ΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Transcript

1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία αναφέρεται στα Δημόσια Έργα και πώς συντάσσονται οι προσφορές από τις εργοληπτικές επιχειρήσεις για ανάθεση έργου σε αυτές. Γίνεται αναφορά στον τρόπο κατασκευής των δημοσίων έργων, στις διαδικασίες επιλογής της εργοληπτικής επιχείρησης και στα συστήματα υποβολής προσφορών που καθορίζει η διακήρυξη της δημοπρασίας. Ακολουθεί η σύμβαση της κατασκευής, μεταξύ του φορέα κατασκευής του έργου και του αναδόχου, σχέδια και προδιαγραφές. Αναλύονται η διοίκηση των έργων, η παρακολούθηση και ο έλεγχος για κάθε περίπτωση κατασκευής έργου. Εξετάζονται τα στοιχεία που περιλαμβάνει η διακήρυξη για τη διενέργεια της δημοπρασίας, ανάλογα με το σύστημα υποβολής προσφοράς, η διαδικασία κατάθεσης προσφορών και η διαδικασία προεπιλογής της εργοληπτικής επιχείρησης. Μελετώνται οι Επιτροπές διαγωνισμού, οι Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση και η Επιτροπή παρακολούθησης του έργου. Επίσης γίνεται λόγος για τις επιμετρήσεις του έργου, παίρνοντας όλα τα ποσοτικά στοιχεία των εκτελούμενων εργασιών, τις προκαταβολές και τους λογαριασμούς που προβλέπει η σύμβαση για τον ανάδοχο. Τέλος, αναλύεται το κόστος του έργου και τα γενικά έξοδα του έργου και της επιχείρησης. 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα 1. Περίληψη Εισαγωγή..5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. Κατασκευή Δημόσιων Έργων Τρόπος Κατασκευής. Διαδικασίες επιλογής αναδόχου Σύμβαση Κατασκευής.9 3. Διοίκηση του έργου...11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 1. Δημοπρασίες Διακήρυξη Δημοπρασίας Διαδικασία Κατάθεσης Προσφορών Διαδικασία Προεπιλογής...18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 1. Επιτροπές Διαγωνισμού Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση Επιτροπή Παρακολούθησης του έργου. 23 2

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 1. Επιμετρήσεις Προκαταβολές Λογαριασμοί Πιστοποιήσεις...29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 1. Ανάλυση του Κόστους του έργου Αιτιολόγηση Διευκρίνιση Προσφοράς Κόστος ενός έργου Γενικά Έξοδα του εργοταξίου Γενικά Έξοδα Έργου Κόστος Προμήθειας Εγγυητικών Επιστολών Διάφορες Κρατήσεις Ασφάλιση Έργου Ασφάλιστρα Μηχανικού Εξοπλισμού Διάφορα Έξοδα Ειδικές Απαιτήσεις ΕΣΥ Προστασία Περιβάλλοντος Έρευνες Μελέτες Γενικά Έξοδα Επιχείρησης Λειτουργικά Έξοδα Έδρας Άμεσο Κόστος Εργατικά Υλικά Υλικά που αγοράζονται Υλικά που παράγονται Έξοδα τρίτων

4 4.4 Φόρος Εισοδήματος Στοιχεία υπολογισμού της Δαπάνης του Μηχανικού Εξοπλισμού για τον Έλεγχο των αιτιολογήσεων Κατηγορίες Μηχανικού Εξοπλισμού Στοιχεία Κόστους του Μηχανικού Εξοπλισμού Χρονικοί προσδιορισμοί για την Κοστολόγηση Μηχανικού Εξοπλισμού Υπολογισμός της Ωριαίας Δαπάνης του Μηχανικού Εξοπλισμού Πινακοποίηση των στοιχείων 58 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ..60 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α 61 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β 62 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ 63 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δ

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα Δημόσια έργα και ο τρόπος που συντάσσονται οι προσφορές από τις εργοληπτικές επιχειρήσεις για την κατασκευή κάποιου έργου είναι ένα σοβαρό θέμα στο οποίο διαφορετικές ερμηνείες, διαμαρτυρίες, αντεγκλήσεις, γνωμοδοτήσεις και συγκρούσεις αλληλοσυμπλέκονται σε μία ιστορία χωρίς αρχή και τέλος. Τα Δημόσια έργα ακροβατούν σε κακοδιατυπωμένα, δυσερμήνευτα, πρόχειρα και κυρίως αποσπασματικά νομοθετικά κείμενα, των οποίων οι όροι αλλάζουν συνεχώς. Όλα τα παρακάτω κείμενα προσπάθησα να τα συγκεντρώσω και να προσφέρω στους αναγνώστες με ακρίβεια, τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζεται σήμερα ένα Δημόσιο Έργο. Για την εκπλήρωση των επιδιωκόμενων στόχων στον τομέα των δημόσιων έργων, οι διατάξεις του νόμου αποσκοπούν να καθιερώσουν τους ενιαίους κανόνες για την κατασκευή όλων των δημόσιων έργων και τον κοινωνικό έλεγχο που συνίσταται στη θεσμοθετημένη συμμετοχή στις σχετικές διαδικασίες. Εκπροσώπων των φορέων που θα χρησιμοποιήσουν ή θα λειτουργήσουν τα έργα των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλων μαζικών κοινωνικών φορέων. Επίσης στην ανάπτυξη του Υπουργείου Δημοσίων Έργων σε κρατικό επιτελικό φορέα για την παραγωγή των Δημόσιων Έργων στη χώρα και την εποπτεία στην όλη κατασκευαστική δραστηριότητα της χώρας και τέλος το ορθολογικό πλαίσιο για την ανάπτυξη και τη συνεχή παρακολούθηση των τεχνικών, οργανωτικών και οικονομικών δυνατοτήτων των εργοληπτικών επιχειρήσεων που αναλαμβάνουν την κατασκευή των έργων. Πιστεύω ότι με τον τρόπο αυτό συμβάλλω στη διευκόλυνση και αντικειμενική εξυπηρέτηση όλων όσων ασχολούνται με την εκτέλεση των Δημοσίων, Δημοτικών και Κοινοτικών Έργων. 5

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΡΓΩΝ 1.1 Τρόπος κατασκευής. Διαδικασίες επιλογής αναδόχου. Τα δημόσια έργα κατασκευάζονται: Από ειδικευμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις ή από το φορέα κατασκευής του έργου με αυτεπιστασία μέσω κατάλληλης τεχνικής Υπηρεσίας και προσωπικού που είτε υπάρχει είτε κατά περίπτωση προσλαμβάνεται και αμείβεται απ τις πιστώσεις του έργου. Τρόποι επιλογής της εργοληπτικής επιχείρησης για την κατασκευή του έργου είναι: α) Η ανοικτή δημοπρασία, στην οποία λαμβάνουν μέρος και υποβάλλουν προσφορές όλοι όσοι έχουν τα νόμιμα προσόντα που προβλέπονται στη διακήρυξη. Αυτή είναι η κύρια διαδικασία επιλογής. β) Η δημοπρασία με προεπιλογή. Η δημοπρασία αυτή διεξάγεται ως εξής: Αρχικά εκδηλώνουν ενδιαφέρον συμμετοχής όλοι όσοι θεωρούν ότι διαθέτουν τα προσόντα που προδιαγράφονται στη διακήρυξη. Ακολουθεί προεπιλογή και πρόσκληση για συμμετοχή στην κυρίως δημοπρασία και επίδοση προσφοράς εκείνων που έχουν προεπιλεχθεί. Η διαδικασία αυτή εφαρμόζεται κυρίως σε έργα μεγάλης σπουδαιότητας ή εξειδικευμένα. γ) Η απευθείας ανάθεση ή διαγωνισμός μεταξύ περιορισμένου αριθμού προσκαλούμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων. Ο τρόπος αυτός αποτελεί εξαιρετική διαδικασία και εφαρμόζεται όταν συντρέχει μια από τις εξαιρέσεις που προβλέπει το άρθρο 86 του Ν.Δ 321/1969 (ΦΕΚ Α 205) όπως κάθε φορά ισχύει, καθώς και σε ειδικές περιπτώσεις όπως σε περίπτωση θεομηνίας, σοβαρού επικείμενου κινδύνου, μοναδικότητας του κατασκευαστή, συνέχισης 6

