ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ

Transcript

1 1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Η διαδικτυακή τέλεση του αδικήματος της πορνογραφίας ανηλίκων κατ άρθρο 348 Α Ποινικού Κώδικα ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Της Βασιλικής Κατσάνου Επιβλέπων: Ιωάννης Ιγγλεζάκης Καθηγητής Εγκρίθηκε από την τριμελή εξεταστική επιτροπή η οποία αποτελείτο από τους κυρίους: 1. Ιωάννη Ιγγλεζάκη 2. Κωνσταντίνο Σταμάτη 3.Κυριάκο Κυριαζόπουλο Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2015

2 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Είναι γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα κινητά τηλέφωνα, οι φωτογραφικές μηχανές και οι κάμερες υψηλής ανάλυσης, ευκρίνειας και ταχύτητας με πλείστες όσες δυνατότητες και χρησιμότητες σε συνδυασμό με το Διαδίκτυο το οποίο αναντίρρητα αποτελεί ένα καινοτόμο και συνάμα σπουδαίο επίτευγμα της τεχνολογίας, έχουν εισβάλει «για τα καλά» στην καθημερινότητα μας και η χρησιμότητα τους σε όλα τα επίπεδα (ψυχαγωγίας, εκπαίδευσης, συναλλαγών κλπ) είναι κάτι παραπάνω, θα λέγαμε από πολύτιμη και αναγκαία. Πλέον ο κάθε πολίτης, οιασδήποτε ηλικίας, διαθέτων μία ηλεκτρονική συσκευή έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο από όποιο σημείο και να βρίσκεται, οποιαδήποτε στιγμή του 24ώρου, κάνοντας χρήση αυτού και βελτιώνοντας κατά πολύ την ποιότητα της ζωής του αφού οι ευκολίες που αυτό παρέχει είναι σημαντικότατες και αδιαμφισβήτητες. Αναμφισβήτητα η κοινωνία μας διαρκώς εξελίσσεται και η χρήση του Διαδικτύου παρόλο που έχει να παρουσιάσει πολυποίκιλα θετικά στοιχεία, πολλές φορές διευκολύνει και δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την αύξηση της εγκληματικότητας και δεν είναι λίγες, που στις μέρες μας διαρκώς προωθείται η διάπραξη πλήθος ποινικών αδικημάτων, ηλεκτρονικών κυρίως, δεδομένου ότι «εντός» του διαδικτύου σερφάρουν οι δράστες δίχως περιορισμούς και αναστολές, ανώνυμα και υπόγεια. Σ αυτήν την κατηγορία λοιπόν, ήτοι των αρνητικών συνεπειών της αλόγιστης χρήσης του Διαδικτύου, συγκαταλέγεται το ηλεκτρονικό έγκλημα το οποίο στις μέρες μας ανθεί λαβόν το φαινόμενο αυτό τρομακτικές διαστάσεις, και το οποίο αποτελεί έναν μεγάλο «πονοκέφαλο» για όλη την κοινωνία και προσμετράται ως αρνητικό επακόλουθο της χρήσης του διαδικτύου.

3 3 Προϊόντος λοιπόν του χρόνου το έγκλημα πλέον δεν έχει την παραδοσιακή συμβατική του μορφή που όλοι γνωρίζουμε αλλά έχει λάβει άλλες διαστάσεις, ηλεκτρονικές! Στην κατηγορία του ηλεκτρονικού εγκλήματος υπάγεται μεταξύ άλλων και το αδίκημα της πορνογραφίας ανηλίκων στο Διαδίκτυο του οποίου η νομοτυπική του μορφή ορίζεται στο άρθρο 348 Α του Ποινικού μας Κώδικα. Στην περίπτωση που εξετάζουμε, ήτοι στην εξέταση του αδικήματος της πορνογραφίας ανηλίκων, τελουμένης διαδικτυακά, θα λέγαμε ότι ανακύπτουν πολλαπλά ζητήματα, ιδιάζουσας φύσεως, καθώς το αγαθό που διακυβεύεται σε αυτές τις περιπτώσεις με απλά λόγια είναι οι ανήλικοι, και τα ανήλικα τέκνα θα λέγαμε πως είναι εκ φύσεως ευάλωτα σε οποιαδήποτε κατάσταση, πολλώ δε μάλλον εγκληματική και στρεφόμενη εναντίον τους, μη διαχειρίζοντα πρόσωπα και καταστάσεις όπως ένας ενήλικας ώριμος, μέσος και συνετός άνθρωπος. Η ανωνυμία που διατηρείται στο διαδίκτυο καθώς και μία σειρά από άλλες ευκολίες που προσφέρει αυτό στους χρήστες του δυστυχώς δίνουν την ευκαιρία σε άτομα με παρεκκλίνουσα συμπεριφορά να εκμεταλλευτούν την κατάσταση, να κερδοσκοπούν εις βάρος ανηλίκων, αποκερδαίνοντας τεράστια χρηματικά ποσά από αυτήν την «δραστηριότητα» τους και να ικανοποιούν αρρωστημένες και ακραίες επιθυμίες τους, αυξάνοντας έτσι την εγκληματικότητα της οποίας τα πλοκάμια ήδη έχουν απλωθεί σε μεγάλο βαθμό.

4 4 Εισαγωγή: 2-3 Περιεχόμενα: ο κεφάλαιο: Α) Τι είναι το ηλεκτρονικό έγκλημα και ποιες οι μορφές του 7-9 Β) Η παράγραφος 1 του άρθρου 348Α ΠΚ 9-13 Γ) Η παράγραφος 2 του άρθρου 348Α ΠΚ 13 Δ) Η παράγραφος 3 του άρθρου 348Α ΠΚ Ε) Η παράγραφος 4 του άρθρου 348Α ΠΚ ΣΤ) Η παράγραφος 5 του άρθρου 348Α ΠΚ ο κεφάλαιο: Α) Το έννομο αγαθό του άρθρου 348 Α ΠΚ Β) Ζητήματα που ανακύπτουν σχετικά με την απεικόνιση των εικονικών ανηλίκων ο κεφάλαιο: Α. Μέτρα που ελήφθησαν, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την καταπολέμηση της γενετήσιας εκμετάλλευσης των ανηλίκων Η υπ αριθμ. 2004/68/ΔΕΥ απόφαση πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Η υπ αριθμ. 2011/93/ΕΕ Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Β. Μέτρα που ελήφθησαν, σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης, για την καταπολέμηση της γενετήσιας εκμετάλλευσης των ανηλίκων Η Σύμβαση για το Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο (Κυβερνοέγκλημα)

5 5 Η Σύμβαση για την Προστασία των Παιδιών κατά της Γενετήσιας Εκμετάλλευσης και Κακοποίησης, Γ. Μέτρα που ελήφθησαν, σε επίπεδο Συμβουλίου του ΟΗΕ, για την καταπολέμηση της γενετήσιας εκμετάλλευσης των ανηλίκων Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού Το Πρόσθετο Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού 4 ο κεφάλαιο: Αρμόδια όργανα και υπηρεσίες σχετικές με την πάταξη και καταστολή του εν λόγω εγκλήματος ο κεφάλαιο: Γενικές πληροφορίες για τους δράστες του εν λόγω αδικήματος ο κεφάλαιο: Διευκρίνιση σημαντικών τεχνικών όρων - Νομολογία Ελληνικών Δικαστηρίων ο κεφάλαιο: Διάσπαρτες διατάξεις τόσο εντός του Ποινικού Κώδικα όσο και άλλων νομοθετημάτων οι οποίες έχουν άμεση σχέση με το άρθρο 348 Α ΠΚ Άρθρο 348Β Ποινικού Κώδικα 53 Άρθρο 113 παράγραφος 6 Ποινικού Κώδικα 54 Άρθρο 118 παράγραφος 2 Ποινικού Κώδικα 54 Άρθρο 1 παράγραφος 3 του Ν. 3226/

6 6 Άρθρο 352 Α Ποινικού Κώδικα Άρθρο 226 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας Άρθρο 323Β Ποινικού Κώδικα Άρθρο 2β του Νόμου 2472/1997 που αφορά την προστασία προσωπικών δεδομένων Το άρθρο 348 Α ΠΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 187 ΠΚ Επίλογος: 65 Βιβλιογραφία: 67-71

