Δώσε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! Χριστοφορίδου Χρυσούλα. Επιβλέπουσα: Πέλλα Πέλλη Παππά. 1ο Δημοτικό Νέου Καρλοβασίου.

Transcript

1 Δώσε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! Χριστοφορίδου Χρυσούλα Επιβλέπουσα: Πέλλα Πέλλη Παππά 1ο Δημοτικό Νέου Καρλοβασίου Καρλόβασι Σάμου Μάιος

2 Περίληψη Εργασίας Στο Αιγαιοπελαγίτικο νησί της Σάμου και στο ακριτικό Καρλόβασι σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για το πανευρωπαϊκής εμβέλειας θέμα της υπεραλίευσης και της κατανάλωσης του γόνου. Μέσα στα πλαίσια της εκστρατείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική, ασχοληθήκαμε με το πρόγραμμα "Αφήνω το γόνο να γίνει γονιός", μέσα από τη δράση Δώσε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! Στο ταξίδι μας παρέα με τον μικρό γόνο, γνωρίσαμε το τί είναι υπεραλίευση και ποιές πρακτικές ακολουθούν στην Ευρώπη σήμερα όσον αφορά την αλιεία. Αναρωτηθήκαμε για τις επιπτώσεις που θα έχει το πρόβλημα της κατανάλωσης γόνου στην Ευρώπη και τη χώρα μας, και προβληματιστήκαμε για τις πρακτικές που μπορούμε να ακολουθήσουμε ως καταναλωτές για την εξάλειψη του φαινομένου αυτού. Μέσα από τα τρία βασικά μηνύματα της δράσης "Μαθαίνω-Δεν Αγοράζω-Δεν Τρώω Γόνο" προσπαθήσαμε να αναγνωρίσουμε τα διαφορετικά είδη ψαριών που συνήθως απαντώνται στην περιοχή της Σάμου και το πως αναγνωρίζουμε τον γόνο κατά την αγορά και την κατανάλωσή του. Κατά την ενασχόλησή μας με το πρόγραμμα αυτό, αποφασίσαμε να αναδείξουμε το θέμα με την δημιουργία ενός οπτικοακουστικού υλικού και την δημιουργία ενός επιτραπέζιου παιχνιδιού που στόχο έχουν την ευαισθητοποίηση και άλλων ατόμων κυρίως νεότερης ηλικίας με το πρόβλημα της κατανάλωσης γόνου στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Προσπαθήσαμε, έτσι, να δώσουμε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! Προφίλ Εργασίας 1ο Δημοτικό Σχολείο Καρλοβασίου Σάμου, Νέο Καρλόβασι, 83200, Καρλόβασι, Σάμος τηλ: Τάξη: Ε2 Αριθμός Μαθητών: 15 Υπεύθυνη: Εκπαιδευτικός Αγγλικής Γλώσσας ΠΕ06 Χριστοφορίδου Χρυσούλα Ευχαριστίες δίνονται σε όσους συνέβαλαν με τον τρόπο τους στην πραγματοποίηση αυτής της Δράσης 2