7 εργασιών ύστερα από έκπτωση του αναδόχου ή διάλυσης της εργολαβικής σύμβασης, όταν πρόκειται για ερευνητικές εργασίες ή εργασίες δοκιμαστικές εφαρμογής νέων τεχνολογιών ή για έργα ειδικής φύσης, εφόσον χαρακτηριστούν έτσι με απόφαση του φορέα κατασκευής του έργου που εκδίδεται ύστερα από γνώμη του τεχνικού Συμβουλίου ή όταν πρόκειται για την κατασκευή έργων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) από κατασκευαστικές επιχειρήσεις των ΟΤΑ εγγεγραμμένες στο μητρώο του άρθρου 16 ή για μικρά έργα και εργασίες συντήρησης, εφόσον στην τελευταία περίπτωση η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους δεν υπερβαίνει ορισμένα ποσά που καθορίζονται γενικά ή κατά φορείς ή κατηγορίες έργων με απόφαση του Υπουργού Δημοσίων Έργων. Η Απευθείας ανάθεση σε κατασκευαστικές επιχειρήσεις των Ο.Τ.Α. και γενικά η κατασκευή των έργων από τις επιχειρήσεις αυτές γίνεται με τις προϋποθέσεις και τους όρους που ορίζονται με Π.Δ/γμα που εκδίδεται με πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών και Δημοσίων Έργων. Η ανάθεση της κατασκευής γίνεται με βάση τη σχετική μελέτη. Με τη σύμβαση επιτρέπεται να αναλάβει ο ανάδοχος την αναγκαία συμπλήρωση ή προσαρμογή των στοιχείων της μελέτης προς τα δεδομένα του εδάφους. Η διακήρυξη για τη δημοπράτηση καθορίζει το σύστημα υποβολής των προσφορών. Συστήματα υποβολής προσφορών είναι: α) Η προσφορά ενιαίου ποσοστού έκπτωσης πάνω σε συμπληρωμένο τιμολόγιο της Υπηρεσίας. β) Η προσφορά επιμέρους ποσοστών έκπτωσης κατά ομάδες τιμών, σε συμπληρωμένο τιμολόγιο ομαδοποιημένων τιμών της Υπηρεσίας, με έλεγχο ομαλότητας των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης. γ) Η συμπλήρωση από το μειοδότη ανοικτού τιμολογίου, με έλεγχο ομαλότητας των τιμών σε σχέση με αντίστοιχο τιμολόγιο, που περιέχει τιμές της Υπηρεσίας. δ) Η ελεύθερη συμπλήρωση ανοικτού τιμολογίου που μπορεί να περιλαμβάνει αναλυτικές τιμές ή περιληπτικές τιμές ή και κατ αποκοπή τιμή. ε) Η προσφορά που περιλαμβάνει μελέτη και κατασκευή με κατ αποκοπή εργολαβικό αντάλλαγμα για το έργο ολόκληρο ή κατά τμήματα. Στο σύστημα αυτό αξιολογείται πρώτα η ποιότητα της προσφοράς (μελέτη) και στη συνέχεια εξετάζεται η οικονομική προσφορά. 7

8 ζ) Η μειοδοσία μόνο πάνω στο ποσοστό οφέλους για εκτέλεση απολογιστικών έργων. η) Η προσφορά για την αξιοποίηση ακινήτων του εργοδότη με το σύστημα της αντιπαροχής ποσοστών εξ αδιαιρέτου και αντίστοιχων διηρημένων ιδιοκτησιών. θ) Η προσφορά που περιλαμβάνει άλλα τυχόν ανταλλάγματα έναντι της κατασκευής έργου. Τα συστήματα αυτά μπορεί να εφαρμοσθούν και σε συνδυασμό μεταξύ τους στη δημοπρασία του ίδιου έργου. Οι δημοπρατήσεις διεξάγονται σε δυο στάδια: Το πρώτο περιλαμβάνει την κατάθεση των προσφορών στην επιτροπή διαγωνισμού και το δεύτερο την εξέταση των προσφορών απ την επιτροπή εισήγησης για ανάθεση. Το πρώτο στάδιο γίνεται σε μία ή ταυτόχρονα σε περισσότερες έδρες υπηρεσιών. Με π.δ/γμα δημοπρασίες που αφορούν μικρά έργα ή κατηγορίες έργων μπορεί να εξαιρεθούν από τους παραπάνω κανόνες, να ορισθεί ως επιτροπή εισήγησης για ανάθεση η επιτροπή διαγωνισμού και να ρυθμιστούν όλα τα ειδικότερα θέματα της παραγράφου αυτής. Με την δημοπρασία επιδιώκεται η ανάδειξη αναδόχου ικανού για την έγκαιρη, άρτια και οικονομική κατασκευή του έργου. Για την ανάδειξη αναδόχου δεν αποτελεί μοναδικό κριτήριο η μικρότερη προσφορά. Η έγκριση του αποτελέσματος της δημοπρασίας απόκειται στην κρίση του αρμόδιου οργάνου και γίνεται μετά από σύμφωνη γνώμη Επιτροπής Εισήγησης για Ανάθεση (ΕΕΑ). Η Επιτροπή, κατά τη διατύπωση της γνώμης της λαμβάνει υπόψη της το ύψος της προσφοράς και συνεκτιμά κάθε άλλο πρόσφορο κατά την κρίση των μελών της τεκμηριωμένο στοιχείο από την υπηρεσία του μητρώου του άρθρου 16 σχετικά με την ικανότητα και αξιοπιστία της επιχείρησης για την καλή και έγκαιρη κατασκευή του έργου σε συνδυασμό και με τις υποχρεώσεις της από έργα υπό κατασκευή. Αν δεν εγκριθεί τελικά το αποτέλεσμα της δημοπρασίας, κανένας από όσους έχουν συμμετάσχει σ αυτή δεν έχει δικαίωμα αποζημίωσης για οποιοδήποτε λόγω, εκτός αν προβλέπεται διαφορετικά στη διακήρυξη. Με π.δ. στο σύστημα της περίπτωσης ε της παραγράφου 4 μπορεί να επιτραπεί να προβλέπει η διακήρυξη και την καταβολή χρηματικού ποσού ως βραβείου στις αξιολογότερες μελέτες που υποβλήθηκαν στο διαγωνισμό, όπως ειδικότερα ορίζεται σ αυτό. 8

9 2. ΣΥΜΒΑΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Η σύμβαση για την κατασκευή του έργου καταρτίζεται με βάση τους όρους της διακήρυξης και των τευχών και σχεδίων που την συνοδεύουν, που με την προσφορά του αποδέχεται ο ανάδοχος ή με βάση την έγκριση για την κατάρτιση της με την οποία συμφωνεί ο ανάδοχος. Η σύμβαση δεν μπορεί να περιέχει όρους αντίθετους με τα πιο πάνω στοιχεία. Η σύμβαση αν δεν ορίζεται διαφορετικά στην εγκριτική απόφαση υπογράφεται από τον προϊστάμενο της διευθύνουσας υπηρεσίας. Ως προς τον τρόπο καταβολής του εργολαβικού ανταλλάγματος οι συμβάσεις κατασκευής δημοσίων έργων καταρτίζονται ανάλογα με το σύστημα υποβολής προσφοράς που ακολουθήθηκε στη δημοπρασία κατά το άρθρο 4 παρ. 4. Για την ανάληψη της κατασκευής του έργου απαιτείται η παροχή εγγυήσεων. Η αρχική εγγύηση συμπληρώνεται με παρακράτηση απ τις τμηματικές πληρωμές προς τον ανάδοχο. Η κατάπτωση των εγγυήσεων γίνεται πάντοτε υπέρ του κυρίου του έργου. Σε κάθε σύμβαση κατασκευής έργου ορίζεται προθεσμία για την περάτωση του στο σύνολο και κατά τμήματα. Παράταση των προθεσμιών γίνεται μόνο ύστερα από έγκριση του φορέα κατασκευής του έργου, αν οι καθυστερήσεις δεν οφείλονται σε αποκλειστική υπαιτιότητα του αναδόχου. Σε κάθε περίπτωση ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να συνεχίσει την κατασκευή του έργου για επιπλέον χρονικό διάστημα ίσο προς το 1/3 της συνολικής προθεσμίας του έργου και πάντως όχι μικρότερο των τριών μηνών (οριακή προθεσμία). Με τις προθεσμίες, συνολική και τμηματικές, συνδυάζεται το χρονοδιάγραμμα των εργασιών. Σε περίπτωση μεταβολών των προθεσμιών ή του αντικειμένου του έργου αναπροσαρμόζεται το χρονοδιάγραμμα. Με τη σύμβαση ορίζονται οι ποινικές ρήτρες για την υπαίτια από μέρος του αναδόχου υπέρβαση της συνολικής προθεσμίας κατασκευής του έργου. Η κατασκευή των ποινικών ρητρών γίνεται πάντοτε υπέρ του κυρίου του έργου. Με π.δ/γμα καθορίζονται τα όρια των ποινικών ρητρών, γενικά ή κατά περιπτώσεις έργων, τα θέματα που αναφέρονται στις ποινικές ρήτρες για υπέρβαση τμηματικών προθεσμιών που μπορεί να είναι οριστικές ή 9

10 ανακλητές και στη συνομολόγηση ρήτρας πρόσθετης καταβολής (πρίμ) στον ανάδοχο για την γρηγορότερη απ την προθεσμία περάτωσης του έργου ή μέρους αυτού και κάθε σχετική λεπτομέρεια. Η υποκατάσταση τρίτου στην κατασκευή μέρους ή όλου του έργου απαγορεύεται χωρίς έγκριση του φορέα κατασκευής του έργου. Σε κάθε περίπτωση υποκατάστασης ο ανάδοχος ευθύνεται μαζί με τον υποκατάστατο εις ολόκληρον προς τον κύριο του έργου, το προσωπικό του έργου και οποιονδήποτε τρίτο. Κατ εξαίρεση μπορεί να εγκριθεί η υποκατάσταση με απαλλαγή του αναδόχου από την ευθύνη του προς τον κύριο του έργου, αν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του έργου και ο ανάδοχος βρίσκεται σε προφανή αδυναμία να περατώσει το έργο. Με π.δ/γμα καθορίζονται τα ποσοστά του υποκατάστατου, οι συνέπειες για τον ανάδοχο, η διαδικασία έγκρισης της υποκατάστασης, τα θέματα που σχετίζονται με την υποκατάσταση μέλους αναδόχου κοινοπραξίας και κάθε σχετική λεπτομέρεια. Η πληρωμή στον ανάδοχο του εργολαβικού ανταλλάγματος γίνεται τμηματικά με βάση τις πιστοποιήσεις των εργασιών, που έχουν εκτελεσθεί μέσα στα όρια του χρονοδιαγράμματος εργασιών. Αν από τον ανάδοχο κατασκευασθούν εργασίες πέρα από τις προβλεπόμενες στο χρονοδιάγραμμα, ο κύριος του έργου έχει το δικαίωμα να αναβάλλει την πληρωμή των επιπλέον εργασιών ώστε να συμπέσει με τα εδαφίου δεν εφαρμόζεται όταν στη σύμβαση προβλέπεται πρόσθετη καταβολή (πριμ) στον ανάδοχο για τη γρηγορότερη περάτωση του έργου. Οι λογαριασμοί των κατά τη σύμβαση οφειλόμενων ποσών συντάσσονται κατά μηνιαία χρονικά διαστήματα, εκτός αν η σύμβαση ορίζει άλλες προθεσμίες. Οι λογαριασμοί συντάσσονται από τον ανάδοχο και υποβάλλονται στη διευθύνουσα υπηρεσία, η οποία τους ελέγχει και τους διορθώνει όταν απαιτείται, μέσα σε έναν μήνα από την υποβολή τους. Οι εγκρινόμενοι από τη διευθύνουσα υπηρεσία λογαριασμοί αποτελούν την πιστοποίηση για την πληρωμή των εργασιών που έχουν εκτελεστεί. Το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 8 του άρθρου 5 του ν.1418/1984 (ΦΕΚ 23 Α) αντικαθίσταται ως ακολούθως : «Αν η πληρωμή του καθυστερήσει πέρα από ένα μήνα από τη λήξη της προηγούμενης προθεσμίας, χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου ή μελετητή, οφείλεται αυτοδικαίως τόκος υπερημερίας ίσος με τα ογδόντα πέντε εκατοστά (85%) του τόκου των εξαμηνιαίων έντοκων γραμματίων του Δημοσίου και ο ανάδοχος ή ο μελετητής μπορεί να διακόψει τις εργασίες αφού κοινοποιήσει στη διευθύνουσα υπηρεσία ειδική έγγραφη δήλωση». 10

11 Αν προβλέπεται από τη διακήρυξη, χορηγείται στον ανάδοχο προκαταβολή μέχρι του 15% του ολικού ποσού της σύμβασης. Για το ποσό αυτό βαρύνεται ο ανάδοχος με τόκο. Το ποσοστό του επιτοκίου καθορίζεται ειδικού με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου. Η προκαταβολή καλύπτεται με εγγυητική επιστολή και η απόσβεσή της γίνεται τμηματικά. Με π.δ/γμα ορίζεται ο σκοπός για τον οποίο δίνεται η προκαταβολή ή μέρος της, το ύψος της εγγυητικής επιστολής, ο τρόπος παραβολής για τη χρησιμοποίηση της προκαταβολής, τα θέματα της τμηματικής απόσβεσης και τα θέματα της επιστροφής του τυχόν αναπόσβεστου μέρους της προκαταβολής μετά τη λύση ή λήξη της σύμβασης με οποιονδήποτε τρόπο και κάθε σχετική λεπτομέρεια. Για την πληρωμή της δαπάνης κατασκευής του έργου επιτρέπεται πάντοτε η έκδοση ενταλμάτων προπληρωμής, χωρίς να εφαρμόζεται στην περίπτωση αυτή άλλη σχετική γενική ή ειδική διάταξη. Για την κατάσχεση και εκχώρηση του εργολαβικού ανταλλάγματος εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις. Κατεξαίρεση, κατά της απαιτήσεως του εργολαβικού ανταλλάγματος μπορεί πάντα να συμψηφίζονται εκκαθαρισμένες απαιτήσεις του κυρίου του έργου κατά του αναδόχου προερχόμενες από την εκτέλεση άλλων έργων και μέχρι ποσοστού 20% από κάθε πιστοποίηση του εκτελούμενου έργου. Με απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας, Δημοσίων Έργων και Οικονομικών, μπορεί να ορισθεί η δυνατότητα και η διαδικασία εκχώρησης από μέρους του αναδόχου απαίτησης από εγκεκριμένη πιστοποίηση ή μέρους της προς τον κύριο του έργου για την εξόφληση οποιασδήποτε οφειλής του προς αυτόν. Στις συμβάσεις κατασκευής δημόσιων έργων εφαρμόζονται οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στο νόμο αυτόν ή στα εκτελεστικά του διατάγματα. 3. ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Η παρακολούθηση, ο έλεγχος και η διοίκηση των έργων ανήκει στην αρμόδια τεχνική υπηρεσία του φορέα κατασκευής του έργου (διευθύνουσα υπηρεσία ή επιβλέπουσα υπηρεσία), η οποία ενεργεί ότι απαιτείται για την καλή και έγκαιρη εκτέλεση των έργων και ορίζει τους τεχνικούς υπαλλήλους που θα ασχοληθούν ειδικότερα με την επίβλεψη, προσδιορίζει τα καθήκοντά τους όταν είναι περισσότεροι από έναν, παρακολουθεί το έργο 11

12 τους και γενικά προβαίνει σε κάθε νόμιμη ενέργεια. Σε περιπτώσεις ειδικών εργασιών, ως τεχνική υπηρεσία θεωρείται η σχετική εξειδικευμένη υπηρεσία του φορέα. Στην περίπτωση κατασκευής έργου με ανάθεση σε ανάδοχο, η επίβλεψη αποσκοπεί στην πιστή εκπλήρωση από τον ανάδοχο των όρων της σύμβασης και στην κατασκευή του έργου κατά τους κανόνες της τέχνης ώστε να ανταποκρίνεται στον προορισμό του. Η επίβλεψη μπορεί να ασκηθεί εκτός από τον τόπο των έργων και σε όλους τους χώρους που κατασκευάζονται τμήματα του έργου. Ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη άσκηση της επίβλεψης στα εργοστάσια που τυχόν κατασκευάζονται τμήματα του έργου και γενικά σε όλους που τους κρίνει απαραίτητο η επιβλέπουσα υπηρεσία. Στην περίπτωση κατασκευής έργου με αυτεπιστασία η επίβλεψη οργανώνει και διευθύνει τα μέσα που έχει στη διάθεσή της κατά τον οικονομικοτεχνικά προσφορότερο τρόπο για να επιτύχει την κατασκευή του έργου σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τους κανόνες της τέχνης, ώστε να ανταποκρίνεται στον προορισμό του. Σε περίπτωση κατασκευής σημαντικών έργων συγκροτείται Επιτροπή Παρακολούθησης του Έργου. Η Επιτροπή έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα και παρακολουθεί την εφαρμογή της μελέτης ή την αιτιολογημένη αποδοχή προτεινόμενων τροποποιήσεων αυτής, την τήρηση του χρονοδιαγράμματος κατασκευής, τη διαμόρφωση του κόστους, την τήρηση κανόνων ασφαλείας και υγιεινής του χώρου εργασίας, την τήρηση των μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος και γενικά την πορεία του έργου. Η Επιτροπή συνίσταται και συγκροτείται για κάθε συγκεκριμένο έργο ή ομάδα έργων. Η Επιτροπή αποτελείται από όργανα της υπηρεσίας, εκπροσώπους των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των φορέων που θα χρησιμοποιήσουν έργα ή και τυχόν άλλων κοινωνικών φορέων. Ο χαρακτηρισμός των έργων ως σημαντικών έργων για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής γίνεται από τον κύριο του έργου ο οποίος και συγκροτεί την Επιτροπή. Ο Υπουργός Δημοσίων Έργων μπορεί πάντα να προβεί σε τέτοιο χαρακτηρισμό και παρά τη γνώμη του κυρίου του έργου και να συγκροτεί την Επιτροπή. Η Επιτροπή λειτουργεί και ενεργεί σύμφωνα με όσα ορίζονται με προεδρικό διάταγμα. Η Επιτροπή μπορεί να συγκροτηθεί από το στάδιο μελέτης για την άσκηση ανάλογων καθηκόντων κατά το στάδιο αυτό. Όταν πρόκειται για σημαντικά ή τεχνικά πολύπλοκα ή εξειδικευμένης τεχνολογίας έργα στο σύνολό ή τμήματά τους ή εάν υπάρχει γενικά αδυναμία για το σχεδιασμό, μελέτη, έλεγχο μελέτης, διοίκηση και επίβλεψη του έργου από την τεχνική υπηρεσία του φορέα εκτέλεσης του έργου, επιτρέπεται η ανάθεση καθηκόντων τεχνικού συμβουλίου σε ημεδαπό ή αλλοδαπό 12

