ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2011 ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»

Transcript

1 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2011 ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΜΜΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» ΠΕΜΠΤΟ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Γ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ: ΚΛΑΔΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΜΕ: ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗ ΚΛΑΔΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ: ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗ 2 η Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Η ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ ΕΙΔΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΔΙΚΤΥΟ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΩΝ CORALLIA ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΣ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΝΑΝΟ/ΜΙΚΡΟΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ (MI-CLUSTER) ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 2

3 ΔΙΑΓΡΑΜΜΜΑΤΑ / ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΙΝΑΚΕΣ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Διάγραμμα 2.1. Αναθεωρημένος δείκτης βιομηχανικής παραγωγής στον κλάδο της πλαστικής συσκευασίας ( )...6 Διάγραμμα 2.2. Παραγωγή και εγχώρια (φαινομενική) κατανάλωση ειδών πλαστικής συσκευασίας ( ) Πίνακας 2.1. Πωλήσεις παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου πλαστικής συσκευασίας ( )... 9 Πίνακας 2.2 Χρηματοοοικονομικοί δείκτες παραγωγικών επιχειρήσεων πλαστικής συσκευασίας ( )9 Πίνακας 2.3. Εγχώρια αγορά πλαστικών ειδών συσκευασίας ( ) Πίνακας 4.1: Ορισμοί χρηματοοικονομικών δεικτών Πίνακας 4.2. Επωνυμίες επιχειρήσεων που περιλαμβάνονται στα δείγματα των κλαδικών μελετών Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 3

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στην παρούσα έκθεση παρουσιάζονται τα κύρια σημεία του κλάδου της πλαστικής συσκευασίας, έτσι όπως αυτά καταγράφηκαν βάσει της σχετικής κλαδικής μελέτης της ICAP Group AE. Η παρούσα κλαδική ανάλυση αποτελεί μέρος της πέμτπης ενότητας της Ετήσιας Έκθεσης για το έτος 2011 με θέμα «Η Κατάσταση και Προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα», η οποία πραγματεύεται την αποτύπωση και ανάλυση της κλαδικής και δικτυακής διάστασης των ΜΜΕ σε δέκα κλάδους του τομέα μεταποίησης. Η συγκεκριμένη έκθεση αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος, παρουσιάζονται τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά του κλάδου της πλαστικής συσκευασίας αναφορικά με τη δομή και διάρθρωσή του (πληθυσμός, μέγεθος, συνοπτικό προφίλ επιχειρήσεων κλπ.), το ισχύον θεσμικό και κανονιστικό πλαίσιο, τα κύρια χρηματοοικονομικά μεγέθη των σημαντικότερων επιχειρήσεων, καθώς και τα βασικά μεγέθη της παραγωγής, και της εγχώριας κατανάλωσης των προϊόντων του κλάδου. Επισημαίνεται ότι, τα εν λόγω μεγέθη του κλάδου εκτιμούνται κάθε φορά βάσει στοιχείων πρωτογενούς έρευνας που έχει εκπονηθεί μεταξύ των σημαντικότερων επιχειρήσεων του κλάδου, καθώς και βάσει εκτιμήσεων της αγοράς ή/και άλλων δευτερογενών πηγών (π.χ. επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ.). Η ανάλυση πραγματοποιείται μέσα από την συνοπτική παρουσίαση της αντίστοιχης κλαδικής μελέτης, έτσι όπως αυτή εκπονήθηκε από την ICAP Group ΑΕ την αντίστοιχη χρονική περίοδο. Το δεύτερο μέρος της ενότητας, αφορά την αναλυτική παρουσίαση τριών δικτύων / συνεργατικών σχηματισμών επιχειρήσεων, που αφορούν τον κλάδο της μεταποίησης. Όπως και με τις κλαδικές μελέτες, η επιλογή βασίστηκε στην αντιπροσωπευτικότητα των εν λόγω δικτύων αναφορικά με παράγοντες ανταγωνιστικότητας και αναπτυξιακής δυναμικής των ΜΜΕ. Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 4

5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ 2.1 ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Η συγκεκριμένη κλαδική μελέτη υλοποιήθηκε τον Μάιο του 2011 και αντικείμενο διερεύνησής της είναι η αγορά του κλάδου της πλαστικής συσκευασίας και ειδικότερα των εύκαμπτων ειδών πλαστικής συσκευασίας (π.χ. σάκοι, σακούλες, φύλλα και φιλμ συσκευασίας κλ.π.) και των δύσκαμπτων ειδών πλαστικής συσκευασίας (π.χ. δεξαμενές, βυτία, κιβώτια, κουτιά, βαρέλια κλπ.). Ο κλάδος της πλαστικής συσκευασίας περιλαμβάνει πληθώρα προϊόντων, τα οποία παρουσιάζουν διαφοροποιήσεις ως προς τις πρώτες ύλες και τις ιδιότητές τους, γεγονός που επιτρέπει τη χρήση τους σε πολλές διαφορετικές εφαρμογές. Σημαντικό μέρος αυτών προορίζεται για τη συσκευασία βιομηχανικών και αγροτικών προϊόντων. Υπάρχουν πολλών διαφορετικών τύπων πολυμερή, τα οποία χρησιμοποιούνται μόνα τους ή σε συνδυασμό για την παραγωγή πλαστικών ειδών συσκευασίας. Για τις περισσότερες εφαρμογές όμως, χρησιμοποιείται περιορισμένος αριθμός πολυμερών. Τα πιο συνηθισμένα από αυτά είναι (α) το Πολυαιθυλένιο (ΡΕ), (β) το Πολυπροπυλένιο (ΡΡ), (γ) το Πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC), (δ) η Πολυστερίνη (PS) και (ε) το Τερεφθαλικό Πολυαιθυλένιο (ΡΕΤ). Όλες οι μέθοδοι παραγωγικής διαδικασίας αποτελούνται από τρία βασικά στάδια. Στο πρώτο στάδιο, το πλαστικό που είναι συνήθως σε μορφή κόκκων θερμαίνεται ώστε να μαλακώσει ή να λιώσει. Στη συνέχεια σχηματοποιείται σε κάποιο είδος καλουπιού. Τέλος, αφήνεται έως ότου κρυώσει, ώστε να διατηρήσει το σχήμα του. Μια σημαντική ιδιότητα του πλαστικού που το καθιστά κατάλληλο για ένα εύρος εφαρμογών συσκευασίας, είναι η ικανότητά του να μορφοποιείται εύκολα σε ποικιλία σχημάτων με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Βέβαια, η ποικιλομορφία των ειδών πλαστικής συσκευασίας, δεν επιτρέπει τη χρήση ενιαίου τρόπου παραγωγής αυτών. Η επιλογή της παραγωγικής διαδικασίας εξαρτάται από παράγοντες, όπως η ποιότητα και η ποσότητα των παραγόμενων προϊόντων, η απαιτούμενη ακρίβεια στις διαστάσεις τους, το σχήμα και το μέγεθός τους. Ο μηχανολογικός εξοπλισμός που διαθέτουν οι επιχειρήσεις του κλάδου διαφοροποιείται ανάλογα με το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους. Έτσι, είναι δύσκολο για επιχειρήσεις μικρού ή μεσαίου μεγέθους (ΜΜΕ) να παράγουν παράλληλα διαφορετικά είδη πλαστικής συσκευασίας, δεδομένου ότι το κόστος αγοράς και αναβάθμισης του μηχανολογικού τους εξοπλισμού είναι υψηλό. Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 5

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ένδειξη για την εξέλιξη του όγκου της εγχώριας παραγωγής σε διάφορους βιομηχανικούς κλάδους αποτελούν οι αντίστοιχοι δείκτες της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Σκοπός του Δείκτη Βιομηχανικής Παραγωγής είναι η σύγκριση του μεγέθους (όγκου) της εκάστοτε μέσης ετήσιας (ή μηνιαίας) παραγωγής προς την αντίστοιχη παραγωγή μιας δεδομένης περιόδου, η οποία λαμβάνεται ως βάση. Όπως παρατηρείται από τα στοιχεία του διαγράμματος, ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής του κλάδου πλαστικής συσκευασίας ακολούθησε πτωτική πορεία την περίοδο και διαμορφώθηκε σε 95,6 το 2010 από 133,4 το 2000 (έτος βάσης: 2005=100). Διάγραμμα 2.1. Αναθεωρημένος δείκτης βιομηχανικής παραγωγής στον κλάδο της πλαστικής συσκευασίας ( ) ,4 130, , , , ,1 95, Έτος βάσης: 2005 Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2.2 ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Τον Αύγουστο του 2001 ψηφίστηκε ο Νόμος 2939/2001 για τις συσκευασίες και την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων και την ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π), εναρμονίζοντας την ελληνική νομοθεσία με την Κοινοτική Οδηγία 94/62. Ο νόμος αφορά όλες τις συσκευασίες που διατίθενται στην αγορά και τα απόβλητα των συσκευασιών που προέρχονται από τις βιομηχανίες, το εμπόριο, τα γραφεία, τα καταστήματα, τις υπηρεσίες, τα νοικοκυριά ή από οποιαδήποτε άλλη πηγή, ανεξάρτητα από τα υλικά από τα οποία αποτελούνται. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία καθορίζει και ποσοτικούς στόχους για τον έλεγχο της προόδου στη διαχείριση απορριμμάτων συσκευασίας. Στην οδηγία αυτή προβλέπονται διαφορετικές ρυθμίσεις για την Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 6

