Μετά από µια µακρά περίοδο ισχυρών πιέσεων φαίνεται ότι η ελληνική οικονοµία, και δη η επιχειρηµατική κοινότητα, είναι κοντά στο να

Transcript

1 αφιέρωµα // ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΝΤΙΟΠΗ ΣΧΟΙΝΑ Η Ελλάδα που παράγει, εξάγει και αναπτύσσεται Μετά από µια µακρά περίοδο ισχυρών πιέσεων φαίνεται ότι η ελληνική οικονοµία, και δη η επιχειρηµατική κοινότητα, είναι κοντά στο να επιβεβαιώσει τη θεωρία του «πιεσµένου ελατηρίου». Μεγάλοι ελληνικοί όµιλοι οι οποίοι έχουν επιβιώσει ή και ενισχυθεί από την κρίση και πλέον σχεδιάζουν επεκτατικές κινήσεις δίνουν τη δική τους ηχηρή απάντηση στην ύφεση, γράφοντας «χιλιόµετρα» σε ξένες χώρες, µε εφαλτήριο µια στέρεη παραγωγική βάση στην ελληνική αγορά. Αυτές οι εταιρείες που στάθηκαν στην κρίση είναι µπροστά σε µια ιστορική συγκυρία που συγκεντρώνει διεθνώς µεγάλο ενδιαφέρον και ενσωµατώνεται σε στρατηγικούς σχεδιασµούς κρατών και επιχειρήσεων, καθώς αρκετές αγορές αναζητούν χώρες και brands µε ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήµατα. Έχοντας προσαρµόσει την παραγωγική τους δοµή, µέσω επενδύσεων, στις αναδυόµενες ανάγκες για µεγαλύτερη διείσδυση των προϊόντων τους σε ένα όλο και πιο πολύπλοκο και απαιτητικό πλαίσιο εξαγωγικού εµπορίου, µπορούν να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τις ξένες επιχειρήσεις στη διεθνή αγορά. Αυτή η Ελλάδα και αυτές οι επιχειρήσεις αναζητούν την ελάχιστη αφορµή για να εκτιναχθούν και να ωθήσουν την οικονοµία σε νέα υψηλά επίπεδα µε στέρεες βάσεις.

2

3 20 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Η Ελλάδα και παράγει και εξάγει Ο ΣΕΒ σημειώνει ότι το 77% των ελληνικών εξαγωγών σε αξία, χωρίς τα πετρελαιοειδή, προέρχεται από κλάδους που λειτουργούν με διεθνές συγκριτικό πλεονέκτημα. Τρόφιμα - ποτά, καπνός, πρώτες ύλες και καύσιμα είναι οι τομείς στους οποίους η χώρα μας εμφανίζεται να έχει συγκριτικό πλεονέκτημα στις εξαγωγές, σύμφωνα με την ανάλυση που περιλαμβάνεται στο εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων του ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών). Ο Σύνδεσμος επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι «η Ελλάδα και παράγει και εξάγει, και είναι ικανή να κάνει περισσότερα» και καλεί τους φορείς προώθησης των εξαγωγών να λάβουν υπ όψιν τα στοιχεία αυτά κατά τον σχεδιασμό της πολιτικής τους, ώστε να επιτευχθούν καλύτερα αποτελέσματα. Σύμφωνα με την ανάλυση του ΣΕΒ, οι εξαγωγές χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με το αν διαθέτουν ή όχι συγκριτικό πλεονέκτημα και με γνώμονα την ποσοτική εξέλιξή τους: Οι δυναμικές εξαγωγές (διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα και παρουσιάζουν αυξανόμενη διείσδυση) ανέρχονται σε 7,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 4,6 δισ. ευρώ σε βιομηχανικά είδη (κυρίως αλουμίνιο, φάρμακα, χαλκός) και 2,7 δισ. ευρώ σε τρόφιμα-ποτά-καπνό (κυρίως λαχανικά, λάδι, τυρί, κρασί). Οι δυναμικές-ασταθείς εξαγωγές (διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα αλλά έχουν φθίνουσα διείσδυση) ανέρχονται σε 4,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 2,2 δισ. ευρώ αφορούν τρόφιμα-ποτάκαπνό (κυρίως φρούτα, ψάρια, δημητριακά), 2,1 δισ. ευρώ βιομηχανικά είδη (κυρίως ενδύματα, ράβδοι και σωλήνες, πλαστικά, καλλυντικά, υλικό για διανομή ηλεκτρισμού) και 0,6 δισ. ευρώ πρώτες ύλες (κυρίως βαμβάκι). Οι ευάλωτες-ανερχόμενες εξαγωγές (δεν διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα αλλά παρουσιάζουν αυξανόμενη διείσδυση) ανέρχονται σε 1,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ αφορούν βιομηχανικά είδη (κυρίως πλοία-πλοιάρια, βιομηχανικά είδη από κοινά μέταλλα, ηλεκτρικές μηχανές-συσκευές, ηλεκτρικά κυκλώματα). Οι ευάλωτες εξαγωγές (δεν διαθέτουν συγκριτικό πλεονέκτημα και έχουν φθίνουσα διείσδυση) ανέρχονται σε 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 1,8 δισ. ευρώ αφορούν βιομηχανικά είδη (κυρίως υποδήματα, τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός, αντικείμενα ένδυσης, διάφορα μηχανήματα). «Μία εξειδικευμένη ελληνική εξαγωγική πολιτική, οριζόντια και χωρίς κλαδικές προεκτάσεις, θα μπορούσε κατά προτεραιότητα να στοχεύσει στο 23% των εξαγωγών που δεν έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα και, ειδικότερα, στο 12% που είναι και φθίνουσας διείσδυσης, ώστε να θεραπευτούν αδυναμίες και μειονεκτήματα.»ταυτόχρονα, ανάλογη προτεραιότητα διαφοροποιημένης παρέμβασης θα μπορούσε να δοθεί στις εξαγωγές αυξανόμενης διείσδυσης, που αποτελούν το 58% των εξαγωγών, με ιδιαίτερη έμφαση στο 47% που διαθέτει και συγκριτικό πλεονέκτημα.»οι πολιτικές προώθησης των εξαγωγών που γίνονται από διάφορους φορείς, χωρίς σημαντικό αποτέλεσμα, θα πρέπει να εξελιχθούν σε έξυπνες πολιτικές στοχευμένης παρέμβασης.»ταυτόχρονα, οριζόντιες πολιτικές εξωστρέφειας θα μπορούσαν να σχεδιαστούν διαφορετικά, ώστε να λαμβάνουν καλύτερα υπόψη το μείγμα των ελληνικών εξαγωγών, με στόχο να αλλάξουν τη σύνθεση και την αποτελεσματικότητα της εξαγωγικής προσπάθειας της χώρας» αναφέρει ο ΣΕΒ. Καλεί επίσης την κυβέρνηση να διευκολύνει τις επιχειρήσεις να κάνουν τις επενδύσεις που απαιτούνται ώστε να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τις ξένες επιχειρήσεις στη διεθνή αγορά. Ο ΣΕΒ σημειώνει ότι το 77% των ελληνικών εξαγωγών σε αξία, χωρίς τα πετρελαιοειδή, προέρχεται από κλάδους που λειτουργούν με διεθνές συγκριτικό πλεονέκτημα (έχουν, δηλαδή, μεγαλύτερη εξειδίκευση από τη μέση εξαγωγική χώρα στην παγκόσμια αγορά), ενώ το 58% από κλάδους αυξανόμενης διαχρονικά διείσδυσης στις παγκόσμιες αγορές. Στις 15 μεγαλύτερες εξαγωγικές κατηγορίες συγκαταλέγονται τα ποιοτικώς ανώτερα προϊόντα της ελληνικής γεωργίας και τεχνολογικώς προηγμένα βιομηχανικά προϊόντα με μοναδική θέση στην παγκόσμια αγορά. Όλα αυτά πιστοποιούν ότι η Ελλάδα και παράγει και εξάγει, και είναι ικανή να κάνει περισσότερα. Η χώρα πρέπει να στραφεί σε «έξυπνες» στοχευμένες οριζόντιες εξαγωγικές πολιτικές, καθώς οι παραδοσιακές πολιτικές προώθησης εξαγωγών δεν φαίνεται να φέρνουν αποτέλεσμα. Είναι δουλειά των επιχειρήσεων να προσαρμόσουν την παραγωγική τους δομή, μέσω επενδύσεων, στις αναδυόμενες ανάγκες για μεγαλύτερη διείσδυση των προϊόντων τους σε ένα όλο και πιο πολύπλοκο και απαιτητικό πλαίσιο εξαγωγικού εμπορίου. Είναι δουλειά της κυβέρνησης να διευκολύνει τις επιχειρήσεις να κάνουν τις επενδύσεις που απαιτούνται ώστε να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τις ξένες επιχειρήσεις στη διεθνή αγορά. Στο πλαίσιο αυτό, πρωταρχική σημασία έχει η μείωση των ειδικών φόρων στην παραγωγή (π.χ. κόστος ενέργειας) και η διασφάλιση, μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, συνθηκών προσδοκώμενης ανταγωνιστικής διεθνώς κερδοφορίας. Μόνο έτσι οι κρατικές παρεμβάσεις για την προώθηση των ιδιωτικών επενδύσεων (αναπτυξιακός, ΕΣΠΑ, στρατηγικές επενδύσεις κ.λπ.) μπορούν να αποκτήσουν ουσιαστικό περιεχόμενο. Μετά από χρόνια χαμένων ευκαιριών έχει έρθει η ώρα να γίνει μια νέα αρχή. Ας μη χαθεί η μοναδική ευκαιρία που μας δίνεται σήμερα για να ξεφύγουμε από την κρίση και την ύφεση, με μια ώθηση προς την εξωστρέφεια, καθώς η χώρα εργάζεται για να βγει από το μνημόνιο και να επιστρέψει σύντομα στην κανονικότητα της χρηματοδότησης από τις αγορές.

4

5 22 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Φάρμακο στην ανάπτυξη η φαρμακοβιομηχανία Τα ελληνικά φάρμακα αποτελούν άξιους πρεσβευτές της χώρας μας στις διεθνείς αγορές, καθώς διατίθενται συνολικά σε 85 χώρες σε όλο τον κόσμο. Σε ατμομηχανή ανάπτυξης αναδεικνύεται ο κλάδος της ελληνικής παραγωγής φαρμάκων, αφήνοντας ισχυρό αποτύπωμα στην εθνική οικονομία και στην ελληνική κοινωνία, ακόμα και εν μέσω οικονομικής κρίσης. Τα μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και τις ευκαιρίες επένδυσης που προσφέρει ο τομέας της υγείας υπογράμμισε πρόσφατα και ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Δ. Παπαδημητρίου, μιλώντας σε συνέδριο για τον κλάδο της υγείας, εκτιμώντας ότι το ετήσιο όφελος ανέρχεται σε 750 εκατ. ευρώ, τα 500 εκατ. ευρώ από τον ιατρικό και ιαματικό τουρισμό και περί τα 250 εκατ. ευρώ από τις κλινικές μελέτες. Ο υπουργός επισήμανε τη σημαντική ώθηση που μπορούν να λάβουν οι εξαγωγές ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας μέσω του ιατρικού και ιαματικού τουρισμού, με το εκτιμώμενο οικονομικό όφελος να μπορεί να υπερβεί τα 0,5 δισ. ευρώ ετησίως διαχρονικά, εφόσον επιτευχθεί μια ετήσια προσέλευση ασθενών. Επίσης, στάθηκε στην ανάγκη να υπάρξει ένα σταθερό πλαίσιο συνεργασίας με καθαρούς όρους και ορίζοντα τετραετίας για τον κλάδο, προκειμένου να αποτελέσει η ελληνική φαρμακοβιομηχανία την αιχμή του δόρατος της ανάπτυξης. Ο ίδιος σημείωσε δε ότι στο πλαίσιο μιας γενικότερης συμφωνίας η κυβέρνηση επιδιώκει τη δέσμευση εκ μέρους των πολυεθνικών ότι τα επόμενα τέσσερα χρόνια θα διενεργηθούν στη χώρα μας κλινικές μελέτες που θα αποφέρουν τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα θα υλοποιηθούν επενδύσεις στην παραγωγή και συσκευασία φαρμάκων. Ειδική μνεία έκανε ο κ. Παπαδημητρίου και στην τεχνολογική επανάσταση στον χώρο της υγείας, η οποία, όπως παρατήρησε, ανοίγει τεράστιο χώρο για επενδύσεις. Σήμερα η ελληνική φαρμακοβιομηχανία μετρά περισσότερα από 50 χρόνια συσσωρευμένης τεχνογνωσίας, έχοντας χαράξει μια αξιόλογη πορεία στην έρευνα και την ανάπτυξη υψηλής ποιότητας θεραπειών. Τα 27 υπερσύγχρονα εργοστάσια της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας δείχνουν τον δρόμο προς την παραγωγική ανασυγκρότηση που σε άλλους κλάδους μπορεί να δείχνει χαμένη, στα φάρμακα όμως υπάρχει αντίθετη πορεία. Τα ελληνικά φάρμακα παράγονται με τη χρήση τεχνολογίας αιχμής και την εφαρμογή εξελιγμένων συστημάτων ποιοτικού ελέγχου και βέλτιστων πρακτικών παραγωγής. Ενδεικτικό μάλιστα των υψηλών παραγωγικών προδιαγραφών που διατηρεί ο κλάδος είναι το γεγονός ότι το 25% του όγκου των φαρμάκων που διακινούν σήμερα οι πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες στην ελληνική αγορά παράγεται σε ελληνικά εργοστάσια. Ωστόσο, η Ελλάδα έχει να επιδείξει και σημαντικό έργο στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης καινοτόμων θεραπειών. Περισσότερα από 100 είναι τα διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας που έχουν κατοχυρωθεί ως αποτέλεσμα των ερευνητικών προσπαθειών που υλοποιούνται στα υπερσύγχρονα εργαστήρια των εγχώριων βιομηχανιών φαρμάκου και σε συνεργασία με ερευνητικούς φορείς της χώρας και του εξωτερικού. Αξίζει να σημειωθεί πως ορισμένα από τα εργαστήρια αυτά κατέχουν ήδη εξέχουσα θέση στη σχετική διεθνή κατάταξη χάρη στην πρότυπη ερευνητική τους δραστηριότητα. Με επενδύσεις σε έρευνα που ξεπερνούν τα 30 εκατ. ευρώ τον χρόνο, η ελληνική παραγωγή φαρμάκων συμμετέχει σε περισσότερα από 80 ερευνητικά προγράμματα, αναζητώντας νέες φαρμακοτεχνικές μορφές, συνδυασμούς φαρμάκων, τροποποιημένα συστήματα χορήγησης, αλλά και νέες ενδείξεις σε υφιστάμενες δραστικές ουσίες. Και όλα αυτά εν μέσω των ιδιαίτερα δυσμενών οικονομικών συνθηκών και των σημαντικών πιέσεων που δέχεται ο κλάδος στο πλαίσιο των μνημονιακών υποχρεώσεων της χώρας. Τα ελληνικά φάρμακα αποτελούν επίσης άξιους πρεσβευτές της χώρας μας στις διεθνείς αγορές, καθώς διατίθενται συνολικά σε 85 χώρες σε όλο τον κόσμο (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο, Αυστρία, ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Μ. Ανατολή, Κεντρική - Ανατολική Ευρώπη). Η υψηλή ποιότητα και η θεραπευτική τους αποτελεσματικότητα αναγνωρίζονται από πολλά ασφαλιστικά συστήματα του εξωτερικού, τα οποία αναλαμβάνουν την αποζημίωσή τους. Στο πλαίσιο αυτό, το 21% του κύκλου εργασιών της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας αφορά σήμερα εξαγωγές, γεγονός που συμβάλλει στην ανάδειξη του φαρμάκου στο δεύτερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μας τα τελευταία χρόνια μετά τα πετρελαιοειδή. Όσον αφορά τη συμβολή της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας στην ενίσχυση της απασχόλησης, οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους, καθώς οι εργαζόμενοι της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας αντιπροσωπεύουν το 60% της συνολικής απασχόλησης του κλάδου, ενώ περισσότερες από είναι οι θέσεις εργασίας που επηρεάζονται έμμεσα και οι οποίες σχετίζονται με υποστηρικτικούς κλάδους συναφείς με την παραγωγή φαρμάκου. Η ελληνική παραγωγή φαρμάκων αναδεικνύεται σε σταθερή δεξαμενή απασχόλησης, εμφανίζοντας την υψηλότερη αναλογία ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τομείς της μεταποίησης. Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία επιμένει να επενδύει στη χώρα, ακόμα και μέσα στην κρίση, εξακολουθώντας να παράγει υψηλής ποιότητας φάρμακα και να θέτει σε λειτουργία τα γρανάζια της ανάπτυξης. Ωστόσο, οι στρεβλώσεις της φαρμακευτικής πολιτικής των τελευταίων ετών και οι επιταγές του μνημονίου έχουν καθηλώσει το μερίδιο αγοράς των ελληνικών φαρμάκων σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αντιπροσωπεύει το 80% των επενδύσεων για έρευνα και το 100% των παραγωγικών επενδύσεων του φαρμακευτικού κλάδου.

