Οι ποικίλες αναπαραστάσεις για το παρελθόν: σε ποιο βαθμό καθορίζουν τις διδακτικές αποφάσεις των καθηγητών της ιστορίας;
|
|
- Όφελος Σαμαράς
- 6 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Οι ποικίλες αναπαραστάσεις για το παρελθόν: σε ποιο βαθμό καθορίζουν τις διδακτικές αποφάσεις των καθηγητών της ιστορίας; Μαρία Μαμούρα Δρ. Παιδαγωγικής, Εντεταλμένη Διδάσκουσα Τμήματος ΦΠΨ (ΕΚΠΑ) Περίληψη Από τα μέσα της δεκαετίας του 1920, όταν η Ρόζα Ιμβριώτη, προσκεκλημένη του Αλέξανδρου Δελμούζου, δίδασκε την ιστορία αποδομώντας την εθνοκεντρική αφήγησή της έως σήμερα, η διδασκαλία του μαθήματος της ιστορίας αποτέλεσε και αποτελεί ενίοτε ακόμη πεδίο αντιτιθέμενων λόγων, αναφορικά με τους τρόπους διδακτικής προσέγγισής του. Ο άνθρωπος πάντα αναδομούσε και αναπλαισίωνε τη μνήμη του, μέσα από ποικίλους «λόγους», προκειμένου να βρει κάποιες απαντήσεις σε ερωτήματα για το κοινό ανθρώπινο παρελθόν. Η εμπλοκή μας με την ιστορία είναι αναπόφευκτη. Είμαστε όλοι ιστορικά υποκείμενα η συνείδηση, η ταυτότητα, η μνήμη μας ορίζονται πρωταρχικά σε σχέση με το παρελθόν. Τα τελευταία χρόνια η εκπαιδευτική έρευνα θέτει στο κέντρο της τον καθηγητή και το μαθητή με όσα και οι δύο κομίζουν στη διαδικασία της διδασκαλίας, και προσανατολίζεται σε παράγοντες, όπως η παιδαγωγική συγκρότηση του καθηγητή, το αξιακό και ιδεολογικό του υπόβαθρο, η προσωπική του εκπαιδευτική θεωρία. Η διαπίστωση αυτή συμπίπτει και με ποικίλες αλλαγές στο επιστημολογικό και το παιδαγωγικό τοπίο στον χώρο της διδακτικής της ιστορίας. Ορισμένα από τα χαρακτηριστικά της μετανεωτερικής εποχής αρχίζουν να εμφανίζονται σε πολλές παραμέτρους της διδασκαλίας. Σκοπός της εισήγησης είναι να φωτίσει τρεις τάσεις που επικρατούν σήμερα στη διδασκαλία του μαθήματος ειδικότερα, να αναδείξει τρεις διαφορετικούς διδακτικούς προσανατολισμούς των καθηγητών της ιστορίας, οι οποίοι σχετίζονται με τρεις ασύμβατες μεταξύ τους αναπαραστάσεις του παρελθόντος, και να προσεγγίσει ερμηνευτικά τα αποτελέσματά τους. Ο σύγχρονος άνθρωπος αναδομεί και αναπλαισιώνει τη μνήμη του, μέσα από ποικίλους «λόγους», προκειμένου να βρει απαντήσεις σε ερωτήματα για το κοινό ανθρώπινο παρελθόν. Η εμπλοκή με την ιστορία είναι αναπόφευκτη. Είμαστε όλοι ιστορικά υποκείμενα η συνείδηση, η ταυτότητα, η μνήμη μας ορίζονται πρωταρχικά σε σχέση με το παρελθόν. Όμως, ο τρόπος της εμπλοκής με την ιστορία και τη διδασκαλία της αλλάζει μέσα στο χρόνο. Στον χώρο της διδακτικής της ιστορίας, λοιπόν, αρχίζουν να εμφανίζονται χαρακτηριστικά της μετανεωτερικής εποχής, όπως η αμφισβήτηση του ενός και αδιαπραγμάτευτου τρόπου σκέψης και της μίας και μοναδικής αλήθειας. Π.χ., το αίτημα διαμόρφωσης εθνικής ταυτότητας μεταφράζεται σε διαμόρφωση μιας συμμετοχικής και επικοινωνιακής εθνικής ταυτότητας, με σεβασμό στην ιδιοπροσωπία των λαών (Κουτσελίνη, 1998). Την κυρίαρχη μεγάλη παράδοση, όπου σκοπός διδασκαλίας της ιστορίας ήταν η πολιτισμική μεταβίβαση και αναπαραγωγή της κυρίαρχης εθνικής και πολιτισμικής ιδεολογίας (Κόκκινος, 2003: 175), με τη μετάδοση οριστικά ερμηνευμένων ιστορικών γεγονότων, διαδέχθηκε μία καινούργια θεωρητική παραδοχή: η επιστήμη της ιστορίας θεωρείται ότι πρέπει να γίνει η βάση για τη διδακτική της (Κάββουρα, 2000: 170). Η
2 επιστήμη της ιστορίας φωτίζει τις ιδιαιτερότητες της ιστορικής γνώσης και προσανατολίζει τη διδακτική να διερευνήσει τους τρόπους με τους οποίους ο μαθητής καλλιεργεί την ιστορική του σκέψη μέσα από τη γνώση αυτή. Με όρους μεθόδου, επιδιώκεται η ανάδειξη της ερμηνευτικής πολλαπλότητας (Slater, 1995). Σκοπός γίνεται η καλλιέργεια των διανοητικών δεξιοτήτων των μαθητών, που θα οδηγήσει στη διαμόρφωση της ιστορικής τους σκέψης και της ιστορικής τους συνείδησης, και θα τους κάνει ικανούς να προσεγγίζουν κριτικά, όχι μόνο τα γεγονότα του παρελθόντος αλλά και όψεις του παρόντος (Husbands, 2003: 8). Εδώ, κυρίαρχο ρόλο διαδραματίζει ο καθηγητής της ιστορίας, ο οποίος μετέχει στη διδακτική διαδικασία της διαμεσολάβησης, δηλ. της μετατόπισης της επιστημονικής γνώσης στην εκπαίδευση (Κάββουρα, 2013). Κρίσιμο, λοιπόν, παράγοντα αποτελούν οι αντιλήψεις και οι πολλαπλές αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών για την επιστημολογία της ιστορίας και τη διδασκαλία της, πράγμα που έχει ενσωματώσει και η σύγχρονη εκπαιδευτική έρευνα (Husbands, 2003: 7). Η παρουσίαση αυτή επιδιώκει να φωτίσει τον τρόπο με τον οποίο οι αναπαραστάσεις των εκπαιδευτικών που διδάσκουν ιστορία καθορίζουν τις διδακτικές τους αποφάσεις. Χρησιμοποιεί ως πλαίσιο την ταξινόμηση του Seixas των τριών τρόπων ενασχόλησης με το παρελθόν, που συνδέονται με τρεις θεμελιωδώς διαφορετικούς προσανατολισμούς απέναντι στην ιστορική εκπαίδευση. Για κάθε προσανατολισμό, παρατίθεται και ένα παράδειγμα από προγενέστερη έρευνά μας (Μαμούρα, 2011) για τη διδασκαλία της ιστορίας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Το κάθε παράδειγμα αξιοποιεί στοιχεία από την συνέντευξη και από την παρατήρηση της διδακτικής πράξης. Πρώτος προσανατολισμός: ορίζεται ως «εμπλουτισμένη συλλογική μνήμη» (Seixas, 2000: 20). Από επιστημολογική άποψη, έχει έναν θετικιστικό προσανατολισμό, καθώς δίνει έμφαση στο «πώς ακριβώς συνέβη ένα γεγονός». Από ιδεολογική άποψη, προβάλλει τη διδασκαλία της «καλύτερης ιστορίας», στοιχείο που συνδέεται με την επιδίωξη της ανάπτυξης της ταυτότητας, και της επίτευξης της κοινωνικής συνοχής η προβολή της μίας αποδεκτής εκδοχής αποσκοπεί να διαμορφώσει μια ενιαία, συλλογική ταυτότητα. Η ιστορική εκπαίδευση προωθεί την κοινωνική συνοχή, προβάλλοντας, και ως ένα σημείο επιβάλλοντας, ένα ηθικό πλαίσιο με βάση τα παραδείγματα του παρελθόντος. Η προσέγγιση αυτή απηχεί τα ζητούμενα της θετικιστικής ιστοριογραφίας: επιδιώκεται η μία «αντικειμενική» άποψη, η αποδοχή μίας εκδοχής του παρελθόντος, σε συνδυασμό με την πιστή αφήγηση των ιστορικών γεγονότων. Το παρελθόν θεωρείται μοναδικό, και μπορεί να γίνει γνωστό σε όλες του τις διαστάσεις. Γίνεται αυστηρή μετάδοση της ιστορικής γνώσης και αναπαραγωγή πάγιων και μονοσήμαντων ερμηνειών ή και ιδεολογημάτων από τους καθηγητές, με τις μαρτυρίες απλώς να ενδυναμώνουν την ισχύ κάποιου ιστορικού ισχυρισμού. Δεν δίνεται η δυνατότητα στον μαθητή να κρίνει, να συγκρίνει, να υποθέτει, να δέχεται, να απορρίπτει, να συνθέτει τον δικό του τεκμηριωμένο ιστορικό λόγο. Κυριαρχεί η γραμμική και κλειστή ιστορική αφήγηση, χωρίς να αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Παράδειγμα Η εκπαιδευτικός στη συνέντευξή της δηλώνει ότι βλέπει την ιστορία ως συλλογική μνήμη και τη διδασκαλία της από τη σκοπιά της συγκρότησης της ταυτότητας των μαθητών. Πιστεύει πως, όταν οι μαθητές αναπτύξουν την επίγνωση της συνέχειας του παρελθόντος τους μέσα από περιστατικά της οικογενειακής τους ιστορίας, θα μπορέσουν να οικοδομήσουν ένα αίσθημα συλλογικότητας. Κάτι τέτοιο
3 το θεωρεί προαπαιτούμενο, για να έχει η διδασκαλία της ιστορίας νόημα. Προβάλλει την πεποίθηση ότι η γνώση της οικογενειακής ιστορίας, της μικρο-ιστορίας του κάθε μαθητή, αποτελεί, ίσως, και τη μοναδική αφετηρία για μια βαθύτερη και βιωμένη σχέση με το συλλογικό ιστορικό παρελθόν. Λ.χ. χρησιμοποιεί σχεδόν αποκλειστικά αντωνυμίες και ρήματα πρώτου πληθυντικού προσώπου: «γιατί πολεμήσαμε στη Μικρά Ασία», «πώς οι πρόσφυγες ήρθαν στη χώρα μας», «πώς τους δεχτήκαμε και πώς τους αντιμετωπίσαμε», «τι λάθη κάναμε» κλπ. Παρατηρώντας τη διδασκαλία της διαπιστώνουμε ότι επιχειρεί γεγονοτολογικές και γραμμικές προσεγγίσεις στο παρελθόν και προβάλλει μία ιστορική αλήθεια την οποία θεμελιώνει στην αναλυτική περιγραφή των ιστορικών γεγονότων. Όπως λέει και η ίδια «Κατά τη γνώμη μου, αυτός είναι ο βασικός στόχος: Να μάθουν τα γεγονότα, να μάθουν το ρόλο των πολιτικών δυνάμεων στην Ελλάδα, να μάθουν τι παιχνίδι παίχτηκε πάνω στην πλάτη των ανθρώπων». Ένα τέτοιο ιστορικό πλαίσιο δεν γίνεται ποτέ ερμηνευτικό ή κριτικό. Η εκπαιδευτικός δεν χρησιμοποιεί ποτέ τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκαν τα ιστορικά γεγονότα, ως στοιχείο του ερμηνευτικού πλαισίου. Είναι μια «αφηγήτρια ιστοριών», για την οποία πρωταρχικός σκοπός είναι η βαθιά μόρφωση για τον πολιτισμό του παρελθόντος και η λεπτομερής πληροφόρηση για την ανθρώπινη κατάσταση, πάντα από την οπτική του παρελθόντος. Δεύτερος προσανατολισμός: επιστημονική προσέγγιση: ενσωματώνει εργαλεία της επιστημονικής σκέψης, και, με βάση την έρευνα μιας σειράς τεκμηρίων, επιδιώκει τον εξορθολογισμό και την καλύτερη δυνατή ανταπόκριση, με βάση τις διαθέσιμες ιστορικές πηγές, για έναν δημοκρατικό σκοπό: την καλλιέργεια κοινών ενδιαφερόντων με σκοπό την οικοδόμηση διαφορετικών ιστορικών ερμηνειών, και τη χρησιμοποίηση των αρχικών ισχυρισμών ως εφαλτηρίων για περαιτέρω έρευνα. Στη σχολική τάξη, ωστόσο, όπου η μία ιστορική αφήγηση συχνά κυριαρχεί, συνήθως η προσέγγιση αυτή συνίσταται στην παρουσίαση δύο διαφορετικών ή/και αντιτιθέμενων εκδοχών ενός ιστορικού συμβάντος και στην προσπάθεια των μαθητών να φτάσουν σε τεκμηριωμένα συμπεράσματα (σχετικά με το ποια είναι η καλύτερη ερμηνεία), με τη χρήση μιας σειράς τεκμηρίων, και όχι στην προώθηση μιας εκλεπτυσμένης και πολυεπίπεδης σκέψης. Ο τρόπος διδασκαλίας του μαθήματος απομακρύνεται από την παραδοχή μίας μόνο οπτικής των ιστορικών γεγονότων, και οδηγεί τους μαθητές να κατανοήσουν τα στοιχεία που κάνουν έγκυρη μία ιστορική αφήγηση, με τη χρησιμοποίηση κριτηρίων τους παρέχει, επίσης, τη δυνατότητα ενεργητικής άσκησης στην οικοδόμηση και την κριτική της ιστορικής γνώσης. Η προσέγγιση αυτή θέτει ως ζητούμενο την κριτική ενασχόλησή τους με την ιστορία, καθώς τους βοηθά να διερευνούν ιστορικά θέματα, με στόχο τη βαθύτερη κατανόησή τους. Ο ιστορικός λόγος, επομένως, δεν ελέγχεται πια ως προς την αντικειμενικότητά του αλλά ως προς το πόσο η ερμηνεία μιας συγκεκριμένης μαρτυρίας διασυνδέει παρελθόν και παρόν (Carr, 1983: 119). Η ιστορική γνώση είναι σε κάποιο βαθμό σχετική, καθώς η διερεύνηση της πρόθεσης της πηγής και του συγγραφέα της διασυνδέεται με την πρόθεση του ιστορικού. Ο προσανατολισμός αυτός δεν αμφισβητεί ότι η ιστορική σκέψη αποδέχεται μία απόλυτη αλήθεια αμφισβητεί τη δυνατότητά μας να τη γνωρίσουμε. Και αυτό είναι το όριό της. Παράδειγμα Μία άλλη εκπαιδευτικός δηλώνει στη συνέντευξή της ότι επικεντρώνεται σταθερά στον επιστημονικό χαρακτήρα της ιστορίας και στον ορθολογισμό ως γενική
