Κεφάλαιο 10: Ανάπτυξη εφαρμογών Ιστού 311 Αποστολή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Συναρτήσεις ημερομηνίας και ώρας

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εισαγωγή: 9 Τι είναι οι δυναμικές τοποθεσίες; Τι θα χρειαστείτε Σχετικά με το βιβλίο Η συνοδευτική τοποθεσία Ιστού Κεφάλαιο 1: Eισαγωγή στην PHP 21 Βασική σύνταξη Αποστολή δεδομένων στο φυλλομετρητή Ιστού Γραφή σχολίων Τι είναι οι μεταβλητές; Εισαγωγή στις συμβολοσειρές Συνένωση συμβολοσειρών Εισαγωγή στους αριθμούς Εισαγωγή στις σταθερές Απλά και διπλά εισαγωγικά Κεφάλαιο 2: Προγραμματισμός με την PHP 53 Δημιουργία φόρμας HTML Χειρισμός φόρμας HTML Συνθήκες και τελεστές Επικύρωση δεδομένων φόρμας Εισαγωγή στους πίνακες Βρόχοι for και while Κεφάλαιο 3: Δημιουργία δυναμικών τοποθεσιών Ιστού 93 Συμπερίληψη πολλών αρχείων Και πάλι ο χειρισμός φορμών HTML Παραμένουσες φόρμες Δημιουργία των δικών σας συναρτήσεων Κεφάλαιο 4: Εισαγωγή στη MySQL 127 Ονομασία στοιχείων βάσης δεδομένων Επιλογή τύπων στηλών Άλλες ιδιότητες στηλών Προσπέλαση της MySQL Κεφάλαιο 5: Εισαγωγή στην SQL 143 Δημιουργία βάσεων δεδομένων και πινάκων

2 Περιεχόμενα Προσθήκη εγγραφών Επιλογή δεδομένων Χρήση συνθηκών Χρήση των όρων LIKE και NOT LIKE Ταξινόμηση των αποτελεσμάτων ερωτήματος Περιορισμός των αποτελεσμάτων ερωτήματος Ενημέρωση δεδομένων Διαγραφή δεδομένων Χρήση συναρτήσεων Κεφάλαιο 6: Προχωρημένη SQL και MySQL 177 Σχεδίαση βάσεων δεδομένων Ενώσεις Ομαδοποίηση επιλεγμένων αποτελεσμάτων Δημιουργία ευρετηρίων Χρήση διαφορετικών τύπων πινάκων Αναζητήσεις πλήρους κειμένου Συναλλαγές Κεφάλαιο 7: Χειρισμός σφαλμάτων και αποσφαλμάτωση 219 Τύποι σφαλμάτων και βασική αποσφαλμάτωση Εμφάνιση σφαλμάτων της PHP Ρύθμιση της αναφοράς σφαλμάτων στην PHP Δημιουργία προσαρμοσμένων χειριστών σφαλμάτων Τεχνικές αποσφαλμάτωσης της PHP Τεχνικές αποσφαλμάτωσης SQL και MySQL Κεφάλαιο 8: Συνεργασία PHP και MySQL 243 Τροποποίηση του προτύπου Σύνδεση στη MySQL Εκτέλεση απλών ερωτημάτων Ανάκτηση αποτελεσμάτων ερωτήματος Ασφαλής χρήση της SQL Καταμέτρηση των επιστρεφόμενων εγγραφών Ενημέρωση εγγραφών με PHP Κεφάλαιο 9: Συνήθεις τεχνικές προγραμματισμού 279 Αποστολή τιμών σε σενάριο Χρήση κρυφών εισόδων φόρμας Επεξεργασία εγγραφών Σελιδοποίηση των αποτελεσμάτων ερωτήματος Ταξινόμηση των αποτελεσμάτων Κεφάλαιο 10: Ανάπτυξη εφαρμογών Ιστού 311 Αποστολή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Συναρτήσεις ημερομηνίας και ώρας

3 Περιεχόμενα "Ανέβασμα" αρχείων PHP και JavaScript Τι είναι οι κεφαλίδες της HTTP Κεφάλαιο 11: "Μπισκότα" και περίοδοι εργασίας 347 Δημιουργία σελίδας σύνδεσης Δημιουργία των συναρτήσεων σύνδεσης Χρήση μπισκότων Χρήση περιόδων εργασίας Βελτίωση της ασφάλειας της περιόδου εργασίας Κεφάλαιο 12: Τεχνικές ασφαλείας 381 Αποκλεισμός ανεπιθύμητης αλληλογραφίας Επικύρωση δεδομένων κατά τύπο Αποφυγή επιθέσεων XSS Αποφυγή επιθέσεων με "ενέσεις" SQL Κρυπτογράφηση βάσης δεδομένων Κεφάλαιο 13: Κανονικές παραστάσεις συμβατές με Perl 409 Δημιουργία δοκιμαστικού σεναρίου Ορισμός απλών μοτίβων Χρήση ποσοδεικτών Χρήση κλάσεων χαρακτήρων Εύρεση όλων των ταυτίσεων Χρήση τροποποιητών Ταύτιση και αντικατάσταση μοτίβων Κεφάλαιο 14: Δημιουργία διεθνών τοποθεσιών 433 Σύνολα χαρακτήρων και κωδικοποίηση Δημιουργία πολύγλωσσων ιστοσελίδων Το πρότυπο Unicode στην PHP Ταξινόμηση στην PHP Μεταγραφή στην PHP Γλώσσες και MySQL Ζώνες ώρας και MySQL Χρήση τοπικών ρυθμίσεων Κεφάλαιο 15: Παράδειγμα πίνακας ανακοινώσεων 461 Δημιουργία της βάσης δεδομένων Δημιουργία των προτύπων Δημιουργία της αρχικής σελίδας Δημιουργία της σελίδας του φόρουμ Δημιουργία της σελίδας του νήματος Δημοσίευση μηνυμάτων