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 και τα νέα κράτη μέλη της ΕΕ, προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επιπρόσθετα, έχουν εκδοθεί μια σειρά από κοινοτικές αποφάσεις που ρυθμίζουν επιμέρους θέματα σχετικά με τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασίας, όπως οι εξής: 1997/129/ΕΚ Απόφαση της Επιτροπής της 28ης Ιανουαρίου 1997 για τον καθορισμό συστήματος αναγνώρισης των υλικών συσκευασίας σύμφωνα με την οδηγία 94/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασιών. 1999/177/ΕΚ Απόφαση της Επιτροπής της 8ης Φεβρουαρίου 1999 σχετικά με την καθιέρωση των όρων παρέκκλισης για τις πλαστικές παλέτες και κιβώτια όσον αφορά τα επίπεδα συγκέντρωσης που καθορίζει η οδηγία 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απόβλητα συσκευασιών. 2001/524/ΕΚ Απόφαση της Επιτροπής της 28ης Ιουνίου 2001 σχετικά µε τη δημοσίευση των στοιχείων αναφοράς των προτύπων ΕΝ 13428:2000, ΕΝ 13429:2000, ΕΝ 13430:2000, ΕΝ 13431:2000 και ΕΝ 13432:2000 στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στο πλαίσιο της εφαρμογής της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας. 2005/270/ΕΚ Απόφαση της Επιτροπής της 22ας Μαρτίου 2005 για τον καθορισμό των πινάκων του συστήματος βάσεων δεδομένων σύμφωνα με την οδηγία 94/62/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας. 2.3 ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Στον κλάδο της πλαστικής συσκευασίας δραστηριοποιείται σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων, οι οποίες ασχολούνται με μία ή περισσότερες κατηγορίες προϊόντων. Σε ορισμένες εταιρείες, το αντικείμενο δραστηριότητάς τους περιλαμβάνει και την παραγωγή ή/και εισαγωγή και άλλων προϊόντων πέραν των εξεταζομένων (π.χ. χάρτινα είδη συσκευασίας, φιλμ θερμοκηπίου, αυτοκόλλητες ταινίες, πλαστικά είδη μίας χρήσης, μονωτικά υλικά κλπ.). Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Στον εξεταζόμενο κλάδο εντάσσονται επίσης ορισμένες καθετοποιημένες επιχειρήσεις που παράγουν πλαστικά είδη για τη συσκευασία των προϊόντων τους (π.χ. χυμών, αναψυκτικών και αγροτικών προϊόντων), καθώς επίσης και επιχειρήσεις που ασχολούνται παράλληλα με την εκτύπωση των εξεταζόμενων προϊόντων. Θα πρέπει να τονισθεί ότι, στην πλειοψηφία των επιχειρήσεων, ο τομέας της πλαστικής συσκευασίας καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της δραστηριότητάς τους, ενώ λίγες είναι εκείνες που ασχολούνται κατά κύριο λόγο με άλλα προϊόντα. Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας αγοράς πλαστικών ειδών συσκευασίας καλύπτουν οι παραγωγικές επιχειρήσεις. Παρ όλα αυτά, το ύψος των εισαγωγών σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων είναι σημαντικό. Οι εξαγωγές που πραγματοποιούνται σε δύσκαμπτα προϊόντα πλαστικής συσκευασίας είναι αμελητέες, κυρίως λόγω του μεγάλου όγκου τους που αυξάνει σημαντικά το κόστος μεταφοράς. Αντίθετα, στα εύκαμπτα υλικά συσκευασίας (όπως φύλλα και φιλμ) πραγματοποιούνται εξαγωγές σε ευρύτερη κλίμακα. Πολλές από τις επιχειρήσεις του κλάδου είναι πιστοποιημένες κατά ISO, γεγονός που διευκολύνει την ανάπτυξη της εξαγωγικής τους δραστηριότητας. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η εξέλιξη των πωλήσεων των σημαντικότερων παραγωγικών εταιρειών (δείγμα 11 εταιρειών, βλ. αναλυτικά στον πίνακα παραρτήματος 4.2) του κλάδου. Επισημαίνεται ότι, οι πωλήσεις αφορούν το σύνολο των δραστηριοτήτων των εταιρειών, ανεξάρτητα από το ποσοστό συνεισφοράς των πλαστικών ειδών συσκευασίας στο συνολικό κύκλο εργασιών τους. Για το 2010 εμφανίζεται ο κύκλος εργασιών των εταιρειών για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία πωλήσεων κατά τη διάρκεια εκπόνησης της μελέτης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του πίνακα, οι συνολικές πωλήσεις των 11 παραγωγικών επιχειρήσεων πλαστικής συσκευασίας ακολούθησαν ανοδική τάση την περίοδο , με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 14% περίπου. Ωστόσο, το 2009 παρουσίασαν μείωση κατά 13% περίπου σε σχέση με το προηγούμενο έτος, διαμορφούμενες σε 13,2 εκατ. Εάν ληφθούν υπόψη μόνο τα στοιχεία των εταιρειών για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία τόσο το 2009 όσο και το 2010, τότε προκύπτει περαιτέρω μείωση των συνολικών τους πωλήσεων την τελευταία χρονιά κατά 7% περίπου. Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Πίνακας 2.1. Πωλήσεις παραγωγικών επιχειρήσεων του κλάδου πλαστικής συσκευασίας ( ) Σύνολο Πηγή: Δημοσιευμένοι Ισολογισμοί ICAP Group ΑΕ Στη συνέχεια πραγματοποιείται χρηματοοικονομική ανάλυση του δείγματος των 11 επιχειρήσεων του κλάδου για την περίοδο , σύμφωνα με τα δημοσιευμένα οικονομικά τους στοιχεία. Για κάθε επιχείρηση υπολογίζονται 8 δείκτες για τα έτη , καθώς και οι αντίστοιχοι μέσοι όροι πενταετίας. Ο μέσος όρος του δείκτη περιθωρίου μικτού κέρδους των 11 μεγαλύτερων παραγωγικών εταιρειών του κλάδου, παρουσίασε διακυμάνσεις την περίοδο και διαμορφώθηκε σε 20,57% (μέσος όρος πενταετίας). Διακυμάνσεις παρουσίασε και ο δείκτης περιθωρίου καθαρού κέρδους, κυμαινόμενος σε χαμηλότερα επίπεδα. Ο αντίστοιχος μέσος όρος πενταετίας διαμορφώθηκε σε 7,59%. Ο μέσος δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων, παρουσίασε αυξομειώσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου και διαμορφώθηκε σε 6,64% για την ομάδα των 11 επιχειρήσεων. Η μέση ετήσια γενική ρευστότητα ακολούθησε ανοδική πορεία την εξεταζόμενη περίοδο και διαμορφώθηκε σε 1,84 κατά μέσο όρο. Όσον αφορά τους δείκτες χρηματοοικονομικής διάρθρωσης, ο μέσος όρος του λόγου ξένων προς ίδια κεφάλαια για την ομάδα των 11 επιχειρήσεων διαμορφώθηκε κατά την πενταετία σε 1,37, ενώ η κάλυψη χρηματοοικονομικών δαπανών σε 4,12. Αναφορικά με τους δείκτες δραστηριότητας, ο μέσος όρος της προθεσμίας είσπραξης απαιτήσεων κατά την πενταετία διαμορφώθηκε στις 127 ημέρες και ο δείκτης προθεσμίας εξόφλησης των προμηθευτών στις 94 ημέρες, για τις 11 επιχειρήσεις του κλάδου. Πίνακας 2.2 Χρηματοοοικονομικοί δείκτες παραγωγικών επιχειρήσεων πλαστικής συσκευασίας ( ) ΜΟΔ Κερδοφορία Περιθώριο Μικτού Κέρδους (%) Σύνολο 11 21,92 20,44 21,55 18,92 20,02 20,57 Περιθώριο Καθαρού Κέρδους (%) Σύνολο 11 8,12 8,93 8,03 5,80 7,05 7,59 Αποδοτικότητα Αποδοτικότητα Ιδίων Κεφαλαίων (%) Σύνολο 11 7,84 8,70 7,08 3,95 5,64 6,64 Ρευστότητα Γενική Ρευστότητα Σύνολο 11 1,19 1,36 1,64 2,51 2,51 1,84 Χρηματοοικονομική διάρθρωση Σχέση Ξένων προς Ίδια Κεφάλαια Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Πίνακας 2.2 Χρηματοοοικονομικοί δείκτες παραγωγικών επιχειρήσεων πλαστικής συσκευασίας ( ) ΜΟΔ Σύνολο 11 1,44 1,36 1,40 1,43 1,21 1,37 Κάλυψη Χρηματοοικονομικών Δαπανών Σύνολο 11 6,03 4,90 3,26 2,25 4,16 4,12 Δραστηριότητα Μέσος Όρος Προθεσμίας Είσπραξης Απαιτήσεων (Ημέρες) Σύνολο Μέσος Όρος Προθεσμίας Εξόφλησης Προμηθευτών (Ημέρες) Σύνολο ΜΟΔ: Μέσος Όρος Δεικτών Πηγή: Δημοσιευμένοι Ισολογισμοί ICAP Group A.E. 2.4 Η ΕΓΧΩΡΙΑ ΑΓΟΡΑ ΕΙΔΩΝ ΠΛΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ Το μέγεθος της συνολικής εγχώριας παραγωγής πλαστικών ειδών συσκευασίας παρουσίασε ανοδική πορεία κατά τη διάρκεια της περιόδου , με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 3% περίπου. Στη συνέχεια, ωστόσο ( ) σημειώθηκε κάμψη στην παραγωγή, με αποτέλεσμα το συνολικό μέγεθος να διαμορφωθεί σε περίπου 330 χιλ. τόνους το 2010 (ετήσια μείωση κατά 2% περίπου). Πίνακας 2.3. Εγχώρια αγορά πλαστικών ειδών συσκευασίας ( ) Έτος Παραγωγή Εισαγωγές Εξαγωγές Φαινομενική Κατανάλωση Ποσότητα σε