ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Σχέδιο Δράσης για την Ζώνη Ειδικής Προστασίας «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)»

Transcript

1 ΕΡΓΟ: «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας» ΦΑΣΗ Γ: Σχέδια Δράσης ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Σχέδιο Δράσης για την Ζώνη Ειδικής Προστασίας «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)» ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ: Κώστας Παπακωνσταντίνου ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ: Τάσος Δημαλέξης Δημήτρης Μπούσμπουρας Θάνος Καστρίτης Αθήνα Οκτώβριος 2009

2 Το έργο «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», χρηματοδοτήθηκε από το «Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον» του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Η πλήρης αναφορά στο παρόν κείμενο είναι: Παπακωνσταντίνου Κ. (2009). Σχέδιο δράσης για τη Ζώνη Ειδικής Προστασίας «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)». Στο: Δημαλέξης, Α. Μπούσμπουρας, Δ., Καστρίτης, Θ., Μανωλόπουλος Α. και Saravia V. (Συντονιστές Έκδοσης). Τελική αναφορά προγράμματος επαναξιολόγησης 69 σημαντικών περιοχών για τα πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα. This document may be cited as follows: Papakonstantinou K. (2009). Action Plan for the Special Protection Area «GR Diapontia nisia (Othonoi, Ereikousa, Mathraki kai vraxonisides)». In: Dimalexis A., Bousbouras D., Kastritis T., Manolopoulos A. & Saravia V. (editors). Final project report for the evaluation of 69 Important Bird Areas as Special Protection Areas. Hellenic Ministry for the Environment, Physical Planning and Public Works, Athens. ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 1

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΧΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ...14 ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 2

4 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν Σχέδιο Δράσης εκπονήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Πρόγραμμα επαναξιολόγησης 69 Σημαντικών Περιοχών για τα Πουλιά για τον χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον του Υπουργείου Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Σκοπός του Σχεδίου Δράσης είναι αποτελεσματική προστασία και διατήρηση της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)». Για το σκοπό αυτό προτείνονται κατάλληλα διαχειριστικά και θεσμικά μέτρα με βάση τις οικολογικές απαιτήσεις και απειλές των ειδών χαρακτηρισμού και οριοθέτησης της ΖΕΠ. 2. ΣΤΟΧΟΣ Σκοπός του Σχεδίου Δράσης είναι η παροχή γενικών κατευθύνσεων για την αποτελεσματική προστασία και διατήρηση της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)», ιδίως σε ότι αφορά τη διατήρηση των ειδών χαρακτηρισμού της. Έτσι, προτείνονται κατάλληλα μέτρα με βάση τις οικολογικές απαιτήσεις και απειλές των ειδών χαρακτηρισμού και οριοθέτησης της ΖΕΠ, με τελικό στόχο την επίτευξη Ικανοποιητικού Καθεστώτος Προστασίας στην περιοχή. ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 3

5 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η πρόταση οριοθέτησης αποτελεί ένα σύμπλεγμα νησίων στο Βορειοδυτικό άκρο της ελληνικής επικράτειας. Περιλαμβάνει το ορεινό (Δυτικό) τμήμα και η Βόρεια ακτή των Οθωνών, το Κεντρικό τμήμα και η Δυτική και Βόρεια ακτή της Ερεικούσας, το κεντρικό τμήμα και το μέσο της Ανατολικής ακτής του Μαθρακίου και τις νησίδες Τραχειά, Πλατειά, Καράβι, Διακοπό, Δίαπλο και Κολοβρί. Η συνολική έκταση της ΖΕΠ είναι εκτάρια. Από την προτεινόμενη οριοθέτηση εξαιρούνται οι οικισμοί που βρίσκονται εντός της περιοχής με βάση τα νόμιμα όριά τους. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από υψηλή βλάστηση με ελαιώνες, χαλέπια πεύκα και κυπαρίσσια, όπως και άλλα ψηλά δέντρα στα πιο πεδινά τμήματα. Υπάρχουν επίσης ψηλοί θαμνώνες οι οποίοι σταδιακά μετατρέπονται σε δάσος. Μεγάλο μέρος της δασικής βλάστησης βλάστησης και των θαμνώνων επεκτείνεται σε παλιές, εγκαταλειμμένες καλλιέργειες. Οικισμοί υπάρχουν στο Βορειοανατολικό Μαθράκι, και στο Νότιο τμήμα των Οθωνών και της Ερεικούσας. Υπάρχουν πολλά σκόρπια σπίτια αμάμεσα στα ψηλά δέντρα και στα τρία νησιά. Το Δυτικό τμήμα των Οθωνών είναι το πιο ορεινό τμήμα της περιοχής (μέγιστο υψόμετρο 385 μ.) και χαρακτηρίζεται από απότομες βραχώδεις πλαγιές και γκρεμούς (πρόκειται για το Δυτικότερο σημείο της ελληνικής επικράτειας). Οι νησίδες χαρακτηρίζονται από χαμηλή βλάστηση και βραχώδες υπόστρωμα. ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 4