4 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 16: Παράδειγμα εγγραφή χρηστών 503 Δημιουργία των προτύπων Τα σενάρια διευθέτησης Δημιουργία της αρχικής σελίδας Εγγραφή Ενεργοποίηση λογαριασμού Σύνδεση και αποσύνδεση χρήστη Διαχείριση κωδικών πρόσβασης Κεφάλαιο 17: Παράδειγμα ηλεκτρονικό εμπόριο 549 Δημιουργία της βάσης δεδομένων Η πλευρά της διαχείρισης Δημιουργία του δημόσιου προτύπου Ο κατάλογος προϊόντων Το καλάθι αγορών Καταγραφή των παραγγελιών Παράρτημα Α: Εγκατάσταση 607 Εγκατάσταση στα Windows Εγκατάσταση στο Mac OS X Οι άδειες της MySQL Δοκιμή της εγκατάστασης Διευθέτηση της PHP Ευρετήριο 623 8

5 PHP PHP, -.,,,. HTML, PHP., ( 1 " PHP",, ),, ( ),,. 53

6 Κεφάλαιο 2 Δημιουργία φόρμας HTML Ο χειρισμός μιας φόρμας HTML με την PHP είναι ίσως η πιο σημαντική διεργασία σε μια δυναμική τοποθεσία Ιστού. Αποτελείται από δύο βήματα: πρώτα δημιουργείτε την ίδια τη φόρμα HTML, και στη συνέχεια το σενάριο PHP που θα δέχεται και θα επεξεργάζεται τα δεδομένα της φόρμας. Η αναλυτική περιγραφή των φορμών HTML είναι έξω από το θέμα του βιβλίου, αλλά θα σας παρουσιάσω ένα σύντομο παράδειγμα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σε ολόκληρο το κεφάλαιο. Αν δεν είστε εξοικειωμένοι με τα βασικά των φορμών HTML, μεταξύ των οποίων και τα διάφορα στοιχεία τους, συμβουλευθείτε μια σχετική πηγή για περισσότερες πληροφορίες. Μια φόρμα HTML δημιουργείται με τη χρήση ετικετών form και διαφόρων στοιχείων τα οποία δέχονται είσοδο. Οι ετικέτες form έχουν την εξής σύνταξη: <form action="script.php" method="post"> </form> Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της ετικέτας form όσο αφορά την PHP είναι το action (ενέργεια), που υπαγορεύει σε ποια σελίδα θα σταλούν τα δεδομένα της φόρμας. Το δεύτερο χαρακτηριστικό το method έχει τα δικά του προβλήματα (δείτε το ειδικό πλαίσιο "Επιλογή μεθόδου"), αλλά συνήθως θα του δίνετε την τιμή post. Οι διάφορες είσοδοι πλαίσια κειμένου (text boxes), ραδιοπλήκτρα (radio buttons), μενού επιλογών, πλαίσια ελέγχου (check boxes), κλπ. τοποθετούνται ανάμεσα στις ετικέτες αρχής και τέλους της form. Όπως θα δείτε στην επόμενη ενότητα, το είδος των εισόδων της φόρμας δεν έχει μεγάλη σημασία για το χειρισμό της από το σενάριο PHP. Πρέπει όμως να είστε προσεκτικοί με τα ονόματα που δίνετε στις εισόδους της φόρμας, επειδή έχουν ουσιαστική σημασία για τον κώδικα PHP. Επιλογή μεθόδου Το χαρακτηριστικό method μιας φόρμας καθορίζει τον τρόπο αποστολής των δεδομένων στη σελίδα που θα τα χειριστεί. Οι δύο επιλογές get και post αναφέρονται στη μέθοδο HTTP (Hypertext Transfer Protocol Πρωτόκολλο Μεταφοράς Υπερκειμένου) που θα χρησιμοποιηθεί. Η μέθοδος get στέλνει τα υποβαλλόμενα δεδομένα στη σελίδα-αποδέκτη ως μια σειρά ζευγών όνομα-τιμή προσαρτημένα στη διεύθυνση URL. Για παράδειγμα, name=homer&gender=m&age=35 Το πλεονέκτημα της χρήσης της μεθόδου get είναι ότι στο φυλλομετρητή Ιστού μπορείτε να προσθέσετε ένα σελιδοδείκτη προς τη σελίδα που θα εμφανιστεί (μια και πρόκειται για διεύθυνση URL). Για το σκοπό αυτόν, μπορείτε να πατήσετε στο κουμπί Back (Πίσω) του φυλλομετρητή για να επιστρέψετε σε μια ιστοσελίδα get, ή να τη φορτώσετε ξανά χωρίς κανένα πρόβλημα (δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε από τα δύο με τη μέθοδο post). Όμως, το πλήθος των δεδομένων που μπορείτε να στείλετε με τη μέθοδο get είναι περιορισμένο, και η μέθοδος αυτή είναι λιγότερο ασφαλής (επειδή τα δεδομένα είναι ορατά). Γενικά, η μέθοδος get χρησιμοποιείται για τη ζήτηση πληροφοριών, όπως μια συγκεκριμένη εγγραφή βάσης δεδομένων ή τα αποτελέσματα μιας αναζήτησης (στις αναζητήσεις σχεδόν πάντα χρησιμοποιείται η get). Η μέθοδος post χρησιμοποιείται όταν απαιτείται κάποια ενέργεια, όπως όταν πρέπει να ενημερωθεί μια εγγραφή βάσης δεδομένων ή να σταλεί ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Για τους παραπάνω λόγους, στο βιβλίο χρησιμοποιούμε κυρίως την post, εκτός μερικών εξαιρέσεων που ε- πισημαίνονται. 54

