ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΝΕΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΑΡΘΡΑ 1-1 9

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΝΕΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΑΡΘΡΑ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΤΑΜΑΡΑ ΕΠΙΤΗΡΗΤΗΣ: ΦΑΡΜΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΕΡΡΕΣ 2010

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ i ΠΡΟΛΟΓΟΣ ii ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 Η εξέλιξη των συστημάτων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων στην Ελλάδα 1 Η εξέλιξη των συστημάτων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων στην Ελλάδα 2 Περιγραφή μεθοδολογίας 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Επιβολή φόρου 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ Αυτοτελής φορολόγηση ειδικών περιπτώσεων 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ Προσδιορισμός της φορολογητέας ύλης με βάση τις δαπάνες 27 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 40 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 41 i

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τα τελευταία δύο χρόνια η χώρα μας βιώνει τις συνέπειες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που επήλθε μέσα από πολλές αρνητικές οικονομικές συγκυρίες. Ταυτόχρονα η ελληνική οικονομία πλήγηκε από την ασυνειδησία της πλειονότητας των πολιτών στην προσπάθειά τους να φοροδιαφύγουν. Η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας σε συνδυασμό με την εσωτερική κρίση οδήγησαν τη χώρα μας στα πρόθυρα της χρεωκοπίας με αποτέλεσμα να επηρεαστεί αρνητικά κάθε ελληνικό νοικοκυριό. Όταν ανέλαβε η τρέχουσα κυβέρνηση προκειμένου να αναστραφεί το αρνητικό κλίμα και να ανακάμψει η ελληνική οικονομία προέβη σε διάφορες ενέργειες, ώστε να γεμίσει τα άδεια ταμεία και να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες της χώρας μας. Χαρακτηριστικές ενέργειες είναι: 1. Δόθηκε η ευκαιρία σε κάθε επιχείρηση να τακτοποιήσει χρέη από παλιές οφειλές από εκκρεμότητες πιστωτικών και χρεωστικών Φ.Π.Α. 2. Ο κάθε φορολογούμενος, είτε φυσικό είτε νομικό πρόσωπο, είχε τη δυνατότητα να υποβάλλει φορολογικές δηλώσεις (Ε1.Ε3, Ε5) χωρίς καμιά επιβάρυνση προστίμου. Η σημαντικότερη αλλαγή στην οποία προέβη η κυβέρνηση με μια σειρά σκληρών μέτρων προκειμένου να περιορίσει τη φοροδιαφυγή που ήταν βασικός παράγοντας απώλειας εσόδων, να συγκεντρώσει έσοδα και να περιορίσει το δημοσιοοικονομικό έλλειμμα ήταν η αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος, το οποίο δυστυχώς καμιά κυβέρνηση δεν κατάφερε να σταθεροποιήσει, ώστε έχουμε κάθε χρόνο αλλαγές στον εκάστοτε φορολογικό νόμο, με νόμο τον οποίο εισήγαγαν με σκοπό όπως δηλώνουν την αποκατάσταση της φορολογικής δικαιοσύνης και της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Τις αλλαγές λοιπόν που επιφέρει στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ο Νόμος 3842/2010, που εκδόθηκε με το τεύχος Α Αριθμό ii

4 Φύλλου της Εφημερίδας της Κυβερνήσης 58 στις 23/04/2010, εξετάζουμε με την εργασία αυτή σε μια προσπάθεια να γίνουν περισσότερο κατανοητές από κάθε φορολογούμενο πολίτη. iii

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τις διάφορες τροποποιήσεις που υπέστησαν οι φορολογικοί νόμοι κατά καιρούς, διαμορφώθηκε ο νόμος 2238/1994 που ισχύει έως και σήμερα τόσο για τα φυσικά όσο και για τα νομικά πρόσωπα. Ωστόσο τα φορολογικά συστήματα που ίσχυαν μέχρι της εφαρμογής του νόμου είχαν ως εξής: Η εξέλιξη των συστημάτων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων στην Ελλάδα Μέχρι το έτος 1955 το φορολογικό σύστημα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων ήταν το μικτό σύστημα, κατά το γαλλικό πρότυπο που καθιερώθηκε με το Νόμο 1640/1919. Κατά το σύστημα αυτό αφενός μεν επιβάλλονταν αναλογικός φόρος επί των επί μέρους προσόδων αναλόγως της πηγής προελεύσεως αυτών, αφετέρου επιβάλλονταν συνθετικός συμπληρωματικός φόρος επί του συνολικού εισοδήματος του φορολογούμενου με προοδευτικό συντελεστή (κατά κλιμάκια). Καίτοι ο μικτός τύπος του φόρου εισοδήματος θεωρείται εκ των καλυτέρων, εν τούτοις, δεν αποφεύγει τη δημιουργία αδικιών, ιδία σε βάρος των μικρών εισοδημάτων, τα οποία φορολογεί αδιακρίτως στους αναλυτικούς φόρους. Με το Ν.Δ. 3323/1955 καθιερώθηκε στη χώρα μας νέο φορολογικό σύστημα το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά του νέου φορολογικού συστήματος είναι τα εξής: α) Ο φόρος επί των φυσικών προσώπων είναι προσωπικός και προοδευτικός, επιβαλλόμενος επί του συνολικού εισοδήματος εκάστου προσώπου. β) Καθιερώνεται γενικώς αφορολόγητο όριο ως ελάχιστο συντηρήσεως. γ) Τα εισοδήματα από την εργασία υφίστανται ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση. Αντιθέτως, ορισμένα εισοδήματα κεφαλαίου, ως κτώμενα ακόπως, υφίστανται μεγαλύτερη επιβάρυνση. δ) Διατηρείται, και στο νέο νόμο, το σύστημα της παρακρατήσεως του φόρου στη πηγή, το οποίο 1

6 παρουσιάζει μεγάλα πλεονεκτήματα. ε) Επεκτείνεται ο φόρος εισοδήματος και επί των λειτουργικών εισοδημάτων. στ) Γενικεύθηκε το σύστημα της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος. Η εξέλιξη των συστημάτων φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων στην Ελλάδα Με το Ν.Δ. 3843/1958 υπεβλήθηκε φορολογία στα εισοδήματα των νομικών προσώπων. Μέχρι τότε ίσχυε το σύστημα καθαρών προσόδων του Ν. 1640/1919. Έτσι, από το οικονομικό έτος 1959 τα εισοδήματα των ανωνύμων εταιρειών, των συνεταιρισμών και των αλλοδαπών επιχειρήσεων υπάχθηκαν στη φορολογία εισοδήματος νομικών προσώπων. Αντιθέτως τα κέρδη των ΕΠΕ και των προσωπικών εταιρειών φορολογούντο μέχρι στο όνομα των δικαιούχων εταιρειών. Με το φορολογικό σύστημα που καθιέρωσε το Ν.Δ. 3843/1958 τα μη διανεμόμενα κέρδη, αυτά δηλαδή που αποθεματοποιούνταν, φορολογούνταν στο όνομα της ανώνυμης εταιρείας, ενώ τα διανεμόμενα (μερίσματα, αμοιβές μελών διοικητικού συμβουλίου κ.λπ.) φορολογούντο στο όνομα των δικαιούχων μετόχων, συμβούλων κ.λπ. Όταν στη συνέχεια, η ανώνυμη εταιρεία διένειμε ή κεφαλαιοποιούσε τα αποθεματοποιηθέντα κέρδη (τα οποία όπως αναφέρουμε είχαν φορολογηθεί αρχικά στο όνομά της) τότε αυτά θεωρούντο εισόδημα κινητών αξιών για τους δικαιούχους μετόχους. Από τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα αποθεματικά παρακρατούνταν φόρος μερισμάτων. Ο φόρος εισοδήματος, που αρχικά είχε καταβληθεί από την ανώνυμη εταιρεία κατά το χρόνο που προέκυψαν τα άνω κέρδη, συμψηφιζόταν με το φόρο μερισμάτων. Στο Δημόσιο αποδίδονταν η διαφορά, ενώ υπήρχε περίπτωση, η διαφορά να δημιουργούσε απαίτηση επιστροφής φόρου εισοδήματος για την ανώνυμη εταιρεία. Τα ανωτέρω ίσχυαν επί τριάντα πέντε χρόνια. Το έτος 1992 έγινε με το νόμο 2065/1992 μια βαθύτατη φορολογική αλλαγή στη Χώρα μας. Η σημαντικότερη από τις καινοτομίες του ήταν η ενιαία φορολογία όλων των 2