6

7 24 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Αυξημένες ήταν οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα το 2016, με έντονη κινητικότητα και από τη Ρωσία. Συνεχίζονται οι ξένες επενδύσεις στη χώρα Αύξηση κατά 123% σε σχέση με το 2015 παρουσίασαν οι άμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ) που πραγματοποιήθηκαν στη χώρα μας την προηγούμενη χρονιά, το 2016, φτάνοντας τις 13 σε απόλυτο αριθμό. Ωστόσο, παρά τον αγώνα δρόμου που δίνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις για να αναπτυχθούν εν μέσω μιας κρίσης που σοβεί για τουλάχιστον οκτώ χρόνια, οι άμεσες επενδύσεις στη χώρα μας έμειναν σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της ΕΥ - European attractiveness survey, που κατατάσσει την Ελλάδα στην 34η θέση μεταξύ 44 χωρών με βάση τον αριθμό των ΑΞΕ και στην 35η θέση με βάση τον αριθμό των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν. Χαρακτηριστική είναι σε αυτό το πλαίσιο η παρέμβαση του διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Γιώργου Περιστέρη στο 1ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών για τις Προοπτικές Ανάπτυξης. Ο επικεφαλής του ομίλου τόνισε πως ο μόνος τρόπος για να μπει φρέσκο χρήμα στην ελληνική οικονομία είναι οι επενδύσεις στις υποδομές, κυρίως στον ενεργειακό τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 2016 πραγματοποιήθηκαν 13 ΑΞΕ στη χώρα μας, καταγράφοντας αύξηση 123% σε σχέση με το Από τις επενδύσεις αυτές, οκτώ πραγματοποιήθηκαν στον κλάδο των χρηματοοικονομικών, δύο στον κλάδο της μεταποίησης και από μία στους κλάδους της γεωργίας, των μεταφορών και επικοινωνιών και των κατασκευών. Μεταξύ των ΑΞΕ στη χώρα μας, τέσσερις προήλθαν από το Ηνωμένο Βασίλειο, δύο από την Ιαπωνία και από μία από Γαλλία, Ελβετία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, ΗΠΑ, Ισπανία, Ολλανδία και Σερβία. Σημειώνεται πως οι ΑΞΕ που πραγματοποιήθηκαν δημιούργησαν 111 νέες θέσεις εργασίας, κατά κύριο λόγο στους κλάδους των χρηματοοικονομικών και των μεταφορών και επικοινωνιών. Σημαντικός επενδυτής η Ρωσία Στα 683 εκατ. δολάρια ΗΠΑ, αυξημένες κατά 8,9%, ανήλθαν το 2016 οι επενδύσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,2% των συνολικών ρωσικών ΑΞΕ στο εξωτερικό. Κατά το 2016 στην Ελλάδα εισέρρευσαν ρωσικές ΑΞΕ αξίας 15 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ (2015: 12 εκατ. δολάρια), ποσό που αντιστοιχεί στο 0,1% των συνολικών εξερχόμενων ρωσικών ΑΞΕ κατά το υπό εξέταση έτος. Οι ρωσικές ΑΞΕ στην Ελλάδα κατευθύνονται κυρίως στον τομέα της ενέργειας, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στις τηλεπικοινωνίες, στον τουρισμό και στα ακίνητα, καθώς και στον τομέα των τροφίμων. Αναλυτικότερα, στην ετήσια έκθεση αναφέρονται τα εξής ανά τομείς επένδυσης: Ενέργεια: Η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε., η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της ενέργειας, ανήκει κατά 50% στον Όμιλο Κοπελούζου και κατά 50% στη ρωσική Gazprom. Η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε. ιδρύθηκε το 1991 και έχει ως στόχο της την προμήθεια φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά και την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία ενεργειακών έργων. Τραπεζικός τομέας: Η Bank Kedr έλαβε το 2007 άδεια έναρξης τραπεζικών εργασιών στην Ελλάδα. Η Bank Kedr ιδρύθηκε το 1991 και είναι η 143η τράπεζα της Ρωσίας με βάση τα 79 στοιχεία του ενεργητικού της. Ωστόσο, συγκαταλέγεται μεταξύ των 50 μεγαλύτερων ρωσικών εμπορικών τραπεζών βάσει των καταθέσεων. Τον Μάιο του 2011 ο όμιλος ICT, ο οποίος δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων στους τομείς της ενέργειας και των ορυχείων, ενώ ο ιδιοκτήτης του Alexander Nesis είναι από τους βασικούς μετόχους της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας στη Ρωσία, της OTKRITIE FC BANK, απέκτησε το 5% της Τράπεζας Πειραιώς. Οπλικά συστήματα: Η Rosoboronexport, η οποία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα εξαγωγής ρωσικών οπλικών συστημάτων, έχει συστήσει θυγατρική στην Ελλάδα, τη Rosoboron Service - Hellas. Ακίνητα-Τουρισμός: Το 2013 ο Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ αγόρασε έναντι 115 εκατ. ευρώ το γνωστό νησί Σκορπιός από την Αθηνά Ωνάση. Η ξενοδοχειακή αλυσίδα Atlantica Hotels & Resorts (κατά 50% ανήκει στον γερμανικό όμιλο TUI) και το ρωσικό τουριστικό πρακτορείο Nataly Tours ανακοίνωσαν την από κοινού έναρξη επενδυτικού σχεδίου στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, οι δύο εταίροι σκοπεύουν σε διάστημα πενταετίας να κατασκευάσουν στη χώρα μας είκοσι νέα ξενοδοχεία, το δε ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 1,2 δισ. ευρώ. Ο Όμιλος Mouzenidis μέσω του Mouzenidis Travel πρόσθεσε πρόσφατα στο χαρτοφυλάκιό του την αεροπορική εταιρεία Ellinair, την εταιρεία διαχείρισης ακινήτων Mouzenidis Real Estate, το ορθόδοξο προσκυνηματικό κέντρο Solun, τα ξενοδοχεία Potidea Palace και Portes Palace στη Χαλκιδική, τον χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων και την αίθουσα VIP στο αεροδρόμιο «Μακεδονία», την εταιρεία παραγωγής κρασιού Mouzenidis Wine και το κελάρι-κάβα Kava Idea, την εταιρεία αερομεταφορών φορτίων (cargo) CSR Air Services και το πόρταλ Grecomania.ru. Επίσης, ο ρωσικός όμιλος Agroinvest-MIRUM επένδυσε ήδη το ποσό των 100 εκατ. ευρώ με αρχικό σχέδιο επένδυσης 400 εκατ. ευρώ. Τον Ιούνιο του 2008 η συγκεκριμένη εταιρεία εξαγόρασε τμηματικά στρέμματα στην Ανατολική Κρήτη, πλησίον της ξενοδοχειακής μονάδας Elunda Domes. H συγκεκριμένη επένδυση λόγω προβλημάτων (πρόβλημα παραμεθόριας περιοχής, χωροταξικά προβλήματα) προχωρά, προς το παρόν τουλάχιστον, μόνο εν μέρει. Πρόσφατα, ο ρωσικός όμιλος wimm bill Dann εξαγόρασε τη γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη. Η ρωσικών συμφερόντων εταιρεία του ομογενούς Ιβάν Σαββίδη εξαγόρασε την καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ, εκμίσθωσε για ένα έτος το ξενοδοχείο Macedonia Palace και κέρδισε τον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης για το Ξενία στο Παλιούρι. Ως σημαντικό στοιχείο καταγράφεται στην έκθεση και το ενδιαφέρον ρωσικών ομίλων για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του Λιμένος Θεσσαλονίκης, ή για τα περιφερειακά αεροδρόμια κ.λπ. Ωστόσο, σημειώνεται ότι το αρχικά εκπεφρασμένο ενδιαφέρον των Ρωσικών Σιδηροδρόμων RZD να συμμετάσχουν στην ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟ- ΣΕ και της Ελληνικής Εταιρείας Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ) δεν υλοποιήθηκε, καθώς η εταιρεία δεν κατέθεσε τελικώς δεσμευτική προσφορά κατά τη διαγωνιστική διαδικασία που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του Τέλος, ολοένα αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι Ρώσοι για απόκτηση εξοχικής κατοικίας στο εξωτερικό, γεγονός που ήδη έχει καταστήσει τη Ρωσία τον υπ αριθμόν 1 στόχο των δραστηριοποιούμενων στον τομέα του real estate στη χώρα μας.

8 ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΝΕΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ MSD ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΟΥΜΕ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΖΩΗ Αναζητούµε συνεχώς νέες θεραπείες, γιατί έχουµε έναν σκοπό. Θέλουµε οι ανακαλύψεις µας να προσφέρουν περισσότερη και καλύτερη ζωή σε όσο το δυνατό περισσότερους ανθρώπους παγκοσµίως. Στην MSD πρωτοπορούµε στην έρευνα γιατί χρειαζόµαστε ακόµα θεραπείες για τον καρκίνο, τη νόσο Αλτσχάιµερ, τον ιό HIV και τόσες άλλες παθήσεις που ταλαιπωρούν ανθρώπους και ζώα σε όλο τον κόσµο. Στοχεύουµε τις πιο δύσκολες ασθένειες, γιατί θέλουµε να βοηθήσουµε τους ανθρώπους να απαλλαγούν από αυτές, ώστε να µπορούν να δηµιουργούν, να απολαµβάνουν και να ζουν µια καλύτερη ζωή. Για να µάθετε περισσότερα για τις επιστηµονικές µας ανακαλύψεις επισκεφθείτε το msd.gr ή ακολουθήστε µας στο Twitter. MSD. Inventing for Life. Copyright 2017 Merck Sharp & Dohme Corp., a subsidiary of Merck & Co., Inc. Kenilworth, NJ, USA. All rights reserved.

9 26 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Στήριξη στην κοινωνία και εκσυγχρονισμός των λειτουργιών Η εταιρεία πρωτοπορεί, εστιάζοντας στην αξιοκρατία, στην ταχύτερη υλοποίηση, στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και στη μείωση του κόστους. Σταθερά προσηλωμένη στο όραμά της να είναι πάντα η μεγαλύτερη και πιο αξιόπιστη εταιρεία στη διαχείριση του κύκλου του νερού με υπευθυνότητα, τεχνογνωσία και κυρίως με σταθερή ανθρωποκεντρική προσέγγιση, η ΕΥ- ΔΑΠ διαχειρίζεται με επιτυχία εδώ και δεκαετίες τον κύκλο του νερού. Η βασική αποστολή της ΕΥΔΑΠ είναι να παρέχει ποιοτικό και φθηνό πόσιμο νερό σε όλο και περισσότερους πολίτες και να το αποδίδει πίσω στο περιβάλλον καθαρό, μέσα από την αποτελεσματική διαχείριση όλων των διαθέσιμων πόρων, με κοινωνική ευαισθησία και με γνώμονα τη συνεισφορά στην κοινωνική ευημερία. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΥΔΑΠ συνεχίζει την έμπρακτη στήριξη στην κοινωνία, θεσπίζοντας το νέο Έκτακτο Κοινωνικό Τιμολόγιο, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων που δοκιμάζονται από την οικονομική κρίση. Συγκεκριμένα, η ΕΥΔΑΠ προσφέρει, μεταξύ άλλων, διπλάσια ποσότητα δωρεάν νερού στους δικαιούχους του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ). Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες, όπως και η σχετική αίτηση, είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της Εταιρείας, Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Ιωάννης Μπενίσης, δήλωσε: «Εκτιμάται ότι χιλιάδες νοικοκυριά θα επωφεληθούν από τις επιπλέον κοινωνικές παροχές της ΕΥΔΑΠ. Παραμένουμε πιστοί στην υλοποίηση πολιτικών με θετικό πρόσημο για την κοινωνία και κυρίως για τους συνανθρώπους μας οι οποίοι αδυνατούν να εξασφαλίσουν ακόμα και τα απολύτως απαραίτητα. Το νερό αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και βασικό αγαθό για όλους και ιδιαίτερα για τις κοινωνικές ομάδες που έχουν ανάγκη τη στήριξη του κοινωνικού συνόλου». Παράλληλα με τις κοινωνικές πρωτοβουλίες, η ΕΥΔΑΠ συνεχίζει τον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών και των υπηρεσιών της. Με γνώμονα τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας του ευρύτερου δημόσιου τομέα, η ΕΥΔΑΠ προχώρησε δυναμικά στην εφαρμογή του Συστήματος Διοίκησης μέσω Στόχων και Δεικτών Μέτρησης Αποτελεσματικότητας και Αποδοτικότητας (Στοχοθεσία). Οι βασικοί πυλώνες αυτής της εφαρμογής είναι αφενός ο καθορισμός και η υλοποίηση των στόχων και αφετέρου η ανάπτυξη Συστήματος Δεικτών Μέτρησης Αποδοτικότητας και Αποτελεσματικότητας και η κατάρτιση εκθέσεων αξιολόγησης των δράσεων σε κάθε οργανωτική μονάδα της εταιρείας. Η εφαρμογή της Στοχοθεσίας θα συμβάλει στην αποτελεσματικότερη άσκηση διοίκησης, στον εντοπισμό τυχόν δυσλειτουργιών και γενικότερα στη λήψη αποφάσεων. Η καινοτομία και πρωτοτυπία του έργου έγκειται στο γεγονός ότι δεν έχει υπάρξει αντίστοιχο εγχείρημα στο Δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, γεγονός που αναγνωρίστηκε μέσω του πρώτου βραβείου που απέσπασε η ΕΥΔΑΠ στην Τελετή Απονομής των Business IT Excellence (ΒΙΤΕ) Awards Πρόκειται για ένα έργο παρακολούθησης της εκτέλεσης των στόχων όλων των οργανωτικών μονάδων της εταιρείας και κατ επέκταση εκσυγχρονισμού και απλοποίησης των διαδικασιών οργάνωσης της εταιρείας. Κατά την παραλαβή του βραβείου ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Ιωάννης Μπενίσης, δήλωσε: «Με αυτό το βραβείο προσπαθούμε να σπάσουμε ή έστω να ραγίσουμε το στερεότυπο που θέλει τον δημόσιο τομέα να είναι απαρχαιωμένος και αναποτελεσματικός. Εμείς στην ΕΥΔΑΠ προχωρήσαμε πρώτοι και δυναμικά στον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών και των λειτουργιών μας. Ξεκινώντας από το σύστημα εφαρμογής της Στοχοθεσίας, το οποίο συμβάλλει στην αύξηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας, δημιουργήσαμε ένα περιβάλλον διαφάνειας, πλήρους ενημέρωσης, χαρτογράφησης των πιθανών καθυστερήσεων, καθώς και κοστολόγησης των χρονικών υπερβάσεων ως προς την επίτευξη των στόχων. Με αυτόν τον τρόπο η ΕΥΔΑΠ των περίπου εργαζομένων, των 140 οργανωτικών μονάδων, των 4,3 εκατομμυρίων πελατών στην ύδρευση και των 3,2 πελατών στην αποχέτευση πρωτοπορεί, εστιάζοντας στην αξιοκρατία, στην ταχύτερη υλοποίηση, στην καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και στη μείωση του κόστους. Είμαστε αποφασισμένοι να συνεχίσουμε την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου σχεδίου αναπτυξιακής στρατηγικής και εκσυγχρονισμού της εταιρείας με υπηρεσίες που θα προσδώσουν αξία στον πολίτη και στην εθνική οικονομία».