7 Προγραμματισμός με την PHP Σενάριο 2.1 Αυτή η απλή φόρμα HTML θα χρησιμοποιηθεί σε πολλά παραδείγματα του κεφαλαίου. 1 <!DOCTYPE html PUBLIC -//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> 2 <html xmlns=" xml:lang="en" lang="en"> 3 <head> 4 <meta http-equiv="content-type" content=" text/html; charset=iso " /> 5 <title>simple HTML Form</title> 6 </head> 7 <body> 8 <!-- Script form.html --> 9 10 <form action="handle_form.php" method="post"> <fieldset><legend>enter your information in the form below:</legend> <p><b>name:</b> <input type="text" name="name" size="20" maxlength="40" /></p> <p><b> Address:</b> <input type="text" name=" " size="40" maxlength="60" /></p> <p><b>gender:</b> <input type="radio" name="gender" value="m" /> Male <input type="radio" name="gender" value="f" /> Female</p> <p><b>age:</b> 21 <select name="age"> 22 <option value="0-29">under 30</option> 23 <option value="30-60">between 30 and 60</option> (το σενάριο συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα) Δημιουργήστε μια φόρμα HTML: 1. Ξεκινήστε ένα νέο έγγραφο PHP στο διορθωτή κειμένου σας (Σενάριο 2.1). <!DOCTYPE html PUBLIC -//W3C// DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns=" xhtml" xml:lang="en" lang="en"> <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso " /> <title>simple HTML Form</title> </head> <body> <!-- Script form.html --> Δεν υπάρχει τίποτα καινούργιο εδώ. Το έγγραφο χρησιμοποιεί και πάλι την ίδια βασική σύνταξη μιας ιστοσελίδας HTML, όπως και στο προηγούμενο κεφάλαιο. Ένα σχόλιο HTML δηλώνει το όνομα και τον αύξοντα αριθμό του αρχείου. 2. Προσθέστε την αρχική ετικέτα form. <form action="handle_form.php" method="post"> Αφού το χαρακτηριστικό action καθορίζει σε ποιο σενάριο θα σταλούν τα δεδομένα της φόρμας, πρέπει να του δώσετε ένα κατάλληλο όνομα (handle_form χειρισμός φόρμας για να ταιριάζει με το σενάριο αυτό: form.html), και την προέκταση.php (αφού τα δεδομένα της φόρμας αυτής θα τα χειρίζεται μια σελίδα PHP). 3. Ξεκινήστε τη φόρμα HTML. <fieldset><legend>enter your information in the form below:</legend> συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα 55

8 Κεφάλαιο 2 Χρησιμοποιώ τις ετικέτες fieldset και legend της HTML επειδή μου αρέσει η όψη που δίνουν στη φόρμα της HTML (προσθέτουν ένα πλαίσιο γύρω από τη φόρμα και έναν τίτλο στην κορυφή της). Δεν έχουν όμως σχέση με τη λειτουργία της φόρμας. 4. Προσθέστε δύο πλαίσια κειμένου εισόδου. <p><b>name:</b> <input type="text" name="name" size="20" maxlength= "40" /></p> <p><b> Address:</b> <input type="text" name=" " size="40" maxlength="60" /></p> Πρόκειται μόνο για απλά πλαίσια κειμένου που επιτρέπουν στο χρήση να καταχωρίσει το όνομα και τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του (Εικόνα 2.1). Σε περίπτωση που αναρωτιέστε, το επιπλέον κενό διάστημα και η κάθετος στο τέλος κάθε ετικέτας input είναι απαραίτητα για την έγκυρη XHTML. Στη βασική HTML οι ετικέτες αυτές θα τερματίζονταν, για παράδειγμα, με maxlength ="40" ή maxlength="60". Σενάριο 2.1 συνέχεια 24 <option value="60+">over 60</option> 25 </select></p> <p><b>comments:</b> <textarea name="comments" rows="3" cols="40"></textarea></p> </fieldset> <div align="center"><input type= "submit" name="submit" value= "Submit My Information" /></div> </form> </body> 36 </html> Εικόνα 2.1 Δύο πλαίσια κειμένου εισόδου. 5. Προσθέστε δύο ραδιοπλήκτρα. <p><b>gender:</b> <input type= "radio" name="gender" value= "M" /> Male <input type= "radio" name="gender" value= "F" /> Female</p> Εικόνα 2.2 Αν περισσότερα από ένα ραδιοπλήκτρα έχουν το ίδιο όνομα, ο χρήστης μπορεί να επιλέξει μόνον ένα. Τα ραδιοπλήκτρα (Εικόνα 2.2) έχουν το ίδιο όνομα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να επιλεγεί μόνον ένα από τα δύο. Έχουν όμως διαφορετικές τιμές. 6. Προσθέστε ένα πτυσσόμενο μενού. <p><b>age:</b> <select name="age"> <option value="0-29">under 30</ option> <option value="30-60">between 30 and 60</option> <option value="60+">over 60</ option> </select></p> 56

