Χριστιανική Γραμματεία ΙI

Transcript

1 Χριστιανική Γραμματεία ΙI Ενότητα 1-Γ Β1-3: Δυτικοί θεολόγοι και εκκλησιαστικοί συγγραφείς Αναστάσιος Γ. Μαράς, Δρ Θ. Πρόγραμμα Ιερατικών Σπουδών

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Αθηνών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να αναλύσει τον βίο και τα έργα των δυτικών θεολόγων και εκκλησιαστικών συγγραφέων. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας 1/3 Εισαγωγή. Θέματα προς συζήτηση. Παπικά κείμενα. Δρακόντιος. Φουλγέντιος Ρούσπης. Ενώδιος ( ). 5

6 Περιεχόμενα ενότητας 2/3 Βοήθιος ( ). Κασσιόδωρος ( ). Βενέδικτος Νουρσίας ( ). Διονύσιος ο μικρός (π ) Dionusius Exiguus. Γρηγόριος ο Μέγας ( ). 6

7 Περιεχόμενα ενότητας 3/3 Μαρτίνος Βράγας ( ). Λέανδρος Σεβίλλης ( ). Ισίδωρος Σεβίλλης ( ). 7

8 Εισαγωγή 4 ος αι. εκχριστιανισμός Γότθων από τον αρειανό επίσκοπο Ουλφίλα, χρήση γοτθικής γλώσσας. Εισβολή βαρβάρων, τέλος αρχαίου κόσμου (600 μ.χ.). 700 Οι Φράγκοι γίνονται Ορθόδοξοι. Φεουδαρχία. Στη Δύση εμφανίζονται αξιόλογοι θεολόγοι, πριν και μετά το σχίσμα. 8

9 Θέματα προς συζήτηση 1/2 Επίσημα παπικά κείμενα. Θεολόγοι της Αφρικής. Θεολόγοι της Ιταλίας. Θεολόγοι της Γαλλίας. 9

10 Θέματα προς συζήτηση 2/2 Θεολόγοι της Βρεττανίας. Καρολίνειοι Θεολόγοι. Προσχολαστικοί Θεολόγοι. 10

11 Παπικά κείμενα 1/2 385: Δεκρετάλιο πάπα Σιρίκιου στον επίσκοπο Τραγώνας Ιμέριο : διαμόρφωση παπικών εγγράφων από πάπα Ζώσιμο. Collectio Dionysiana. Collectio Hadriana. 11

12 Παπικά κείμενα 2/2 Collectio Isidoriana ή Ispana. Αρμονία αντιφατικών Κανόνων: 1142 Γρατιανός. Ψευδοϊσιδώρειες Διατάξεις : 850 Ρεμς (Μερκάτωρ μεταφραστής). Liber pontificalis: ως

13 Δρακόντιος 2ο μισό 5ου αιώνα. Γόνος συγκλητικής οικογένειας, νομικός. Εγκωμιασμός Ζήνωνα δήμευση και φυλάκιση από Γουδαμούνδο. De laudibus Dei (3000 στίχοι): ύμνος στην αγαθότητα του Θεού για τη δημιουργία, την πρόνοια και την ενανθρώπιση του Λόγου. 13

14 Φουλγέντιος Ρούσπης 1/ , Καρχηδόνιος. Μοναχός, επίσκοπος Ρούσπης. Δυο φορές εξόριστος στη Σαρδηνία. Πέθανε το έτος καταστροφής του βασιλείου των Βανδάλων. 14

15 Φουλγέντιος Ρούσπης 2/2 Ad Trasimundum regem: άπειρη η θεότητα του Υιού. Εκλαϊκευτής του Αυγουστίνου, αποκρούει τους «ημιπελαγιανούς». De veritate praedestinationis et gratiae. De fide. 15

16 Ενώδιος ( ) 1/2 Γαλάτης από την Αρελάτη-Ιταλία. Κληρικός μετά από διάλυση αρραβώνα. Επίσκοπος Παβίας. Πανηγυρικός προς Θαευδέριχο. 16

17 Ενώδιος ( ) 2/2 Δυο φορές στην Κων/πολη. Eucharisticum: αυτοβιογραφία. Δυο συλλογές ποιημάτων: χριστιανική έμπνευση με κοσμικά στοιχεία σε παγανιστικά θέματα. 17

18 Βοήθιος ( ) 1/2 Από οικογένεια ευγενών Ρώμης. Δυο φορές Ύπατος Θευδέριχου. Δυσμένεια εξορία φυλάκιση δολοφονία. Trivium (γραμματική ρητορική λογική). Quadrivium (αριθμητική αστρονομίαγεωμετρία - μουσική). Στα Λατινικά Πλάτων Αριστοτέλης. 18

19 Βοήθιος ( ) 2/2 Ευταξία φύσης-αταξία ανθρώπινων. De consolatione philosophiae: συνομιλία με Φιλοσοφία. De Trinitate. Πραγματική υπόσταση ιδεών. Φιλοσοφία: πρακτική (ηθική, πολιτική, οικονομική), Θεωρητική (φυσική, ψυχολογία, Θεολογία). Ψυχές: αρχικά πνευματικές, μεταπτωτικά νοητές, επανέρχονται απελευθερωνόμενες από εγκόσμια. 19