10 Οι «λεωφόροι» της νέας ψηφιακής εποχής Η 4η βιομηχανική επανάσταση, είναι η επανάσταση της Τεχνολογίας. Αλλάζει τα πάντα: τον τρόπο που ζούμε, που επικοινωνούμε, που εργαζόμαστε. Στη νέα ψηφιακή εποχή όλα γίνονται απλούστερα, ταχύτερα και φθηνότερα. Η ανάγκη για τη χώρα και τις επιχειρήσεις να χειριστούν την εξέλιξη της τεχνολογίας και να μπουν σε τροχιά ψηφιακής ανάπτυξης είναι μεγάλη. ΔΊΚΤΥΑ ΝΈΑΣ ΓΈΝΊΑΣ ΣΤΑΘΈΡΉΣ ΚΑΊ ΚΊΝΉΤΉΣ Προϋπόθεση για την ψηφιακή ανάπτυξη είναι οι σύγχρονες τηλεπικοινωνιακές υποδομές. Οι «ψηφιακές λεωφόροι» πάνω στις οποίες θα «τρέχουν» οι υπηρεσίες του μέλλοντος. Ο Όμιλος ΟΤΕ επενδύει εντατικά σε Δίκτυα Νέας Γενιάς, αναπτύσσοντας υποδομές που θα δώσουν ώθηση στην ελληνική οικονομία και θα δημιουργήσουν προοπτικές ανάπτυξης. Μόνο την περασμένη εξαετία, οι επενδύσεις αυτές στη χώρα ξεπέρασαν τα 2 δισ. Επιπλέον, έχει ήδη εξαγγείλει επενδύσεις ύψους 1,5 δισ. έως το 2020 για να προσφέρει στους καταναλωτές ακόμα υψηλότερες ταχύτητες και μεγαλύτερη κάλυψη στο σταθερό και το κινητό. Ή ΈΤΑΊΡΈΊΑ ΤΩΝ ΟΠΤΊΚΩΝ ΊΝΩΝ Χάρη στο μεγάλο επενδυτικό του πλάνο, ο Όμιλος ΟΤΕ είναι η εταιρεία των οπτικών ινών στην Ελλάδα. Σήμερα, διαθέτει χλμ οπτικών ινών στο δίκτυο κορμού και χλμ στο δίκτυο πρόσβασης. Μέχρι το τέλος του 2017, θα έχει περάσει επιπλέον χλμ, ενώ στο πλαίσιο του έργου Rural Broadband τοποθετεί συνολικά άλλα χλμ οπτικών ινών, για να έχουν πρόσβαση στο internet και οι πιο απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές. Επόμενο βήμα είναι η αναβάθμιση της υπηρεσίας VDSL, μέσω της οποίας προσφέρονται ταχύτητες έως 50 Mbps, με τεχνολογία Vectoring και Super-Vectoring, ώστε νοικοκυριά κι επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε ταχύτητες 100 Μbps και άνω. Το σχέδιο του Ομίλου ΟΤΕ περιλαμβάνει την αναβάθμιση περίπου υπαίθριων καμπινών από 168 Αστικά Κέντρα σε αρχιτεκτονική NGA, η κατασκευή των οποίων θα έχει ολοκληρωθεί έως τον Οκτώβριο του Τελικός στόχος και αναπόσπαστο μέρος των τεχνολογικών σχεδίων του Ομίλου ΟΤΕ είναι η οπτική ίνα να φτάσει στο σπίτι, μέσω της τεχνολογίας Fiber to the Home. ΔΑΝΈΊΑΚΉ ΣΥΜΦΩΝΊΑ 300 ΈΚΑΤ. ΓΊΑ ΤΉΝ ΈΠΈΚΤΑΣΉ ΤΩΝ ΔΊΚΤΥΩΝ 4G/4G+ Ο Όμιλος ΟΤΕ ανακοίνωσε πρόσφατα την υπογραφή διμερούς σύμβασης ύψους 150 εκατ. με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (European Investment Bank, EIB) και τη σύμβαση κοινοπρακτικού δανείου ύψους 150 εκατ. με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (European Bank for Reconstruction and Development, EBRD). Το συνολικό κεφάλαιο ύψους 300 εκατ. εξασφαλίζει πρόσθετη ρευστότητα για επενδύσεις στην αύξηση της χωρητικότητας και της κάλυψης των δικτύων 4G/4G+ για ακόμη υψηλότερες ταχύτητες mobile internet. Ο κ. Πιερ Μοσκοβισί, Επίτροπος για τις οικονομικές και δημοσιονομικές υποθέσεις, τη φορολογία και τα τελωνεία, χαιρέτισε τη συμφωνία σημειώνοντας: «Η συμφωνία αυτή καταδεικνύει για άλλη μια φορά τον πολύτιμο ρόλο του Σχεδίου Γιούνκερ στην κινητοποίηση επενδύσεων για την υποστήριξη και επέκταση των υποδομών που προάγουν την ανάπτυξη στην Ελλάδα. Η συμφωνία μαρτυρά επίσης τον ευρύτερο στρατηγικό στόχο της Επιτροπής για πλήρη αξιοποίηση των ευκαιριών που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες σχετικά με την προώθηση της καινοτομίας, της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης. Η Επιτροπή διατηρεί τη δέσμευσή της να στηρίζει επενδύσεις οι οποίες θα συντελέσουν στη διασφάλιση της οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας». Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, κ. Μιχάλης Τσαμάζ, σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Τα δίκτυα νέας γενιάς δεν είναι πολυτέλεια. Είναι μονόδρομος για την ψηφιακή εποχή. Πρέπει να εστιάσουμε στις ψηφιακές ανάγκες των πελατών και των επιχειρήσεων με περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο, ώστε να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητά μας. Η συνεργασία μας με την EIB και την EBRD θα μας επιτρέψει να υλοποιήσουμε τη στρατηγική μας και να οικοδομήσουμε τα δίκτυα του μέλλοντος, προαπαιτούμενο για την ανάπτυξη της χώρας.»

11 28 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Τα «διαµάντια» του ελληνικού επιχειρείν Οι εταιρείες που παραµένουν ενεργές στο επιχειρείν εµφανίζουν βελτίωση των συνολικών οικονοµικών τους αποτελεσµάτων. Σε µια εποχή που η κρίση αποτελεί µόνιµο πρόσκοµµα για την ανάπτυξη, υπάρχουν εταιρείες που αποτελούν άξιους εκπροσώπους και απαρτίζουν µια οµάδα πρωταθλητών στην ανάπτυξη, στην εξωστρέφεια και στο υγιές επιχειρείν. Αυτή την οµάδα εταιρειών παρουσιάζει κατόπιν έρευνας η εκδήλωση επιχειρηµατικής αριστείας Diamonds of the Greek Economy. Το φετινό συµπέρασµα από την ανανεούµενη έρευνα που κάθε χρόνο παρουσιάζεται στα βραβεία είναι ότι «η ελληνική επιχειρηµατική σκηνή αναπτύσσεται µέσα από την απώλεια µεγάλου αριθµού εταιρειών». Αναφερόµενος στα συµπεράσµατα της εν λόγω έρευνας, που έγινε σε επιχειρήσεις, ο Σπύρος Κτενάς, επικεφαλής της διοργανώτριας εταιρείας New Times, υπογράµµισε στην FS το γεγονός ότι πολλές εταιρείες µεταξύ αυτών και µεγάλα συγκροτήµατα έχουν βρεθεί εκτός της αγοράς, ενώ δεν είναι λίγες εκείνες που καθυστερούν ή δεν έχουν δηµοσιοποιήσει ισολογισµούς. Την ίδια, όµως, στιγµή διαπιστώνουµε ότι οι εταιρείες που παραµένουν ενεργές στο επιχειρείν εµφανίζουν βελτίωση των συνολικών οικονοµικών τους αποτελεσµάτων. Η βελτίωση αυτή αφορά σε µικρότερο βαθµό τον κύκλο εργασιών τους και σε µεγαλύτερο τη λειτουργική τους κερδοφορία. Με λίγα λόγια, διαπιστώνου- µε ότι τα λειτουργικά κέρδη των εναποµεινασών επιχειρήσεων παρουσιάζουν βελτίωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι µε βάση τα οικονοµικά στοιχεία του 2015, για πρώτη φορά, οι επιχειρήσεις που έχουν παραµείνει στο επι- χειρείν έχουν θετικό λειτουργικό πρόσηµο. Αξίζει να σηµειωθεί ότι µετά από µία πενταετία, στη διάρκεια της οποίας οι επιχειρήσεις παρουσίαζαν ζηµιογόνο οικονοµικό αποτέλεσµα, το συνολικό οικονοµικό αποτέλεσµα είναι θετικό. Ωστόσο, τα στοιχεία αυτά αφορούν πλέον ένα µικρότερο δείγµα εταιρειών, καθώς όσες παρέµειναν αύξησαν το µερίδιό τους στην αγορά. Ενδεικτικά µπορεί να αναφέρει κανείς τον τοµέα εµπορίας πετρελαιοειδών: οι απώλειες µιας µεγάλης εταιρείας του κλάδου µεταφράζονται σε κέρδη για τις υπόλοιπες εταιρείες. Ένα δεύτερο στοιχείο που αναδεικνύεται από τη συγκεκριµένη µελέτη των οικονοµικών αποτελεσµάτων των επιχειρήσεων είναι το γεγονός ότι στην ελληνική επιχειρηµατική σκηνή υπάρχουν εκατοντάδες µεγάλες επιχειρήσεις µε εξαιρετικά υψηλές υποχρεώσεις προς τράπεζες, ηµόσιο και τρίτες επιχειρήσεις. Το πρόβληµα αυτό αφορά όλους τους τοµείς που εστιάζουν τη δραστηριότητά τους αποκλειστικά στην εγχώρια κατανάλωση, ενώ είναι οξύτερο σε τοµείς όπως το αυτοκίνητο, τα καύσιµα, αλλά και τα ξενοδοχεία. Συνοπτικά, οι κλάδοι που παρουσίασαν θετικά αποτελέσµατα στην πλειονότητά τους ήταν εκείνοι που µπόρεσαν να συνδυάσουν την πορεία τους µε την εξωστρέφεια. Όσες εταιρείες συνέδεσαν την καθηµερινή τους δραστηριότητα µε πωλήσεις στο εξωτερικό µπόρεσαν να εξελιχθούν. Ένα τρίτο συµπέρασµα που προκύπτει από τα στοιχεία της έρευνας είναι ότι στην ελληνική επιχειρηµατική σκηνή διευρύνεται ο ρόλος των πολυεθνικών επιχειρήσεων. Σε κρίσιµους τοµείς της οικονοµίας η συµµετοχή ξένων επιχειρήσεων διευρύνεται είτε µέσω ξένων funds είτε µέσω εξαγορών ελληνικών επιχειρήσεων από θυγατρικές πολυεθνικών οίκων. Τα συµπεράσµατα της εν λόγω έρευνας παρουσιάστηκαν, όπως αναφέρθηκε, στην εκδήλωση επιχειρηµατικής αριστείας Diamonds of the Greek Economy 2017, που διοργανώθηκε από την εταιρεία New Times Publishing στο Grande Bretagne Hotel Athens µε τη συµµετοχή περίπου 500 εκπροσώπων των δυναµικότερων επιχειρηµατικών οµίλων της χώρας. Σε αυτήν βραβεύτηκαν και τιµήθηκαν οι επιχειρήσεις-διαµάντια απ όλο το επιχειρηµατικό φάσµα (βιοµηχανία, τουρισµός, εµπόριο, υπηρεσίες). Σε αυτή τη γιορτή της υγιούς επιχειρηµατικής δραστηριότητας της χώρας, που έγινε υπό την αιγίδα του Χρηµατιστηρίου Αθηνών και του ΕΟΤ και παρουσία εκπροσώπων της πολιτείας, απονεµήθηκαν βραβεία και διακρίσεις σε εκπροσώπους εταιρειών που ήρθαν απ όλες τις περιοχές της χώρας. Στην εκδήλωση δόθηκε στη δηµοσιότητα η αγγλόφωνη έκδοση «Diamonds of the Greek Economy 2017», στην οποία γίνεται αναλυτική παρουσίαση των εταιρειών της λίστας Diamonds Η εν λόγω έκδοση κυκλοφορεί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Στο τέλος της εκδήλωσης παρέλαβαν βραβεία εκπρόσωποι των εταιρειών ΕΠΑ, Χαλκόρ, Σιδενόρ, Ελβάλ, ΣΕΒΙΤΕΛ, Πουκαµισάς, Μασούτης, Ελληνικά Πετρέλαια, Φαρµακαποθήκη Πάνου, GAP, Atlas Tapes, Σκλαβενίτης Σ/Μ, Atrium Hotels και Παπαστράτος. Επίσης, ο κ. ηµήτρης Μούρσας, σύµβουλος επιχειρήσεων στη Λαϊκή ηµοκρατία της Κίνας.

12 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ 29 ΒΙΚΟΣ Όταν το όραμα ζωής χωρά σε ένα μπουκάλι Με 25 εκατ. ευρώ και μια εξαγορά «γιόρτασε» η ΒΙ- ΚΟΣ Α.Ε. φέτος τη συμπλήρωση 25 ετών λειτουργίας. Πρόκειται για επιχειρηματικές-επενδυτικές κινήσεις με στόχο αφενός την αύξηση της παραγωγικής ικανότητας των υφιστάμενων εργοστασίων της εταιρείας και αφετέρου τη γεωγραφική της εξάπλωση. Συγκεκριμένα, οι νέες επενδύσεις περιλαμβάνουν την εγκατάσταση επιπλέον γραμμής εμφιάλωσης νερού στο εργοστάσιο της ΒΙΚΟΣ Α.Ε. στην Περίβλεπτο Ιωαννίνων, καθώς και την επέκταση της μονάδας εμφιάλωσης νερού και παραγωγής και εμφιάλωσης αναψυκτικών στο εργοστάσιο του Καλπακίου με νέες κτιριακές εγκαταστάσεις και νέα γραμμή παραγωγής αναψυκτικών. Ταυτόχρονα, οι αποθήκες της εταιρείας επεκτείνονται συνολικά κατά τ.μ., ενώ ενισχύεται η μονάδα παραγωγής εξειδικευμένων πλαστικών στο εργοστάσιο της PETCOM Plastics με την εγκατάσταση νέου μηχανολογικού εξοπλισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη νέα γραμμή παραγωγής στο εργοστάσιο της Περιβλέπτου έχουν εγκατασταθεί υπερσύγχρονες μηχανές με δυνατότητα εμφιάλωσης φιαλών/ ώρα. «Οι νέες επενδύσεις έρχονται ως φυσική εξέλιξη και συνέπεια της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης για τα προϊόντα μας, τόσο για το νερό όσο και για τα αναψυκτικά, η οποία δημιουργεί την ανάγκη για αύξηση της παραγωγής. Οι επενδύσεις αυτές είναι απόλυτα σύμφωνες με το επενδυτικό μοντέλο που πάντοτε ακολουθεί η ΒΙΚΟΣ, δηλαδή τον συστηματικό εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών μας για να ανταποκρίνονται στα κορυφαία ποιοτικά και περιβαλλοντικά πρότυπα. Πρόκειται για επενδύσεις που πραγματοποιούνται με ίδια κεφάλαια, δίνουν αξία και τόνωση στην τοπική οικονομία της Ηπείρου και δημιουργούν θέσεις εργασίας» υποστήριξε ο Πέτρος Σεπετάς, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΒΙΚΟΣ Α.Ε. Συνολικά στα 25 χρόνια λειτουργίας της η εταιρεία έχει υλοποιήσει συνολικές επενδύσεις άνω των 125 εκατ. ευρώ. Η ΒΙΚΟΣ Α.Ε., ωστόσο, διαθέτει πλέον γραμμή παραγωγής και αποθηκευτικούς χώρους στους Καλλιάνους της Στυμφαλίας, στον Νομό Κορινθίας, γεγονός που της επιτρέπει να καλύπτει καλύτερα και σε πιο ανταγωνιστικές τιμές τη Νότια Ελλάδα και κυρίως τις αγορές της Αττικής και της Πελοποννήσου. Η ηπειρώτικη εταιρεία εξαγόρασε πρόσφατα το 70% της ΝΑΤΟΥΡΑ ΕΜΦΙΑΛΩΤΙΚΗ, η οποία διαθέτει στην αγορά το φυσικό μεταλλικό νερό «Υάς» και το επιτραπέζιο νερό «Ίρις». Εντός της προσεχούς διετίας δε η ΒΙΚΟΣ θα αποκτήσει το 100% της εταιρείας, με στόχο τον πλήρη εκσυγχρονισμό της και την αύξηση των μεριδίων αγοράς της. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο εν λόγω εργοστάσιο έγιναν επενδύσεις 2 εκατ. ευρώ για γραμμές παραγωγής και αποθηκευτικούς χώρους. Η εν λόγω εξαγορά έχει στρατηγικό χαρακτήρα για τη ΒΙΚΟΣ, καθώς μέσω της ΝΑΤΟΥΡΑ θα επιχειρηθεί η περαιτέρω γεωγραφική επέκταση στην Πελοπόννησο και στη νησιωτική Ελλάδα, λόγω της μείωσης της απόστασης, άρα και του περιορισμού του κόστους των μεταφορικών. Υπενθυμίζεται ότι η ΒΙΚΟΣ συμμετέχει με ποσοστό 25% και στη βολιώτικη εταιρεία παραγωγής αναψυκτικών ΕΨΑ, μερίδιο το οποίο είχε αποκτήσει προτού η πρώτη ξεκινήσει την παραγωγή αναψυκτικών. Παρά τα αρχικά σχέδια για απόκτηση μεγαλύτερου μεριδίου στην ΕΨΑ, η συνεργασία των δύο πλευρών έχει παραμείνει στα ίδια επίπεδα. Η εταιρεία προχωρά επίσης μέσα στο 2017 και στην παραγωγή νέων προϊόντων, στην κατεύθυνση και αυτή των ολιγοθερμιδικών αναψυκτικών. Μετά την τοποθέτηση στην αγορά της ΒΙΚΟΣ Cola με γλυκαντικό από το φυτό στέβια, η εταιρεία θα λανσάρει επίσης πορτοκαλάδα, λεμονάδα και κρύο τσάι με γλυκαντικό από το φυτό στέβια. Το 2016 έκλεισε για τη ΒΙΚΟΣ με τζίρο 67,5 εκατ. ευρώ (από 64,23 εκατ. ευρώ το 2015) και κέρδη περίπου 13 εκατ. ευρώ, ενώ το 2017 εκτιμάται ότι θα κλείσει με αύξηση των πωλήσεων κατά 4%-5%. Το πρώτο τρίμηνο, πάντως, του 2017 ο κύκλος εργασιών της εταιρείας αυξήθηκε κατά 10,55%. Το ισχυρό «χαρτί» της ΒΙΚΟΣ παραμένει το νερό, όπου κατέχει μερίδιο 21% και σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας βρίσκεται στην πρώτη θέση. Πάντως, σημαντική ανάπτυξη παρουσιάζουν και τα αναψυκτικά, καθώς οι πωλήσεις τους το πρώτο τρίμηνο ενισχύθηκαν κατά 70%. Η ΒΙΚΟΣ κατέχει στο σύνολο της αγοράς αναψυκτικών μερίδιο 2%, ενώ ειδικά στα προϊόντα cola το μερίδιό της βρίσκεται στο 1,8%. Ο κλάδος των αναψυκτικών εισέφερε στον συνολικό τζίρο της ΒΙΚΟΣ 5 εκατ. ευρώ το 2016, ποσό που εκτιμάται ότι θα διπλασιαστεί το Σε ό,τι αφορά, τέλος, τις εξαγωγές, αυτές αντιστοιχούν στο 5% του συνολικού τζίρου της, με κυριότερους προορισμούς για τα προϊόντα της ΒΙΚΟΣ τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Κορέα, την Κύπρο και την Αλβανία. Σήμερα, με 125 εκατ. ευρώ συνολικές επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, 28 γραμμές παραγωγής 11 γραμμές εμφιάλωσης νερού και 17 γραμμές παραγωγής preforms και πωμάτων, 3 εργοστάσια, 2 logistic centers, 4 πηγές και πάνω από 300 εργαζόμενους, η ΒΙΚΟΣ Α.Ε. εξακολουθεί να πρωτοπορεί, να συμβάλλει στην υψηλή ποιότητα των ελληνικών προϊόντων και να επενδύει στην καινοτομία. Το ισχυρό «χαρτί» της ΒΙΚΟΣ παραμένει το νερό, όπου κατέχει μερίδιο 21% και σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας βρίσκεται στην πρώτη θέση.