9 Προγραμματισμός με την PHP Εικόνα 2.3 Το πτυσσόμενο μενού παρέχει τρεις επιλογές, από τις οποίες μπορεί να επιλεγεί μόνο μία (σε αυτό το παράδειγμα). Εικόνα 2.4 Το στοιχείο φόρμας textarea (περιοχή κειμένου) επιτρέπει την καταχώριση μεγάλης ποσότητας κειμένου. Εικόνα 2.5 Η ολοκληρωμένη φόρμα, στην οποία ο χρήστης καταχωρίζει βασικές πληροφορίες. Το πτυσσόμενο μενού ξεκινάει με την ετικέτα select, και μετά κάθε ετικέτα option δημιουργεί μία ακόμη γραμμή στη λίστα των επιλογών (Εικόνα 2.3). 7. Προσθέστε μια περιοχή κειμένου για σχόλια. <p><b>comments:</b> <textarea name= "comments" rows="3" cols="40"></ textarea></p> Μια περιοχή κειμένου (textarea) διαφέρει από το πλαίσιο κειμένου (text) παρουσιάζεται ως πλαίσιο (Εικόνα 2.4) και όχι ως μία γραμμή. Σας επιτρέπουν να πληκτρολογήσετε πολύ περισσότερες πληροφορίες και είναι χρήσιμες για σχόλια του χρήστη. 8. Ολοκληρώστε τη φόρμα. </fieldset> <div align="center"><input type= "submit" name="submit" value= "Submit My Information" /></div> </form> Η πρώτη γραμμή κλείνει την ετικέτα fieldset που ανοίγει στο Βήμα 3. Στη συνέχεια, δημιουργείται ένα κουμπί υποβολής (submit) στοιχισμένο στο κέντρο με τη χρήση της ετικέτας <div>. Τέλος, η ετικέτα form κλείνει. 9. Ολοκληρώστε τη σελίδα της HTML. </body> </html> 10. Αποθηκεύστε το αρχείο, με το όνομα form. html στον κατάλογο της τοποθεσίας σας στο διακομιστή, και ανοίξτε το στο φυλλομετρητή Ιστού σας (Εικόνα 2.5). Συμβουλή Επειδή η σελίδα αυτή περιέχει μόνον HTML, έχει προέκταση.html. Θα μπορούσε να έχει και προέκταση.php χωρίς πρόβλημα (αφού ο φυλλομετρητής χειρίζεται κώδικα έξω από τις ετικέτες της PHP σαν κώδικα HTML). 57

10 Κεφάλαιο 2 Χειρισμός φόρμας HTML Τώρα που δημιουργήσαμε τη φόρμα της HTML, είναι ώρα να γράψουμε ένα στοιχειώδες σενάριο PHP για το χειρισμό της. Όταν λέμε ότι αυτό το σενάριο PHP θα χειρίζεται τη φόρμα, εννοούμε ότι η σελίδα της ΡΗΡ θα κάνει κάτι με τα δεδομένα που δέχεται (αυτά που καταχωρίζει στη φόρμα ο χρήστης). Σε αυτό το κεφάλαιο, τα σενάρια που θα γράψουμε απλώς θα εμφανίζουν τα δεδομένα ξανά στο φυλλομετρητή. Σε επόμενα παραδείγματα, τα δεδομένα της φόρμας θα αποθηκεύονται σε μια βάση δεδομένων MySQL, θα συγκρίνονται με παλαιότερες τιμές, θα στέλνονται μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και άλλα. Το ωραίο με την PHP και αυτό που την κάνει τόσο εύληπτη και εύχρηστη είναι η άμεση αλληλεπίδρασή της με φόρμες HTML. Τα σενάρια PHP αποθηκεύουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν σε ειδικές μεταβλητές. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχουμε μια φόρμα με την παρακάτω είσοδο: <input type="text" name="city" /> Ό,τι πληκτρολογεί ο χρήστης σε αυτό το στοιχείο θα είναι προσπελάσιμο μέσω μιας μεταβλητής της ΡΗΡ με το όνομα $_REQUEST['city']. Είναι πολύ σημαντικό η ορθογραφία και η γραφή με κεφαλαία και πεζά να ταιριάζουν απόλυτα! Η ΡΗΡ κάνει διάκριση πεζών και κεφαλαίων στα ονόματα των μεταβλητών οπότε, για παράδειγμα, το $_REQUEST['city'] θα δουλέψει, ενώ τα $_Request['city'] και $_REQUEST ['City'] δε θα περιέχουν τιμή. Σενάριο 2.2 Αυτό το σενάριο δέχεται και τυπώνει τις πληροφορίες που καταχωρίζονται σε μια φόρμα HTML (Σενάριο 2.1) 1 <!DOCTYPE html PUBLIC -//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> 2 <html xmlns=" xml:lang="en" lang="en"> 3 <head> 4 <meta http-equiv="content-type" content=" text/html; charset=iso " /> 5 <title>form Feedback</title> 6 </head> 7 <body> 8 <?php # Script handle_form.php 9 10 // Δημιουργία μεταβλητών με σύντομα ονόματα για τα δεδομένα της φόρμας: 11 $name = $_REQUEST['name']; 12 $ = $_REQUEST[' ']; 13 $comments = $_REQUEST['comments']; 14 /* Δε χρησιμοποιούνται: 15 $_REQUEST['age'] 16 $_REQUEST['gender'] 17 $_REQUEST['submit'] 18 */ // Εκτύπωση των υποβαλλόμενων πληροφοριών: 21 echo <p>thank you, <b>$name</b>, for the following comments:<br /> 22 <tt>$comments</tt></p> 23 <p>we will reply to you at <i>$ </i>.</p>\n"; 24 25?> 26 </body> 27 </html> Το επόμενο παράδειγμα είναι ένα σενάριο PHP το οποίο χειρίζεται την υπάρχουσα φόρμα (Σενάριο 2.1). Τα δεδομένα της φόρμας αποθηκεύονται σε νέες μεταβλητές (με συντομευμένα ο- νόματα, όπως στο Σενάριο 1.5, predefined.php). Το σενάριο εμφανίζει μετά τις τιμές που δέχεται. Χειριστείτε μια φόρμα HTML: 1. Στο διορθωτή κειμένου σας ή το IDE, δημιουργήστε ένα νέο έγγραφο PHP ξεκινώντας με HTML (Σενάριο 2.2). 58

11 Προγραμματισμός με την PHP Πίνακας 2.1 Τα στοιχεία της φόρμας HTML και οι αντίστοιχες μεταβλητές της PHP. Στοιχεία φόρμας και μεταβλητές της PHP ΟΝΟΜΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ name mail comments age gender submit ΟΝΟΜΑ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ $REQUEST['name'] $REQUEST[' '] $REQUEST['comments'] $REQUEST['age'] $REQUEST['gender'] $REQUEST['submit'] <!DOCTYPE html PUBLIC -//W3C// DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns=" xhtml" xml:lang="en" lang="en"> <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso " /> <title>form Feedback</title> </head> <body> 2. Προσθέστε την ετικέτα ανοίγματος της PHP και δημιουργήστε σύντομα ονόματα για τις μεταβλητές της φόρμας δεδομένων. <?php # Script handle_form.php $name = $_REQUEST['name']; $ = $_REQUEST[' ']; $comments = $_REQUEST['comments']; Σύμφωνα με τους παραπάνω κανόνες, τα δεδομένα που καταχωρίζονται ως πρώτη είσοδος της φόρμας, στο πλαίσιο κειμένου name, θα είναι προσπελάσιμα μέσω της μεταβλητής $_REQUEST['name'] (Πίνακας 2.1). Τα δεδομένα που καταχωρίζονται ως διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στο πλαίσιο κειμένου που έχει τιμή name ίση με , θα είναι προσπελάσιμα μέσω της $_REQUEST[' ']. Το ίδιο ισχύει και για τα σχόλια. Και πάλι, η ορθογραφία και η γραφή με κεφαλαία και πεζά των μεταβλητών πρέπει να ταιριάζουν ακριβώς με τις αντίστοιχες τιμές του χαρακτηριστικού name στη φόρμα HTML. 3. Τυπώστε τις τιμές ονόματος, διεύθυνσης η- λεκτρονικού ταχυδρομείου, και σχολίων. echo <p>thank you, <b>$name</b>, for the following comments:<br /> <tt>$comments</tt></p> <p>we will reply to you at <i> $ </i>.</p>\n"; συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα 59

12 Κεφάλαιο 2 Οι υποβαλλόμενες τιμές τυπώνονται απλώς με τη χρήση της εντολής echo(), διπλών εισαγωγικών, και λίγης μορφοποίησης HTML. 4. Ολοκληρώστε την σελίδα της HTML.?> </body> </html> 5. Αποθηκεύστε το αρχείο με όνομα handle_ form.php, στον ίδιο κατάλογο Ιστού με το αρχείο form.html. 6. Ελέγξτε και τα δύο έγγραφα στο φυλλομετρητή σας, φορτώνοντας το αρχείο form.html μέσω της κατάλληλης διεύθυνσης URL, συμπληρώνοντας τη φόρμα, και υποβάλλοντάς την (Εικόνες 2.6 και 2.7). Επειδή το σενάριο της PHP πρέπει να εκτελεστεί μέσω ενός URL (δείτε το Κεφάλαιο 1), η φόρμα πρέπει επίσης να εκτελεστεί μέσω ενός URL. Διαφορετικά, όταν την υποβάλετε θα δείτε κώδικα PHP (Εικόνα 2.8) αντί για το σωστό αποτέλεσμα (Εικόνα 2.7). Συμβουλές Η μεταβλητή $_REQUEST είναι ένας ειδικός τύπος μεταβλητής που ονομάζεται υπερκαθολική (super global). Αποθηκεύει όλα τα δεδομένα που στέλνονται σε μια σελίδα PHP με τις μεθόδους GET ή POST, καθώς και δεδομένα προσπελάσιμα σε "μπισκότα" (cookies). Θα μιλήσουμε για τις υπερκαθολικές μεταβλητές αργότερα σε αυτό το κεφάλαιο. Αν έχετε κάποιο πρόβλημα με το σενάριο αυτό, εφαρμόστε τις τεχνικές αποσφαλμάτωσης του Κεφαλαίου 1. Αν το πρόβλημα επιμένει, ανατρέξτε στο Κεφάλαιο 7, "Χειρισμός σφαλμάτων και αποσφαλμάτωση". Αν δε βρείτε και πάλι λύση, απευθυνθείτε για βοήθεια στο υποστηρικτικό φόρουμ του βιβλίου (www. DMCInsights.com/phorum/). Εικόνα 2.6 Για να δοκιμάσετε το σενάριο handle_form.php πρέπει να φορτώσετε τη φόρμα μέσω URL, και μετά να τη συμπληρώσετε και να την υποβάλετε. Εικόνα 2.7 Το σενάριό σας πρέπει να εμφανίζει παρόμοια αποτελέσματα. Εικόνα 2.8 Αν μετά από την υποβολή της φόρμας δείτε κώδικα PHP, το πρόβλημα είναι μάλλον ότι δε φορτώσατε τη φόρμα μέσω URL. 60