7 7 1 ο Κεφάλαιο ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ: Εάν θα δίναμε έναν ορισμό για το ηλεκτρονικό έγκλημα, το οποίο αποτελεί αναμφισβήτητα παγκόσμιο φαινόμενο, μη περιοριζόμενο σε μία μόνο χώρα ή ήπειρο, αλλά σε όλη την υφήλιο, θα λέγαμε ότι είναι μία αξιόποινη εγκληματική δραστηριότητα η οποία λαμβάνει χώρα παρανόμως και με δόλιο τρόπο από τον παραβάτη με την βοήθεια της χρήσης ηλεκτρονικών υπολογιστών και συστημάτων επεξεργασίας δεδομένων, παράλληλα δε τιμωρείται με συγκεκριμένες ποινές που απειλούνται από το νόμο. Η αντιμετώπιση της νέας αυτής μορφής εγκλήματος, ήτοι της ηλεκτρονικής, απαιτεί εκ των ων ουκ άνευ την ύπαρξη επαρκών τεχνολογικών και τεχνικών γνώσεων τόσο του παραβάτη όσο και των ειδημόνων σε σχετικά θέματα αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων, και το ανησυχητικό είναι ότι οι διαστάσεις που έχει λάβει το φαινόμενο αυτό στις μέρες μας είναι τεράστιες, με αποτέλεσμα να απαιτούνται συνεχείς αλλαγές στην εγχώρια έννομη τάξη, και την νομοθεσία, έτσι ώστε να υπάρχει εναρμόνιση της με τα προστάγματα της εποχής που διαρκώς μεταβάλλονται. Το ηλεκτρονικό έγκλημα διακρίνεται σε δύο έννοιες. Η μεν πρώτη περιλαμβάνει τα εγκλήματα όπου ο ηλεκτρονικός υπολογιστής αποτελεί το κύριο και σημαντικό μέσο για την τέλεση των, η δε δεύτερη περιλαμβάνει τα εγκλήματα όπου ο ηλεκτρονικός υπολογιστής δεν αποτελεί το κύριο αλλά βοηθητικό, επικουρικό δηλαδή μέσο, για την διάπραξη των εγκλημάτων αυτών. Μερικά από τα χαρακτηριστικά του ηλεκτρονικού εγκλήματος είναι τα παρακάτω:

8 8 Α) το έγκλημα στο διαδίκτυο είναι ιδιαιτέρως γρήγορο, αφού δύναται να τελεσθεί ακόμη και εντός ολίγων δευτερολέπτων και επίσης είναι εύκολο στη διάπραξη του, αφήνοντας ίχνη μόνον ψηφιακά, Β) το έγκλημα στο διαδίκτυο δεν απαιτεί την φυσική μετακίνηση του παραβάτη στον τόπο που βρίσκεται το θύμα του, αφού κάλλιστα μπορεί να συμμετέχει σε ομάδες συζήτησης με το ίδιο το θύμα ενώ βρίσκεται στην οικία του, επικοινωνώντας με αυτό σε χρόνο πραγματικό, δίχως επιβάρυνση με έξοδα μετακινήσεως του κλπ, Γ) η διαλεύκανση του από τις διωκτικές αρχές είναι ιδιαιτέρως δυσχερής αφού απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις της τεχνολογίας και το συνήθως συμβαίνον είναι ο αριθμός των θυμάτων σε τέτοια εγκλήματα να ξεπερνά πλέον κατά πολύ των αριθμών των θυμάτων στα αντίστοιχα παραδοσιακά κοινά εγκλήματα. Σε κάθε περίπτωση, εγκλήματα τα οποία υπάγονται σε αυτήν την κατηγορία, ήτοι την κατηγορία του ηλεκτρονικού εγκλήματος είναι η διασπορά κακόβουλων προγραμμάτων (αλλοίωση ή διαγραφή των δεδομένων με διάφορους ιούς), η απάτη μέσω υπολογιστή η οποία ποινικοποιείται στο άρθρο 386 Α του Ποινικού μας Κώδικα, η υποκλοπή αρχείων ηλεκτρονικού υπολογιστή, η πλαστογραφία μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, η διακίνηση ναρκωτικών και το εμπόριο οργάνων, η διασπορά κακόβουλων προγραμμάτων, η παιδική πορνογραφία κα, δίχως όμως να σταματά ο κατάλογος των εγκλημάτων αυτών με την προαναφερθείσα ενδεικτική απαρίθμηση. Η παρούσα εργασία μας ασχολείται με το τελευταίο κατά σειρά αδίκημα, ήτοι το αδίκημα της πορνογραφίας ανηλίκων στο διαδίκτυο, το οποίο στις μέρες που διαβιούμε καταλαμβάνει τη δεύτερη πιο προσοδοφόρα εγκληματική δραστηριότητα μετά το εμπόριο ναρκωτικών, αποτελόν μάστιγα για την κοινωνία σε παγκόσμιο επίπεδο, και επίσης είναι ένα έγκλημα ιδιαιτέρως ειδεχθές, δεδομένου ότι στρέφεται κατά ανηλίκων.

9 9 Εκτιμάται μάλιστα από έρευνες ότι το κέρδος που αποφέρει στους εγκληματίες ξεπερνά συνολικά τα 3 δις εκατομμύρια δολάρια το χρόνο. 1 Πρωτίστως, σκόπιμο είναι να γίνει μία παράθεση του άρθρου 348 Α του Ποινικού μας Κώδικα, έτσι όπως ισχύει σήμερα, και μετά από πολλές τροποποιήσεις του. Το άρθρο αυτό εισήχθη για πρώτη φορά στον Ποινικό Κώδικα με το άρθρο 6 του Νόμου 3064/2002, ενώ σήμερα έχει τεθεί σε ισχύ μετά τις λαβούσες χώρα τροποποιήσεις που επέφεραν οι Ν. 3625/2007 και Ν. 3727/2008 και 4267/2014, αφού στο άρθρο αυτό τυποποιείται η τέλεση του αδικήματος της πορνογραφίας ανηλίκων στο Διαδίκτυο, θεμελιώνοντας στο άρθρο αυτό ο ποινικός μας Νομοθέτης τόσο την υποκειμενική όσο και την αντικειμενική τέλεση του εν λόγω αδικήματος. Η παράγραφος 1 του άρθρου αυτού έχει ως ακολούθως: «Όποιος με πρόθεση παράγει, διανέμει, δημοσιεύει, επιδεικνύει, εισάγει στην Επικράτεια ή εξάγει από αυτήν, μεταφέρει, προσφέρει, πωλεί ή με άλλον τρόπο διαθέτει, αγοράζει, προμηθεύεται, αποκτά ή κατέχει υλικό παιδικής πορνογραφίας ή διαδίδει ή μεταδίδει πληροφορίες σχετικά με την τέλεση των παραπάνω πράξεων, τότε τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους, αλλά και χρηματική ποινή δέκα χιλιάδων έως εκατό χιλιάδων ευρώ». Σύμφωνα με τη διάταξη της παραγράφου ένα (1) το έγκλημα της πορνογραφίας ανηλίκων τελείται από πρόσωπο είτε άνδρα είτε γυναίκα που παρασκευάζει, κατέχει, προμηθεύεται, αγοράζει, διακινεί, διαθέτει, πωλεί ή θέτει με οποιονδήποτε τρόπο σε κυκλοφορία, πορνογραφικό υλικό. Μάλιστα στο σημείο αυτό παρατηρείται η με κάθε τρόπο προσπάθεια του ποινικού Νομοθέτη να ποινικοποιήσει οιαδήποτε

10 10 ανθρώπινη ενέργεια η οποία κατατείνει στην κυκλοφορία του πιο πάνω υλικού χρησιμοποιώντας τη φράση «ή θέτει με οποιονδήποτε τρόπο σε κυκλοφορία πορνογραφικό υλικό», καλύπτοντας με τον τρόπο αυτό ένα ευρύ φάσμα ενδεχόμενων ανθρωπίνων πράξεων οι οποίες δεν απαριθμήθηκαν λεπτομερώς στο παρόν άρθρο 2. Η παράγραφος αυτή αναφέρεται στην πορνογραφία ανηλίκων στη συμβατική της μορφή, ήτοι χωρίς την χρήση ηλεκτρονικών μέσων, και σκόπιμο είναι να τονισθεί ότι το αδίκημα του άρθρου 348 Α ΠΚ διώκεται αυτεπαγγέλτως και όχι κατ έγκληση. Το εν λόγω άρθρο όπως ίσχυε στην αρχική του μορφή αναφερόταν στο αξιόποινο της πορνογραφίας, όταν αυτή ετελείτο από κερδοσκοπία και αφορούσε ανηλίκους. Το έγκλημα λοιπόν αυτό ήταν ένα έγκλημα με υπερχειλή υποκειμενική υπόσταση και η κερδοσκοπία 3 αποτελούσε υποκειμενικό στοιχείο του αδίκου. Έτσι, στο προϊσχύσαν δίκαιο και σύμφωνα με το Νόμο 3064/2002 όπως ίσχυε τότε, η διαχείριση πορνογραφικού υλικού που απεικόνιζε ανηλίκους τιμωρούνταν μόνον όταν τελούνταν από κερδοσκοπία. Σήμερα είναι σαφές ότι η κερδοσκοπία δεν τίθεται ως προϋπόθεση για την στοιχειοθέτηση του άρθρου αυτού με αποτέλεσμα να εκλείπει το στοιχείο της, αφού έχει καταργηθεί με σχετικό Νόμο και έτσι τιμωρούνται όλες οι περιπτώσεις διαχείρισης πορνογραφικού υλικού όπως αναλύονται ειδικότερα στο άρθρο 348 Α ΠΚ χωρίς να είναι απαραίτητος ο στόχος από τη μεριά του δράστη αποκόμισης κέρδους. Ο δε όρος «από κερδοσκοπία» και όταν αυτή υφίσταται τιμωρείται σήμερα ως επιβαρυντική περίπτωση 4. 2 Ποινικός Κώδικας, Φίλιππος Ανδρέου, Κατ άρθρο ερμηνεία-νομολογία-βιβλιογραφία, σελ Με τον όρο κερδοσκοπία σύμφωνα με την Νομολογία νοείται η επιδίωξη εκ μέρους του δράστου προσπορισμού αθέμιτου περιουσιακού οφέλους, ακόμη και όταν αυτό συμβαίνει κατά τρόπο όχι διαρκή αλλά περιστασιακό ΑΠ 942/2005 (Δ/ΝΗ 2005/1604, ΠΟΙΝΧΡ 2006/52, ΠΟΙΝΛΟΓ 2005/862) 4 Α. Χαραλαμπάκης, Ο νέος Νόμος 3625/2007 για την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία, ΠΛογ 4/2007