13 οίκο ή ιδιώτη τεχνικό, για το σχεδιασμό ή τη μελέτη ή τον έλεγχο μελέτης ή την επίβλεψη, ολικά ή μερικά, συγκεκριμένου έργου ή τμήματος ή ομάδας ομοειδών έργων. Η ανάθεση γίνεται με σύμβαση που προσδιορίζει και τη σχετική αμοιβή χωρίς δέσμευση από τις διατάξεις για τις αμοιβές μηχανικών ή άλλες σχετικές γενικές και ειδικές διατάξεις. Ο τεχνικός που αναλαμβάνει καθήκοντα σύμφωνα με την παράγραφο αυτή και τα πρόσωπα που χρησιμοποιεί για την εκπλήρωση των υποχρεώσεών του σύμφωνα με τη σύμβαση υπέχουν τις ευθύνες δημοσίου υπαλλήλου. Η διάταξη του άρθρου 14 σχετικά με τη συνομολόγηση διαιτησίας εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις αλλοδαπού συμβουλίου. Η διεύθυνση των έργων από την πλευρά του αναδόχου στους τύπους κατασκευής τους γίνεται από τεχνικούς που έχουν τα κατάλληλα προσόντα και είναι αποδεκτοί από την Υπηρεσία. Ο μελετητής του έργου είναι υποχρεωμένος να συμπράττει με την υπηρεσία του φορέα κατασκευής για την επίλυση των προβλημάτων που δημιουργούνται κατά την εφαρμογή της μελέτης του και να καθορίζεται ο ρόλος και η ευθύνη των μελετητών του έργου κατά τη διάρκεια της κατασκευής και να προσδιορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της αποζημίωσης του για τυχόν απασχόληση σε θέματα που δεν υπάγονται στην δική του ευθύνη. 13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 1. ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ Για την ανάθεση κατασκευής του έργου σε εργοληπτική επιχείρηση διενεργείται δημοπρασία, εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες επιτρέπεται από το νόμο η απευθείας ανάθεση ή διεξαγωγή πρόχειρου διαγωνισμού. Αν πρόκειται για έργο που ο προϋπολογισμός του είναι μικρότερος του ενός δεκάτου του ορίου μέχρι του οποίου μπορεί να αναλάβουν έργα οι εργοληπτικές επιχειρήσεις Α τάξης ΜΕΕΠ (Μητρώο Εργοληπτικών Επιχειρήσεων), μπορεί να διενεργηθεί πρόχειρος διαγωνισμός ή προφορική δημοπρασία σύμφωνα με ότι ορίζεται στο άρθρο 25. Για έργα μεγαλύτερου προϋπολογισμού διενεργείται δημοπρασία σύμφωνα με τις διαδικασίες και τις διακρίσεις των άρθρων 4 έως 24. Η δημοπρασία μπορεί να είναι ανοικτή ή με προεπιλογή (περίπτωση α και β της παρ. 2 του άρθρου 4 του Ν. 1418/1984). 2. ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣ Η δημοπρασία για την ανάθεση κατασκευής έργου διενεργείται με βάση τη σχετική διακήρυξη. Η διακήρυξη με την οποία γίνεται και ο προσδιορισμός του συστήματος υποβολής των προσφορών (άρθρ. 4 παρ. 4 του Ν. 1418/84) εγκρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση από την Προϊστάμενη Αρχή, η οποία και διενεργεί τη δημοπρασία ή ορίζει την αρχή που θα τη διενεργήσει. Κατά την έγκριση αυτή μπορεί να τροποποιηθεί το σχέδιο διακήρυξης που υπάρχει τυχόν στην εγκεκριμένη μελέτη. Επίσης γίνεται και τυχόν αναγκαία προσαρμογή των άλλων στοιχείων της μελέτης που συνεπάγεται η τροποποίηση της διακήρυξης. 14

15 Κατά την έγκριση της διακήρυξης προσαρμόζεται σε σύγχρονες τιμές και ο προϋπολογισμός της υπηρεσίας με τον οποίο δημοπρατείται το έργο, αν απαιτείται τέτοια προσαρμογή. Η διακήρυξη για την διενέργεια ανοικτής δημοπρασίας περιέχει τα εξής τουλάχιστον στοιχεία, ανάλογα με το σύστημα υποβολής προσφοράς: 1) Τον τίτλο της αρχής που εκδίδει τη διακήρυξη. 2) Το σύστημα υποβολής προσφοράς με αναφορά στις διατάξεις που εφαρμόζονται για τη διεξαγωγή της δημοπρασίας. 3) Τον τίτλο του έργου, τα κύρια χαρακτηριστικά του και τον προϋπολογισμό του, όπως και αν περιλαμβάνεται τυχόν εκπόνηση μελέτης. 4) Την ημερομηνία διεξαγωγής της δημοπρασίας, τις έδρες των υπηρεσιών στις οποίες θα γίνει η παραλαβή των προσφορών από τις επιτροπές διαγωνισμού, την ώρα λήξης παραλαβής των προσφορών, και τις ενέργειες της καθεμιάς επιτροπής σε περίπτωση που η παραλαβή των προσφορών γίνεται σε περισσότερες έδρες υπηρεσιών, όπως και τον τόπο και το χρόνο ανοίγματος των προσφορών στη περίπτωση αυτή. 5) Τις εργοληπτικές επιχειρήσεις που γίνονται δεκτές για υποβολή προσφοράς, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις και τα τυχόν πρόσθετα απαιτούμενα προσόντα και προϋποθέσεις. 6) Τις απαιτούμενες εγγυήσεις συμμετοχής και προς ποιόν πρέπει να παρέχεται η εγγύηση. 7) Τα τυχόν απαιτούμενα πρόσθετα δικαιολογητικά, όπως δηλώσεις, αναλύσεις, παρατηρήσεις και άλλα. 8) Τον κατάλογο των συμβατικών τευχών και σχεδίων, στη σειρά ισχύος τους και που βρίσκονται διαθέσιμα για τους ενδιαφερομένους. 9) Σαφείς οδηγίες για τον τρόπο σύνταξης και υποβολής των προσφορών. 10) Το φορέα κατασκευής, πληροφορίες για τις πιστώσεις του έργου, για τους τυχόν ειδικούς όρους πληρωμής και για τις επιβαρύνσεις του εργολαβικού ανταλλάγματος για κρατήσεις υπέρ τρίτων και άλλα. 11) Τα κριτήρια βαθμολογίας για ανάδειξη της βέλτιστης προσφοράς σε περίπτωση αξιολόγησης των προσφορών και τυχόν αμοιβή των αξιολογότερων μελετών. 12) Το χρόνο ισχύος των προσφορών, όπως προβλέπεται από τις σχετικές διατάξεις. 15

16 13) Την τυχόν αποδοχή εναλλακτικών προσφορών. 14) Την αρχή που θα εγκρίνει το αποτέλεσμα της δημοπρασίας. Περίληψη της διακήρυξης για τη διενέργεια ανοικτής δημοπρασίας δημοσιεύεται τουλάχιστον 15 ημέρες πριν απ τη διεξαγωγή της σε τρεις τουλάχιστον ημερήσιες εφημερίδες απ τις οποίες η μία γενικών ειδήσεων της Αθήνας και μία ειδική για δημοσιεύσεις διακηρύξεων ή οικονομικών ειδήσεων. Όταν πρόκειται για νομαρχιακού επιπέδου έργα η τρίτη εφημερίδα στην οποία δημοσιεύεται η διακήρυξη πρέπει να είναι μια της Πρωτεύουσας του Νομού όπου θα εκτελεσθούν τα έργα αν εκδίδεται εκεί ημερήσια εφημερίδα. Περίληψη της διακήρυξης για την εκδήλωση ενδιαφέροντος στις δημοπρασίες με προεπιλογή δημοσιεύεται τουλάχιστον 15 ημέρες πριν από την τελευταία ημερομηνία παραλαβής αιτήσεων σε τρεις εφημερίδες. Οι προσκλήσεις για υποβολή προσφοράς από εργοληπτικές επιχειρήσεις που προεπελέγησαν κατά τη διαδικασία προεπιλογής, στέλνονται στους παραλήπτες μέσα στις προθεσμίες που αντιστοιχούν στο σύστημα και το είδος του διαγωνισμού. 3. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ Η κατάθεση των προσφορών σε ανοικτές δημοπρασίες για έργα με προϋπολογισμό που δεν υπερβαίνει το όριο μέχρι το οποίο γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις Β τάξης, γίνεται στην έδρα μιας μόνο υπηρεσίας. Για έργα μεγαλύτερου προϋπολογισμού μπορεί με τη διακήρυξη να ορίζονται μια ή περισσότερες έδρες υπηρεσιών για την παραλαβή των προσφορών. Η κατάθεση των αιτήσεων για εκδήλωση ενδιαφέροντος για προεπιλογή, που συνοδεύεται από τα δικαιολογητικά που προβλέπει η διακήρυξη γίνεται στην έδρα της υπηρεσίας που ορίζει η διακήρυξη. Μπορεί με τη διακήρυξη να ορίζεται και άλλος τρόπος παραλαβής αιτήσεων, όπως και να παρέχεται η δυνατότητα αποστολής των αιτήσεων ταχυδρομικώς ή με οποιοδήποτε πρόσωπο χωρίς ειδική εξουσιοδότηση. Όταν μετά την προεπιλογή κληθούν οι επιλεγέντες να υποβάλουν προσφορά, εφαρμόζονται οι διατάξεις της επόμενης παραγράφου. 16

17 Οι εργοληπτικές επιχειρήσεις καταθέτουν την προσφορά στην επιτροπή του διαγωνισμού με νόμιμο εκπρόσωπό τους ή πληρεξούσιο διορισμένο, σύμφωνα με το καταστατικό, με συμβολαιογραφικό έγγραφο, που κατατίθεται στην επιτροπή. Σε περίπτωση ατομικής επιχείρησης την προσφορά καταθέτει αυτοπροσώπως ο επιχειρηματίας. Σε περίπτωση κοινοπραξίας την προσφορά καταθέτουν είτε όλοι οι κοινοπρακτούντες, ο καθένας νόμιμα εκπροσωπούμενος ή αντιπροσωπευόμενος όπως παραπάνω, ή κοινός εκπρόσωπος διορισμένος με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Απαγορεύεται η εκπροσώπηση δύο ή περισσότερων διαγωνιζόμενων εργοληπτικών επιχειρήσεων ή κοινοπραξιών από τον ίδιο εκπρόσωπο. Μαζί με την κατάθεση της προσφοράς οι εγγεγραμμένες στο ΜΕΕΠ επιχειρήσεις καταθέτουν και αποδεικτικό, ή νόμιμα επικυρωμένο αντίγραφό του, καταβολής στην εργοληπτική οργάνωση στην οποία ανήκουν των εισφορών τους που αντιστοιχούν στο χρόνο διεξαγωγής της δημοπρασίας. Οι οικονομικές προσφορές στις δημοπρασίες υποβάλλονται πάντα μέσα σε σφραγισμένο φάκελο που αναγράφει τον τίτλο της εργοληπτικής επιχείρησης και την επιγραφή «οικονομική προσφορά για το έργο». Τα λοιπά έγγραφα και δικαιολογητικά που έχουν ζητηθεί από τη διακήρυξη, παραδίδονται σε χωριστό ανοικτό φάκελο. Αν η προσφορά περιλαμβάνει και τεχνικές προτάσεις του υποψηφίου η τεχνική προσφορά υποβάλλεται σε τρίτο ιδιαίτερα κλειστό φάκελο. Οι οικονομικές προσφορές (Τιμολόγιο προσφοράς προϋπολογισμός, έντυπο προσφοράς εκπτώσεων κ.λ.π.) υπογράφονται πάντοτε από το νόμιμο εκπρόσωπο της εργοληπτικής επιχείρησης ή κοινοπραξίας, ο οποίος μονογραφεί τις προσφορές και κατά φύλλο. Μονογραφές που τυχόν λείπουν μπορεί να συμπληρωθούν ενώπιον της επιτροπής διαγωνισμού μετά το άνοιγμα των προσφορών. Αν ο ενδιαφερόμενος αρνηθεί να μονογράψει, τότε μονογράφει η Επιτροπή τα σχετικά φύλλα και η προσφορά θεωρείται ισχυρή. Η παραλαβή των προσφορών έχει πάντοτε τακτή ώρα λήξης. Η έναρξη παραλαβής κηρύσσεται από τον Πρόεδρο της Επιτροπής διαγωνισμού μισή ώρα πριν από την ώρα λήξης. Η παραλαβή μπορεί να συνεχιστεί και μετά την ώρα λήξης, αν η παράδοση προσφορών που έχει έγκαιρα αρχίσει, συνεχίζεται χωρίς διακοπή λόγω του πλήθους των ενδιαφερομένων. Η λήξη της παραλαβής κηρύσσεται επίσης από τον Πρόεδρο της Επιτροπής με προειδοποίηση ολίγων λεπτών της ώρας και μετά την κήρυξη της λήξης δεν γίνεται δεκτή άλλη προσφορά. Οι προσφορές που περιλαμβάνονται καταχωρούνται κατά σειρά κατάθεσής τους στο πρακτικό της δημοπρασίας, στο οποίο ειδικότερα γράφονται η σειρά προσέλευσης, η 17

18 επωνυμία της εργοληπτικής επιχείρησης, η τάξη και κατηγορία της, ο εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπος, καθώς και η εκπλήρωση άλλων τυχόν τυπικών προϋποθέσεων που απαιτεί η διακήρυξη. Όλοι οι φάκελοι αριθμούνται με τον αύξοντα αριθμό προσέλευσης των ενδιαφερομένων όπως καταχωρήθηκαν στο πρακτικό και μονογράφονται από τα μέλη της Επιτροπής. Όταν ολοκληρωθεί η παραλαβή των προσφορών, η Επιτροπή διαγωνισμού σε μυστική συνεδρίαση αποφασίζει αν έχουν τηρηθεί οι τυπικές προϋποθέσεις από όσους υπέβαλαν προσφορά. Για όσους η Επιτροπή κρίνει ότι δεν πληρούν τις τυπικές προϋποθέσεις για την υποβολή προσφοράς, οι κλειστοί φάκελοι οικονομικής ή και τεχνικής προσφοράς επιστρέφονται χωρίς να ανοιχτούν. Αν οι ενδιαφερόμενοι διαφωνούν και δηλώσουν ότι θα διατυπώσουν τις αντιρρήσεις τους συμπληρώνοντας και τις επουσιώδεις τυπικές προϋποθέσεις που λείπουν, οι φάκελοί τους κρατούνται χωρίς να ανοιχτούν μέχρι την έκδοση απόφασης επί των αντιρρήσεων ή την άπρακτη παρέλευση της προθεσμίας για υποβολής τους. Αν πρόκειται για δημοπρασία με αξιολόγηση προσφορών, η Επιτροπή διαγωνισμού διαβιβάζει το σύνολο των κλειστών προσφορών στην Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση για να γίνει αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών. Στις λοιπές περιπτώσεις η Επιτροπή αποσφραγίζει σε δημόσια συνεδρίαση τις οικονομικές προσφορές, και ανακοινώνει συνοπτικά, ανάλογα με το εφαρμοζόμενο σύστημα, τα σημαντικά στοιχεία των προσφορών, όπως προσφερόμενα ποσοστά έκπτωσης ή συνολικό ύψος προϋπολογισμού προσφοράς, τα οποία καταχωρούνται και στα πρακτικά. Τα έγγραφα της οικονομικής προσφοράς μονογράφονται από τα μέλη της Επιτροπής, και το σύνολο των προσφορών με τα πρακτικά της δημοπρασίας διαβιβάζονται στην Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση. Σε κάθε περίπτωση αντίγραφο των πρακτικών με τις τυχόν αντιρρήσεις των ενδιαφερομένων και τη γνώμη της Επιτροπής για τις αντιρρήσεις αυτές υποβάλλεται στην Προϊσταμένη Αρχή. 4. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΡΟΕΠΙΛΟΓΗΣ Μετά τη λήξη της προθεσμίας που έχει ταχθεί για την συγκέντρωση αιτήσεων για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για προεπιλογή, η αρμόδια υπηρεσία διαβιβάζει το σύνολο των 18

19 αιτήσεων με τα δικαιολογητικά που τις συνοδεύουν στην Επιτροπή προεπιλογής. Η Επιτροπή αυτή, που δεν μπορεί να έχει περισσότερα από 7 μέλη, συγκροτείται από την Προϊσταμένη Αρχή και αποφασίζει για την προεπιλογή. Κατάλογος με τις εργοληπτικές επιχειρήσεις που υπέβαλαν αίτηση τοιχοκολλάται στο κατάστημα της αρμόδιας αρχής. Η επιλογή στηρίζεται στη μελέτη των φακέλων των ενδιαφερομένων και στα κριτήρια της παρ. 1 του άρθρου 16 ν. 1418/84, που εκτιμώνται ειδικά για την συγκεκριμένη περίπτωση. Το αποτέλεσμα της προεπιλογής ανακοινώνεται εγγράφως από την αρμόδια υπηρεσία σε όλους όσους υπέβαλαν αίτηση είτε έχουν επιλεγεί είτε όχι. Οι αντιρρήσεις για την προεπιλογή υποβάλλονται ειδικά μέσα σε 5 μέρες από την πιο πάνω ανακοίνωση και απευθύνονται στην Προϊσταμένη Αρχή η οποία αποφασίζει σ αυτές. 19

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 1. ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Οι επιτροπές διαγωνισμού αποτελούνται από τα υπηρεσιακά μέλη που ορίζονται από τον προϊστάμενο της υπηρεσίας που διενεργεί τη δημοπρασία. Ένα από τα μέλη των επιτροπών ορίζεται ως Πρόεδρος. Για τις Επιτροπές ορίζεται και αριθμός αναπληρωματικών μελών που αναπληρώνουν κατά σειρά που διορίζονται, οποιαδήποτε από τα τακτικά μέλη που τυχόν λείπουν, απουσιάζουν ή κωλύονται. Τα μέλη των επιτροπών διαγωνισμού μπορεί να ορίζονται για την διενέργεια περισσότερων διαγωνισμών. Σε περίπτωση κατάθεσης προσφορών στις έδρες περισσότερων από μια υπηρεσιών, οι επιτροπές συγκροτούνται από τον προϊστάμενο καθεμιάς από αυτές τις υπηρεσίες. Οι επιτροπές αυτές ενεργούν σύμφωνα με τα οριζόμενα από τη διακήρυξη. 2. ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΕΙΣΗΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗ Οι Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση αποτελούνται από: α) Τέσσερις υπαλλήλους φορέων του δημόσιου τομέα. Αν το έργο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί από φορέα άλλον απ το φορέα κατασκευής, το ένα από αυτά τα μέλη προέρχεται από το φορέα που θα χρησιμοποιήσει το έργο. β) Έναν εκπρόσωπο των ΟΤΑ που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του από την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού όταν πρόκειται για έργα νομαρχιακού επιπέδου, από την Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων του νομού της έδρας της διανομαρχιακής υπηρεσίας όταν πρόκειται για τα έργα της 20

21 και από την Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων σε όλες τις άλλες περιπτώσεις. γ) Έναν εκπρόσωπο του Τεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας, που υποδεικνύεται με τον αναπληρωτή του από τα αρμόδια όργανα του ΤΕΕ. Όταν πρόκειται για έργα εθνικού ή διανομαρχιακού επιπέδου ο εκπρόσωπος ορίζεται από τη Διοικούσα επιτροπή του ΤΕΕ. δ) Έναν εκπρόσωπο των εργοληπτικών οργανώσεων που ορίζεται με τον αναπληρωτή του από τους υποδεικνυόμενους από τις πανελλήνιες σχετικές οργανώσεις. Σε περίπτωση που υπάρχουν εργοληπτικές οργανώσεις που καλύπτουν σε ικανοποιητικό βαθμό αντιπροσωπευτικότητας τις εργοληπτικές επιχειρήσεις ενός Νομού, ο πιο πάνω εκπρόσωπος υποδεικνύεται από τις οργανώσεις αυτές όταν πρόκειται για έργα νομαρχιακού επιπέδου του Νομού αυτού. Οι Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση συγκροτούνται από την Προϊσταμένη Αρχή του φορέα κατασκευής του έργου. Από τα μέλη με στοιχείο α της παρ. 1 ορίζεται και ο Πρόεδρος της Επιτροπής με τον αναπληρωτή του. Στις επιτροπές ορίζεται και αριθμός αναπληρωματικών μελών της περίπτωσης α της προηγούμενης παραγράφου που αναπληρώνουν κατά τη σειρά που διορίζονται οποιαδήποτε από τα τακτικά αυτά μέλη που τυχόν λείπουν, απουσιάζουν ή κωλύονται. Το έργο της επιτροπής διεξάγεται με επιμέλεια του Προέδρου. Οι φορείς κατασκευής που συστηματικά δημοπρατούν έργα μπορεί να συγκροτούν σε ετήσια βάση Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση σε επίπεδο νομαρχιακό, διανομαρχιακό και εθνικό για το σύνολο των έργων τους ή κατά κατηγορίες. Στην περίπτωση αυτή διαδικασίες δημοπρασιών που άρχισαν μέσα στο έτος συνεχίζονται και ολοκληρώνονται από την ίδια επιτροπή και μετά τη λήξη του έτους. Η ύπαρξη επιτροπών σε ετήσια βάση δεν αποκλείει τη συγκρότηση Επιτροπής Εισήγησης για Ανάθεση συγκεκριμένου έργου ή έργων. Για τα νομαρχιακού επιπέδου έργα όλων των υπηρεσιών αρμοδιότητας της Νομαρχίας μπορεί η Επιτροπή σε ετήσια βάση να συγκροτηθεί ενιαία για όλα τα έργα των υπηρεσιών αυτών. Στην περίπτωση αυτή η Επιτροπή συγκροτείται από το Νομάρχη. Στις επιτροπές έργου, μπορεί να ορίζεται από την αρχή ή σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση με αντίστοιχο προσδιορισμό και του μέλους αντί του οποίου συμμετέχει στην επιτροπή. Οι αποφάσεις συγκρότησης όλων των Επιτροπών Εισήγησης για Ανάθεση, κοινοποιούνται στα διοριζόμενα μέλη και τις 21

22 ενδιαφερόμενες υπηρεσίες και ανακοινώνονται με τοιχοκόλληση στο κατάστημα της υπηρεσίας που την εκδίδει χωρίς να απαιτείται άλλος τύπος δημοσιότητας. Οι φορείς του δημόσιου τομέα που δεν εκτελούν συστηματικά έργα μπορεί γενικά ή σε συγκεκριμένη περιοχή να μη συστήσουν ιδιαίτερη Επιτροπή Εισήγησης αλλά να απευθύνονται σε Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση που έχει συγκροτηθεί σε αντίστοιχο επίπεδο από τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων ή τη Νομαρχία. Για τα μέλη με στοιχεία β, γ και δ της παρ. 1 οι φορείς που τα υποδεικνύουν αποστέλλουν σχετικούς ετήσιους πίνακες εκπροσώπων από τους οποίους ορίζονται τα αντίστοιχα μέλη των Επιτροπών. Αν οι πίνακες αυτοί δεν περιέλθουν στην αρμόδια για τον ορισμό της Επιτροπής Αρχή μέσα σε 20 μέρες από τη σχετική πρόσκληση, η Αρχή μέχρις ότου της περιέλθουν σχετικοί πίνακες ορίζει τα αντίστοιχα μέλη των Επιτροπών Εισήγησης για Ανάθεση από πρόσωπα που έχουν την αντίστοιχη ιδιότητα για να υποδειχθούν. Οι πίνακες μπορεί να συμπληρώνονται ή να αντικαθίστανται από το φορέα που υποδεικνύει τα μέλη. Για τις προσφορές που υποβάλλονται με τα συστήματα των περιπτώσεων ε, ζ και η της παρ. 4 του άρθρου 4 τον 1418/84 και για την περίπτωση ειδικών ή μεγάλων έργων οι Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση συμπληρώνονται με απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής και με άλλα μέλη που έχουν την κατάλληλη επιστημονική κατάρτιση και που δεν μπορεί να είναι περισσότερα από 4. Η επεξεργασία των στοιχείων για την αξιολόγηση των προσφορών μπορεί να ανατεθεί με την απόφαση αυτή σε κλιμάκιο της όλης Επιτροπής. Με την απόφαση καθορίζονται και τα μέλη του κλιμακίου. Όταν πρόκειται για δημοπρασία έργου με προϋπολογισμό που δεν υπερβαίνει το ανώτατο όριο για το οποίο γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις Δ τάξης του ΜΕΕΠ, η επιτροπή διαγωνισμού του άρθρου 21 ασκεί και τα καθήκοντα της Επιτροπής Εισήγησης για Ανάθεση. Η προηγούμενη παράγραφος εφαρμόζεται ανάλογα και στην περίπτωση αυτή. Κατ εξαίρεση η Προϊσταμένη αρχή, για έργα που παρουσιάζουν ιδιαίτερα προβλήματα, μπορεί να εφαρμόσει τις παρ. 1-6, έστω και αν τα έργα αυτά έχουν προϋπολογισμό μικρότερο από το πιο πάνω όριο. Οι Επιτροπές Εισήγησης για Ανάθεση οφείλουν να παραδώσουν την Εισήγησή τους έγκαιρα ώστε η αρμόδια Αρχή να αποφασίσει για το αποτέλεσμα του διαγωνισμού μέσα στην προθεσμία ισχύος των προσφορών. 22

23 3. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Οι συμβουλευτικές Επιτροπές Παρακολούθησης Έργων που προβλέπονται από το άρθρο 6 παρ. 4 του ν. 1418/1984 δεν μπορεί να έχουν περισσότερα από 5 μέλη όταν πρόκειται για έργα νομαρχιακού επιπέδου και 7 μέλη για τα άλλα έργα. Στις περιπτώσεις έργων του Δημοσίου ο χαρακτηρισμός του έργου ως σημαντικού και η ταυτόχρονη σύσταση και συγκρότηση της Επιτροπής γίνεται από το Νομάρχη για τα έργα νομαρχιακού επιπέδου και από τον αρμόδιο Υπουργό για τα άλλα έργα. Για τα έργα των άλλων φορέων του δημοσίου τομέα ο χαρακτηρισμός και η σύσταση και συγκρότηση της επιτροπής γίνεται από το αρμόδιο όργανο του κυρίου του έργου. Η προβλεπόμενη από το νόμο δυνατότητα του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων να χαρακτηρίσει το έργο ως σημαντικό και να συστήσει και συγκροτήσει τις σχετικές Επιτροπές, έχει εφαρμογή και στις περιπτώσεις έργων νομαρχιακού επιπέδου για όλους τους φορείς του δημόσιου τομέα. Με την απόφαση συγκρότησης ορίζεται ο Πρόεδρος της Επιτροπής και ο αναπληρωτής του. Ο Πρόεδρος συντονίζει το έργο της Επιτροπής, ορίζει τόπο και χρόνο των συνεδριάσεων και διευθύνει τη συζήτηση. Οι συνεδριάσεις και λοιπές ενέργειες της Επιτροπής δεν ακολουθούν ορισμένο τύπο και τα συμπεράσματα των συζητήσεων περιλαμβάνονται στις εκθέσεις που προβλέπονται στις επόμενες παραγράφους. Με μέριμνα του Προέδρου η Επιτροπή ορίζει ένα μέλος της, ως σύνδεσμο με το φορέα κατασκευής. Ο σύνδεσμος ανακοινώνεται στο φορέα κατασκευής του έργου, που του παρέχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για ενημέρωση της Επιτροπής στα θέματα αρμοδιότητας της όπως αυτά προβλέπονται στις σχετικές διατάξεις του νόμου. Η Επιτροπή μπορεί πάντα να προβαίνει στην αντικατάσταση του συνδέσμου. Η επιτροπή συντάσσει εκθέσεις που περιλαμβάνουν τη γνώμη της στα θέματα της αρμοδιότητάς της. Σε περίπτωση που διαμορφώνονται περισσότερες από μία γνώμες, καταχωρούνται όλες οι γνώμες στην έκθεση με αναφορά των μελών που τάσσονται με την κάθε γνώμη. Η καταχώρηση γίνεται με πρώτη τη γνώμη που συγκεντρώνει την υποστήριξη των περισσότερων μελών και ακολουθούν στη σειρά με την ίδια βάση οι υπόλοιπες γνώμες. Οι εκθέσεις υπογράφονται από τον Πρόεδρο και το σύνδεσμο, κοινοποιούνται στον κύριο του έργου και το φορέα κατασκευής (Διευθύνουσα υπηρεσία και Προϊσταμένη Αρχή), και 23