3 Εισαγωγή Σκοπός του Teachers for Europe είναι να συνεισφέρουμε στη διαμόρφωση των ενεργών Ευρωπαίων πολιτών του αύριο, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες των μαθητών, σχετικά με τις γενικότερες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η κατανάλωση γόνου είναι μια διαδεδομένη πρακτική για τους Έλληνες καταναλωτές που πρέπει να καταπολεμηθεί άμεσα. Ο γόνος θα πρέπει να πάψει να θεωρείται μια 'αθώα' νοστιμιά στο τραπέζι. Και, αντιθέτως, θα πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστό ότι ο γόνος που τρώει ένας καταναλωτής είναι ψάρι που δεν το αφήνουμε να μεγαλώσει, αφαιρώντας την δυνατότητα να τραφούμε στο μέλλον με επαρκείς ποσότητες ψαριών και επίσης καταστρέφοντας την δυνατότητα αναπαραγωγής και διατήρησης σε ικανά αποθέματα των ειδών των οποίων ο γόνος καταναλώνεται.μέσα στα πλαίσια της εκστρατείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική, ασχοληθήκαμε με το πρόγραμμα "Αφήνω το γόνο να γίνει γονιός", μέσα από τη δράση Δώσε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! Διαδικασία-Στόχοι Ο στόχος της εκπαιδευτικής δράσης Teachers 4 Europe είναι να συμβάλλει στην καλύτερη ενημέρωση των εκπαιδευτικών που παίρνουν μέρος επί των εξελίξεων των Ευρωπαϊκών θεμάτων και να τους υποστηρίξει στο να βελτιώσουν τις δεξιότητές τους, εφαρμόζοντας στην εκπαίδευση καινοτόμες μεθόδους διδασκαλίας, που συμβάλλουν στην αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών προκλήσεων και αξιοποιούν τις τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών. Έτσι, μέσα από το πρόγραμμα Δώσε κι άλλο χρόνο στον... ευρω-γόνο! σαν εκπαιδευτικός κλήθηκα να συμβάλω στην προώθηση και διάχυση των γνώσεων και εμπειριών που αποκόμισα από την συμμετοχή μου σε αυτό, στο σχολείο που εργάζομαι και να αξιοποιήσω τις νέες τεχνολογίες σε μεγάλο βαθμό, τόσο εγώ όσο και οι μαθητές που συμμετείχαν στην δράση αυτή. Επιπλέον, ο απώτερος σκοπός του Teachers for Europe είναι να συνεισφέρουμε στη διαμόρφωση των ενεργών Ευρωπαίων πολιτών του αύριο, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες των μαθητών, σχετικά με τις γενικότερες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσα από αυτή τη δράση οι μαθητές ενημερώθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν για ένα θέμα που απασχολεί την Ευρώπη και τη χώρα τους λαμβάνοντας τις γνώσεις για την μεταγενέστερη βελτίωση της συμμετοχής τους ως ενεργοί πολίτες μέσα στην Ευρώπη, σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο και αποκτώντας εξοικείωσή με βιωματικές και εναλλακτικές παιδαγωγικές τεχνικές με στόχο την παροχή γνώσης για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό θέμα. Έγινε προσπάθεια να αισθανθούν μέλη μίας Παν-Ευρωπαϊκής Κοινότητας που προωθεί και ενθαρρύνει πρωτοβουλίες σχετικές με την ένωση των κρατών και την βελτίωση των συνθηκών ζωής τους, καθιστώντας τους ίδιους μετέπειτα κοινωνούς της ευρωπαϊκής ιδέας. Κατά τη διάρκεια της δράσης, ασχοληθήκαμε με την έννοια και την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και την αναγνώριση των χωρών μελών της. Αναφερθήκαμε στα διάφορα όργανα που απαρτίζουν τον πυρήνα της, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κλπ. Παρακολουθήσαμε στον διαδραστικό πίνακα του σχολείου μας παρουσιάση του εντύπου για την Ευρωπαϊκή Ένωση στα σχολεία Εγώ, Εμείς και η Ευρώπη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια συζητήσαμε σχετικά με τη θέση της Ελλάδας μέσα στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια και την αντίληψη που έχει ο κάθε μαθητής για την Ευρώπη και την έννοιά της. Ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα με τον Ύμνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μέσα από ένα διαδικτυακό βίντεο με τον ύμνο αυτό και τη συζήτηση για τη σημασία του βίντεο αυτού, εμπνευστήκαμε στο να δημιουργήσουμε και εμείς ένα 3