τόνους Φαινομενική κατανάλωση = Παραγωγή + Εισαγωγές Εξαγωγές. Πηγή: Εκτιμήσεις αγοράς ICAP Το μέγεθος της συνολικής εγχώριας αγοράς πλαστικών ειδών συσκευασίας ακολούθησε επίσης ανοδική πορεία το χρονικό διάστημα και διαμορφώθηκε σε 322 χιλ. τόνους το Την τελευταία διετία, ωστόσο, η συνολική κατανάλωση μειώθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 4,3% και διαμορφώθηκε σε περίπου 295 χιλ. τόνους το Η εισαγωγική διείσδυση διαμορφώθηκε σε 21% το Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, εισαγωγές πραγματοποιούνται και από επιχειρήσεις που δεν ανήκουν στον εξεταζόμενο κλάδο (π.χ. ορισμένες βιομηχανίες οι οποίες εισάγουν πλαστικά είδη συσκευασίας για την κάλυψη ιδίων αναγκών). Σημαντική άνοδος παρατηρείται στις ποσότητες εξαγωγής πλαστικών ειδών συσκευασίας το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια λόγω και της μειωμένης ζήτησης από Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 10

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 την εγχώρια αγορά, οι επιχειρήσεις του κλάδου (σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων) επιδιώκουν μεγαλύτερη εξωστρέφεια. Το 2010 ο όγκος των εξαγωγών εκτιμάται σε 97 χιλ. τόνους καλύπτοντας το 29,4% της παραγωγής. Οι εξαγωγές αφορούν κατά κύριο λόγο εύκαμπτα είδη πλαστικής συσκευασίας, τα οποία έχουν σχετικά μικρό βάρος και κατά συνέπεια χαμηλό κόστος μεταφοράς. Οι μεγαλύτερες εξαγωγές παρατηρούνται στην κατηγορία «φύλλα-φιλμς συσκευασίας». Στα δύσκαμπτα είδη πλαστικής συσκευασίας οι εξαγωγές είναι χαμηλές εξαιτίας του υψηλού κόστους μεταφοράς τους. Διάγραμμα 2.2. Παραγωγή και εγχώρια (φαινομενική) κατανάλωση ειδών πλαστικής συσκευασίας ( ) Παραγωγή Φαινομενική Κατανάλωση Ποσότητα σε τόνους Πηγή: Εκτιμήσεις αγοράς ICAP 2.5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Ο κλάδος της πλαστικής συσκευασίας χαρακτηρίζεται από την παρουσία μεγάλου σημαντικού αριθμού επιχειρήσεων που διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το μέγεθος και το βαθμό δραστηριοποίησής τους στις διάφορες κατηγορίες προϊόντων πλαστικής συσκευασίας. Η ύπαρξη μεγάλου αριθμού επιχειρήσεων στον εξεταζόμενο κλάδο, έχει ως αποτέλεσμα την όξυνση του ανταγωνισμού σε συγκεκριμένες κατηγορίες ειδών πλαστικής συσκευασίας. Η εγχώρια αγορά καλύπτεται στο μεγαλύτερο ποσοστό της από την παραγωγή, ενώ αρκετές επιχειρήσεις έχουν σημαντική εξαγωγική επίδοση. Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 11

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Η πορεία του εξεταζόμενου κλάδου συνδέεται και επηρεάζεται άμεσα από την εξέλιξη των αγορών στις οποίες απευθύνονται τα συσκευαζόμενα προϊόντα. Την τελευταία διετία αρκετοί από τους κλάδους πελάτες των εξεταζόμενων προϊόντων επηρεάστηκαν σημαντικά από την οικονομική ύφεση, με αποτέλεσμα να μειωθεί αντίστοιχα η ζήτηση ορισμένων από τα εξεταζόμενα προϊόντα. Περαιτέρω, η δυσκολία πρόσβασης στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, επέφερε δυσχέρειες στη ρευστότητα ορισμένων κυρίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Από την άλλη πλευρά, η διακύμανση των τιμών των πρώτων υλών, η οποία καθορίζεται από τις διεθνείς συνθήκες (π.χ. διεθνής τιμή πετρελαίου), διαμορφώνει ανάλογα την τελική τιμή των προϊόντων και (ως ένα βαθμό) τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων. Ανάλυση SWOT Δυνατά σημεία: Οι τεχνικές ιδιότητες του πλαστικού, οι οποίες του προσδίδουν συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με υποκατάστατα προϊόντα (ευκολία χρήσης, αντοχή κλπ). Η γενικότερη αύξηση της χρήσης του πλαστικού (σε παγκόσμιο επίπεδο) σε πολλές εφαρμογές. Το εκτεταμένο πελατολόγιο των επιχειρήσεων του κλάδου (βιομηχανίες τροφίμων και ποτών, αγροτικά προϊόντα, επιχειρήσεις καλλυντικών και απορρυπαντικών, εμπορικά καταστήματα κλπ). Αδύνατα σημεία: Η υψηλή εξάρτηση των πλαστικών ειδών συσκευασίας από τις διακυμάνσεις της τιμής των πρώτων υλών (παράγωγα πετρελαίου). Λόγω της φύσης τους τα εξεταζόμενα είδη δεν θεωρούνται φιλικά προς το περιβάλλον. Η άμεση εξάρτηση του κλάδου από την πορεία που ακολουθούν οι αγορές-πελάτες των συσκευαζόμενων προϊόντων, η οποία σε περιόδους ύφεσης οδηγεί σε πτώση της ζήτησής τους. Ευκαιρίες: Οι επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών παραγωγής ή ανάπτυξη νέων καινοτομικών προϊόντων, που συμβαδίζουν με τις σύγχρονες απαιτήσεις. Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Η επέκταση των επιχειρήσεων του κλάδου σε νέες αγορές αξιοποιώντας τυχόν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, ιδιαίτερα σε περιόδους ύφεσης όπως η τρέχουσα. Απειλές: Η τρέχουσα οικονομική ύφεση, η οποία έχει επηρεάζει τη ζήτηση των εξεταζόμενων προϊόντων. Η σημαντική αύξηση των τιμών των πρώτων υλών. Η μειωμένη πρόσβαση σε τραπεζικές χρηματοδοτήσεις, η οποία δυσχεραίνει τη ρευστότητα αρκετών επιχειρήσεων. Η αύξηση των επισφαλειών σε ορισμένες κατηγορίες πελατών και η μείωση των πιστώσεων από τους προμηθευτές πρώτων υλών. Ο εντεινόμενος ανταγωνισμός από προϊόντα που προέρχονται από χώρες χαμηλού εργατικού κόστους (κυρίως ασιατικές χώρες). Προοπτικές Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου και με βάση τις ισχύουσες τάσεις και συνθήκες στην ελληνική αγορά, η συνολική εγχώρια αγορά (κατανάλωση σε ποσότητα) των ειδών πλαστικής συσκευασίας θα ακολουθήσει περαιτέρω μείωση κατά το τρέχον έτος (2011). Κύρια αιτία στην παραπάνω εξέλιξη αποτελεί το δυσμενές οικονομικό κλίμα, το οποίο επηρεάζει τη ζήτηση των εξεταζόμενων προϊόντων από αρκετούς κλάδους πελάτες των επιχειρήσεων πλαστικής συσκευασίας. Σε υψηλότερο βαθμό φαίνεται να επηρεάζεται ο τομέας της εύκαμπτης συσκευασίας (σάκοι, σακούλες κλπ), ο οποίος αναμένεται να εμφανίσει μείωση ποσοστού της τάξης του 5%-7% το 2011/10. Αντίθετα, μικρότερη συγκριτικά μείωση ή στην καλύτερη περίπτωση σταθερότητα προβλέπεται για ορισμένες κατηγορίες δύσκαμπτων ειδών συσκευασίας (κουτιά, κιβώρια, βαρέλια, δοχεία κλπ). Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 13

14 3. ΔΙΚΤΥΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 3.1 ΔΙΚΤΥΟ ΟΙΝΟΠΟΙΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Το δίκτυο Οινοποιών Νομού Ηρακλείου ιδρύθηκε ως μία αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία τον Νοέμβριο του 2006 και αποτελεί την κύρια συλλογική, συγκροτημένη και συντονισμένη έκφραση των οινοποιών του Νομού Ηρακλείου. Αποτελείται από 20 μέλη, ιδιώτες και συνεταιρισμούς με μονάδες διαφορετικής δυναμικότητας, που δραστηριοποιούνται (κατά κύριο λόγο) στην περιοχή του Νομού Ηρακλείου. Σκοπός του Δικτύου είναι η ανάπτυξη κάθε δραστηριότητας που θα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και των θεσμών σχετικά με την οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτιστική σπουδαιότητα των προϊόντων αμπέλου και οίνου της Κρήτης. Το Δίκτυο περιορίζεται γεωγραφικά στο Νομό Ηρακλείου, ωστόσο οι δράσεις του έχουν παγκρήτια εμβέλεια και χαρακτηρίζονται από τη στενή συνεργασία με φορείς και επιχειρήσεις όλης της Κρήτης. Χαρακτηριστική είναι η συνεργασία του Δικτύου με το αντίστοιχο Δίκτυο Οινοπαραγωγών Χανίων και Ρεθύμνου, στην ίδρυση του οποίου, το 2008, έπαιξε σημαντικό ρόλο και με το οποίο δρα συντονισμένα για την οργανωμένη προώθηση του Κρητικού Αμπελώνα στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Το Δίκτυο συστάθηκε επιδιώκοντας μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί οίνου της Κρήτης στην προσπάθειά τους να εδραιώσουν τα προϊόντα τους παγκοσμίως. Για την επίτευξη του στόχου, κρίθηκε απαραίτητη συνθήκη η συνεργασία και η ανάπτυξη συντονισμένων δράσεων, στους τομείς της μεταποίησης, της εμπορίας και του τουρισμού. Απώτερος στρατηγικός στόχος του Δικτύου είναι η ανάδειξη του Κρητικού Αμπελώνα και η ανάπτυξη του οινικού τουρισμού. Βασικό μέλημα του Δικτύου αποτελεί η διαρκής βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων μέσω συνεχών ελέγχων που σκοπεύουν στην προστασία των καταναλωτών και των παραγωγών και στην ανάληψη πρωτοβουλιών και ενεργειών προκειμένου να αναδειχθεί, να διατηρηθεί, να υποστηριχθεί και να «κληροδοτηθεί» η αρχαία, ιστορική και πολιτιστική κρητική παράδοση σχετικά με την άμπελο και τον οίνο. Επιμέρους στόχοι της λειτουργίας του δικτύου είναι η ανάδειξη και Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 14