24 ανακοινώνονται στη Γενική γραμματεία Δημοσίων Έργων. Όταν η Επιτροπή έχει συγκροτηθεί για ομάδα έργων, οι εκθέσεις μπορεί να συντάσσονται και χωριστά για κάθε έργο. Στον ανάδοχο μπορεί να του κοινοποιούνται, αν το ζητήσει, τα μέρη των εκθέσεων που τυχόν περιλαμβάνουν κρίσεις γι αυτόν. Εκθέσεις της επιτροπής συντάσσονται κάθε φορά που η Επιτροπή ή ορισμένα μέλη της το θεωρούν σκόπιμο και τουλάχιστον στο τέλος του κάθε ημερολογιακού τριμήνου. Η Διευθύνουσα υπηρεσία ανακοινώνει υποχρεωτικά στον Πρόεδρο της Επιτροπής τη σύμβαση, τις σχετικές αποφάσεις τροποποιήσεων της σύμβασης, εκπτώσεων ή διαλύσεων εργολαβίας, την έκδοση βεβαίωσης παράτασης του έργου και τις συγκροτήσεις των Επιτροπών παραλαβής. Αν η Επιτροπή έχει συγκροτηθεί από το στάδιο εκπόνησης της μελέτης, ανακοινώνονται επίσης οι αποφάσεις επιλογής μελετητών, έγκρισης σταδίων ή φάσεων μελέτης και τελικών εγκρίσεων της μελέτης. 24

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 1. ΕΠΙΜΕΤΡΗΣΕΙΣ Κατά τη διάρκεια της κατασκευής του έργου παίρνοντας όλα τα αναγκαία στοιχεία για την επιμέτρηση των ποσοτήτων των εκτελούμενων εργασιών. Οι επιμετρήσεις συντάσσονται με μέριμνα και δαπάνη του αναδόχου και υπόκεινται στον έλεγχο της υπηρεσίας. Τα επιμετρικά στοιχεία λαμβάνονται από κοινού από τους επιβλέποντα και εκπρόσωπο του αναδόχου, καταχωρούνται σε επιμετρικά φύλλα εις διπλούν που υπογράφονται από τα δύο μέρη και καθένα παίρνει από ένα αντίγραφο. Στο τέλος κάθε μήνα ο ανάδοχος συντάσσει επιμετρήσεις κατά διακριτά μέρη του έργου για τις εργασίες που εκτελεστήκαν τον προηγούμενο μήνα. Η επιμέτρηση περιλαμβάνει για κάθε εργασία συνοπτική περιγραφή της με ένδειξη του αντίστοιχου άρθρου του τιμολογίου ή των πρωτοκόλλων κανονισμού τιμών μονάδας νέων εργασιών, τους αναλυτικούς υπολογισμούς για τον προσδιορισμό της ποσότητας των εργασιών που εκτελεστήκαν και τα αναγκαία γι αυτό επιμετρικά σχέδια και διαγράμματα με βάση τα στοιχεία απευθείας καταμέτρησης των εργασιών ή των πρωτοκόλλων της επόμενης παραγράφου. Οι επιμετρήσεις συνοδευόμενες από τα αναγκαία επιμετρικά σχέδια υποβάλλονται από τον ανάδοχο στη Διευθύνουσα υπηρεσία για έλεγχο αφού υπογράφουν από αυτόν με την ένδειξη «όπως συντάχθηκαν από τον ανάδοχο». Η Διευθύνουσα υπηρεσία μετά την παραλαβή προς τα επιμετρικά στοιχεία, τον έλεγχο και τυχόν διόρθωση των υπολογισμών, εγκρίνει τις επιμετρήσεις και τις κοινοποιεί στον ανάδοχο. Η κοινοποίηση αυτή θεωρείται πράξη της διευθύνουσας υπηρεσίας κατά την έννοια της παρ. 1 του άρθρου 12 του Νόμου 1418/84 και ο ανάδοχος αν δεν αποδέχεται τις διορθώσεις μπορεί να ασκήσει το προβλεπόμενο από το Νόμο δικαίωμα της ένστασης. 25

26 Όταν πρόκειται για εργασίες που η ποσοτική τους επαλήθευση δεν θα είναι δυνατή στην τελική μορφή του έργου, όπως εργασίες που πρόκειται να επικαλυφθούν από άλλες και να μην είναι τελικά εμφανείς, ο χαρακτηρισμός της σκληρότητας εδαφών, ποσότητες που παραλαμβάνονται με ζύγιση ή άλλα παρόμοια, ο ανάδοχος υποχρεούται να καλέσει τον επιβλέποντα να προβούν από κοινού στην καταμέτρηση, χαρακτηρισμό ή ζύγιση και να συντάξουν πρωτόκολλο παραλαβής αφανών εργασιών, πρωτόκολλο χαρακτηρισμού εκσκαφών ή πρωτόκολλο ζυγίσεως αντίστοιχα. Η διευθύνουσα υπηρεσία μπορεί σε σοβαρές περιπτώσεις να ορίσει επιτροπή για την παραλαβή των εργασιών και τη σύνταξη των πιο πάνω πρωτοκόλλων. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί επίσης και η προϊστάμενη αρχή να παραγγείλει τη συγκρότηση τέτοιων επιτροπών. Δύο μήνες το αργότερο μετά τη βεβαιωμένη περάτωση του έργου ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει στη Διευθύνουσα υπηρεσία τυχόν επιμέρους επιμετρήσεις που λείπουν και την «τελική επιμέτρηση», δηλαδή τελικό συνοπτικό πίνακα που ανακεφαλαιώνει τις ποσότητες όλων των τμηματικών επιμετρήσεων και των πρωτοκόλλων της παρ. 3. Αν αυτές έχουν ελεγχθεί από τη Διευθύνουσα υπηρεσία, οι ποσότητες τίθενται όπως διορθώθηκαν έστω και αν εκκρεμούν κατ αυτών ενστάσεις του αναδόχου ή αιτήσεις θεραπείας. Η καταχώρηση αυτή στην τελική επιμέτρηση δεν αποτελεί παραίτηση του αναδόχου τέτοιες αιτήσεις ή ενστάσεις που έχουν ασκηθεί νόμιμα, ούτε παρέχει το δικαίωμα σ αυτόν να υποβάλλει νέες. Για τις επιμέρους επιμετρήσεις που δεν έχουν ακόμη ελεγχθεί από την υπηρεσία ή γι αυτές που τυχόν υποβάλλονται για πρώτη φορά μαζί με την τελική επιμέτρηση, καταχωρούνται οι ποσότητες των επιμετρήσεων όπως συντάχθηκαν απ τον ανάδοχο πριν απ τον έλεγχό τους υπό της υπηρεσίας. Η τελική επιμέτρηση υπογράφεται από τον ανάδοχο με την ένδειξη «όπως συντάχθηκε από τον ανάδοχο». Η Διευθύνουσα υπηρεσία έχει υποχρέωση να προβεί στον έλεγχο της τελικής επιμέτρησης μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή της και να κοινοποιήσει στον ανάδοχο την ελεγμένη και τυχόν διορθωμένη επιμέτρηση. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 έχει εφαρμογή για την τελική επιμέτρηση. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα από τον ανάδοχο η τελική επιμέτρηση επιβάλλεται σε βάρος του, για κάθε συμπληρωμένο μήνα καθυστέρησης, ειδική ποινική ρήτρα ποσοστού δύο χιλιοστών επί του συνολικού ποσού που έχει καταβληθεί στον ανάδοχο μέχρι τότε για την όλη σύμβαση. Η ποινική ρήτρα επιβάλλεται με απόφαση της Διευθύνουσας υπηρεσίας και για έξι το πολύ μήνες καθυστέρησης. Ανεξάρτητα από την επιβολή της η τελική επιμέτρηση συντάσσεται από την υπηρεσία που μπορεί να 26

