ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ. Έγγραφο συνόδου ΑΚΕ-ΕΕ 3745/Β/05/τελ.

Transcript

1 ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΙΣΗΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΑΚΕ-ΕΕ Έγγραφο συνόδου ΑΚΕ-ΕΕ 3745/Β/05/τελ. ΕΚΘΕΣΗ της Επιτροπής Πολιτικών Υποθέσεων για την αποκατάσταση µετά από συγκρούσεις στις χώρες ΑΚΕ Συνεισηγητές: José Ribeiro e Castro και Ana Rita Sithole (Μοζαµβίκη) ΜΕΡΟΣ Β: ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ PR\ doc APP/3754/B/τελ.

2 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ I. Εισαγωγή Η Πολιτική ιάσταση της Εταιρικής Σχέσης ΑΚΕ-ΕΕ είναι µία από τις σηµαντικότερες καινοτοµίες µετά µε τους πυλώνες εµπορίου και συνεργασίας. Στο άρθρο 11 της Συµφωνίας Εταιρικής Σχέσης της Κοτονού τα µέρη δεσµεύονται να προβαίνουν σε κάθε κατάλληλη ενέργεια στις περιόδους που έπονται των συγκρούσεων, όπως να διευκολύνουν την επάνοδο σε µία σταθερή, χωρίς βία και βιώσιµη κατάσταση. Έχοντας ως στόχους την αποκατάσταση της ειρήνης και την οικοδόµηση ενός δηµοκρατικού κράτους, τα µέρη συχνά συναντούν δυσκολίες στην εφαρµογή αυτών των σκοπών. Μία από τις µεγαλύτερες προκλήσεις, όσον αφορά την πολιτική συνεργασία και την ανάπτυξη των κρατών της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού, είναι η συχνή πυροδότηση ένοπλων συγκρούσεων σε αυτές τις περιοχές και οι καταστροφικές συνέπειες αυτών των πολέµων στην οικονοµική και κοινωνική δυναµική τους. Τις τελευταίες δεκαετίες τουλάχιστον είκοσι έξι κράτη 1 έχουν πληγεί από την οµάδα των κρατών ΑΚΕ και πολλά άλλα γειτονικά κράτη έχουν εµπλακεί σε αυτές τις συγκρούσεις. υστυχώς, πολύ συχνά ο πόλεµος για ανεξαρτησία δεν έχει τέλος ή εκφυλίζεται σε διασυνοριακές ή διώροφες εσωτερικές εθνικές συγκρούσεις ή σηµειώνονται συχνές βίαιες ενέργειες για να διασφαλιστεί ή να αµφισβητηθεί η εξουσία της κυβερνητικής ηγεσίας, καθιστώντας προβληµατικές τις προοπτικές του κράτους και την επίτευξη καλύτερων συνθηκών για το λαό του. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης (ΚΣΙΕ) ΑΚΕ-ΕΕ συγκεντρώνει σε ένα φόρουµ χώρες που εµπλέκονται ή είχαν εµπλακεί σε εµφύλιο πόλεµο ή σε ένοπλη σύγκρουση µεταξύ τους. Κατά συνέπεια, πρέπει να χρησιµοποιήσει το ειδικό καθεστώς της για να συµβάλει στην ειρηνική επίλυση και τη µετά τις συγκρούσεις αποκατάσταση των κρατών µελών της. Οργανώνεται η ανταλλαγή απόψεων µε τη συµµετοχή των ενδιαφερόµενων κρατών και δωρητών για να επιταχυνθεί η