Β ΗΤΗΘΟ ΠΡΟΟΙΟΖΩΣΖΗΩΚ ΔΖΑΓΩΚΖΙΑΣΩΚ ΤΓΥΡΟΚΟ Γμδεικηικέπ Απαμηήζειπ Α Θρκείξρ Οκηώβοιξπ Κεξελλεμική Γλώζζα

Transcript

1 Κεξελλεμική Γλώζζα γεμικήπ παιδείαπ Α1. Οι φορείς κοινωνικοποίησης διακρίνονται στους θεσμοθετημένους και στους μη θεσμοθετημένους. Στους θεσμοθετημένους εντάσσονται, ενδεικτικά, η οικογένεια, η εκπαίδευση, η εκκλησία, οι κοινωνικοί θεσμοί. Στους μη θεσμοθετημένους συγκαταλέγονται οι κοινωνικές συναναστροφές, τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Όλοι αυτοί οι θεσμοί υποστηρίζεται ότι προάγουν και διαιωνίζουν τις κυριαρχούσες ιδεολογίες και κατεπέκταση το κοινωνικό σύστημα. Ο ρόλος τους αυτός δεν αναιρείται από τις διαφορετικές αξίες, νοοτροπίες, συμπεριφορές των μελών του κοινωνικού συνόλου, χωρίς αυτός ο χαρακτήρας τους να οδηγεί, απαραίτητα, στην ομοιομορφοποίηση ή στον κοινωνικό κομφορμισμό. Ειδικότερα, όσον αφορά στις παρέες ομηλίκων οδηγούν στην αυτογνωσία μέσω της σχέσης των ομοίων. Τονώνεται η αυτοεκτίμηση, χωρίς, όμως, να υποσκελίζεται ο κοινωνικοποιητικός ρόλος της οικογένειας. Η ένταξη στις «ομάδες ομηλίκων» προϋποθέτει και προάγει τις κοινωνικές αξίες της συνεργασίας, της επικοινωνίας. Παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα στα μέλη τους να αποκομίσουν εμπειρίες, να υιοθετήσουν δοκιμασμένα πρότυπα ή να διαμορφώσουν νέα. Ωστόσο, καταλυτικό παράγοντα στη συγκρότηση και διαφύλαξή τους συνιστούν οι ενήλικες. Μεταδίδουν τις δικές τους εμπειρίες και πρότυπα συμπεριφοράς στην οικοδόμηση των ομάδων μέσω τους οικογενειακού θεσμού, αλλά και εισβάλλουν στις ομάδες αυτές τείνοντας να τις εξαλείψουν. Έτσι, εγείρεται προβληματισμός για τις επιπτώσεις από αυτή τη συμπεριφορά τους στα παιδιά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Α2. Η περίοδος της εφηβείας συνιστά μια περίοδο στη ζωή του ανθρώπου, η οποία συμπίπτει με τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ωριμότητα. Χαρακτηρίζεται από την ενίσχυση των πνευματικών ικανοτήτων και την ένταση του συναισθηματικού βίου του εφήβου. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας παρατηρούνται κάποιες κρίσεις, άλλες φυσιολογικές και άλλες μη φυσιολογικές. Στις πρώτες εντάσσονται η επαναστατικότητα, η οποία εκφράζεται ως αμφισβήτηση καθιερωμένων αξιών, ιδανικών, παράδοσης, η νεοτερικότητα και η αδιαλλαξία, ο ιδεαλισμός και υπερβολική αισιοδοξία. Στις δεύτερες η παθογενής συμπεριφορά, ο απομόνωση, η θρασύτητα. Οι φυσιολογικές είναι αυτές που οδηγούν τους εφήβους στην ενηλικίωση, ενώ οι μη φυσιολογικές αποκαλύπτουν την κοινωνική αποσάθρωση. (98 λέξεις)

