καλαμπόκι Καταλαμβάνουν τη μισή καλλιεργήσιμη έκταση του πλανήτη Σιτάρι και ρύζι: 40% της παγκοσμίως λαμβανόμενης ενέργειας μέσω τροφής 8

9 Τι να κάνουμε το καλαμπόκι; Τροφή Ζωοτροφή Βιοαιθανόλη 240 kg 100 λίτρα βιοαιθανόλη Ετήσια τροφή για 1 άνθρωπο 9

10 Πως αυξάνεται η παραγωγή τροφής; Αύξηση των καλλιεργούμενων εδαφών Αύξηση κτηνοτροφικών μονάδων Αύξηση της παραγωγής ανά μονάδα γης ανά κτηνοτροφική μονάδα Πράσινη Επανάσταση Δεκαετίες 1960 και 1970 Μετασχηματισμός της γεωργικής παραγωγής του Τρίτου Κόσμου με στόχο να αυξάνεται ταχύτερα από τον πληθυσμό Συστατικά της επανάστασης Υβρίδια (νέες ποικιλίες σπόρων) Αυξημένες εισροές (λιπάσματα, εντομοκτόνα, νερό) 10

11 14 κύρια είδη φυτών Σιτάρι Ρύζι Καλαμπόκι Πατάτα Γλυκοπατάτα Μανιόκα Ζαχαροκάλαμα Ζαχαρότευτλα Φασόλια Σόγια Κριθάρι Σόργο Καρύδες Μπανάνες 11

12 Παράπλευρες απώλειες Ρύπανση λόγω λιπασμάτων Απώλεια γενετικής ποικιλότητας Δημιουργία ανθεκτικών παρασίτων Τι απαιτεί η παραγωγή τροφής; Γόνιμα εδάφη Άρδευση (Νερό) Μηχανήματα Λιπάσματα Εντομοκτόνα 12

13 Ή μήπως όχι; (REUTERS/ David Gray) Γόνιμα εδάφη Η γεωργία εξαρτάται από τα εδάφη αλλά παράλληλα τα καταστρέφει Όταν το έδαφος αποψιλώνεται, αρχίζει να χάνει τη γονιμότητά του Τα βαριά αγροτικά μηχανήματα προκαλούν συμπίεση του εδάφους 13

14 Οργανική ύλη εδάφους Περιέχει όλα τα θρεπτικά συστατικά Επιτρέπει την αναπνοή του εδάφους Συγκρατεί την υγρασία Τι την κάνουμε τη γη; Καλλιεργούμε τροφή για ανθρώπους; Καλλιεργούμε τροφή για ζώα; Καλλιεργούμε ενεργειακά φυτά για την παραγωγή καυσίμων; Εκτρέφουμε ζώα; Δημιουργούμε νέες πόλεις; 14

15 Περίπου 11% της παγκόσμιας έκτασης χρησιμοποιείται στη γεωργία 15

16 Φέρουσα ικανότητα της Γης Καλλιεργήσιμη γη (εκτάριο/άτομο) 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 0,38 0,23 0,

17 Που βρίσκουμε νέα εδάφη; Εκχερσώνουμε τα δάση Χάνονταν 9,4 εκ. εκτάρια/έτος μεταξύ 1990 και 2000 Αποξηραίνουμε υγροτόπους 17

18 Αυξομειώσεις στη δασική κάλυψη 18

19 Η αρδευόμενη γεωργία... Παρέχει το 40% της παγκόσμιας παραγωγής τροφής καταλαμβάνοντας μόλις το 18% της καλλιεργήσιμης γης σε παγκόσμιο επίπεδο Khan and Hanjra (2008) Η αγροτική παραγωγή ευθύνεται για την κατανάλωση περισσότερο του 90% του νερού κατά τον 20ο αιώνα Khan and Hanjra (2008) 19

20 Άρδευση Απαραίτητη για αύξηση της απόδοσης Ανταγωνιστική με τις άλλες χρήσεις του νερού Το 85% των υδάτων στην Ελλάδα καταναλώνεται στον αγροτικό τομέα Απαιτήσεις σε νερό λίτρα/kg Πατάτα 500 Σιτάρι 900 Σόργο Καλαμπόκι Ρύζι Σόγια Κοτόπουλο Μοσχάρι Πηγή: Botkin and Keller (2003) 20

21 λίτρα νερό 1 κιλό μοσχάρι λίτρα νερό 1 κιλό αραβόσιτος 140 λίτρα νερό 1 κούπα καφέ 900 λίτρα νερό 1 κιλό σιτάρι 21

22 3000 λίτρα νερό 1 κιλό ρύζι 1000 λίτρα νερό 1 λίτρο γάλα Ετήσια παγκόσμια κατανάλωση νερού ανά τομέα ( ) 22

23 Πότισμα με κανονάκι Πότισμα με αυλάκια 23

24 Στάγδην πότισμα Στάγδην πότισμα 24

25 Εξοικονόμηση νερού στη γεωργία Όχι πότισμα τις θερμές ώρες της ημέρας Καλλιέργεια γηγενών ειδών Χρήση καλών μεθόδων άρδευσης Θερμίδες ανά m 3 νερού Πηγή: Khan and Hanjra (2008) 25

26 Εισροές νερού και ενέργειας λίτρα ανά κιλό κρέατος λίτρα ανά κιλό δημητριακών Επίσης... 2,5-10 φορές περισσότερη ενέργεια απαιτείται για να παραχθεί η ίδια ποσότητα θερμίδων και πρωτεΐνών από κρέας σε σχέση με τα δημητριακά Khan and Hanjra (2008) Γεωργικά μηχανήματα Αντικατέστησαν τη μυϊκή δύναμη ανθρώπων και ζώων Απαιτούν πρώτες ύλες (μέταλλα, λάστιχα, κ.λπ.) Καταναλώνουν ορυκτά καύσιμα Πετρέλαιο κίνησης Ρυπαίνουν Ατμόσφαιρα και έδαφος 26

27 Χημικά Λιπάσματα (Ανόργανα) Μεταξύ 1950 και 1990 η χρήση χημικών λιπασμάτων δεκαπλασιάστηκε Ένα από τα βασικότερα συστατικά της πράσινης επανάστασης Όταν πρωτοχρησιμοποιήθηκαν, πρόσθετοι τόνοι καρπού αναμένονταν ανά τόνο λιπάσματος Σήμερα: 1-2 πρόσθετοι τόνοι 27

28 Ανόργανα λιπάσματα Βασικά στοιχεία: Άζωτο: Ανάπτυξη υπέργειου μέρους Φωσφόρος: Ανάπτυξη υπόγειου μέρους Κάλιο: Ανάπτυξη καρπών Ιχνοστοιχεία: Fe, Mg, Ca, S, Cl, Na, Zn, Cu Ονοματολογία Ν % - Ρ % - Κ % Παγκόσμια κατανάλωση λιπασμάτων Πηγή: IFA 28

29 Προβλήματα από λιπάσματα Σε μεγάλες δόσεις λιπασμάτων τα φυτά γίνονται ευπρόσβλητα στα έντομα και τα ζιζάνια Η έκπλυση των λιπασμάτων οδηγεί σε ρύπανση τους υδάτινους αποδέκτες Ευτροφισμός λόγω αζώτου και φωσφόρου 29

30 Γιατί χρειαζόμαστε τα εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα; Γιατί ακόμα και σήμερα χάνεται: το 1/3 της αναμενόμενης παραγωγής στις αναπτυγμένες χώρες (από ζιζάνια) Το 1/10 της συγκομιδής (από έντομα) Εντομοκτόνα Πρώτη χρήση: ~1930 σε ΗΠΑ και Ευρώπη Τα πρώτα ήταν ευρέως φάσματος Το 80% της παγκόσμιας παραγωγής καταναλώνεται σε αναπτυσσόμενες χώρες 30

31 Ολοκληρωμένη διαχείριση εντόμων Χρήση φυσικών εχθρών των εντόμων Καλλιέργεια μεγάλης ποικιλίας φυτών Η χρήση χημικών υψηλής εκλεκτικότητας Στη διάρκεια των τελευταίων 40 ετών Παραγωγή τροφής υπερδιπλασιάστηκε Καλλιεργήσιμη έκταση: +12% Κατανάλωση αζώτου: +700% Κατανάλωση φωσφόρου: +350% Συγκρίσιμη κατανάλωση εντομοκτόνων Αρδευόμενη έκταση: +70% Ενέργεια Khan and Hanjra (2008) 31

32 ~ πχ ~1970 ~1800 Μέλλον Υπάρχει αρκετή τροφή για όλους; Η μεγάλη πρόκληση του μέλλοντος είναι να τραφεί η ανθρωπότητα με τρόπο βιώσιμο Ο πληθυσμός της γης υπολογίζεται να σταθεροποιηθεί στα 9 δις γύρω στο

33 Η κλιματική αλλαγή Θα μεταβάλει τη γεωργική παραγωγή σε όλο τον κόσμο λόγω: Ακραίων φαινομένων Υδατικών πόρων Ερημοποίησης εδαφών Μετανάστευσης εντόμων Άρρηκτη αλληλεπίδραση σε παγκόσμιο επίπεδο... Ο κύκλος του νερού Ο κύκλος του άνθρακα Η παραγωγή τροφής Η Κλιματική αλλαγή 33

34 Ανακεφαλαίωση Ο αγροτικός τομέας εξαρτάται από το περιβάλλον Ο αγροτικός τομέας μεταβάλει το περιβάλλον Όσο πιο εντατική η γεωργία, τόσο πιο μεγάλες είναι οι μεταβολές Όσο αυξάνεται ο πληθυσμός της γης, υπάρχει ανάγκη για αύξηση της αγροτικής παραγωγής με ταυτόχρονη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον Ανάγκη για βιώσιμη αγροτική παραγωγή 34

Σχετικά έγγραφα

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ. Η παραγωγή τροφής

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΡΟΦΗΣ ΩΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Η παραγωγή τροφής Καλύπτει τη βασικότερη ανθρώπινη ανάγκη Ιστορικά, η πρώτη αιτία ανθρώπινης παρέµβασης στο φυσικό περιβάλλον Σχετίζεται άµεσα µε τον υπερπληθυσµό