13 30 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Πρωταγωνιστικός ο ρόλος της ενέργειας στην ανάκαμψη της οικονομίας Πόλο έλξης για ξένες επενδύσεις αποτελεί η αγορά ενέργειας στην Ελλάδα. Η πραγματοποίηση σημαντικών παραγωγικών επενδύσεων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου η Ελλάδα, μετά την παρατεταμένη και βαθιά οικονομική ύφεση, να εισέλθει σε περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και μάλιστα με υψηλούς ρυθμούς. Σε αυτόν τον αγώνα δρόμου καθοριστικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει ο τομέας της ενέργειας για την προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων. Κεφάλαια που θα κατευθυνθούν σε έργα ενεργειακής υποδομής και για τη δημιουργία ή αναβάθμιση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Με δεδομένο ότι η ενέργεια αποτελεί σήμερα τον τέταρτο μεγαλύτερο κλάδο της ελληνικής οικονομίας, συνεισφέροντας 4% στο ΑΕΠ της χώρας και 1% στις θέσεις εργασίας, δεν είναι παράδοξο το ότι η κινητικότητα στον κλάδο βαίνει συνεχώς αυξανόμενη. Τα παραδείγματα που πιστοποιούν τη σημαντικότητα του κλάδου, πολλά. Στεκόμαστε στα σημαντικότερα, ως σηματωρούς της γενικότερης τάσης. Ειδικότερα, κλίμα αισιοδοξίας ότι το ενδιαφέρον που θα εκφραστεί στην πρώτη φάση του διαγωνισμού για την εξαγορά του 66% του ΔΕΣΦΑ θα είναι ισχυρό επικρατεί μεταξύ των εμπλεκομένων στον διαγωνισμό, οι οποίοι θεωρούν ότι το όλο εγχείρημα θα ολοκληρωθεί επιτυχώς και εντός των χρονοδιαγραμμάτων που έχουν τεθεί από το μνημόνιο. Τη Δευτέρα 24 Ιουλίου 2017 λήγει η πρώτη φάση του διαγωνισμού που έχει προκηρύξει το ΤΑΙΠΕΔ, στο πλαίσιο της οποίας οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να δηλώσουν την πρόθεση συμμετοχής τους στον διαγωνισμό και να υποβάλουν τα απαραίτητα έγγραφα από τα οποία θα προκύπτει ότι πληρούν τους όρους και τις προϋποθέσεις που έχουν τεθεί. Ο πλέον καθοριστικός από τους όρους αυτούς είναι ο ενδιαφερόμενος ή ο επικεφαλής της κοινοπραξίας που θα διεκδικήσει τον ΔΕΣΦΑ να είναι Ευρωπαίος διαχειριστής δικτύου φυσικού αερίου. Οι μέχρι στιγμής πληροφορίες μιλούν για ενδιαφέρον από αρκετούς Ευρωπαίους διαχειριστές αερίου, ενώ εκτιμάται ότι θα επανέλθει και η Socar με Ευρωπαίο εταίρο, πιθανότατα την ιταλική Snam, ή η βελγική Fluxys, η ισπανική Enagas κ.λπ. Μεταξύ των ενδιαφερομένων εμφανίζονται επίσης η ολλανδική Gasunie, αλλά και η ρουμανική Transgaz. Πάντως, με δεδομένο ότι το τίμημα για την εξαγορά του 66% του ΔΕΣΦΑ εκτιμάται ότι θα κινηθεί γύρω από τα 400 εκατ. ευρώ, όσα δηλαδή είχε η προσφέρει η Socar, ενώ ο αγοραστής τα επόμενα χρόνια θα κληθεί να χρηματοδοτήσει επενδύσεις της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν ισχυρή οικονομική βάση και κατά συνέπεια να είναι μεγάλοι Ευρωπαίοι διαχειριστές. Από την άλλη, σε φάση αναδιοργάνωσης και ενσωμάτωσης στην καθημερινή του λειτουργία των αλλαγών που συνεπάγονται ο απογαλακτισμός του από τη ΔΕΗ και η συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιό του με ρόλο στρατηγικού επενδυτή της κινεζικής State Grid βρίσκεται ο ΑΔΜΗΕ. Έως τον Σεπτέμβριο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το νέο τριετές επιχειρησιακό πρόγραμμα του Διαχειριστή για την περίοδο , το οποίο θα κατατεθεί προς έγκριση στη ΡΑΕ, ενώ σε φάση οριστικοποίησης είναι και το δεκαετές αναπτυξιακό πλάνο με κορυφαία έργα τις δύο διασυνδέσεις της Κρήτης και τη δεύτερη φάση της διασύνδεσης των Κυκλάδων. Το επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ προβλέπει για το 2018 επενδύσεις ύψους 211,3 εκατ. ευρώ και για το ,7 εκατ. ευρώ, ενώ τα χρηματικά διαθέσιμα της εταιρείας στο τέλος του 2016 ήταν 294 εκατ. ευρώ. Η συμμετοχή της State Grid στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας εκτιμάται ότι θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση των έργων που ήδη έχουν προγραμματιστεί, ενώ πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι ο ΑΔΜΗΕ πλέον θα επιδιώξει να παίξει ρόλο σε έργα που αφορούν την ευρύτερη περιοχή, όπως ο Eurasia Interconnector. Άλλωστε, η State Grid, που έχει επενδύσει επίσης στα ενεργειακά δίκτυα της Πορτογαλίας και της Ιταλίας, θεωρεί εξαιρετικά σημαντική τη γεωγραφική θέση-κλειδί του ΑΔΜΗΕ στο «σταυροδρόμι» των ενεργειακών δικτύων Ασίας-Ευρώπης, όπως επισήμανε και ο πρόεδρός της Shu Yinbiao, όταν βρέθηκε στην Αθήνα για την υπογραφή της συμφωνίας εξαγοράς του 24%. Πάντως, προτεραιότητα του ΑΔΜΗΕ αποτελεί η διπλή ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης με την ηπειρωτική Ελλάδα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης για τη γραμμή Κρήτη-Πελοπόννησος το 2020 και για τη γραμμή Κρήτη-Αττική το Αλλά και οι Γερμανοί δείχνουν ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά ενέργειας, καθώς οκτώ γερμανικές εταιρείες εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα, σε συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν μετά το πέρας της ημερίδας με τίτλο «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Ενσωμάτωση στο Δίκτυο της Ελλάδας» που διοργάνωσε το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο της επίσκεψης γερμανικής επιχειρηματικής αποστολής. Μετά το πέρας της ημερίδας πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 65 Β2Β συναντήσεις, στις οποίες οι Γερμανοί συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συνομιλήσουν με Έλληνες επιχειρηματίες και εκπροσώπους φορέων. Κατά τη διάρκεια των επιχειρηματικών συναντήσεων τέθηκαν επί τάπητος στοχευμένες προοπτικές συνεργασιών και συνεργειών. Ζητήματα που συγκέντρωσαν ενδιαφέρον ήταν, μεταξύ άλλων, το πιλοτικό έργο «Τήλος», οι λύσεις αποθήκευσης για τα νησιά και για τους παραγωγούς ενέργειας, το net-metering, οι λύσεις αφαλάτωσης με μεγάλες δυνατότητες εξοικονόμησης ενέργειας, τα αιολικά έργα, η δυναμική του τομέα των φωτοβολταϊκών σε σχέση με τον νέο διαγωνισμό και το ζήτημα για το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα ενεργειακά της Ελλάδας. Τέλος, η έκδοση του «πράσινου» ομολόγου της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή και το ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε γι αυτό έστρεψε την προσοχή του ελληνικού κοινού στο νέο αυτό χρηματοδοτικό εργαλείο. Μπορεί η έκδοση της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή να ήταν το πρώτο «πράσινο» ομόλογο στην ελληνική αγορά, ωστόσο διεθνώς τέτοια εγχειρήματα γνωρίζουν ραγδαία ανάπτυξη. Άλλωστε η συζήτηση περί «πράσινης» χρηματοδότησης εντείνεται στη διεθνή οικονομική ατζέντα, καθώς η ανάπτυξή της, μέσω των κατάλληλων εργαλείων, θεωρείται κρίσιμο ζήτημα για τη στήριξη του στόχου περί «βιώσιμης ανάπτυξης». Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με το Climate Bonds Initiative, φέτος αναμένεται να εκδοθούν «πράσινα» ομόλογα συνολικού ύψους περίπου 150 δισ. δολαρίων, έναντι 81 δισ. δολαρίων πέρυσι και μόλις 3 δισ. δολαρίων το 2012.