6 Χάρτης 1. Όρια Ζώνης Ειδικής Προστασίας ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 5

7

8 Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Σύνταξη σχεδίων δράσης για την προστασία των ειδών προτεραιότητας 4. ΕΙΔΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Πίνακας 1. Είδη χαρακτηρισμού ανά κριτήριο για την Ζώνη Ειδικής Προστασίας «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)»: A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Είδη χαρακτηρισμού Κριτήριο 1 Κριτήριο 2 Κριτήριο 3 Κριτήριο 4 Κριτήριο 5 Κριτήριο 6 9 Calonectris diomedea Αρτέμης Ισχύει* 14 Phalacrocorax aristotelis Θαλασσοκόρακας Ισχύει* 103 Falco peregrinus Πετρίτης Ισχύει* * Η περιοχή είναι για το είδος μια από τις 5 σημαντικότερες περιοχές στην γεωγραφική περιφέρειά της και φιλοξενεί >1% του εθνικού πληθυσμού. Γεωγραφικές περιφέρειες: 1) Θράκη Μακεδονία - Θεσσαλία, 2) Ήπειρος-Δυτική Ελλάδα-Στερεά Ελλάδα-Πελοπόννησος, 3) Νησιά Αιγαίου Πίνακας 2. Είδη οριοθέτησης για την Ζώνη Ειδικής Προστασίας «GR Διαπόντια νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι και βραχονησίδες)»: A/A Πιν. Ι Επιστημονική ονομασία Ελληνική ονομασία Είδη οριοθέτησης 234 Apus melba Βουνοσταχτάρα 1% ελάχ. αναπ. πληθ. Ελλάδας (ζευγάρια) ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 6