2 Β1. ΗΓΖΙΓΚΟ Ζ 1η : Οι εφηβικές ομάδες, φορέας κοινωνικοποίησης 2η : Ο ρόλος της οικογένειας στη διαμόρφωση των ομάδων 3η : Η διασάλευση των ομάδων από τους ενηλίκους Β2. ΔΟΜΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ: Θεματική περίοδος: «Οι ομάδες ομηλίκων ή «ομάδες των ομοίων» παιδιών και των εφήβων.» Λεπτομέρειες χόλια: «Οι ομάδες αυτές απέναντι στους ενήλικες» Περίοδος Κατακλείδα: παραλείπεται ΣΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΣΤΞΗ: Συνδυασμός μεθόδων Αιτιολόγηση: «Οι ομάδες ενηλίκων». Αιτιολογείται το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου. Διαρθρωτική λέξη: «γιατί» που δηλώνει αιτιολόγηση Αίτια Αποτελέσματα. Αίτιο: «Οι κοινές εμπειρίες και οι αντιλήψεις». Αποτέλεσμα: «να οργανώσει τη συμπεριφορά κοινωνικό χαρακτήρα», «αλλάξει ήδη υιοθετημένα πρότυπα συμπεριφοράς άλλα», «χώρο άσκησης ανεξαρτησίας απέναντι στους ενήλικες». Β3. ο καταιγισμός του παιδιού και του νέου με κάθε είδους πληροφορίες (κείμενο Ι, 3η ) η κοινωνική πραγματικότητα δεν είναι υγιής (κείμενο ΙΙ, 2η ) Β4. Λέξη κειμένου (συνθετικό) Νέα λέξη κοινωνικοποίησης συμπεριφορά αφομοιώσει οικογένεια αναπτύξουν οικοδόμηση ανταγωνισμό (κοινωνία) (ποιῶ) (συν-) (περί-) (φέρω) (από) (όμοιος) (οίκος) (γίγνομαι) (ανά) (-πτύσσω) (οίκος) (<δέμω>) (αντί) (ἄγω) κοινωνός προσποιητός συναπτός περίοπτος φερώνυμος απαθανατίζω ομοίωμα μέτοικος γηγενής ανάγνωσμα πτυχίο οικονομία νεόδμητος αντινομία αγέλη

3 υπολογίζουν επιθυμίες εισβολή (υπό) (λέγω) (επί) (θυμός) (εισ-) (βάλλω) ύφεση έπος εφεδρεία οξύθυμος εισρέω βέλος Β5. Οι ομάδες ομηλίκων ή «ομάδες των ομοίων» συνιστούν για πολλούς μια ιδιαίτερη περίοδο κοινωνικοποίησης των παιδιών και των εφήβων. Οι ομάδες αυτές προσλαμβάνουν μια εξέχουσα σημασία για την κοινωνικοποίηση, γιατί συνιστούν τις πρώτες προσπάθειες του παιδιού να συνθέσει έναν κόσμο χωρίς τον αυστηρό έλεγχο των ενηλίκων. Τα κοινά βιώματα και οι απόψεις που διαμορφώνονται στο πλαίσιο των ομάδων αυτών δεν αρωγούν το παιδί μόνο να οργανώσει τη συμπεριφορά του και να της προσδώσει έναν περισσότερο κοινωνικό χαρακτήρα, αλλά ακόμη και να μεταβάλει ήδη υιοθετημένα πρότυπα συμπεριφοράς ή να δοκιμάσει άλλα. Συνιστούν, επίσης, ένα χώρο «άσκησης αυτεξουσίου απέναντι στους ενήλικες». Γ. Παοαγωγή Θόγξρ Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ανακοίνωση στο Σύλλογο Γονέων Κηδεμόνων - Προσχεδιασμένος προφορικός λόγος - Επικαιρική αφόρμηση - Προσφώνηση Αποφώνηση - Άμεσο ύφος Αγαπητοί Γονείς και Κηδεμόνες, Κυρίες και Κύριοι, ΠΡΟΦΩΚΕΕ ΠΡΟΘΟΓΟ Είναι χαρά μου που βρίσκομαι σήμερα εδώ, για να σας μιλήσω σχετικά με τα πρότυπα που