4 φιλοσοφία ζωής, ως στοιχείο αυτοπροσδιορισμού («ο κύριος στόχος για μένα που είμαι ορθολογίστρια») και ως στάση απέναντι στο μάθημα της ιστορίας («βάζω όρια στην ερμηνεία [ ]»). Επιχειρεί να ταυτίσει τις προσωπικές της αξίες και ερμηνείες με τις «σωστές αξίες και τις σωστές ερμηνείες για τα γεγονότα». Το κάνει στο όνομα του ορθολογισμού: εφόσον το σωστό ταυτίζεται με το ορθολογικό και η ίδια είναι ορθολογίστρια, άρα οι προσωπικές της αξίες και ερμηνείες είναι και οι σωστές. Η πεποίθησή της αυτή διαχέεται και στην διδακτική της συμπεριφορά: προτρέπει τους μαθητές να είναι ορθολογιστές και κριτικοί στην ερμηνεία των γεγονότων και στην αξιολόγηση των ιστορικών προσωπικοτήτων, πράγμα που γι αυτήν ταυτίζεται με ένα είδος πνευματικής ανεξαρτησίας. Ταυτόχρονα, όμως, τους κατευθύνει να υιοθετήσουν τις δικές της «ορθολογικές» και «σωστές» απόψεις. Ο πιο θεμελιώδης περιορισμός μοιάζει να είναι η ίδια της η πεποίθηση στη μια «ιστορική αλήθεια» και στη μια «σωστή ιστορική ερμηνεία»: «Καλές είναι οι αντιτιθέμενες πηγές, αρκεί, βέβαια, στο τέλος να ξεκαθαρίζεται ποια είναι η ιστορική αλήθεια. Οι μαθητές δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις, και αυτό κάνει πολύ δύσκολη έως αδύνατη αυτή τη μορφή εργασίας. Και πρέπει να έχουν γνώσεις, γιατί στο τέλος πρέπει να φτάσουν στη σωστή από τις δύο ερμηνείες. Αυτό το έκανα φέτος μια-δυο φορές, αλλά στο τέλος, φτάσαμε εκεί που ήθελα εγώ, σ εκείνη την ερμηνεία που θεωρούσα σωστή. Άλλωστε, εγώ επέλεγα τις πηγές». Η ιστορία προσεγγίζεται ως μια θετικιστική κοινωνική επιστήμη που προάγει την ορθολογική σκέψη. Παρόλα αυτά, παρατηρώντας την να διδάσκει, διαπιστώνουμε και μια ολίσθηση στην απλουστευτική και αντι-επιστημονική θέση ότι η ιστορία απλώς επαναλαμβάνεται. Όταν, λ.χ., μιλάει στους μαθητές «για τη νοοτροπία στη λειτουργία των κομμάτων» τότε και σήμερα, μάλλον τονίζει την αμετάβλητη νοοτροπία, παρά διεισδύει σε αναζητήσεις των αιτίων και των συνθηκών διαμόρφωσης ανάλογων νοοτροπιών. Ή, σε άλλο μάθημα, μολονότι δίνει πηγές που προβάλλουν την διαφορετική αντίληψη του πρωθυπουργού Βενιζέλου και του βασιλιά Κωνσταντίνου για την συμμετοχή της Ελλάδας στον α παγκόσμιο πόλεμο, ωθούν τους μαθητές να διατυπώσουν μανιχαϊστικές ερμηνείες. Κυριαρχούν, επομένως, οι γενικευτικές αναφορές και τα γενικευτικά σχήματα για την ανθρώπινη δραστηριότητα του παρελθόντος καθώς και οι μηχανιστικές εφαρμογές σε αντίστοιχα θέματα του παρόντος. Τρίτος προσανατολισμός: ο «μετανεωτερικός», που εκφράζει αβεβαιότητα σχετικά με την ύπαρξη της «καλύτερης ιστορίας». Ωθεί τους μαθητές στην κατασκευή και οικοδόμηση της ιστορικής γνώσης, δίνοντας έμφαση στις σχέσεις των ποικίλων και διαφορετικών αφηγήσεων για τα γεγονότα, στη δύναμη και τη θέση των δημιουργών αυτών των αφηγήσεων, και στις λεκτικές τους επιλογές. Οι μαθητές μελετούν τις διαφορετικές ιστορικές εκδοχές με την υποστηρικτική τεκμηρίωση (όπως συμβαίνει στη δεύτερη περίπτωση). Επιπλέον, όμως, συσχετίζουν τις εκδοχές του παρελθόντος με τις πολιτικές τους χρήσεις και τον αντίκτυπο που αυτές έχουν στο παρόν. Ανοίγει έτσι ο δρόμος να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ των αφηγήσεων για το παρελθόν και των πολιτικών ενδιαφερόντων που απορρέουν από αυτές και οικοδομούν το παρόν. Στόχος δεν είναι να φτάσουν οι μαθητές σε μία αποδεκτή και έγκυρη ιστορική απόφανση, αλλά να κατανοήσουν πώς διαφορετικές ομάδες ιστορικών οργανώνουν το παρελθόν σε ιστορίες και πώς οι αφηγηματικές τους στρατηγικές μπορούν να υπηρετήσουν τους σκοπούς και τις απαιτήσεις του παρόντος και της σύγχρονης ζωής. Ο Seixas (2001: 546) υποστηρίζει ότι η εξοικείωση του μαθητή με τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους το παρελθόν γίνεται αντιληπτό και αποκτά νόημα, αποτελεί αναγκαιότητα για την καλλιέργεια ιστορικής
5 συνείδησης: εάν οι μαθητές συνειδητοποιήσουν ότι οι ιστορικοί, λόγω των διαφορετικών τους προσανατολισμών, κατασκευάζουν διαφορετικές ερμηνείες για το παρελθόν, τότε θα μπορέσουν να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα του παρελθόντος, αλλά και αυτή του δικού τους παρόντος, και να συγκροτηθούν ως ιστορικά υποκείμενα. Παράδειγμα Η εκπαιδευτικός αυτή δηλώνει στη συνέντευξη ότι θεωρεί ως βασικό σκοπό της διδασκαλίας της ιστορίας την καλλιέργεια κριτικής ιστορικής σκέψης, ειδικότερα, και κριτικής σκέψης, γενικότερα: «Η διδασκαλία της ιστορίας είναι ένας εκπληκτικός τρόπος να μάθουν να σκέφτονται κάπως ιστορικά και από κει και πέρα να σκέφτονται γενικώς!». Την αναζήτηση των αιτίων και των αποτελεσμάτων δεν την ερμηνεύει από τη θετικιστική αλλά από την κριτική τους διάσταση: την πλαισιώνει με την έννοια του ιστορικού υποκειμένου, που πρέπει, με νηφάλιες ιστορικές κρίσεις, να συνεκτιμά τις παραμέτρους που ορίζουν τον «συγκεκριμένο τόπο και ιστορικό χρόνο» στον οποίο ζει. Την πεποίθησή της αυτή την εξηγεί με ένα παράδειγμα από την ενότητα του Προσφυγικού, όπου «είναι πολύ εύκολο να μετακυλίσεις τους νέους ανθρώπους στο συναίσθημα και να τους φανατίσεις. Στόχος μου είναι να διευρύνουν την έννοια του πρόσφυγα πέρα απ το τόπο και το χρόνο. Είναι μια κατάσταση που μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή να το δουν σε σχέση με την εποχή μας, να στοχαστούν πάνω σ αυτό, να καταλάβουν ότι αυτό δεν συνέβη μόνο στους Έλληνες. Συνέβη και στους Τούρκους τότε, και σήμερα συμβαίνει σε πάρα πολλούς άλλους, και ίσως συμβεί και σε μας». Στη διδακτική πράξη, με