9 5. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Αρτέμης (Calonectris diomedea) Καθεστώς προστασίας: Ελληνικός Κόκκινος Κατάλογος Παγκόσμιος Κόκκινος Κατάλογος IUCN Παράρτημα Ι Οδηγίας 79/409 Χ Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Καλοκαιρινός επισκέπτης (Μάρτιος Οκτώβριος). Διαχειμάζει στον Ατλαντικό Ωκεανό. Ο ελληνικός πληθυσμός εκτιμάται σε περίπου ζεύγη. Στην περιοχή βρίσκεται η μία από τις μόλις δύο γνωστές αποικίες του είδους στο Ιόνιο και συγκεκριμένα στη νησίδα Τραχειά, Δυτικά από το Μαθράκι. Ο πληθυσμός στην περιοχή εκτιμήθηκε σε 50 έως 70 φωλιές. Ο πληθυσμός αυτός κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός, διότι συνδέει τους πληθυσμούς της Ελλάδας με αυτούς της Κεντρικής Μεσογείου και της Αδριατικής. Τοπικό όνομα: Αρτένα. Οικολογία. Ο Αρτέμης φωλιάζει σε στοές κάτω από βράχους και θάμνους σε ακατοίκητες νησίδες όπου γεννά ένα και μοναδικό αυγό. Φωλιάζει σε αποικίες που μπορεί να φτάσουν τα εκατοντάδες ζεύγη. Επισκέπτεται τη φωλιά μόνο τη νύχτα. Την ημέρα τρέφεται στο ανοιχτό πέλαγος με ψάρια και καλαμάρια που πιάνει κοντά στην επιφάνεια. Συχνά τρέφεται με μη εμπορεύσιμα αλιεύματα που πετιούνται πίσω από ψαροκάικα και μηχανότρατες, τα οποία τοπικά ή για κάποιες περιόδους μπορεί να του εξασφαλίζουν σημαντικό μέρος της διατροφής του. Το φώλιασμα ξεκινά τέλη Απριλίου. Το μικρό εκκολάπτεται τον Ιούνιο. Στα μέσα Σεπτεμβρίου το μικρό πλέον ζυγίζει περισσότερο από τους γονείς αλλά ακόμη δεν διαθέτει φτερά πτήσης. Οι γονείς το εγκαταλείπουν εντελώς και αυτό μένει μόνο του, μέχρι να βγάλει φτέρωμα και να πετάξει τον Οκτώβριο. Σε καθημερινή βάση οι γονείς μπορούν να καλύψουν εκατοντάδες μίλια αναζητώντας τροφή και έτσι το είδος χρησιμοποιεί μια μεγάλη θαλάσσια έκταση γύρω από τη νησίδα όπου βρίσκεται η αποικία. Ωστόσο, παραμένει γεγονός ότι συνήθως συχνάζει σε μερικούς καλούς ψαρότοπους. Στην περιοχή, με ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 7

10 βάση τις παρατηρήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του προγράμματος και παλιότερα, ο κύριος χώρος διατροφής βρίσκεται στο θαλάσσιο χώρο ανάμεσα στα Διαπόντια νησιά και την Κέρκυρα, καθώς και σε εύρος μερικών μιλίων ανοιχτά από τη Βορειοδυτική Κέρκυρα. Σποραδικά, άτομα που σχεδόν σίγουρα προέρχονται από την αποικία στην Τραχειά, εμφανίζονται μέχρι Νότια Κέρκυρα Παξούς και στο στενό ανάμεσα σε Κέρκυρα και ηπειρωτική ακτή. Θαλασσοκόρακας (Phalacrocorax aristotelis) Καθεστώς προστασίας: Ελληνικός Κόκκινος Κατάλογος Σχεδόν Απειλούμενο Παγκόσμιος Κόκκινος Κατάλογος IUCN Παράρτημα Ι Οδηγίας 79/409 Χ Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Μόνιμος κάτοικος. Ελληνικός πληθυσμός: ζεύγη. Στην περιοχή αναπαράγονται περίπου 15 ζεύγη. Πιθανά ο αριθμός να είναι σημαντικά μεγαλύτερος. Φώλιασμα έχει διαπιστωθεί στη νησίδα Τραχειά και στο Διάπλο, πιθανότατα όμως φωλιάζει και σε άλλες νησίδες και στην Δυτική και Βόρεια ακτή των Οθωνών.Τοπικό όνομα: Κωλοκοτσά, Λούφα. Οικολογία. Ο Θαλασοκόρακας φωλιάζει σε νησίδες, όπου είναι ασφαλής από χερσαίους θηρευτές. Τρέφεται σε ρηχά παράκτια νερά και ξέρες (μέχρι μερικές δεκάδες μέτρα βάθος) με ψάρια που πιάνει βουτώντας στο βυθό ή στα μεσόνερα. Στην περιοχή, λόγω των ρηχών νερών, τρέφεται σε ολόκληρη τη θαλάσσια ζώνη ανάμεσα στα Διαπόντια νησιά και την Κέρκυρα (κάτι που ενδεχομένως διασπείρει πολύ τα άτομα και οδηγεί σε υποεκτίμηση του πληθυσμού). Συνήθως φωλιάζει σε χαλαρές αποικίες, μπορεί όμως να φωλιάζει και μοναχικά. Το φώλιασμα ξεκινά νωρίς, από Ιανουάριο, και τα μικρά πετούν τον Απρίλιο. Μεμονωμένα όμως ζευγάρια μπορεί να φωλιάσουν νωρίτερα ή πολύ αργότερα και, γενικά, η περίοδος φωλιάσματος μπορεί να ποικίλει. Μετά την αναπαραγωγή συγκεντρώνεται σε μεγαλύτερες ομάδες σε νησίδες και παράκτια βράχια είναι η εποχή που κατ εξοχήν απαντά σε κοπάδια. Είναι είδος που ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 8

11 περνά τον περισσότερο χρόνο του στο νερό ή βουτώντας. Πετά λίγο και πάντα χαμηλά πάνω από το νερό και γενικά έχει ανάγκη από επιλεγμένες θέσεις κουρνιάσματος και ανάπαυσης. Συχνά κάθεται στα βράχια και σε υφάλους, απλώνοντας τις φτερούγες για να στεγνώσουν. Πετρίτης (Falco peregrinus) Καθεστώς προστασίας: Ελληνικός Κόκκινος Κατάλογος Παγκόσμιος Κόκκινος Κατάλογος IUCN Παράρτημα Ι Οδηγίας 79/409 Χ Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Μόνιμος κάτοικος. Ελληνικός πληθυσμός: ζεύγη. Η περιοχή φαίνεται ότι αποτελεί ιδιαίτερα καλό βιότοπο για το είδος. Υπολογίζονται ότι πέντε, ίσως και επτά ζευγάρια φωλιάζουν ή χρησιμοποιούν την περιοχή. Τέσσερα έως πέντε στις νησίδες Τραχειά, Διάπλο, Διάκοπο, Καράβι και ένα έως δύο σε Οθωνούς ή και Ερεικούσα. Επίσης μάλλον φωλιάζει στις απότομες βραχώδεις ακτές της Βορειοδυτικής Κέρκυρας. Οικολογία. Ο Πετρίτης φωλιάζει σε κάθετα βράχια και τρέφεται αποκλειστικά με πουλιά, τα οποία σχεδόν πάντα πιάνει στον αέρα. Είναι προσαρμοστικό είδος και μπορεί να ζήσει σε διάφορους τύπους οικοτόπων αρκεί να υπάρχουν ανοιχτές εκτάσεις με πολλά πουλιά. Μπορεί να τραφεί με διάφορα είδη πουλιών, ντόπιων ή περαστικών, μέχρι το μέγεθος της Φάσσας. Στην περιοχή ο Πετρίτης τρέφεται σε μεγάλο βαθμό με περαστικά πουλιά (Ορτύκια, Τρυγόνια, ερωδιούς κ.λπ.) την άνοιξη γεγονός που εξηγεί και τη μεγάλη πυκνότητα του πληθυσμού του. Ειδικά στη μικρή νησίδα Τραχειά, φαίνεται ότι φωλιάζουν δύο ζευγάρια τη στιγμή που στην ηπειρωτική χώρα οι φωλιές απέχουν μεταξύ τους πολλά χιλιόμετρα. ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 9

12 Βουνοσταχτάρα (Apus melba) Καθεστώς προστασίας: Ελληνικός Κόκκινος Κατάλογος Παγκόσμιος Κόκκινος Κατάλογος IUCN Παράρτημα Ι Οδηγίας 79/409 Καθεστώς παρουσίας - πληθυσμός. Μόνιμος κάτοικος. Ελληνικός πληθυσμός: ζεύγη (πιθανά υποεκτίμηση). Στην περιοχή η Βουνοσταχτάρα φωλιάζει στις νησίδες Διάπλο και επίσης στις νησίδες Σκιαλούδι και Κολοβρί στη Βορειοδυτική Κέρκυρα μέχρι την περιοχή της Παλαιοκαστρίτσας και πιθανά στα βράχια των Οθωνών. Υπολογίζεται ότι περίπου 150 ζευγάρια φωλιάζουν στην περιοχή. Οικολογία. Η Βουνοσταχτάρα φωλιάζει σε σχισμές βράχων σε όλα τα υψόμετρα, από γκρεμούς στα μ. μέχρι παράκτια βράχια και μικρές νησίδες. Στην περιοχή φωλιάζει σε αποικίες σε μικρές νησίδες που δεν έχουν αρουραίους ή σε απρόσιτα βράχια των ακτών. Συνεπώς, απαραίτητη προϋπόθεση για φώλιασμα είναι η μη πρόσβαση θηρευτών. Συνήθως Τρέφεται με έντομα που πιάνει ψηλά στον αέρα. Πετά με ευκολία και διανύει μεγάλες αποστάσεις κάθε ημέρα και τα πουλιά της περιοχής αναζητούν τροφή στην Κέρκυρα. ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 10

