Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων LIBE_OJ_7/03806 ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ EUROPOL, EUROJUST, FRONTEX ΚΑΙ SCHENGEN με τη συμμετοχή των ΕΘΝΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΩΝ Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010, Τρίτη 5 Οκτωβρίου 2010, Βρυξέλλες Αίθουσα PHS 3 C 050 OJ\ doc PE v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία

2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τη σύναψη της συμφωνίας του Σένγκεν, πριν από εικοσιπέντε χρόνια, ορισμένα κράτη μέλη επιδίωξαν για πρώτη φορά και μέσα στο ίδιο νομικό πλαίσιο ορισμένους σημαντικούς πολιτικούς στόχους όπως την ελευθερία κυκλοφορίας των πολιτών τους μέσα στον χώρο Σένγκεν με την ταυτόχρονη παροχή υψηλού επιπέδου ασφάλειας. Εκτός αυτού, τα κράτη μέλη δέχτηκαν να εμπιστευθούν την προστασία των ίδιων τους των συνόρων σε άλλα κράτη μέλη και όπως και να θεσπίσουν κοινούς κανόνες όσον αφορά τους ελέγχους θεωρήσεων και ασφαλείας δημιουργώντας εκτός αυτού ένα σύστημα αξιολόγησης ομοτίμων. Αυτό στάθηκε δυνατόν, παρά την αρχική πολυμορφία των εθνικών νομοθεσιών, με την προοδευτική ευθυγράμμιση τους μέσα σε ένα εξελικτικό κοινό νομικό πλαίσιο το οποίο συνοδευόταν από κοινά εργαλεία και δίκτυα μέσω των οποίων συνδέονταν και συνδέονται ακόμη χιλιάδες εθνικοί υπάλληλοι (το σύστημα SIS) και στα οποία οι προειδοποιήσεις ασφαλείας των άλλων χωρών αντιμετωπίζονται σαν να αφορούν όλα τα κράτη μέλη. Στο πλαίσιο αυτό η συμφωνία Σένγκεν θα μπορούσε να θεωρηθεί ως η πραγματική αφετηρία ενός ακόμη πιο φιλόδοξου πολιτικού στόχου ο οποίος προβλεπόταν από την Συνθήκη του Άμστερνταμ και ο οποίος επιβεβαιώθηκε πρόσφατα από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας σύμφωνα με την οποία «η Ένωση συγκροτεί χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, με σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των διαφορετικών νομικών συστημάτων και παραδόσεων των κρατών μελών». (Άρθρο 67 ΣΛΕΕ). Ο φιλόδοξος αυτός στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της συνεκτικής και συνολικής ευρωπαϊκής στρατηγικής που ορίστηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 10 Δεκεμβρίου 2009 (πρόγραμμα της Στοκχόλμης) σύμφωνα με το οποίο η συνεργασία ανάμεσα στα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να υποστηριχθεί με τον ανασχηματισμό των ήδη υπαρχόντων ευρωπαϊκών οργανισμών, όπως είναι η Europol, η Eurojust και το Frontex, αλλά και με τη δημιουργία νέων εάν αυτό είναι δυνατόν. Σύμφωνα με τη Συνθήκη και το πρόγραμμα της Στοκχόλμης, αυτοί οι ευρωπαϊκοί οργανισμοί θα πρέπει να συνιστούν τα επιχειρησιακά εργαλεία τα οποία θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα κράτη μέλη και τα ίδια τα θεσμικά όργανα της ΕΕ προκειμένου να παραχωρούνται οι ατομικές ελευθερίες και να είναι εγγυημένη η ασφάλεια στην ΕΕ. Ένας τέτοιος στόχος απαιτεί από την μία τον επιχειρησιακό συντονισμό που θα πρέπει να παράσχει η νέα Επιτροπή Εσωτερικής Ασφάλειας (COSI, άρθρο 71 ΣΛΕΕ) όπως και τη δημιουργία ισχυρού κοινοβουλευτικού ελέγχου σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, όπως προβλέπεται από το άρθρο 12 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα άρθρα 70, 85 (Eurojust) και 88 (Europol) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να σημειωθεί ότι ένα έτος μετά από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης δεν έχει ακόμη οριστεί το νομοθετικό πλαίσιο που θα διαμορφώσει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Η διακοινοβουλευτική συνεδρίαση των επιτροπών με τη συμμετοχή των μελών των αντίστοιχων επιτροπών δικαιοσύνης και εσωτερικών Υποθέσεων των 27 εθνικών κοινοβουλίων της ΕΕ παρέχει λοιπόν στους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την πρώτη ευκαιρία μετά από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας να συζητήσουν το θέμα της δημοκρατικής λογοδοσίας του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης και PE v /8 OJ\ doc

