Transcript

1 Μέλισσας έργα ανθρώπων αγαθά Περιβαλλοντική ομάδα 1ου ΓΕΛ Αλεξανδρούπολης

2 Ιστορική διαδρομή Η αρχαιότερη γνωστή μέλισσα βρέθηκε παγιδευμένη σ ένα κομμάτι κεχριμπαριού 100 εκατομμυρίων ετών. Η πρωτόγονη μέλισσα σε μέγεθος κουνουπιού, βρέθηκε στην Μιανμάρ (πρώην ρ η Βιρμανία. Η σύγχρονη μέλισσα πρωτοεμφανίστηκε στην Αφρική και μετακινήθηκε προς την Ευρώπη σε δύο μεταναστευτικά κύματα. Στα ιστορικά χρόνια έχουμε μαρτυρίες ότι το μέλι χρησιμοποιείται στη διατροφή στην ιατρική και στη λατρεία των θεών, από τους Αιγυπτίους, τους Σουμέριους, τους Βαβυλώνιους και τους Ασσύριους. Στο «Βιβλίο της Ζωής» των αρχαίων Ινδών αναφέρεται ότι η ζωή παρατείνεται όταν υπάρχει μέλι και γάλα στην καθημερινή δίαιτα. Στην αρχαία Ελληνική Μυθολογία το νέκταρ αποτελούσε την τροφή των αθάνατων Ολύμπιων Θεών. Ο Πυθαγόρας έκανε τη διαπίστωση ότι το μέλι είναι ωφελιμότατο σε υγιείς και αρρώστους. Ο Αριστοτέλης και ο Δημόκριτος πίστευαν ότι το μέλι παρατείνει τη Ζωή. Οι παιδαγωγοί της Σπάρτης αποσύρονταν με τους έφηβους στρατιώτες για ένα μήνα στον Ταύγετο όπου τρέφονταν ρφ αποκλειστικά με μέλι.

3 Παροιμίες και εκφράσεις που έχουν σχέση με το μέλι «Αγάλι αγάλι γίνεται η αγουρίδα μέλι» «Να καναν όλες οι μέλισσες μέλι, θα τρωγαν και οι γύφτοι με χρυσά κουτάλια» «Όλα μέλι γάλα» «Μετάξι από σκώληκα και από μέλισσα μέλι, από το κουνούπι τσίμπημα και τίποτα από το τεμπέλη» «Μέλι στάζει η γλώσσα του» «Μήνας του μέλιτος» «Γεννιέται και ανατρέφεται με μέλι και με γάλα. Το γάλα τρώνε οι άρχοντες και το γάλα οι αφεντάδες.»» «Χαρισμένο ξύδι πιο γλυκό απ το μέλι» «Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι» «Και Κ απ το μέλι του χυνε, φωνή πιο ζαχαρένια»

4 Μέλισσα Βασίλισσα Η βασίλισσα είναι η μοναδική γόνιμη θηλυκή μέλισσα στη κυψέλη. Γονιμοποιείται μια φορά στη ζωή της από τους κηφήνες και η αποκλειστική της αποστολή είναι να γεννάει τα αυγά στα ειδικά εξάγωνα κελιά. Τη βασιλική προνύμφη τη τρέφουν οι εργάτριες, με διαλεχτή τροφή τον βασιλικό πολτό, ενώ τις υπόλοιπες με μέλι και γύρη. Την άνοιξη, η βασίλισσα πρέπει να κάνει το ταξίδι του γάμου της. Βγαίνει λοιπόν στην είσοδο της κυψέλης και βουίζει δυνατά, προσκαλώντας έτσι τους κηφήνες να την ακολουθήσουν. Πετάει όλο και πιο ψηλά ώστε να εξαντληθούν οι κηφήνες και να γονιμοποιηθεί με τους δυνατότερους. Επιστρέφει στην κυψέλη, ενώ οι κηφήνες πεθαίνουν. Όταν η νέα βασίλισσα επιστρέψει, η παλιά βασίλισσα προσπαθεί να σκωτώσει η να διώξει τη νέα. Τελικά οι νέες εργάτριες προστατεύουν τη βασίλισσά τους και δώχνουν τη παλιά πού την ακολουθούν οι παλιές μέλισσες πιστοί οπαδοί.