οικοδόµηση εµπιστοσύνης και ανταλλαγής ορθών πρακτικών. Εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Παγκόσµιας Τράπεζας, του ΠΑΗΕ και άλλων φορέων των ΗΕ, καθώς και άλλοι δωρητές, καλούνται να διεξάγουν τακτικό διάλογο µε την ΚΣΙΕ και τα εθνικά κοινοβούλια των ενδιαφερόµενων χωρών. Η αποκατάσταση µετά τις συγκρούσεις, ενσωµατωµένη µε τη διάσταση του φύλου και την περιφερειακή διάσταση, πρέπει να έχει έναν τελικό στόχο: Να ενισχύσει τη θέση του κράτους και του λαού του για ένα καλύτερο και ειρηνικό µέλλον. Στον τοµέα αυτό, η ευθύνη των δωρητών και της διεθνούς κοινότητας είναι υψηλού επιπέδου. Το στρατηγικό πρόγραµµα πλαίσιο για την αποκατάσταση µετά από συγκρούσεις αποτελεί το βασικό µέσο για µία επιτυχή αποκατάσταση και, συνεπώς, η ποιότητά του και ο καλός σχεδιασµός του είναι ζωτικής σηµασίας: πρέπει να περιέχει αναλύσεις για κάθε χώρα, σε συνδυασµό µε µία περιφερειακή διάσταση, περιλαµβάνοντας ταυτόχρονα και µία προσέγγιση σε υπο-εθνικό επίπεδο. Ο προσδιορισµός τοµέων προτεραιότητας και µέτρων, καθώς και η τακτική 1 Αγκόλα, Μπουρούντι, ηµοκρατία της Κεντρικης Αφρικής, Τσαντ, Κονγκό-Μπραζαβίλ, Λαϊκή ηµοκρατία του Κονγκό, Τζιµπουτί, Ανατολικό Τιµόρ, Ισηµερινή Γουϊνέα, Ερυθραία, Αιθιοπία, Φίτζι, Αϊτή, Γουϊνέα-Μπισάου, Ακτή Ελεφαντοστού, Λιβερία, Μάλι, Μπζαµβίκη, Νίγηρας, Ρουάντα, Σιέρα Λεόνε, Νήσοι Σολοµώντος, Σοµαλία, Σουδάν, Σουρινάµ, Ουγκάντα PR\ doc 2/7 PE APP/3754/B/τελ.

3 διαβούλευση µε τους εκπροσώπους των ενδιαφερόµενων χωρών και η ενεργή συµµετοχή των τοπικών φορέων από όλες τις πλευρές αποτελούν απαραίτητα στοιχεία για ένα αποτελεσµατικό σχέδιο αποκατάστασης. Στην προηγούµενη έκθεσή της, η ΚΣΙΕ ΑΚΕ-ΕΕ ανέλυσε εις βάθος τις φάσεις διευθέτησης µιας σύγκρουσης από τον πόλεµο έως την ειρήνη. Στην παρούσα έκθεση, εξετάζονται τα επόµενα βήµατα κατά την περίοδο που έπεται τις σύγκρουσης. II. Έκτακτη βοήθεια και η σύνδεση µεταξύ αρωγής, αποκατάστασης και ανάπτυξης Η γενική κατάσταση µετά από έναν πόλεµο µπορεί να χαρακτηριστεί ως η πλήρης κατάρρευση της οικονοµίας, των υποδοµών και των βασικών υπηρεσιών. εν υπάρχει ιατρική περίθαλψη, παροχή νερού και τροφίµων, το έδαφος είναι επικίνδυνο καθώς είναι σπαρµένο µε νάρκες ξηράς και µη εκραγέντες εκρηκτικούς µηχανισµούς. Οι οικογένειες και άλλες κοινωνικές οµάδες έχουν καταρρεύσει, πολλά άτοµα δηλώνονται ως αγνοούµενοι και ένα άλλο τµήµα του πληθυσµού είναι µετανάστες ή εσωτερικά εκτοπισθέντες. Όπως είναι φυσικό, στην αρχή όλες οι προσπάθειες