13 6. ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 1 Υποδομές τουρισμού-αναψυχής (χιονοδρομικά, γκολφ, γήπεδα, κατασκηνώσεις) Καταδίωξη από συγκεκριμένους χρήστες ως επιβλαβή Δραστηριότητες που προκαλούν όχληση (κυνήγι, υλοτομία, αλιεία, συλλογή φυτών και καυσόξυλων Επέκταση - εντατικοποίηση ετήσιων καλλιεργειών Οικιστική ανάπτυξη, αστική ή εκτός σχεδίου, νόμιμη ή αυθαίρετη Τυχαία παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία Εγκατάλειψη παραδοσιακών αγροτικών πρακτικών και χρήσεων γης, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάλειψης της εκτατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας Εισαγωγή ειδών εισβολέων 1 Η κατηγοριοποίηση ορολογία των απειλών ακολουθεί την αντίστοιχη του BirdLife International, σύμφωνα και με τις τροποποιήσεις και τις περιγραφές του προγράμματος «Προσδιορισμός συμβατών δραστηριοτήτων σε σχέση με τα είδη χαρακτηρισμού των Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας» (Δημαλέξης κ.α., 2009) ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 11

14 7. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ Γενικές προϋποθέσεις για την ορθή διαχείριση των ελληνικών ΖΕΠ: Εθνικός Συντονισμός Διαχείρισης Παρακολούθησης των ΖΕΠ με κατάλληλο μηχανισμό διοικητικής και επιστημονικής υποστήριξης. Χαρτογράφηση πυρήνων κατανομής και κρίσιμων ενδιαιτημάτων των ειδών χαρακτηρισμού στο σύνολο των ΖΕΠ. Καθορισμός Επιθυμητών Τιμών Αναφοράς για τα είδη χαρακτηρισμού (FRVs) στο σύνολο των ΖΕΠ. Παρακολούθηση πληθυσμιακών τάσεων των ειδών προτεραιότητας των ΖΕΠ. Εθνικά Σχέδια Δράσης για τα είδη χαρακτηρισμού. Απαγόρευση εισαγωγής αλλόχθονων ειδών ή υβριδίων. Χαρτογράφηση και οριοθέτηση υγροτόπων εντός των ΖΕΠ. Απαγόρευση χρήσης μολύβδινων βολίδων στους υγροτόπους. Υποχρέωση εκπόνησης Ειδικής Ορνιθολογικής Μελέτης για τα έργα των κατηγοριών Α1,Α2,Β3 στην διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση ειδικών ομάδων χρηστών της περιοχής. Ειδικά μέτρα για την περιοχή: Μέτρο Εκπόνηση Σχεδίου Διαχείριση για τη ΖΕΠ Θεσμοθέτηση Καταφυγίου Άγριας Ζωής για την προστασία των ειδών χαρακτηρισμού. Αποτελεσματικός έλεγχος για εξάλειψη της λαθροθηρίας, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους της εαρινής και φθινοπωρινής μετανάστευσης Πρόγραμμα εξάλειψης των χερσαίων θηρευτών (αρουραίων) στη νησίδα Τραχειά, όπου υπάρχει αποικία θαλασσοπουλιών, καθώς και σε άλλες νησίδες της ΖΕΠ που μπορεί να αποτελέσουν χώρους φωλιάσματος για νέα αποικία Αρτέμηδων στο μέλλον. Προτεραιότητα Υψηλή Υψηλή Υψηλή Υψηλή Ενημέρωση τουριστών και ψαράδων για τους κινδύνους από Ενδιάμεση ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 12