5 Η εργάτρια Οι εργάτριες προέρχονται από γονιμοποιημένα ωάρια. Είναι ατελείς θηλυκές ανίκανες για αναπαραγωγή και το μικρότερο σε μέγεθος άτομο της κυψέλης. Οι εργάτριες έχουν πολλά καθήκοντα. Κατασκευάζουν κηρήθρες με κερί. Επιβλέπουν την άμυνα της κυψέλης. Θερμαίνουν το μέρος της ωοτοκίας ή αερίζουν τα κελιά κτυπώντας τα φτερά τους. Η σπουδαιότερη όμως αποστολή των εργατριών είναι ότι συλλέγουν το νέκταρ των λουλουδιών, με το οποίο γεμίζουν μια κύστη του πεπτικού τους συστήματος. Εκεί το νέκταρ ανακατεύεται με το σίελο και μετατρέπεται σε μέλι

6 Ο κηφήνας Είναι το αρσενικό άτομο του μελισσιού. Κατά την αναπαραγωγική περίοδο, άνοιξη και καλοκαίρι, υπάρχουν μερικές εκατοντάδες κηφήνες σ ένα μελίσσι. Δεν έχει κεντρί ούτε όργανα συλλογής τροφής και παραγωγής κεριού. Έχει κοντή προβοσκίδα, πολύ μεγάλα μάτια και φαρδιά κοιλιά και θώρακα. Ζει το πολύ δυο μήνες. Τις πρώτες δώδεκα μέρες της ζωής του μένει στην κυψέλη μέχρι να γίνει αναπαραγωγικά ώριμος και στη συνέχεια πετά σε συγκεκριμένες περιοχές «συγκέντρωσης και σύζευξης» όπου ζευγαρώνει με τις βασίλισσες. Μετά την σύζευξη πεθαίνει. Κάθε κηφήνας παράγει μέχρι κα σπερματοζωάρια. ρ

7 Το κεντρί της μέλισσας Η κοιλιά της μέλισσας αποτελείται από 6 δαχτυλίδια. Στην άκρη της κοιλιάς υπάρχει το κεντρί το οποίο είναι κούφιο, μοιάζει με τρυπανάκι και συγκοινωνεί με έναν αδένα, που έχει μέσα δηλητήριο. Είναι το μοναδικό της όπλο εναντίον των εχθρών της.

8 Τσίμπημα μέλισσας- Δηλητήτιο και Τα τσιμπήματα από έντομα μέλισσας προκαλούν μια τοπική φλεγμονώδη αντίδραση του δέρματος πού είναι αποτέλεσμα του δηλητηρίου που εισχωρεί στον οργανισμό μας με το κεντρί του εντόμου. Τα κύρια συμπτώματα στο σημείο του τσιμπήματος είναι τοπική κοκκινίλα, πρήξιμο, πόνος ή φαγούρα και μπορούν να διαρκέσουν από ώρες μέχρι και ημέρες. Η αφαίρεση του κεντριού είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνει το άτομο που τσιμπήθηκε από μέλισσα. Ακόμη τοπική εναπόθεση πάγου και ψυχρών επιθεμάτων, κορτιζονούχου αντιβιωτικής αλοιφής (π.χ.fucicort) ή και η λήψη κάποιου αντισταμινικού χαπιού. Σε περίπτωση που κάποιος είναι αλλεργικός καλό είναι να επισκευτεί το νοσοκομείο. αποτελέσματα

9 Κυψέλη Η φωλιά λά της μέλισσας είναι ένας κοίλος χώρος με μια μικρή είσοδο, όπου στο εσωτερικό της οι μέλισσες κτίζουν κηρήθρες με εξαγωνικά κελιά για να εκθρέψουν γόνο και να αποθηκεύσουν μέλι και γύρη. Το μεγαλύτερο μέρος της ζωής τους οι μέλισσες το περνούν σε δραστηριότητες μέσα στη φωλιά τους και μόνο ένα μικρό μέρος των δραστηριοτήτων τους λαμβάνει χώρα στο εξωτερικό περιβάλλον και γίνεται αντιληπτό σε μας.