επικεντρώνονται στην ανθρωπιστική αρωγή, την αποκατάσταση των βασικών υπηρεσιών, όπως είναι η παροχή τροφίµων και νερού και η υγειονοµική περίθαλψη, καθώς και στα πρώτα βήµατα για την επανένωση οικογενειών και την έναρξη αποκατάστασης των ζηµιών. Στα µέτρα αυτά είναι απολύτως αναγκαίο να συµµετάσχουν οι τοπικοί φορείς των χωρών ΑΚΕ, καθώς συνήθως ένα υπό κατάρρευση κράτος αδυνατεί να κατευθύνει τη βοήθεια προς τα τµήµατα του πληθυσµού όπου είναι περισσότερο απαραίτητη. Οι οργανώσεις πολιτών και οι µη κυβερνητικές οργανώσεις µπορούν να συµβάλουν στη διοχέτευση της βοήθειας, αποφεύγοντας ως εκ τούτου τη συµµετοχή των ένοπλων δυνάµεων ή των δυνάµεων διατήρησης της ειρήνης. Στην ιδανική περίπτωση, ο ρόλος τους είναι να διασφαλίζουν την κατανοµή των ενισχύσεων η οποία διεκπεραιώνεται από πολιτικό προσωπικό. Η σύγχρονη ιδέα της σύνδεσης αρωγής, αποκατάστασης και ανάπτυξης υπογραµµίζει ότι, ακόµη και στην ανθρωπιστική φάση, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων και οι φορείς εφαρµογής δεν πρέπει να ξεχνούν τη σηµασία της µελλοντικής αποκατάστασης και της βιώσιµης ανάπτυξης. Η έννοια της αποκατάστασης ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως: «Μία γενική, δυναµική και ενδιάµεση στρατηγική θεσµικής µεταρρύθµισης και ενίσχυσης, ανασυγκρότησης και βελτίωσης των υποδοµών και των υπηρεσιών, η οποία στηρίζει τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις των ενδιαφερόµενων πληθυσµών, σε πολιτικό, οικονοµικό και κοινωνικό επίπεδο, και έχει ως στόχο τη συνέχιση της βιώσιµης ανάπτυξης. Τα άτοµα - τόσο τα θύµατα όσο και οι συµµετέχοντες στις βίαιες συγκρούσεις - πρέπει να επανενταχθούν σε όλες τις πτυχές της κοινωνίας των πολιτών, οικονοµικές, κοινωνικές και πολιτικές». Εν τούτοις, η αρχική ιδέα της έκτακτης αρωγής, αποκατάστασης και ανάπτυξης ως γραµµική συνέχεια, αποδείχθηκε ανεπαρκής την τελευταία δεκαετία. Οι τρεις αυτές φάσεις αλληλεπικαλύπτονται, καθώς οι τρέχουσες καταστάσεις µετά από συγκρούσεις είναι πιο σύνθετες από ό,τι κατά το παρελθόν. Κατά τον σχεδιασµό της αποκατάστασης στις χώρες ΑΚΕ, πρέπει να λαµβάνεται υπόψη η σηµαντικότερη αρχή δεν υπάρχει µία προσέγγιση, για κάθε περίπτωση απαιτείται µία µεµονωµένη εκτίµηση, υπάρχουν χώρες ΑΚΕ στις οποίες είναι δυνατό να ξεκινήσει η εφαρµογή των πρώτων µέτρων αρωγής ακόµη και κατά τη διάρκεια της ένοπλης σύγκρουσης ή ενώ µόνο µία ζώνη της χώρας βρίσκεται σε εµπόλεµη κατάσταση. PR\ doc 3/7 PE APP/3754/B/τελ.

