Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο 9 Μαΐου Μ. Βάγιας

Transcript

1 Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο 9 Μαΐου 2017 Μ. Βάγιας M.Vagias@hhs.nl

2 Δοµή l Αρµοδιότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου l Διαδικασία ενεργοποίησης της αρµοδιότητας του ΔΠΔ l Προβλήµατα και Προοπτικές

3 Αρµοδιότητα του ΔΠΔ l Σύµβαση της Ρώµης/Καταστατικό του Δικαστηρίου: άρθ ΚΔΠΔ l Καθ ύλη l Κατά τόπο l Κατά πρόσωπα l Κατά χρόνο

4 Βάση της αρµοδιότητας l Συναίνεση των κρατών µελών και εκχώρηση εξουσιών l Αυτόµατη αρµοδιότητα λόγω επικύρωσης ή κλιµακωτή; Πρβλ. ΔΠΔ µε ΔΔ και Καταστατικό ΔΠΔ από την Επιτροπή ΔΔ ΟΗΕ l Προβληµατική: Μπορεί η Ουκρανία να εκχωρήσει ποινική δικαιοδοσία στο ΔΠΔ για εγκλήµατα πολέµου που τελούνται στο έδαφός της από Ρώσους υπήκοους; l Η αρχή της εκχώρησης εξουσιών και nemo dat quod non habet

5 Σχετική νοµολογία l Καθ ύλη: Prosecutor v. Muthaura, Kenyatta et als., Prosecutor v. Ruto et als l Κατά χρόνο: Situation in the Cote d Ivoire, Decision authorising the Prosecutor s 2 nd request to open an investigation, Situation in Ukraine, Report on Preliminary Investigations, OTP 2016 l Κατά πρόσωπο: Prosecutor v. Al-Bashir, Decision on the Arrest Warrant, Appeals Chamber l Κατά τόπο: Prosecutor v. Mbarushimana, Situation on board certain vessels (Comoros) l Μεθοδολογία ανάλυσης της αρµοδιότητας του Δικαστηρίου: Extraordinary Review Appeal, Pros. v. Lubanga

6 Διαδικασία Ενεργοποίησης της Αρµοδιότητας ΔΠΔ l Αρθ. 13 l Παραποµπή από κράτος µέλος l Παραποµπή από το Συµβούλιο Ασφαλείας (κεφ. 7 του Χάρτη ΗΕ) l Παραποµπή από τον Εισαγγελέα ενεργώντας αυτεπαγγέλτως

7 Παραποµπή από Κράτος Μέλος l Αναστροφή των εκτιµήσεων: αντί να γίνεται παραποµπή από τρίτα κράτη, γίνεται από τα ίδια τα κράτη l Αυτό-παραποµπή (Self-referral) l Διαδικασία l Προβλήµατα l Έλλειψη δίωξης κυβερνητικών στελεχών: µονοµέρεια l Έλλειψη συνεργασίας από τα κράτη µε υποθέσεις που διαφωνούν (π.χ. Ουγκάντα)

8 Παραποµπή από το Συµβούλιο Ασφαλείας l Σπάνιο φαινόµενο: αρθ. 13 και 16 δύο όψεις ισχύος του ΣΑ l Δύο καταστάσεις: Σουδάν (Νταρφούρ) και Λιβυή l Προβλήµατα: l Προσπάθειες οριοθέτησης του αντικειµένου παραποµπής από το Συµβούλιο Ασφαλείας: υποκατάσταση δικαιοδοτικής λειτουργίας; l Αδράνεια του Δικαστηρίου/απροθυµία να ασχοληθεί µε τις καταστάσεις αυτές: Cassese v. LMO l Ασυλία ειρηνευτικών αποστολών και αποστολών τρίτων κρατών l Το ΣΑ παραπέµπει, ο Εισαγγελέας αποφασίζει αν και πότε θα κινήσει δίωξη

9 Παραποµπή αυτεπαγγέλτως από τον Εισαγγελέα l Άρθ. 15 l Αίτηση και άδεια από το Προδικαστικό Τµήµα για να ανοίξει έρευνα ως µέτρο αποφυγής της πολιτικοποίησης της δίωξης l Η έρευνα θεωρείται ότι κινείται από τον Εισαγγελέα αυτεπαγγέλτως όταν l Η Εισαγγελία η ίδια κινεί τη δίωξη l Η Εισαγγελία ενεργεί κατόπιν µονοµερούς δήλωσης αποδοχής του δικαστηρίου από Κράτος Μη Μέλος, σύµφωνα µε το αρθ. 12(3) (πχ. Γεωργία, Παλεστίνη, Ουκρανία)

10 Το έγκληµα του επιθετικού πολέµου/επίθεση l Ιδιαίτερο καθεστώς αρθ. 15bis/ter l 2010 Καµπάλα l Περιορισµοί στη δικαιοδοσία: l Προηγούµενη απόφαση του ΣΑ περί επιθετικού πολέµου l Απαγόρευση για άσκηση αρµοδιότητας αν το έγκληµα τελείται στο έδαφος ή από πολίτη κράτους µη µέλους

11 Τί ακριβώς παραπέµπεται; l Αντικείµενο παραποµπής: κατάσταση, όχι υπόθεση l Διαφορά: ο Εισαγγελέας επιλαµβάνεται της κατάστασης και επιλέγει αν και ποιες υποθέσεις θα φέρει προς εκδίκαση l Σκοπός: αποπολιτικοποίηση της ποινικής δίωξης l Πραγµατικότητα; Πρβλ. Απόφ. ΣΑ παραποµπής Λιβυής µε Αυτό-παραποµπή Κογκό

12 Ποια διαφορά µεταξύ µεθόδων/τρόπων παραποµπής; l Πολλές; Οι πιο σηµαντικές: l Παραποµπή από Κράτος-Μέλος ή ΣΑ: η Εισαγγελία ανοίγει έρευνα χωρίς λήψη άδειας από προδικαστικό τµήµα / Αυτεπάγγελτη έρευνα από Εισαγγελία: προαπαιτούµενη η άδεια του προδικαστικού τµήµατος (που προσδιορίζει και το εύρος) l Παραποµπή από ΣΑ: το Δικαστήριο έχει οικουµενική αρµοδιότητα σε κράτη µέλη και µη µέλη / Παραποµπή από κράτος µέλος ή µε αυτεπάγγελτη έρευνα της Εισαγγελίας: απαιτείται συνδετικός κρίκος µε κράτος µέλος, όπως εδαφικότητα, εθνικότητα του δράστη, σηµαία του κράτους µέλους για πλοία και αεροσκάφη

13 Σύνδεση υπόθεσης µε κατάσταση l Η Εισαγγελία επιλέγει υποθέσεις που εµπίπτουν µέσα στο αντικείµενο της κατάστασης. Υπόθεση που δεν εµπίπτει εντός της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου όσον αφορά την κατάσταση δεν εξετάζεται. l Ποιες υποθέσεις; Τοπικά, χρονικά και άλλα συνδετικά στοιχεία. l Πρόβληµα χρόνου; Η δεύτερη χρήση του αρθ. 12(3): Ουγκάντα, Ουκρανία l Ποιος ορίζει τα όρια; Εισαγγελία/Προδικαστικό τµήµα του δικαστηρίου (πχ. Situation in the Republic of Kenya, Authorisation of the Prosecutor s Request for opening an Investigation)

14 Προβλήµατα Αρµοδιότητας l Ιδιαίτερη ευαισθησία της Εισαγγελίας: αποφυγή προβληµατικών περιπτώσεων αρµοδιότητας (Ιράκ 2003, Παλαιστίνη 2008) l Η ρετσινιά του Αντι-αφρικανικού Δικαστηρίου, η αποχώρηση της Νότιας Αφρικής, η άρση της υπογραφής των ΗΠΑ και Ρωσίας: Η κατάσταση της Ουκρανίας και της Γεωργίας l Το Οικολογικό ΔΠΔ : Δήλωση της Εισαγγελίας περί δίωξης εγκληµάτων κατά του περιβάλλοντος (φυσικού/πολιτιστικού κλπ) κλοπή γης στην Καµπότζη l Η θέση σε ισχύ του εγκλήµατος του επιθετικού πολέµου l Αρµοδιότητα στη διασφάλιση της δικαστικής διαδικασίας: αρθ. 70 και Κένυα l Εµπόδια λόγω ανάκλησης παραποµπής και/ή συµπληρωµατικότητας (Ουγκάντα)

15 Ερωτήσεις l Ευχαριστώ για την προσοχή σας!