ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Transcript

1 EIΔΙΚΟ ΤΕΥΧΟΣ Ίος Κυκλάδων: τηλ-fax: , / Γραφείο Αθήνας: τηλ ε ν η μ ε ρ ω τ ι κ ο δ ε λ τ ι ο - o k t ω β ρ ι ο σ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΚΤΙΡΙΑ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Δημόσια κτίρια Ξενοδοχεία-τουριστικά καταλύματα Κατοικίες

2 Mε την ενσωμάτωση της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των Κτιρίων που εισάγει την έννοια της ενεργειακής βαθμονόμησης καθώς και απαιτήσεις ποιότητας, σηματοδοτείται μια νέα εποχή στο χώρο της δόμησης και της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων. Είναι σαφές ότι στο νησιωτικό χώρο η εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια μπορεί να έχει μεγάλη εφαρμογή.. Ωστόσο λόγω των ιδιαιτεροτήτων, όπως αρχιτεκτονικοί περιορισμοί, συμπαγής δόμηση, ειδικές κλιματικές συνθήκες, περιορισμένη αγορά υλικών, χρονική διακύμανση της χρήσης κ.α.. απαιτείται ειδική προσέγγιση. Σκοπός του παρόντος φυλλαδίου είναι να δώσει πληροφορίες για πρακτικά ζητήματα σχετικα με τις δυνατότητες των παρεμβάσεων, το θεσμικό πλαίσιο που διέπει τέτοιου είδους επενδύσεις και τις δυνατότητες χρηματοδότησης-επιχορήγησης κλπ., ανάλογα με την χρήση των κτιρίων: δημόσια κτίρια, ξενοδοχεία-τουριστικά καταλύματα, κατοικίες. Η αυξημένη ενεργειακή κατανάλωση στα κτίρια του νησιωτικού χώρου οφείλεται κυρίως στην εκτεταμένη χρήση των κλιματιστικών συσκευών για ψύξη, στην αυξημένη κατανάλωση ενέργειας (συνήθως από πετρέλαιο θέρμανσης) για θέρμανση και στις καταναλώσεις ηλεκτρικής ενέργειας για φωτισμό σε συνδυασμό με το γενικά χαμηλό επίπεδο ενεργειακού σχεδιασμού και ενεργειακής αποδοτικότητας, καθώς και στις ενεργειακές ιδιαιτερότητες στη λειτουργία τους, όπως η εποχιακή χρήση και οι μεγάλες ανάγκες σε κλιματισμό. Οι βασικότεροι λόγοι που εως τώρα οι παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας δεν εφαρμόζονται σε ικανοποιητικό βαθμό είναι η έλλειψη πληροφόρησης και η περιορισμένη αγορά. η Ευρωπαϊκή οδηγία 2002/91/ΕΚ-ΚΕΝΑΚ Η Οδηγία 2002/91/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα των Κτιρίων προβλέπει την έκδοση ενεργειακών πιστοποιητικών υποχρεωτικά για όλα τα καινούργια κτίρια (άνω των 50 m 2 ), τα ριζικά ανακαινισμένα υφιστάμενα κτίρια άνω των 1000 m 2, αλλά και όλα τα υπόλοιπα υφιστάμενα κτίρια (άνω των 50 m 2 ) όταν πωλούνται ή νοικιάζονται. Η Οδηγία βάζει συγκεκριμένες απαιτήσεις ενεργειακής απόδοσης τόσο για νέα όσο και για υφιστάμενα κτίρια (αρχικά άνω των 1000 m 2 ) που κάνουν ριζική ανακαίνιση και ορίζει υποχρεώσεις σε ότι αφορά την πιστοποίηση. Επίσης θεωρτεί αναγκαία και την ενεργειακή μελέτη για τα νέα κτίρια άνω των 1000m 2 καθώς και την σε αυτά τουλάχιστον ενός εκ των εναλλακτικών παροχής ενέργειας. Η Οδηγία έχει μεν ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία με το Νόμο 3661/2008 (Φ.Ε.Κ. 89/τ. Α / ), «Μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και άλλες διατάξεις», ωστόσο δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί, καθώς η θέσπιση του Κανονισμού Ενεργειακής Αποδοτικότητας των Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ) εκκρεμεί. Με την αναμενόμενη ΚΥΑ θα καθορίζονται οι ειδικότεροι όροι έκδοσης του ενεργειακού πιστοποιητικού καθώς και οι διοικητικές κυρώσεις σε περίπτωση μη έκδοσής του. Μετά την υπογραφή του ΚΕΝΑΚ αναμένεται η σύσταση σώματος Ενεργειακών Επιθεωρητών και η εφαρμογή του Κανονισμού.