αφορμή σύγχρονα δημοσιεύματα για τους Σύρους πρόσφυγες, και μια ιστορική πηγή για τους πρόσφυγες του 1922, οδηγεί τους μαθητές να θέσουν και να ερμηνεύσουν το προσφυγικό πρόβλημα διαχρονικά. Πεποίθησή της είναι ότι «η ιστορία, κάθε ιστορική αφήγηση, και κάθε ιστορική πηγή, αλλά και ό, τι γράφεται και λέγεται στην καθημερινότητα αποτελεί μια κατασκευή». Η ιστορική πηγή, όπως και η ιστορική αφήγηση, είναι «ένα κατασκεύασμα ενός μελετητή, που για να το κάνει στηρίχθηκε πάνω σε κάτι, στην κοσμοθεωρία του, τη νοοτροπία του». Διαφορετικά, είναι πολύ εύκολο ο δάσκαλος «να περάσει τη δική του άποψη, πολιτική, εθνική, να επιλέξει να τους δώσει μια πηγή που θα τεκμηριώνει τη δική του άποψη». Η εκκίνηση για τη σύνδεση παρελθόντος-παρόντος γίνεται, τις περισσότερες φορές, από το παρόν. Σύγχρονα θέματα κοινωνικά, πολιτικά χρησιμοποιούνται, για να αναδειχθεί ότι η αφετηρία τους βρίσκεται στο παρελθόν. Με κατάλληλα ερωτήματα, οι μαθητές συνειδητοποιούν την ιστορική διάρκεια και την ιστορική αλλαγή και εξέλιξη, όπως φαίνεται π.χ. σε διδασκαλία της για τον «Εθνικό Διχασμό». Εδώ το κεντρικό ερώτημα δεν είναι ποιος δικαιώθηκε, αλλά εάν η στάση του βασιλιά συνιστά συνταγματική παρέκκλιση. Και προκειμένου να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, η διδασκαλία ξεκινά από ένα σύγχρονο παράδειγμα ανάλογης υποτιθέμενης συνταγματικής παρέκκλισης. Συνεπής ως προς τις θέσεις της για την πνευματική χειραφέτηση των μαθητών, προσπαθεί να είναι ουδέτερη και να κάνει πράξη τις επιταγές της διαλεκτικής: να εφοδιάζει τους μαθητές με όσο μπορεί περισσότερες οπτικές για ένα γεγονός, χωρίς να επιβάλλει, ή να υποβάλλει, τη δική της οπτική. Η διδακτική πρακτική της συστοιχεί απόλυτα με τις δηλώσεις της. Εφοδιάζει τους μαθητές της με δυο τρεις πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές, συνήθως αντιτιθέμενες, και με μελέτες, που να αντιμετωπίζουν το γεγονός από κάποια ιστορική απόσταση, με σκοπό την απομάκρυνση από δογματικούς ισχυρισμούς.
6 Οι μαθητές καλούνται να μελετήσουν τις διαφορετικές ιστορικές εκδοχές με την υποστηρικτική τεκμηρίωση των ιστορικών πηγών. Επιπλέον, όμως, συσχετίζουν τις εκδοχές του παρελθόντος με τις πολιτικές τους χρήσεις και τον αντίκτυπο που αυτές έχουν στο βιούμενο παρόν. Έτσι, δίνεται η ευκαιρία να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των ιστορικών διαδικασιών του παρελθόντος αλλά και την πολυπλοκότητα του παρόντος, και να συγκροτηθούν ως ιστορικά υποκείμενα. Η διδάσκουσα φαίνεται να μεταγράφει τον σύγχρονο προβληματισμό σε μαθησιακή πρακτική. Το βασικό παιδαγωγικό της στοίχημα αφορά την ικανότητα των μαθητών να θέτουν ερωτήσεις σε ό,τι τους προσφέρεται ως αλήθεια. Ένα συμπέρασμα που προκύπτει από τα προηγούμενα, και που αποτελεί και προσωπική μου πεποίθηση, είναι η στενή σχέση ανάμεσα στη διδασκαλία της ιστορίας και τις αναπαραστάσεις και τον προσωπικό προσανατολισμό ζωής, με την έννοια του συνολικού τρόπου με τον οποίο ο εκπαιδευτικός βλέπει τον κόσμο και το παρελθόν, και τοποθετείται απέναντι σ αυτόν (Van Manen, 1977: 211). Η μετατόπιση πρέπει να γίνει προς την κατεύθυνση της διαμόρφωσης συγκροτημένης εκπαιδευτικής θεωρίας μέσα από την οποία ο εκπαιδευτικός θα καλείται να τοποθετηθεί σε ένα σύνολο από ζητήματα: πώς αντιλαμβάνεται τον εκπαιδευτικό ρόλο, την αξία του αντικειμένου που διδάσκει, ποιες προσδοκίες έχει για το μαθητή, ποιες επιστημολογικές αρχές αποδέχεται, τι επιλέγει να διδάξει, και για ποιο σκοπό αλλά και πώς βλέπει τον κόσμο, για τι είδους κόσμο ετοιμάζει τους μαθητές του τέλος, πώς η οπτική αυτή επηρεάζει και διαμορφώνει και τις διδακτικές του πρακτικές (Mamoura, 2013). Προτεραιότητα αυτών των προγραμμάτων θα μπορούσε να αποτελέσει η γνώση από τους εκπαιδευτικούς της ταυτότητάς τους, η αναγνώριση και η ανάπτυξη του δικού τους προσανατολισμού ζωής (Φρυδάκη, 2015). Η διδασκαλία φαίνεται να γονιμοποιείται, όταν περιλαμβάνει τη γνώση του εαυτού, των πεποιθήσεων, των αναπαραστάσεων, των προκαταλήψεων, των προσανατολισμών, καθώς και τις υποκείμενες αντιλήψεις για τη γνώση και το μαθητή (Balaban, 1995: 60). Βιβλιογραφία Balaban, N. (1995). Seeing the child, knowing the person, in: W. Ayers (ed.) To become a teacher: Making a difference in children s lives, pp New York: Teachers College Press. Carr E. (1983), Τι είναι η Ιστορία;, μτφρ. Φ. Λιάππα, εποπτεία: Θ. Βερέμης-Κ. Παπαθανασόπουλος, Αθήνα: Πλανήτης. Husbands, C., Kitson, A., Pendry, A. (2003). Understanding History Teaching. Teaching and Learning about the Past in Secondary Schools, Maidenhead and Philadelphia: Open University Press. Ιωαννίδου-Κουτσελίνη Μ. (1998). «Τα αναλυτικά προγράμματα σε μία μετανεοτερική εποχή», Παιδαγωγική Επιθεώρηση 28, σσ Κάββουρα Θ. (2000). «Από την Επιστημολογία της Ιστορίας στη Διδακτική έρευνα», Νεύσις 9, σσ Αθήνα. Κάββουρα, Θ. (2013). «Διαμεσολαβήσεις του φαινομένου του φασισμού σε σχολική τάξη» Εισήγηση και Πρακτικά Διημερίδας, Ερμηνεύοντας την ιστορική εμπειρία του φασισμού στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Τμήμα Ιστορίας- Αρχαιολογίας, Τομέας ιστορίας, ΕΚΠΑ, Μαρτίου Κόκκινος, Γ. (2003). Επιστήμη, Ιδεολογία, Ταυτότητα. Το μάθημα της Ιστορίας στον αστερισμό της υπερεθνικότητας και της παγκοσμιοποίησης, Αθήνα: Μεταίχμιο.
7 Μαμούρα, Μ. (2011). «Η διδασκαλία της Ιστορίας από πηγές και η διαμόρφωση ιστορικής συνείδησης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Μύθος ή Πραγματικότητα;». Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα ΦΠΨ, ΕΚΠΑ. ΕΚΤ: Mamoura, M. (2013). History Teachers Conceptions of Professional Identity in Developing Historical Consciousness to Students, American International Journal of Social Science, 2 (7), pp Seixas P. (2000). Schweigen! die Kinder! or, Does Postmodern History Have a Place in the Schools?, in: Stearns P., Seixas P., Wineburg S., Knowing, Teaching and Learning History. National and International Perspectives, New York and London: New York University Press. Seixas, P. (2001). Review of research on Social Studies, in: V. Richardson (Ed.) Handbook of Research on Teaching, Washington: American Educational Research Association. Slater, J. (1995). Teaching History in the New Europe, Cassel / Council of Europe, London. Van Manen, M. (1977). Linking practical ways of knowing with ways of being practical, Curriculum Inquiry, 6 (3), pp Φρυδάκη, Ε. (2015). Η επαγγελματική ταυτότητα του εκπαιδευτικού και το μέλλον της διδασκαλίας, Αθήνα: Κριτική.
Τρεις προσανατολισμοί για τη διδασκαλία της ιστορίας
Μαμούρα, Μ. (2011). «Η διδασκαλία της Ιστορίας από πηγές και η διαμόρφωση ιστορικής συνείδησης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Μύθος ή Πραγματικότητα;». ΕΚΤ: http://hdl.handle.net/10442/hedi/29384 Τρεις
Διαβάστε περισσότεραΕρωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;
ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.
Διαβάστε περισσότερα21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου
21 Η ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ Δρ. Νάσια Δακοπούλου Υποστήριξη στην αποτελεσματική διαχείριση του αναλυτικού προγράμματος μέσα από την υλοποίηση ενεργητικών διδακτικών τεχνικών. Γνωριμία
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία
ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το
Διαβάστε περισσότεραΗ διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές προσεγγίσεις
Έργο: «Ένταξη παιδιών παλιννοστούντων και αλλοδαπών στο σχολείο - για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο)» Επιμορφωτικό Σεμινάριο Η διαπολιτισμική διάσταση των φιλολογικών βιβλίων του Γυμνασίου: διδακτικές
Διαβάστε περισσότερα«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»
«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή. ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία
The project Εισαγωγή ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και Διδασκαλία ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: Κουλτούρα και διδασκαλία Στόχοι Να κατανοήσετε τις έννοιες της κοινωνικοπολιτισμικής ετερότητας και ένταξης στο χώρο της
Διαβάστε περισσότεραΔιερευνητική ιστορική µάθηση: Η χρήση και αξιοποίηση των ιστορικών πηγών
Διερευνητική ιστορική µάθηση: Η χρήση και αξιοποίηση των ιστορικών πηγών Αρμόδιος Τσιβάς Δρ. Επιστημών Αγωγής Σχολικός Σύμβουλος περιεχόμενα Ιστορική εκπαίδευση Διδακτική της ιστορίας Διερευνητική μάθηση
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ
Διαβάστε περισσότεραΕναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού
Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού Η εκπαίδευση ως θεσμός κοινωνικοπολιτισμικής μεταβίβασης δομολειτουργισμός και ως θεσμός κοινωνικού μετασχηματισμού κριτική
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στην Παιδαγωγική
Εισαγωγή στην Παιδαγωγική ΤΜΗΜΑ ΑΓΓΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Χειμερινό εξάμηνο 2016-2017 Διδάσκουσα: Μαρία Δασκολιά Επίκουρη καθηγήτρια Τμήμα Φ.Π.Ψ. Θεματική του μαθήματος Έννοια και εξέλιξη της Παιδαγωγικής
Διαβάστε περισσότεραΗ ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας. Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού. Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας
Η ανάλυση της κριτικής διδασκαλίας Περιεχόμενο ή διαδικασία? Βασικό δίλημμα κάθε εκπαιδευτικού Περιεχόμενο - η γνώση ως μετάδοση πληροφορίας Διαδικασία η γνώση ως ανάπτυξη υψηλών νοητικών λειτουργιών (
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Τίτλος μαθήματος ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών (ΤΕ) ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΤ1121 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS:
Διαβάστε περισσότεραΟ σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης»
ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΚΑΝΙΑΤΣΑΣ' Ο σχεδιασμός για προστασία της «παλιάς πόλης» ως σχεδιασμός της «σημερινής πόλης» Α. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Το θέμα του συνεδρίου, Ήέες πόλεις πάνω σε παλιές", είναι θέμα με πολλές
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ)
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ) Ενότητα 7: Η διδακτική μεθοδολογία και η
Διαβάστε περισσότεραΔιάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο
Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΛΠΟΛ Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Θεματική Ενότητα ΕΛΠ42
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία
Διαβάστε περισσότεραΙστορία Γυμνασίου. Γυμνάσιο Βεργίνα,
Ιστορία Γυμνασίου Γυμνάσιο Βεργίνα, 2012-2013 Ιστορία «Ιστορία, το φως της αλήθειας κι ο δάσκαλος της ζωής» Κικέρων, Ρωμαίος ρήτορας & πολιτικός Διδάσκουμε Ιστορία Α Γυμνασίου: Κ.Μιλτιάδου, Ν.Κασεττά-
Διαβάστε περισσότεραΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ. Σκεπτικό της δραστηριότητας Βασική ιδέα του σεναρίου
ΣΕΝΑΡΙΟ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Τίτλος: Ο Σωκράτης και η εποχή του Συγγραφέας: Καλλιόπη Στυλιανή Κοντιζά Γνωστικό Αντικείμενο: Ανθολόγιο Φιλοσοφικών Κειμένων Τάξη: Γ Γυμνασίου Κείμενο: Κεφάλαιο 3 ο : Σωκράτης και
Διαβάστε περισσότεραΓενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής
Γενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος (διαδικασία και τρόπος αξιολόγησης μαθητών) 2 ώρες Προγραμματισμός και προετοιμασία ερευνητικής ομάδας 2 ώρες Υλοποίηση δράσεων από υπο-ομάδες για συλλογή
Διαβάστε περισσότεραΈννοιες Φυσικών Επιστημών Ι
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ
Διαβάστε περισσότερα1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση
1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.