3 πιο συγκεκριμένα της συνεργασίας στο πλαίσιο της συμφωνίας Σένγκεν όπως και το θέμα των δραστηριοτήτων των τριών κύριων οργανισμών (Europol, Eurojust και Frontex) που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Η διακοινοβουλευτική συνεδρίαση των επιτροπών πραγματοποιείται μέσα στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που ξεκίνησε με πρωτοβουλία της Διάσκεψης των Προέδρων των κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUSC) στη Στοκχόλμη, τον Μάιο του Οι Πρόεδροι των κοινοβουλίων της ΕΕ ζήτησαν από την ερχόμενη βελγική προεδρία της EUSC «να εξετάσουν την πρόταση προγραμματισμού τακτικών διασκέψεων κοινοβουλευτικών επιτροπών στις οποίες να συζητούνται ευρωπαϊκές υποθέσεις, εξωτερικές υποθέσεις, η άμυνα, όπως και η δικαιοσύνη και οι εσωτερικές υποθέσεις σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Το Βελγικό Κοινοβούλιο θα παρουσιάσει τις προτάσεις του στην επόμενη Διάσκεψη των Προέδρων των κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες τον Μάιο του Σε αυτό το πλαίσιο η διακοινοβουλευτική αυτή συνεδρίαση των επιτροπών έχει ως στόχο να συμβάλει στην εκπλήρωση της εντολής που δόθηκε από την Διάσκεψη των Προέδρων των κοινοβουλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Βελγική Προεδρία σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. OJ\ doc 3/8 PE v02-00

4 Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010 Πρόεδρος: κ. Juan Fernando LÓPEZ AGUILAR, Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου OPENING SESSION ΣΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο κ. Juan Fernando LÓPEZ AGUILAR κ. Fernard KOEKBERG, Πρόεδρος της Μόνιμης Επιτροπής για την Εσωτερική Ασφάλεια (COSI), Βελγική Προεδρία κ. Jean-Louis DE BROUWER, Διευθυντής στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, Γενική Διεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων, Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΜΕΡΟΣ I FRONTEX κ. Ilkka LAITINEN, Διευθυντής του Frontex κ. Simon BUSUTTIL, Εισηγητής για την αναθεώρηση της εντολής του Frontex, επιτροπή LIBE, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Frontex) ιδρύθηκε το 2004 και κατέστη πλήρως λειτουργικός τον Οκτώβριο του Ο ρόλος του είναι ο συντονισμός της λειτουργικής συνεργασίας ανάμεσα στα κράτη μέλη στον τομέα της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων. Η Επιτροπή πρότεινε πρόσφατα ορισμένες τροποποιήσεις του κανονισμού με τον οποίο ιδρύθηκε ο Frontex, και πιο συγκεκριμένα όσον αφορά τη δυνατότητα του Frontex να αγοράζει εξοπλισμό και την υποχρέωση των κρατών μελών να συμβάλλουν στο απόθεμα εξοπλισμού του Frontex, τη δημιουργία αποθέματος προσωπικού συνοριοφυλάκων, τους όρους συνεργασίας με τους οργανισμούς και τις υπηρεσίες της ΕΕ και τις τρίτες χώρες κ.ά.. Η πρόταση αυτή συζητείται αυτή τη στιγμή στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο. Αυτό το μέρος της συνεδρίασης θα παράσχει την ευκαιρία να συζητηθούν οι δραστηριότητες του Frontex, όπως και οι μελλοντική εξέλιξη του οργανισμού. PE v /8 OJ\ doc