11 11 Με τον όρο «κατοχή» πορνογραφικού υλικού, και προς αποσαφήνιση ορισμένων καίριων εννοιών, ο ποινικός μας Νομοθέτης εννοεί ότι διαπράττει, εκείνος, ο οποίος συλλέγει και εν συνεχεία αποθηκεύει με τρόπο μόνιμο και σταθερό 5 στη μνήμη του υπολογιστή το υλικό αυτό και ταυτόχρονα έχει πραγματική δυνατότητα επενέργειας σε αυτό. 6 Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η υπ αριθμ. 19/2009 απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Κατερίνης, σύμφωνα με την οποία το Δικαστήριο κήρυξε ένοχο τον κατηγορούμενο για το αδίκημα της κατοχής υλικού παιδικής πορνογραφίας κατ εξακολούθηση με χρήση συστήματος ηλεκτρονικού υπολογιστή. 7 Άλλη εκδοθείσα απόφαση η οποία καταδίκασε τον κατηγορούμενο για το αδίκημα του άρθρου 348 Α Π.Κ. είναι η υπ αριθμ. 1145/2008 απόφαση του ακυρωτικού Δικαστηρίου του Αρείου Πάγου, η οποία επικύρωσε το υπ αριθμ. 1856/2007 βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Αθηνών, το οποίο απεφάνθη ότι ο κατηγορούμενος διακινούσε στο 5 Τα αποθηκευτικά μέσα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, ήτοι αυτά στα οποία τα δεδομένα αποθηκεύονται μόνιμα όπως είναι ο σκληρός δίσκος, οι δισκέτες κλπ και αυτά στα οποία τα δεδομένα χάνονται με την απώλεια για παράδειγμα του ρεύματος και ένα παράδειγμα αυτού αποτελεί η κύρια μνήμη του υπολογιστή (RAM). Βεβαίως δεν θα πρέπει να μην αναφερθεί και η χρήση των ευρέως διαδεδομένων στις μέρες μας αφαιρουμένων μόνιμων αποθηκευτικών μέσων, των λεγομένων USB. 6 Βεβαίως σχετικά με την έννοια κάτοχος έχει ορθώς διατυπωθεί η άποψη ότι δε συνδέεται η κατοχή πορνογραφικών ηλεκτρονικών δεδομένων με την αναγκαστική κατοχή των υλικών φορέων εγγραφής και σταθερής αποθήκευσης τους, αλλά μόνο με το αληθώς αποφασιστικό στοιχείο της πραγματικής δυνατότητας του κατόχου τους στην πρόσβαση, διαχείριση και διάθεση αυτών. (ΣΤ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΟΝΑΤΑΣ σελ Πιο συγκεκριμένα, ο εν λόγω καταδικασθείς, έχων πρόσβαση στο διαδίκτυο, στην οικία του, μέσω συγκεκριμένης εταιρείας παροχής υπηρεσιών διαδικτύου, είχε προμηθευτεί δωρεάν σε συγκεκριμένους χρόνους, που ρητά αναφέρονται στην μνημονευθείσα απόφαση από τον παγκόσμιο ιστό μέσω του προγράμματος e-mule, το οποίο είναι από τα μεγαλύτερα και γνωστότερα προγράμματα για μεταφορά κοινών αρχείων σε όλον τον κόσμο, δώδεκα (12) φωτογραφίες με υλικό σκληρής παιδικής πορνογραφίας. Ο κατηγορούμενος δηλαδή είχε στην κατοχή του και σε δικό του ηλεκτρονικό υπολογιστή, χρησιμοποιούμενο από τον ίδιο αποκλειστικά, αποθηκευμένες τις εν λόγω φωτογραφίες τις οποίες ανά πάση στιγμή μπορούσε να ανασύρει και χρησιμοποιήσει για προσωπική του χρήση, ήτοι για να ικανοποιήσει τη σεξουαλική του διαστροφή NOMOS.

12 12 διαδίκτυο πορνογραφικό υλικό με ανηλίκους, ηλικίας 4-16 ετών περίπου, συμμετέχοντας σε διεθνές κύκλωμα παιδοφίλων. 8 Έτσι στις μέρες μας στην ελληνική έννομη τάξη έχει καθιερωθεί το αξιόποινο και για την κατοχή πορνογραφικού υλικού. 9 Κάνοντας λόγο για «διάθεση» του πορνογραφικού υλικού ο Νομοθέτης εννοεί την πέραν της πώλησης, μετακίνηση του πορνογραφικού υλικού, με ή χωρίς αντάλλαγμα (για παράδειγμα χορήγηση αυτού με κάποιο δάνειο ή ακόμη και με χαριστική αιτία, ήτοι δωρεά). 10 Η «κυκλοφορία» ορίζεται ως η πράξη διάθεσης του υλικού στο κοινό. Ωστόσο στο σημείο αυτό προκύπτει ένα ζήτημα και υπάρχει αντίλογος σε σχέση με τον εάν η κυκλοφορία αυτού απαιτείται να λαμβάνει χώρα σ έναν ελάχιστο αριθμό ανθρώπων στους οποίους πρέπει να διακινηθεί ή αρκεί και η διάθεση του υλικού αυτού σ ένα και μόνο συγκεκριμένο άτομο. Η άποψη που υποστηρίζει την πρώτη εκδοχή θα λέγαμε ότι είναι και η πιο ορθή, αφού αναγιγνώσκοντας στο σύνολο του το άρθρο 348 Α Π.Κ. παρατηρούμε ότι η παράγραφος δύο (2) αυτού, που μας απασχολεί εν προκειμένω, κάνει λόγο για πώληση του υλικού αυτού αλλά και για 8 Έτσι όπως η πιο πάνω απόφαση αναφέρει επί λέξει «ο κατηγορούμενος ενήργησε από κερδοσκοπία, τελώντας εν γνώσει του ότι το επίδικο πορνογραφικό υλικό συνδέεται με την εκμετάλλευση της ανάγκης, της πνευματικής αδυναμίας και της απειρίας των εικονιζόμενων σ` αυτό ανηλίκων. Αυτό ήταν εύκολο να το διαγνώσει ο κατηγορούμενος, διότι οι πορνογραφικές αυτές αποτυπώσεις των μεν σωμάτων των ανηλίκων, με σκοπό τη γενετήσια διέγερση των δε ασελγών πράξεων με ανήλικα πρόσωπα (ηλικίας 4-16 ετών) για τον ίδιο σκοπό, συνδέονται με κάποια από τις ως άνω μειονεκτικές καταστάσεις των ανηλίκων αυτών, δεδομένου ότι κανείς δεν εμπορεύεται το σώμα του, χωρίς να συντρέχει κάποια από τις προαναφερθείσες καταστάσεις» - NOMOS 9 Παιδική πορνογραφία Εισαγωγικό σημείωμα, Κ.Δ. Σπινέλλη, Εγκληματολογια 1/2012 (έτος 2 ο ), Ν. Παρασκευόπουλος Ε. Φυτράκη σελ. 298 και Ειρήνη Βασιλάκη, Η ποινική αντιμετώπιση του ηλεκτρονικού εγκλήματος στην ηλεκτρονική διεύθυνση