13 Προγραμματισμός με την PHP Εικόνα 2.9 Οι τιμές των μεταβλητών gender και age αντιστοιχούν σε αυτές που ορίστηκαν στον κώδικα HTML της φόρμας. Αν το σενάριο PHP εμφανίζει κενά διαστήματα στη θέση της τιμής μιας μεταβλητής, σημαίνει ότι η μεταβλητή δεν έχει τιμή. Οι δύο πιο πιθανές αιτίες είναι: δεν καταχωρίσατε τιμή στη φόρμα, ή πληκτρολογήσατε το όνομα της μεταβλητής λάθος ή με λάθος συνδυασμό πεζών-κεφαλαίων. Αν δείτε σφάλματα του τύπου Undefined variable: όνομα_μεταβλητής (μη ορισμένη μεταβλητή), αυτό συμβαίνει επειδή οι μεταβλητές στις οποίες αναφέρεστε δεν έχουν τιμή και η PHP έχει ρυθμιστεί στο υψηλότερο επίπεδο αναφοράς σφαλμάτων. Η προηγούμενη συμβουλή αναφέρει τους πιθανούς λόγους που μια μεταβλητή μπορεί να μην έχει τιμή. Το Κεφάλαιο 7 αναλύει διεξοδικά το θέμα της αναφοράς σφαλμάτων. Για να δείτε πώς η PHP χειρίζεται τα διάφορα είδη εισόδων μιας φόρμας, τυπώστε τις τιμές των $_REQUEST['age'] και $_REQUEST ['gender'] (Εικόνα 2.9). Μαγικά εισαγωγικά Σε παλαιότερες εκδόσεις της PHP υπήρχαν τα Μαγικά εισαγωγικά (magic quotes), που αφαιρέθηκαν στην έκδοση 6 της PHP. Τα Μαγικά εισαγωγικά όταν είναι ενεργοποιημένα προσθέτουν αυτόματα το χαρακτήρα διαφυγής πριν από τα απλά και τα διπλά εισαγωγικά που υπάρχουν σε υ- ποβαλλόμενα δεδομένα μιας φόρμας (στην πραγματικότητα, υπήρχαν τρία διαφορετικά είδη Μαγικών εισαγωγικών αλλά αυτό είναι το πιο σημαντικό εδώ). Έτσι, η συμβολοσειρά απ' όλα τα καλά θα μετατρεπόταν σε απ\' όλα τα καλά. Η χρήση χαρακτήρων διαφυγής σε πιθανόν προβληματικούς χαρακτήρες εξυπηρετεί και, μερικές φορές, επιβάλλεται. Αν όμως τα Μαγικά εισαγωγικά είναι ενεργοποιημένα στη δική σας εγκατάσταση της PHP (που σημαίνει ότι χρησιμοποιείτε μια έκδοση παλαιότερη από την 6), κατά την ε- κτύπωση των δεδομένων της φόρμας από το σενάριο της ΡΗΡ θα εμφανίζονται οι ανάποδες κάθετοι. Για να το αποφύγετε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη συνάρτηση stripslashes(): $var = stripslashes($var); Η συνάρτηση αυτή αφαιρεί τις ανάποδες καθέτους από τη μεταβλητή $var. Έτσι μια συμβολοσειρά που υποβλήθηκε με χαρακτήρες διαφυγής, θα επανέλθει στην αρχική της μορφή, χωρίς αυτούς. Για παράδειγμα, στο αρχείο handle_form.php (Σενάριο 2.2) θα μπορούσαμε να γράψουμε: $name = stripslashes($_request['name']); Αν χρησιμοποιείτε την PHP 6 ή κάποια μεταγενέστερη έκδοση, δε χρειάζεται να ανησυχείτε για τα Μαγικά εισαγωγικά επειδή έχουν αφαιρεθεί (για διάφορους λόγους). 61