20 Κασσιόδωρος ( ) Καλαβρία Πρωθυπουργός Θευδέριχου. Μύηση των Γότθων στον ρωμαϊκό πολιτισμό. Λόγιος μοναχισμός Μονή Vivarium. Μοναστικός Κανών (Βασίλειος). De origine actibusque Cetarum. Institutiones divinum et saecularum lectionum (2ο βιβλίο: artes et literae libarales). 20

21 Βενέδικτος Νουρσίας ( ) 1/2 Ρώμη Άνιο (12 μονές, 12 μοναχοί). Κοινόβιο Cassinum & γυναικεία μονή. Κανών: κοινή προσευχή, παραγωγικά και εκπολιτιστικά έργα. Ελαφρότερος από αυτόν του Μ. Βασιλείου. 8ος αι.: επίσημος κανόνας στη Δύση δεσπόζει ως το 12 ο αι. 21

22 Βενέδικτος Νουρσίας ( ) 2/2 Στοιχεία από Κασσιόδωρο και Ισίδωρο. «οικογενειακή» ζωή, μόνιμα μέλη. Ιεραποστολή άλλα έργα. 22

23 Διονύσιος ο μικρός (π ) Σκυθία Ρώμη. Dionusius Exiguus 1/2 Μεταφράσεις από τα ελληνικά στα λατινικά Συλλογή Κανόνων της Ανατολής. Collectio Dionysiana: Συλλογή 38 Δεκρεταλίων. 23

24 Διονύσιος ο μικρός (π ) Dionusius Exiguus 2/2 Αλεξανδρινός Πασχάλιος κύκλος (Κυρίλλου) 19 ετών (για 95 έτη ως το 531). Cyclus decem novennalis ( ). Βάση χρονολόγησης η Θεία Γέννηση. Γέννηση Χριστού το 754 από κτίση Ρώμης), αλλά το 750/1 θάνατος Ηρώδη. 24

25 Γρηγόριος ο Μέγας ( ) 1/2 Ευγενής Έπαρχος Ρώμης μοναχός. Μοναχός στην Έπαυλη Μονή, 6 μονές Σικελία. Αποκρισάριος πάπα Πελάγιου στην Κων/πολη, 6 έτη. 590 Πάπας Αυτοτελές κράτος. Ιεραποστολή (Λογγοβάρδοι Άγγλοι: Αυγουστίνος με 40 μοναχούς). 25

26 Γρηγόριος ο Μέγας ( ) 2/2 Λατερανό: από ανάκτορο σε μονή παπική κατοικία. «Servus servorum Dei» αντίθετο του «Οικουμενικός». Ευχές σε Αγιασματάριο, στο Αντιφώνιο όλοι οι ύμνοι: 8 ελληνικοί ήχοι μελωδία (Γρηγορινό άσμα). Λατινική Λειτουργία Προηγιασμένων, νόθο έργο. 26

27 Γρηγόριος ο Μέγας ( ) Liber regulae pastoralis: ποιμαντικός κανονισμός. Dialogi: διηγήσεις μοναχικών ιστοριών. Moralia: έκθεση χριστιανικής Θεολογίας και Ηθικής με τη μορφή ερμηνείας του βιβλίου του Ιώβ. Πατερική βάση, μετριασμός απόλυτης σωτηριολογίας Αυγουστίνου. Πόλεμος κατά κακιών άσκηση αρετών. 27

28 Μαρτίνος Βράγας ( ) 1/2 Από την Πανονία, μόνασε στην Παλαιστίνη. Επίσκοπος Δούμιου Ισπανίας. 570: Μητροπολίτης Βράγας. Εκχριστιανισμός Σουηβού βασιλέα Μιρό. 28

29 Μαρτίνος Βράγας ( ) 2/2 Μετέφρασε τα Αποφθέγματα των Αιγυπτίων Πατέρων. Formula vitae honestae και άλλες ηθικές πραγματείες. Βάση ηθικού βίου: φρόνηση, ανδρεία, σωφροσύνη, δικαιοσύνη. 29

30 Λέανδρος Σεβίλλης ( ) Από την Καρθαγένη. 584: Επίσκοπος Σεβίλλης. Μάρτυρας πρίγκιπας Ερμενεγίλδος (από αρειανό Γότθο πατέρα & μητέρα Ελληνίδα). Ορθόδοξος ο Ρεκαρέδος. 589: 3 η Σύνοδος Τολέδο, αρχή κληρικολαϊκών συνελεύσεων ως το 711 (αραβική κατάληψη). Εισαγωγή filioque. 30

31 Ισίδωρος Σεβίλλης ( ) 633: 4 η Σύνοδος Τολέδο, λειτουργική ενοποίηση Ισπανίας. Etymologiae ή Origines: Σε 20 βιβλία όλο το περιεχόμενο των επιστημών και ελευθέρων τεχνών. Sententiae: Θεολογία, βάση Αυγουστίνος και Μ. Γρηγόριος. De viris illustribus: Συνεχίζει την προσπάθεια του Ιερώνυμου και Γενάδιου. Historia de regibus Gothorum, Wandalorum et Suevorum. 31

32 Τέλος Ενότητας