13 13 διάθεση του με οποιονδήποτε τρόπο, ξεχωρίζοντας ουσιαστικά τις εν λόγω έννοιες και όχι ταυτίζοντας αυτές, ρητά λοιπόν συνάγεται ότι ως κυκλοφορία θα πρέπει να νοηθεί η πράξη που το καθιστά προσβάσιμο αν όχι σε αόριστο αριθμό ατόμων, πάντως σε περισσότερους από έναν άνθρωπο. Εν συνεχεία, η παράγραφος 2 του επίδικου άρθρου αναφέρει τα εξής: «Όποιος με πρόθεση παράγει, προσφέρει, πωλεί ή με οποιονδήποτε τρόπο διαθέτει, διανέμει, διαβιβάζει, αγοράζει, προμηθεύεται ή κατέχει υλικό παιδικής πορνογραφίας ή διαδίδει πληροφορίες σχετικά με την τέλεση των παραπάνω πράξεων, μέσω της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή πενήντα χιλιάδων έως τριακοσίων χιλιάδων ευρώ». Ρητά επομένως γίνεται, στην δεύτερη αυτή παράγραφο, μνεία για το Διαδίκτυο και για την τέλεση του αδικήματος αυτού μέσω του Διαδικτύου, θεωρώντας ο Νομοθέτης την περίπτωση αυτή επιβαρυντική, απειλώντας μάλιστα με βαρύτερη ποινή φυλακίσεως, ήτοι τιμώρηση με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, αλλά και βαρύτερη χρηματική ποινή η οποία άρχεται από τις ΕΥΡΩ και φθάνει μέχρι και τις ΕΥΡΩ, την οποία επιβάλλει το Δικαστήριο ανάλογα με τα πραγματικά περιστατικά που σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση λαμβάνουν χώρα, έχοντας προς τούτο το Δικαστήριο διακριτική ευχέρεια. Πιο κάτω, η παράγραφος 3 του εν λόγω άρθρου αποσαφηνίζει την έννοια του παιδικού πορνογραφικού υλικού και τί αυτό ακριβώς σημαίνει, δίδοντας για τον λόγο αυτό συγκεκριμένο ορισμό, ήτοι: «Υλικό παιδικής πορνογραφίας, κατά την έννοια των προηγούμενων παραγράφων, συνιστά η αναπαράσταση ή η πραγματική ή εικονική αποτύπωση, σε ηλεκτρονικό ή άλλο υλικό φορέα, των γεννητικών οργάνων ή του σώματος εν γένει του ανηλίκου, κατά τρόπο που προδήλως προκαλεί

14 14 γενετήσια διέγερση, καθώς και της πραγματικής ή εικονικής ασελγούς πράξης που διενεργείται από ή με ανήλικο» 11. Προκειμένου να αντιληφθούμε πρακτικά τί σημαίνει αυτό το υλικό, σκόπιμο είναι να αναφερθούμε στη Νομολογία των Δικαστηρίων μας, η οποία αποτελείται από πρόσφατες 12 αποφάσεις επιληφθέντων Δικαστηρίων που αποτυπώνουν ακριβώς το τί ακριβώς μπορεί να περιέχει μία τέτοια φωτογραφία. 13 Εν συνεχεία, η παράγραφος 4 του άρθρου 348 Α του Ποινικού Κώδικα αναφέρεται στις επιβαρυντικές περιπτώσεις τελέσεως του αδικήματος αυτού. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι: 11 Στην παράγραφο αυτή ορίζεται η έννοια του πορνογραφικού υλικού με τρόπο πάντα αποκλείοντα την υπαγωγή στην έννοια αυτή οιουδήποτε έργου τέχνης ή επιστήμης. 12 ΑΠ 1141/2008, NOMOS 13 Ενδεικτικά και σύμφωνα πάντοτε με εκδοθείσα δικαστική απόφαση, ήτοι την υπ αριθμ. 19/2009 απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Κατερίνης τέτοιες φωτογραφίες αποτελούν: 1) φωτογραφία που απεικονίζει ένα κορίτσι που καλύπτει με τα χέρια του το πρόσωπο του ηλικίας 6 έως 7 ετών, γυμνό, ξαπλωμένο ύπτια σε κρεβάτι και το γεννητικό όργανο άνδρα να έχει εισχωρήσει στο αιδοίο του, 2) το κάτω μέρος του σώματος ανήλικου κοριτσιού με τα πόδια του σε πλήρη σχεδόν διάσταση, το οποίο ξαπλώνει στην περιοχή των γεννητικών οργάνων άνδρα που αγγίζει το πέος του στον πρωκτό της ανήλικης, 3) δύο αγόρια και ένα κορίτσι ηλικίας 12 έως 14 ετών, τα οποία κάνουν ομαδικό έρωτα και συγκεκριμένα το κορίτσι ενεργεί πεολειχία στο ένα αγόρι, ενώ το άλλο ετοιμάζεται να θέσει το σε στύση πέος του στο αιδοίο της ανήλικης, 4) ένα κορίτσι ηλικίας 5 έως 6 ετών να δέχεται πρηνηδόν το πέος άνδρα στον πρωκτό του, 5) ένα κορίτσι ηλικίας 6 έως 7 ετών καθισμένο μέσα σε μπανιέρα με τα πόδια του σε πλήρη σχεδόν διάσταση και το πέος άνδρα, ο οποίος ουρεί στο σώμα του παιδιού, 6) ένα κορίτσι ηλικίας 5 έως 6 ετών γυμνό, το οποίο κοιτάζει φοβισμένο το σε στύση πέος άνδρα και καλύπτει με τα χέρια του το υπογάστριο του, 7) την περιοχή του αιδοίου μικρού κοριτσιού με τα πόδια του ανασηκωμένα σε διάσταση και το πέος άνδρα σε στύση μέσα στον πρωκτό του, 8) ένα κορίτσι ηλικίας 7 έως 10 ετών ξαπλωμένο ύπτια και δεύτερο άτομο να θέτει στο αιδοίο του ομοίωμα πέους, 9) ένα κορίτσι ηλικίας 5 έως 7 ετών, το οποίο ενεργεί πεολειχία σε άνδρα, του οποίου φαίνεται μόνο το γεννητικό του όργανο, 10) ένα κορίτσι ηλικίας 6 έως 8 ετών ξαπλωμένο γυμνό σε ύπτια θέση και έναν άνδρα να έχει θέσει το σε στύση πέος του στον πρωκτό της ανήλικης, 11) ένα κορίτσι ηλικίας 5 έως 7 ετών να ενεργεί πεολειχία σε άνδρα, του οποίου φαίνεται μόνο το πέος και, τέλος, 12) ένα κορίτσι ηλικίας 5 έως 7 ετών γυμνό από τη μέση και κάτω να περιεργάζεται και να ακουμπά το σε στύση πέος άνδρα στο αιδοίο του.

15 15 «Οι πράξεις των παραγράφων 1 και 2 τιμωρούνται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και χρηματική ποινή εκατό χιλιάδων έως πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ: α) αν τελέσθηκαν κατ επάγγελμα ή κατά συνήθεια, β) αν η παραγωγή του υλικού της παιδικής πορνογραφίας συνδέεται με την εκμετάλλευση της ανάγκης, της ψυχικής ή της διανοητικής ασθένειας ή της σωματικής δυσλειτουργίας, λόγω οργανικής νόσου ανηλίκου ή με την άσκηση ή απειλή χρήσης βίας ανηλίκου ή με τη χρησιμοποίηση ανηλίκου που δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο πέμπτο έτος ή αν η παραγωγή του υλικού της παιδικής πορνογραφίας εξέθεσε τη ζωή του ανηλίκου σε σοβαρό κίνδυνο και γ) αν δράστης της παραγωγής του υλικού παιδικής πορνογραφίας είναι ένα από τα αναφερόμενα στις περιπτώσεις α` έως και στ` της παρ. 2 του άρθρου 342 πρόσωπα. Αν η πράξη των περιπτώσεων β ή γ είχε ως αποτέλεσμα τη βαριά σωματική βλάβη του παθόντος, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και χρηματική ποινή τριακοσίων χιλιάδων έως πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ, αν δε αυτή είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο, επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη». Ειδικότερα στην παράγραφο τέσσερα (4) δομούνται δύο παραλλαγές του εγκλήματος που τιμωρούνται σε βαθμό κακουργήματος. Η πρώτη αφορά ένα αθροιστικό έγκλημα και ένα έγκλημα βλάβης σε βάρος συγκεκριμένων ανηλίκων και ταυτόχρονα γενικής διακινδύνευσης κατά της ανηλικότητας. Η δεύτερη από τις παραπάνω παραλλαγές αφορά την περίπτωση όπου προκαλείται ένα περαιτέρω αποτέλεσμα βαριάς σωματικής βλάβης η θανάτου συγκεκριμένου ανηλίκου προσώπου. 14 Σχετικά με την υποκειμενική υπόσταση αυτής της παραγράφου είναι σαφές ότι απαιτείται δόλος (αρκεί και ο ενδεχόμενος), αφού η πλήρωση της υποκειμενικής υπόστασης συνίσταται στη γνώση και τη θέληση εκ 14 (Γ. Νούσκαλη, Πορνογραφία ανηλίκων, Τα κρίσιμα ζητήματα του άρθρου 348Α ΠΚ, ΠοινΔικ. 2006, 908 επ.).

16 16 μέρους του παραβάτη των πράξεων που απαριθμούνται. Οι πράξεις όμως αυτές θα πρέπει να τελούνται με σκοπό την αποκόμιση κέρδους (κερδοσκοπία), κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα προηγούμενα άρθρα τα οποία για την στοιχειοθέτηση τους δεν απαιτούν πλέον την ύπαρξη του όρου κερδοσκοπία. 15 Τέλος, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του εν λόγω άρθρου: «Όποιος εν γνώσει αποκτά πρόσβαση σε υλικό παιδικής πορνογραφίας μέσω της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους». Η παράγραφος αυτή, παράγραφος 5, προστέθηκε με το άρθρο 8 του Νόμου 4267/2014 προκειμένου να υπάρχει εναρμόνιση της με τα άρθρα 2 και 5 παράγραφος 3 και 9 της Οδηγίας 2011/93/ΕΕ για την οποία θα γίνει λόγος παρακάτω. Με τον Νόμο 3625/2007, το ισχύον άρθρο ως έχει σήμερα, σε ουδεμία αναφορά έχει προβεί, του όρου «κερδοσκοπία» απαλείφοντας τον όρο αυτό εντελώς, εναρμονιζόμενο πλέον με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ο.Η.Ε., και αυτό διότι εάν συνέχιζε να υπάρχει ο όρος αυτός, θα σήμαινε ταυτοχρόνως ότι ο παραβάτης επιδιώκει τον προσπορισμό αθέμιτου περιουσιακού οφέλους (συνήθως χρηματικού ο οποίος μεταφράζεται είτε με παροχή σε χρήματα είτε με εμπορική αξιοποίηση μίας ιστοσελίδας και κατά πόσο αυτή είχε επισκεψιμότητα ή όχι) κατά τρόπο τόσο διαρκή όσο και περιστασιακό 16, επιβάλλοντας ταυτόχρονα περιορισμούς οι οποίοι σ ένα τέτοιο αδίκημα δεν θα έπρεπε να υπάρχουν. Γίνεται λοιπόν σαφές ότι οι περισσότεροι τρόποι τέλεσης του εγκλήματος του άρθρου 348ΑΠΚ, όταν αφορούν τα ίδια πορνογραφικά 15 Μαργαρίτη, Ποινικός Κώδικας, Ερμηνεία Εφαρμογή, 2 η έκδοση 200, σελ

17 17 δεδομένα, στοιχειοθετούν ένα και μόνο υπαλλακτικώς μεικτό έγκλημα 17 και επομένως εάν κάποιος προβεί σε περισσότερες από μία ενέργειες, (για παράδειγμα παράγει, πωλεί, διαθέτει με οποιονδήποτε τρόπο, κατέχει κλπ) τότε ευθύνεται μόνον για ένα έγκλημα, αρκεί βέβαια οι πράξεις αυτές να αναφέρονται στο ίδιο και αυτό πορνογραφικό υλικό. Συνεπώς στην περίπτωση που κάποιος τελέσει πολλές και σίγουρα διαφορετικές πράξεις του άρθρου 348Α ΠΚ θα του επιβληθεί εν συνόλω μία ποινή, λόγω φαινομενικής πραγματικής συρροής των δύο ή περισσοτέρων πράξεων του, που συγχωνεύονται σε και μόνο έγκλημα, ήτοι το έγκλημα της πορνογραφίας ανηλίκων (Γ. Μπουρμά, όπ. παρ., σελ. 322). 18 (βλ. Γ. Νούσκαλη, Ασκήσεις Ποινικού Δικαίου, έκδ. 2009, σελ. 124).

18 18 2 ο κεφάλαιο ΤΟ ΕΝΝΟΜΟ ΑΓΑΘΟ: Το συγκεκριμένο θέμα έχει ταλανίσει τη θεωρία και εξ αυτού του λόγου έχουν διατυπωθεί ποικίλες απόψεις. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μία άποψη το έννομο αγαθό το οποίο προσβάλλεται είναι αυτό της ανηλικότητας, εφόσον βεβαίως εμπλέκονται πραγματικοί ανήλικοι και όχι εικονικοί για τους οποίους ωστόσο γίνεται αναφορά στο άρθρο 348 Α ΠΚ.. Η άποψη αυτή όμως χωλένει κυρίως γιατί το άρθρο 348 Α του Ποινικού Κώδικα αναφέρεται και στην πράξη απόκτησης του υλικού, μη περιοριζόμενο απλά στην διάθεση κλπ με αποτέλεσμα η ανηλικότητα να έχει ήδη προσβληθεί αλλά και γιατί ο ανήλικος κάλλιστα μπορεί να φωτογραφίζει ο ίδιος τον εαυτό του διαθέτοντας στο ευρύ κοινό το υλικό που μόνος του δημιούργησε με απώτερο σκοπό να προσπορίσει οικονομικό όφελος. Ας μην μας διαφύγει βεβαίως και η περίπτωση που ένας ανήλικος έχει συμπληρώσει το ηλικιακό όριο της σεξουαλικής του αυτοδιάθεσης και συναίνεσης, με αποτέλεσμα η άποψη αυτή να αποδυναμώνεται για τους πιο πάνω λόγους Το ηλικιακό αυτό όριο καθορίζεται στο άρθρο 339 του Ποινικού Κώδικα το οποίο αναφέρει ότι «Όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο από 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη τιμωρείται. α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δώδεκα έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δώδεκα αλλά όχι τα δεκατέσσερα έτη, με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών και γ) αν συμπλήρωσε τα δεκατέσσερα και μέχρι τα δεκαπέντε έτη, με Φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών... Οι ασελγείς πράξεις μεταξύ ανηλίκων κάτω των δεκαπέντε ετών δεν τιμωρούνται, εκτός αν η μεταξύ τους διαφορά ηλικίας είναι μεγαλύτερη των τριών ετών, οπότε επιβάλλονται μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα».

19 19 Άλλη άποψη επί του θέματος αναφέρει ότι το έννομο αγαθό που προσβάλλεται είναι αυτό της γενετήσιας αξιοπρέπειας, δεδομένου ότι το εν λόγω κεφάλαιο στο οποίο εντάσσεται και το άρθρο 348 Α ΠΚ προστατεύει τα θύματα από τα εγκλήματα εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Κατ άλλη γνώμη αυτή που προσβάλλεται βάναυσα είναι η δημόσια τάξη, κατά το πρότυπο του άρθρου 184 ΠΚ, ως μια μορφή πρόκλησης ή διέγερσης σε προσβολή της ανηλικότητας. 20 Το έννομο αγαθό το οποίο προστατεύεται με το άρθρο 348 Α του Ποινικού Κώδικα κατά την άποψη του Ι. Μανωλεδάκη είναι η γενετήσια ελευθερία και αυτοτελώς η παιδική ηλικία. 21 Πιο ορθή θα λέγαμε πάντως ότι είναι η άποψη που υποστηρίζει ότι το έννομο αγαθό που προσβάλλεται είναι αυτό της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης των ανηλίκων, υπό την ειδικότερη όψη της ακώλυτης και αδιατάρακτης σεξουαλικής ανάπτυξης τους. 22 Ζητήματα που ανακύπτουν σχετικά με την απεικόνιση των εικονικών ανηλίκων Αντιλαμβανόμαστε ότι λόγω της προηγμένης τεχνολογίας που διαρκώς εξελίσσεται, φυσικά πρόσωπα και εταιρείες στο βωμό του κέρδους και προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη από τη βιομηχανία της πορνογραφίας ανηλίκων παραποιούν και μεταμορφώνουν φωτογραφίες 20 (Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου, Εμβάθυνση στο ουσιαστικό ποινικό δίκαιο, έκδ. 2008, σελ. 842, Ιδίας, Ο νέος νόμος 3064/2002 για την εμπορία ανθρώπων, 2003, σελ. 46). 21 (βλ. Ι. Μανωλεδάκη, Η διαλεκτική των εννόμων αγαθών, σελ , Γεωργίου Μπουρμά, Προσπάθειες εννοιολογικού προσδιορισμού της κατοχής ηλεκτρονικών δεδομένων με χαρακτήρα παιδικής πορνογραφίας, ΠοινΔικ ). 22 Υπ αριθμ. 80/2012 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, NOMOS

20 20 είτε ενηλίκων είτε ανηλίκων και τις αλλοιώνουν μετατρέποντας αυτές αναλόγως με το τί «πουλάει» περισσότερο. Δεδομένου λοιπόν ότι ζούμε σ έναν εικονικό κόσμο, και με τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, επεμβαίνουν σε φωτογραφία ενηλίκου, πορνογραφική, αλλοιώνουν τα χαρακτηριστικά και την μετατρέπουν σε πορνογραφική φωτογραφία ανηλίκου. Σύνηθες επίσης φαινόμενο είναι να δημιουργούν οι ίδιοι φωτογραφίες, ανύπαρκτες, δηλαδή από το μηδέν, που δύσκολα μπορεί να τις ξεχωρίσει κάποιος από τις πραγματικές. Όλα αυτά συμβαίνουν με τη βοήθεια της μεθόδου metamorphosing. 23 Επίσης, με τη μέθοδο της σάρωσης επεμβαίνουν σε φωτογραφίες υπαρκτές ανηλίκων και αλλάζουν τα πρόσωπα αλλά και διαμορφώνουν αναλόγως τον ρουχισμό και την εικόνα ενήλικα ή ανηλίκου, καταστώντας αυτά σεξουαλικά αντικείμενα, δίνοντας την εντύπωση ότι ο ανήλικος συμμετέχει σε τέτοιες πράξεις ενώ η κανονική φωτογραφία ουδεμία σχέση έχει με αυτό που εμφανίζουν εν τέλει. Το αδίκημα της εικονικής πορνογραφίας ανηλίκων εάν και εκ πρώτης όψεως δεν φαντάζει κάτι τρομερό αφού θα λέγαμε ότι δεν υπάρχει θύμα και όλα γίνονται φανταστικά στο κόσμο του διαδικτύου, εντούτοις για πολλούς λόγους θα πρέπει να διώκεται ποινικά, κυρίως διότι οι παιδόφιλοι προβαίνοντας σ αυτές τις ενέργειες μεταμόρφωσης φωτογραφιών επιδιώκουν να εξαπατήσουν αργότερα ανήλικα θύματα των οποίων οι αντιστάσεις κάμπτονται πιο εύκολα, αντικρίζοντας συνομηλίκους τους σε άσεμνες φωτογραφίες. Πέραν αυτού η αποποινικοποίηση τέτοιων ενεργειών θα έθετε πολλαπλά προβλήματα στην απονομή της δικαιοσύνης, αφού οι παιδόφιλοι οι οποίοι θα ήταν υπόδικοι κάλλιστα θα μπορούσαν να 23 Η παιδική πορνογραφία στο διαδίκτυο, Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα δικαιώματα του ανθρώπου, Σειρά Ομάδας Νέων (ΙΜΔΑ), Κιούπης, Νομική Βιβλιοθήκη 2007, σελ. 77 επομ.