7 νομικών προσώπων (ανωνύμων εταιρειών, ΕΠΕ, προσωπικών εταιρειών κ.λπ.) με ένα ενιαίο συντελεστή που ορίστηκε αρχικά σε ποσοστό 35% επί του συνόλου των φορολογητέων κερδών των επιχειρήσεων αυτών. Με την καταβολή του άνω φόρου εισοδήματος επέρχεται εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης για τα διανεμόμενα κέρδη. Δηλαδή τα άνω νομικά πρόσωπα, όταν διανέμουν κέρδη με τη μορφή μερισμάτων, προμερισμάτων, αμοιβών στα μέλη του διοικητικού συμβουλίου, τους διευθυντές, το προσωπικό κ.λπ. δεν προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου, επειδή τα εισοδήματα αυτά φορολογούνται στο όνομα του νομικού προσώπου. Περιγραφή μεθοδολογίας Η αναγκαιότητα για συγκέντρωση εσόδων και αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής οδήγησε την κυβέρνηση στην ψήφιση του Νόμου 3842/2010. Ο νόμος αυτός εισάγει μια σειρά αλλαγών στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. Στην εργασία αυτή αναλύονται τα πρώτα δεκαεννέα άρθρα του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, όπως αυτός αναμορφώθηκε με τον παραπάνω νόμο. Τα άρθρα αυτά αφορούν τη φορολογία εισοδήματος των φυσικών προσώπων και συγκεκριμένα στις γενικές διατάξεις. Κατά την μελέτη των αλλαγών κρίθηκε αναγκαίο κάποιες διατάξεις άρθρων να παρατεθούν αυτούσιες όπως δίδονται μέσα από τους νόμους. Για την παράθεση των αλλαγών προτιμήθηκε η σύγκριση μεταξύ των παλιών και νέων διατάξεων. Μετά από κάθε αλλαγή επιλέχθηκε να αναφερθεί μέσα σε παρενθέσεις η διάταξη του νέου νόμου που επέφερε την αλλαγή στο Νόμο 2238/1994, προκειμένου να διευκολυνθεί ο αναγνώστης-ερευνητής με ταυτόχρονη μελέτη της παρούσας εργασίας και του Νόμου 3842/2010 να εντοπίσει και να κατανοήσει τις αλλαγές. Η παράθεση και ανάλυση των αλλαγών ακολουθεί την κωδικοποίηση του φορολογικού νόμου ως προς το περιεχόμενο και τη διάρθρωση. 3

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΠΙΒΟΛΗ ΦΟΡΟΥ Το Άρθρο 1 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, στο οποίο γίνεται λόγος για την επιβολή φόρου στα εισοδήματα, παραμένει ως έχει. Το Άρθρο 2, όπου αναφέρεται ότι στο φόρο εισοδήματος υπόκεινται φυσικά πρόσωπα, Έλληνες οι αλλοδαποί, καθώς και νομικά πρόσωπα που αποκτούν εισοδήματα στην Ελλάδα, δεν μεταβάλλεται ως προς την ουσία του, αξίζει όμως να αναφερθεί ότι για τα νομικά πρόσωπα που υπόκεινται σε φορολογία και των οποίων ο κύκλος εργασιών μειώνεται για δύο συνεχόμενες διαχειριστικές περιόδους, έναντι της προηγούμενης κάθε φορά διαχειριστικής περιόδου, ο συντελεστής φορολογίας των κερδών (20% για τις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρείες και 25% για τις ανώνυμες εταιρείες και τις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης)μειώνεται κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, με την προϋπόθεση ότι ο αριθμός των εργαζομένων που υφίσταται κατά την προηγούμενη της διετίας διαχειριστική περίοδο δεν μειώνεται σε καμία από τις τρεις πιο πάνω διαχειριστικές περιόδους.(άρθρο 73 παράγραφος 1) Στο Άρθρο 3, το οποίο καθορίζει το χρονικό διάστημα για το οποίο υπολογίζεται ο ετήσιος φόρος δεν έχει επέλθει κάποια μεταβολή. Στο Άρθρο 4, στο οποίο παρατίθενται οι πηγές εισοδήματος των φυσικών και νομικών προσώπων καθώς και ο τρόπος υπολογισμού του εισοδήματος παρατηρείται η πρώτη ουσιαστική μεταβολή. Στο άρθρο αυτό, στην παράγραφο 3, κατά τον υπολογισμό του συνολικού εισοδήματος σύμφωνα με τις προηγούμενες κωδικοποιήσεις αναφέρεται ότι για ζημίες από εμπορικές και γεωργικές επιχειρήσεις όπως αυτές προκύπτουν από βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων εφόσον δεν καλύπτονται από εισοδήματα άλλων πηγών, είτε λόγω έλλειψης αυτών είτε λόγω ανεπαρκούς κάλυψης, η ζημιά αυτή μεταφέρεται για να συμψηφισθεί ολόκληρη στην πρώτη περίπτωση ή κατά το υπόλοιπο αυτού στη δεύτερη, διαδοχικώς στα πέντε επόμενα οικονομικά έτη κατά το υπόλοιπο που απομένει κάθε φορά, με την προϋπόθεση ότι κατά τα έτη αυτά τα βιβλία του 4

9 υπόχρεου τηρούνται επαρκώς και ακριβώς. Ομοίως ισχύει και για εμπορικές επιχειρήσεις που τηρούν επαρκή και ακριβή βιβλία δεύτερης κατηγορίας του Κ.Β.Σ., οπότε η ζημιά μεταφέρεται για να συμψηφισθεί διαδοχικώς στα τρία επόμενα οικονομικά έτη. Με το Νόμο 3842/2010 προστίθεται ένα ακόμη εδάφιο στην παράγραφο αυτή με το οποίο η ρύθμιση των ζημιών για τις εμπορικές και γεωργικές επιχειρήσεις επεκτείνεται και για εισοδήματα από ελευθέρια επαγγέλματα.(άρθρο 7 παράγραφος 1) Το Άρθρο 5 που ρυθμίζει τη φορολογία των εισοδημάτων των συζύγων και των ανήλικων τέκνων τους δεν μεταβάλλεται με το νέο νόμο. Στο άρθρο 6, στο οποίο γίνεται λόγος για τις περιπτώσεις απαλλαγής από φόρους, στην παράγραφο 4 αναφορικά με τις απαλλαγές για εισοδήματα από εμπορικές επιχειρήσεις η διάταξη με την οποία απαλλάσσονταν τα κέρδη από τη λιανική πώληση καπνού ή από την άσκηση του επαγγέλματος του μικροπωλητή ή από την εκμετάλλευση περιπτέρου ή από την εκμετάλλευση καφενείου, κυλικείου, κουρείου κ.λπ. μέσα στα κτίρια και καταστήματα στα οποία στεγάζονται δημόσιες γενικά υπηρεσίες ή δημοτικές ή κοινοτικές και εκκλησιαστικές υπηρεσίες ή υπηρεσίες νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, τα οποία πραγματοποιούνται από ανάπηρους και θύματα πολέμου στους οποίους χορηγήθηκε σχετική άδεια, εφόσον η εκμετάλλευση αυτών ενεργείται από τους ίδιους, καθώς και το δικαίωμα που παίρνουν τα πρόσωπα αυτά από την παραχώρηση της εκμετάλλευσης του περιπτέρου, καφενείου κ.λπ. σε τρίτους καταργείται.(άρθρο 4 παράγραφος 1). Επίσης, στο ίδιο άρθρο, προστίθεται νέα παράγραφος 7 που ορίζει ότι «Απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος τα κέρδη από την άσκηση ατομικής εμπορικής επιχείρησης ή ελευθέριου επαγγέλματος, μέχρι τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, όσων υποβάλλουν δήλωση έναρξης εργασιών για πρώτη φορά, για το έτος της έναρξης και για τα δύο επόμενα έτη, εφόσον ο φορέας της επιχείρησης κατά την έναρξη δεν έχει συμπληρώσει το τριακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας του. Με τις ίδιες προϋποθέσεις απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος, μέχρι τριάντα χιλιάδες (30.000) ευρώ, οι ομόρρυθμες εταιρείες εφόσον συμμετέχουν σε αυτές αποκλειστικά φυσικά πρόσωπα τα οποία κατά την έναρξη δεν έχουν συμπληρώσει το τριακοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους.»(άρθρο 69, παράγραφος 1, εδάφιο1) 5