Διαβάστε περισσότεραΤρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017
Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική των Φυσικών Επιστημών στην Προσχολική Εκπαίδευση Ενότητα # 1.2: Η προοπτική των βασικών αρχών της φύσης των Φυσικών Επιστημών στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών
Διαβάστε περισσότεραΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ. Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α )
29 Μαΐου 2014 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Εσπερινών Επαγγελματικών Λυκείων (ΟΜΑΔΑ Α ) Α1. Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στη σημασία του δημιουργικού σχολείου στη
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons
Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Εσωτερικοποίηση του πολιτιστικού υποσυστήματος και εκπαίδευση: Talcott Parsons Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 3ο (σελ. 67-79) 2 Talcott
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Το Παραπρόγραμμα ή κρυφό Αναλυτικό Πρόγραμμα Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή
Διδακτική πρόταση 2 1 : Οι μετακινήσεις ανθρώπων σε άλλες περιοχές της γης κατά την Αρχαϊκή Εποχή Ερώτημα-κλειδί 2 Οι άνθρωποι της Αρχαϊκής Εποχής μετακινούνταν για τους ίδιους λόγους και με τον ίδιο τρόπο
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Εκπαίδευσης
Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Βεμπεριανές απόψεις για την Εκπαίδευση Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 12ο (σελ. 274 282) 2 Max Weber (1864 1920) Βεμπεριανές απόψεις για
Διαβάστε περισσότεραΗ σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD
Η σχέση Ιστορίας και Φιλοσοφίας των Επιστημών με την Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες Κωνσταντίνα Στεφανίδου, PhD Εργαστήριο Διδακτικής, Επιστημολογίας Φυσικών Επιστημών και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας,
Διαβάστε περισσότεραΔρ. Μαρία Γραβάνη «Νέες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Σάββατο, 20 Μαΐου 2017
Δρ. Μαρία Γραβάνη «Νέες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Σάββατο, 20 Μαΐου 2017 1 Επισκόπηση της Παρουσίασης Βασικά βήματα οργάνωσης και σχεδιασμού διδακτικής ενότητας
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]
Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο
Διαβάστε περισσότεραΤύπος Εκφώνηση Απαντήσεις
Α/ Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Απλή Αν κάνετε αναζήτηση µιας λέξης σε ένα αρχαιοελληνικό σώµα κειµένων, αυτό που θα λάβετε ως αποτέλεσµα θα είναι: Μια καταγραφή όλων των εµφανίσεων της λέξης στο συγκεκριµένο
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος 13 Εισαγωγή 17. ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ταυτότητα και επαγγελµατική ταυτότητα του εκπαιδευτικού 31
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος 13 Εισαγωγή 17 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: Θεωρητική προσέγγιση & κεντρικές έννοιες ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ: Ταυτότητα και επαγγελµατική ταυτότητα του εκπαιδευτικού 31 1.1. Προσεγγίσεις στην έννοια και τις
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ) Ενότητα 1: Επιστημολογικά Θέματα Ιστορίας I
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΜΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ) Ενότητα 1: Επιστημολογικά Θέματα Ιστορίας
Διαβάστε περισσότεραΧρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική
Διαβάστε περισσότεραΜαθηση και διαδικασίες γραμματισμού
Μαθηση και διαδικασίες γραμματισμού Τι είδους δραστηριότητα είναι ο γραμματισμός; Πότε, πώς και γιατί εμπλέκονται οι άνθρωποι σε δραστηριότητες εγγραμματισμού; Σε ποιες περιστάσεις και με ποιο σκοπό; Καθημερινές
Διαβάστε περισσότεραΚίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών
Κίνητρο και εμψύχωση στη διδασκαλία: Η περίπτωση των αλλόγλωσσων μαθητών/τριών Δρ Μαριάννα Φωκαΐδου Δρ Παυλίνα Χατζηθεοδούλου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Πρόγραμμα Επιμόρφωσης Εκπαιδευτικών Μέσης Εκπαίδευσης
Διαβάστε περισσότεραΔιδασκαλία γνώσεων και αξιών
Διδασκαλία γνώσεων και αξιών Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες 1-14 αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του βιβλίου: Α. Χριστοδούλου (2012). Παιδεία, εκπαίδευση, αξίες. Σημειωτική προσέγγιση. University
Διαβάστε περισσότεραΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ
ΦΥΣΙΚΑ Ε & Στ ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Φυσικές Επιστήμες Θεματικό εύρος το οποίο δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί στο πλαίσιο του σχολικού μαθήματος. Έμφαση στην ποιότητα, στη συστηματική
Διαβάστε περισσότεραΗ ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1
Η ΝΟΗΤΙΚΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑ: Η Σχετικότητα και ο Χρονισμός της Πληροφορίας Σελ. 1 Μια σύνοψη του Βιβλίου (ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ): Η πλειοψηφία θεωρεί πως η Νόηση είναι μια διεργασία που συμβαίνει στον ανθρώπινο εγκέφαλο.