27 χρησιμοποιήσει γι αυτό ιδιώτες τεχνικούς και συνεργεία καταλογίζοντας τη σχετική δαπάνη σε βάρος του αναδόχου. Η τελική επιμέτρηση που συντάσσεται μ αυτόν τον τρόπο κοινοποιείται στον ανάδοχο. Μαζί με την τελική επιμέτρηση ο ανάδοχος μπορεί να υποβάλλει και κάθε άλλο αίτημά του που σχετίζεται με την εκτέλεση της σύμβασης, για το οποίο δεν έχει χάσει το σχετικό δικαίωμα από κάποια άλλη αιτία. Μετά την υποβολή της τελικής επιμέτρησης μόνο για οψιγενείς αιτίες μπορεί ο ανάδοχος να εγείρει σχετικές απαιτήσεις. Στις περιπτώσεις συμβάσεων που προβλέπουν πληρωμή με κατ αποκοπή τίμημα, τελική επιμέτρηση είναι η επιβεβαίωση κατασκευής των επιμέρους εργασιών ποιοτικά και ποσοτικά όπως προβλέπονται στη σύμβαση. Για την πραγματοποίηση των τμηματικών πληρωμών εφαρμόζονται επιμέρους ποσοστά εκτέλεσης εργασιών κατά τμήματα του έργου όπως ορίζεται στη σύμβαση. 2. ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΕΣ Η έντοκη προκαταβολή που προβλέπεται από τη σύμβαση καταβάλλεται στον ανάδοχο ύστερα από αίτηση του στο σύνολο ή τμηματικά. Η σύμβαση μπορεί να προβλέπει προκαταβολές: α) Μέχρι 5% του αρχικού συμβατικού αντικειμένου για δαπάνες πρώτων εγκαταστάσεων, μελέτες και άλλα έξοδα εκκίνησης του έργου. Η προκαταβολή αυτή μπορεί να οριστεί μέχρι 10% στις περιπτώσεις έργων με σημαντικές μελέτες ή σημαντικές εγκαταστάσεις, προσκομίσεις μηχανικού εξοπλισμού και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις μεγάλων αρχικών δαπανών. β) Μέχρι 10% του αρχικού συμβατικού αντικειμένου για δαπάνες προμηθειών υλικών ή μηχανημάτων που εγκαθίστανται ή ενσωματώνονται στο έργο. Σε κάθε περίπτωση το άθροισμα των προβλεπόμενων προκαταβολών δεν μπορεί να είναι ανώτερο του 15% του αρχικού συμβατικού χρηματικού αντικειμένου. Για τη λήψη της προκαταβολής ή μέρους της, πρέπει απ τον ανάδοχο να κατατεθεί εγγυητική επιστολή που να καλύπτει το ποσό της προκαταβολής αυξημένο με τους τόκους της υπολογισμένους για χρονικό διάστημα ίσο με το μισό της συνολικής προθεσμίας του 27

28 έργου και με επιτόκιο αυτό που ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 9 του ν. 1418/84. Η εγγυητική επιστολή αποδεσμεύεται τμηματικά με την πρόοδο απόσβεσης της προκαταβολής. Η απόσβεση της προκαταβολής γίνεται τμηματικά με παρακράτηση από κάθε πληρωμή προς τον ανάδοχο, μεταγενέστερη του χρόνου λήψης της προκαταβολής, εκατοστιαίου ποσοστού (11%) που εφαρμόζεται στο ποσό της πληρωμής και προκύπτει από τη σχέση: ΙΙ = ρ/σ 100 1,10 όπου: ρ είναι το ποσό της προκαταβολής σε ευρώ και Σ πάλι σε ευρώ, το μέρος του συμβατικού ποσού που δεν έχει ακόμα πληρωθεί στον ανάδοχο κατά τη χορήγηση της προκαταβολής. Αν διάφορα ποσά ρ1, ρ2, ρ3 κλπ. χορηγηθούν ως τμηματική παροχή της προκαταβολής τότε το ποσοστό παρακράτησης προκύπτει από τη σχέση: ΙΙ = 100 1,10 ( ρ1/σ1 + ρ2/σ2 + ρ3/σ3 + ) όπου Σ1, Σ2, Σ3 κλπ. είναι τα αντίστοιχα με το Σ ποσά όταν χορηγήθηκαν τμηματικά οι προκαταβολές ρ1, ρ2, ρ3 κτλ. Μαζί με την παρακράτηση για τμηματική απόσβεση της προκαταβολής γίνεται και παρακράτηση των δεδουλευμένων τόκων στο μέχρι τότε αναπόσβεστο μέρος της προκαταβολής. Οι τόκοι υπολογίζονται μέχρι την ημερομηνία υποβολής του σχετικού λογαριασμού για ακέραιο αριθμό μηνών. Κλάσμα μήνα, θεωρείται ως ακέραιος μήνας. Η προκαταβολή απαγορεύεται να χρησιμοποιηθεί για δαπάνες που δε σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το έργο. Στην περίπτωση α της παρ. 2 ο ανάδοχος υποχρεούται να δίνει στην υπηρεσία στο τέλος κάθε μήνα συνοπτική, κατάσταση για τις καταβολές που έχει πραγματοποιήσει σε βάρος της προκαταβολής και το υπόλοιπό της με ένδειξη του τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο είναι κατατεθειμένο. Η προκαταβολή της περίπτωσης β της παρ. 2 του άρθρου αυτού κατατίθεται υποχρεωτικά σε δεσμευμένο τραπεζικό λογαριασμό και χρησιμοποιείται μόνο για την πληρωμή της προμήθειας των υλικών ή μηχανημάτων, για τα οποία έχει χορηγηθεί και για τα οποία έχουν κατατεθεί πριν από την χορήγησή της σχετικά προτιμολόγια. Οι πληρωμές απ το δεσμευμένο αυτό λογαριασμό γίνονται με επιταγές του αναδόχου θεωρημένες από τη Διευθύνουσα υπηρεσία. Η θεώρηση των επιταγών γίνεται με βάση τα προσκομιζόμενα οριστικά τιμολόγια ή άλλα έγγραφα και αποδεικτικά στοιχεία δαπανών (φορτωτικές, εκκαθαρίσεις δασμών κτλ.) ή για την επιστροφή της προκαταβολής ή μέρους της που δεν χρησιμοποιήθηκε. Η σύμβαση μπορεί να ορίζει στην περίπτωση της προκαταβολής αυτής και άλλους συμπληρωματικούς όρους για την παρακολούθηση της διάθεσης των υλικών και μηχανημάτων που αγοράστηκαν μ αυτή. 28

29 Ο ανάδοχος μπορεί πάντα να ζητήσει ταχύτερη απόσβεση της προκαταβολής από αυτή που προβλέπεται στην παρ. 4 του άρθρου αυτού. Εάν η σύμβαση διαλυθεί με υπαιτιότητα του αναδόχου το τυχόν αναπόσβεστο μέρος της προκαταβολής πρέπει να επιστραφεί το αργότερο σε τρεις μήνες από την διάλυση της σύμβασης. Μετά την προθεσμία αυτή στο αναπόσβεστο μέρος της προκαταβολής οφείλεται ο νόμιμος τόκος υπερημερίας αντί του ειδικού τόκου που ορίζεται σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 9 του ν. 1418/84. Αν η σύμβαση διαλυθεί ή περιοριστεί με υπαιτιότητα του εργοδότη, το τυχόν αναπόσβεστο μέρος της προκαταβολής που δεν συμψηφίζεται προς εκκαθαρισμένες απαιτήσεις του αναδόχου κατά του κυρίου του έργου επιστρέφεται μέσα σε έξι μήνες από την διάλυση ή τη λήξη των λοιπών εργασιών στην περίπτωση περιορισμού του έργου. Κατά το εξάμηνο αυτό διάστημα δεν υπολογίζεται τόκος στο αναπόσβεστο μέρος της προκαταβολής, μετά την παρέλευση του όμως, οφείλεται και στην περίπτωση αυτή ο νόμιμος τόκος υπερημερίας. 3. ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ - ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Πραγματοποίηση των τμηματικών πληρωμών που προβλέπει η παρ. 8 του άρθρου 5 του ν. 1418/84, ή της οριστικής πληρωμής του εργολαβικού ανταλλάγματος και η εκκαθάριση όλων των αμοιβαίων απαιτήσεων από την εκτέλεση της εργολαβικής σύμβασης γίνεται με βάση τους λογαριασμούς και τις πιστοποιήσεις που συντάσσονται σύμφωνα με τις επόμενες παραγράφους. Μετά τη λήξη κάθε μήνα ή άλλης χρονικής περιόδου που τυχόν ορίζει η σύμβαση για τις τμηματικές πληρωμές, ο ανάδοχος συντάσσει λογαριασμό των οφειλομένων σ αυτόν ποσών από εργασίες που εκτελέσθηκαν. Οι λογαριασμοί αυτοί στηρίζονται στις καταμετρήσεις των εργασιών και στα πρωτόκολλα παραλαβής αφανών εργασιών. Κατ αρχήν απαγορεύεται να περιλαμβάνονται στο λογαριασμό εργασίες που δεν έχουν καταμετρηθεί. Για τμήματα του έργου που κατά την κρίση του επιβλέποντα μηχανικού δεν ήταν δυνατή η σύνταξη επιμετρήσεων κατά διακριτά και αυτοτελώς επιμετρήσιμα τμήματα του έργου, επιτρέπεται να περιλαμβάνονται στο λογαριασμό εργασίες βάση προσωρινών επιμετρήσεων, για τις οποίες όμως έχουν ληφθεί επιμετρητικά στοιχεία. Η τελευταία αυτή εξαίρεση γίνεται 29