10 Αναφορικά με το Άρθρο 7 που παρατίθενται τα φυσικά πρόσωπα που επειδή δεν συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις για να είναι υπόχρεοι υποβολής φορολογικής δήλωσης βαρύνουν κάποιο συγγενικό πρόσωπο τους, δεν επέρχεται μεταβολή στο περιεχόμενο του. Παρακάτω, στο Άρθρο 8, όπου αναλύονται οι περιπτώσεις έκπτωσης δαπανών από τον υπολογισμό του συνολικού εισοδήματος προς φορολόγηση, παρατηρείται ότι στην πρώτη παράγραφο καταργούνται όπως ακριβώς διατυπώνονται από τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος και ίσχυαν μέχρι τη δημοσίευση του νέου νόμου στην παράγραφο 1 του άρθρου 8 οι εξής περιπτώσεις δαπανών: α) Το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος για ασφάλιστρα ασφαλίσεων ζωής ή θανάτου, ασφαλίσεων προσωπικών ατυχημάτων και για ασφαλιστήρια ασθένειας, για την ασφάλιση του ίδιου, του άλλου συζύγου και των τέκνων που τους βαρύνουν κατά τις διατάξεις του παρόντος. Το ποσό που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβεί ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του αφορολόγητου ποσού δηλαδή των που ισχύει για μισθωτό χωρίς τέκνα. Το ποσό της δαπάνης υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους, εκπίπτει μόνο εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση και μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος του καθενός που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική δήλωση. (Στη δαπάνη της περίπτωσης αυτής περιλαμβάνεται και η δαπάνη του πρώτου εδαφίου για ασφάλιση τέκνου, από αυτά που ορίζονται στο άρθρο 7, η οποία καταβάλλεται ετησίως από γονείς που βρίσκονται σε διάζευξη, στην περίπτωση που δεν συνοικούν μαζί του. γ) Το ποσό του μισθώματος που καταβάλλει ο φορολογούμενος: αα) για κύρια κατοικία δική του και της οικογένειάς του, εφόσον η ηλικία του είναι μέχρι σαράντα (40) ετών και εγκαθίσταται ή μετακινείται εκτός των νομών Αττικής και Θεσσαλονίκης. Η έκπτωση παρέχεται για τα πρώτα πέντε (5) έτη της εγκατάστασής του, και ββ) για τη μίσθωση κύριας κατοικίας από υπάλληλο στον τόπο που μετατίθεται εφόσον εκμισθώνει ιδιόκτητη κατοικία του σε άλλο τόπο. 6

11 Το ποσό του μισθώματος των περιπτώσεων αυτών που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβεί τα τριακόσια(300) ευρώ μηνιαίως. Δεν δικαιούνται την έκπτωση αυτή όσοι παίρνουν στεγαστικό επίδομα. δ) Τα ποσά που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο λόγω δωρεάς στο Δημόσιο, τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής (Ε.ΤΑ.Κ.Σ.), τους Ιερούς Ναούς, τις Ιερές Μονές του Αγίου Όρους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξάνδρειας και Ιεροσολύμων, την Ιερά Μονή Σινά, τα ημεδαπά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα Κρατικά και Δημοτικά Νοσηλευτικά Ιδρύματα και τα νοσοκομεία που είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. Η αξία των ακινήτων καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν.1249/1982 (ΦΕΚ 43 Α') ή ύστερα από εκτίμηση που ενεργείται από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας σύμφωνα με τις διατάξεις περί φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων, στις περιοχές που δεν ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. Η αξία των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων, που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από το φορολογούμενο λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς που διέπονται από το Ν. 1514/1985 (ΦΕΚ 13 Α'), τα ερευνητικά κέντρα που αποτελούν ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς και οποιοδήποτε αθλητικό σωματείο που έχει συσταθεί νόμιμα και είναι αναγνωρισμένο από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού, εφόσον οι δωρεές αυτές προορίζονται για την καλλιέργεια και ανάπτυξη των ερασιτεχνικών τους τμημάτων. 7

12 Επίσης, τα χρηματικά ποσό, που καταβάλλονται από το φορολογούμενο μέχρι το ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού φορολογούμενου εισοδήματος του λόγω χορηγίας προς τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα υπάρχουν ή συνιστώνται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς. Πολιτιστικοί σκοποί είναι, ιδίως, η καλλιέργεια, προαγωγή και διάδοση των γραμμάτων, της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της γλυπτικής και των τεχνών γενικότερα, καθώς και η ίδρυση, επέκταση και συντήρηση των αναγνωρισμένων ιδιωτικών μουσείων, όπως τέχνης, φυσικής ιστορίας, εθνολογικών και λαογραφικών. Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού καθορίζονται, μετά από έλεγχο του Υπουργείου Πολιτισμού, τα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς, για την εφαρμογή αυτών των διατάξεων. Όταν τα ποσά των δωρεών και των χορηγιών αυτής της περίπτωσης, με εξαίρεση τις δωρεές που καταβάλλονται στους δωρεοδόχους οι οποίοι αναφέρονται στο πρώτο εδάφια, υπερβαίνουν τα 300 ευρώ ετησίως, λαμβάνονται υπόψη μόνο εφόσον έχουν κατατεθεί σε ειδικό λογαριασμό του νομικού προσώπου, που πρέπει να ανοιχθεί για το σκοπό αυτόν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα. Ειδικώς, τα χρηματικά ποσά, που καταβάλλονται λόγω δωρεάς σε αθλητικά σωματεία, λαμβάνονται υπόψη μόνον εφόσον κατατίθενται σε λογαριασμό τους στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα. (Αν τα χρηματικά ποσά των δωρεών προς αθλητικά σωματεία που εκπίπτουν υπερβαίνουν αθροιστικά, για κάθε δωρεοδόχο, το ποσό των δύο χιλιάδων εννιακοσίων πενήντα (2.950) ευρώ ετησίως, για να αφαιρεθούν αυτά από το συνολικό εισόδημα του δωρητή οφείλεται φόρος με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) στο πάνω από δύο χιλιάδες εννιακόσια πενήντα (2.950) ευρώ ποσό της δωρεάς. Το ποσό του φόρου παρακρατείται από τον δωρητή και αποδίδεται από αυτόν σε οποιαδήποτε δημόσια οικονομική υπηρεσία μέχρι τη λήξη της 8