15 αξιοποίηση της ταυτότητας του κρητικού κρασιού, παράλληλα με την αειφόρο διαχείριση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων της περιοχής. Ειδικότερα, οι επιμέρους στόχοι του Δικτύου είναι: Να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων που συμμετέχουν και να διευκολύνει την πρόσβαση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους στις αγορές Να διαμορφώνει ελάχιστες προδιαγραφές (υψηλής) ποιότητας σε ότι αφορά την επισκεψιμότητα των οινοποιείων, αλλά και της ποιότητας άλλων συνεργαζόμενων επιχειρήσεων Να υποστηρίξει τις επιχειρηματικές και διακλαδικές σχέσεις μεταξύ των επιχειρήσεων της περιοχής και να προωθήσει το τοπικό επιχειρηματικό πνεύμα Να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες του εθνικού και ευρωπαϊκού αναπτυξιακού σχεδιασμού, αλλά και τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις που έχουν υλοποιηθεί στην ευρύτερη περιοχή και συμβάλουν στην οικονομική ανάπτυξη Να ενισχύσει και να υποστηρίξει τον εκσυγχρονισμό και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων - μελών, παρέχοντας τεχνική στήριξη. Για την επίτευξη των στόχων του, το Δίκτυο αναπτύσσει ποικίλες δραστηριότητες, συμβάλλοντας στο σχεδιασμό και την εφαρμογή των πολιτικών ανάπτυξης όλων των δραστηριοτήτων που αφορούν το αμπέλι και το κρασί και γενικότερα τη θεσμική στήριξη των προϊόντων αυτών στις αγορές. Ακόμα, στοχεύει στην προάσπιση και προώθηση των σκοπών του Δικτύου προς το κράτος, τις δημόσιες και ιδιωτικές αρχές, την ΕΕ, τους ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς και τα ιδρύματα και επιδιώκει τη συνεργασία και τον διάλογο με τους φορείς αυτούς. Για την προβολή και προώθηση των προϊόντων του, επιδιώκει τη συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα και έρευνες αγοράς, κάνει συλλογή και επεξεργασία στοιχείων, διοργανώνει εκδηλώσεις, ημερίδες, διεθνείς διαγωνισμούς οίνων και αποσταγμάτων, κ.ά. Οι άξονες μέσα από τους οποίους το Δίκτυο σκοπεύει να ενισχύσει την κατανάλωση ποιοτικού και επώνυμου κρητικού κρασιού είναι: Η δημιουργία και εκμετάλλευση της επωνυμίας (brand name) «Κρήτη» Η από κοινού προώθηση και γνωριμία των κρασιών του νησιού, τόσο εντός της Κρήτης και της Ελλάδας όσο και διεθνώς Ο συντονισμός των μελών του για την απλούστευση των διαδικασιών και την μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας των προωθητικών ενεργειών Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 15

16 Η εκπαίδευση και η μεταφορά (καταναλωτικής, επιχειρηματικής και επιστημονικής) γνώσης γύρω από το κρασί. Η κινητοποίηση του Δικτύου σε αυτόν τον τομέα εκτιμάται ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική, καθώς συμπεριλαμβάνει τη συνδιοργάνωση και συμμετοχή σε θεματικές εκθέσεις (τουρισμού, τροφίμων και ποτών, οίνου) και συνέδρια στην Κρήτη και στην Ελλάδα, αρθρογραφία των μελών καθώς και στοχευμένη συνεργασία με εξειδικευμένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, καθόλη τη διάρκεια του έτους. Πέρα από την οργανωμένη προσπάθεια προώθησης του κρητικού κρασιού, το Δίκτυο έχει προχωρήσει σε ενέργειες ανάπτυξης του γαστρονομικού και ειδικότερα του οινικού τουρισμού. Η σημαντικότερη σχετική ενέργεια είναι η πρωτοβουλία δημιουργίας των «Δρόμων του Κρασιού Νομού Ηρακλείου». Η πρωτοβουλία «Δρόμοι του Κρασιού Νομού Ηρακλείου» δημιουργήθηκε το 2007, στα πλαίσια δραστηριοτήτων του Δικτύου και συγχρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Leader +. Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η μελλοντική δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου διαδρομών που θα καλύπτει όλη την οινοποιητική ζώνη του νομού και θα περιλαμβάνει σχεδόν το σύνολο των επισκέψιμων οινοποιείων. Προς το παρόν, η πρωτοβουλία αφορά την δημιουργία μίας πιλοτικής διαδρομής που περιλαμβάνει την παρουσίαση 23 οινοποιείων του νομού (εκ των οποίων τα 18 είναι και μέλη του Δικτύου), στα πλαίσια μιας τουριστικής επίσκεψης, δημιουργώντας μια κυκλική διάσχιση της ενδοχώρας με αφετηρία και τέλος την αστική περιοχή του Ηρακλείου. Πιο αναλυτικά, η εν λόγω πιλοτική διαδρομή εξασφαλίζει: Τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γνωρίσει όσο το δυνατόν περισσότερες αντιπροσωπευτικές αμπελουργικές - οινοπαραγωγικές ζώνες της περιοχής Την ύπαρξη κατά μήκος της ενιαίας διαδρομής, όσο το δυνατόν μεγαλύτερου αριθμού οινοποιείων - μελών του δικτύου Την επίσκεψη σε περιοχές με αξιόλογη παρουσία μνημείων και αρχαιολογικών - ιστορικών χώρων και σε οικισμούς της περιοχής με αξιόλογα δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής Την προσέγγιση χώρων που σχετίζονται με παραδοσιακές οινοπαραγωγικές δραστηριότητες Την ύπαρξη υποδομών πληροφόρησης και ψυχαγωγίας των επισκεπτών, καθώς επίσης χώρων διημέρευσης και σίτισης. Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 16

17 Τα 20 μέλη του Δικτύου είναι τα εξής: 1. Vinobon Ανώνυμη Εμπορική και Βιοτεχνική Εταιρεία (VINOBON A.E.): Πρόκειται για εταιρεία οικογενειακής μορφής, που λειτουργεί από το 1987 με έδρα το Ηράκλειο. Δημιουργός της Vinobon είναι ο χημικός Στέλιος Αλεξάκης. Οι εγκαταστάσεις και το συσκευαστήριο της βρίσκονται στην περιοχή της Φοινικιάς κοντά στις αμπελουργικές περιοχές των Μαλάδων και του Προφήτη Ηλία και είναι επισκέψιμα ολόκληρο το χρόνο. Η εξαγωγική δραστηριότητα της εταιρίας απορροφά σημαντικό μέρος της παραγωγής της. Σε ειδικό ανεξάρτητο χώρο των εγκαταστάσεων υλοποιείται εκθεσιακός χώρος και δοκιμαστήριο. 2. Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Πεζών: Πρόκειται για συνεταιριστική οργάνωση που αποτελείται από 19 πρωτοβάθμιους συνεταιρισμούς με περίπου μέλη. Ιδρύθηκε το 1933 και εδρεύει στα Πεζά. Παράγει κρασί και ελαιόλαδο τα οποία έχουν βραβευτεί σε διεθνείς εκθέσεις και γευστικές δοκιμασίες. Από το 1998 διαθέτει Συστήματα Διαχείρισης Ποιότητας ΙSO 9001/9002 και Συστήματα Ασφάλειας HACCP. 3. Ι. Μπουτάρης & Υιός - Οινοποιητική Α.Ε.: Η εταιρεία εδρεύει στην Θεσσαλονίκη και διαθέτει οινοποιείο στην περιοχή Σκαλανίου. Αποτελεί στην ουσία τη συνέχεια της οινοποιητικής δραστηριότητας της οικογένειας Μπουτάρη, της οποίας τα πρώτα βήματα στον τομέα του οίνου χρονολογούνται από το Σήμερα η εταιρεία δραστηριοποιείται σε σημαντικές αμπελοοινικές περιοχές της Ελλάδας διατηρώντας ιδιόκτητους αμπελώνες και οινοποιεία στις περιοχές της Νάουσας, Γουμένισσας, Σαντορίνης, Κρήτης και Μαντινείας. Καλύπτει με ειδικά διαμορφωμένους αποθηκευτικούς χώρους την παλαίωση των κρασιών της και πραγματοποιεί τρύγους και αγορές κρασιών (εκτός των ιδιόκτητων αμπελώνων της) από άλλες αμπελοοινικές περιοχές της χώρας, δημιουργώντας άμεσες ή έμμεσες συνεργασίες με περίπου αμπελοκαλλιεργητές και συνεταιρισμούς. Η εξαγωγική της δραστηριότητα απορροφά σημαντικό μέρος της παραγωγής της. Ο ιδιόκτητος αμπελώνας της εταιρείας στο Σκαλάνι είναι βιολογικής καλλιέργειας, πιστοποιημένος από τη ΔΗΩ και το οινοποιείο της εκτιμάται ότι δέχεται περίπου επισκέπτες ετησίως. 4. Ειρήνη Δασκαλάκη: Η επιχείρηση εδρεύει στη Σίβα, ιδρύθηκε το 2003 και καλλιεργεί περίπου 40 στρέμματα αμπέλου, τα οποία έχουν ενταχθεί στη βιολογική καλλιέργεια και είναι επισκέψιμα όλο το χρόνο. Υπό τις παρούσες συνθήκες εκτιμάται ότι παράγονται περίπου 20 τόνοι κρασί ανά έτος. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν σημαντικά λαογραφικά στοιχεία που Ετήσια Έκθεση 2011: Η κατάσταση και οι προοπτικές των ΜΜΕ στην Ελλάδα Σελ. 17