ακολουθούν οι σημερινοί έφηβοι, οι οποίοι βρίσκονται σε μια κρίσιμη ηλικία, μια ηλικία αβέβαιη, κατά την οποία κάνουν την επανάστασή τους, την προσπάθειά τους να ξεφύγουν απ τον έλεγχο των γονιών τους και να ενηλικωθούν. Ως πρότυπο θα χαρακτηρίζαμε την κατάσταση, το θεσμό, τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς που προκαλεί το θαυμασμό μας και την επιθυμία μας να το μιμηθούμε. Ο νέος άνθρωπος έχει ανάγκη από πρότυπα συμπεριφοράς, για να παραδειγματιστεί, για να φιλοδοξήσει να τα φθάσει, και ίσως να τα ξεπεράσει ο ίδιος. Τα υγιή πρότυπα τον αναζωογονούν και τον στηρίζουν ψυχικά στις δύσκολες στιγμές. Απομακρύνουν το άγχος και τον κάνουν αισιόδοξο. Εσείς, οι γονείς, αποτελείτε το πρώτο πρότυπο ζωής για τα παιδιά σας.

4 ΙΓΣΑΒΑΕ Επιτρέψτε μου να παραθέσω τα λόγια του Ν. Δήμου: «Τι πρότυπα μπορούν να ακολουθήσουν τα παιδιά μας; Γιατί, είτε το θέλουμε είτε όχι, τα πρότυπα είναι απαραίτητα. Όταν ξεκινάμε μια πορεία, κάπου θέλουμε να φτάσουμε. Η εξέλιξη χρειάζεται ένα μοντέλο, ένα υπόδειγμα, ένα (αριστοτελικό) τέλος. Εκτός, βέβαια, αν δεν πρόκειται για κίνηση παρά για σημειωτόν επί τόπου. Ναι, χωρίς πρότυπα δεν πάμε μπροστά. Δεν υπάρχει η τελική αιτία, το κίνητρο που μας κινεί. Δεν έχουμε κάτι προς το οποίο να τείνουμε, που να μας οδηγεί. Παραμένουμε στο τέλμα και στο καλά είμαι εδώ. Ιδανικό μας γίνεται το βόλεμα, η λούφα και η ξάπλα. Οι νέοι μας σήμερα ζούνε χωρίς πρότυπα. Δεν πιστεύουν, δε θαυμάζουν, δεν αξιολογούν. Όλα είναι λίγο - πολύ ίδια, αδιάφορα. Ντάξει, μωρέ, ντάξει.... Σε έναν τέτοιο κόσμο, χωρίς σημεία αναφοράς, χωρίς σαφείς προσανατολισμούς, έχουν πια μόνο οδηγό τις επιθυμίες, τους φόβους, τα ένστικτά τους.» ΗΤΡΖΩ ΘΓΙΑ Δεηξύμεμξ 1: ε ηάζε ηωμ εθήβωμ μα αμαδεηξύμ ενω-ξικξγεμειακά ποόηρπα (εοώηεζε) Ένας από τους βασικότερους λόγους απομάκρυνσης από τα οικογενειακά πρότυπα είναι η ίδια η συμπεριφορά των γονιών. Οι γονείς που οφείλουν να αποτελούν θετικά παραδείγματα για τα παιδιά τους, δεν αντεπεξέρχονται πάντα σ' αυτόν το ρόλο. Αυτό συχνά συμβαίνει, επειδή ο τρόπος σκέψης και η συμπεριφορά τους είναι συνυφασμένα στο μυαλό του εφήβου με κάτι το αναχρονιστικό και βαρετό. Το ντύσιμο, οι απόψεις, η μουσική που ακούν οι γονείς μοιάζουν πολύ μακριά από τις προσλαμβάνουσες που έχουν οι έφηβοι από τις ομάδες των ομηλίκων τους. Σημαντικές είναι και οι επιπτώσεις που έχει ο σύγχρονος τρόπος ζωής στις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας. Οι έντονοι ρυθμοί, οι καθημερινές υποχρεώσεις, το άγχος από την υπερεργασία, η έλλειψη ελεύθερου χρόνου και γόνιμου διαλόγου, η απουσία ακόμα των