4 Η ουσία της ιδέας της «Σύνδεσης αρωγής, αποκατάστασης και ανάπτυξης» πρέπει να είναι ένα µακροπρόθεσµο σχέδιο αρωγής, αποκατάστασης και ανάπτυξης µε επιµέρους βραχυπρόθεσµα µέτρα, προσαρµοσµένο στις µεταβαλλόµενες συνθήκες, απαλλαγµένο από περιττή γραφειοκρατία και εφαρµοσµένο µε ευέλικτο, ευνοϊκό και συντονισµένο τρόπο. Είναι σηµαντικό η ιδέα να βασιστεί στις πρωτοβουλίες και τις δράσεις της κοινωνίας των πολιτών. III. Κοινωνική και επαγγελµατική επανένταξη Εκτός από την αποκατάσταση των ελάχιστων αναγκαίων υπηρεσιών, υπάρχει ζωτική ανάγκη για την αποκατάσταση και οικοδόµηση υγιών κοινωνικών δοµών, καθώς η κοινωνία που εξέρχεται από περίοδο συγκρούσεων περιλαµβάνει κοινωνικές οµάδες, τα προβλήµατα των οποίων πρέπει να αντιµετωπιστούν και να επιλυθούν. Η αποτελεσµατική αποκατάσταση µετά από συγκρούσεις δεν είναι δυνατό να επιτευχθεί χωρίς την ανθρώπινη διάσταση. Ένα σηµαντικό τµήµα του πληθυσµού των χωρών ΑΚΕ είναι στρατιώτες που συµµετέχουν σε ένοπλες συγκρούσεις άνδρες και γυναίκες, καθώς και παιδιά, εξαναγκάζονται ή προσφέρονται εθελοντικά να πάρουν τα όπλα. Συνήθως για µακρές περιόδους, οι ένοπλες αυτές δυνάµεις δρουν και ζουν σε οργανωµένες δοµές, κατευθυνόµενες από διοικητές και έχουν το ρόλο της ένοπλης οµάδας. Μετά το πέρας των βίαιων δραστηριοτήτων, τα άτοµα αυτά πρέπει να βρουν το ρόλο τους στην κοινωνία, καθώς και να αντιµετωπίσουν το ψυχικό τραύµα που τους προκάλεσε ο πόλεµος. Ο πιο σηµαντικός στόχος είναι να αποφευχθεί η επιστροφή τους στο ρόλο των στρατιωτών στην ίδια χώρα ή σε συγκρούσεις στο εξωτερικό. Με αυτόν τον τρόπο η ιδέα της πρόληψης των συγκρούσεων µπορεί να ενσωµατωθεί στην αποκατάσταση. Το σύνολο του πληθυσµού που υπέστη τις συνέπειες του πολέµου, συµπεριλαµβανοµένων των πρώην στρατιωτών, πρέπει να αποτελέσει στόχο οικονοµικών σχεδίων, όπως η αποκατάσταση βιοµηχανικών εγκαταστάσεων και εργοστασίων για τη δηµιουργία θέσεων εργασίας, καθώς και η ανασυγκρότηση της υγειονοµικής περίθαλψης και της υποδοµής και η συµµετοχή τους στο σχεδιασµό αυτών των µέτρων. Οι οµάδες νέων που απαιτούν προσεκτική αντιµετώπιση, η αποστράτευση και η αποκατάσταση των παιδιών-στρατιωτών και των παιδιών που επλήγησαν από τον πόλεµο δηµιουργούν την ανάγκη για εκπαίδευση, επαγγελµατική κατάρτιση και εγκαταστάσεις αναψυχής. Τα κορίτσια και οι νέες γυναίκες είναι εξαιρετικά ευάλωτες πρέπει να διεξαχθεί µία εκτίµηση των προβληµάτων και των αναγκών τους κατά την κατάρτιση σχεδίων κοινωνικής αποκατάστασης. Έχουν πληγεί από τον πόλεµο ως θύµατα βιασµού, ακούσιας εγκυµοσύνης, κοινωνικού αποκλεισµού, διακρίσεων και απώλειας µελών των οικογενειών τους, εισοδηµάτων ή γης. Η συµπερίληψη των κοριτσιών στο εκπαιδευτικό σύστηµα είναι µία από τις σηµαντικότερες προκλήσεις που πρέπει να αντιµετωπιστεί. Ένα από τα µεγαλύτερα εµπόδια της αποκατάστασης µετά από συγκρούσεις είναι η διασπορά των εδαφών µε νάρκες ξηράς κατά προσωπικού και µη εκραγέντες εκρηκτικούς µηχανισµούς. Αυτό προκαλεί επιπλοκές, καθώς οι αγρότες δεν µπορούν να πάνε στους αγρούς τους, οι πρόσφυγες δεν µπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους και η ανασυγκρότηση δρόµων, σιδηροδρόµων, γεφυρών, καθώς και της αγροτικής παραγωγής, καθίσταται αδύνατη ή επικίνδυνη για τη ζωή. Επιπλέον, το κράτος ΑΚΕ που έχει εξέλθει από σύγκρουση πρέπει να αναπτύξει µία στρατηγική για την αντιµετώπιση των προβληµάτων των θυµάτων και των επιζώντων από νάρκες ξηράς. Απαιτείται ο σχεδιασµός και η στήριξη ειδικών προγραµµάτων PE APP/3754/B/τελ. 4/7 PR\ doc

5 ταχείας ιατρικής βοήθειας και µακροπρόθεσµης κοινωνικής αποκατάστασης και συµπερίληψης σε συνεργασία µε τους δωρητές. Η επαρκής ενηµέρωση του πληθυσµού για τους κινδύνους των ναρκών, ιδιαίτερα για τα παιδιά, καθώς και η απαγόρευση της χρήσης και αποθήκευσης ναρκών ξηράς αποτελούν κριτήρια για την επίτευξη περαιτέρω βιώσιµης ανάπτυξης. Η Σύµβαση της Οτάβα αποτελεί το πιο αποτελεσµατικό πλαίσιο για την καταπολέµηση των ναρκών ξηράς και, κατά συνέπεια, είναι ζωτικής σηµασίας η επικύρωση και η εφαρµογή των διατάξεών της από όλες τις χώρες ΑΚΕ. Παρόµοια ανησυχία πρέπει να υπάρχει όσον αφορά τη διάδοση των µικρών ελαφρών όπλων, που συνιστούν πάντοτε ένα τροµακτικό κίνδυνο για την αναζωπύρωση των συγκρούσεων ή τη διολίσθηση µιας συγκεκριµένης χώρας ή εδάφους στη µόνιµη απειλή των συµµοριών ή σε µια κατάσταση βιαίας αναρχίας. Ο αφοπλισµός των πολιτών και των ενόπλων πολιτοφυλακών και ένας αυστηρός έλεγχος των µικρών ελαφρών όπλων έχουν αποδειχθεί ότι αποτελούν βασικό παράγοντα για µόνιµη σταθεροποίηση. ΙV. Πολιτική ανασυγκρότηση και εθνική συµφιλίωση Η αποκατάσταση και η πολιτική ανασυγκρότηση πρέπει να αλληλοϋποστηρίζονται. Η πολιτική ανασυγκρότηση πρέπει να έχει ως στόχο να καταστήσει δυνατές την εθνική συµφιλίωση και την ειρηνική συνύπαρξη, και πρέπει να κατευθύνεται προς την εδραίωση του κράτους δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό µπορεί να αντιµετωπισθεί, µεταξύ άλλων, η έναρξη πολύπλευρων προγραµµάτων εθνικής συµφιλίωσης, συµπεριλαµβανοµένων επιτροπών εθνικής αλήθειας και συµφιλίωσης, εκπαίδευσης του πληθυσµού στην κουλτούρα της ειρήνης, υποστήριξης της ανάπτυξης και ενίσχυσης της κοινωνίας των πολιτών, εγκαινίασης απτών δράσεων για την βελτίωση της θέσης των γυναικών, παροχής υποστήριξης προς τα ανεξάρτητα και υπεύθυνα µέσα ενηµέρωσης, µεταρρύθµισης του δικαστικού συστήµατος τόσο του σύγχρονου όσο και του παραδοσιακού. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εκπαίδευση για µια κουλτούρα ειρήνης, συµπεριλαµβανοµένης µιας πανεθνικής εκστρατείας ευαισθητοποίησης προκειµένου να βοηθηθούν οι διάφορες πληθυσµιακές οµάδες να ζήσουν και πάλι µαζί ειρηνικά στην εκπαίδευση των πολιτικών και διοικητικών ηγετών και των οικονοµικών παραγόντων όσον αφορά την ειρηνική επίλυση των διαφορών και στην εισαγωγή των εννοιών της δηµοκρατίας των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και της εκπαίδευσης για την ειρήνη στα σχολικά προγράµµατα. Το σοκ και τα ψυχικά τραύµατα που προκαλούνται από µία ένοπλη σύγκρουση δεν πρέπει να αγνοηθούν κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας αποκατάστασης. Ο λαός θέλει να νιώθει ότι το κράτος ακούει τα προβλήµατα και τον προσωπικό του πόνο και προτίθεται να τους συµπεριλάβει στη διαδικασία αποκατάστασης. Η σύσταση µίας εθνικής επιτροπής αλήθειας και συµφιλίωσης είναι µία από τις πιθανές επιλογές για την επίτευξη αυτού του στόχου. Κατά τις δηµόσιες ακροάσεις της επιτροπής συµφιλίωσης, αναφέρονται παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωµάτων και εγκλήµατα πολέµου και καταγράφονται σε µία τελική έκθεση. Οι δραστηριότητες της επιτροπής πρέπει να διεξάγονται µε αµερόληπτο και ουδέτερο τρόπο και πρέπει να είναι σφαιρικές, µε την πρόσκληση θυµάτων από όλες τις εθνικές και θρησκευτικές οµάδες. PR\ doc 5/7 PE APP/3754/B/τελ.

6 Παρά το γεγονός ότι το σύγχρονο δόγµα υπερασπίζεται την ιδέα αυτών των διαδικασιών διερεύνησης της αλήθειας ως µέσο για την ανακούφιση του πόνου και την επίτευξη της συµφιλίωσης, δεν πρέπει να λησµονείται ότι οι ισορροπηµένες, ειλικρινείς και κατάλληλες αµνηστίες αποτελούν κλασική µέθοδο ανακούφισης, όπως έχει αποδειχθεί σε πολλές περιπτώσεις. Πρέπει να επισηµανθεί και να τονιστεί ο ρόλος των εκκλησιών, των θρησκευτικών κοινοτήτων ή οργανώσεων, των παραδοσιακών ηγετών των κοινοτήτων και της κοινωνίας των πολιτών σε αυτόν τον τοµέα, καθώς µπορούν να ασκήσουν θετική επιρροή µέσω ενός «πνευµατικού αφοπλισµού» και βοηθώντας τα άτοµα να συζητήσουν ανοικτά και να ξεπεράσουν τις δυσκολίες, αλλά και να οικοδοµήσουν αµοιβαία κατανόηση. Καθώς πολλές χώρες ΑΚΕ έχουν ήδη ολοκληρώσει αυτή τη διαδικασία, η ΚΣΙΕ ΑΚΕ-ΕΕ θα αναλύσει τις διαδικασίες των εργασιών και τα συµπεράσµατα στα οποία κατέληξαν οι επιτροπές αυτές και θα οργανώσει την ανταλλαγή απόψεων για τις ορθές πρακτικές και τις δυσκολίες που αντιµετωπίζει το εν λόγω σώµα. V. Μετάβαση σε µια δηµοκρατική κοινωνία και προετοιµασία για εκλογές Ως µέρος των πολιτικών αλλαγών µετά τις συγκρούσεις, διάφορες χώρες ΑΚΕ βρίσκονται τώρα σε µία διαδικασία µετάβασης στη δηµοκρατία. Σε πολλές από αυτές τις χώρες, τα αυταρχικά καθεστώτα είχαν την εξουσία για µεγάλα χρονικά διαστήµατα υπονοµεύοντας το σεβασµό για τα ανθρώπινα δικαιώµατα και τις θεµελιώδεις ελευθερίες. Πόλεµοι, εµφύλιες και εθνοτικές συγκρούσεις εξακολουθούν να υπάρχουν σε ορισµένες χώρες ΑΚΕ και η µετάβαση σε µία δηµοκρατική κοινωνία δεν έχει επιτευχθεί σε πολλά κράτη. Ωστόσο, οι χώρες ΑΚΕ δεσµεύτηκαν στις ιδέες της χρηστής διαχείρισης και της δηµοκρατίας, υπογράφοντας τη Συµφωνία Εταιρικής Σχέσης της Κοτονού, το Σχέδιο ράσης του Καΐρου ή τη Νέα Εταιρική Σχέση για την Ανάπτυξη της Αφρικής (NEPAD). Συµµετέχουν επίσης σε άλλες πρωτοβουλίες περιφερειακού χαρακτήρα. Ο εκδηµοκρατισµός αποτελεί µία από τις προϋποθέσεις για αποτελεσµατικά προγράµµατα υλικής και πολιτικής αποκατάστασης µετά τις συγκρούσεις. Αποτελεί επίσης ένα από τα πλέον σηµαντικά συνοδευτικά µέτρα για µια δίκαιη και βιώσιµη ανάπτυξη της χώρας βραχυπρόθεσµα, µεσοπρόθεσµα και µακροπρόθεσµα. Είναι πράγµατι σηµαντικό η αποκατάσταση µετά τις συγκρούσεις να πραγµατοποιείται από εντεταλµένες αρχές και από ένα σύστηµα που εµπνέει εµπιστοσύνη και αξιοπιστία στο πλαίσιο σαφών και διαφανών δηµοκρατικών κανόνων. Θα πρέπει να επιδειχθεί επιµονή προκειµένου να βοηθηθούν