21 21 επικαλεστούν ενώπιον των ανακριτικών κι εισαγγελικών αρχών ότι οι φωτογραφίες ανηλίκων με πορνογραφικό υλικό που διαθέτουν δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα παρά μόνο είναι φαντασιώσεις των ιδίων, ρίχνοντας το βάρος απόδειξης στα επιληφθέντα αστυνομικά και ανακριτικά όργανα και ανοίγοντας με αυτό τον τρόπο, της σποράς αμφιβολιών, ένα παράθυρο στην διαιώνιση αυτού του φαινομένου /2011 ΕΦ ΘΕΣΣΑΛ. NOMOS

22 22 3 ο κεφάλαιο Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται μνεία της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας για το τί ισχύει περί του αδικήματος της πορνογραφίας ανηλίκων στο διαδίκτυο σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης, σε επίπεδο Συμβουλίου του ΟΗΕ, καθώς και σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Α. Μέτρα που ελήφθησαν, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την καταπολέμηση της γενετήσιας εκμετάλλευσης των ανηλίκων 25 Η υπ 98/560/ΕΚ 26 σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της 24ης Σεπτεμβρίου 1998, για την ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας οπτικοακουστικών υπηρεσιών και υπηρεσιών πληροφόρησης, μέσω της προώθησης εθνικών πλαισίων με σκοπό την επίτευξη συγκρίσιμου και αποτελεσματικού επιπέδου προστασίας των ανηλίκων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η υπ αριθμ. 2000/375/ΔΕΥ 27 απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης της 29 ης Μαΐου 2000 για την καταπολέμηση της παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο. 28 Η υπ αριθμ. 1999/C 362/06 29 απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία δίνει το πράσινο φως σχετικά με την συνεργασία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα το φαινόμενο της παιδικής πορνογραφίας. 25 Το έγκλημα της πορνογραφίας ανηλίκων: To ευρωπαϊκό πλαίσιο της νέας Οδηγίας 2011/93/ΕΕ και η εθνική έννομη τάξη. Μελέτη της Βάγιας Χ.Πολυζωϊδου, Δικηγόρου ΜΔΕ, υπ. Διδάκτορος Τομέα Ποινικών και Εγληματολογικών Επιστημών Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Υπότροφου "Ηράκλειτος ΙΙ"., δημοσιευμένη στη ΠΟΙΝΔ/ΝΗ 2013,

23 23 Το υπ αριθμ. 2002/C 65/02 30 ψήφισμα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο οποίο γίνεται μνεία για την αξιολόγηση του περιεχομένου των βιντεοπαιχνιδιών καθώς και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Η υπ αριθμ. 276/1999/ΕΚ 31 απόφαση για την έγκριση, την διάρκεια, τη χρηματοδότηση και τους στόχους του προγράμματος προκειμένου να προωθηθεί μία ασφαλέστερη χρήση του Διαδικτύου. Η υπ αριθμ. 1151/2003/ΕΚ 32 απόφαση που τροποποιεί την προαναφερθείσα υπ αριθμ. 276/1999/ΕΚ απόφαση για την ασφαλέστερη χρήση του διαδικτύου Η υπ αριθμ. COM/2002/ ανακοίνωση της Επιτροπής για τα επακόλουθα μέτρα παρακολούθησης του πολυετούς κοινοτικού προγράμματος δράσης για την προώθηση της ασφαλέστερης χρήσης του διαδικτύου μέσω της καταπολέμησης του παράνομου και βλαβερού περιεχομένου στα παγκόσμια δίκτυα. Το υπ αριθμ. 2010/2309(ΙΝΙ) 34 ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2011 σχετικά με το οργανωμένο έγκλημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την αντιμετώπιση του. Η υπ αριθμ. 2004/68/ΔΕΥ 35 απόφαση πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία ενσωμάτωσε κατά πολύ τα συμπεράσματα της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο 36. Είναι γνωστό τοις πάσι ότι για πρώτη φορά με την εν λόγω απόφαση-πλαίσιο, ο ορισμός του υλικού παιδικής πορνογραφίας γίνεται ολοένα και πιο DOC+XML+V0//EL DOC+XML+V0//EL DOC+PDF+V0//EL&language=EL Κιούπη Δ. Πορνογραφία Ανηλίκων, Ερμηνευτικές Προσεγγίσεις του άρθρου 348 Α ΠΚ, ΠΛογ 2008, 5 επ.

24 24 συγκεκριμένος σε σχέση με το παρελθόν και τα ήδη υφιστάμενα νομικά κείμενα, αξιοσημείωτο δε είναι και το γεγονός ότι υπάρχει πλέον φθίνουσα σειρά απαξίας σε σχέση με την τέλεση του συγκεκριμένου αδικήματος. Επιπλέον τίθενται κριτήρια όπως είναι το ορθό με τα οποία υπάρχει διαφορετική μεταχείριση των επιμέρους συμπεριφορών. Για παράδειγμα σύμφωνα με την απόφαση - πλαίσιο αλλιώς θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ένας παραβάτης ο οποίος «χρησιμοποιεί» το πορνογραφικό υλικό για ιδία χρήση και αλλιώς ένας άλλος παραβάτης ο οποίος διαδίδει αυτό το υλικό 37. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει και το τί ακριβώς απεικονίζεται στο εν λόγω υλικό. Κάτι που δεν πρέπει να παραληφθεί είναι η ύπαρξη ή όχι έγκυρης συναίνεσης του ανηλίκου που έχει συμπληρώσει το ηλικιακό όριο της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης για συγκεκριμένες πράξεις (στο σημείο αυτό πρέπει να ειπωθεί ότι υπάρχει αστοχία στην εξαίρεση από το αξιόποινο, αφού υπάρχει έγκυρη συναίνεση από ενήλικο ο οποίος παριστάνει το ανήλικο και ως τέτοιο εμφανίζεται στο πορνογραφικό υλικό). Στην ίδια απόφαση πλαίσιο γίνεται λόγος για ποινικοποίηση της απόπειρας τέλεσης του εν λόγω αδικήματος. Δυστυχώς όμως η πιο πάνω απόφαση πλαίσιο παρότι αποτέλεσε το πρώτο δεσμευτικό νομικό εργαλείο της ΕΕ και έθεσε γερές βάσεις για την αντιμετώπιση του εγκλήματος της πορνογραφίας ανηλίκων εντούτοις καταργήθηκε. Η υπ αριθμ. 2011/93/ΕΕ Οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου η οποία δημοσιεύθηκε στις σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και η οποία αντικατέστησε την απόφαση πλαίσιο 2004/68/ΔΕΥ, είναι κατά γενική ομολογία ευρύτερη τόσο από την προισχύουσα απόφαση πλαίσιο όσο και από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης. 37 Akdeniz Y., Internet Child Pornography and the Law, 2008, 188