14 Φυσικό αέριο: Όταν το δημόσιο σκέφτεται οικολογικά Η ανταγωνιστικότητα του δημόσιου τομέα βασίζεται στην υιοθέτηση όρων λειτουργίας παρόμοιων με εκείνους που ισχύουν στον ιδιωτικό αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να εξασφαλιστεί η λεγόμενη βιώσιμη ανάπτυξη. Για το λόγο αυτό, εκτός από την υιοθέτηση μέτρων για την αύξηση και τον έλεγχο των επιδόσεων υιοθετούνται και μέτρα βέλτιστων πρακτικών. Αυτά αφορούν κυρίως στην κατανάλωση ενέργειας η οποία όπως είναι γνωστό τείνει να είναι όλο και πιο συνετή. Δημόσιοι φορείς και υπηρεσίες (σχολεία, νοσοκομεία, δημόσιες επιχειρήσεις κλπ) στρέφονται στην πράσινη ενέργεια όπως είναι το φυσικό αέριο και οι ΑΠΕ και μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα. Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται ευρέως σε επαγγελματικούς χώρους (γραφεία, καταστήματα) όχι μόνο για την κάλυψη των κτιριακών αναγκών ενέργειας αλλά και για τις ανάγκες μεταφοράς. Επιχειρήσεις courier, logistics, βιομηχανίες, ξενοδοχεία κλπ χρησιμοποιούν οχήματα φυσικού αερίου, μειώνοντας το κόστος καυσίμου έως και 66% και απολαμβάνοντας αυτονομία χάρη στο συνεχώς διευρυνόμενο δίκτυο ανεφοδιασμού των πρατηρίων Fisikon σε όλες τις μεγάλες πόλεις. ΟΧΉΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΉΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ Ιδιώτες, οδηγοί ταξί, μεταφορικές εταιρείες και πολυεθνικές χρησιμοποιούν ΙΧ και ελαφρά ή βαρέα οχήματα φυσικού αερίου και επιτυγχάνουν εξοικονόμηση μέχρι και 60%. Στην Ελλάδα, το φυσικό αέριο «κινεί» λεωφορεία του ΟΣΥ (πρώην ΕΘΕΛ), απορριμματοφόρα και υπηρεσιακά οχήματα δήμων και φορέων. Μεγάλη γκάμα οχημάτων φυσικού αερίου για ιδιώτες και επαγγελματίες οδηγούς Οι γνωστότερες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως είναι οι Ford Motor Company, Fiat Chrysler Automobiles, General Motors, Honda Motor Company, Volkswagen, Hyundai Motor Group κλπ, εντατικοποιούν την παραγωγή μοντέλων φυσικού αερίου. Στην ευρωπαϊκή και ελληνική αγορά κυκλοφορούν ΙΧ και επαγγελματικά CNGμοντέλα από όλες τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες. Τα πιο γνωστά μοντέλα κυκλοφορούν και σε CNG εκδόσεις ενώ η γκάμα τους διευρύνεται συνεχώς με νέα μοντέλα να κάνουν την εμφάνισή τους στη διεθνή και την ελληνική αγορά. Ήδη στους ελληνικούς δρόμους κυκλοφορούν CNG οχήματα γνωστών αντιπροσωπειών όπως είναι η Fiat (Fiat 500L Natural Power, Fiat Qubo PS, Fiat Punto PS, Fiat Panda, Fiat Doblo 1.4 T-Jet 120 PS), η Audi (Audi A3 Sportback g-tron), η Mercedes Benz (B Class 200, E 200 NTG, Benz Sprinter NGT), η Lancia (LanciaYpsilon 0.9 TwinAir), η Piaggio,η Iveco (Iveco Daily, New Strails), η Volskwagen (VW Golf 1.4 TGi, Passat 1.4 TSI 150 PS EcoFuel, Eco Up, Caddy Vann Ecofuel), η Seat (Seat Leon 1.4 TGI 110 PS, Mii Ecofuel), η Skoda (Octavia G-TEC, Citigo), η Opel (Opel ZafiraTourer 1.6 CNG Turbo, Opel Combo 1.4 T-Jet 120 PS) και η Honda (Civic Natural Gas). Το φυσικό αέριο είναι το κατεξοχήν «πράσινο καύσιμο» Τα οχήματα που κινούνται με CNG παράγουν 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τη βενζίνη και 35% λιγότερο σε σχέση με αυτά που κινούνται με πετρέλαιο. Παράλληλα, επιτυγχάνεται 95% μείωση στις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα, 80% μείωση στις εκπομπές υδρογονανθράκων και 30% μείωση στα οξείδια του αζώτου. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Φορείς και παράγοντες της αγοράς στις περισσότερες χώρες του εξωτερικού χρησιμοποιούν για υπηρεσιακά και δημόσια οχήματα το φυσικό αέριο κίνησης. Για παράδειγμα η αστυνομία της Ισπανίας (Guardia Civil) χρησιμοποιεί στο στόλο της το Seat Leon TGI, το οποίο καίει φυσικό αέριο ενώ ανάλογες κινήσεις θα γίνουν και από την ελληνική αστυνομία. Κυβερνητικό πρόγραμμα χρηματοδότησης για μετατροπή των ταξί ώστε να κινούνται με φυσικό αέριο προωθείται στην πόλη του Μεξικού. Οι οδηγοί ταξί έχουν καλωσορίσει θετικά την πρωτοβουλία, αφού, πέραν των περιβαλλοντικών πλεονεκτημάτων από τη χρήση φυσικού αερίου, προσβλέπουν και σε σημαντική μείωση στο κόστος καυσίμων. Στην Ιντιάνα των Η.Π.Α. η τοπική αστυνομία προχώρησε σε μετατροπή των περιπολικών σε οχήματα φυσικού αερίου. 28 οχήματα Ford υψηλών επιδόσεων που θα κινούνται με φυσικό αέριο, εκπέμποντας σημαντικά λιγότερους ρύπους. Από το 2014 υπάρχει σε εξέλιξη τοπικό project μετατροπής δημόσιων οχημάτων μεταφορών σε CNG, επιτυγχάνοντας σημαντική μείωση στο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της πόλης. Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει, η εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας θα μπορούσε να περιορίσει την ετήσια ενεργειακή δαπάνη κατά 25% και τις ετήσιες εκπομπές CO2 κατά 450 χιλιάδες τόνους. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι τοπικές αρχές προχωρούν στη διεύρυνση της χρήσης του φυσικού αερίου. Έτσι όλο και περισσότερα δημόσια κτίρια από έναν συνολικό αριθμό που φθάνει τις συνδέονται με το δίκτυο φυσικού αερίου. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η σύνδεση των δημοτικών κτιρίων του Δήμου Φαρσάλων με το δίκτυο φυσικού αερίου ενώ στις μεγάλες ελληνικές πόλεις όπως είναι η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, η πλειοψηφία των κτιρίων που στεγάζουν φορείς και οργανισμούς καλύπτουν εδώ και αρκετά χρόνια τις ενεργειακές τους ανάγκες με τη χρήση φυσικού αερίου.

15 32 ΑΦΙΕΡΩΜΑ EΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Απολογισµός Βιώσιµης Ανάπτυξης ΟΤΕ Τη συνεισφορά του στην ελληνική οικονοµία, στην κοινωνία και στο περιβάλλον, αλλά και τη συµβολή του στον ψηφιακό µετασχηµατισµό της χώρας µας, παρουσίασε ο Όµιλος ΟΤΕ µε τη δη- µοσίευση του Απολογισµού Βιώσιµης Ανάπτυξης για το Όραµα του οµίλου είναι, µέσα από την τεχνολογία και την καινοτοµία, να συµβάλει σε έναν κόσµο καλύτερο για όλους. Σύµφωνα µε τους πυλώνες δράσης στην Ψηφιακή Κοινωνία, µε τις επενδύσεις του σε δίκτυα νέας γενιάς την τελευταία εξαετία να έχουν ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και να προγραµµατίζονται άλλα 1,5 δισ. ευρώ επενδύσεων έως το 2020, ο όµιλος πρωταγωνιστεί στον ψηφιακό µετασχηµατισµό της χώρας. Το 2016 οι επενδύσεις του σε Ελλάδα και εξωτερικό έφτασαν τα 653 εκατ. ευρώ. Αξιοποιώντας τις τεχνολογίες αιχµής, ο όµιλος αναπτύσσει προηγ- µένα προϊόντα και υπηρεσίες, που αλλάζουν την εµπειρία των καταναλωτών, αλλά και προηγµένες λύσεις ICT, που στηρίζουν την πρόοδο των επιχειρήσεων. Το 2016 εµπλουτίστηκαν σηµαντικά οι καινοτόµες λύσεις COSMOTE Business IT Solutions, µε νέες εφαρµογές στον χώρο των Smart Cities, της Τηλεϊατρικής, του e-energy και του e-tourism. Παράλληλα, ο όµιλος στηρίζει την έρευνα και την καινοτοµία, συµµετέχοντας, µαζί µε άλλους φορείς, σε ερευνητικά προγράµµατα. Το 2016 συµµετείχε σε 23 ερευνητικά έργα για προηγµένες λύσεις, όπως το 5G, το Cloud και το Internet of Things. Αναγνωρίζοντας τις αυξηµένες ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, ο όµιλος στέκεται δίπλα στις ευαίσθητες κοινωνικές οµάδες και στα παιδιά, ενώ στηρίζει την εκπαίδευση, την επιχειρηµατικότητα, τις τοπικές κοινωνίες, τον πολιτισµό και τον αθλητισµό. Το 2016, παρά το δύσκολο περιβάλλον, αύξησε την κοινωνική του συνεισφορά σε πάνω από 3,6 εκατ. ευρώ. Μέσα από τις πρωτοβουλίες του επωφελήθηκαν περισσότεροι από 1 εκατοµµύριο άνθρωποι σε όλη την Ελλάδα, αναφέρεται στην ανακοίνωση. Στόχος του οµίλου είναι να προσφέρει στους ανθρώπους του ένα ασφαλές και δηµιουργικό περιβάλλον εργασίας, µε δυνατότητες για ανάπτυξη και εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό, το 2016 καταγράφηκαν πάνω από συµµετοχές εργαζοµένων σε εκπαιδευτικά προγράµµατα. Ταυτόχρονα, µε έµφαση στη διάδοση της ψηφιακής κουλτούρας, πραγµατοποιήθηκαν περισσότερες από ώρες µαθη- µάτων µέσω e-learning. Το 2016 ο όµιλος ανακύκλωσε το 90% των παραγόµενων από τις δραστηριότητές του απορριµµάτων, ενώ µε τη χρήση των ηλεκτρονικών εφαρµογών εξοικονόµησε πάνω από 200 τόνους χαρτιού. Παράλληλα, βελτίωσε κατά 20% την αποδοτικότητα χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας ανά όγκο µεταφερόµενων δεδοµένων. Θετικά κόντρα στο ρεύµα η Groupama Σε ένα οικονοµικό περιβάλλον το οποίο, παρά τις ενδείξεις µιας σχετικής σταθεροποίησης, εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από δυσχέρειες στο επιχειρείν και υποχώρηση της κατανάλωσης, η Groupama Ασφαλιστική κατέγραψε ακόµα µια θετική χρήση για το οικονοµικό έτος Συνοπτικά, η εταιρεία σταθεροποίησε την παραγωγή της στους στόχους που είχε θέσει, διατήρησε την κερδοφορία της σε υψηλά επίπεδα, ενίσχυσε τη θέση της, διατήρησε τον δείκτη συνολικών ζηµιών/ εξόδων του κλάδου Ασφάλισης κατά Ζηµιών σε εξαιρετικά κερδοφόρο ποσοστό και αύξησε τα καθαρά έσοδα από επενδύσεις. Επίσης, µείωσε τα γενικά έξοδα και αύξησε το ποσοστό κάλυψης της κεφαλαιακής απαίτησης φερεγγυότητας II στο 121% το 2016 από 117% το Αναλυτικά, η Groupama Ασφαλιστική παρουσίασε καθαρά κέρδη χρήσης 7,3 εκατ. ευρώ για το Η παραγωγή ασφαλίστρων ανήλθε σε 135,57 εκατ. ευρώ (συµπεριλαµβάνοντας την παραγωγή των επενδυτικών προϊόντων). Στον κλάδο Ασφάλισης κατά Ζηµιών η παραγωγή µειώθηκε κατά 4,1%, ενώ αύξηση παρουσίασε συνολικά ο κλάδος Ζωής κατά 1,6%. Σε σχέση µε τα τεχνικά αποτελέσµατα, η συνετή διαχείριση κινδύνων αποτυπώνεται στον δείκτη συνολικών ζηµιών και εξόδων, ο οποίος το 2016 διαµορφώθηκε στο εξαιρετικά κερδοφόρο επίπεδο του 84,9% για τον κλάδο Ασφαλίσεων κατά Ζηµιών. Αναφερόµενος στα οικονοµικά αποτελέσµατα του 2016, ο Χρήστος Κάτσιος, γενικός διευθυντής της Groupama Ασφαλιστική, σχολίασε: «Είµαστε ιδιαίτερα ικανοποιηµένοι από τις επιδόσεις µας, ιδιαίτερα λαµβάνοντας υπ όψιν το σύνθετο οικονοµικό και κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο καλούµαστε να λειτουργήσουµε. Σε γενικές γραµµές έχουµε βελτιώσει τους δείκτες και τα µερίδια αγοράς στους περισσότερους από τους επιµέρους τοµείς της δραστηριότητάς µας και αυτό είναι αποτέλεσµα σκληρής και µεθοδικής δουλειάς από το σύνολο των ανθρώπων της εταιρείας µας, σε συνδυασµό µε την εξαιρετικά σηµαντική και εποικοδοµητική συνεισφορά των δικτύων των συνεργατών µας. Αντιµετωπίσαµε τις αντικειµενικές δυσκολίες µε στιβαρό και συνετό management, ενώ παράλληλα επιµείναµε στις επενδύσεις µας στους τοµείς της ψηφιακής τεχνολογίας και της καινοτοµίας. Ήδη οι καρποί της προσπάθειάς µας αυτής είναι ορατοί, όχι µόνο στα οικονοµικά µας επιτεύγµατα αλλά και στο επίπεδο εξυπηρέτησης των τελικών πελατών µας».