5 ΜΕΡΟΣ II EUROPOL κ. Rob WAINWRIGHT, Διευθυντής της Europol κ. Agustín DÍAZ DE MERA GARCÍA CONSUEGRA, Βουλευτής της επιτροπής LIBE, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Λόρδος Peter BOWNESS, Πρόεδρος της Υποεπιτροπής Δικαιοσύνης και θεσμικών οργάνων της ΕΕ, Βουλή των Λόρδων Η Συνθήκη της Λισσαβώνας (άρθρο 88 παράγραφος 2 ΣΛΕΕ) ορίζει όσον αφορά το μελλοντικό νομικό πλαίσιο της Europol (το οποίο προβλέπεται να οριστεί μέσω κανονισμών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σύμφωνα με την συνήθη νομοθετική διαδικασία ) ότι θα καθορίζει εκτός των άλλων τις διαδικασίες ελέγχου των δραστηριοτήτων της Europol από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπως και από τα εθνικά κοινοβούλια. Ο συλλογισμός σχετικά με τους όρους και τις αρμοδιότητες του ελέγχου συνιστά αναγκαία άσκηση στην οποία οι νομοθέτες (εθνικοί και ευρωπαϊκοί) θα πρέπει να συμμετέχουν ήδη από τα πρώτα στάδια. Η συνεδρίαση αυτή μπορεί να αποτελέσει πλαίσιο για μια τέτοια συζήτηση. Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προβλέψει ότι θα υποβάλει πρόταση κανονισμού σχετικά με την Europol το 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε στα ψηφίσματά του του Νοεμβρίου του 2009 να υποβληθεί πρόταση έξι μήνες μετά από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισσαβώνας. Τρίτη 5 Οκτωβρίου Κοκτέιλ Κτίριο Paul-Henri Spaak, 2ος όροφος Πρόεδρος: κ. Juan Fernando LÓPEZ AGUILAR, Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου *** ΜΕΡΟΣ III EUROJUST κ. Aled WILLIAMS, Πρόεδρος του συλλογικού σώματος της Eurojust κ. Renate WEBER, Εισηγήτρια σχετικά με την Eurojust, επιτροπή LIBE κ. Christine DEFRAIGNE, Πρόεδρος της Επιτροπής Δικαιοσύνης, Βελγική Γερουσία OJ\ doc 5/8 PE v02-00

6 Η Eurojust, όπως προβλεπόταν από τα συμπεράσματα του Τάμπερε, ενώ υπήρχε ήδη από το 2001 σε προσωρινή μορφή (προ-eurojust), ιδρύθηκε επίσημα το 2002 και ενισχύθηκε περαιτέρω με την απόφαση του Συμβουλίου 2009/426/JHA της 16ης Δεκεμβρίου του Η Eurojust αποτελείται από ένα μέλος από κάθε κράτος μέλος, το οποίο είναι είτε δικαστής, είτε εισαγγελέας, είτε αστυνομικός με ανάλογες αρμοδιότητες και διορίζεται από το κάθε κράτος μέλος. Καθήκον της είναι η υποκίνηση και βελτίωση του συντονισμού και της συνεργασίας όσον αφορά τις διακρατικές έρευνες και ποινικές διώξεις. Στη Συνθήκη της Λισσαβώνας υπάρχει ειδική διάταξη για την Eurojust όπου ορίζεται ότι οι δραστηριότητές της πρέπει να αξιολογούνται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπως και από τα εθνικά κοινοβούλια. Με τη συνεδρίαση αυτή θα δοθεί η ευκαιρία να συζητηθούν οι τρέχουσες δραστηριότητες της Eurojust, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης ενίσχυσης της εντολής της, όπως και οι μελλοντικές της προοπτικές στο πλαίσιο της συνθήκης της Λισσαβώνας ΜΕΡΟΣ IV 25 Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΤΟΥ ΣΕΝΓΚΕΝ κ. Gunter CEUPPENS, Πρόεδρος της ομάδας εργασίας SCH-EVAL, Βελγική Προεδρία κ. Carlos COHO, Εισηγητής σχετικά με το Σένγκεν, επιτροπή LIBE κ. Anne-Marie ESCOFFIER, Γερουσιαστής, Γαλλική Γερουσία Πριν από εικοσιπέντε χρόνια, στις 14 Ιουνίου 1985, πέντε κράτη μέλη (το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο και οι Κάτω Χώρες) υπέγραψαν μια Συνθήκη για να δημιουργήσουν μεταξύ τους έναν χώρο χωρίς εσωτερικά σύνορα. Η συνθήκη αυτή είναι γνωστή ως «συμφωνία Σένγκεν» από το όνομα της πόλης όπου υπεγράφη, η οποία βρίσκεται στο Λουξεμβούργο. Υπεγράφη μία ακόμη σύμβαση στις 19 Ιουνίου 1990 και το 1995 τέθηκαν και οι δύο σε ισχύ, καταργώντας τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα των υπογραφόντων κρατών και δημιουργώντας ενιαία εξωτερικά σύνορα. Οι έλεγχοι σε αυτά διεξάγονται σύμφωνα με πανομοιότυπες διαδικασίες. Από τότε ο χώρος Σένγκεν διευρύνθηκε σταδιακά και περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ (εκτός από το ΗΒ, την Ιρλανδία, την Κύπρο, την Ρουμανία και τη Βουλγαρία) και τρίτες χώρες (την Ισλανδία, τη Νορβηγία και την Ελβετία). Επίσης έχουν εγκριθεί κοινά μέτρα όσον αφορά τις θεωρήσεις, το άσυλο και τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΛΗΞΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟΝ ΧΩΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ PE v /8 OJ\ doc