4 κατά τη διάρκεια της ενασχόλησής μας με τη δράση Δώσε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! Μέσα σε αυτά τα πλαίσια συζητήσαμε για την πρωτοβουλία της Ελληνίδας Επιτρόπου στα θέματα Αλιείας και Θαλασσίων Υποθέσεων σχετικά με το πρόγραμμα Αφήνω το Γόνο να γίνει Γονιός και την συσχέτιση του προβλήματος της αλιείας και κατανάλωσης γόνου με τις νησιωτικές περιοχές και συγκεκριμένα με τη Σάμο. Αναλύσαμε, επίσης, τις έννοιες "υπεραλίευση" και "γόνος". Στον διαδραστικό πίνακα και στο εργαστήριο Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του σχολείου μας, ασχοληθήκαμε με τις οδηγίες περιβαλλοντικών φορέων στο διαδίκτυο σχετικά με την αναγνώριση του γόνου και την αποφυγή κατανάλωσής του, τόσο τοπικά μέσω της οργάνωσης Αρχιπέλαγος που εδρεύει στη Σάμο, όσο και παγκόσμια, μέσω οργανώσεων όπως η WWF και η Greenpeace. Συζητήσαμε επίσης για τις προοπτικές εξάλειψης του φαινομένου της κατανάλωσης γόνου και την προώθηση μιας τέτοιας ιδέας μέσω του καθενός από εμάς, τους απλούς πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την εξάπλωση της ιδέας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ενημερώθηκαν επίσης από τον Ναυταθλητικό Όμιλο Καρλοβάσου σχετικά με τον γόνο και την αλιεία ως άθλημα σε συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία τους και πήραν μέρος στη δημιουργία αφισών σχετικά με την προστασία του γόνου. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, αναζητήσαμε διαδικτυακά τα είδη ψαριών που απαντώνται στην περιοχή της Σάμου αλλά και όσα παρατηρούμε στο εμπόριο καθημερινά που ίσως προέρχονται από άλλα μέρη της Ελλάδας ή και της Ευρώπης και αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε από ένα. Με τον όρο υιοθεσία εννοούμε το να βρει ο κάθε μαθητής πληροφορίες και να αναζητήσει ή να δημιουργήσει οπτικό υλικό σχετικά με το ψάρι που θα είχε επιλέξει. Στη συνέχεια οι πληροφορίες παρουσιάστηκαν από τον καθένα τους στην υπόλοιπη τάξη. Έχοντας στο νου όλα τα παραπάνω, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο) για τον γόνο και την προστασία του από όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το βίντεο αυτό δημιουργήθηκε για να ενημερώσει τα άτομα παιδικής κυρίως ηλικίας για τον γόνο και γι αυτό είχε σαν πρωταγωνιστές τους ίδιους τους μαθητές που συμμετείχαν στη δράση. Το βίντεο παρουσιάστηκε και στους υπόλοιπους μαθητές του σχολείου μας και έγινε συζήτηση σχετικά με την κατανάλωση γόνου και τις λύσεις που μπορούν να δοθούν σχετικά με το πρόβλημα αυτό. Οι μαθητές της δράσης είχαν για λίγη ώρα το ρόλο του εκπαιδευτικού και ενημέρωσαν τους συμμαθητές τους για τα όσα είχαν μάθει. Στη συνέχεια το βίντεο απεστάλη και παρουσιάστηκε και σε εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, που έλαβε χώρα στην Αθήνα. Στο τέλος του προγράμματος και σαν μια ανακεφαλαίωση των όσων είχαμε διδαχθεί δημιουργήσαμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι γνώσεων και ερωτήσεων που σκοπό είχε να συμπεριλάβει όλα όσα μάθαμε για την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ιδέα καθώς και για την υπεραλίευση και τον γόνο. Οι μαθητές αποφάσισαν να αναζητούμε 5 απαντήσεις για κάθε μία ερώτηση γνώσης. Στόχος του παιχνιδιού, το οποίο ονομάσαμε Τρέξε -Παίξε: Ταξιδεύω με τον Ευρω-γόνο, είναι τα παιδιά της ηλικίας τους να μάθουν περισσότερα για αυτά τα θέματα μέσα από ένα διασκεδαστικό και συναρπαστικό παιχνίδι. Μεθοδολογία Κατά τη διάρκεια της δράσης αξιοποιήθηκε η Ομαδοσυνεργατική μέθοδος, δίνοντας στους μαθητές την ευκαιρία να δουλέψουν μαζί με άλλους, και να δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους σε ένα περιβάλλον αλληλεπίδρασης και παρουσίασης πολλών διαφορετικών σκέψεων, αξιοποιώντας όλους 4