14 Κεφάλαιο 2 Συνθήκες και τελεστές Οι τρεις κυριότερες εντολές για τη δημιουργία συνθηκών στην PHP είναι οι if, else, και elseif (που μπορεί να γραφεί και με δύο λέξεις, ως else if). Κάθε συνθήκη ξεκινάει με τον όρο if: if (συνθήκη) { // Κάνε κάτι! } Η εντολή if μπορεί να έχει και έναν όρο else: if (συνθήκη) { // Κάνε κάτι! } else { // Κάνε κάτι άλλο! } Ο όρος elseif σάς επιτρέπει να προσθέσετε και άλλες συνθήκες: if (συνθήκη1) { // Κάνε κάτι! } elseif (συνθήκη2) { // Κάνε κάτι άλλο! } else { // Κάνε κάτι διαφορετικό! } Αν μια συνθήκη αληθεύει, εκτελείται ο κώδικας μέσα στα άγκιστρα ({}) που ακολουθούν. Αν όχι, συνεχίζεται η εκτέλεση του κώδικα της PHP. Αν υπάρχει και δεύτερη συνθήκη (μετά από μια elseif), ελέγχεται αν είναι αληθής. Η διαδικασία συνεχίζεται μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όσους όρους elseif θέλετε μέχρι η PHP να συναντήσει έναν όρο else, που θα εκτελεστεί αυτόματα σε εκείνο το σημείο, ή μέχρι η συνθήκη να ολοκληρωθεί χωρίς else. Γι' αυτόν το λόγο, ο όρος else είναι σημαντικό να τοποθετείται στο τέλος και να υφίσταται χειρισμό ως προεπιλεγμένη ενέργεια, εκτός αν πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια (οι συνθήκες). Μια συνθήκη στην PHP μπορεί να είναι αληθής για διάφορους λόγους. Καταρχήν, οι παρακάτω συνθήκες είναι αληθείς: $var, αν η $var έχει τιμή διαφορετική από 0, κενή συμβολοσειρά, FALSE, ή NULL. isset($var), αν η $var έχει οποιαδήποτε τιμή εκτός από NULL, μεταξύ των οποίων και οι 0, FALSE, ή κενή συμβολοσειρά. TRUE, true, True, κλπ. Στο δεύτερο παράδειγμα θα δούμε μια νέα συνάρτηση, την isset(). Η συνάρτηση αυτή ελέγχει αν μια συνάρτηση έχει τιμή ορισμένη, δηλαδή διαφορετική από NULL (θυμηθείτε ότι στην PHP η NULL είναι ένας ειδικός τύπος για τον ο- ποίο δεν έχει οριστεί τιμή). Για να δημιουργήσετε πιο σύνθετες παραστάσεις, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους τελεστές σύγκρισης και τους λογικούς τελεστές του Πίνακα 2.2, σε συνδυασμό με παρενθέσεις. Πίνακας 2.2 Αυτοί οι τελεστές χρησιμοποιούνται συχνά στις συνθήκες. Τελεστές σύγκρισης και λογικοί τελεστές ΣΥΜΒΟ- ΛΟ ΣΗΜΑΣΙΑ ΕΙΔΟΣ ΠΑΡΑ- ΔΕΙΓΜΑ == ίσο με σύγκρισης $x == $y!= διάφορο από < μικρότερο από > μεγαλύτερο από <= μικρότερο ή ίσο >= μεγαλύτερο ή ίσο σύγκρισης $x!= $y σύγκρισης $x < $y σύγκρισης $x > $y σύγκρισης $x <= $y σύγκρισης $x >= $y! όχι λογικός!$x && και λογικός $x && $y ή λογικός $x $y XOR και όχι λογικός $x XOR $y 62

15 Προγραμματισμός με την PHP Σενάριο 2.3 Οι συνθήκες επιτρέπουν σε ένα σενάριο να αλλάζει συμπεριφορά ανάλογα με συγκεκριμένα κριτήρια. Σε αυτή την αναθεωρημένη έκδοση του σεναρίου handle_form.php, χρησιμοποιήθηκαν δύο συνθήκες που ελέγχουν αν έχει πατηθεί το ραδιοπλήκτρο για το φύλο. 1 <!DOCTYPE html PUBLIC -//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" 2 xhtml1-transitional.dtd"> 3 <html xmlns=" xml:lang="en" lang="en"> 4 <head> 5 <meta http-equiv="content-type" content= "text/html; charset=iso " /> 6 <title>form Feedback</title> 7 </head> 8 <body> 9 <?php # Script handle_form.php # // Δημιουργία συντόμευσης για τα δεδομένα της φόρμας: 12 $name = $_REQUEST['name']; 13 $ = $_REQUEST[' ']; 14 $comments = $_REQUEST['comments']; // Δημιουργία της μεταβλητής $gender: 17 if (isset($_request['gender'])) { 18 $gender = $_REQUEST['gender']; 19 } else { 20 $gender = NULL; 21 } // Εκτύπωση των υποβαλλόμενων πληροφοριών: 24 echo <p>thank you, <b>$name</b>, for the following comments:<br /> 25 <tt>$comments</tt></p> 26 <p>we will reply to you at <i>$ </i>. </p>\n"; Χρησιμοποιήστε συνθήκες: 1. Ανοίξτε το αρχείο handle_form.php (δείτε το Σενάριο 2.2) στο διορθωτή κειμένου σας ή στο IDE που χρησιμοποιείτε: 2. Πριν από την εντολή echo() προσθέστε μια συνθήκη που δημιουργεί τη μεταβλητή $gender (Σενάριο 2.3). if (isset($_request['gender'])) { $gender = $_REQUEST['gender']; } else { $gender = NULL; } Αυτός είναι ένας απλός και αποτελεσματικός τρόπος να επικυρώσετε ένα στοιχείο εισόδου φόρμας (ειδικά ένα ραδιοπλήκτρο, πλαίσιο ελέγχου, ή μενού επιλογών). Αν ο χρήστης πατήσει σε κάποιο ραδιοπλήκτρο φύλου (gender), η μεταβλητή $_REQUEST ['gender'] θα έχει τιμή, οπότε η συνθήκη isset($_ RE- QUEST['gender']) θα είναι αληθής. Σε αυτή την περίπτωση, στη συντομευμένη έκδοση της μεταβλητής $gender ανατίθεται η τιμή της $_REQUEST['gender'], όπως έγινε και με τις μεταβλητές $name, $ , και $comments. Αν ο χρήστης δεν επιλέξει κάποιο από τα ραδιοπλήκτρα, τότε η συνθήκη αυτή δεν είναι αληθής και στη μεταβλητή $gender ανατίθεται η τιμή NULL, που σημαίνει ότι δεν έχει τιμή. Παρατηρήστε ότι η τιμή NULL δεν περικλείεται σε εισαγωγικά. συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα (το σενάριο συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα) 63