13 προθεσμίας για την επίδοση της ετήσιας δήλωσης φορολογίας του εισοδήματός του. Το πρωτότυπο του παραστατικού καταβολής του φόρου υποβάλλεται με την ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου. Ο φόρος αυτός δεν συμψηφίζεται με φόρο που προκύπτει από τυχόν φορολογική υποχρέωση του δωρεοδόχου ούτε επιστρέφεται. Τα ποσά αυτών των δωρεών αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα, εφόσον ο δωρητής υποβάλλει με την αρχική εμπρόθεσμη φορολογική του δήλωση τα ακόλουθα δικαιολογητικά: αα) Το πρωτότυπο του παραστατικού κατάθεσης του ποσού της δωρεάς. ββ) Αντίγραφο πρακτικού του διοικητικού συμβουλίου περί αποδοχής της δωρεάς θεωρημένο από τον προϊστάμενο του γραφείου φυσικής αγωγής του νομού της έδρας του σωματείου. γγ) Αντίγραφο της σελίδας του βιβλίου ταμείου του σωματείου, όπου έχει καταχωρηθεί το ποσό της δωρεάς θεωρημένο από τον παραπάνω προϊστάμενο του γραφείου φυσικής αγωγής. Το οικείο γραμμάτιο είσπραξης της τράπεζας που θα εκδίδεται πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία του δωρητή ή χορηγού και δωρεοδόχου το ποσό της δωρεάς ή χορηγίας αριθμητικώς και ολογράφως, την ημερομηνία κατάθεσής του και την υπογραφή του δωρητή ή χορηγού, κατά περίπτωση. Τα χρηματικά ποσά αυτών των δωρεών και χορηγιών δεν πρέπει να έχουν εκπέσει με βάση άλλη διάταξη του παρόντος. Το αφορολόγητο ποσό αυτής της περίπτωσης, που προέρχεται από δωρεές ή χορηγίες χρηματικών ποσών, δεν μπορεί να υπερβεί ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του εισοδήματος που προκύπτει σε περίπτωση εφαρμογής της παρ. 1 του άρθρου 19. Οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής εφαρμόζονται και για δωρεές υπέρ αντίστοιχων κρατικών φορέων και νομικών προσώπων, εγκατεστημένων σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ. Το ποσό των δωρεών που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο μπορεί να κατατίθεται και σε τράπεζα της χώρας στην οποία έχει την κατοικία του ο δωρεοδόχος. ζ) Ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) της δαπάνης για: 9

14 αα) Την αλλαγή εγκατάστασης κεντρικού κλιματισμού χρήσης καυσίμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο ή για νέα εγκατάσταση φυσικού αερίου. ββ) Την αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου για την εγκατάσταση τηλεθέρμανσης ή για νέα εγκατάσταση τηλεθέρμανσης. γγ) Την αγορά ηλιακών συλλεκτών και για την εγκατάσταση κεντρικού κλιματισμού με χρήση ηλιακής ενέργειας. δδ) Την αγορά αποκεντρωμένων συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζονται σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμογεννήτριες) και συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και ψύξης - θέρμανσης με χρήση φυσικού αερίου ή ανανεώσιμων πηγών. εε) Τη θερμομόνωση σε υφιστάμενα κτίρια. Το ποσό της δαπάνης της περίπτωσης αυτής που αφαιρείται δεν μπορεί να υπερβεί τα επτακόσια (700) ευρώ. η) Ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) του συνολικού ετήσιου ποσού των πιο κάτω δαπανών, που δεν μπορεί να υπερβεί τα οκτώ χιλιάδες (8.000) ευρώ, στις οποίες υποβάλλεται ο φορολογούμενος, η σύζυγός του και τα τέκνα που τους βαρύνουν: αα) του ποσού που καταβάλλεται για δαπάνες δεξιώσεων γάμων και βαπτίσεων, καθώς και σε ταβέρνες και εστιατόρια και σε κάθε είδους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας, με εξαίρεση τα εστιατόρια ταχείας εξυπηρέτησης και αυτά που είναι εντός ξενοδοχείων και πλοίων, ββ) του ποσού της δαπάνης που καταβάλλεται σε μεσίτες ακινήτων, ωδεία, σχολές χορού και ρυθμικής, σχολές πολεμικών τεχνών, γυμναστήρια, κολυμβητήρια, ινστιτούτα ή κέντρα αδυνατίσματος και αισθητικής, κομμωτήρια, διαιτολόγους, διατροφολόγους, ομοιοπαθητικούς, λογοθεραπευτές και μασέρ, γγ) του ποσού της δαπάνης που καταβάλλεται για παροχή υπηρεσιών επισκευής κλιματισμού (ψύξης - θέρμανσης) και εξαερισμού, δδ) του ποσού της δαπάνης που καταβάλλεται για παροχή υπηρεσιών σε υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, ελαιοχρωματιστές και λοιπά επαγγέλματα που αφορούν επισκευή και συντήρηση οικοδομών. Το ποσό των δαπανών αυτών υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους και εκπίπτει από το συνολικό τους εισόδημα, εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση. Μερίζεται δε μεταξύ των συζύγων ανάλογα 10

15 με το ύψος του εισοδήματος του καθενός που φορολογείται με τις γενικές διατάξεις, όπως αυτό δηλώθηκε με την αρχική εμπρόθεσμη δήλωση. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται οι λεπτομέρειες και η διαδικασία εφαρμογής των διατάξεων της περίπτωσης αυτής. ι) Το ποσό της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος σε δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών στον ίδιο ή στα πρόσωπα που τον βαρύνουν, με εξαίρεση τις αμοιβές για την παράσταση τους κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων και των περιπτώσεων που αναφέρονται στο δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α της παραγράφου 1 του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε.(άρθρο 2, παράγραφος 1) Στο ίδιο άρθρο, η παράγραφος 3 που όριζε ότι για τη σύζυγο η οποία έχει εισόδημα, οι δαπάνες των περιπτώσεων β, γ, δ, ε, στ, ζ, θ και ι της παραγράφου 1 και της παραγράφου 2 του αυτού άρθρου που αφορούν στην ίδια, καθώς και οι δαπάνες της περίπτωσης θ της παραγράφου 1 και της παραγράφου 2, που αφορούν στα τέκνα της από προηγούμενο γάμο, στα χωρίς γάμο τέκνα της, στους γονείς της και στους ανήλικους ορφανούς από πατέρα και μητέρα συγγενείς της μέχρι το δεύτερο βαθμό, αφαιρούνται από το δικό της εισόδημα με το νέο νόμο αντικαθίσταται ως εξής«3. Για τη σύζυγο που έχει εισόδημα, οι δαπάνες των παραγράφων 1 και 2 που αφορούν στην ίδια, καθώς και οι δαπάνες της περίπτωσης θ της παραγράφου 1 και της παραγράφου 2, που αφορούν στα τέκνα της από προηγούμενο γάμο, στα χωρίς γάμο τέκνα της, στους γονείς της και στους ανήλικους ορφανούς από πατέρα και μητέρα συγγενείς της μέχρι το δεύτερο βαθμό, αφαιρούνται από το δικό της εισόδημα.»(άρθρο 2 παράγραφος 2 εδάφιο 2) Στην παράγραφο 7, στις περιπτώσεις όπου δεν υπολογίζεται έκπτωση των δαπανών από το εισόδημα αμέσως μετά τη διάταξη που αναφέρει ότι όσοι κατοικούν στην αλλοδαπή και αποκτούν εισόδημα από πηγή που βρίσκεται στην Ελλάδα δεν δικαιούνται τις εκπτώσεις που αναφέρονται στις πρώτες δύο παραγράφους του άρθρου αυτού προστίθεται νέο εδάφιο που εξαιρεί από τη διάταξη αυτή τους κατοίκους κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα μεγαλύτερο του ενενήντα τοις εκατό του συνολικού τους εισοδήματος.(άρθρο 2 παράγραφος 3) 11

16 Στο Άρθρο 9, όπου γίνεται λόγος για τις κλίμακες φορολογίας εισοδήματος, στα πλαίσια της προσπάθειας για απονομή οικονομικής δικαιοσύνης αλλά και εξεύρεσης πόρων για την αντιμετώπιση της κρίσης παρουσιάζονται αρκετές αλλαγές. Αρχικά η παράγραφος 1 του άρθρου που περιλάμβανε τις αλλαγές στις κλίμακες φορολογίας των μισθωτών και των ελεύθερων επαγγελματιών από το 2008 στο 2009 αντικαθίσταται και περιλαμβάνει νέα ενιαία κλίμακα φορολογίας για όλους ως εξής: Κλιμάκιο Φορολογικός Εισοδήματος Συντελεστής (ευρώ) % Φόρος Σύνολο Σύνολο Κλιμακίου Εισοδήματος Φόρου (ευρώ) (ευρώ) (ευρώ) Υπερβάλλον 45 (άρθρο 1 παράγραφος 9) 12