15 την παρουσία αρουραίων στα σκάφη και την πρόσβαση αυτών σε νησίδες. Απαγόρευση εγκατάστασης υποδομών στην Τραχειά. Απαγόρευση προσέγγισης και αποβίβασης επισκεπτών στην Τραχειά, κατά την περίοδο από Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο. Έλεγχος της πρόσβασης στις άλλες νησίδες, ιδιαίτερα κατά την αναπαραγωγική περίοδο των ειδών χαρακτηρισμού. Απαγόρευση ανάπτυξης εγκαταστάσεων και υποδομών, όπως θαλάσσια Αιολικά Πάρκα στο θαλάσσιο χώρο των Διαπόντιων νησιών χωρίς την σχολαστική εξέταση των επιπτώσεων αυτών στον πληθυσμό του Αρτέμη, μέσα από κατάλληλη Ειδική Ορνιθολογική Μελέτη. Έλεγχος και παρακολούθηση της θαλάσσιας περιοχής για εντοπισμό ρύπανσης από πετρελαιοειδή Έρευνα για την απόκτηση της απαιτούμενης γνώσης για τη διατήρηση των ειδών χαρακτηρισμού: Μελέτη των επιπτώσεων των παραγαδιών (και γενικά της αλιείας) στον Αρτέμη. Μελέτη του πληθυσμού και της δυναμικής πληθυσμού του Ασημόγλαρου στην περιοχή. Μελέτη του πληθυσμού και τη κατανομής του Θαλασσοκόρακα στα νησιά, με ιδιαίτερο στόχο να γίνει γνωστή η ακριβής κατανομή του σε όλες τις εποχές του χρόνου και οι ανάγκες του σε θέσεις φωλιάσματος και κουρνιάσματος. Υψηλή Υψηλή Ενδιάμεση Ενδιάμεση Ενδιάμεση ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 13

16 8. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Alivizatos, C.(compiler) Important Bird Areas in Greece: 082. Diapontia islands (Othoni, Erikoussa, Mathraki islands and rocky. In: Bourdakis S. & Vareltzidou S. (compilers). Important Bird Areas in Greece Database. Hellenic Ornithological Society, BirdLife International. (unpublished report) Bourdakis S. & Vareltzidou, S Greece pp In Heath, M. F. and Evans, M. I., eds Important Bird Areas in Europe: Priority sites for conservation. 2: Southern Europe. Cambridge, UK: BirdLife International. BirdLife Conservation Series No. 8, p Δημαλέξης Α., E. Μπουρδάκης και Έλενα Χατζηχαραλάμπους Προδιαγραφές οριοθέτησης Ζωνών Ειδικής Προστασίας. ΥΠΕΧΩΔΕ, Αθήνα και Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ), Θέρμη. 117 σελ. + i παράρτημα. Δημαλέξης Τ., Καστρίτης Θ., Μανωλόπουλος Α., & Κ. Γρίβας Προσδιορισμός συμβατών δραστηριοτήτων σε σχέση με τα είδη χαρακτηρισμού των Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας. Τελική Έκθεση, ΥΠΕΧΩΔΕ. Καζαντζίδης, Σ. και Σ. Βαρελτζίδου (συντάκτες) Ορνιθολογικά Στοιχεία για το Τυποποιημένο Δελτίο Δεδομένων της υποψήφιας ΖΕΠ «Διαπόντια νησιά (Οθωνοί κ.λπ.)»με κωδικό ΣΠΠΕ GR082. ΕΟΕ:Παραδοτέο Προγράμματος «Άμεσες ενέργειες για την προστασία έξη ειδών αρπακτικών» - ΥΠΕΧΩΔΕ, Δ/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού, ΤΔΦΠ. Χανδρινός Γ., Καστρίτης Θ Πουλια Στο: Α. Λεγάκις & Π. Μαραγκού (επιμ.) (2009). Το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία. Αθήνα (υπό έκδοση). ΔΗΜΑΛΕΞΗΣ ΜΠΟΥΣΜΠΟΥΡΑΣ Κοινοπραξία 14