γονιών από το σπίτι τις περισσότερες ώρες της ημέρας, αποδυναμώνουν το ρόλο των μεγαλυτέρων ως προτύπων μίμησης για τα νεαρότερα μέλη. Οι παρέες, το άμεσο φιλικό περιβάλλον μπορεί να αποτελέσει μια εξω-οικογενειακή πηγή αρνητικών προτύπων. Οι φίλοι που πετυχαίνουν τα πάντα με παραβατικές συμπεριφορές, ωθούν τους νέους να τους μιμούνται. Έτσι, σε συνδυασμό με την ανάγκη τους να γίνουν αποδεκτοί, οι νέοι εντάσσονται σε ομάδες, μέσα από τη συμμετοχή στις οποίες πιστεύουν ότι θα ανήκουν σε μια κατηγορία δυνατών ανθρώπων που μπορούν να καταφέρουν πολλά ή τα πάντα με τον εύκολο τρόπο. Το ρόλο της οικογένειας στην κοινωνικοποίηση καλούνται ν' υποκαταστήσουν τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας που αποτελούν την πλουσιότερη και κυριότερη πηγή αρνητικών προτύπων, κυρίως καταναλωτικών, για τον έφηβο, ωθώντας τον στο κυνήγι του χρήματος και του υλικού ευδαιμονισμού, στην απόκτηση εξουσίας και φήμης με οποιοδήποτε κόστος.

5 Επιτυχημένος θεωρείται ο οικονομικά, άρα και επαγγελματικά, «αποκατεστημένος» άνθρωπος, ο οποίος διακρίνεται για τον αμοραλισμό του, χρησιμοποιεί αθέμιτα μέσα για να υλοποιήσει τους ατομικιστικούς του στόχους, εμφορείται από το «ιδανικό» του «ελάσσονος» μόχθου. Η ιδιάζουσα οικονομική συγκυρία δε συνιστά απλώς μια κρίση δημοσιο-οικονομικών μεγεθών, αλλά μια πολύπλευρη κρίση πολιτισμού, αξιών και προτύπων. Οι νέοι έλκονται από τους αστέρες του κινηματογράφου, του αθλητισμού, της μουσικής με εφήμερη δόξα, κύρος και υψηλές οικονομικές απολαβές και διαμορφώνουν ποσοτικά και όχι ποιοτικά κριτήρια. Ο αλλοτριωτικός χαρακτήρας της εποχής έχει διαμορφώσει ένα αντι-πνευματικό κλίμα. Οι νέοι αποπροσανατολίζονται από πολιτικούς ηγέτες, οι οποίοι, με την ξύλινη γλώσσα, τη δημαγωγική συμπεριφορά και την προβολή τους από Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, μαγνητίζουν τα πλήθη, εκπροσωπώντας κόμματα και όχι πολιτικές ιδεολογίες. Αναδεικνύονται ψευτο-διανοούμενοι που ασκούν άγονη αμφισβήτηση σε δοκιμασμένες αξίες και θεσμούς. Δεηξύμεμξ 2: ξι επιπηώζειπ από ηεμ ποξζήλωζε - ηαύηιζε με ακαηάλλελα ποόηρπα (εοώηεζε) Η άκριτη προσήλωση σε αρνητικά πρότυπα είναι καταλυτική στις ζωές των εφήβων, καθώς λειτουργεί παγιδευτικά, απορποσανατολιστικά, αδιέξοδα. Στην προσπάθειά τους να ταυτιστούν με τα πρότυπά τους, οδηγούνται σε παραβατικές ενέργειες ή καταφεύγουν σε ουσίες που τους βοηθούν να νιώσουν υπεράνθρωποι. Αυτή η συμπεριφορά, πολλές φορές επεκτείνεται σ' εγκληματική και εχθρική, με οδυνηρά αποτελέσματα. Συχνά αναπτύσσουν επιθετικότητα και υιοθετούν τη βία, αδυνατούν να συνάψουν υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις και οδηγούνται σε κοινωνική απομόνωση. Τα πρότυπα βίας σαν μέσο διεκδίκησης εκτρέφουν με τη σειρά τους φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας, όπως η εγκληματικότητα, τα ναρκωτικά. Στερούν την ελευθερία από τους νέους ανθρώπους. Οι νέοι αυτο-ενεχειριάζονται, μέσω της ψυχολογικής υποδούλωσης. Οδηγούνται στο μιμητισμό και την ολοκληρωτική εξάρτησή τους. Έτσι, περιορίζονται οι επιλογές τους και οξύνεται το άγχος τους, προκειμένου να εναρμονιστούν με τα εκάστοτε προβαλλόμενα πρότυπα. Εξίσου σοβαρές είναι και οι επιπτώσεις στον ψυχισμό τους. Οι ενήλικες πλέον, πρώην έφηβοι, μετατρέπονται σε θλιμμένα ανθρωπάκια, χωρίς όνειρα και ουσιαστικούς στόχους για τη ζωή. Συνειδητοποιούν ότι τα υλιστικά πρότυπα που έχουν υιοθετήσει δεν αρκούν για να φέρουν την ευτυχία. Το χρήμα και ο φανταχτερός τρόπος ζωής αποδεικνύονται ανούσια. Και όταν όλα αυτά καταρρέουν, χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους, βιώνουν μια μίζερη πραγματικότητα.

6 Απειλείται η κοινωνική συνοχή. Εξαιτίας της καλλιέργειας του ατομικισμού και της ιδιοτέλειας, οι νέοι αδιαφορούν για τα κοινά και προσανατολίζονται σε ψεύτικους ορίζοντες και σκηνοθετημένα προβλήματα. ΙΓΣΑΒΑΕ Αγαπητοί μου Γονείς και Κηδεμόνες, Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη από πρότυπα. Ας προσπαθήσουμε ως κοινωνία να τα προστατεύσουμε από εξωγενείς αρνητικούς παράγοντες που τα οδηγούν στην υιοθέτηση αρνητικών προτύπων, δημιουργώντας γύρω τους ένα υγιές οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον, δίνοντάς τους τα εφόδια για μια ευτυχισμένη πάνω απ όλα ενήλικη ζωή. Στόχος είναι η δημιουργία εκείνου του πνευματικού κλίματος στην κοινωνία, ώστε να μην ανησυχούμε πια για τις επιλογές των παιδιών μας. Σε αυτή την κοινωνία δε θα μιλάμε για εξω-οικογενειακά ή ενδο-οικογενειακά πρότυπα, αλλά για ανθρώπους δημιουργικούς, ελεύθερους, αντικομφορμιστές, ιδεαλιστές. ΓΠΖΘΟΓΟ Οι πνευματικοί άνθρωποι, που με τον παιδαγωγικό τους ρόλο αφυπνίζουν συνειδήσεις, διαμορφώνουν αξίες και δημιουργούν πνευματικά ενδιαφέροντα που ολοκληρώνουν τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό κρίνεται το παράδειγμα των επιστημόνων, που θέτουν τη ζωή τους στην υπηρεσία της επιστήμης και του ανθρώπου. Άνθρωποι με ιδανικά-αξίες, που συμμετέχουν στα κοινά, με οικουμενική συνείδηση, με αλτρουιστική διάθεση ανταποκρινόμενοι στο χρέος της εποχής, με οικολογικές ευαισθησίες, που στρατεύονται στον αγώνα για τη διάσωση του περιβάλλοντος. ΑΠΟΦΩΚΕΕ Σας ευχαριστώ για το χρόνο που μου διαθέσατε.