16 ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ Επένδυση 300 εκατ. ευρώ και 400 νέες θέσεις εργασίας Η μεγαλύτερη καπνοβιομηχανία στην Ελλάδα επενδύει σε ένα μέλλον απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου και σταματά να παράγει τσιγάρα. Τι κι αν κατέχει την κορυφαία θέση στην ελληνική αγορά, τι κι αν οι διακρίσεις της διαδέχονται η μία την άλλη για την Παπαστράτος επιτυχία σημαίνει να μην επαναπαύεσαι ποτέ. «Αφήνουμε πίσω μας μέλλον». Με αυτό το μήνυμα οι άνθρωποι της Παπαστράτος περιγράφουν αυτό το διαρκές «κυνήγι» της εξέλιξης, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται τον ρόλο της εταιρείας τους απέναντι στην Ελλάδα και την κοινωνία. Με ιστορία 86 χρόνων, εξαγωγές σε περισσότερες από 30 χώρες και μερικές από τις πιο επιτυχημένες μάρκες καπνικών προϊόντων στο χαρτοφυλάκιό της, όπως ο ιστορικός ΑΣΣΟΣ και το διεθνώς αναγνωρισμένο Marlboro, η Παπαστράτος κατέχει μερίδιο στην ελληνική αγορά που προσεγγίζει το 40%. Εξίσου εντυπωσιακά είναι τα στοιχεία σχετικά με τη συνεισφορά της στην ελληνική οικονομία. Το 2% των εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού προέρχεται αποκλειστικά από την ίδια, κάτι που σημαίνει ότι κάθε χρόνο η Παπαστράτος εισφέρει έσοδα περίπου 1 δισ. ευρώ στα ταμεία του κράτους. Τα τελευταία χρόνια, όμως, η ιστορική καπνοβιομηχανία ξεχωρίζει για κάτι ακόμη. Για το εργασιακό της περιβάλλον. Σε μια περίοδο παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, κατάφερε όχι μόνο να συνεχίσει να παρέχει ανταγωνιστικούς μισθούς αλλά και να διασφαλίζει άριστες εργασιακές συνθήκες για τους ανθρώπους της. Φέτος είναι η τρίτη διαδοχική χρονιά που ο διεθνής οργανισμός Top Employer Institute απένειμε τον τίτλο του «Κορυφαίου Εργοδότη» στην Παπαστράτος. Παράλληλα, από το 2012 η εταιρεία έχει διακριθεί τέσσερις φορές ως «Great Place to Work». Μέσα από σχεδιασμένες δράσεις και προγράμματα που καλλιεργούν τα ταλέντα των εργαζομένων και παρέχουν σημαντικές ευκαιρίες εξέλιξης της επαγγελματικής τους καριέρας, η Παπαστράτος αποδεικνύει ότι το ανθρώπινο δυναμικό αποτελεί το πολυτιμότερο κεφάλαιο που μπορεί να διαθέτει μια εταιρεία. Σήμερα οι άμεσα και έμμεσα εργαζόμενοί της ξεπερνούν τους 800. Όμως αυτό είναι κάτι το οποίο αναμένεται σύντομα να αλλάξει. Όχι, δεν προανήγγειλε απολύσεις. Το αντίθετο, η εταιρεία αναμένεται να ενισχύσει την παρουσία της στην Ελλάδα με 400 νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο της νέας μεγάλης επένδυσης που ήδη έχει ξεκινήσει να υλοποιεί. Πρόκειται για μια επένδυση 300 εκατ. ευρώ που στοχεύει στη μετατροπή του εργοστασίου της, στον Ασπρόπυργο, παράγοντας αποκλειστικά πλέον, αντί για τσιγάρα, τα καπνικά προϊόντα νέας γενιάς, τις ράβδους καπνού HEETS για το IQOS. Το IQOS κυκλοφόρησε στα τέλη του 2014 και είναι ένα από τα προϊόντα της Philip Morris International που θερμαίνουν αντί να καίνε τον καπνό. Σήμερα θεωρείται το πλέον εξελιγμένο από μια νέα γενιά προϊόντων που απευθύνονται αποκλειστικά στους ενήλικους καπνιστές και αποσκοπούν στη μείωση της βλάβης που προκαλεί το κάπνισμα. Για την έρευνα και την ανάπτυξη αυτών των προϊόντων η Philip Morris International έχει επενδύσει περισσότερα από 3 δισ. δολάρια, ενώ αυτή τη στιγμή το IQOS κυκλοφορεί σε περισσότερες από 25 χώρες. Ήδη, 2 εκατομμύρια καπνιστές σε όλο τον κόσμο έχουν διακόψει το κάπνισμα και απολαμβάνουν αληθινή γεύση καπνού χρησιμοποιώντας το IQOS. Η Παπαστράτος δεν ακολουθεί απλώς το όραμα της μητρικής εταιρείας Philip Morris International για ένα μέλλον απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου, αλλά γίνεται μέρος του μέσα από αυτή την επένδυση. Σε λίγους μήνες το εργοστάσιό της θα είναι ένα από τα ελάχιστα διεθνώς παραγωγικά κέντρα γι αυτά τα καινοτόμα προϊόντα. Στις αρχές του 2018 θα ξεκινήσει η πρώτη παραγωγή στην Ελλάδα, ενώ μόλις ολοκληρωθεί η επένδυση, η εταιρεία θα παράγει κάθε χρόνο 20 δισεκατομμύρια ράβδους καπνού, προϊόντα τα οποία θα ξεκινούν από την Ελλάδα για να φτάσουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Εκτός από την ενίσχυση της απασχόλησης, η νέα επένδυση φέρνει μαζί της σημαντικά οφέλη για την οικονομία και την καπνοκαλλιέργεια. Η μεγάλη ώθηση στις εξαγωγές της χώρας συνοδεύεται από τις σημαντικές προοπτικές που ανοίγονται για τους καπνοπαραγωγούς. Τα νέα προϊόντα, εκτός από το ότι θα παράγονται στην Ελλάδα, θα περιέχουν σημαντικό ποσοστό ελληνικών καπνών ανατολικού τύπου. Είναι μια επένδυση που ταυτόχρονα καλεί και άλλες εταιρείες, απ όλο τον κόσμο, να πιστέψουν στις μεγάλες δυνατότητες που έχει η χώρα. Η Παπαστράτος τολμά να επενδύει σήμερα στην Ελλάδα και να στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα εμπιστοσύνης. Είναι η ίδια τόλμη που από το 1931 τη διατηρεί στην κορυφή. Μέσα σε αυτή τη μακρόχρονη πορεία άλλαξαν πολλά Το 2003 η Παπαστράτος έγινε μέλος της οικογένειας της Philip Morris International, το 2009 μετέφερε τη δραστηριότητά της από το ιστορικό εργοστάσιο του Πειραιά στις νέες υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις στον Ασπρόπυργο. Ωστόσο, υπάρχει κάτι που μένει αναλλοίωτο στον χρόνο: η δέσμευσή της να δημιουργεί οφέλη, να αφήνει πίσω της μέλλον για όσο το δυνατόν περισσότερους.