Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3

Transcript

1 Αυτοεκτίμηση της εικόνας σώματος και συσχέτιση με το Δείκτη Μάζας Σώματος, τις διατροφικές συνήθειες και άλλες παραμέτρους σε ασθενείς με ή χωρίς Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3 1 Τμήμα Κλινικής Διατροφής Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, 2 Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ, 3 Διαβητολογικό Ιατρείο Γ.Ν.Α.ΚΑΤ

2 Ιστορικό Το σωματικό λίπος συχνά: Εκτιμάται αντικειμενικά από τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Ο αυξημένος ΔΜΣ σχετίζεται άμεσα με την εμφάνιση μεταβολικών νόσων, μεταξύ των οποίων και ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (Bays et al. Int J Clin Pract 2007;61: ). Αξιολογείται υποκειμενικά από την κλίμακα Stunkard (FRS), η οποία χρησιμοποιεί συγκεκριμένες για κάθε φύλο εικόνες σώματος. Η αυτοαντίληψη της εικόνας σώματος μπορεί να επηρεάσει σχετιζόμενες με την υγεία συμπεριφορές όπως η διατροφή & η φυσική δραστηριότητα, σημαντικά συστατικά της διαχείρισης του ΣΔΤ2 (Sorbara et al. Int J Eat Disord 2002;31: ). Και οι δύο τύποι μετρήσεων είναι χρήσιμοι για να αξιολογήσουν τη σχέση του σωματικού βάρους με δυσμενείς κλινικές επιπτώσεις.

3 Σκοπός Η συσχέτιση της αυτοεκτίμησης της εικόνας σώματος με : το ΔΜΣ, τις διατροφικές συνήθειες και άλλες παραμέτρους σε ασθενείς με ή χωρίς ΣΔΤ2.

4 Μέθοδος/Μετρήσεις 60 άτομα (~30 με ΣΔτ2) Μετρήθηκε το ύψος και το βάρος για τον προσδιορισμό του ΔΜΣ Έγινε επιλογή της εκόνας σώματος από την κλίμακα Stunkard (FRS) Συμπληρώθηκε ερωτηματολόγιο σχετικά με: Τις διατροφικές συνήθειες Τη φυσική δραστηριότητα Τον αριθμό τσιγάρων Ποσοστό απόκρισης: 100% Κλίμακα Stunkard (FRS)

5 Στατιστική ανάλυση: SPSS Για τον έλεγχο της υπόθεσής μας (συσχέτιση μεταξύ εικόνας σώματος & ΔΜΣ) χρησιμοποιήθηκε ο συντελεστής p του Spearman Για τον προσδιορισμό της διαφοράς των μέσων τιμών ΔΜΣ μεταξύ ασθενών με ΣΔΤ2 και χωρίς χρησιμοποιήθηκε η ανάλυση Student s t-test Στατιστικά σημαντικά θεωρήθηκαν τα αποτελέσματα με p<0.05

6 Αποτελέσματα Πίνακας 1: χαρακτηριστικά ερωτηθέντων με ΣΔτ2 ή χωρίς Χαρακτηριστικά ΣΔ2 (n=30) Χωρίς ΣΔ2 (n=30) Ηλικία, έτη, μέση τιμή (SD) Μορφωτικό επίπεδο, % με ανώτερο το πτυχίο λυκείου Εισόδημα, % με <12000 Κάπνισμα % 58,4 (12,2) ,6 (16,1) 46, ,7 P=n.s.

7 Αποτελέσματα 81% BMI > 25 87% BMI > 25 P=n.s.

8 Αποτελέσματα Φ.Δ. πραγματοποιούσε το 37% 29,6% καθημερινά 7,4% 3-4 φ/εβδ. 37%περπάτημα Φ.Δ. πραγματοποιούσε το 53% 20% καθημερινά 13% 3-4 φ/εβδ. 30%περπάτημα P= n.s.

9 Αποτελέσματα 40% Ποσοστό εμφάνισης συνοδών νοσημάτων στα ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ άτομα 37,00% 20% Ποσοστό εμφάνισης συνοδών νοσημάτων στα ΜΗ - ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ άτομα 35% 18% 17,20% 30% 16% 25% 14% 12% 20% 19% 10% 15% 8% 10% 7,40% 6% 4% 3% 5% 0% ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΣΝ ΑΥ 2% 0% 0,00% ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΣΝ ΑΥ

10 Αποτελέσματα

11 Αποτελέσματα Ο ΔΜΣ σχετίζονταν θετικά με την πρόσληψη λίπους (p=0,016) και την παρουσία ΣΝ (p=0,014) για την ομάδα των διαβητικών ατόμων της μελέτης. Στα διαβητικά άτομα ο ΔΜΣ σχετίζονταν θετικά με το ετήσιο εισόδημα (p=0,011) και αρνητικά με το οικογενειακό περιβάλλον (p=0,04), την ανεπαρκή πρόσληψη φυτικών ινών (p=0,004) και την έλλειψη διατροφικών γνώσεων (p=0,032).