7 κ. Juan Fernando LÓPEZ AGUILAR, Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κ. Olga ZRIHEN, Γερουσιαστής, Βελγική Γερουσία. OJ\ doc 7/8 PE v02-00

8 ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Οι παρουσιάσεις έναρξης κάθε συνόδου δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα δέκα λεπτά. Προκειμένου να λάβουν το λόγο όσο το δυνατόν περισσότεροι βουλευτές κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο χρόνος αγόρευσης δεν θα υπερβαίνει τα δυο λεπτά ανά παρέμβαση ή ερώτηση. Οι βουλευτές που επιθυμούν να λάβουν τον λόγο παρακαλούνται συμπληρώσουν το ειδικό έντυπο που θα διανεμηθεί στην αίθουσα συνεδριάσεων (αναφέροντας το ονοματεπώνυμο και το κοινοβούλιό τους). Για κάθε δύο βουλευτές των εθνικών κοινοβουλίων που θα λαμβάνουν τον λόγο θα λαμβάνει τον λόγο και ένας βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προκειμένου να συμπληρώσουν τις ομιλίες τους οι αγορητές έχουν τη δυνατότητα να υποβάλουν προηγουμένως συμπληρωματικά έγγραφα στη γραμματεία (κατά προτίμηση στα Αγγλικά ή τα Γαλλικά) (ηλ. ταχυδρομείο: Τα έγγραφα αυτά θα διανεμηθούν κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Τα έγγραφα της συνεδρίασης θα προστίθενται σταδιακά στη διαδικασία των ακροάσεων της Επιτροπής LIBE στη διεύθυνση: E ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΑΣΤΟΥΝ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ Η συνεδρίαση είναι ανοιχτή στο κοινό. Ωστόσο, για λόγους ασφαλείας, οι συμμετέχοντες που δεν διαθέτουν δελτίο εισόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου πρέπει να έχουν εφοδιασθεί από πριν με προσωρινό δελτίο εισόδου. Για το σκοπό αυτό πρέπει να επικοινωνήσουν με τη Γραμματεία (iplibe@europarl.europa.eu) έως τις 27 Σεπτεμβρίου Είναι απαραίτητο να μας παράσχετε το πλήρες ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση και την ημερομηνία γέννησής σας. Χωρίς αυτές τις πληροφορίες, η Υπηρεσία Ασφαλείας δεν θα σας εκδώσει δελτίου εισόδου. ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Γραμματεία LIBE Σχέσεις με τα εθνικά κοινοβούλια Helene CALERS Eszter FAY Διοικητικός υπάλληλος Διοικητικός υπάλληλος Γραφείο: RMD 04J018 Γραφείο: WIE 05U025 Τηλέφωνο: +32(0) Τηλέφωνο: +32 (0) ip-libe@europarl.europa.eu eszter.fay@europarl.europa.eu Päivi HAPPONEN Charlotte JANS BASTIN Βοηθός Βοηθός Γραφείο: RMD 04J042 Γραφείο: WIE 05U004 Τηλέφωνο: +32(0) Τηλέφωνο: +32 (0) ip-libe@europarl.europa.eu charlotte.jansbastin@europarl.europa.eu PE v /8 OJ\ doc