5 τους χαρακτήρες και τις ικανότητες των συμμαθητών τους. Επίσης χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος Project, δίνοντας την δυνατότητα στους μαθητές να εμπνευστούν και να δημιουργήσουν, βάζοντας τη δική τους σφραγίδα σε όλο το πρόγραμμα. Επιπλέον, η ενεργός μάθηση μέσα από τη χρήση Ιδεοθύελλας (Brainstorming) σε πολλές δραστηριότητες του προγράμματος έδωσε την ευκαιρία στους μαθητές να ανακαλύψουν τη μάθηση μέσα από τον εαυτό τους και τη δική τους προσπάθεια. Σε αυτό βοήθησε και το κομμάτι της εκπαιδευτικής επίσκεψης που τους έδωσε την αφορμή να δουν να μάθουν, να παρατηρήσουν αντικείμενα και εικόνες, κάτι που τους οδήγησε στη μάθηση μέσω βιωματικού παιχνιδιού με τη δημιουργία αφισών για την προστασία του γόνου. Το παιχνίδι βέβαια ήταν κομμάτι της μάθησης αφού το δημιούργησαν και οι ίδιοι σε μορφή επιτραπέζιου παιχνιδιού γνώσεων. Κατά τη διάρκεια, επίσης, της παρουσίασης της δουλειάς τους στους συμμαθητές τους και σε όλο το σχολείο μέσα από ένα παιχνίδι ρόλων έγιναν οι ίδιοι δάσκαλοι για λίγη ώρα και επιμόρφωσαν τους συμμαθητές τους. Αργότερα, μέσα από τη μέθοδο της δραματοποίησης δημιούργησαν το δικό τους βίντεο που υποστηριζει την προστασία του γόνου. Σε αυτό συνέβαλαν και οι νέες τεχνολογίες, οι οποίες ήταν παρούσες καθ'όλη τη διάρκεια του προγράμματος μέσα από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, το διαδίκτυο και τον διαδραστικό πίνακα. Έτσι δόθηκε η ευκαιρία στους μικρούς μαθητές να ασχοληθούν με τις νέες τεχνολογίες και να αποκτήσουν εξοικείωση με αυτές, η οποία θα τους χρησιμεύσει και σε άλλα σχολικά μαθήματα. Η διαθεματικότητα εξάλλου του προγράμματος με άλλα μαθήματα όπως είναι η Γεωγραφία και η Αγγλική Γλώσσα, είναι κάτι που από την πρώτη στιγμή ωφέλησε τη δράση, αφού οι μαθητές έδειξαν μεγαλύτερη εξοικείωση με τα περιεχόμενα του προγράμματος λόγω των γνώσεων που είχαν αποκομίσει από αυτά τα μαθήματα και αργότερα έδειξαν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αυτά τα μαθήματα αφού είχαν συμμετάσχει και στο πρόγραμμα αυτό. Αποτελέσματα Κατά τη διάρκεια της δράσης, ασχοληθήκαμε με την έννοια και την ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρακολουθήσαμε στον διαδραστικό πίνακα του σχολείου μας παρουσιάση του εντύπου για την Ευρωπαϊκή Ένωση στα σχολεία Εγώ, Εμείς και η Ευρώπη του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια συζητήσαμε σχετικά με τη θέση της Ελλάδας μέσα στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια και την αντίληψη που έχει ο κάθε μαθητής για την Ευρώπη και την έννοιά της. Ασχοληθήκαμε ιδιαίτερα με τον Ύμνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μέσα από ένα διαδικτυακό βίντεο με τον ύμνο αυτό και τη συζήτηση για τη σημασία του βίντεο αυτού. Αποτέλεσμα αυτής της δράσης ήταν οι μαθητές να καταννοήσουν την έννοια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να αναγνωρίσουν τα διάφορα όργανα που την αποτελούν, όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κλπ και να διδαχθούν την ιστορία της Ευρώπης. Η χρήση του βίντεο με τον Ύμνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε σαν αποτέλεσμα την ιδέα της δημιουργίας ενός βίντεο των μαθητών σχετικό με το θέμα της Δράσης. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια συζητήσαμε και αναλύσαμε τις έννοιες "υπεραλίευση" και "γόνος". Στον διαδραστικό πίνακα και στο εργαστήριο Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του σχολείου μας, ασχοληθήκαμε με τις οδηγίες περιβαλλοντικών φορέων στο διαδίκτυο σχετικά με την αναγνώριση του γόνου και την αποφυγή κατανάλωσής του. Ενημερώθηκαν επίσης από τον Ναυταθλητικό Όμιλο Καρλοβάσου σχετικά με τον γόνο και την αλιεία ως άθλημα. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια, αναζητήσαμε 5

6 διαδικτυακά τα είδη ψαριών που απαντώνται στην περιοχή της Σάμου αλλά και όσα παρατηρούμε στο εμπόριο καθημερινά που ίσως προέρχονται από άλλα μέρη της Ελλάδας ή και της Ευρώπης και αποφασίσαμε να υιοθετήσουμε από ένα, αναζητώντας πληροφορίες για αυτά οι οποίες παρουσιάστηκαν από τον καθένα τους στην υπόλοιπη τάξη. Αποτέλεσμα αυτών ήταν να ενημερωθούν οι μαθητές και να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με το θέμα της κατανάλωσης γόνου. Χαρακτηριστικές ήταν οι συζητήσεις που προκάλεσε το κομμάτι αυτό της Δράσης στην τάξη και οι απόψεις των μαθητών οι οποίες αναφέρονταν στην ανησυχία τους για το μέλλον του γόνου και στις λύσεις που μπορούν να δοθούν στο πρόβλημα αυτό. Κοινή ήταν η ερώτηση του τί γίνεται με τους μεγαλύτερους ανθρώπους και πώς μπορούν να βοηθήσουν οι ίδιοι ως μαθητές στην ενημέρωσή τους για το θέμα του γόνου. Η παρουσιαση των πληροφοριών από τους μαθητές ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή τους μιλώντας απέναντι στο κοινό των ίδιων των συμμαθητών τους. Ο γόνιμος, τέλος, διάλογος είχε σαν αποτέλεσμα την ενίσχυση της κριτικής τους σκέψης καθ'όλη τη διάρκεια της δράσης. Έχοντας στο νου όλα τα παραπάνω, αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε οπτικοακουστικό υλικό (βίντεο) για τον γόνο και την προστασία του από όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη συνέχεια το βίντεο απεστάλη και παρουσιάστηκε και σε εκδήλωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, που έλαβε χώρα στην Αθήνα. Στο τέλος του προγράμματος και σαν μια ανακεφαλαίωση των όσων είχαμε διδαχθεί δημιουργήσαμε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι γνώσεων και ερωτήσεων που σκοπό είχε να συμπεριλάβει όλα όσα μάθαμε για την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ιδέα καθώς και για την υπεραλίευση και τον γόνο. Οι μαθητές αποφάσισαν να αναζητούμε 5 απαντήσεις για κάθε μία ερώτηση γνώσης. Στόχος του παιχνιδιού, το οποίο ονομάσαμε Τρέξε -Παίξε: Ταξιδεύω με τον Ευρω-γόνο, είναι τα παιδιά της ηλικίας τους να μάθουν περισσότερα για αυτά τα θέματα μέσα από ένα διασκεδαστικό και συναρπαστικό παιχνίδι. Με αυτές τις δύο δραστηριότητες οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να δουλέψουν ομαδοσυνεργατικά τόσο στην παραγωγή και λήψη του βίντεο όσο και στην παραγωγή του παιχνιδιού. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την ενίσχυση της δημιούργικότητάς τους και ενίσχυση της ανάπτυξης υγιών και ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων. Μέσα από την αντιπαράθεση των απόψεων και ιδεών ενδυναμώθηκε το ενδιαφέρον των μαθητών για το αντικείμενο της δράσης. Οι μαθητές είχαν, τέλος, τη δυνατότητα να προσπαθήσουν να επίλυσουν προβλήματα για την πραγματοποίηση των στόχων, κάτι που ενίσχυσε την κριτική τους ικανότητα και ενίσχυσε την διαδικασία της ατομικής τους ωρίμανσης. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέσα από το Teachers for Europe ήταν σαν εκπαιδευτικοί να συμβάλουμε στην προώθηση και διάχυση των γνώσεων και εμπειριών που αποκομίσαμε από την συμμετοχή μας σε αυτό, στα σχολεία που εργαζόμαστε και να αξιοποιήσουμε τις νέες τεχνολογίες σε μεγάλο βαθμό, τόσο εμείς όσο και οι μαθητές που συμμετείχαν στην δράση αυτή. Μέσα από την δράση Δώσε κι άλλο χρόνο στον...ευρω-γόνο! η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών ήταν διάχυτη καθόλα τα στάδια και οι γνώσεις των μαθητών για την Ενωμένη Ευρώπη εμπλουτίστηκαν και ενισχύθηκαν μέσα από την ενασχόλησή μας με την ιστορία και τη δομή της. 6