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική Μεθοδολογία του μαθήματος της Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (με εφαρμογές)
Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διδακτική Μεθοδολογία του μαθήματος της Ιστορίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (με εφαρμογές) Δημήτρης Κ. Μαυροσκούφης Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη,
Διαβάστε περισσότεραΤο κομμάτι που λείπει ή αλλιώς η εκπαιδευτική βιογραφία ως εργαλείο αναστοχασμού των εκπαιδευτικών συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης
Το κομμάτι που λείπει ή αλλιώς η εκπαιδευτική βιογραφία ως εργαλείο αναστοχασμού των εκπαιδευτικών συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης Δρ. Γεώργιος Α. Κουλαουζίδης Λευκωσία 22/11/2017 3 ο Συνέδριο
Διαβάστε περισσότεραΓράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα
Διαβάστε περισσότεραΠρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών MA in Education (Education Sciences) ΑΣΠΑΙΤΕ-Roehampton ΠΜΣ MA in Education (Education Sciences) Το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στην Εκπαίδευση (Επιστήμες της Αγωγής),
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΠαιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ. Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες
Παιδαγωγικό Υπόβαθρο ΤΠΕ Κυρίαρχες παιδαγωγικές θεωρίες Θεωρίες μάθησης για τις ΤΠΕ Συμπεριφορισμός (behaviorism) Γνωστικές Γνωστικής Ψυχολογίας (cognitive psychology) Εποικοδομητισμός (constructivism)
Διαβάστε περισσότεραΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Ι. (1) Στόχοι, περιεχόμενο μαθήματος, η παρατήρηση ως τεχνική συλλογής δεδομένων στο σχολικό περιβάλλον
ΣΧΟΛΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ Ι (1) Στόχοι, περιεχόμενο μαθήματος, η παρατήρηση ως τεχνική συλλογής δεδομένων στο σχολικό περιβάλλον Στόχοι της Σχολικής Πρακτικής Ι Επιδιώκεται οι φοιτητές/-τριες: Να εξοικειωθούν με
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική της Λογοτεχνίας
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Λογοτεχνίας Ενότητα 2: Σκοποί της διδασκαλίας της λογοτεχνίας ll Βενετία Αποστολίδου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΕπιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί
Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ ΜΗ ΒΙΑΣ ΤΩΝ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΓΗΓΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Νικόλαος Χ. Μπέκας Greek classroom of Masterστην "Κοινωνική Παιδαγωγική και μάχη ενάντια στη νεανική
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: ΔΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΧΡ. ΜΠΟΥΡΑΣ Σκοπός του Μαθήματος Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή στη
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική Εννοιών τη Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία
Διδακτική Εννοιών τη Φυσικής για την Προσχολική Ηλικία Ενότητα 1η: Η Διδακτική στα πλαίσια της παραδοσιακής Παιδαγωγικής Κώστας Ραβάνης Σχολή Ανθρωπιστικών & Κοινωνικών Επιστημών Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΑΣΠΑΙΤΕ ΕΠΑΙΚ 2013-2014 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΜΑΥΡΙΚΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ «Ο ΕΝΣΤΕΡΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ-ΕΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ» ΣΤΑΜΑΤΑΚΗ ΜΑΡΙΑ ΤΣΕΜΕΚΙΔΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΣΥΝΤΥΧΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΈννοιες Φυσικών Επιστημών Ι
Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των ΦΕ. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)
Διαβάστε περισσότερα3. Κριτική προσέγγιση
Επιστημολογική προσέγγιση της σχέσης θεωρίας και πράξη 3. Κριτική προσέγγιση Καθηγητής Κώστας Χρυσαφίδης Πανεπιστήμιο Αθηνών ΤΕΑΠΗ e.mail:kchrys@ecd.uoa.gr Θεωρία και Πράξη Κριτική Προσέγγιση Οι θετικιστικές
Διαβάστε περισσότεραΤα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή
Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες
Διαβάστε περισσότεραΕλένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.
Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου
Διαβάστε περισσότεραπεριλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες
2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι
Διαβάστε περισσότεραΟι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος
Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του Ι.Ε.Π. (2017). Οδηγός Εκπαιδευτικού για την Περιγραφική Αξιολόγηση στο Δημοτικό http://iep.edu.gr/images/iep/epistimoniki_ypiresia/epist_monades/a_kyklos/evaluation/2017/2a_perigrafiki_d
Διαβάστε περισσότεραΠαιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων
Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της
Διαβάστε περισσότεραΟ Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ο Ρόλος του Κριτικού Στοχασμού στη Μάθηση και Εκπαίδευση Ενηλίκων Ενότητα 11: Κριτικός Στοχασμός και Ενδυνάμωση Γιώργος Κ. Ζαρίφης Τμήμα
Διαβάστε περισσότεραΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ
ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Morela Eri, PhD Έννοια της Ολυμπιακής Παιδείας Μορφωτική διαδικασία που αποσκοπεί στην αγωγή των νέων σύμφωνα
Διαβάστε περισσότεραΜαθήματα Προσανατολισμού Α Λυκείου
Μαθήματα Προσανατολισμού Α Λυκείου 1. Αρχαία Ελληνικά / Αρχαιογνωσία Το μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών επιδιώκει, μέσα από κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στο πρωτότυπο ή από μετάφραση, την πνευματική
Διαβάστε περισσότεραΔιάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα
Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΠΑ70/ Εκπαιδευτική Πολιτική και Αναλυτικά Προγράμματα Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΠΑ Επιστήμες της Αγωγής Θεματική Ενότητα ΕΠΑ70
Διαβάστε περισσότεραΑξιολόγηση του διδακτικού έργου και του μαθητή: πρακτική προσέγγιση από την μεριά του επαγγελματία εκπαιδευτικού
Σαλτερής Νίκος Δρ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης (Π.Ε. 70) Νομαρχίας Πειραιά Αξιολόγηση του διδακτικού έργου και του μαθητή: πρακτική προσέγγιση από την μεριά
Διαβάστε περισσότεραΘέση της Φυσικής Αγωγής στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα
Θέση της Φυσικής Αγωγής στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα 27 Σεπτεμβρίου 2010 Δ. Χατζηχαριστός - Θέση της Φυσικής Αγωγής στο εκπαιδευτικό σύστημα Διαφάνεια: 1 Ισχύον σύστημα Φυσικής Αγωγής 27 Σεπτεμβρίου
Διαβάστε περισσότεραΚάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά
Διαβάστε περισσότερα«Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γ ημερήσιου και Γ και Δ εσπερινού ΓΕΛ
«Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία» Γ ημερήσιου και Γ και Δ εσπερινού ΓΕΛ Μ. Κασκαντάμη, Χρ. Κουμπάρου Συντονίστριες Εκπαιδευτικού Έργου 6 ο ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Αττικής Από πού διδάσκουμε; Από τα «παλιά» βιβλία;
Διαβάστε περισσότεραα. η παροχή γενικής παιδείας, β. η καλλιέργεια των δεξιοτήτων του μαθητή και η ανάδειξη των
ΔΕΠΠΣ ΑΠΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ α. η παροχή γενικής παιδείας, β. η καλλιέργεια των δεξιοτήτων του μαθητή και η ανάδειξη των ενδιαφερόντων του, γ. η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων μάθησης
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου
Διδακτική δραστηριότητα Α Γυμνασίου 1. Ταυτότητα δραστηριότητας Τίτλος: Και πάλι στο σχολείο Δημιουργός: Μαρία Νέζη Πεδίο, διδακτικό αντικείμενο και διδακτική ενότητα: Μάθημα: Νεοελληνική Λογοτεχνία Τάξη:
Διαβάστε περισσότεραΗ ιστορία του φωτός σαν παραμύθι
Η ιστορία του φωτός σαν παραμύθι περιγραφή της δράσης Χρήστος Γκοτζαρίδης Φυσικός ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΗ ΦΑΣΗ Μικρή Περιγραφή: Οι μαθητές θα παρακολουθήσουν μία ιστορία, για την εξέλιξη των
Διαβάστε περισσότεραIII_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ;
III_Β.1 : Διδασκαλία με ΤΠΕ, Γιατί ; Eρωτήματα ποιες επιλογές γίνονται τελικά; ποιες προκρίνονται από το Π.Σ.; ποιες προβάλλονται από το εγχειρίδιο; ποιες υποδεικνύονται από το ίδιο το αντικείμενο; με
Διαβάστε περισσότεραΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ. Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ. Β Τάξη Λυκείου
ΦΟΡΜΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΜΙΛΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ Βαρβάρα Δερνελή ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΠΕ02 (φιλόλογος) ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΙΛΟΥ ΟΜΙΛΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ: ΜΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΤΑΞΗ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΑΘΗΤΩΝ
Διαβάστε περισσότεραΔιερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)
Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό
Διαβάστε περισσότεραΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ
ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: B ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ / ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Ημερομηνία: Σάββατο 5 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη φυσιογνωμία και στον ρόλο
Διαβάστε περισσότεραLee, P. J., (2004). Historical literacy: theory and research. In International Journal of Historical Learning Teaching and Research, 5(1).