10 Το μέλι Το μέλι είναι από τα πρώτα τρόφιμα που χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι για την επιβίωσή τους. Σταδιακά αντιλήφθησαν ότι εκτός από την θρεπτική δύναμη, το μέλι είχε ταυτόχρονα και σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες

11 Τι περιέχει το μέλι Ένζυμα απαραίτητα για την πέψη όπως διαστάση, ιμβερτάση, καταλάση, περοξυτάση, λιπάση κλπ. Μεταλλικά άλατα: Ασβέστιο, Σόδιο Ποτάσιο, Μαγνήσιο, Σίδηρο, Χλώριο, Φώσφορο, Θείο, Ιώδιο, Αργύλιο, Βόρειο, Χρώμιο, Λίθιο, Νικέλιο, Μόλυβδο, Κασσίτερο, Τιτάνιο και χαλκό. Βιταμίνες όπως: Α, Β1, Β2, Η, Κ, C, Ε και άλλες. Ορμόνες Ίχνιμπιμπίνη και Ιχνιμενσίνη Οργανικά οδέα Πρωτεϊνες Γόμμα και δεδτρίνες Ζάχαρα μετουσιωμένα (γλυκόζη, λεβουλόζη 70% - 75%) Ζάχαρα αμετουσίωτα 1% - 7% Νερό 15% - 18%

12 Το μέλι έχει φυσικές ιδιότητες που το καθιστούν αποτελεσματικό κατά των βακτηριδίων. Σε αυτές περιλαμβάνονται: Χαμηλό ποσοστό υγρασίας Υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη Γλουκονικό οξύ που περιέχει το οποίο δημιουργεί περιβάλλον που δεν είναι ευνοϊκό για την ανάπτυξη βακτηριδίων. Υπεροξείδιο του υδρογόνου που έχει ισχυρές αντισηπτικές δράσεις. Μειώνει την φλεγμονή και το οίδημα.

13 Σε τι κάνει καλό το μέλι Το μέλι για την καρδιά (αυξάνει την δύναμη της καρδιάς και την τονώνει) Το μέλι για την αναιμία Το μέλι για τις προσβολές των αναπνευστικών οργάνων Το μέλι ως συμπλήρωμα του μητρικού γάλακτος. Το μέλι φάρμακο για το έλκος Το μέλι για την θεραπεία των πληγών και των εγκαυμάτων Το μέλι για τις ασθένειες του ήπατος, των νεφρών και τις διουρείας Το μέλι για τις εντερικές προσβολές Το μέλι για τις ασθένειες των ματιών και του δέρματος Το μέλι για την δηλητηρίαση από τα μανιτάρια Το μέλι για τον διαβήτη Το μέλι για την αϋπνία και τον βήχα.

14 Συμπεράσματα από σχετικές έρευνες Η τοποθέτηση μελιού σε πληγές διαβητικών ασθενών, μπορεί να μειώνει μπορεί να μειώνει τα ποσοστά ακρωτηριασμών. Το μέλι μπορεί να αποστειρώνει μολυσμένες πληγές και να επιταχύνει την ίαση τους. Η τοποθέτηση μελιού σε πληγές μπορεί να γίνεται κατά κανονικά διαστήματα από κάθε ώρα ως 2 φορές την ημέρα και οι πληγές είναι δυνατόν να αποστειρωθούν σε 3 έως 10 ημέρες. Σε εγκαύματα το μέλι έχει αρκετά ανακουφιστική δράση και στη συνέχει επιταχύνει την ίαση. Το μέλι έχει θεραπευτικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ουλίτιδας και τις περιοδοντικής νόσου.

15 Είδη μελιού Υπάρχουν 2 κατηγορίες μελιού. Τα ανθόμελα που παράγονται από το νέκταρ των ανθέων και τα δασόμελα που παράγονται από μελιτοεκρίσεις που βρίσκονται κυρίως στα δασικά δέντρα. Τα ανθόμελα όταν έχουν συγκεκριμένα ρμ χαρακτηριστικά λαμβάνουν την ονομασία του φυτού από το οποίο προέρχονται. Έτσι έχουμε μέλι θυμαριού, πορτοκαλιάς, ερίκης, καστανιάς, βαμβακιού, ακακίας κ.α. Το ίδιο συμβαίνει και με το μέλι μελιτωμάτων με κύριες κατηγορίες το μέλι πεύκου, ελάτης και βελανιδιάς. βλ δά

16 Νοθεία και μέλι Το μέλι είναι από τα ελάχιστα τρόφιμα που δεν νοθεύεται. Αναμιγνύεται μγ δύσκολα με το νερό και η ανάμιξη του με γλυκόζη ή άλλες γλυκαντικές ουσίες ανιχνεύεται εύκολα. Το μέλι έχε 12 διαφορετικά κριτήρια και είναι από τα τρόφιμα που συνεχώς ελέγχονται.

17 Ο βασιλικός πολτός Είναι κρεμώδης ουσία που εκκρίνεται από αδένας των εργατριών ρ μελισσών. Στο βασιλικό πολτό βρίσκεται ο καθοριστικός εκείνος παράγοντας που μετατρέπει την μέλισσα από εργάτρια σε βασίλισσα. Ο βασιλικός πολτός είναι πλούσια πηγή βιταμινών και αμινοξέων.

18 Επιδράσεις του βασιλικού πολτού στον ανθρώπινο οργανισμό Ο βασιλικός πολτός λό βοηθά στην αντιμετώπιση των ρευματικών αρθρίτιδων. Ο βασιλικός πολτός βοηθά το γηρασμένο και ταλεπωρημένο. Στους υποτασικούς παρατηρήθηκε αύξηση στην πίεση και γενικά σε όλους διαπιστώθηκε αίσθημα ευφορίας. Ο βασιλικός πολτός βρίσκει μεγάλη εάλη εφαρμογή στην παιδιατρική.

19 Μέλι και φυσική ομορφιά Πάμπολλες φορές αναφέρεται στην ιστορία το μέλι σαν απαραίτητο, πολύτιμο συστατικό για την φροντίδα και περιποίηση του δέρματος και των μαλλιών. Η Κλεοπάτρα έχει μείνει στην ιστορία στο να παίρνει το μπάνιο της σε μείγμα από μέλι και γάλα. Γύρω στα 1800 το μέλι άρχισε να μπένει στα κύρια συστατικά πολλών δημοφιλών καλλυντικών. Σήμερα το μέλι πέρα από τις άλλες ευεργετικές του ιδιότητες χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά από τις εταιρίες καλλυντικών για μάσκες προσώπου, ενυδατικές κρέμες και λοσιόν για το μαλλιά και το σώμα.

20 Μέλι και ζαχαροπλαστική Το μέλι είναι ένα από τα βασικά συστατικά της ζαχαροπλαστικής. Υπάρχουν πολλές συνταγές με μέλι. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές συνταγές: μελομακάρονα με καρύδια, παστέλι σε λεμονόφυλλα, δίπλες νηστίσιμες, μουστουκούλουρα, βραχάκια μελιού, τηγανίτες, χαλβάς, πορτοκάλια με μέλι, λουκουμάδες με μέλι, κολοκυθόπιτα γλυκιά, πουτίγκα κ.α.

21 Κηροπλαστική Από γραπτές πηγές και ευρήματα είναι γνωστό πως χρησιμοποιείται ευρύτατα από τους γαλάτες, ρωμαίους, τους ετρούσκους, τους έλληνες και από τους ανατολικούς λαούς. Από την εθνική λατρεία πήραν την χρήση του κεριού και οι χριστιανοί. Στις μεγάλες χριστιανικές γιορτές και τελετές έπαιρναν πανηγυρικό χαρακτήρα οι λαμπάδες και η χρήση τους συνδέονταν και με καθαρά λειτουργικές ανάγκες. Το άναμμα του κεριού στην εκκλησία συμβολίζει το φως του χριστού, την φλόγα της πίστεως, την καθαρότητα της ψυχής, την πλαστικότητας της ψυχής μας, την θεία χάρη και τέλος την αγάπη και την ειρήνη που πρέπει να χαρακτηρίζουν ηρζ κάθε Χριστιανό. Αμήν.

22 Ευχαριστώ!