3 μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια Βασική προϋπόθεση πριν τη λήψη μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας σε ένα κτίριο είναι η ενεργειακή αξιολόγησή του. Αυτή υλοποιείται με τη διενέργεια ενεργειακής επιθεώρησης, η οποία καταλήγει στην πρόταση ενεργειακής αναβάθμισης και περιλαμβάνει εκείνες τις παρεμβάσεις που κρίνονται αποτελεσματικότερες ενεργειακά και οικονομικά κατά περίπτωση. Οι παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας μπορούν να χωριστούν σε κατηγορίες, βάσει διαφόρων κριτηρίων, όπως η χρήση, το είδος της τεχνολογίας, το κόστος, η οικονομική αποδοτικότητα, αλλά και το είδος κτιρίου. Ακολουθεί πίνακας με τις βασικότερες παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας (ονομαστικά) ανά είδος Κτιριακό κέλυφος Θέρμανση χώρων Ζεστό νερό χρήσης Αερισμός - Κλιματισμός Φωτισμός Συνολικά Η/Μ Ηλεκτρικές συσκευές μόνωση εξωτερικών τοίχων, δώματος, δαπέδων και θερμογεφυρών Συντήρηση του υφιστάμενου συντήρηση του υφιστάμενου συντήρηση του υφιστάμενου χρήση λαμπτήρων χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης συστήματα BMS Αντικατάσταση ενερβοβόρων ηλεκτρικών συσκευών με ενεργειακά αποδοτικότερες αντικατάσταση παραθύρων, θυρών και κουφωμάτων αντικατάσταση παλιών καυστήρων, λεβήτων και κυκλοφορητών με νέους υψηλής απόδοσης Θερμομόνωση του διανομής αντικατάσταση αυτόνομων κλιματισμού (split units) με κεντρικό σύστημα ηλεκτρονικών ballasts συστήματα συμπαραγωγής ηλεκτρισμούθερμότητας εξωτερικής σκίασης θερμομόνωση του διανομής Εγκατάσταση ηλιοθερμικού ανάκτησης θερμότητας (εναλλάκτες κλπ) απλών αυτοματισμών (ανιχνευτές παρουσίας, χρονοδιακόπτες) αεροστεγανοποίηση χαραμάδων αυτοματισμοί στο σύστημα θέρμανσης Εγκατάσταση ανάκτησης θερμότητας (εναλλάκτες κλπ) αυτοματισμών ή/ και διαχείρισης (BMS) αυτοματισμών αντιστάθμισης φυσικού φωτισμού εφαρμογή ειδικών επιχρισμάτων ( ψυχρών υλικών ) σε όψεις και οροφές ανάκτησης θερμότητας (εναλλάκτες κλπ) Εγκατάσταση λέβητα βιομάζας ανεμιστήρες οροφής επανασχεδιασμός για την κατάργηση φωτιστικών ή τη μείωση της ισχύος λαμπτήρων φύτευση δώματος αντλίας θερμότητας εκμετάλλευση φυσικού αερισμού διατάξεις αξιοποίησης φυσικού φωτισμού - φωτοσωλήνες παθητικών ηλιακών γεωθερμίας γεωθερμίας λέβητα βιομάζας ηλιοθερμικού ηλιακός κλιματισμός ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΥΧΟΣ

4 το πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ Το Πρόγραμμα «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» για την εφαρμογή δράσεων ενεργειακής αποδοτικότητας στους Δήμους έχει ως στόχο τη βελτίωση των όρων της ενεργειακής αποδοτικότητας σε τοπικό επίπεδο, την προώθηση δράσεων επίδειξης με άμεσα εφαρμόσιμα αποτελέσματα και την ευαισθητοποίηση των πολιτών και των στελεχών της διοίκησης και της αυτοδιοίκησης σε ζητήματα εξοικονόμησης ενέργειας, προστασίας και βιώσιμης διαχείρισης του αστικού περιβάλλοντος. Η Α φάση του Προγράμματος αφορούσε Δήμους όλης της χώρας με > κατοίκους. το περιεχόμενο του προγράμματος - άξονες παρεμβάσεων - Παρεμβάσεις σε Υφιστάμενα Δημοτικά Κτίρια - Παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους του αστικού περιβάλλοντος (βιοκλιματικές παρεμβάσεις, παρεμβάσεις στον δημοτικό φωτισμό) - Πιλοτικές παρεμβάσεις στις αστικές μεταφορές - Παρεμβάσεις σε λοιπές αστικές τεχνικές (δημοτικές) υποδομές - Δράσεις διάδοσης, δικτύωσης και ενημέρωσης συμπεράσματα και εμπειρία από την προετοιμασία των Δήμων για την Α Φάση Tα εμπόδια που συνάντησαν οι Δήμοι κατά την προετοιμασία των φακέλων ήταν πολλά και η ανάδειξή τους μέσα από αυτή τη διαδικασία θα μπορούσε να δώσει το στοιχεία για την αποφυγή τους στο μέλλον. Βασικότερο εμπόδιο αποδείχθηκε η συλλογή των απαραίτητων στοιχείων για τις υποδομές που θα περιλαμβάνονταν στο σχέδιο δράσης του κάθε Δήμου. Κυρίως όσον αφορά στα δημοτικά κτίρια, η έλλειψη καταγεγραμμένων ενεργειακών καταναλώσεων και η μη τήρηση σχετικών αρχείων εμπόδισε τον εντοπισμό των προτεραιοτήτων και μείωσε την ποιότητα των φακέλων που υπεβλήθησαν στο πρόγραμμα. Για αντιμετώπιση του φαινομένου στο μέλλον, απαιτείται ο ορισμός «ενεργειακού υπευθύνου» με ευθύνη για την γενικότερη ενεργειακή διαχείριση των δημοτικών υποδομών. συνέχεια του προγράμματος - Β Φάση Tο Δίκτυο Αειφόρων Νήσων Αιγαίου ΔΑΦΝΗ και το ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ, με αποστολή την υποστήριξη των ΟΤΑ σε θέματα ενεργειακού σχεδιασμού, είναι σε επικοινωνία με το ΚΑΠΕ για την προώθηση της ένταξης μικρών δήμων κάτω των κατοίκων, και ιδιαίτερα νησιωτικών, στη Β φάση του προγράμματος ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ. Επισημαίνονται οι ιδιαιτερότητες των νησιωτικών αστικών, καθώς και η πρόθεση και η δέσμευση των ΟΤΑ που συμμετέχουν στο ΣΥΜΦΩΝΟ ΤΩΝ ΔΗΜΑΡΧΩΝ να προβούν σε έργα ΑΠΕ και ΕΞΕ. Οι προτεινόμενες κατηγορίες δράσεων είναι ανάλογες της πρώτης φάσης, με έμφαση ωστόσο στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των νησιών.

5 πρόγραμμα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ Στόχος του Προγράμματος «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ» είναι η μείωση των ενεργειακών αναγκών των παλαιών κτιρίων που χρησιμοποιούνται για κατοικία, καθώς και η μείωση των εκπομπών ρύπων οι οποίοι συμβάλλουν στην επιδείνωση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Τα αναμενόμενα οφέλη είναι: εξοικονόμηση ενέργειας (έως 70% σε μια μέση κατοικία σύμφωνα με μελέτη του ΥΠΑΝ), μείωση εκπομπών, ευαισθητοποίηση των πολιτών, τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου, οικονομικό όφελος για τον πολίτη. Άμεσα αναμένεται η σύνταξη Οδηγού και δημιουργία πληροφοριακού και άλλων υποδομών. Ήδη λειτουργεί «Γραφείο Αρωγής Χρηστών», στο οποίο μπορούν να απευθύνονται οι ενδιαφερόμενοι για τυχόν διευκρινήσεις. Ο αρχικός στόχος για την επίσημη έναρξη του προγράμματος ήταν η 1 η Νοεμβρίου, ωστόσο προβλέπονται καθυστερήσεις. Το πρόγραμμα αφορά όλα τα κτίρια κατοικίας, υπό την προϋπόθεση όμως να έχουν κατασκευαστεί πριν το 1980, και αφορά στο σύνολο των δεκατριών (13) Περιφερειών της χώρας. Σε ότι αφορά τις ενισχύσεις, σε κάποια κτίρια θα υπάρχει οικονομική επιχορήγηση δράσεων, ενώ σε κάποια άλλα θα υπάρξουν φορολογικά κίνητρα. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται στα 400 εκ. ευρώ.υπολογίζεται ότι συνολικά θα χρηματοδοτηθούν πάνω από νοικοκυριά ή πολίτες. Τονίζεται ότι ο ανώτατος επιλέξιμος προϋπολογισμός δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των ανά κτίριο. Το ποσοστό ενίσχυσης ανέρχεται από 30 έως και 50%, ανάλογα με το αν πρόκειται για μονοκατοικία ή πολυκατοικία και το είδος των δράσεων. Οι επιλέξιμες δαπάνες αφορούν στα: - Θερμομόνωση στο δώμα - Τοποθέτηση διπλών θερμομονωτικών υαλοπινάκων και πλαισίων - κουφωμάτων - Αντικατάσταση παλαιού καυστήρα/λέβητα με νέο υψηλής απόδοσης ή με σύστημα φυσικού αερίου ή με σύστημα ΑΠΕ - Εγκατάσταση ηλιακών θερμοσιφώνων για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης - Θερμομόνωση στο λοιπό κτιριακό κέλυφος φωτοβολταϊκά εν αναμονή Aπό 1 η Iουλίου 2009 ισχύει ένα πρόγραμμα για την μικρών φωτοβολταϊκών στον οικιακό-κτιριακό τομέα. Mε το πρόγραμμα αυτό δίνονται κίνητρα με τη μορφή ενίσχυσης της παραγόμενης ηλιακής κιλοβατώρας, ώστε ο οικιακός καταναλωτής ή μία μικρή επιχείρηση να κάνουν απόσβεση του που εγκατέστησαν και να έχουν ένα λογικό κέρδος για τις υπηρεσίες (ενεργειακές και περιβαλλοντικές) που παρέχουν στο δίκτυο. Δυστυχώς, η πρώτη φάση του προγράμματος ισχύει μόνο για το ηπειρωτικό δίκτυο και για τα νησιά εκείνα που είναι διασυνδεδεμένα στο δίκτυο αυτό (π.χ. Eύβοια, Iόνια, Σποράδες, νησιά Aργοσαρωνικού). Εξαιρούνται προς το παρόν τα λεγόμενα μη διασυνδεδεμένα νησιά (Kρήτη, Δωδεκάνησα, Kυκλάδες, νησιά BA Aιγαίου) τα οποία θα ενταχθούν στο πρόγραμμα μόλις καθοριστεί πόση επιπλέον ισχύς φωτοβολταϊκών μπορεί να εγκατασταθεί σε κάθε νησί. Eνα τυπικό φωτοβολταϊκό σύστημα του ενός κιλοβάτ αποτρέπει κάθε χρόνο την έκλυση 1,3 τόνων διοξειδίου του άνθρακα όσο δηλαδή θα απορροφούσαν δύο στρέμματα δάσους. Όλη η παραγόμενη από το φωτοβολταϊκό ηλεκτρική ενέργεια διοχετεύεται στο δίκτυο της ΔEH η οποία πληρώνει 55 λεπτά την κιλοβατώρα, τιμή που είναι εγγυημένη για 25 χρόνια. Ο χρήστης συνεχίζει να αγοράζει ρεύμα από τη ΔEH και να το πληρώνει στην τιμή που το πληρώνει και σήμερα (περίπου λεπτά την κιλοβατώρα). Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η ΔEH θα εγκαταστήσει ένα νέο μετρητή για να καταγράφει την παραγόμενη ενέργεια. Κατά τα λοιπά, ισχύουν οι επιδοτήσεις των επιχειρηματικών επενδύσεων σύμφωνα με τον αναπτυξιακό Νόμο. ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΥΧΟΣ

6 hotel energy solutions Μια Ευρωπαϊκh πρωτοβουλiα για την ενεργειακh αποδοτικoτητα και τις εναλλακτικeς πηγeς ενeργειας στα ξενοδοχεiα Η πρώτη φάση του έργου περιλαμβάνει μια εκτεταμένη έρευνα σε ξενοδοχεία των 27 χωρών της ΕΕ απ όπου θα προκύψουν τα πρώτα χρήσιμα συμπεράσματα για ανάγκες, τεχνολογικές δυνατότητες, χρηματοδοτήσεις και τεχνική υποστήριξη. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: ποιος μπορεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα Hotel Energy Solutions; Όλοι οι τύποι καταλυμάτων που δραστηριοποιούνται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων, τουριστικών κέντρων, ορεινών περιπτέρων, εγκαταστάσεων υγείας/spa, ξενώνων,, bed and breakfasts και πανδοχείων. Επίσης franchises, ιδιωτικές επιχειρήσεις και αλυσίδες ξενοδοχείων είναι ευπρόσδεκτες να συμμετάσχουν στην έρευνα. τι πρέπει να κάνω για να ολοκληρώσω την έρευνα; Ένας εκπρόσωπος της διοίκησης ή της τεχνικής ομάδας της επιχείρησης σας για να δώσει τις πληροφορίες που απαιτούνται. Θα απαιτηθούν περίπου 2 ώρες από το χρόνο σας. Μπορείτε να ξεκινήσετε τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου και την ολοκληρώσετε αργότερα, αρκεί να συνεχίσετε την εργασία σας από τον ίδιο ηλεκτρονικό υπολογιστή. Επίσης βρείτε τιμολόγια και λογαριασμούς που δίνουν πληροφορίες για τη κατανάλωση και τη διαχείριση της ενέργειας στην επιχείρησή σας. Όλες οι πληροφορίες που θα δώσετε θα παραμείνουν αυστηρά εμπιστευτικές και θα χρησιμοποιηθούν μόνο για τις ανάγκες του έργου Hotel Energy Solutions. Αν επιθυμείτε μπορεί η επιχείρηση σας να εμφανίζεται στη λίστα των ξενοδοχείων που συμμετέχουν στο έργο και είναι αναρτημένη στον επίσημο δικτυακό τόπο του Hotel Energy Solutions άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα επιχειρησιακό πρόγραμμα «Περιβάλλον - Αειφόρος Ανάπτυξη» Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Στα πλαίσια του Προγράμματος χρηματοδοτείται η υλοποίηση έργων εξοικονόμησης ενέργειας και αξιοποίησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η σημασία των έργων που θα χρηματοδοτηθούν δεν κρίνεται τόσο από το ύψος της εγκατεστημένης ισχύος τους όσο από τον καινοτομικό χαρακτήρα τους, τη συμβολή τους στην περιφερειακή ανάπτυξη και τον επιδεικτικό προσανατολισμό που θα έχουν. Μεταξύ των ενδεικτικών κατηγοριών πράξεων που εντάσσονται στον σχετικό άξονα είναι και τα Πρότυπα επιδεικτικά έργα αξιοποίησης ΑΠΕ σε δημόσια κτίρια (π.χ. σχολεία) Ο ενδεικτικός κατάλογος Τελικών Δικαιούχων περιλαμβάνει, μεταξύ των υπολοίπων, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α και Β βαθμού, καθώς και Επιχειρήσεις ΟΤΑ. Ωστόσο, είναι αναγκαία η διαχειριστική επάρκεια για τους δικαιούχους δημόσιους φορείς. αναπτυξιακό πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» Βασικό υποπρόγραμμα του Προγράμματος «Θησέας» είναι η «Τοπική ανάπτυξη και προστασία του περιβάλλοντος». Στην κατεύθυνση αυτή, δίνεται η δυνατότητα οικονομικής υποστήριξης έργων, μελετών και ενεργειών που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος μέσω της εξοικονόμησης ενέργειας. Επιπλέον, το Πρόγραμμα «Θησέας» παρέχει τη δυνατότητα στους Ο.Τ.Α. να αναλάβουν την επένδυση και διαχείριση έργων υποδομής και υπηρεσιών κοινής ωφελείας μέσω Συμπράξεων με τον Ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ). Μάλιστα, η εξοικονόμηση δημόσιων πόρων μέσω συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα αποτελεί και επιπλέον κριτήριο επιλεξιμότητας για την ένταξη έργων, μελετών και ενεργειών στο Πρόγραμμα. Τέλος, το πρόγραμμα «Θησέας» προβλέπει τη χρηματοδότηση των Δήμων, για την έγκαιρη προετοιμασία τους και αξιοποίηση του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου των ΣΔΙΤ, με κύριο στόχο την αύξηση των πόρων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την υλοποίηση του αναπτυξιακού της προγραμματισμού. Για το σκοπό αυτό, σε κάθε υποπρόγραμμά του περιέχεται ειδικό μέτρο και υποστηρίζει κάθε Δήμο με χρηματοδότηση της προσυμβατικής διαδικασίας (πρόσληψης συμβούλων) για την ωρίμανση και την ολοκλήρωση κάθε μελέτης - πρότασης, που αρχικά φαίνεται βιώσιμη

7 επενδυτικός νόμος 3299/2004 Ο Επενδυτικός (Αναπτυξιακός) Νόμος παρέχει σε επενδυτικά σχέδια, εναλλακτικά, τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων: (α) Επιχορήγηση ή και επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (β) Φορολογική απαλλαγή (γ) Επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης. Σε ειδικά καθεστώτα μπορεί να γίνει συνδυασμός περισσοτέρων ενισχύσεων. Ως επενδυτικά σχέδια στα πλαίσια του Επενδυτικού νόμου θεωρούνται οι επενδύσεις, τα επιχειρηματικά σχέδια και τα προγράμματα χρηματοδοτικής μίσθωσης. Το ελάχιστο ύψος των επενδυτικών σχεδίων είναι κατά περίπτωση: - Για μεγάλες επιχειρήσεις, ευρώ - Για μικρές επιχειρήσεις, ευρώ - Για μεσαίες επιχειρήσεις, ευρώ - Για πολύ μικρές επιχειρήσεις, ευρώ Επιπλέον, το ποσοστό της ίδιας συμμετοχής του επενδυτή δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 25% των ενισχυόμενων δαπανών. Για την εφαρμογή των διατάξεων του Νόμου, η Επικράτεια κατανέμεται σε τρεις περιοχές (Α,Β,Γ). Η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ανήκει στην περιοχή Β, ενώ τα νησιά Βορείου Αιγαίου στην περιοχή Γ. Στην εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια, υπάγονται επενδυτικά σχέδια διαφόρων ειδών επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένων των ξενοδοχειακών μονάδων. υπό την προϋπόθεση ότι το επενδυτικό σχέδιο δεν αφορά τον παραγωγικό εξοπλισμό, αλλά τον εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις κίνησης λειτουργίας της μονάδας και από αυτήν προκύπτει μείωση τουλάχιστον 10% της καταναλισκόμενης ενέργειας. Στον Αναπτυξιακό Νόμο υπάγονται επίσης επενδυτικά σχέδια για αξιοποίηση ΑΠΕ, υποκατάσταση υγρών καυσίμων ή ηλεκτρικής ενέργειας με αέρια καύσιμα, επεξεργασμένα απορριπτόμενα υλικά από εγχώριες βιομηχανίες, ανάκτηση απορριπτόμενης θερμότητας, καθώς και συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας. Εναλλακτικά, τα επενδυτικά σχέδια ενισχύονται μέσω φορολογικής απαλλαγής. Τονίζεται ότι στις μεσαίες επιχειρήσεις παρέχεται για κάθε επενδυτικό σχέδιο επιπλέον ποσοστό ενίσχυσης έως δέκα τοις εκατό (10%), ενώ στις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις παρέχεται για κάθε επενδυτικό σχέδιο επιπλέον ποσοστό ενίσχυσης έως είκοσι τοις εκατό (20%). Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι με προεδρικά διατάγματα είναι δυνατόν να θεσπίζονται ειδικά καθεστώτα ενίσχυσης περιφερειών της επικράτειας ιδιαίτερα των νησιωτικών και ορεινών περιοχών ή τμημάτων τους ή ορισμένων κατηγοριών επιχειρήσεων ή επενδύσεων. το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Intelligent Energy Europe (IEE) Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Intelligent Energy είναι μέρος του ευρύτερου ευρωπαϊκού προγράμματος «Ανταγωνιστικότητας και Καινοτομίας» και έχει ως στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας και την ενθάρρυνση της διείσδυσης των νέων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.. Το Intelligent Energy αποτελεί «εργαλείο» της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την χρηματοδότηση δράσεων που ανοίγουν το δρόμο για μια πιο «ενεργειακά ευφυή» Ευρώπη, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ των πολιτικών της Ε.Ε. και των συνθηκών της αγοράς, και βοηθώντας την ίδια στιγμή στην υλοποίηση των φιλόδοξων δεσμεύσεων της Ε.Ε. για το Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση για τη χρηματοδότηση του προγράμματός τους στις ετήσιες προσκλήσεις, βάσει του σχετικού οδηγού υποβολής προτάσεων. Η χρηματοδότηση καλύπτει μέχρι 75% των επιλέξιμων δαπανών των έργων. Για το 2009 ο συνολικός προϋπολογισμός ανερχόταν στα 65εκατομ., ενώ ο ενδεικτικός προϋπολογισμός των προτάσεων ήταν μεταξύ και Τα προγράμματα έχουν διάρκεια από δύο έως τρία έτη και πρέπει να περιλάβουν τουλάχιστον τρεις συνεργάτες από τρεις διαφορετικές χώρες κράτη-μέλη της Ε.Ε. Το IEE είναι ένα αρκετά ανταγωνιστικό πρόγραμμα που ψάχνει δημιουργικές και καινοτόμες ιδέες, γι αυτό και τα προγράμματα πρέπει να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αγορά και μπορούν να περιλαμβάνουν μεταφορά γνώσης από ένα μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε άλλα. Οι δράσεις που χρηματοδοτούνται περιλαμβάνουν τους τομείς της ενεργειακής αποδοτικότητας, των ΑΠΕ, των μεταφορών, καθώς και ολοκληρωμένες πρωτοβουλίες. Όσον αφορά στην ενεργειακή αποδοτικότητα στα κτίρια, προτεραιότητα έχουν: Κτίρια του οικιακού τομέα: Στοχοθετημένες ενέργειες υψηλής επιδεικτικότητας σχετικά με υφιστάμενα κτίρια, και σε μικρότερη έκταση, σε νέα κτίρια. Χρήση προτύπων στην ενεργειακή αποδοτικότητα των κτιρίων και άλλα συνοδευτικά μέτρα για την υποστήριξη στην πρακτική και αποτελεσματική χρησιμοποίησή τους. Επίσης προβλέπονται προτάσεις που εστιάζουν στην ενσωμάτωση μικρής κλίμακας εφαρμογές ΑΠΕ σε κτίρια. Μάλιστα υποστηρίζονται δημόσιοι φορείς που στοχεύουν να εφαρμόσουν υποχρεώσεις για τα κατώτατα επίπεδα ενέργειας από ΑΠΕ για τα κτίριά τους. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα δεν χρηματοδοτεί κατασκευές και υποδομές (παρά μόνο κάποιες επιδεικτικού χαρακτήρα) αλλά εστιάζει κυρίως σε μελέτες, ανάπτυξη μεθοδολογίας, διευρωπαϊκή συνεργασία-δικτύωση και διάδοση των αποτελεσμάτων. ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΥΧΟΣ

8 χρηματοδοτικά εργαλεία χρηματοδότηση απο τρίτους (ΧΑΤ) & εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών (Energy Service Companies - ESCOs) Ο θεσμός της Χρηματοδότησης από Τρίτους (ΧΑΤ), λόγω της ευελιξίας του, λειτουργεί ως εναλλακτικός μηχανισμός χρηματοδότησης επενδύσεων στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα (βιομηχανικό, οικιακό, εμπορικό, κλπ.). Προβλέπει εκτέλεση ενεργειακών επενδύσεων με κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, και απευθύνεται στη μικρή και μεσαία κλίμακα στοχεύοντας στην ενθάρρυνση των επενδύσεων εξοικονόμησης ενέργειας, στην προώθηση έργων που αφορούν την αναβάθμιση ή νέου παραγωγικού ενεργειακού εξοπλισμού, στην εφαρμογή καθαρών τεχνολογιών, και βέβαια στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των ΑΠΕ. Το σύστημα ΧΑΤ στον ενεργειακό χώρο, συνιστά μία ιδιότυπη μικτή σύμβαση παραχώρησης ιδιωτικού τομέα. Οι βασικοί συντελεστές σ ένα σχήμα ΧΑΤ είναι κατ αρχήν ο Φορέας ΧΑΤ (ESCO Energy Services Company (εταιρεία παροχής ενεργειακών υπηρεσιών), κλπ.), καθώς και οι χρηματοδότες και οι προμηθευτές του εξοπλισμού. Η χρηματοδότηση μπορεί να προέρχεται εξ ολοκλήρου από τον Φορέα ΧΑΤ (ίδια κεφάλαια ή κεφάλαια από διάφορους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως τράπεζες, venture capitals κ.λπ.) ή σε συνδυασμό με τυχόν κεφάλαια που διαθέτει ο πελάτης - χρήστης. Βεβαίως, στη φάση υλοποίησης - λειτουργίας εμπλέκονται και άλλα μέρη, όπως σύμβουλοι - μηχανικοί, κατασκευαστές, ασφαλιστικές εταιρίες, εταιρίες Χρηματοδοτικής Μίσθωσης (Leasing) για την προμήθεια του ενεργειακού εξοπλισμού κλπ. Στη νέα αυτή αγορά θα δραστηριοποιηθούν οι Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (ΕΕΥ), γνωστές ως ESCO (Energy Service Company), οι οποίες θα παρέχουν υπηρεσίες ενεργειακής απόδοσης, καταρτίζοντας προς τον σκοπό αυτό συμβάσεις ενεργειακής απόδοσης (ΣΕΑ). Με τη ΣΕΑ ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα σχετικά με την οργάνωση του ενεργειακού έργου, τον σχεδιασμό του κατασκευαστικού του μέρους, την προμήθεια και του απαραίτητου εξοπλισμού, την εκπαίδευση του προσωπικού του ωφελούμενου από την ενεργειακή υπηρεσία, τη μεταφορά τεχνογνωσίας κ.λπ. Οι ΕΕΥ θα παρέχουν με δικό τους τεχνολογικό και επενδυτικό κίνδυνο μια ενεργειακά αποδοτικότερη τεχνολογία στο χρήστη, με ίδια χρηματοδότηση ή με χρηματοδότηση από τρίτους (ΧΑΤ), η οποία θα επιφέρει όχι μόνο εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και αντίστοιχο, με την εξοικονόμηση οικονομικό όφελος. Το όφελος αυτό αποτελεί το οικονομικό αντάλλαγμα της ΕΕΥ. Εν προκειμένω, ο κίνδυνος αναλαμβάνεται από τον φορέα χρηματοδότησης και υλοποίησης της επένδυσης, την ΕΕΥ, και όχι από τον τελικό χρήστη για τον οποίο το κόστος είναι μηδενικό. Η επένδυση θα αποπληρώνεται σταδιακά με ένα οικονομικό αντάλλαγμα που θα προσδιορίζεται βάσει του επιτευχθέντος αποτελέσματος σε όρους εξοικονόμησης ενέργειας. Με το πέρας της συμβατικά οριζόμενης περιόδου της παρεχόμενης υπηρεσίας, το όφελος της ενεργειακής εξοικονόμησης θα το επωφελείται εξ ολοκλήρου ο χρήστης. Παράλληλα με το βασικό νόμο πλαίσιο για την ΧΑΤ που βρίσκεται στο στάδιο της Διαβούλευσης, προωθούνται ρυθμίσεις οι οποίες θα παρέχουν κίνητρα υπό τη μορφή φοροαπαλλαγών και άλλων διευκολύνσεων στους εμπλεκομένους φορείς. συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) Οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) είναι συμβάσεις κατά κανόνα μακροχρόνιες -, οι οποίες συνάπτονται μεταξύ ενός δημόσιου φορέα και ενός ιδιωτικού, με σκοπό την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών. Οι ΣΔΙΤ μπορούν να εφαρμοστούν σε ένα ευρύ φάσμα δράσεων, όπως στη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση και λειτουργία έργων και υπηρεσιών, αλλά και στην αξιοποίηση της δημοτικής περιουσίας. Σε μία ΣΔΙΤ ο ιδιωτικός φορέας αναλαμβάνει το σύνολο ή μέρος του κόστους υλοποίησης του έργου και ένα σημαντικό μέρος των κινδύνων που σχετίζονται με την κατασκευή και λειτουργία του. Ο δημόσιος τομέας από την πλευρά του επικεντρώνεται στον καθορισμό των σχεδιαστικών, τεχνικών και λειτουργικών απαιτήσεων του έργου και αποπληρώνει τους ιδιώτες συνήθως με τμηματικές καταβολές συνδεδεμένες με την εξέλιξη του έργου και την τήρηση των προδιαγραφών. Με τις ΣΔΙΤ επιχειρείται η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην υλοποίηση έργων ή στην παροχή υπηρεσιών, με σκοπό όχι μόνο την εξασφάλιση πρόσθετων πόρων, αλλά και την αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει, καθώς και των ικανοτήτων του να καινοτομεί και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά σύνθετα έργα. Ειδικότερα όσον αφορά τους ΟΤΑ, τα οφέλη τους από τις συμπράξεις είναι ποικίλα και σημαντικά και αφορούν ιδίως: στην έγκαιρη και αποτελεσματική ολοκλήρωση των απαιτούμενων έργων τη συγκράτηση του κόστους τους, την καλύτερη και πιο αποτελεσματική εποπτεία της εκτέλεσης των έργων στην επίρριψη στους ιδιωτικούς φορείς ενός μεγάλου μέρους ή και όλων των κινδύνων στην αποφυγή της επιβάρυνσης του δημόσιου χρέους στη μετάγγιση της εμπειρίας και της τεχνογνωσίας των ιδιωτικών φορέων στο Δημόσιο.