17 Επιπλέον, ορίζει ότι για την εξασφάλιση του αφορολόγητου ποσού στα ευρώ προϋπόθεση αποτελεί η προσκόμιση νόμιμων αποδείξεων από δαπάνες αγοράς αγαθών και λήψης υπηρεσιών, τις οποίες πραγματοποιεί ο ίδιος, η σύζυγός του και τα τέκνα που τους βαρύνουν. Οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή και τα λοιπά πρόσωπα, επίσης οι υπάλληλοι σε οργανισμούς και υπηρεσίες στις Βρυξέλλες, καθώς και όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας, οι φυλακισμένοι και οι κάτοικοι κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του ενενήντα τοις εκατό (90%) του συνολικού εισοδήματός τους, δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της κλίμακας χωρίς την προσκόμιση αποδείξεων. Αποδείξεις από δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες και επιδιορθώσεις-επισκευές σε ακίνητα δεν υπολογίζονται για την κατοχύρωση του αφορολογήτου των Ορίζεται επίσης ότι το ελάχιστο ποσό των αποδείξεων δαπανών, που απαιτείται να προσκομισθούν, ορίζεται, με βάση το δηλούμενο και φορολογούμενο σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ατομικό εισόδημα του φορολογουμένου, ανά κλίμακα, ως εξής: α) για ατομικό εισόδημα μέχρι δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) αυτού και β) για ατομικό εισόδημα πάνω από δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, για το τμήμα αυτού μέχρι δώδεκα χιλιάδες ευρώ σε ποσοστό δέκα τοις εκατό και για το τμήμα αυτού πάνω από τα δώδεκα χιλιάδες ευρώ σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό αυτού. Όταν το ατομικό εισόδημα είναι μέχρι έξι χιλιάδες ευρώ δεν απαιτούνται αποδείξεις δαπανών. Αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών του φορολογουμένου υπολείπεται του πιο πάνω ποσοστού, επιβάλλεται φόρος με συντελεστή δέκα τοις εκατό επί της διαφοράς. Αν το ποσό των προσκομιζόμενων αποδείξεων δαπανών υπερβαίνει το ποσοστό αυτό εκπίπτει από το συνολικό φόρο, που προκύπτει με βάση την πιο πάνω κλίμακα, φόρος, που υπολογίζεται με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%) επί της διαφοράς. Το ποσό των δαπανών για την επιβολή ή την έκπτωση φόρου, σύμφωνα με τα δύο προηγούμενα εδάφια, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να υπερβαίνει τα δεκαπέντε χιλιάδες ευρώ για τον υπόχρεο και τα τριάντα χιλιάδες ευρώ για συζύγους. Οι δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί υπολογίζονται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους μόνον εφόσον έχουν 13

18 περιληφθεί στην αρχική δήλωση και επιμερίζονται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το δηλούμενο και φορολογούμενο σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις ατομικό εισόδημα της αρχικής δήλωσής τους, αφού προηγουμένως καλυφθεί το ποσό των αποδείξεων που απαιτείται για την κάλυψη του αφορολόγητου ποσού. Όταν ο ένας σύζυγος δηλώνει εισόδημα μέχρι έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ, οι αποδείξεις που προσκομίζονται καλύπτουν το αφορολόγητο ποσό του άλλου συζύγου, εφόσον αυτό υπερβαίνει τα έξι χιλιάδες (6.000) ευρώ.(άρθρο 1 παράγραφος 1). Του δικαιώματος για αφορολόγητο ποσό στα εξαιρούνται όσοι δεν δηλώνουν εισοδήματα από ακίνητα και τους έχουν επιβληθεί κυρώσεις καθώς και όσοι έχουν υποπέσει σε παράβαση που αφορά στην έκδοση φορολογικού στοιχείου και στην ακρίβεια των στοιχείων αυτού. Στην παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου όπου γίνεται λόγος για την αύξηση του αφορολόγητου ποσού του φορολογούμενου παρατηρούνται αυξήσεις του ποσού που αυξάνει το αφορολόγητο ανάλογα με τον αριθμό των ανήλικων τέκνων που τον βαρύνουν. Έτσι, για το πρώτο παιδί το αφορολόγητο από 1000 ευρώ αυξάνεται στα 1500 ευρώ, για το δεύτερο παιδί αυξάνεται από 2000 που ίσχυε στις 3000, για το τρίτο παιδί κατά από και για κάθε επιπλέον παιδί πλην των τριών οι ευρώ αυξάνονται κατά ευρώ. Επιπλέον, ορίζεται ότι επεκτείνεται η μείωση του φορολογητέου ποσού και πέραν του τρίτου κλιμακίου, ανάλογα με το ποσό που αυξάνεται το αφορολόγητο ποσό ενώ με προηγούμενους νόμους οριζόταν ότι η μείωση έφτανε στο εκάστοτε τρίτο κλιμάκιο φορολογίας.(άρθρο 1, παράγραφος 2) Ακόμη στην περίπτωση ε της παραγράφου 3 του Άρθρου 9 η τελευταία πρόταση που μιλάει για το ανώτατο όριο έκπτωσης από το φόρο του ποσού διατροφής που χορηγείται σε διαζευγμένο σύζυγο αντικαθίσταται καθώς ενώ γινόταν λόγος για «το ποσό της διατροφής επί της οποίας υπολογίζεται η μείωση του φόρου», ο νέος νόμος κάνει λόγο μόνο για το ποσό της μείωσης του φόρου.(άρθρο 1, παράγραφος 10) Επιπλέον, στην παράγραφο 3 του Άρθρου 9 με τις μειώσεις ποσών από το φόρο μετά τον υπολογισμό του, αντικαθίσταται η περίπτωση δ στην οποία αναφερόταν η μείωση από τόκους συμβάσεων στεγαστικών δανείων και πλέον η συγκεκριμένη περίπτωση αφορά μείωση κατά 20 τοις εκατό του 14

19 ποσού της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος για την ασφάλιση του ιδίου ή και των προσώπων που τον βαρύνουν. Ορίζεται ότι το ποσό αυτής της δαπάνης μπορεί να είναι έως ευρώ για τον άγαμο ενώ για οικογένεια και υπολογίζεται αθροιστικά και για τους δυο συζύγους, εφόσον έχει περιληφθεί στην αρχική δήλωση εισοδήματος, και επιμερίζεται ανάλογα με τη συμμετοχή εκάστου στο οικογενειακό εισόδημα.(άρθρο 1, παρ.3). Στην ίδια παράγραφο προστίθενται με το Άρθρο 1, παράγραφος 4 του Ν. 3842/2010 τρεις νέες περιπτώσεις ως εξής: Περίπτωση ζ) Μείωση από το φόρο κατά ποσοστό 20%: αα) Των ποσών που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο λόγω δωρεάς στο Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, τους ιερούς ναούς, τις ιερές μονές του Αγίου Όρους, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Αλεξάνδρειας και Ιεροσολύμων, την Ιερά Μονή Σινά, την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, τα ημεδαπά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που είναι νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, καθώς και το Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων. ββ) Της αξίας των ιατρικών μηχανημάτων και των ασθενοφόρων αυτοκινήτων, που μεταβιβάζονται λόγω δωρεάς στα κρατικά και δημοτικά νοσηλευτικά ιδρύματα και τα νοσοκομεία που αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και επιχορηγούνται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό. γγ) Των χρηματικών ποσών που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο λόγω δωρεάς προς τα κοινωφελή ιδρύματα, τα σωματεία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που παρέχουν υπηρεσίες εκπαίδευσης και χορηγούν υποτροφίες, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, τους ερευνητικούς και τεχνολογικούς φορείς που διέπονται από το N. 1514/1985 (ΦΕΚ 13 A ) και τα ερευνητικά κέντρα που αποτελούν ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. 15