Τίτλος Μαθήµατος: Ιστορία και ιδακτική της στο ηµοτικό Σχολείο Κωδικός Μαθήµατος: EDG 273 Κατηγορία Μαθήµατος: (Υποχρεωτικό/Επιλεγόµενο) Υποχρεωτικό Επίπεδο Μαθήµατος: (πρώτου, δεύτερου ή τρίτου κύκλου)
Διαβάστε περισσότεραΝα αναγνωρίζεται η ελευθερία του κάθε εκπαιδευτικού να σχεδιάσει το μάθημά του. Βέβαια στην περίπτωση αυτή υπάρχει ο κίνδυνος. αποτελεσμάτων.
Ιωάννης Ε. Βρεττός Αναλυτικό Πρόγραμμα Να δίνονται στους εκπαιδευτικούς όλοι οι στόχοι, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος της απόκλισης και της διαφοροποίησης των αποτελεσμάτων. Στην περίπτωση αυτή δεσμεύεται
Διαβάστε περισσότεραΜέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός. A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης
Μέθοδος-Προσέγγιση- Διδακτικός σχεδιασμός A. Xατζηδάκη, Π.Τ.Δ.Ε. Παν/μιο Κρήτης 1. MΕΘΟΔΟΣ Ο όρος μέθοδος, έτσι όπως χρησιμοποιείται στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογία, έχει ποικίλες σημασίες. Διαφοροποιείται
Διαβάστε περισσότερα3. Περιγράμματα Μαθημάτων Προγράμματος Σπουδών
3. Περιγράμματα Μαθημάτων Προγράμματος Σπουδών Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα συνοπτικά περιγράμματα των μαθημάτων που διδάσκονται στο Πρόγραμμα Σπουδών, είτε αυτά προσφέρονται από το τμήμα που είναι
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Εκπαιδευτικό υλικό και σχολικό εγχειρίδιο Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες
Διαβάστε περισσότεραΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
ΚΥΚΛΟΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Βασίλης Καραγιάννης Η παρέμβαση πραγματοποιήθηκε στα τμήματα Β2 και Γ2 του 41 ου Γυμνασίου Αθήνας και διήρκησε τρεις διδακτικές ώρες για κάθε τμήμα. Αρχικά οι μαθητές συνέλλεξαν
Διαβάστε περισσότεραΠολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση
Πολυπολιτισμικότητα και Εκπαίδευση Κωδικός μαθήματος: ΚΕΠ 302 Διδάσκων: Δημήτρης Θ. Ζάχος Πιστωτικές μονάδες: 10 Χρόνος και τόπος διεξαγωγής: Τετάρτη 6-9 αίθουσα 907 Εισαγωγικά Η επιτυχής συμμετοχή σ ένα
Διαβάστε περισσότεραΔΕΠΠΣ. ΔΕΠΠΣ και ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ
ΔΕΠΠΣ ΔΕΠΠΣ και ΝΕΑ ΒΙΒΛΙΑ Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών ΔΕΠΠΣ Φ.Ε.Κ., 303/13-03-03, τεύχος Β Φ.Ε.Κ., 304/13-03-03, τεύχος Β Ποιοι λόγοι οδήγησαν στην σύνταξη των ΔΕΠΠΣ Γενικότερες ανάγκες
Διαβάστε περισσότεραΕκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015
Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε
Διαβάστε περισσότεραΣωφρόνης Χατζησαββίδης. Οι σύγχρονες κριτικές γλωσσοδιδακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία της γλώσσας ως δεύτερης και ξένης
Σωφρόνης Χατζησαββίδης Οι σύγχρονες κριτικές γλωσσοδιδακτικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία της γλώσσας ως δεύτερης και ξένης 1 ΣΚΟΠΟΣ Oι σύγχρονες κριτικές προσεγγίσεις που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία
Διαβάστε περισσότεραΘέμα της διδακτικής πρότασης: «Η ανάπτυξη δυναμικών ομάδων και ο ρόλος τους στον ελλαδικό χώρο από το το 1453 έως το 1820».
M ί α δ ι δ α κ τ ι κ ή π ρ ό τ α σ η μ ε α ν α ζ ή τ η σ η κ α ι α ξ ι ο π ο ί η σ η ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ υ λ ι κ ο ύ α π ό τ ο λ ο γ ι σ μ ι κ ό 2 1 Ε Ν Π Λ Ω Σύντομη περιγραφή: Οι μαθητές/τριες αντλούν
Διαβάστε περισσότεραFake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ. Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου
Fake News ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ 210 6007686 www.safeline.gr Γραμμή βοηθείας Ενημέρωση-Επαγρύπνηση Γραμμή παράνομου περιεχομένου Η διασπορά ψευδών ειδήσεων ήταν και συνεχίζει να είναι ένα
Διαβάστε περισσότεραΔραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού
Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης kliapis@sch.gr 1 Ο Ρόλος του εκπαιδευτικού Αξιολογεί την αρχική μαθηματική κατάσταση κάθε παιδιού, ομαδοποιεί τα παιδιά σύμφωνα με
Διαβάστε περισσότεραΚασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ
Κασιμάτη Αικατερίνη Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Σύγχρονες θεωρητικές αντιλήψεις Ενεργή συμμετοχή μαθητή στην oικοδόμηση - ανάπτυξη της γνώσης (θεωρία κατασκευής της γνώσης-constructivism).
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα
Διαβάστε περισσότεραΠότε ένας δάσκαλος θα κρίνεται ελλιπής και πότε εξαιρετικός
Πότε ένας δάσκαλος θα κρίνεται ελλιπής και πότε εξαιρετικός Στο σχέδιο της αξιολόγησης το μεγαλύτερο μέρος (περισσότερες από 5.000 λέξεις!) καταλαμβάνεται από αναλυτικές οδηγίες για το πώς ο διδάσκων μπορεί
Διαβάστε περισσότεραΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1
ΈΝΤΥΠΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 1 Ονοματεπώνυμο & Ιδιότητα παρατηρήτριας/τη: Σχολείο - Ημερομηνία διδ. ώρα: Μάθημα τάξη γυμνασίου/λυκείου Διδακτική ενότητα ΤΟΜΕΙΣ / ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ - ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ - ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗΣ
Διαβάστε περισσότεραΟ ΥΣΣΕΑΣ Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος
Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος 3 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΕΡΑΠΕΤΡΑΣ ΛΑΣΙΘΙΟΥ 2 ο ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΛΕΣΒΟΥ ΦΟΡΜΑ 4 ου ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Διαβάστε περισσότεραΤο παραδοσιακό μοντέλο -ιδεολογία
Το παραδοσιακό μοντέλο -ιδεολογία Φρονηματισμός Εθνοκεντρισμός Έμφαση στα πολιτικο-στρατιωτικά γεγονότα Μεγάλες εθνικές αφηγήσεις με βάση την αρχή του αξιοσημείωτου Μονοδιάστατη ανάγνωση του παρελθόντος
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ)
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 19-03-2015 (5 Ο ΜΑΘΗΜΑ) Αντιμετώπιση των ΜΔ δια των ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ Σωτηρία
Διαβάστε περισσότεραΔιδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διδακτική της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ενότητα 05: Εννοιολογικές οριοθετήσεις της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης II Πολυξένη Ράγκου Άδειες
Διαβάστε περισσότερα