7 Επίλογος Απώτερος σκοπός του Teachers for Europe είναι να συνεισφέρουμε στη διαμόρφωση των ενεργών Ευρωπαίων πολιτών του αύριο, εμπλουτίζοντας τις γνώσεις και τις εμπειρίες των μαθητών, σχετικά με τις γενικότερες εξελίξεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέσα από αυτή τη δράση οι μαθητές ενημερώθηκαν και ευαισθητοποιήθηκαν για ένα θέμα που απασχολεί την Ευρώπη και τη χώρα τους λαμβάνοντας τις γνώσεις για την μεταγενέστερη βελτίωση της συμμετοχής τους ως ενεργοί πολίτες μέσα στην Ευρώπη, σε συλλογικό και ατομικό επίπεδο και αποκτώντας εξοικείωσή με βιωματικές και εναλλακτικές παιδαγωγικές τεχνικές με στόχο την παροχή γνώσης για ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό θέμα. Μέσα από την δημιουργία του οπτικοακουστικού υλικού και του επιτραπέζιου παιχνιδιού ενισχύθηκε η η ευαισθητοποίησή τους για ένα θέμα που ασπασχολεί την Ευρώπη και αναδείχθηκε η δική τους ικανότητα να συμβάλουν ως πολίτες ενεργοί στην αποτροπή ενός τέτοιου προβλήματος με τον δικό τους τρόπο. Ενθαρρύνθηκε έτσι η ανάληψη πρωτοβουλίας σχετικής με την βελτίωση των συνθηκών ζωής τους, καθιστώντας τους ίδιους μετέπειτα κοινωνούς της ευρωπαϊκής ιδέας. 7

8 Βιβλιογραφία Αβέρωφ-Ιωάννου, Τ. (1983/1994). Μαθαίνοντας τα παιδιά να συνεργάζονται. Αθήνα: Θυμάρι. Αβέρωφ-Ιωάννου, Τ. (1990). Συνεργασία στη μάθηση. Αθήνα: Θυμάρι. Αναγνωστοπούλου, Μ. (2001). Η Ομαδική διδασκαλία στην Εκπαίδευση. Μια θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Αφων Κυριακίδη. Καζέλα, Κ. (2009). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και Μάθηση στην Προσχολική Εκπαίδευση. Θεωρία και πρακτικές εφαρμογές. Αθήνα: Εκδόσεις Οδυσσέας Κακανά, Μ-Δ. (2008). Η ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Κυριακίδης. Θεσσαλονίκη Κανάκης, Ι. (1987). Η οργάνωση της διδασκαλίας - μάθησης με ομάδες εργασίας. Αθήνα. Κουλουμπαρίτση, Α. & Μουρατιάν, Ζ. (2004). Σχέδια εργασίας στην τάξη και στην πράξη. Στόχοι-, Τρόπος- Αξιολόγηση. Αθήνα: Πατάκης Κουτσελίνη, Μ., Θεοφιλίδης, Χ. (1998). Διερεύνηση και συνεργασία. Αθήνα: Γρηγόρης. Ματσαγγούρας, Η. (1987). Ομαδοκεντρική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα: Γλάρος Ματσαγγούρας, Η. (2000). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα: Γρηγόρης Τριλιανός, A. (1988/1998). Προσέγγιση στη μέθοδο διδασκαλίας με ομάδες μαθητών. Αθήνα. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εγώ, εμείς και η Ευρώπη. Αθηνα

9 Παράρτημα Ι. Δείγμα των εργασιών κατά τις οποίες τα παιδιά υιοθέτησαν από ένα ψάρι, βρήκαν πληροφορίες γι αυτό και τις παρουσίασαν στους συμμαθητές τους. 9

10 10

11 ΙΙ. Δείγμα Επιτραπέζιου παιχνιδιού (Το συνολικό Παιχνίδι δεν παρουσιάζεται λόγω Πνευματικών Δικαιωμάτων) Τρέξε -Παίξε: Ταξιδεύω με τον Ευρω-γόνο Κανόνες: Χωριζόμαστε σε 2 ομάδες. Η κάθε ομάδα κάνει την ερώτηση της κάθε κάρτας στην αντίπαλη. Σε κάθε ομάδα δίνονται 25 δευτερόλεπτα για να βρει όσες περισσότερες απαντήσεις μπορεί από κάθε κάρτα. Η κάθε απάντηση παίρνει συγκεκριμένους βαθμούς που αναγράφονται δίπλα. Νικήτρια είναι η ομάδα που θα συγκεντρώσει περισσότερους πόντους. 11

12 12

13 Καρλόβασι, Μάιος