25 25 Στο σημείο αυτό σκόπιμο είναι να γίνει μία σύγκριση μεταξύ της υπ αριθμ. 2004/68/ΔΕΥ απόφασης πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της υπ αριθμ. 2011/93/ΕΕ Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου έτσι ώστε να εντοπιστούν οι διαφορές αλλά και τα κοινά σημεία αυτών. Στο άρθρο 2 και δη στην περίπτωση β δίνεται ο ορισμός της έννοιας «παιδί», ο οποίος συγκεκριμένα περιλαμβάνει κάθε πρόσωπο ηλικίας μέχρι 18 ετών. Επιπλέον στην περίπτωση γ καθορίζεται και η ηλικία στην οποία υπάρχει η σεξουαλική συναίνεση και η ηλικία αυτή ορίζεται ότι είναι η ηλικία κάτω από την οποία, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο κάθε χώρας, απαγορεύεται η τέλεση σεξουαλικών πράξεων με παιδί. Στο άρθρο 2, περίπτωση β γίνεται για πρώτη φορά σε διεθνές επίπεδο αναλυτική μνεία του ορισμού της παιδικής πορνογραφίας και τί ακριβώς περιλαμβάνει η έννοια αυτή ορίζοντας ότι παιδική πορνογραφία είναι «1. κάθε υλικό στο οποίο απεικονίζεται παιδί να επιδίδεται σε πραγματική ή προσομειωμένη πράξη σαφούς σεξουαλικού περιεχομένου, 2. κάθε απεικόνιση, προς σεξουαλικούς κυρίως σκοπούς, των γεννητικών οργάνων του παιδιού, 3. κάθε υλικό στο οποίο απεικονίζεται πρόσωπο που εμφανίζεται ως παιδί να επιδίδεται σε πραγματική ή προσομειωμένη πράξη σαφούς σεξουαλικού χαρακτήρα ή κάθε απεικόνιση των γεννητικών οργάνων οποιουδήποτε προσώπου εμφανίζεται ως παιδί, προς σεξουαλικούς κυρίως σκοπούς, ή 4. ρεαλιστικές εικόνες παιδιού στις οποίες απεικονίζεται να επιδίδεται σε πράξη σαφούς σεξουαλικού χαρακτήρα ή ρεαλιστικές εικόνες των γεννητικών οργάνων παιδιού, προς σεξουαλικώς κυρίως σκοπούς». Επίσης, δίνεται η έννοια των πορνογραφικών παραστάσεων που είναι «η οργανωμένη απευθείας έκθεση, που προορίζεται για ακροατήριο, μεταξύ άλλων και με χρήση της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών ι) παιδιού που εκδίδεται σε πραγματική ή προσομοιωμένη πράξη σαφούς σεξουαλικού χαρακτήρα

26 26 ή των γεννητικών οργάνων παιδιού προς σεξουαλικούς κυρίως σκοπούς». Παράλληλα, ο Ευρωπαίος Νομοθέτης στο άρθρο 5 αναφέρεται στις εξαιρέσεις της ποινικοποίησης του αδικήματος όπως είναι η περίπτωση που ενήλικας εμφανίζεται στο πορνογραφικό υλικό ως ανήλικος χωρίς καμία προϋπόθεση, καθώς και η περίπτωση ψηφιακού σχεδιασμού ανηλίκου υπό ορισμένες αυτή τη φορά προϋποθέσεις. Πλέον με το εν λόγω νομοθέτημα γίνεται διαβάθμιση των εγκληματικών συμπεριφορών με αντίστοιχη αποτύπωση των συμπεριφορών αυτών και στις επαπειλούμενες ποινές. Για παράδειγμα, η εν γνώσει απόκτηση πρόσβασης σε παιδική πορνογραφία μέσω της τεχνολογίας των πληροφοριών και επικοινωνιών τιμωρείται με στερητική της ελευθερίας ποινή με ανώτατο όριο αυτής τουλάχιστον ενός έτους (άρθρο 5 παράγραφος 3) ενώ η παραγωγή πορνογραφικού τιμωρείται με ελάχιστο ανώτατο όριο ποινής τα τρία έτη. (άρθρο 5 παράγραφος 6). Επιπρόσθετα, με το νέο νομοθέτημα, λαμβάνονται περαιτέρω μέτρα είτε θεραπευτικά είτε ασφαλιστικά για επικίνδυνους εγκληματίες, προβλέπεται δε η δήμευση. Εκτός από τις ήδη υπάρχουσες επιβαρυντικές περιπτώσεις προστίθενται επιπλέον και οι ακόλουθες: 1) η περίπτωση που το ανήλικο πάσχει από κάποια διανοητική ή σωματική αναπηρία ή ανικανότητα ή βρίσκεται σε κατάσταση εξάρτησης από άλλο πρόσωπο, 2) η περίπτωση που η εγκληματική αυτή πράξη λαμβάνει χώρα από κοινού και από περισσότερα πρόσωπα, 3) η περίπτωση που ο παραβάτης έχει υποπέσει και κατά το παρελθόν σε παράπτωμα ιδίας φύσεως και έχει καταδικαστεί γι αυτό. (άρθρο 9) Η έγκυρη συναίνεση του ανηλίκου όταν αυτό συμπληρώσει το ηλικιακό όριο της σεξουαλικής αυτοδιάθεσης και η μη ποινικοποίηση αυτής της περίπτωσης με την εξάλειψη του αξιοποίνου φέρει κάποιες προϋποθέσεις όπως είναι ότι η εξάλειψη αυτή συμβαίνει μόνον εάν αφορά

27 27 πράξεις παραγωγής, απόκτησης ή κατοχή του υλικού προς ιδία χρήση και μόνον εάν οι πράξεις αυτές δεν περιλαμβάνουν κάποιο είδος κακοποίησης, αποκλειουμένης ταυτοχρόνως της πράξεως διαθέσεως κλπ. (άρθρο 8 παράγραφος 3). Θεμελιώνεται η διασφάλιση της ποινικής διώξεως των παραβατών για μεγάλο χρονικό διάστημα αφότου το θύμα ενηλικιωθεί, καθώς και το ότι η δίωξη του εγκλήματος αδήριτη ανάγκη είναι να γίνεται αυτεπαγγέλτως και όχι κατόπιν μηνύσεως ή εγκλήσεως του θύματος ή του νομίμου αντιπροσώπου (π.χ. γονέα που έχει την γονική μέριμνα). Επίσης η εν λόγω Οδηγία μεριμνά και για την κατάργηση των ιστότοπων που περιέχουν παιδοπορνογραφικό υλικό. Β. Μέτρα που ελήφθησαν, σε επίπεδο Συμβουλίου της Ευρώπης, για την καταπολέμηση της γενετήσιας εκμετάλλευσης των ανηλίκων 38 Στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης το πιο σημαντικό βήμα έγινε με την κατάρτιση της Συμβάσεως για το Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο (Κυβερνοέγκλημα), σύμβαση η οποία υπεγράφη στη Βουδαπέστη την , μη κυρωθείσα ακόμη από την Ελλάδα με σχετικό Νόμο και η οποία αποτελεί την πρώτη διεθνή συνθήκη που αποσκοπεί στην προστασία της κοινωνίας από το Κυβερνοέγκλημα. 39 Επίσης στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης τα μέτρα αυτά εντάθηκαν και με την υπογραφή της Συμβάσεως για την Προστασία των Παιδιών κατά της Γενετήσιας Εκμετάλλευσης και Κακοποίησης, σύμβαση 38 Ν. Κουράκης, Εγκληματολογία 1/2012 (έτος 2 ο ), Η πορνογραφία ανηλίκων στο διαδίκτυο (άρθρο 348 Α ΠΚ), Τα όρια μίας δικαιοκρατικής και εφικτής ποινικής καταστολής της (σελ ) 39

28 28 που υπεγράφη στην Ισπανία (Lanzarote) την , κυρωθείσης αυτής στην Ελλάδα με τον Νόμο 3727/2008. Γ. Μέτρα που ελήφθησαν, σε επίπεδο Συμβουλίου του ΟΗΕ, για την καταπολέμηση της γενετήσιας εκμετάλλευσης των ανηλίκων Σε επίπεδο Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών υπεγράφη το έτος 1989 η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (Convention of the Rights of the Child 41 ), σημαντικό άρθρο της οποίας αποτελεί το άρθρο 34γ αυτής, η οποία εν τέλει τέθηκε σε ισχύ το έτος 1990 (Ν. Υόρκη, ) και στην χώρα μας κυρώθηκε με το Νόμο 2101/1992. Σε βάθος δεκαετίας περίπου ακολούθησε το Πρόσθετο Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (Ν. Υόρκη, ), αναφορικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και παιδική πορνογραφία, το οποίο στην χώρα μας κυρώθηκε με το νόμο 3625/ και το οποίο Πρόσθετο Προαιρετικό Πρωτόκολλο αποτέλεσε βασικό κείμενο για την ενίσχυση και συμπλήρωση της Σύμβασης δίνοντας τις κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία των ανηλίκων από το αδίκημα της πορνογραφίας αυτών διαδικτυακά. Ο Νόμος 3727/2008 (ΦΕΚ 257/A'/ ) αναφέρεται στην κύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης, καθώς και στα μέτρα για τη βελτίωση των συνθηκών

29 29 διαβίωσης και την αποσυμφόρηση των καταστημάτων κράτησης και σε άλλες διατάξεις. Επίσης, στην Ελλάδα, σε δεδομένη χρονική στιγμή επιτακτική ανάγκη είναι να κυρωθεί η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για το έγκλημα στον Κυβερνοχώρο καθώς και του Προσθέτου Πρωτοκόλλου της, σχετικά με την ποινικοποίηση πράξεων ρατσιστικής και ξενοφοβικής φύσης, που διαπράττονται μέσω Συστημάτων Υπολογιστών και έτσι να μεταφερθεί στο ελληνικό δίκαιο η Οδηγία 2013/40/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις επιθέσεις κατά συστημάτων πληροφοριών και να αντικατασταθεί η απόφαση - πλαίσιο 2005/222/ΔΕΥ του Συμβουλίου.