16 Κεφάλαιο 2 3. Μετά από την εντολή echo(), προσθέστε α- κόμα μία συνθήκη που τυπώνει ένα μήνυμα ανάλογα με την τιμή της μεταβλητής $gender. if ($gender == 'M') { echo '<p><b>good day, Sir!</b> </p>'; } elseif ($gender == 'F') { echo '<p><b>good day, Madam!</b> </p>'; } else { echo '<p><b>you forgot to enter your gender!</b></p>'; } Αυτή η συνθήκη if-else-elseif εξετάζει την τιμή της μεταβλητής $gender και τυπώνει ένα διαφορετικό μήνυμα για κάθε περίπτωση. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το απλό σύμβολο ίσον (=) είναι ο τελεστής ανάθεσης τιμής, ενώ το διπλό ίσον (==) είναι ο τελεστής ισότητας. Η διάκριση είναι σημαντική επειδή η συνθήκη $gender = = 'M' μπορεί να είναι ή να μην είναι αληθής, αλλά η $gender = 'Μ' είναι πάντα αληθής. Επίσης, οι τιμές που χρησιμοποιούνται εδώ Μ και F πρέπει να είναι ακριβώς ίδιες με αυτές στη φόρμα HTML (τις τιμές κάθε ραδιοπλήκτρου). Στη σύγκριση συμβολοσειρών γίνεται διάκριση πεζών και κεφαλαίων, οπότε το m δεν είναι ίδιο με το M. 4. Αποθηκεύστε το αρχείο στον κατάλογο της τοποθεσίας Ιστού σας και δοκιμάστε το στο φυλλομετρητή σας. (Εικόνες 2.10, 2.11, και 2.12). Σενάριο 2.3 συνέχεια // Εκτύπωση μηνύματος ανάλογα με την τιμή της $gender: 29 if ($gender == 'M') { 30 echo '<p><b>good day, Sir!</b></p>'; 31 } elseif ($gender == 'F') { 32 echo '<p><b>good day, Madam!</b></p>'; 33 } else { // No gender selected. 34 echo '<p><b>you forgot to enter your gender!</b></p>'; 35 } 36 37?> 38 </body> 39 </html> Εικόνα 2.10 Η συνθήκη που ελέγχει την τιμή του φύλου τυπώνει ένα διαφορετικό μήνυμα για κάθε περίπτωση. Εικόνα 2.11 Το ίδιο σενάριο εμφανίζει διαφορετικούς χαιρετισμούς (συγκρίνετε με την Εικόνα 2.10) όταν αλλάζει το φύλο. 64

17 Προγραμματισμός με την PHP Εικόνα 2.12 Αν δεν επιλεγεί φύλο, τυπώνεται ένα σχετικό μήνυμα που ενημερώνει το χρήστη για την παράλειψη. Συνθήκη switch Η PHP διαθέτει ένα ακόμα τύπο συνθήκης, τη switch, που ταιριάζει καλύτερα στη θέση μιας μεγάλης συνθήκης if-then-else. Η σύνταξη της switch είναι η εξής: switch ($variable) { case 'value1': // Κάνε αυτό. break; case 'value2': Συμβουλές Αν και η PHP δεν έχει αυστηρούς κανόνες μορφοποίησης, αποτελεί τυπική διαδικασία και καλή προγραμματιστική τακτική να αποσαφηνίζετε πότε ένα μπλοκ κώδικα είναι υ- ποσύνολο μιας συνθήκης. Ο κανόνας είναι να τοποθετείτε το συγκεκριμένο μπλοκ κώδικα σε εσοχή. Μπορείτε και θα το κάνετε συχνά να χρησιμοποιείτε ένθετες συνθήκες (μια συνθήκη μέσα σε άλλη). Η πρώτη συνθήκη αυτού του σεναρίου (η δομή isset()) αποτελεί ένα τέλειο παράδειγμα χρήσης προεπιλεγμένης τιμής. Γίνεται η παραδοχή ότι η μεταβλητή $gender έχει τιμή NULL (όρος else), εκτός αν ικανοποιείται η συνθήκη ότι η μεταβλητή $_REQUEST ['gender'] έχει τιμή. Τα άγκιστρα που δηλώνουν την αρχή και το τέλος μιας συνθήκης δεν είναι απαραίτητα αν εκτελείτε μόνο μία εντολή. Για λόγους σαφήνειας όμως, σας συνιστώ να τα χρησιμοποιείτε πάντα. // Κάνε αυτό. break; default: } // Τότε κάνε αυτό. break; Η συνθήκη switch συγκρίνει την τιμή της $variable με τις τιμές των case. Όταν βρει μια ταύτιση, εκτελείται ο κώδικας που ακολουθεί μέχρι τον όρο break. Αν δε βρεθεί καμία ταύτιση, εκτελείται ο κώδικας default (προεπιλογή), αν υπάρχει (είναι προαιρετικός). Η συνθήκη switch μπορεί να ε- λέγξει μόνον αν η τιμή μιας μεταβλητής είναι ίση με κάποιες άλλες συγκεκριμένες τιμές πιο σύνθετες συνθήκες δεν μπορούν να ελεγχθούν εύκολα. 65