20 δδ) Των χρηματικών ποσών που καταβάλλονται από τον φορολογούμενο λόγω χορηγίας προς τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που νόμιμα υπάρχουν ή συνιστώνται, εφόσον επιδιώκουν σκοπούς πολιτιστικούς. Πολιτιστικοί σκοποί είναι, ιδίως, η καλλιέργεια, προαγωγή και διάδοση των γραμμάτων, της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της γλυπτικής και των τεχνών γενικότερα, καθώς και η ίδρυση, επέκταση και συντήρηση των αναγνωρισμένων ιδιωτικών μουσείων, όπως τέχνης, φυσικής ιστορίας, εθνολογικών και λαογραφικών. Για την εφαρμογή των διατάξεων της προηγούμενης υποπερίπτωσης καθορίζονται, με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Πολιτισμού, μετά από έλεγχο που διενεργείται από το Υπουργείο Πολιτισμού, τα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν πολιτιστικούς σκοπούς. Όταν τα ποσά των δωρεών και των χορηγιών αυτής της περίπτωσης, με εξαίρεση τις δωρεές που καταβάλλονται στους δωρεοδόχους οι οποίοι αναφέρονται στο πρώτο εδάφιο, υπερβαίνουν τα τριακόσια (300) ευρώ ετησίως, λαμβάνονται υπόψη μόνον εφόσον έχουν κατατεθεί σε ειδικό λογαριασμό του νομικού προσώπου, που πρέπει να ανοιχθεί για το σκοπό αυτόν στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ή σε τράπεζα που νόμιμα λειτουργεί στην Ελλάδα. Το γραμμάτιο είσπραξης της τράπεζας που εκδίδεται πρέπει να αναφέρει τα στοιχεία του δωρητή ή χορηγού και δωρεοδόχου, το ποσό της δωρεάς ή χορηγίας αριθμητικώς και ολογράφως, την ημερομηνία κατάθεσής του και την υπογραφή του δωρητή ή χορηγού, κατά περίπτωση. Το συνολικό ποσό των δωρεών και χορηγιών της περίπτωσης αυτής επί του οποίου υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβαίνει ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του συνολικού εισοδήματος που φορολογείται σύμφωνα με τις γενικές διατάξεις. Η μείωση διενεργείται εφόσον τα ποσά των δωρεών και χορηγιών υπερβαίνουν συνολικά τα εκατό (100) ευρώ. 16

21 To συνολικό ποσό των χρηματικών δωρεών και χορηγιών αυτής της περίπτωσης, στο οποίο υπολογίζεται η μείωση, δεν μπορεί να υπερβεί ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του εισοδήματος προσαυξημένου με τη διαφορά μεταξύ του εισοδήματος που δηλώθηκε από το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα πρόσωπα που τους βαρύνουν ή προσδιορίστηκε από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και της συνολικής ετήσιας δαπάνης τους. Τα χρηματικά ποσά αυτών των δωρεών και χορηγιών δεν πρέπει να έχουν εκπέσει με βάση άλλη διάταξη του παρόντος. Οι διατάξεις της περίπτωσης αυτής εφαρμόζονται και για δωρεές υπέρ αντίστοιχων κρατικών φορέων και νομικών προσώπων, εγκατεστημένων σε άλλα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε χώρες ΕΟΧ/ΕΖΕΣ. To ποσό των δωρεών που αναφέρονται στο προηγούμενο εδάφιο μπορεί να κατατίθεται και σε τράπεζα της χώρας στην οποία έχει την κατοικία του ο δωρεοδόχος. Περίπτωση η) Μείωση του φόρου κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) του ποσού της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλει ο φορολογούμενος σε δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών στον ίδιο ή στα πρόσωπα που τον βαρύνουν, με εξαίρεση τις αμοιβές για την παράστασή τους κατά τη σύνταξη συμβολαιογραφικών πράξεων και για τις υποθέσεις που αναφέρονται στο δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α της παραγράφου 1 του άρθρου 23. To συνολικό ποσό των αμοιβών αυτών δεν μπορεί να υπερβεί ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) του εισοδήματος προσαυξημένου με τη διαφορά μεταξύ του εισοδήματος που δηλώθηκε από το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα πρόσωπα που τους βαρύνουν ή προσδιορίστηκε από τον προϊστάμενο της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας και της συνολικής ετήσιας δαπάνης τους. Περίπτωση θ) Μείωση του φόρου κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) της δαπάνης για επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης ακινήτου που θα προκύψουν μετά από ενεργειακή επιθεώρηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3661/2008 και τις κανονιστικές πράξεις που εκδίδονται κατ εξουσιοδότησή του και αφορούν: 17

22 αα) Την αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου για την εγκατάσταση τηλεθέρμανσης ή για νέα εγκατάσταση τηλεθέρμανσης ή συστήματος που κάνει χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και για παρεμβάσεις στο υφιστάμενο σύστημα που αφορούν σε σύστημα αντιστάθμισης στον καυστήρα / λέβητα σε συνδυασμό με αυτονομία θέρμανσης και μόνωση σωληνώσεων. ββ) Την αλλαγή εγκατάστασης κεντρικού κλιματισμού χρήσης καυσίμου από πετρέλαιο σε φυσικό αέριο ή για νέα εγκατάσταση φυσικού αερίου. γγ) Την αγορά και εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών και για την εγκατάσταση κεντρικού κλιματισμού με χρήση ηλιακής ενέργειας. δδ) Την αγορά και εγκατάσταση αποκεντρωμένων συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που βασίζονται σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (φωτοβολταΐκά, μικρές ανεμογεννήτριες) και συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και ψύξης - θέρμανσης με χρήση φυσικού αερίου ή ανανεώσιμων πηγών. εε) Τη θερμομόνωση σε υφιστάμενα κτήρια με τοποθέτηση διπλών θερμομονωτικών υαλοπινάκων και θερμομονωτικών πλαισίων / κουφωμάτων (συμπεριλαμβάνονται εξωτερικά καλύμματα, παντζούρια και ρολά) και τοποθέτηση θερμομόνωσης στο κέλυφος ή/και στην οροφή (δώμα ή στέγη). στ) Τη δαπάνη για τη διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης από αρμόδιο επιθεωρητή. To ποσό της δαπάνης της περίπτωσης αυτής επί της οποίας υπολογίζεται η μείωση δεν μπορεί να υπερβεί το ποσό των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ.»(άρθρο 1, παράγραφος 4) Μετά την τροποποίηση των περιπτώσεων της παραγράφου 3, αλλαγές που αφορούν την τροποποίηση αυτή επέρχονται και στην παράγραφο 4, προκειμένου να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Έτσι στα πρώτα 2 εδάφια που αφορούν τις συζύγους των φορολογουμένων προστίθενται οι περιπτώσεις ε, ζ, η και θ στις μειώσεις που αφορούν την ίδια ενώ εξαιρείται η περίπτωση δ ενώ για τα τέκνα της την περίπτωση ε 18

23 αντικαθιστά πλέον η περίπτωση στ και στην περίπτωση θανάτου συζύγου προσμετρώνται πλέον όλες οι περιπτώσεις της παραγράφου 3 όπως αυτές ισχύουν με το νέο νόμο. Τέλος, στην τελευταία πρόταση της παραγράφου 4, αποβάλλεται η περίπτωση ε ενώ προστίθενται οι περιπτώσεις δ και στ της παραγράφου 3 για την εύρεση της μείωσης φόρου και αναφέρεται ότι σε περίπτωση κάλυψης του ποσού από τις μειώσεις του προκυπτόμενου φόρου, το υπόλοιπο των μειώσεων μειώνει το φόρο του άλλου συζύγου (άρθρο 1, παράγραφος 5). Περαιτέρω, η παράγραφος 6 του Άρθρου 9 που αναφέρεται στη φορολογία των αξιωματικών αντικαθίσταται ως προς τα ποσοστά και τον τρόπο υπολογισμού ως εξής:«6. Ο φόρος στις αμοιβές που αποκτούν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού από την παροχή υπηρεσιών σε εμπορικά πλοία, υπολογίζεται με αναλογικό συντελεστή έξι τοις εκατό (6%) για τους αξιωματικούς και τρία τοις εκατό (3%) για το κατώτερο πλήρωμα, στις αμοιβές που αποκτώνται από το ημερολογιακό έτος 2010 και επόμενα. Αν ο φόρος που εξευρίσκεται με αυτόν τον τρόπο είναι ανώτερος από το φόρο που προκύπτει με βάση τις παραγράφους 1 έως και 4, το επιπλέον ποσό φόρου επιστρέφεται ύστερα από την υποβολή της σχετικής ετήσιας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος στον προϊστάμενο της αρμόδιας οικονομικής υπηρεσίας.» Η παράγραφος 7 μεταβάλλεται φραστικά μόνο προσθέτοντας το κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού στο κυρίως κείμενο της διάταξης και όχι προσθετικά στο τέλος αυτής.(άρθρο 4, παρ.2) Τέλος, πριν το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 9 του Άρθρου 9 όπως ίσχυε το 2009 προστίθεται εδάφιο που κάνει λόγο για έκπτωση 1,5% στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής του φόρου εμπρόθεσμα πάντα ανεξαρτήτως αριθμού δόσεων. Αμέσως μετά το τελευταίο εδάφιο που αναφέρεται η έκπτωση φόρου για εφάπαξ καταβολή φόρου με ηλεκτρονική υποβολή δήλωση εισοδήματος αναφέρεται ότι κατά την καταβολή του φόρου 19

24 που προκύπτει με βάση τροποποιητική δήλωση παρέχεται έκπτωση ποσοστού ενάμισι τοις εκατό (1,5%) στο σύνολο της νέας οφειλής, εφόσον αυτή είναι μικρότερη από την αρχική και ο υπόχρεος κατέβαλε την αρχική οφειλή και έτυχε παρόμοιας έκπτωσης ή κατέβαλε μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης ποσό της αρχικής οφειλής που καλύπτει σε ποσοστό ενενήντα οκτώ και μισό τοις εκατό (98,5%) της νέας οφειλής, εφόσον το λάθος οφείλεται σε υπαιτιότητα της φορολογικής αρχής. Οι αλλαγές του τελευταίου εδαφίου με το Νόμο 3842/2010 αναφέρεται ότι θα ισχύουν από το οικονομικό έτος 2010 και έπειτα. Το Άρθρο 10 που ασχολείται με τη φορολογία του εισοδήματος των εταιριών, κοινοπραξιών και κοινωνιών που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα αλλάζει ως προς την πρώτη παράγραφο όπου με την αντικατάσταση της παραγράφου 1 που πλέον ορίζει ότι το συνολικό καθαρό εισόδημα των υπόχρεων που αναφέρονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 2, όπως αυτό προσδιορίζεται με βάση τις διατάξεις αυτού του Κώδικα, φορολογείται με συντελεστή είκοσι πέντε τοις εκατό (25%), μετά την αφαίρεση: αυτοτελώς, α) των κερδών τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται β) των κερδών τα οποία προέρχονται από μερίσματα ημεδαπών ανωνύμων εταιριών ή συνεταιρισμών και των κερδών από μερίδια ημεδαπής εταιρίας περιορισμένης ευθύνης ή από τη συμμετοχή σε υπόχρεους που αναφέρονται στην παράγραφο 4 του άρθρου 2. Ειδικά, προκειμένου για τις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρίες και κοινωνίες κληρονομικού δικαίου, που ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, στις οποίες μεταξύ των κοινωνών περιλαμβάνονται και ανήλικοι, τα κέρδη που αναλογούν στους ομόρρυθμους εταίρους φυσικά πρόσωπα και στους κοινωνούς φυσικά πρόσωπα, φορολογούνται στο όνομα της εταιρίας ή κοινωνίας με συντελεστή είκοσι τοις εκατό (20%), αφού αφαιρεθεί επιχειρηματική αμοιβή για μέχρι τρεις (3) ομόρρυθμους εταίρους φυσικά πρόσωπα ή μέχρι τρεις (3) κοινωνούς φυσικά πρόσωπα, με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής. Σε περίπτωση περισσοτέρων με ίσα ποσοστά 20

25 συμμετοχής, οι δικαιούχοι επιχειρηματικής αμοιβής καθορίζονται από την εταιρία ή κοινωνία και δηλώνονται με την οικεία αρχική ετήσια δήλωσή της. Τα ποσοστά αυτά δεν ισχύουν για τις εταιρίες του άρθρου 13 του Ν. 718/1977 (ΦΕΚ 304 Α ). Η επιχειρηματική αμοιβή προσδιορίζεται με την εφαρμογή του ποσοστού συμμετοχής των εταίρων ή κοινωνών, στο πενήντα τοις εκατό (50%) των κερδών της εταιρίας ή κοινωνίας που δηλώθηκαν με την οικεία ετήσια δήλωσή της. Με την επιβολή αυτού του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση, επί των κερδών αυτών, των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτούς τους υπόχρεους.(άρθρο 6, παράγραφος 1) 21

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΩΝ Στο δεύτερο κεφάλαιο του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος αναλύεται η αυτοτελής φορολόγηση ειδικών περιπτώσεων. Η αυτοτελής φορολόγηση ειδικών περιπτώσεων αφορά εισοδήματα που προέρχονται από διάφορες πηγές και τα οποία λαμβάνει ο δικαιούχος τους μειωμένα κατά το φόρο που αντιστοιχεί σε αυτά απαλείφοντας κάθε άλλη αξίωση από αυτόν. Τα εισοδήματα αυτά αναφέρονται πληροφοριακά στη δήλωση φόρου εισοδήματος και δεν συναθροίζονται στα φορολογητέα εισοδήματα και ονομάζονται στα άρθρα 11 έως και 14 του νόμου 2238/1994. Ως προς το Άρθρο 11, όσον αφορά τις αλλαγές στη φορολόγηση των εισοδημάτων από ακίνητα αυξάνεται ο συντελεστής από είκοσι σε είκοσι πέντε τοις εκατό με βάση το νέο νόμο.(άρθρο 5, παρ.1). Στο Άρθρο 12 όπου μελετάται η φορολόγηση εισοδημάτων από κινητές αξίες και συγκεκριμένα στην περίπτωση γ της παραγράφου 3 όπου γίνεται λόγος οι διατάξεις που αφορούν τον αυτοτελή φόρο από τα πιστωτικά ιδρύματα για εισοδήματα κατοίκων Ελλάδας επεκτείνεται και στους δεδουλευμένους τόκους κατά το χρόνο μεταβίβασης του ομολόγου αλλοδαπής προέλευσης ή τοκομεριδίου.(άρθρο 10, παρ.1) Ακόμη, στην παράγραφο 8, όπου αναφέρονται οι τόκοι, οι οποίοι αποκτώνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, ενώσεις προσώπων ή ομάδες περιουσίας, χωρίς να εξετάζεται η ιθαγένεια και ο τόπος που διαμένουν ή κατοικούν ή έχουν την έδρα τους και προκύπτουν από εθνικά δάνεια που εκδίδονται με έντοκα γραμμάτια ή ομολογίες από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά, προστίθενται 2 εδάφια που αναφέρουν τα εξής. Σε περίπτωση μεταβίβασης του ομολόγου ή τοκομεριδίου του πριν από τη λήξη του, η μεσολαβούσα τράπεζα προβαίνει σε παρακράτηση φόρου για τους δεδουλευμένους μέχρι το χρόνο μεταβίβασης τόκους και για την απόδοση του φόρου αυτού εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 60. Αν το ομόλογο ή τοκομερίδιο που μεταβιβάζεται ανήκει στην τράπεζα, υποχρεούται η ίδια να καταβάλει το φόρο που αναλογεί στους πιο πάνω δεδουλευμένους τόκους. Οι παραπάνω 22

27 διατάξεις της παραγράφου 8έχουν εφαρμογή για μεταβιβάσεις τίτλων που πραγματοποιούνται μετά την παρέλευση ενός μήνα από τη δημοσίευση του νέου νόμου.(άρθρο 10 παρ. 2) Στο Άρθρο 13 όπου αναφέρεται η αυτοτελής φορολόγηση εισοδήματος από επιχειρήσεις ή επαγγέλματα στην περίπτωση α της παραγράφου 1 αντικαθίστανται οι διατάξεις που έκαναν λόγο για αυτοτελή φορολόγηση της αντικειμενικής αξίας σε μεταβιβάσεις επιχειρήσεων σε συγγενής α ή β κατηγορίας με συντελεστές 1,2 και 2,8 τοις εκατό αντίστοιχα. Ορίζεται πλέον ότι δεν υπόκειται σε φορολόγηση της υπεραξίας η μεταβίβαση επιχείρησης ή μερίδιο ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης εταιρίας εκτός κάποια από τις δυο αυτές μορφές εταιριών διαθέτει ακίνητο στα πάγια στοιχεία του, οπότε και φορολογείται η αντικειμενική αξία του ποσοστού του μεριδίου που μεταβιβάζεται με συντελεστή πέντε τοις εκατό. Ακόμη, σε περίπτωση μεταβίβασης επιχείρησης ή μεριδίου εταιρίας από επαχθή αιτία, σε συγγενή α κατηγορίας η υπεραξία της επιχείρησης φορολογείται με συντελεστή πέντε τοις εκατό, ενώ σε συγγενή β κατηγορίας το ποσοστό ανέρχεται σε δέκα τοις εκατό.(άρθρο 5 παράγραφος 2, περίπτωση α) Ακόμη, καταργείται το πέμπτο από το τέλος εδάφιο δεύτερης παραγράφου του ίδιου άρθρου. Με αυτό προβλεπόταν ότι ο φόρος που επιβαλλόταν επί της συμφωνημένης αξίας πώλησης των μετοχών, για τις οποίες γίνεται λόγος στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου είχε εφαρμογή και στην περίπτωση α της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου και συγκεκριμένα στο σημείο όπου γινόταν λόγος για υπολογισμό φόρου επί της αξίας πώλησης από τη μεταβίβαση εταιρικών μεριδίων σε συγγενείς α και β κατηγορίας. (Άρθρο 5, παράγραφος 2, περίπτωση β) Πλέον, όμως δεν υφίσταται η διάταξη για την παραπάνω περίπτωση. Επιπλέον, αυξάνονται από είκοσι σε είκοσι πέντε οι συντελεστές φορολόγησης που αφορούν τις παραγράφους 8 και 12 του άρθρου 13,όπου γίνεται λόγος για παροχή υπηρεσιών από αλλοδαπές επιχειρήσεις και οργανισμούς που αναλαμβάνουν στην Ελλάδα μελέτες οικονομικής ή επιστημονικής φύσης και για αμοιβές που καταβάλλονται από φορείς του Ελληνικού Δημοσίου προς ξένα καλλιτεχνικά σχήματα αντίστοιχα. Στις 23

28 παραπάνω περιπτώσεις γίνεται παρακράτηση φόρου πριν την πληρωμή. (Άρθρο 5, παράγραφος 5). Τέλος, καταργούνται οι διατάξεις των παραγράφων 10 και 11 που αφορούσαν την αυτοτελή φορολόγηση σε έσοδα από έπαθλα ή βραβεία από την κατοχή και εκμετάλλευση ίππων, καθώς και σε παροχές που χορηγούνται σε εκλεγέντες στους οργανισμού τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού με την παράγραφο 3 του άρθρου 5 του νέου φορολογικού νόμου. Στο άρθρο 14 για την αυτοτελή φορολόγηση στα εισοδήματα από μισθωτές υπηρεσίες στην πρώτη παράγραφο αντικαθίστανται οι διατάξεις που κάνουν ορίζουν παρακράτηση φόρου από τις αποζημιώσεις της τάξης του είκοσι τοις εκατό αφού αφαιρεθεί το ποσό των είκοσι χιλιάδων ευρώ και τα της επιστροφής της παρακράτησης από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές ως προς τους συντελεστές. Ο φόρος πλέον υπολογίζεται με βάση την παρακάτω κλίμακα: Κλιμάκιο αποζημίωσης Φορολογικός (ευρώ) συντελεστής (%) % % % και άνω 30% Ο φόρος παρακρατείται κατά την πληρωμή της αποζημίωσης στον δικαιούχο. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της περίπτωσης γ της παραγράφου 4 του άρθρου 45, οι διατάξεις αυτής της περίπτωσης εφαρμόζονται αναλόγως και για κάθε εφάπαξ αποζημίωση που παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα και για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσης εργασίας ή άλλης σύμβασης, η οποία συνδέει τον φορέα με τον δικαιούχο της αποζημίωσης. Αν το ποσό που καταβάλλεται στον δικαιούχο της αποζημίωσης υπερβαίνει εκείνο που πρέπει να του καταβληθεί, σύμφωνα με 24

29 τις κείμενες διατάξεις, το συνολικό ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλεται φορολογείται σύμφωνα με την πιο πάνω κλίμακα. (Άρθρο 5, παράγραφος 6) Επιπλέον, ο νέος νόμος καταργεί τις προϋπάρχουσες παραγράφους με αρίθμηση 2 έως 8 όπου γινόταν λόγος για αυτοτελή φορολόγηση στις αμοιβές για αθλητές, καθηγητές σε ελληνικά σχολεία της Γερμανίας, τα επιδόματα σε υπαλλήλους του υπουργείου οικονομικών και των δημόσιων επιχειρήσεων κοινής ωφέλειας, καθώς και των επιδομάτων σε στελέχη των ειδικών δυνάμεων.( Άρθρο 5, παράγραφος 7) Εν κατακλείδι, προστίθεται και ένατη παράγραφος που ορίζει τα εξής: Παράγραφος 9: Παροχές σε χρήμα (μπόνους) πέραν των τακτικών αποδοχών και των υπερωριών που καταβάλλουν μέχρι και το οικονομικό έτος 2013 τα πιστωτικά ιδρύματα τα οποία λειτουργούν στην Ελλάδα σε στελέχη τους, φορολογούνται ως εξής: για συνολικό ετήσιο εισόδημα μέχρι εξήντα χιλιάδες (60.000) ευρώ εάν καταβληθούν πρόσθετες αμοιβές (μπόνους) έως δέκα τοις εκατό (10%) επί του συνόλου των ετήσιων τακτικών αποδοχών και υπερωριών, φορολογούνται στην κλίμακα του άρθρου 9. Ποσά που υπερβαίνουν το ποσοστό αυτό φορολογούνται αυτοτελώς με την ακόλουθη κλίμακα: Μέχρι 0% % % % 8 και άνω %. 9 25

30 Ο φόρος παρακρατείται κατά την καταβολή ή την πίστωση των ποσών αυτών στους δικαιούχους και αποδίδεται στο Δημόσιο σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 60. Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή και για παροχές που καταβάλλονται από τα κέρδη των ανωτέρω νομικών προσώπων.( Άρθρο 8, παράγραφος 14) 26

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ' ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑΣ ΥΛΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ Το Άρθρο 15, το οποίο στην κωδικοποίηση έφερε τον τίτλο «Προσδιορισμός εισοδήματος με βάση την τεκμαρτή δαπάνη» μετονομάζεται σε Άρθρο 15 «Προσδιορισμός εισοδήματος με βάση αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες» Κατά ακολουθία, με την παύση του υπολογισμού των τεκμαρτών δαπανών επέρχονται αλλαγές και στο Άρθρο 16, το οποίο με προηγούμενη κωδικοποίηση υπολόγιζε ουσιαστικά τα μη πραγματικά τεκμήρια δαπανών διαβίωσης. Έτσι, λοιπόν, το άρθρο 16 αντικαθίσταται και πλέον ισχύουν τα εξής σύμφωνα με το Άρθρο 3, παράγραφο 2 του νέου νόμου: «Άρθρο 16 Αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες 1. Για τον προσδιορισμό του αντικειμενικού εισοδήματος με βάση τη συνολική ετήσια δαπάνη του φορολογουμένου, της συζύγου του και των προσώπων που συνοικούν και τους βαρύνουν λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: α) Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, με βάση τα τετραγωνικά μέτρα της ιδιοκατοικούμενης ή μισθωμένης ή της δωρεάν παραχωρημένης κύριας κατοικίας ορίζεται κλιμακωτά, για τα ογδόντα (80) πρώτα τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με τριάντα (30) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για τα επόμενα από ογδόντα ένα (81) μέχρι και εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με πενήντα (50) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για τα επόμενα από εκατόν είκοσι ένα (121) μέχρι και διακόσια (200) τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με ογδόντα (80) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για τα διακόσια ένα (201) έως τριακόσια (300) τετραγωνικά μέτρα κύριων χώρων αυτής, με εκατόν πενήντα (150) ευρώ το τετραγωνικό μέτρο και για τα πλέον 27