πολλά κράτη ΑΚΕ να σταθεροποιήσουν τη δηµοκρατία όπου ακόµη είναι ασταθής. Τα βασικά σηµεία για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι η δηµοκρατική έγκριση ενός δηµοκρατικού Συντάγµατος η ύπαρξη δηµοκρατικά εκλεγµένων κυβερνήσεων η διαφάνεια και η αµεροληψία των εκλογικών διαδικασιών ούτως ώστε να οδηγούν σε σταθερότητα και όχι σε διαρκή κρίση η διάκριση των νοµοθετικών και εκτελεστικών εξουσιών η ελευθερία του Τύπου και γενικώς των µέσων ενηµέρωσης, που θα διασφαλίζει το δικαίωµα των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε σωστή και πολυφωνική ενηµέρωση και όχι µόνο στη γνώµη µέσων ενηµέρωσης που βρίσκονται υπό τον έλεγχο ενός και µόνου κόµµατος. PE APP/3754/B/τελ. 6/7 PR\ doc

7 Η οικοδόµηση θεσµικών ικανοτήτων και η ενσωµάτωση κυβερνητικών δοµών τόσο στους πολιτικούς θεσµούς όσο και στο δηµόσιο τοµέα είναι ουσιώδεις. Για να διασφαλιστεί η διαφάνεια, απαιτείται η εστίαση στη συµµετοχή κυβερνητικών και µη κρατικών φορέων στη διαδικασία µετάβασης, όπως τοπικοί ΜΚΟ, παραδοσιακές κοινοτικές δοµές, εκκλησίες θρησκευτικές κοινότητες ή οργανώσεις και συνδικάτα, µέσα µαζικής ενηµέρωσης και ερευνητικά ιδρύµατα. Όσον αφορά τα άµεσα σχέδια, η διαφάνεια µπορεί να διασφαλιστεί µε την ενδυνάµωση της κοινωνίας των πολιτών, την τροποποίηση των νόµων και του νοµικού συστήµατος, για να ενισχυθεί το κράτος δικαίου. Εναπόκειται στην ευθύνη των κυβερνήσεων των χωρών ΑΚΕ να αναπτύξουν κυβερνητικές υποδοµές και να διασφαλίσουν διαφανείς δηµόσιες υπηρεσίες. Οι δηµοκρατικές εκλογές είναι ένα από τα πρώτα σηµαντικά βήµατα για πολιτική αποκατάσταση µετά τις συγκρούσεις. Η µείωση της παρουσίας και του ρόλου του στρατού στην εκλογική διαδικασία είναι ζωτικής σηµασίας, καθώς έτσι διευκολύνεται η µετάβαση από ένα στρατιωτικό καθεστώς σε ένα δηµοκρατικό σύστηµα. Ο ρόλος του στρατού πρέπει να περιοριστεί στη διασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών. Οι αµυντικές δυνάµεις και οι δυνάµεις ασφαλείας θα πρέπει να υποτάσσονται στην πολιτική εξουσία του κράτους, και να τηρούν το Σύνταγµα και τους νόµους. Η συµµετοχή εθνικών και ξένων (περιφερειακών και διεθνών) παρατηρητών και διεθνών οργανώσεων συµβάλλει στην αύξηση της διαφάνειας της εκλογικής διαδικασίας. το έργο των παρατηρητών θα πρέπει να διεξαχθεί σύµφωνα µε το νοµικό και πολιτικό πλαίσιο που προβλέπεται στην εθνική νοµοθεσία της αντίστοιχης χώρας και να καθοδηγείται από τα διεθνή πρότυπα που ισχύουν σχετικώς. PR\ doc 7/7 PE APP/3754/B/τελ.