30 30 4 ο κεφάλαιο: Ρητή αναφορά γίνεται στην υπ αριθμ. 92/2011 Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη στο άρθρο 3 αυτής όπου επί λέξει αναφέρεται ότι «η παιδική πορνογραφία που συνίσταται στην απεικόνιση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, και άλλες ιδιαζόντως σοβαρές μορφές σεξουαλικής κακοποίησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών αυξάνονται και εξαπλώνονται με τη χρήση νέων τεχνολογιών και του Διαδικτύου» και για τον λόγο αυτό επιτακτική ανάγκη είναι να υφίστανται και τα δέοντα μέτρα πρόληψης από μέρους της πολιτείας. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα υφίσταται τμήμα που στόχο έχει την προστασία των θυμάτων από κάθε μορφής διαδικτυακή επίθεση και την πάταξη του ηλεκτρονικού εγκλήματος, ήτοι το τμήμα δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος, το οποίο αποτελείται, ορθώς δομημένο, από τέσσερα επιμέρους τμήματα, ήτοι το τμήμα γενικών υποθέσεων και προστασίας προσωπικών δεδομένων, το τμήμα προστασίας ανηλίκων, το τμήμα προστασίας λογισμικού και πνευματικών δικαιωμάτων και το τμήμα ασφάλειας ηλεκτρονικών επικοινωνιών, που συμπληρώνουν όλο το φάσμα προστασίας του χρήστη και ασφάλειας του Κυβερνοχώρου, και το οποίο στελεχώνεται από ειδικούς, σημειώνοντας μεγάλες επιτυχίες, αφού πολλάκις έχει αποτρέψει την τέλεση διαδικτυακών εγκλημάτων αλλά και έχει εξιχνιάσει πολλά από τα τελευταία. 43 Επίσης, στα πλαίσια προστασίας των ανηλίκων καθώς και σύλληψης των ενόχων υφίσταται η ελληνική ανοικτή γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο, στην οποία μπορεί να απευθύνεται ο οποιοσδήποτε για άντληση πληροφοριών με συγκεκριμένο αντικείμενο g

31 31 Μάλιστα, κάθε χρόνο, στις 10 Φεβρουαρίου γιορτάζεται η ημέρα ασφαλούς διαδικτύου, η οποία διοργανώνεται από το Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Εθνικών Κέντρων Ενημέρωσης και Επαγρύπνησης και στόχο έχει την προώθηση της ασφαλέστερης και πιο υπεύθυνης χρήσης της τεχνολογίας με ότι αυτή συμπεριλαμβάνει (κινητά τηλέφωνα κλπ) κυρίως όσον αφορά τη χρήση αυτών των τεχνολογιών από τα παιδιά και τους νέους ανά την υφήλιο. 44 Για την προστασία από την ύπαρξη υλικού παιδικής πορνογραφίας, τον εντοπισμό τέτοιου υλικού και την διαγραφή αυτού, άλλως «κατέβασμα» από την σελίδα στην οποία «φιγουράρει» είναι και ο Διεθνής Σύνδεσμος Ανοικτών Γραμμών Διαδικτύου INHOPE ο οποίος το έτος 2013 αριθμούσε πάνω από 40 τηλεφωνικές γραμμές και τότε ακόμη έδινε «το παρόν» σε 30 και πλέον διαφορετικές χώρες, και αναμφισβήτητα είναι χρήσιμος αρωγός των διωκτικών αρχών. Μέλος του προαναφερθέντος Συνδέσμου είναι και η λεγόμενη Safeline. Πρόκειται λοιπόν για την Ελληνική Ανοικτή Γραμμή Καταγγελιών για το Παράνομο Περιεχόμενο στο Διαδίκτυο που αναφέρθηκε και παραπάνω και υλοποιείται από το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, συγχρηματοδοτούμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σκοπός της είναι να αποτελέσει το «καταφύγιο» των χρηστών του Διαδικτύου που θέλουν να προβούν σε οποιαδήποτε καταγγελία σχετική με ύπαρξη παράνομου υλικού είτε πορνογραφικού είτε ρατσιστικού ή ξενοφοβικού που αντίκειται στους Νόμους της Ελληνικής Επικράτειας _10_2013_Safeline.gr_Notice&Takedown.pdf-Adobe Reader

32 32 Η μη κυβερνητική οργάνωση «Ν.Ε.Ο.Ι.» 46 επιδίδεται σ έναν αγώνα για την εκστρατεία ενημέρωσης παιδιών και νέων σε σχέση με την ορθή και ασφαλή χρήση του διαδικτύου, και έχει εναρκτήριο σημείο το έτος Έτσι, καθίσταται σαφές ότι η εν λόγω μη κυβερνητική οργάνωση μεταξύ άλλων βάλει εναντίον της παιδικής πορνογραφίας στο Διαδίκτυο. 47 Επιπρόσθετα, στο διαδίκτυο υφίσταται η action innocence η οποία έχει δημιουργηθεί με την αρωγή αστυνομικών οργάνων. 48 Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά προγράμματα, όπως το AntiPedoFiles 49 το οποίο βοηθά στην καταπολέμηση του εμπορίου του διαδικτυακού υλικού παιδικής πορνογραφίας. Το πρόγραμμα αυτό διακρίνεται σε α) AntiPedoFiles Βάση Δεδομένων, σύμφωνα με το οποίο υφίσταται μία βάση δεδομένων με δακτυλικά αποτυπώματα, αποτελούμενη από υλικό παιδικής πορνογραφίας, και η οποία είναι ικανή να ανιχνεύσει τέτοιο επίσης υλικό, β) AntiPedoFiles P2P σύμφωνα με το οποίο το λογισμικό που εγκαθίσταται είναι ικανό να ανιχνεύει αρχεία δεδομένων των παραβατών του άρθρου 348 Α ΠΚ σε δίκτυα peer-to-peer, γ) AntiPedoFiles WebScan σύμφωνα με το οποίο το λογισμικό που εγκαθίσταται είναι ικανό για την παρακολούθηση των εθνικών δικτύων. Έτσι, αναντίρρητα, συνάγεται το συμπέρασμα ότι οι ανήλικοι επιβάλλεται να περιηγούνται και να «σερφάρουν εντός ενός ασφαλούς διαδικτύου», καθώς ολοένα και περισσότερο οι ανήλικοι χρήστες του διαδικτύου αφιερώνουν όλο και περισσότερες ώρες μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή, είτε μιλώντας στα γνωστά σε όλους μας chat rooms, είτε παίζοντας αγαπημένα τους διαδικτυακά παιχνίδια, είτε ακούγοντας μουσική αγαπημένων τους καλλιτεχνών, είτε βλέποντας videos, είτε 46 το ακρωνύμιο αυτό σημαίνει Νέοι Ευρωπαίοι Οργανωμένοι Ικανοί 47 (

33 33 ανταλλάσοντας μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, αφού το διαδίκτυο αποτελεί το πλέον διαδεδομένο μέσο ψυχαγωγίας, πληροφόρησης, εκπαίδευσης και αναζήτησης, με λιγότερο επικρατέστερο όμως το σενάριο που τους θέλει να γράφουν κείμενα και να εκπονούν εργασίες. Η, σε καθημερινή βάση, χρήση του διαδικτύου από ενηλίκους και ανηλίκους είναι μονόδρομος, και τις περισσότερες φορές «λύνει τα χέρια», και των μεγάλων και των μικρών πολιτών, καθώς στο Διαδίκτυο υπάρχει κυριολεκτικά διαθέσιμη κάθε λογής πληροφορία. Όμως, η χρήση αυτή αδήριτη ανάγκη είναι να είναι λελογισμένη, και όχι άσκοπη και δίχως περιορισμούς. Διότι εάν δεν υπάρχουν οι περιορισμοί αυτοί και τα όρια που πρέπει να τεθούν τότε η κατάσταση εύκολα μπορεί να «λοξοδρομήσει» και να έχουμε όλα αυτά τα αποτελέσματα που επέρχονται από την κακή χρήση του διαδικτύου και τα οποία θα αναλυθούν παρακάτω. Κοινό τόπο αποτελεί το γεγονός ότι οι ανήλικοι χρήστες του διαδικτύου έχουν ελλιπέστατη ενημέρωση για την ασφαλή πλοήγηση τους στο διαδίκτυο και για τους κινδύνους που ελλοχεύουν σ αυτό. Οι περισσότεροι ανήλικοι ενημερώνονται συνήθως από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, από φίλους, αλλά και από το ίδιο το διαδίκτυο, όχι όμως από ειδήμονες και γνώστες της ορθής χρήσης του διαδικτύου, με κατάλληλες και χρήσιμες υποδείξεις απ αυτούς, με αποτέλεσμα το ελλιπές της ενημέρωσης αυτής να βοά. Ποιός είναι ο τρόπος όμως που οι παραβάτες του αδικήματος αυτού έρχονται σε επαφή με τα υποψήφια θύματα τους, τα ανήλικα δηλαδή παιδιά που είναι ανυποψίαστα και δεν γνωρίζουν τις πραγματικές επιθυμίες αυτών με τους οποίους έρχονται σε επαφή, αγνοώντας πολλά από αυτά τις απόκρυφες και ανίερες ορέξεις τους. Ο παραβάτης του αδικήματος της πορνογραφίας ανηλίκων στη συμβατική του μορφή και προκειμένου να προσεγγίσει τα θύματα του, στο