12 Εικόνα 1: Εικόνα σώματος και μέση τιμή ΔΜΣ για άνδρες με ή χωρίς ΣΔτ2 ΣΔ2 ΔΜΣ : 20,1 23,9 30,9 36,6 36,9 41,0 SD 11,2 8,4 12,1 (n) ΌΧΙ ΣΔ2 ΔΜΣ : 38,4 41,6 42,9 SD 8,2 (n) 1 1 2

13 Εικόνα 2 : Εικόνα σώματος και μέση τιμή ΔΜΣ για γυναίκες με ή χωρίς ΣΔτ2 ΣΔ2 ΔΜΣ : 18,5 29,7 25,3* 33,5 40,7 SD 4,7 0,1 3,7 6,2 (n) ΌΧΙ ΣΔ2 ΔΜΣ : 27,6 30,6 36,5 39,5 45,7 SD 4,4 4,7 5,5 0,1 4,7 (n) *p=0,004 vs. Όχι ΣΔΤ2

14 Εικόνα 3 : Συσχέτιση ανάμεσα στην εικόνα σώματος της κλίμακας FRS και του ΔΜΣ. Για όλες τις ομάδες η συσχέτιση είναι σημαντική (p<0.05). Εξαίρεση: οι μη διαβητικοί άνδρες

15 Αποτελέσματα Υπήρχε θετική συσχέτιση μεταξύ της εικόνας σώματος και του ΔΜΣ τόσο στην ομάδα των ατόμων με ΣΔτ2 όσο και στην ομάδα των μη διαβητικών ατόμων. Η συσχέτιση ήταν στατιστικά σημαντική για όλες σχεδόν τις κατηγορίες που εξετάστηκαν. Όμως: Η ρεαλιστικότερη εικόνα σώματος, εμφάνιζε τάση για συσχέτιση με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη (p=0,059) Η ρεαλιστικότερη εικόνα σώματος δεν σχετίζονταν με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης παχυσαρκίας (p=0,264)

16 Εικόνα 4: Δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην εικόνα σώματος που έχουν επιλέξει με την εικόνα σώματος που θα ήθελαν να έχουν. Μόνο στις μη διαβητικές γυναίκες υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο εικόνων

17 Συμπεράσματα Σε σύγκριση με τους άνδρες και τις γυναίκες χωρίς σακχαρώδη διαβήτη, οι άνδρες και οι γυναίκες με ΣΔτ2 γενικά δεν διέφεραν σημαντικά στην επιλογή της εικόνας σώματος στην κλίμακα FRS, με βάση παρόμοιο μέσο ΔΜΣ. Διαπιστώθηκε υψηλή συσχέτιση μεταξύ ΔΜΣ και εικόνας σώματος στους άνδρες και γυναίκες με διαβήτη. Παρόλο που από τα πρώτα αποτελέσματα βρέθηκε συσχέτιση μεταξύ του ΔΜΣ και της αντίληψης της εικόνας του σώματος, η εσφαλμένη αντίληψη της εικόνας σώματος είναι συνηθισμένη. Μελέτες αναφέρουν ότι απόκλιση στην αντίληψη της εικόνας του σώματος μπορεί να συμβάλει σε υπερβολικό σωματικό βάρος και σε αυξημένο κίνδυνο για το ΣΔτ2. Αντιστρόφως, βέβαια, θα μπορούσε να ισχύει ότι μετά τη διάγνωση με ΣΔτ2, οι ασθενείς δίνουν μικρότερη έμφαση στην εικόνα του σώματος.

18 Συμπεράσματα Γι αυτό, ίσως, στα διαβητικά άτομα δεν παρατηρήθηκε διαφορά ανάμεσα στην εικόνα σώματος που επέλεξαν ότι τους ταιριάζει και σε αυτήν που θα ήθελαν να έχουν. Από τα πρώτα αποτελέσματα φαίνεται ότι η ρεαλιστικότερη εικόνα σώματος συσχετίζεται με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη αλλά όχι παχυσαρκίας. Αν η αντίληψη της σωματικής εικόνας μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά, τότε τα άτομα με υπερβολικό βάρος ή/και ΣΔτ2 που αντιλαμβάνονται την εικόνα του σώματός τους πιο κοντά στον πραγματικό ΔΜΣ τους, μπορεί να κατανοούν καλύτερα την ανάγκη για μείωση του σωματικού βάρους.

19 Οι περιορισμοί αυτής της μελέτης περιλαμβάνουν: Το μικρό αριθμό συμμετεχόντων. Το περιβάλλον του νοσοκομείου. Σε αντίθεση με τον ΔΜΣ, η κλίμακα Stunkard είναι εντελώς υποκειμενικό μέτρο προσδιορισμού του σωματικού λίπους. Ως εκ τούτου, για τον προσδιορισμό υποκειμενικών δεδομένων, το οικιακό περιβάλλον μπορεί να υπερτερεί, αφού είναι πιθανό τα άτομα να είναι πιο άνετα και, συνεπώς, πιο ειλικρινή στην επιλογή.

20 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας