ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Διαδίκτυο και Παγκόσμιος Ιστός ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ / ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Πολυμεσική Διαδικτυακή Πύλη Βυζαντινής Μουσικής» Multimedia Learning Portal For Learning Byzantine Music Καζδαρίδης Γεώργιος 11 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Πολίτης Διονύσιος Θεσσαλονίκη, Μάρτιος

2 2

3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η μεταπτυχιακή εργασία αυτή έχει σαν σκοπό τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης πολυμεσικής διαδικτυακής πύλης, με κύριο αντικείμενο πληροφορίες και βιντεομαθήματα Βυζαντινής Μουσικής. Στοχεύει στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων των χρηστών, τη βελτίωση στις μουσικές επιδόσεις τους, αλλά και την αξιολόγηση του γνωσιακού επιπέδου των χρηστών, μετά το πέρας των προ απαιτούμενων μαθημάτων. Τέλος αναδεικνύει την ευκολία που προσφέρουν τα διάφορα CMS (με έμφαση το δημοφιλές wordpress) και την ευελιξία και άνεση στην μάθηση που προσφέρουν στον χρήστη από οποιαδήποτε συσκευή, στον χώρο επιλογής του, κάθε ώρα και στιγμή σε όλες τις ομάδες ανθρώπων. Η Διαδικτυακή Πύλη παρέχει σημαντικά εργαλεία για αλληλεπίδραση, σύγχρονη επικοινωνία και συνεργασία με εύκολη πρόσβαση και χρήση. 3

4 ABSTRACT This postgraduate thesis aims at creating an integrated multimedia learning portal, with information and videos about Byzantine Music as its main subject. It aims at developing users' skills and abilities, improving their musical performance, and assessing the cognitive level of users after the completion of the prerequisite courses. Lastly, it gives prominence to the ease that the various CMS provide (with the emphasis on popular WordPress) and the versatility and ease of learning offered to the user by any device, at the place of his choice, at any time and in all groups of people. The Portal provides important tools for interaction, synchronous communication and collaboration with easy access and use. 4

5 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ολοκληρώνοντας τις μεταπτυχιακές σπουδές μου παράλληλα με την παρούσα διπλωματική εργασία, θα ήθελα πρώτα από όλους να ευχαριστήσω θερμά τους γονείς μου. Η αμέριστη υποστήριξη, συμπαράσταση και καθοδήγηση που μου προσέφεραν ήταν και είναι καθοριστική για την ορθή εξέλιξη της πορείας μου ακαδημαϊκά, αλλά και ως μέλος της κοινωνίας. Αμέριστη ήταν επίσης η στήριξη του επιβλέποντος της εργασίας μου, Επίκουρου Καθηγητή κ. Πολίτη Διονυσίου, τον οποίο οφείλω να ευχαριστήσω θερμά. Η συνεργασία μας υπήρξε υποδειγματική καθότι, εκτός από ένας εξαίρετος επιστήμονας, είναι και ένας θαυμάσιος χαρακτήρας ο οποίος ενδιαφέρεται για την πρόοδο κάθε φοιτητή του. Τέλος ευχαριστώ τους φίλους, συμφοιτητές και καθηγητές μου, για την βοήθεια και τις γνώσεις που μου προσέφεραν όλα αυτά τα χρόνια. Καζδαρίδης Γεώργιος

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εισαγωγή Στόχος της διατριβής Δομή της πτυχιακής... 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management System -CMS) Πλεονεκτήματα των CMS Τύποι CMS CMS Ανοικτού Κώδικα CMS κλειστού κώδικα εναντίον ανοιχτού κώδικα Πλεονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα Μειονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα Πλεονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα Μειονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα Η τελική επιλογή CMS Προσαρμοσμένο CMS βασισμένο σε ένα πλαίσιο ανοιχτού κώδικα Σύνοψη κεφαλαίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ Εργαλεία για την δημιουργία ιστοχώρου Apache PHP MySQL Σύνδεση PHP και MySQL HTML/CSS HTML Εισαγωγή στα CSS ΚΕΦΑΛΑΙΟ WordPress Ιστορία και περιγραφή του Wordpress

7 4.2 Αφαίρεση οπτικών θεμάτων (themes) με διαφημίσεις Χαρακτηριστικά και Δυνατότητες του WordPress Ένα πρότυπο (template), πολλές σελίδες Δυνατό, ευέλικτο και επεκτάσιμο Συνιστώσες κλειδιά ενός WordPress Site Αρχεία του πυρήνα WordPress Βάση δεδομένων WordPress Back End Front End Προτεινόμενα Plugins Χρήστες, Ρόλοι και Δικαιώματα Widgets Δομή και αρχιτεκτονική του Wordpress Η δομή των φακέλων Η δομή της Βάσης Δεδομένων Γιατί επιλέξαμε Wordpress Λόγοι που ώθησαν στην επιλογή του Πού υπερέχει το Wordpress σε σχέση με τα υπόλοιπα CMS Σύνοψη κεφαλαίου ΚΕΦΑΛΑΙΟ Διαδικασίες δημιουργίας ιστοτόπου Πριν την Εγκατάσταση του WordPress Διαχείριση domain name Εγκατάσταση WordPress Το περιβάλλον της πολυμεσικής διαδικτυακής πύλης ΚΕΦΑΛΑΙΟ Συμπεράσματα

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Εισαγωγή 1.1 Στόχος της διατριβής Τα τελευταία χρόνια, η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας συνέβαλε σημαντικά στην εξάπλωση των προϊόντων της στις σύγχρονες κοινωνίες, αφού αυτά έγιναν πιο προσιτά και πιο εύχρηστα. Η αγορά κατακλύστηκε από ηλεκτρονικούς υπολογιστές και φορητές συσκευές (κινητά και ταμπλέτες), αφού αυτά προσέφεραν την δυνατότητα παροχής λύσεων και κάλυψης αναγκών του ανθρώπου. Ανεπηρέαστος από την εξάπλωση αυτή δε θα μπορούσε να μείνει ο τομέας της μουσικής, που πλέον μέσω των εφαρμογών βρήκε λύσεις σε προβλήματα που χρόνια ταλανίζουν τους μουσικούς και τους ερευνητές της μουσικής. Ένα από αυτά ήταν η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης πολυμεσικής διαδικτυακής πλατφόρμας, με κύριο αντικείμενο πληροφορίες και βιντεομαθήματα Βυζαντινής Μουσικής με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων των χρηστών, τη βελτίωση στις μουσικές επιδόσεις τους, αλλά και την αξιολόγηση του γνωσιακού επιπέδου των χρηστών, μετά το πέρας των προ απαιτούμενων μαθημάτων. Ακόμη, η εργασία κλήθηκε να δώσει ευελιξία και άνεση στην μάθηση που προσφέρεται στον χρήστη. Έτσι, έγινε η προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα εύχρηστο περιβάλλον ώστε να μπορεί ο χρήστης οποιασδήποτε κοινωνικής ομάδας, να έχει πρόσβαση στην μάθηση, από οποιαδήποτε συσκευή, στον χώρο επιλογής του, κάθε ώρα και στιγμή. 8

9 Η Διαδικτυακή Πλατφόρμα παρέχει σημαντικά εργαλεία για αλληλεπίδραση, σύγχρονη επικοινωνία και συνεργασία με εύκολη πρόσβαση και χρήση. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για τη βελτίωση και ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των χρηστών και την καλύτερη κατανόηση του θεωρητικού περιεχομένου επιστημονικών μαθημάτων. 1.2 Δομή της πτυχιακής Η πορεία του κειμένου οργανώνεται στα επόμενα έξι κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί την εισαγωγή, το τελευταίο τα συμπεράσματα ενώ μετά το πέρας του τελευταίου κεφαλαίου αναγράφονται οι αναφορές. Το δεύτερο κεφάλαιο περιγράφει τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS), από την δημιουργία της έννοιας ως τις σημερινές μορφές τους και τις εφαρμογές που αυτά βρίσκουν. Επίσης, ερχόμαστε σε επαφή με τα ποιο γνωστά CMS και συγκρίνουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των CMS ανοικτού και κλειστού κώδικα. Το τρίτο κεφάλαιο μας «συστήνει» τα εργαλεία για την δημιουργία της διαδικτυακής πύλης την οποία δημιουργήσαμε. Αναφέρονται λοιπόν οι τεχνολογίες που χρησιμοποιήθηκαν για το στήσιμο της πλατφόρμας και επεξηγούνται οι λόγοι για τις επιλογές που έγιναν. Στο τέταρτο κεφάλαιο ορίζεται και αναλύεται το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) WordPress. Αναφέρεται η ιστορική περιγραφή, εκφράζονται τα χαρακτηριστικά και οι δυνατότητες του και τέλος αναλύεται διεξοδικά η δομή του και οι λόγοι επιλογής του. Παράλληλα, βλέπουμε αναλυτικά τι περιλαμβάνει το κομμάτι της λειτουργικότητάς της διαδικτυακής πύλης. Το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται εξολοκλήρου στο σχεδιασμό και τις διαδικασίες δημιουργίας της διαδικτυακής πύλης. Επίσης επισημαίνονται οι επιλογές φιλοξενίας ενός learning portal, οι τρόποι εγκατάστασης του και η διερεύνηση και επιλογή του domain. Τέλος αναλύεται το οπτικό περιβάλλον, η λειτουργία και ο προγραμματιστικός σχεδιασμός της διαδικτυακής πύλης. 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management System -CMS) Όταν μιλάμε για Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management Systems ή CMS), αναφερόμαστε σε διάφορες εφαρμογές παρόμοιες με αυτές ενός κειμενογράφου που επιτρέπουν τη δημιουργία, τον εντοπισμό πληροφοριών, την διαχείριση τους τη δημοσίευση και επίσης στη δυνατότητα που μπορεί κανείς να διαχειρίζεται μια ιστοσελίδα, εύκολα χωρίς ειδικές γνώσεις προγραμματισμού ή δημιουργίας γραφικών. Συνήθως τα κείμενα γράφονται μέσω κάποιων κειμενογράφων παρόμοιων με το Microsoft Word on line, δηλαδή μέσα από το ίδιο το site, με τη χρήση κάποιου εργαλείου WYSIWYG ("What You See Is What You Get"). Αυτού του είδους τα εργαλεία επιτρέπουν στον χρήστη οποιουδήποτε επιπέδου να «γράφει» ιστοσελίδες χωρίς να έχει την καλύτερη γνώση προγραμματισμού. Το περιβάλλον του χρήστη είναι παρόμοιο με κάποια εφαρμογή γραφείου και ο χρήστης μπορεί να γράφει κείμενο, να προσθέτει εικόνες, γραφικά κλπ. και αυτό που βλέπει είναι και αυτό που θα φανεί στην ιστοσελίδα του. Τα εργαλεία αυτά υπάρχουν έτοιμα στις πλατφόρμες CMS ως ένθετα, πρόσθετα ή modules όπως αναφέρονται πιο κάτω. Τα περισσότερα CMS έχουν την δυνατότητα να διαχειριστούν περιεχόμενο στις εξής μορφές: κείμενα, εικόνες, βίντεο, java animation, πρότυπα σχεδίασης, βάσεις δεδομένων κ.α. To Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου είναι λογισμικό το οποίο επιτρέπει στον οποιονδήποτε, ακόμα και αν δεν έχει τις καλύτερες γνώσεις προγραμματισμού και γλώσσας HTML, να δημιουργήσει και να διαχειριστεί με τρόπο εύκολο και γρήγορο την ιστοσελίδα του. Διαχειρίζεται ολόκληρο τον κύκλο ζωής μιας σελίδας από την δημιουργία της μέχρι και την αρχειοθέτησή της. Τα περισσότερα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου είναι λογισμικό ανοικτού κώδικα, διατίθεται δωρεάν και μπορεί κανείς να τα εγκαταστήσει σε έναν εξυπηρετητή 10

11 που υποστηρίζει βάση δεδομένων MySQL και τη γλώσσα προγραμματισμού PHP και να το χρησιμοποιήσει για τη δημιουργία μιας ιστοσελίδας. 2.1 Πλεονεκτήματα των CMS Ταχύτητα στη δημιουργία νέων σελίδων και αλλαγών σε υπάρχουσες σελίδες Γρήγορη ενημέρωση και διαχείριση του περιεχομένου του δικτυακού τόπου Μείωση εξόδων για την διατήρηση μιας ιστοσελίδας Μεγάλη ευελιξία και εύκολη πλοήγηση σε μια ιστοσελίδα Δεν απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις από τους διαχειριστές Ταυτόχρονη ενημέρωση από πολλούς χρήστες και διαφορετικούς υπολογιστές Χρήση υψηλής ποιότητας προτύπων σχεδίασης Αυξημένη δυνατότητα επέκτασης Αυξημένη ασφάλεια, γιατί το περιεχόμενο καταχωρείται σε βάσεις δεδομένων, οι οποίες εύκολα και γρήγορα προστατεύονται τηρώντας αντίγραφα ασφαλείας Τέλος οι αλλαγές μπορούν να γίνονται οποιαδήποτε ώρα απαιτηθούν, είτε μέρα είτε νύχτα, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη διαχείριση και επιπλέον παρέχεται δυνατότητα αυτοματοποίησης των διεργασιών ρουτίνας. Μεγάλο πλεονέκτημα των 11

12 CMS είναι η μεγάλη ομοιομορφία, η συνοχή που παρέχουν, η αυξημένη ευελιξία και η επιτάχυνση της διαδικασίας αλλαγών και δημιουργίας νέων σελίδων. 2.2 Τύποι CMS Υπάρχουν έξι κύριες κατηγορίες Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου, με τα αντίστοιχα πεδία χρήσης : Enterprise CMS (ECMS) Web CMS (WCMS) Η διαχείριση περιεχομένου ιστοσελίδων (WCM) είναι ένα σύστημα CMS σχεδιασμένο για να απλοποιήσει τη δημοσίευση του δικτυακού περιεχομένου των websites και των κινητών συσκευών. Document management system (DMS) Σύστημα Διαχείρισης Εγγράφων δίνει τη δυνατότητα σάρωσης, διαχείρισης και αποτελεσματικής διανομής των εταιρικών εγγράφων (ψηφιακών και έντυπων). Mobile content management system Είναι ένας τύπος συστήματος διαχείρισης περιεχομένου που μπορεί να αποθηκεύει και να παρέχει περιεχόμενο και υπηρεσίες σε κινητές συσκευές, όπως κινητά τηλέφωνα και smartphones. 12

13 Component content management system Το Component CMS διαχειρίζεται περιεχόμενα σε ένα σπυρωτό επίπεδο περιεχομένων. 1) Media content management system 2) Learning content management system (LMS) 2.3 CMS Ανοικτού Κώδικα Τα συστήματα ανοικτού κώδικα είναι αυτά που επιτρέπουν αλλαγές στον πηγαίο κώδικα του συστήματος, αρκετά από αυτά είναι τελείως δωρεάν χωρίς κανένα απολύτως κόστος και υποστηρίζονται από κοινότητες χρηστών και προγραμματιστών, οι οποίες δημιουργούν και προσφέρουν τα διάφορα plug-ins και τα templates. Τα λογισμικά ανοιχτού κώδικα θεωρούνται βασικά κομμάτι της αγοράς και έχουν πλέον καθιερωθεί. Υπάρχει υποστήριξη από μεγάλες εταιρείες οι οποίες θεωρούν τα λογισμικά ανοικτού κώδικα την πλέον βιώσιμη επιλογή. Τα λογισμικά αυτά έχουν βελτιωθεί πάρα πολύ που μπορούν πλέον να συγκριθούν με τα αντίστοιχα τους εμπορικά πακέτα. 13

14 Τα πιο δημοφιλή CMS ανοιχτού κώδικα: Μερικά από τα πλέον δημοφιλή Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου είναι το Drupal, Joomla, Mambo και Wordpress. Εικόνα 1 - Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου Drupal To Drupal είναι γραμμένο σε γλώσσα προγραμματισμού PHP, και είναι γνωστό εδώ και αρκετά χρόνια κυρίως λόγω της άψογης αρχιτεκτονικής του. Θεωρείτε από πολλούς ένα από τα κορυφαία συστήματα διαχείρισης περιεχομένου. Επιτρέπει στον διαχειριστή του συστήματος να οργανώνει το περιεχόμενο, να αυτοματοποιεί τις διαχειριστικές εργασίες και να διαχειρίζεται τους χρήστες της ιστοσελίδας της οποίας είναι διαχειριστής. Οι δυνατότητες του επεκτείνονται και πέρα από την διαχείριση του περιεχομένου επιτρέποντας έτσι ένα μεγάλο εύρος υπηρεσιών και συναλλαγών. Το Drupal μπορεί να χρησιμοποιηθεί για: Μεγάλα portals, Φόρουμ συζητήσεων, Ιστοσελίδες για εταιρείες με αυξημένες ανάγκες και πολλά άλλα. 14

15 Εικόνα 2 - Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου DotNetNuke Οι προσφερόμενες λύσεις για CMS πολλές και το λογισμικό τους γραμμένο σε PHP. Το DotNetNuke, εν τω μεταξύ, είναι μια σπάνια εξαίρεση. Είναι ένα λογισμικό γραμμένο σε ASP.Net της Microsoft, είναι το πιο κατάλληλο για εγγενώς Windows servers, και αυτή η θεώρηση (μαζί με το γεγονός ότι πολλές εταιρείες φιλοξενούν intranets τους σε Windows servers) είναι ένας πολύ ισχυρός λόγος για να επιλεχτεί το DotNetNuke. Εικόνα 3 - Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου WordPress Το Wordpress είναι μια εφαρμογή για ιστολόγια κυρίως ανοικτού κώδικα που χρησιμοποιεί PHP και MySQL. Είναι αρκετά φιλικό προς τους χρήστες καθώς διαθέτει μια πλούσια αρχιτεκτονική επεκτάσεων και προτύπων. Αρχικά σχεδιάστηκε για ιστολόγια (blogs) σήμερα όμως έχει εξελιχθεί τόσο ώστε να χρησιμοποιείται ευρέως και ως διαχειριστής ιστοχώρων δυναμικού περιεχομένου. 15

16 Εικόνα 3 - Σύστημα διαχείρισης περιεχομένου Joomla To Joomla έχει χαρακτηριστεί από πολλούς χρήστες ως ένα από τα καλύτερα CMS στον κόσμο γιατί έχει τεράστιες δυνατότητες, φιλικό περιβάλλον εργασίας - διαχείρισης και είναι εξαιρετικά ευέλικτο. Έχει συνταχθεί στην γλώσσα προγραμματισμού PHP και χρησιμοποιείται μια MySQL βάση δεδομένων για την αποθήκευση του περιεχομένου. Τέλος, συνοψίζοντας θα λέγαμε ότι γενικά τα Συστήματα Ανοικτού Κώδικα έχουν το πλεονέκτημα ότι διατίθενται δωρεάν, και έχει κανείς πλήρη πρόσβαση στον κώδικα του συστήματος. Το γεγονός αυτό παρέχει πολύ μεγάλη ευελιξία καθώς μπορεί κανείς να πραγματοποιήσει ότι αλλαγές χρειάζεται. Έτσι γίνεται και πιο γρήγορη επίλυση των προβλημάτων που μπορεί να επιλύσει ο καθένας μόνος του ή μέσα από τις διάφορες κοινότητες υποστήριξης που υπάρχουν χωρίς να περιμένει τον κατασκευαστή του συστήματος να διορθώσει ένα οποιοδήποτε πρόβλημα. Βέβαια εκτός από τα πολλά οφέλη και πλεονεκτήματα που διαθέτει ένα τέτοιου τύπου cms, υπάρχουν και αρκετά μειονεκτήματα. Όπως μπορεί να υπάρξει έλλειψη εμπορικής υποστήριξης, μπορεί να είναι λιγότερο ώριμα σε σχέση με τα εμπορικά, καθώς η πλειοψηφία των συστημάτων ανοικτού κώδικα στηρίζεται σε κοινότητες, μπορεί να υπάρχει ελλιπής τεκμηρίωση και ελλιπής χρηστικότητα. 16

17 2.4 CMS κλειστού κώδικα εναντίον ανοιχτού κώδικα Ο σκοπός μιας οποιασδήποτε εταιρίας ανάπτυξης ιστοσελίδων είναι να παραδώσει ένα website που θα είναι εμφανίσιμο, αλλά αυτό δεν είναι το μόνο που εγγυάται τακτικούς πελάτες. Το site θα πρέπει να ενημερώνεται συχνά και για να γίνει αυτό χρειάζεται να είναι ένα εύκολα διαχειρίσιμο website. Αυτή δεν είναι δύσκολη διαδικασία αν το site είναι καθοδηγούμενο από ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (CMS). Αναπόφευκτα, η ερώτηση που δημιουργείται στο σημείο αυτό είναι η εξής: «Πρέπει να χρησιμοποιήσω δωρεάν ανοιχτού κώδικα ή πρέπει να αγοράσω κάποιο CMS»; Πλεονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα 1) «Ανοιχτού κώδικα» σημαίνει ότι πολλά άτομα εργάζονται πάνω στο λογισμικό, κάτι το οποίο μας επιβεβαιώνει ότι ο συγκεκριμένος κώδικας είναι συμπαγής. 2) Τα εγχειρίδια χρήσης και εγκατάστασης βρίσκονται συνήθως πολύ εύκολα και υπάρχουν πολλοί που γράφουν λύσεις που ξεκινάνε από «Πώς να...», το οποίο κάνει το σχεδιασμό και την κατασκευή του κώδικα πολύ πιο εύκολα. 3) Υπάρχουν συχνές ενημερώσεις που βελτιώνουν συνεχώς το προϊόν. 4) Τα συστήματα ανοιχτού κώδικα επιτρέπουν στο χρήστη να δει τις δυνατότητές του λογισμικού και ύστερα να το τροποποιήσει ανάλογα με τις δικές του ανάγκες. 17

18 5) Προσφέρουν μια ποικιλία από μοντέλα για τα πάντα, από site κοινωνικής δικτύωσης και διαχείρισης αρχείων μέχρι forums και πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου Μειονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα 1) Εξαιτίας της πέρασης των συστημάτων ανοιχτού κώδικα, πολλά άτομα γνωρίζουν τον κώδικα, γεγονός το οποίο διακινδυνεύει την ασφάλεια της ιστοσελίδας. 2) Συνήθως μπορεί να δυσκολέψουν την ολοκλήρωση και την παραμετροποίηση. 3) Έχουν καμιά φορά στοιχεία που είναι περιττά για το δημιουργό της ιστοσελίδας. 4) Το γεγονός ότι τα ανοιχτά CMS δεν κοστίζουν, δε σημαίνει ότι είναι και 100% δωρεάν. Θα υπάρχουν πάντα τα έξοδα της ανάπτυξης του site, απλώς δεν χρειάζεται κανείς να πληρώσει για τις άδειες ώστε να χρησιμοποιήσει τα CMS αυτά Πλεονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα 1. Κλειστός κώδικας συνήθως σημαίνει καλύτερη ασφάλεια και υποστήριξη. Αυτό δε σημαίνει ότι είναι 100% ασφαλής, αλλά αν συμβεί ένα πρόβλημα η εταιρεία που δημιούργησε το CMS θα το αναλάβει η ίδια και θα το επιλύσει δωρεάν. 18

19 2. CMS κλειστού κώδικα σημαίνει επίσης αναλυτικά και σωστά γραμμένα εγχειρίδια. Πολλές εταιρείες προσφέρουν επιπλέον και ανθρώπινη υποστήριξη. 3. Μερικές εταιρείες προσφέρουν συνεχείς ενημερώσεις που αναβαθμίζουν το προϊόν. 4. Εύχρηστος πίνακας ελέγχου μόνο με τα βασικά στοιχεία που χρειάστηκε ο προγραμματιστής Μειονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα 1. Συνήθως το κοστολόγιο είναι αρκετά υψηλό για τον πελάτη, και δε συμφέρει. 2. Αν η εταιρεία που ανέπτυξε δεν βοηθάει, τότε ο δημιουργός της ιστοσελίδας δεν είναι πολύ τυχερός και θα πρέπει να συνεχίσει μόνος του την επεξεργασία. 3. Η ενημέρωση δε γίνεται τόσο συχνά, όσο στα συστήματα ανοιχτού κώδικα. 4. Δεν υπάρχει δυνατότητα κανείς να φτάσει στα βάθη του κώδικα και να προσθέσει δικά του χαρακτηριστικά χωρίς να λάβει τη συμβουλή των προγραμματιστών. 19

20 2.5 Η τελική επιλογή CMS Οι Web developers, όσον αφορά τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου πάντα έρχονταν αντιμέτωποι με το δίλημμα να αγοράσουν ή να φτιάξουν από το μηδέν. Να αγοράσουν ένα εμπορικό CMS ή να φτιάξουν το δικό τους βασισμένο σε ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου τύπου ανοιχτού κώδικα. Παλαιότερα, αν ένας πελάτης ήθελε ένα CMS και δεν είχε τα χρήματα για να αγοράσει ένα εμπορικό, οι developers θα του πουλούσαν ένα «πακέτο συντήρησης», δηλαδή έναν HTML coder που θα έκανε τις αλλαγές στο site χειροποίητα σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ήταν φθηνότερη λύση σε σχέση με την αγορά μιας άδειας CMS. Τα CMS στις μέρες μας, είναι ένα θεμελιώδες μέρος της σύγχρονης ανάπτυξης ιστοσελίδων. Η απίστευτη αύξηση στη χρήση τους έχει να κάνει κυρίως με τη διαθεσιμότητα εργαλείων υψηλής ποιότητας και σχετικά χαμηλής τιμής. Αρκετές εμπορικές CMS εφαρμογές είναι διαθέσιμες σε ένα πιο λογικό κόστος σε σχέση με παλιά. Επιπλέον, ένας ακόμα μεγαλύτερος αριθμός λύσεων ανοιχτού κώδικα είναι διαθέσιμος. Όπως προαναφέρθηκε, η αγορά ενός CMS προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως δυνατή υποστήριξη, ασφάλεια καθώς επίσης πιθανότατα μπορεί να καλύπτει ακριβώς τις ανάγκες εκείνου που θα το αγοράσει, κάνοντας έτσι την υλοποίησή του πολύ πιο γρήγορη συγκριτικά με ένα CMS ανοιχτού κώδικα. Αν ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να αγοράσει το κατάλληλο εμπορικό CMS σύμφωνα με τις ανάγκες του, αυτόματα έχει επιλέξει την πιο ασφαλέστερη λύση για τον ίδιο. Ένα είναι το δυνατό επιχείρημα εναντίον της αγοράς ενός CMS: το κόστος. Τα εμπορικά CMS καμία φορά κοστίζουν πάρα πολύ, και τα έξοδά της παραμετροποίησης - επέκτασής τους μπορεί να είναι ακόμα υψηλότερα. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που πολλοί χρήστες επιλέγουν να δοκιμάσουν μια λύση ανοιχτού κώδικα. Επίσης, 20

21 επειδή καθώς καταλαβαίνουμε και από την ονομασία, ο κώδικας είναι ανοιχτός, οι ευκαιρίες για παραμετροποίηση είναι πολύ περισσότερες από ένα εμπορικό CMS. Αναλόγως τις ανάγκες του καθενός, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ένα CMS ανοιχτού κώδικα να καλύψει πλήρως όλες τις απαιτήσεις του. Τα επιχειρήματα εναντίον της υλοποίησης ενός CMS ανοιχτού κώδικα είναι αρκετά, αλλά συνοψίζονται σε ένα κεντρικό παράγοντα, ο οποίος είναι η αβεβαιότητα. Η υποστήριξη και η εκπαίδευση ενός χρήστη είναι βασισμένες στη δουλειά εθελοντών developers. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει κάποιο όνομα εταιρείας ή τμήμα εξυπηρέτησης πελατών για να προσφέρουν σταθερότητα και ασφάλεια, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει άμεση και εγγυημένη βοήθεια στον χρήστη Προσαρμοσμένο CMS βασισμένο σε ένα πλαίσιο ανοιχτού κώδικα Ένας Web developer θέλει να δημιουργήσει ένα προσαρμοσμένο CMS για τον πελάτη. Η παραμετροποίηση ενός νέου CMS βασισμένο σε ένα ήδη υπάρχον πλαίσιο ανοικτού κώδικα μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ ενός αγνού CMS ανοιχτού κώδικα και ενός εμπορικού. Για παράδειγμα, το Zope Content Management, είναι ένα στιβαρό πλαίσιο διαχείρισης περιεχομένου το οποίο δίνει τη βάση για παραμετροποίηση από τον καθένα, σύμφωνα με τις μοναδικές απαιτήσεις του πελάτη. Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι οι παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του είδους ενός CMS είναι οι εξής: Κόστος Χρονοδιάγραμμα 21

22 Εκπαίδευση, εγχειρίδια χρήσης Υποστήριξη Δυνατότητα Προσαρμογής 2.6 Σύνοψη κεφαλαίου Σε αυτό το κεφάλαιο κάναμε μια μικρή ιστορική αναδρομή σχετικά με το πώς δημιουργούνταν οι πρώτες ιστοσελίδες, των οποίων το περιεχόμενο ήταν στατικό και τροποποιούνταν με σύνθετες και χρονοβόρες διαδικασίες. Στη συνέχεια, αναφέραμε πως με την εξέλιξη της τεχνολογίας, εμφανίστηκαν τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (C MS), με τα οποία μπορούμε να δημιουργήσουμε δυναμικές ιστοσελίδες και να τις διαχειριστούμε εύκολα και γρήγορα. Στη συνέχεια περιγράψαμε τις δυνατότητες των CMS και τις κατηγορίες που χωρίζονται. Σύμφωνα με το είδος του παρόχου, χωρίζονται σε εμπορικά (commercial) και open source (ανοιχτού κώδικα). Σύμφωνα με το χώρο αποθήκευσης και διαχείρισης, χωρίζονται σε ASP και Licensed. Περιγράψαμε τα χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας και αναφέραμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθεμιάς. Τέλος, αναφέραμε τους παράγοντες που συντελούν στην απόφαση επιλογής του κατάλληλου CMS. Καταλήξαμε ότι λαμβάνοντας υπόψη των βασικότερων παραγόντων όπως το κόστος, τον χρόνο και τη διαθέσιμη υποστήριξη, ο καθένας επιλέγει το κατάλληλο CMS που πιστεύει ότι θα του προσφέρει τ ο καλύτερο αποτέλεσμα. 22

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Εργαλεία για την δημιουργία ιστοχώρου Για την ανάπτυξη της Διαδικτυακής Πλατφόρμας θα χρειαστούμε κάποια εργαλεία όπως είναι η βάση δεδομένων μας, ο εξυπηρετητής και η γλώσσα προγραμματισμού, έτσι λοιπόν οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιήσουμε για το στήσιμο της πλατφόρμας είναι οι εξής: Apache Server PHP MySQL PhpMyAdmin HTML/CSS WordPress 23

24 3.1. Apache Όταν αναφερόμαστε στον Server (εξυπηρετητή) εννοούμε τον υπολογιστή που παρέχει υπηρεσίες σε άλλους υπολογιστές μέσα σε ένα τοπικό δίκτυο. Για τον παγκόσμιο ιστό υπάρχουν οι Web servers οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την εμφάνιση των ιστοσελίδων τους. Από τους πιο γνωστούς εξυπηρετητές είναι οι Apache και IIS (Internet Information Server). Για την δημιουργία του Apache έπρεπε να φτάσουμε στο 1994 όταν ο Robert McCool αποχωρεί από το πρόγραμμα HTTPd (HTTP daemon) για το National Center for Supercomputing Applications (NCSA) σταματώντας την εξέλιξη του HTTPd που ήταν ο πιο δημοφιλής μέχρι και το Αναλαμβάνει τότε το πρόγραμμα Apache Software Foundation όπου διατηρείται μέχρι τις μέρες μας. Ο Apache HTTP server, που συχνά αναφέρεται ως Αpache, είναι ένας εξυπηρετητής του παγκόσμιου ιστού (WEB Server), ο οποίος εγκαθίσταται σε δια - λειτουργικά συστήματα (Cross - platform), με σκοπό την εξυπηρέτηση αιτημάτων διαφόρων χρηστών για την προβολή των ιστοσελίδων που φιλοξενούν. Η λειτουργία αυτή γίνεται σύμφωνα με τα πρότυπα που ορίζει το πρωτόκολλο HTTP. Ο Apache server διανέμεται δωρεάν και είναι ο πιο δημοφιλής διακομιστής διαδικτύου. Έχει αποδειχτεί ο πιο γρήγορος, σταθερός και ασφαλής διακομιστής δικτύου και είναι εγκατεστημένος σε πάνω από 6 εκατομμύρια διακομιστές. Εκατομμύρια sites είναι εγκατεστημένα πάνω του χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα. Ο server αυτός συντηρείται σήμερα από μία ομάδα εθελοντών. Σήμερα θεωρείται από τους πιο 24

25 σταθερούς διακομιστές δικτύου και πολλοί εμπορικοί διακομιστές διαδικτύου όπως η HTTP server της IBM χρησιμοποιούν τον πυρήνα του Apache. Μερικά χαρακτηριστικά του είναι ότι υποστηρίζει συστήματα Unix και μπορεί να τρέχει πολλές διεργασίες ταυτόχρονα. Πολλά χαρακτηριστικά του προσαρτώνται στον πυρήνα με τη μορφή modules επεκτείνοντας τις δυνατότητες του. Υποστηρίζει serverside γλωσσών προγραμματισμού ως και αλγορίθμους αυθεντικοποίησης. Ένα επιπλέον χαρακτηριστικό του είναι το virtual Hosting που επιτρέπει σε πολλές διαφορετικές ιστοσελίδες να εξυπηρετούνται από μια μόνο εγκατάσταση του server. Ο Apache χρησιμοποιείται κυρίως για την εξυπηρέτηση στατικών και δυναμικών σελίδων στο διαδίκτυο. Οι περισσότερες δικτυακές εφαρμογές σχεδιάζονται με βάση το περιβάλλον και τα χαρακτηριστικά που προσφέρει ο Apache. Τέλος αποτελεί ένα βασικό κομμάτι πολλών πακέτων εφαρμογών όπως oracle database, IBM WebSphere Applications server και σε πολλές διανομές του λειτουργικού συστήματος linux. 3.2 PHP 25

26 Η ΡΗΡ είναι μια γλώσσα προγραμματισμού που σχεδιάστηκε για τη δημιουργία δυναμικών ιστοσελίδων στο διαδίκτυο και είναι επισήμως γνωστή ως HypeText preprocessor. Είναι μια server - side scripting (εκτελείται στο διακομιστή) γλώσσα που γράφεται συνήθως πλαισιωμένη από HTML, για μορφοποίηση των αποτελεσμάτων. Σε σχέση με μια συνηθισμένη HTML σελίδα, η σελίδα PHP πρώτα αναλύεται και μετά στέλνεται το παραγόμενο αποτέλεσμα. Οι δυνατότητες που μας δίνει είναι απεριόριστες καθώς μπορεί να δημιουργήσει εικόνες, να διαβάσει, να γράψει αρχεία, να συνδέσει απομακρυσμένους υπολογιστές και πολλά άλλα. Η PHP είναι προϊόν ανοιχτού κώδικα. Υπάρχει δηλαδή πρόσβαση στον κώδικα προέλευσης, και μπορεί κανείς να τον αλλάξει, να τον χρησιμοποιήσει χωρίς κόστος. Δημιουργήθηκε το 1995 από τον Rasmus Lerdorf ως μια συλλογή από Perls scripts που τα χρησιμοποιούσε στην προσωπική του ιστοσελίδα. Η αρχική της ονομασία ήταν PHP/FI από το Forms Interpreter. Η PHP είναι ευρέως χρησιμοποιούμενη καθώς είναι η πλέον ειδική για Web εφαρμογές και μπορεί να ενσωματωθεί στην HTML. H PHP χρησιμοποιεί μια μίξη από interpretation (διερμήνευση) και compilation (μεταγλώττιση) και με αυτόν τον τρόπο παρέχει στους προγραμματιστές τον καλύτερο συνδυασμό απόδοσης και ευελιξίας. Δηλαδή η PHP αρχικά μεταγλωττίζει το script σε μια σειρά από εντολές, οι οποίες εκτελούνται μια μία μέχρι να τελειώσει το script. Αυτό συμβαίνει μόνο στην PHP και όχι στις υπόλοιπες παραδοσιακές γλώσσες προγραμματισμού. Παρόμοιες γλώσσες είναι οι JSP ( Java Server Pages ), ASP ( Microsoft Active Server Pages ) κ.α. Πλεονεκτήματα της PHP: Μερικά από τα πλεονεκτήματα της PHP είναι : Υψηλή απόδοση Η PHP εξυπηρετεί εκατομμύρια χρήστες ακόμα με έναν φθηνό διακομιστή και για αυτό το λόγω είναι πάρα πολύ αποτελεσματική 26

27 Σύνδεση με διάφορες βάσεις δεδομένων Η PHP παρέχει συνδέσεις με τις περισσότερες βάσεις δεδομένων, όπου μπορεί να συνδεθεί κανείς εύκολα και γρήγορα. Χαμηλό κόστος Διανέμεται δωρεάν Ευκολία εκμάθησης και χρήσης Είναι αρκετά κατανοητή και εύκολη στη χρήση και βασίζεται κυρίως στην C και στην γλώσσα προγραμματισμού Perl Αποτελείται από ενσωματωμένες βιβλιοθήκες για πολλές web διαδικασίες Η PHP διαθέτει ενσωματωμένες βιβλιοθήκες για τις διάφορες web λειτουργίες, όπως μπορεί κανείς να στείλει κάποιο ή να δημιουργήσει εικόνες ή να δημιουργήσει διάφορα έγγραφα και πολλά ακόμη πράγματα και αυτό με πολύ λίγες γραμμές κώδικα. Ο κώδικας είναι διαθέσιμος στους χρήστες Ο χρήστης έχει πρόσβαση στον κώδικα προέλευσης της PHP, και μπορεί να τον αλλάξει ή να το τροποποιήσει σε αντίθεση με τα εμπορικά κλειστά προγράμματα που πρέπει να περιμένει κανείς τον κατασκευαστή να κάνει τις οποιεσδήποτε διορθώσεις απαιτούνται. 27

28 3.3 MySQL Η MySQL είναι ένα σχεσιακό σύστημα διαχείρισης βάσεων δεδομένων (RDBMS) που τρέχει ως server και που επιτρέπει την πρόσβαση πολλών χρηστών σε πολλές βάσεις δεδομένων. Μας επιτρέπει να αποθηκεύουμε, να αναζητούμε, να ταξινομούμε αλλά και να ανακαλούμε δεδομένα με γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο. Οποιοσδήποτε μπορεί να κατεβάσει την MySQL, επειδή είναι ανοικτού κώδικα (open source), και μπορεί να την διαμορφώσει σύμφωνα με το τι θέλει να κάνει. Είναι ευρύτατα γνωστή κυρίως για την ταχύτητα, την αξιοπιστία της και την ευελιξία που παρέχει στους χρήστες. Ο MySQL διακομιστής ελέγχει την πρόσβαση στα δεδομένα και διασφαλίζει ότι μόνο πιστοποιημένοι χρήστες θα έχουν πρόσβαση σε αυτά. Η MySQL πήρε το όνομά της από την SQL (Structured Query Language). H MySQL διατίθεται υπό τους όρους της GNU (General Public License), καθώς και κάτω από μια ποικιλία άλλων συμφωνιών ιδιοκτησίας. Η MySQL ανήκει και επιχορηγείται από τη μία και μόνη κερδοσκοπική επιχείρηση, την σουηδική εταιρεία MySQL AB, που τώρα ανήκει στην Oracle Corporation. Τέλος, μπορεί να λειτουργήσει σε περιβάλλον Linux, Unix και Windows. Πλεονεκτήματα MySQL: Τα κυριότερα πλεονεκτήματα της MySQL είναι το χαμηλό κόστος, καθώς διατίθεται δωρεάν ή μπορεί κανείς να αγοράσει εμπορική άδεια αν αυτό απαιτείται από την 28

29 εφαρμογή. Ο κώδικας της είναι διαθέσιμος στους χρήστες καθώς είναι open source, και έτσι μπορεί να τον τροποποιήσει κανείς ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε χρήστη. Είναι αρκετά γρήγορη με μεγάλη απόδοση και αυτό αποδεικνύεται από τις διάφορες δοκιμές που έχουν γίνει. Είναι εύκολη στην χρήση και επειδή χρησιμοποιείται σε διαφορετικά συστήματα όπως Unix, Linux και Windows είναι εύκολη και η μεταφερσιμότητα. Μερικά χαρακτηριστικά στης τρέχουσας έκδοσης της MySQL είναι: Διαθέτει αποθηκευμένες διαδικασίες για τη βελτίωση της παραγωγικότητας των προγραμματιστών Διαθέτει μεθόδους προστασίας ευαίσθητων δεδομένων Σχήματα πληροφοριών για την εύκολη πρόσβαση στα δεδομένα Διαθέτει μηχανή αποθήκευσης αρχείων ώστε να υπάρχει ιστορικό Έχει ενοποιημένη μηχανή αποθήκευσης για τη δημιουργία μιας λογικής βάσης δεδομένων από πολλού εξυπηρετητές Τέλος διαθέτει διάφορες εκδόσεις οι οποίες έχουν διορθώσει τα πιο σημαντικά σφάλματα 29

30 3.4 Σύνδεση PHP και MySQL Με τη βοήθεια της PHP μπορούμε να συνδεθούμε σε έναν MySQL server, αρκεί να έχουμε δημιουργήσει έναν λογαριασμό και μπορούμε να διαχειριστούμε δεδομένα από υπάρχουσες βάσεις δεδομένων ή να δημιουργήσουμε νέες βάσεις δεδομένων. Μέσα από μια Web σελίδα μπορούμε πάρα πολύ εύκολα να διαχειριστούμε μια MySQL βάση δεδομένων με αποτέλεσμα η σελίδα αυτή να γίνεται πιο δυναμική, πιο ανταγωνιστική και κυρίως πιο ελκυστική προς τους χρήστες. Μια συναλλαγή βάσεων μέσω Internet έχει τα ακόλουθα βήματα. Αρχικά ο χρήστης κάνει μια HTTP αίτηση για μια συγκεκριμένη διαδικτυακή σελίδα. Έπειτα ο διαδικτυακός διακομιστής λαμβάνει την αίτηση για τη σελίδα, ανακαλεί το αρχείο και το μεταφέρει στην μηχανή PHP για επεξεργασία. Η PHP αρχίζει την ανάλυση του script και μετά γίνεται η σύνδεση με τη βάση δεδομένων μέσα από μια εντολή που υπάρχει στην PHP μηχανή. Η PHP στέλνει μήνυμα σύνδεσης σε μια βάση δεδομένων μέσω του MySQL διακομιστή. Ο διακομιστής αυτός επεξεργάζεται το αίτημα και στέλνει το αντίστοιχο αποτέλεσμα. Η μηχανή PHP σταματά την εκτέλεση του script, που περιλαμβάνει μορφοποίηση αποτελεσμάτων σε HTML και επιστρέφει μετά την τελική HTML σελίδα στον Web διακομιστή. Τέλος ο διαδικτυακός διακομιστής περνά την HTML σελίδα στο browser όπου ο χρήστης μπορεί να δει τα αποτελέσματα που ζήτησε. 30

31 Το PhpMyAdmin είναι ένα σύνολο από PHP scripts με το οποίο διαχειριζόμαστε βάσεις δεδομένων που έχουμε μέσω Web. Μπορεί να διαχειριστεί ένα ολόκληρο MySQL server ή και απλές βάσεις δεδομένων όπου κάθε χρήστης έχει ένα λογαριασμό και μπορεί να δημιουργήσει και να διαχειρίζεται τις δικές του βάσεις δεδομένων. Οι δυνατότητες του PhpMyAdim είναι πάρα πολλές, μερικές από τις οποίες παρουσιάζονται παρακάτω: Δημιουργεί, τροποποιεί και διαγράφει βάσεις δεδομένων Δημιουργεί, τροποποιεί, διαγράφει, αντιγράφει πίνακες μιας βάσης δεδομένων Μπορεί να διαχειριστεί και να τροποποιήσει πεδία πινάκων Εκτελεί sql ερωτήματα Διαχειρίζεται πολλούς διακομιστές Διαχειρίζεται τους χρήστες και τα δικαιώματα τους Διαχειρίζεται κλειδιά σε πεδία Φορτώνει αρχεία κειμένου σε πίνακες Εκτελεί αναζητήσεις στη βάση δεδομένων Δημιουργεί Pdf γραφικών του layout της βάσης δεδομένων Υποστηρίζει ξένα κλειδιά Τέλος υποστηρίζει MySQLi, μια βελτιωμένη επέκταση της MySQL Για να χρησιμοποιήσει κανείς κάποιο CMS, πρέπει αρχικά να γίνει εγκατάσταση του η οποία προϋποθέτει τη σωστή εγκατάσταση του Apache server, της PHP και της 31

32 MySQL. Μέσω του PhpMyAdmin δημιουργούμε τη βάση δεδομένων στην οποία θα αποθηκεύεται το περιεχόμενο της ιστοσελίδας μας. Στη συνέχεια κατεβάζουμε το αρχείο της εφαρμογής του στον υπολογιστή μας και κάνουμε την εγκατάσταση. Υπάρχουν βέβαια λογισμικά που έχουν πακέτο την MYSQL, την PHP και τον Apache όπως είναι το XAMPP ή το WAMP. Η εγκατάσταση ενός τέτοιου πακέτου παίρνει λιγότερο χρόνο από ότι θα χρειαζόταν κανείς για να εγκαταστήσει κάθε ένα πακέτο ξεχωριστά. 3.5 HTML/CSS HTML Η HTML (ακρωνύμιο του αγγλικού H yper T ext M arkup L anguage) είναι η κύρια γλώσσα σήμανσης για τις ιστοσελίδες και τα στοιχεία της είναι τα βασικά δομικά στοιχεία των ιστοσελίδων. Η HTML γράφεται υπό μορφή στοιχείων HTML τα οποία αποτελούνται από ετικέτες, οι οποίες περικλείονται μέσα σε σύμβολα «μεγαλύτερο από» και «μικρότερο από» (για παράδειγμα <html>), μέσα στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Οι ετικέτες HTML συνήθως λειτουργούν ανά ζεύγη (για παράδειγμα <h1> και </h1>), με την πρώτη να ονομάζεται ετικέτα έναρξης και τη δεύτερη ετικέτα λήξης (ή σε άλλες περιπτώσεις ετικέτα ανοίγματος και ετικέτα κλεισίματος αντίστοιχα). Ανάμεσα στις ετικέτες, οι σχεδιαστές ιστοσελίδων μπορούν να τοποθετήσουν κείμενο, πίνακες, εικόνες κλπ. Ο σκοπός ενός Web browser είναι να διαβάζει τα έγγραφα HTML και τα συνθέτει σε 32

33 σελίδες που μπορεί κανείς να διαβάσει ή να ακούσει. Ο browser δεν εμφανίζει τις ετικέτες HTML, αλλά τις χρησιμοποιεί για να ερμηνεύσει το περιεχόμενο της σελίδας. Τα στοιχεία της HTML χρησιμοποιούνται για να κτίσουν όλους του ιστότοπους. Η HTML επιτρέπει την ενσωμάτωση εικόνων και άλλων αντικειμένων μέσα στη σελίδα, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εμφανίσει διαδραστικές φόρμες. Παρέχει τις 13 μεθόδους δημιουργίας δομημένων εγγράφων (δηλαδή εγγράφων που αποτελούνται από το περιεχόμενο που μεταφέρουν και από τον κώδικα μορφοποίησης του περιεχομένου) καθορίζοντας δομικά σημαντικά στοιχεία για το κείμενο, όπως κεφαλίδες, παραγράφους, λίστες, συνδέσμους, παραθέσεις και άλλα. Μπορούν επίσης να ενσωματώνονται σενάρια εντολών σε γλώσσες όπως η JavaScript, τα οποία επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ιστοσελίδων HTML. Οι Web browsers μπορούν επίσης να αναφέρονται σε στυλ μορφοποίησης CSS για να ορίζουν την εμφάνιση και τη διάταξη του κειμένου και του υπόλοιπου υλικού. Ο οργανισμός W3C, ο οποίος δημιουργεί και συντηρεί τα πρότυπα για την HTML και τα CSS, ενθαρρύνει τη χρήση των CSS αντί διαφόρων στοιχείων της HTML για σκοπούς παρουσίασης του περιεχομένου Εισαγωγή στα CSS Τα Διαδοχικά Φύλλα Στυλ (CSS, Cascading Style Sheets) αποτελούν ένα πολύ καλό εργαλείο για να μπορούμε να αλλάζουμε την εμφάνιση και τη διάταξη (layout) των ιστοσελίδων μας. Μπορούν να μας γλυτώσουν από πολύ χρόνο και κόπο και μας δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουμε τις ιστοσελίδες μας με μια εντελώς καινούργια 33

34 φιλοσοφία. Η κατανόηση των CSS απαιτεί να υπάρχει κάποια βασική εμπειρία με την HTML. Για να δουλέψουμε με τα CSS δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε κάποιο πρόγραμμα δημιουργίας ιστοσελίδων, όπως είναι τα γνωστά FrontPage, Dreamweaver ή και το Word, καθώς θα σταθούν εμπόδιο στην κατανόηση των CSS. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας απλός επεξεργαστής κειμένου, όπως είναι το Σημειωματάριο (Notepad) των Windows. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποιον browser επιθυμούμε για να βλέπουμε πώς θα εμφανίζονται οι ιστοσελίδες που θα δημιουργούμε. Συνεπώς αυτό που χρειαζόμαστε είναι έναν browser και ένας απλός επεξεργαστής κειμένου (text editor). Στο ερώτημα τι μπορούμε να κάνουμε με τα CSS, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα CSS είναι μια γλώσσα στυλ (style Language) που ορίζουν τη διάταξη (layout) των HTML εγγράφων. Για παράδειγμα, τα CSS έχουν να κάνουν με γραμματοσειρές (fonts), με χρώματα (colours), με περιθώρια (margins), με εικόνες φόντου (background images) και με πολλά άλλα. Με την HTML θα δυσκολευτούμε να αλλάξουμε τη διάταξη των ιστοσελίδων μας, αλλά τα CSS προσφέρουν πολλές επιλογές και είναι πολύ πιο συγκεκριμένα στις λεπτομέρειες. Επιπλέον, υποστηρίζονται απ όλους τους browsers. Στο ερώτημα ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα CSS και την HTML, μπορούμε να πούμε ότι η HTML χρησιμοποιείται για να δομήσει το περιεχόμενο (content), ενώ τα CSS χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση ή μορφοποίηση (formatting) του δομημένου περιεχομένου. Σύντομα θα γίνει σαφές το τι εννοούμε. Από το ξεκίνημά της, η HTML χρησιμοποιείτο μόνο για να μπορούμε να προσθέτουμε δομή στο κείμενο, όπως για να επισημαίνουμε ποια είναι κεφαλίδα (headline) ή ποια είναι παράγραφος (paragraph) με τα γνωστά tags (ετικέτες) της HTML, όπως είναι τα <h1> και <p>. Όμως, καθώς η δημοτικότητα του διαδικτύου αυξανόταν συνεχώς, οι σχεδιαστές των ιστοσελίδων άρχισαν να ψάχνουν για επιπλέον δυνατότητες, όπως προσθήκη διάταξης (layout) στα έγγραφα. Για να γίνει αυτό, οι browsers επινόησαν καινούργια HTML tags, όπως για παράδειγμα το <font>, τα οποία διέφεραν από τα αρχικά HTML tags καθώς όριζαν τη διάταξη και όχι τη δομή μιας ιστοσελίδας. Στο ερώτημα τι έχουν να μου προσφέρουν 34

35 τα CSS, μπορούμε να πούμε ότι τα CSS αποτέλεσαν μια επανάσταση στον κόσμο του Web design και τα μεγάλα πλεονεκτήματά τους είναι τα εξής : Δυνατότητα για τον ταυτόχρονο έλεγχο της διάταξης (layout) πολλών εγγράφων από ένα μόνο φύλλο στυλ (style sheet). Πιο ακριβής έλεγχος της διάταξης (layout) των ιστοσελίδων. Εφαρμογή διαφορετικής διάταξης σε διαφορετικές εξόδους, όπως screen, print κ.ά. Αναρίθμητες προηγμένες και εξεζητημένες τεχνικές. 35

36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 WordPress 4.1 Ιστορία και περιγραφή του Wordpress Το Wordpress είναι ένα ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα, γραμμένο σε Php και MySQL. Συχνά τροποποιείται για χρήση ως Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS). Έχει πολλές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων μιας αρχιτεκτονικής για πρόσθετες λειτουργίες, και ενός συστήματος προτύπων. Το b2/cafelog, πιο γνωστό απλά ως b2 ή cafelog, ήταν ο πρόγονος του Wordpress. Το b2/cafelog εκτιμάται ότι χρησιμοποιούνταν σε περίπου ιστολόγια μέχρι τον Μάιο του Ήταν γραμμένο σε PHP, για χρήση με την MySQL, από τον MichelValdrighi, 36

37 ο οποίος είναι τώρα από τους προγραμματιστές που συνεισφέρουν στο Wordpress. Παρότι το Wordpress είναι επίσημα ο διάδοχός του, ένα ακόμα έργο, το b2evolution, είναι επίσης σε ενεργή εξέλιξη και ανάπτυξη. Το Wordpress πρωτοεμφανίστηκε το 2003 ως μια κοινή προσπάθεια του MattMullenweg και του MikeLittle να δημιουργήσουν μια παραλλαγή (fork) του b2. Το όνομα Wordpress το πρότεινε η ChristineSelleck, μια φίλη του Mullenweg. Το 2004, οι όροι της άδειας χρήσης του ανταγωνιστικού λογισμικού MovableType άλλαξαν από την SixApart, και πολλοί από τους χρήστες του, με αρκετή επιρροή, μετέβηκαν στο Wordpress. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2009, η Αναφορά μεριδίου αγοράς για τα Συστήματα διαχείρισης περιεχομένου Ανοικτού Κώδικα του 2009 είχε συμπεράνει ότι το Wordpress ήταν το δυνατότερο όνομα στα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου ανοικτού κώδικα. Το Wordpress κέρδισε τα εξής βραβεία: Το 2007, το Wordpress κέρδισε ένα βραβείο για Ανοικτού κώδικα ΣΔΠ από την Packt. Το 2009, κέρδισε ξανά το ίδιο βραβείο. Το 2010, το βραβείο «HallofFame» στην κατηγορία ΣΔΠ στα Βραβεία Ανοικτού Κώδικα. 4.2 Αφαίρεση οπτικών θεμάτων (themes) με διαφημίσεις Στις 10 Ιουλίου του 2007, μετά από μια συζήτηση στο φόρουμ ιδεών του Wordpress και μια δημοσίευση του MarkGhosh στο ιστολόγιo του Weblog Tools Collection, ο 37

38 MattMullenweg ανακοίνωσε ότι το επίσημο ευρετήριο οπτικών θεμάτων του Wordpress στη διεύθυνση δεν θα φιλοξενούσε πλέον θέματα τα οποία θα περιείχαν διαφημιστικούς συνδέσμους. Παρότι αυτή η κίνηση γνώρισε κριτική από σχεδιαστές και χρήστες τέτοιων θεμάτων, ευοδώθηκε από τους χρήστες του Wordpress οι οποίοι θεωρούσαν αυτά τα θέματα ως spam. Το επίσημο ευρετήριο οπτικών θεμάτων του Wordpress σταμάτησε να δέχεται καινούρια θέματα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων χωρίς διαφημιστικούς συνδέσμους, σχεδόν αμέσως μετά από αυτή την ανακοίνωση. Υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα τέτοια θέματα από άλλες πηγές, καθώς και ελεύθερα ή δωρεάν θέματα στα οποία τρίτοι έχουν προσθέσει διαφημιστικούς συνδέσμους. Στις 18 Ιουλίου του 2008, άνοιξε το καινούριο ευρετήριο οπτικών θεμάτων στο Έμοιαζε οπτικά με το ευρετήριο πρόσθετων λειτουργιών και κάθε οπτικό θέμα που υποβάλλεται, εξετάζεται πρώτα αυτόματα από ένα λογισμικό, και μετά από έναν άνθρωπο. Στις 12 Δεκεμβρίου του 2008, περισσότερα από 200 οπτικά θέματα αφαιρέθηκαν από το ευρετήριο οπτικών θεμάτων του Wordpress καθώς δεν ήταν συμβατά με την απαίτηση για χρήση της άδειας GPL. Σήμερα, επιτρέπεται η αναφορά στο όνομα του δημιουργού του κάθε θέματος μέσα στις σελίδες του θέματος, αλλά η επίσημη πολιτική δεν επιτρέπει χορηγίες ή συνδέσμους προς ιστότοπους οι οποίοι διανέμουν οπτικά θέματα ασύμβατα με την GPL. Τα ασύμβατα με GPL θέματα φιλοξενούνται πλέον αλλού. 38

39 4.3 Χαρακτηριστικά και Δυνατότητες του WordPress Η παρακάτω λίστα περιλαμβάνει κάποια από τα κύρια χαρακτηριστικά και δυνατότητες του Wordpress. Εντούτοις, υπάρχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες πρόσθετα (plugins) που επεκτείνουν τις δυνατότητες του, επομένως η λειτουργικότητα είναι σχεδόν άπειρη. Επίσης, έχει κανείς την ελευθερία να τροποποιήσει τον κώδικα όπως επιθυμεί χωρίς κάποιο επιπλέον κόστος. Πλήρης συμμόρφωση με τα πρότυπα: Κάθε κομμάτι κώδικα συμμορφώνεται πλήρως με τα πρότυπα του W3C, έναν διεθνή οργανισμό ανάπτυξης κανόνων και προτύπων για θέματα που αφορούν την δημιουργία ιστοσελίδων. Αυτό είναι σημαντικό, όχι μόνο για τη διαδραστικότητα των σημερινών browser, αλλά και για την προώθηση συμβατότητας των εργαλείων για τις επόμενες γενιές. Δε χρειάζεται «ανοικοδόμηση»: Οποιεσδήποτε τυχόν αλλαγές συμβούν κατά την αλλαγή θεμάτων (templates) ή εισαγωγή δεδομένων, μπορούν να γίνουν εύκολα χωρίς την ανοικοδόμηση των στατικών σελίδων. Οι σελίδες στο Wordpress: Οι σελίδες επιτρέπουν σε κάποιον να διαχειριστεί το περιεχόμενο (εντός και εκτός ιστολογίου) εύκολα, ώστε για παράδειγμα να έχει κανείς μια στατική σελίδα την οποία μπορεί να διαχειριστεί μέσω του Wordpress. Τα θέματα στο Wordpress: Τα θέματα μπορούν να βοηθήσουν από την σχεδίαση ενός απλού ιστολογίου μέχρι μιας σύνθετης ιστοσελίδας. Μπορεί κανείς να έχει πολλά θέματα με τελείως διαφορετικό στυλ και να αλλάξει με ένα κλικ. 39

40 Σχόλια: Οι επισκέπτες μιας ιστοσελίδας μπορούν να αφήνουν σχόλια σε ξεχωριστές αναρτήσεις, στις οποίες μπορεί ο διαχειριστής να τα ενεργοποιήσει ή να απενεργοποιήσει. Προστασία από spam: Το Wordpress περιέχει δυνατά εργαλεία όπως μια ενσωματωμένη «μαύρη λίστα» και έναν μηχανισμό ελέγχου και διαχείρισης σχολίων spam στην ιστοσελίδα, καθώς και μια σωρεία από plugins που αυξάνουν αυτή τη δυνατότητα. Εγγραφή των χρηστών: Το Wordpress έχει ένα ενσωματωμένο σύστημα εγγραφής που επιτρέπει στους χρήστες να εγγράφονται στην ιστοσελίδα και να διατηρούν τα προφίλ τους. Ο διαχειριστής μπορεί επιλεκτικά να μην επιτρέψει σχόλια από μη εγγεγραμμένους. Προστασία κωδικών: Μπορεί κανείς να βάλει κωδικό σε ξεχωριστές αναρτήσεις ώστε να μην είναι ορατές στο κοινό. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα ιδιωτικών αναρτήσεων οι οποίες μπορούν μόνο να είναι ορατές στο συγγραφέα τους. Εύκολη εγκατάσταση & αναβάθμιση: Αν ακολουθήσει μια φορά κανείς τα βήματα για την εγκατάσταση και την αναβάθμιση του Wordpress, μετά η διαδικασία θα είναι πανεύκολη. Διεπαφή XML: Το Wordpress αυτή τη στιγμή υποστηρίζει μια εκτεταμένη έκδοση της προγραμματιστικής διεπαφής (API) του Blogger, MetaWeblog και MoveableType. 40

41 Τυπογραφικές Διευκολύνσεις: Το Wordpress χρησιμοποιεί το μηχανισμό Texturize ώστε να μετατρέψει ένα κομμάτι ASCII σε τυπογραφικά σωστά τμήματα XHTML συμπεριλαμβανομένων των μαθηματικών συμβόλων κλπ. Έξυπνη μορφοποίηση κειμένου: Πολλά συστήματα διαχείρισης περιεχομένου, αν κανείς έπρεπε να γράψει ένα τμήμα HTML, χαλάνε τη μορφοποίηση βάζοντας σημάνσεις μετά από κάθε νέα γραμμή χωρίς καμιά διάκριση. Αυτό με το Wordpress μπορεί να αποφευχθεί σε σημεία που ήδη ο προγραμματιστής έχει βάλει αλλαγές γραμμών και δικές του σημάνσεις, χωρίς να ανησυχεί μη χαλάσει ο κώδικας. Πολλαπλοί Συγγραφείς: Το σύστημα των χρηστών στο Wordpress επιτρέπει μέχρι 10 επίπεδα χρηστών με διαφορετικά και τροποποιούμενα δικαιώματα σε ότι αφορά τη δημοσίευση, την τροποποίηση, τις επιλογές, κ.ά. «Κάνετε πολλά PING»: Το Wordpress υποστηρίζει το μηχανισμό «PING - O - Matic», που σημαίνει ισχυρή έκθεση της ιστοσελίδας στις μηχανές αναζήτησης. 4.4 Ένα πρότυπο (template), πολλές σελίδες Ένας Web designer, πιθανώς να είναι ήδη κάπως εξοικειωμένος με τα Cascading Style Sheets (CSS). Ένα ενιαίο αρχείο CSS ελέγχει το σχεδιασμό για πολλές σελίδες. Έτσι, αν μια μέρα αποφασίσουμε ότι το σκούρο κόκκινο χρώμα στο φόντο μας θα πρέπει να είναι λίγο πιο ανοιχτό, μπορούμε να κάνουμε μία μικρή επεξεργασία στα CSS μας, για να γίνει η αλλαγή που επιθυμούμε στον ιστότοπο μας (σε αντίθεση με το άνοιγμα 41

42 εκατοντάδων σελίδων προκειμένου να γίνει η αλλαγή σε κάθε μία ξεχωριστά). Αυτό συμβαίνει με τα CMS όπως το WordPress, αλλά εκτός από το σχεδιασμό από απόσταση, μπορούμε να ελέγχουμε και το περιεχόμενο. Με ένα πρότυπο σύστημα όπως WordPress, μπορούμε να κάνουμε μια αλλαγή στο πρότυπο και να αλλάξει τον τρόπο που εμφανίζονται όλες οι σελίδες που χρησιμοποιούν αυτό το πρότυπο. Ουσιαστικά, ένα θέμα στο Wordpress είναι το δέρμα του ιστολογίου, δηλαδή το πώς είναι εμφανισιακά. Ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό, διότι κάτι τέτοιο υπονοεί ότι μόνο ο σχεδιασμός αλλάζει. Τα θέματα παρέχουν περισσότερο έλεγχο σχετικά με την όψη, την εμφάνιση και την παρουσίαση του υλικού της ιστοσελίδας μας. Ένα θέμα είναι μια συλλογή από αρχεία τα οποία συνεργάζονται ώστε να παράγουν μια γραφική επιφάνεια με ένα βαθύτερο ενοποιημένο σχεδιασμό. Τα αρχεία αυτά ονομάζονται «αρχεία περιγράμματος» (template files). Ένα θέμα αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο προβάλλεται μια ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξει όμως το λογισμικό που υπάρχει από κάτω. Τα θέματα μπορεί να περιλαμβάνουν αρχεία εικόνας (*,jpeg, *.gif, κλπ), css αρχεία και απαραίτητα αρχεία κώδικα (*.php). Τα θέματα είναι διαθέσιμα για κατέβασμα από την επίσημη ιστοσελίδα του συστήματος Wordpress. 4.5 Δυνατό, ευέλικτο και επεκτάσιμο Μπορούμε να βεβαιώσουμε τη δύναμη και την ευελιξία του template πολύ εύκολα, διότι το WordPress μας επιτρέπει να αλλάξουμε γρήγορα ολόκληρο το template που χρησιμοποιούμε με λίγα μόνο κλικ. Απλά βρίσκουμε ένα νέο θέμα που μας αρέσει κοιτάζοντας βιαστικά στο internet και στη συνέχεια μπορούμε να το φορτώσουμε στον 42

43 ιστότοπο μας και να το ενεργοποιήσουμε σε δευτερόλεπτα. Όλο το περιεχόμενο μας στη συνέχεια θα εισρεύσει στο νέο template αυτόματα και μαγικά. Αλλά καλό θα ήταν να μην γίνονται συνεχόμενες αλλαγές στο template πάρα πολύ συχνά για να μην χάνονται και μπερδεύονται οι επισκέπτες μας. Επίσης, τα ίδια πράγματα που κάνουν τα WordPress templates ευέλικτα τα καταστούν και επεκτάσιμα. Για παράδειγμα, προσθέτοντας νέο περιεχόμενο στην πλαϊνή μπάρα (sidebar) είναι τόσο εύκολο όσο το άνοιγμα του αρχείου sidebar.php και η προσθήκη μιας νέας. Θα μπορούσε μάλιστα το template να έχει έτοιμο widget, που σημαίνει ότι μπορούμε να προσθέσουμε, να αλλάξουμε ή να αφαιρέσουμε περιεχόμενο και λειτουργικότητα από την sidebar (ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή widget) χωρίς να πειράξουμε κώδικα καθόλου. 4.6 Συνιστώσες κλειδιά ενός WordPress Site Υπάρχουν μερικά πράγματα που χρειάζονται αρχικά εξήγηση πριν φτάσουμε στα πολύ βαθύτερα. Ελλείψει ενός καλύτερου όρου, θα τα αποκαλούμε συνιστώσες. Οι συνιστώσες αντιπροσωπεύουν τα κύρια μέρη ενός ιστότοπου WordPress, που περιλαμβάνει τα ίδια τα αρχεία που χρησιμοποιεί και τη βάση δεδομένων που στεγάζει όλα τα δεδομένα. Μαζί, αυτά τα δύο συστατικά, τα αρχεία και η βάση δεδομένων, δημιουργούν την ιστοσελίδα για τον ιστότοπο μας. Μόλις δημιουργούνται, υπάρχουν δύο είδη για αυτές τις ιστοσελίδες, η περιοχή Admin που μόνο ο ιδιοκτήτης μπορεί να δει και οι δημόσιες σελίδες που μπορεί να τις δει όλος ο κόσμος. 43

44 4.7 Αρχεία του πυρήνα WordPress Μπορούμε να πάμε στο WordPress.org και να κατεβάσουμε ένα αντίγραφο του WordPress, στη συνέχεια μπορούμε να μεταφορτώσουμε τα αρχεία πυρήνα WordPress. Είναι ένας μεγάλος φάκελος με αρχεία και μερικούς υποφακέλους με ακόμα περισσότερα αρχεία. Μόλις κατεβάσουμε και αποσυμπιέσουμε το πακέτο WordPress, θα παρατηρήσουμε ότι τα περισσότερα από τα ονόματα αρχείων και φακέλων που αρχίζουν με ένα πρόθεμα «wp -». Τα αρχεία πυρήνα WordPress είναι αυτά που το κάνουν ένα πλήρες λογισμικό πακέτο. Μερικά από αυτά τα αρχεία δεν θα χρειαστεί να τα πειράξουμε ίσως και ποτέ. Μερικά από αυτά θα τα τροποποιήσουμε πολύ σπάνια, ενώ ένα ορισμένο υποσύνολο αυτών των αρχείων θα τα επεξεργαστούμε όταν θέλουμε να διαμορφώσουμε το template μας. 4.8 Βάση δεδομένων WordPress Για να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει το WordPress, θα πρέπει να συσταθεί και να ρυθμιστεί μια βάση δεδομένων MySQL. Τα αρχεία πυρήνα WordPress δεν περιέχουν πραγματικά το περιεχόμενο του δικτυακού μας τόπου, παρέχουν απλώς την λειτουργικότητα που απαιτείται για να εμφανίσουμε το περιεχόμενο που αποθηκεύεται στη βάση δεδομένων. Όλα τα posts, οι ρυθμίσεις των plugins και οι επιλογές των ρυθμίσεων του ιστότοπου περιέχονται στη βάση δεδομένων. Αυτό αποτελεί κομμάτι μιας αφηρημένης έννοιας, δεδομένου ότι η βάση δεδομένων είναι κάτι που μπορεί να 44

45 μη δούμε ποτέ. Δεν είναι καν ένα «αρχείο» στο διακομιστή μας που θα μπορούσαμε να το δούμε και να το κατεβάσουμε (εκτός εάν πρόκειται για ένα αντίγραφο ασφαλείας). Παρά το γεγονός ότι αυτό είναι μια αόριστη και αφηρημένη οντότητα, η βάση δεδομένων είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό μέρος του ιστότοπου στο WordPress. Όλες τις θέσεις, σελίδες, αναθεωρήσεις, σχόλια, χρήστες και όλα τα άλλα περιεχόμενα και ρυθμίσεις κατοικούν αποκλειστικά μέσα στη βάση δεδομένων. Ακόμα κι αν είχαμε μια πλήρη κατάρρευση του διακομιστή και χάσουμε τα πάντα, με ένα αντίγραφο ασφαλείας της βάσης δεδομένων μπορούμε να τα επαναφέρουμε όλα. Θα μπορούσαμε να επανεγκαταστήσουμε το WordPress και να το επαναφέρουμε στην κατάσταση που προέκυψε το πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, αν έχουμε χάσει, επίσης, τη βάση δεδομένων, θα έχουμε χάσει κάθε ενιαίο κομμάτι του περιεχομένου στον ιστότοπο μας για πάντα. Με άλλα λόγια, δεν πρέπει για κανένα λόγο να χάσουμε την βάση δεδομένων μας. 4.9 Back End Το back end του WordPress, γνωστό και ως περιοχή Admin, είναι το μέρος του WordPress που παρατηρείται μόνο από τους διαχειριστές και τους συντάκτες του ιστοτόπου. Μπορούμε να δούμε αυτόν τον τομέα άμεσα μέσω ενός Web browser και χρησιμοποιείται για να δημιουργήσουμε και να ελέγξουμε όλα τα περιεχόμενα. Είναι ουσιαστικά μια μυστική περιοχή όπου οι κανονικοί επισκέπτες δε βλέπουν ποτέ και πιθανόν δεν νοιάζονται για αυτή. 45

46 4.10 Front End Το τελικό αποτέλεσμα αυτών των διαφορετικών συνιστωσών WordPress είναι το τμήμα του ιστοτόπου που οι επισκέπτες πραγματικά βλέπουν και ενδιαφέρονται, το front end. Το front end κομμάτι του WordPress αποτελείται από όλες τις σελίδες που είναι διαθέσιμες στο κοινό. Θέσεις, σελίδες, αρχεία, τα πάντα. Οπότε ας τα βάλουμε μαζί και να δούμε πώς παράγεται το front end. Πρώτον, το περιεχόμενο που δημιουργείτε στην περιοχή Admin αποθηκεύεται στη βάση δεδομένων. Στη συνέχεια, τα αρχεία πυρήνα αλληλεπιδρούν με τη βάση δεδομένων για να καταστήσει την ιστοσελίδα ορατή στους επισκέπτες Προτεινόμενα Plugins Τα πρόσθετα είναι σπουδαία εργαλεία τα οποία επεκτείνουν τη λειτουργικότητα του Wordpress. Ο πυρήνας του Wordpress είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε να ενισχύει την ευελιξία και να ελαχιστοποιεί την άχρηστη παραγωγή κώδικα. Ένα πρόσθετο προσφέρει επιπλέον λειτουργίες και χαρακτηριστικά ώστε ο developer να υφάνει την ιστοσελίδα σύμφωνα με τις ανάγκες του. Πολλά πρόσθετα είναι δωρεάν και μπορεί κανείς να τα βρει σε πολλές τοποθεσίες, εντούτοις είναι πλήρως αρχειοθετημένα και ταξινομημένα στην επίσημη ιστοσελίδα. Ο χρήστης μπορεί να κάνει μια αναζήτηση με κατάλληλες λέξεις - κλειδιά και να εμφανίσει τα αποτελέσματα σύμφωνα με διάφορα φίλτρα, όπως σύμφωνα με τη δημοτικότητα ενός προσθέτου, το πόσο ψηλά έχει βαθμολογηθεί, κλπ. Η φύση των plugins είναι ότι παρέχουν στο WordPress μια συμπληρωματική λειτουργικότητα που δεν μπορεί να απαιτηθεί από την κάθε ιστοσελίδα. Έτσι οι δημιουργοί του, αντί να προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα 46

47 εκατομμύριο χαρακτηριστικά στον πυρήνα WordPress, έχουν αναθέσει τη συγκεκριμένη λειτουργικότητα ανάπτυξης plugin στην ακμάζουσα κοινότητα του WordPress. Προγραμματιστές βλέπουν την ανάγκη (ή την ευκαιρία), δημιουργούν ένα plugin και το αφήνουν ελεύθερο προς τους χρήστες. Αν το plugin είναι αρκετά δημοφιλής και έχει νόημα να ενσωματωθεί στον πυρήνα WordPress, τότε κάποια στιγμή αυτό θα συμβεί. Ακόμα κι έτσι, εξακολουθούν να υπάρχουν μια σειρά από κορυφαία plugins που, για οποιοδήποτε λόγο, δεν έχουν ακόμη ενσωματωθεί πάνω στον πυρήνα. Στη συνέχεια ακολουθούν μερικά από αυτά που χρησιμοποιούμε στην δική μας πλατφόρμα και ιδιαίτερα χρήσιμα για σχεδόν οποιοδήποτε WordPress ιστότοπο. Database Manager: Ισχυρή διαχείριση της βάσης δεδομένων εντός του χώρου του WordPress Admin. Η διαχείριση της βάσης δεδομένων καθιστά πιο εύκολα λειτουργίες όπως του backup, τη βελτιστοποίηση, επισκευή και την εκτέλεση διάφορων άλλων εργασιών διαχείρισης στη βάση δεδομένων. W3 Total Cache: Ενισχύει την απόδοση της ιστοσελίδας (δηλαδή, πόσο γρήγορα φορτώνει) συνδυάζοντας μια ποικιλία από τεχνικές: αρχείο προσωρινής αποθήκευσης, προσωρινή αποθήκευση του ερωτήματος δεδομένων, αρχεία minifying/συμπίεσης/συνδυασμού, CDN ολοκλήρωσης κ αι άλλα. WP DBManager: Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό και ζωτικής σημασίας για την ιστοσελίδα WordPress, τροφοδοτείται από τη μυστηριώδη βάση δεδομένων που ζει στο διακομιστή. Αν καταστραφεί ολόκληρος ο διακομιστής, αλλά έχουμε ένα πρόσφατο αντίγραφο ασφαλείας της βάσης δεδομένων μας, τότε όλα είναι καλά. Ανάμεσα σε άλλα 47

48 χρήσιμα χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως on - demand αντίγραφα ασφαλείας και βελτιστοποίηση της βάσης δεδομένων, μπορούμε να έχουμε αυτό το plugin να μας αποστέλλει με τη βάση δεδομένων σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα. YOAST SEO: Ένα σημαντικό plugin είναι το YOAST SEO, γιατί αυτό δημιουργεί αυτόματα μια κατάλληλη μετα - ετικέτα περιγραφής για κάθε θέση των σελίδων με βάση το περιεχόμενο τους. Αυτά που δημιουργούνται αυτόματα μετα-περιγραφές ελέγχουν τι εμφανίζεται ως το περιγραφικό κείμενο στα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης. Όπως μπορούμε να φανταστούμε, αυτές οι περιγραφές είναι πολύ σημαντικό, επειδή βοηθούν τους χρήστες να αποφασίσουν που να κάνουν κλικ για να συνδεθούν. Εκτός από την παροχή της αυτοματοποιημένης λειτουργίας, το plugin αυτό μας επιτρέπει επίσης να παρακάμπτουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις και να δημιουργούμε μόνοι μας τις περιγραφές meta, θέση τίτλος, λέξεις - κλειδιά για κάθε θέση και σελίδα στον ιστότοπο μας. Akismet: Ελέγχει τα σχόλια ώστε να δει ο διαχειριστής ποια μοιάζουν με spam και ποια όχι. Υπάρχει δυνατότητα διαχείρισης των spam σχολίων, τα οποία αυτόματα διαγράφονται μετά από το πέρας των δεκαπέντε ημερών. HelloDolly: Μπορεί να πει κανείς ότι το πρόσθετο αυτό συμβολίζει την ελπίδα και τον ενθουσιασμό μιας ολόκληρης γενιάς συνοψισμένο σε ένα τραγούδι δυο λέξεων, το οποίο δεν είναι άλλο από το δημοφιλές HelloDolly του LouisArmostrong. Είναι το πρώτο επίσημο πρόσθετο που δημιουργήθηκε. Όταν είναι ενεργό, εμφανίζεται ένας τυχαίος στίχος του τραγουδιού πάνω δεξιά στον Πίνακα Ελέγχου. 48

49 Contact Form 7: Με το Contact Form 7 μπορούμε να διαχειριστούμε πολλαπλές φόρμες επικοινωνίας, και μπορούμε να προσαρμόσουμε την φόρμα και το ευέλικτο περιεχόμενο αλληλογραφίας με απλή markup. Η φόρμα υποστηρίζει Ajax αποστολή, CAPTCHA, Akismet φιλτράρισμα ανεπιθύμητων και άλλα. Τα plugins όμως που χρησιμοποιούμε σε αυτή την διαδικτυακή πλατφόρμα είναι πολλά περισσότερα, απλά ήθελα να αναφέρω τα ποιο γνωστά Χρήστες, Ρόλοι και Δικαιώματα Το WordPress παρέχει εξαιρετική υποστήριξη για πολλούς χρήστες. Οποιοδήποτε blog που υποστηρίζεται από το WordPress είναι σε θέση να υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών χρηστών, ικανό να εκτελεί ένα διαφορετικό σύνολο των ρόλων. Ο όρος «χρήστες» αναφέρεται σε καθέναν που μπορεί να καταχωρηθεί στον ιστότοπο μας. Αυτό που πραγματικά καθορίζει ένα χρήστη, ωστόσο, είναι οι διαφορετικές λειτουργίες που τους επιτρέπεται να κάνουν. Τα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι χρήστες ονομάζονται «ρόλοι» τα οποία εξ ορισμού περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Super Admins - Οι Super Admins είναι οι «παντοδύναμοι» χρήστες που έχουν πλήρη έλεγχο στα πάντα, αλλά υπάρχουν μόνο όταν χρησιμοποιούμε πολλές τοποθεσίες για μια ιστοσελίδα. 49

50 Administrators - Οι Administrators έχουν τα ίδια προνόμια με τους Super Admins, έχουν πλήρη πρόσβαση και έλεγχο για τα πάντα, εκτός από τη δυνατότητα να ελέγχουν πολλές ιστοσελίδες μαζί. Editors - Οι Editors μπορούν να δημοσιεύσουν και να επεξεργασθούν τις δημοσιεύσεις και να διαχειριστoύν τα posts των άλλων. Authors Οι Authors μπορούν να δημοσιεύσουν και να επεξεργαστούν τα δικά τους posts και όχι των άλλων. Contributors Οι Contributors μπορούν να γράψουν και να διαχειριστούν τα δικά τους posts, αλλά δεν μπορούν να τα δημοσιεύσουν. Subscribers Οι Subscribers είναι επισκέπτες που έχουν εγγραφεί στην ιστοσελίδα μας. Τα δικαιώματα τους δεν διαφέρουν από αυτά των επισκεπτών, αλλά δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ιστοσελίδα μας γιατί έχουν εγγραφεί σε αυτή. Σε κάθε ένα από αυτούς τους ρόλους μπορεί να αποδοθούν οποιαδήποτε συγκεκριμένα δικαιώματα, ή «δυνατότητες». Όταν εφαρμόζεται σε ένα συγκεκριμένο ρόλο, δυνατότητες που επιτρέπουν σε όλους τους χρήστες των εν λόγω ιδιαίτερο ρόλο τότε μπορούμε να κάνουμε πράγματα, όπως να δημοσιεύσουμε περιεχόμενο, να επεξεργασθούμε τα posts, να διαχειριζόμαστε σχόλια και ούτω καθεξής. Δεν υπάρχει κανένα όριο στο οποίο μπορούμε να ενεργοποιήσουμε δυνατότητες για ένα ιδιαίτερο ρόλο. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να δώσουμε στους Subscribers περισσότερες δυνατότητες από τους διαχειριστές. Ολόκληρο το σύστημα διαχείρισης χρηστών είναι εξαιρετικά ευέλικτο και μας επιτρέπει να προσαρμόζουμε και να το διαμορφώνουμε κατά τη διάρκεια εγκατάστασης του WordPress, ακόμη και για τις πιο πολύπλοκες εφαρμογές CMS. Η ταυτόχρονη λειτουργία είναι ένα βασικό συστατικό των δυνατοτήτων CMS WordPress και μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω με μια ποικιλία των plugins. 50

51 4.13 Widgets Δεν υπάρχει αντίστοιχη ονομασία στα ελληνικά για τα widgets. Μπορούμε να τα περιγράψουμε ως πολύ μικρές εφαρμογές, οι οποίες ενίοτε αποτελούνται από μια ή δυο γραμμές κώδικα. Τα widgets στο Wordpress προσθέτουν συγκεκριμένο περιεχόμενο συνήθως στις ακριανές μπάρες (sidebars) της ιστοσελίδας. Τα widgets αρχικά σχεδιάστηκαν ώστε να παρέχουν στο χρήστη ένα απλό τρόπο ελέγχου δομής και σχεδιασμού ενός θέματος. Δεν απαιτούν ειδικές γνώσεις κώδικα. Μπορούν να προστεθούν, να αφαιρεθούν και να επανατοποθετηθούν από τον Πίνακα Ελέγχου, μέσω της διαδικασίας των επιλογών: Εμφάνιση >Widgets. Η σειρά και η τοποθέτησή τους καθορίζεται από το αρχείο functions.php, που περιλαμβάνεται στο ενεργό θέμα του Wordpress. Μερικά widgets προσφέρουν δυνατότητες προσαρμογής και επιλογές, όπως η συμπλήρωση μιας φόρμας, οι ενδείξεις για τον καιρό, η μετάφραση και άλλα τέτοια χαρακτηριστικά Δομή και αρχιτεκτονική του Wordpress Η δομή των φακέλων Φάκελος Εφαρμογών ( Application Directory ) Αρχεία Πυρήνα ( core files ), όπως wp - settings. php, wp - config. php κ.α. 51

52 / wp - admin (λειτουργεί σαν ένα mini - site για να ελέγχει την εφαρμογή με το δικό του css ) / wp - includes (περιλαμβάνει τις κλάσεις, τις βιβλιοθήκες, scripts, εικόνες) / wp - content (περιλαμβάνει τα πρόσθετα, τα θέματα και ότι έχει να κάνει με το περιεχόμενο) Η δομή της Βάσης Δεδομένων wp _ comments : καταχωρούνται στον ομώνυμο πίνακα της βάσης wp _ commentmeta : πληροφορίες σχετικά με τα σχόλια (ώρα, κλπ) wp _ links : πληροφορίες σχετικά με τους συνδέσμους wp _ options : οι διάφορες επιλογές του χρήστη wp _ postmeta : πληροφορίες σχετικά με τις αναρτήσεις wp _ posts : το περιεχόμενο των αναρτήσεων και των σελίδων wp _ terms : οι κατηγορίες των σελίδων και των αναρτήσεων wp _ term _ relationships : ο συσχετισμός των αναρτήσεων με τις κατηγορίες wp _ term _ taxonomy : η ιεραρχία των κατηγοριών, συνδέσμων, κλπ. wp _ usermeta : πληροφορίες για τους εγγεγραμμένους χρήστες wp _ users : η λίστα των χρηστών 52

53 4.15 Γιατί επιλέξαμε Wordpress Λόγοι που ώθησαν στην επιλογή του Το Wordpress δε δημιούργησε καλές εντυπώσεις όταν πρωτοβγήκε. Αρχικά, θεωρούνταν διεθνώς σαν ένα απλό λογισμικό που προοριζόταν για προσωπικά ιστολόγια. Στην πορεία όμως, η αληθινή δύναμη του Wordpress ήρθε στο φως. Το Wordpress μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή μιας ιστοσελίδας ειδήσεων, ηλεκτρονικού εμπορίου, κυβερνητικού οργανισμού, κλπ. Οι ιστοσελίδες κατασκευασμένες με Wordpress προσφέρουν πολύ περισσότερα από τα πέντε ή δέκα πλεονεκτήματα που ακούγονται συχνότερα. Μια ιστοσελίδα βασισμένη σε λογισμικό blogging (ιστολογίου) αποτελεί εξέλιξη του πως κατασκευάζονται οι καινούργιες και σύγχρονες ιστοσελίδες. Παρακάτω απαριθμούνται λόγοι που εξηγούν το γιατί οι ιστοσελίδες με χρήση Wordpress πλεονεκτούν σε σχέση με τα υπόλοιπα παραδοσιακά sites. 1. Εξοικονόμηση χρημάτων: Δεν υπάρχει πλέον ανάγκη οι αλλαγές στο κείμενο και γενικά στο περιεχόμενο να γίνονται από κάποιον τρίτο ειδικό. Εκείνος που θέλει να φτιάξει τη σελίδα, εκείνος τη δημιουργεί και την τροποποιεί σύμφωνα με τις επιθυμίες του, εύκολα και χωρίς την παρέμβαση άλλου. Έτσι, τα χρήματα που θα έδινε κάποιος σε έναν ειδικό προγραμματιστή, μπορεί να τα δώσει σε πιο σημαντικά πράγματα, κατ επιλογήν φυσικά, όπως για παράδειγμα σε ένα καλό πρόσθετο. 2. Υψηλότερη προσβασιμότητα: Αλλαγές και προσθήκη περιεχομένου στη σελίδα μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε υπολογιστή στον κόσμο με πρόσβαση στο internet. 53

54 3. Συνοχή: Ανεξάρτητα με το πλήθος των αναρτήσεων ή των σελίδων που προστίθενται, οι επισκέπτες της ιστοσελίδας δεν φτάνουν σε σημείο να κουραστούν. 4. Φιλικό στην κοινωνική δικτύωση: Μπορεί κανείς να ολοκληρώσει τις αναρτήσεις του μέσω γνωστών σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, το Twitter, κλπ., αντί να πηγαίνει στην καθεμία ξεχωριστά, να κάνει είσοδο και να ενημερώνει ότι προστέθηκε κάτι καινούργιο στην ιστοσελίδα του. 5. Πολυμέσα: Μπορεί κανείς να προσθέσει εύκολα ήχο και βίντεο στις αναρτήσεις του. 6. Μηχανές αναζήτησης: Η παραγωγή του κώδικα έχει συνοχή και δεν περιέχει εξεζητημένες εντολές HTML. Επίσης, με τη σωστή διαμόρφωση, μπορεί κανείς να προσαρμόσει κάθε σελίδα ή ανάρτηση ώστε να τους δώσει περισσότερες πιθανότητες να ανέβουν ψηλά στα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης. 7. Προσέλκυση των μηχανών: Καθώς αναρτά κανείς περισσότερο περιεχόμενο, αυτή η ενέργεια θα προσελκύσει τα λεγόμενα Googlerobots και τις άλλες μηχανές αναζήτησης σα μαγνήτης. Τα εικονικά αυτά robot θα ψάξουν ολόκληρη την ιστοσελίδα, αναζητώντας νέο περιεχόμενο και νέες σελίδες, τις οποίες μπορούν να ενσωματώσουν στον κατάλογο των αποτελεσμάτων. Οι νέες σελίδες θα κατηγοριοποιηθούν σε ώρες, ακόμα και λεπτά αφού προστεθούν στην ιστοσελίδα. 8. Δυνατότητα επέκτασης: Δε χρειάζεται να ενημερώσει κανείς την πλοήγηση καθώς προσθέτει νέες σελίδες. Οι σύνδεσμοί τους θα προστεθούν αυτόματα βασισμένοι σε ποια κατηγορία αντιστοιχούν οι αναρτήσεις και οι σελίδες. Αυτό συμβαίνει στο χώρο 54

55 του διαχειριστή, αντί να τροποποιούνται χειροκίνητα τα javascript μενού και τα πολύπλοκα php αρχεία. 9. Γρήγορη εκμάθηση: Μαθαίνοντας να τροποποιεί κανείς το περιεχόμενο, να προσθέτει νέες σελίδες, φωτογραφίες είναι τόσο εύκολο (ή ακόμα και ευκολότερο) όσο να μάθει κανείς το Microsoft Word. Ανακαλύπτοντας μια φορά τις διαδικασίες, δε μένει κανείς αρχάριος για πολύ. Χάρη στην πληθώρα οδηγιών και tutorials που υπάρχουν online, μπορεί κανείς να μάθει πολύ γρήγορα αυτά που χρειάζεται. 10. Βελτιωμένη ασφάλεια: Ένα από τα επιχειρήματα εναντίον του Wordpress ή οποιουδήποτε άλλου blog λογισμικού που χρησιμοποιούν πρόσθετα, είναι ότι χάκερς μπορούν να εισβάλουν στην ιστοσελίδα. Στην πραγματικότητα, το αντίθετο ισχύει: Αν γίνει σωστά η εγκατάστασή του, η ιστοσελίδα είναι ασφαλής από χάκερ περισσότερο από ένα κοινό website. Αυτό συμβαίνει γιατί η διαδικασία της εγκατάστασης είναι σύνθετη και έχει παραμέτρους που καθορίζουν την ασφάλεια της σελίδας σε διάφορα επίπεδα. 11. Ενθαρρύνει τους επισκέπτες: Καθώς νέο περιεχόμενο προστίθεται συχνά, ολοένα και περισσότεροι επισκέπτες ενθαρρύνονται να μπουν στην ιστοσελίδα. Εδώ παίζουν ρόλο τα λεγόμενα RSS feeds (RealSimpleSyndication) τα οποία στέλνουν αυτόματα ειδοποιήσεις μέσω ότι ανέβηκαν νέες αναρτήσεις. Αυτές οι ανακοινώσεις ωθούν τους παλιούς επισκέπτες να επανέλθουν στην ιστοσελίδα να διαβάσουν πχ. τη συνέχεια ενός άρθρου. Αυτό δεν είναι απλά το μέλλον της εξέλιξης της επικοινωνίας σε μερικά χρόνια, αλλά το πώς είναι τώρα, στις μέρες μας. 12. Αμφίδρομη επικοινωνία με τους επισκέπτες: Μέσω της χρήσης των σχολίων, δεν υπάρχει πλέον ο περιορισμός της μονόδρομης επικοινωνίας με τους επισκέπτες, όπως θα ήταν σε ένα παραδοσιακό website. Φυσικά, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να 55

56 προσθέσει κανείς μια φόρμα «Επικοινωνήστε μαζί μας», αλλά τα σχόλια επιτρέπουν αμφίδρομη συζήτηση μεταξύ τ ου συγγραφέα και του αναγνώστη. Επίσης, κάθε φορά που κάποιος κάνει ένα σχόλιο σε μια ανάρτηση, οι λέξεις - κλειδιά που συμπεριλαμβάνονται σε καθεμία, βοηθάνε στο να γίνει καλύτερη αναζήτηση. 13. Γρήγορη ενημέρωση περιεχομένου: Κάνοντας συχνές αναρτήσεις και μοιράζοντας κανείς την άποψή του μέσω ενός blog αυξάνει τη δυνατότητα σύναψης στενότερων σχέσεων με ένα κοινό, απ ότι μέσω ενός παραδοσιακού website. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί τα κοινά websites καθυστερούν πολύ στη μορφοποίηση. Ακόμα και όταν ανοίξει κανείς το Dreamweaver και αντιγράψει μια σελίδα ώστε να την επεξεργαστεί και να δημιουργήσει μια νέα, πάλι θα πρέπει να φορμάρει το περιεχόμενο, να το ανεβάσει στο σωστό directory, να θέσει τα δικαιώματα, κλπ. Η προσθήκη νέων σελίδων στο Wordpress γίνεται κυριολεκτικά σε λίγα δευτερόλεπτα. Καμιά φορά δεν υπάρχει η χρονική πολυτέλεια του να προσθέτεις περιεχόμενο με τον παραδοσιακό τρόπο. Και όταν το περιεχόμενο έχει να κάνει με δραστηριότητες σε μια επιχείρηση, η ταχύτητα ανανέωσης είναι σημαντικός παράγοντας. 14. Άμεση αναγνώριση των δημοφιλέστερων θεμάτων στο κοινό: Αν κάποιος για παράδειγμα, δημιουργήσει δέκα αναρτήσεις με ένα - δυο σχόλια στην καθεμία, ή ακόμα και κανένα, και ξαφνικά δημιουργήσει μια ανάρτηση η οποία αποφέρει δέκα και πλέον σχόλια, καταλαβαίνει αμέσως ότι το θέμα της ανάρτησης προκαλεί ενδιαφέρον. Αυτή είναι μια χρήσιμη ευκαιρία που δεν υπάρχει συνήθως σε ένα κοινό website, εκτός αν πληρώσει κανείς για έρευνες και συλλογή στατιστικών στοιχείων. 15. Αυτόματη σύνδεση RSS: Οι αναρτήσεις των blog αυτόματα μετατρέπονται σε RSS ενημερώσεις και επιπλέον συνδέονται και με άλλα blogs. 56

57 16. Δωρεάν είσοδος στο Yahoo! : Όταν υποβάλλει κανείς τις ενημερώσεις RSS χειροκίνητα στο Yahoo! δε χρειάζεται να πληρώνει το ποσό των $299, καθώς η ιστοσελίδα κατηγοριοποιείται δωρεάν στη μηχανή αναζήτησης. Επίσης, προσθέτοντας ενημερώσεις RSS, κατηγοριοποιείται γρηγορότερα η ιστοσελίδα. 17. Απόλυτος έλεγχος των συζητήσεων: Στα κοινά websites, ο παραδοσιακός τρόπος επικοινωνίας με τους επισκέπτες ήταν να προσθέσει κανείς ένα forum ή ένα χώρο chat. Το πρόβλημα με αυτό τον τρόπο ήταν ότι έπρεπε να προστατεύονται οι αναρτήσεις από spammers και να διαγράφονται τυχόν συζητήσεις και ανεπιθύμητοι λογαριασμοί οι οποίοι απειλούσαν την ακεραιότητα της ιστοσελίδας. Με τα Wordpress ιστολόγια, αυτό άλλαξε. Ο διαχειριστής (ή ανάλογος ρόλος που έχει το αντίστοιχο δικαίωμα) ξεκινάει τη συζήτηση. Οι επισκέπτες σχολιάζουν, αλλά τα σχόλιά τους πρέπει πρώτα να εγκριθούν πριν κανείς τα δει ανεβασμένα στην ιστοσελίδα. Αυτός είναι ο καλύτερος και ασφαλέστερος τρόπος έναρξης επικοινωνίας, χωρίς άγχος δυσφήμισης της ιστοσελίδας από ανεπίτρεπτα σχόλια. 18. Αναθεώρηση των ιδεών: Έχοντας τη δυνατότητα προσθήκης περιεχομένου στην ιστοσελίδα με έναν εύκολο, γρήγορο τρόπο, χωρίς την ανάγκη τεχνικών γνώσεων, μπορεί να εκπλαγεί κανείς με το ότι ιδέες του «τι να προσθέσω» δεν αποτελούν πια πρόβλημα. Δεν υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να ανεβάσει κανείς σε blog. 19. Αυξημένη λειτουργικότητα με χαμηλότερο κόστος: Μέσω των προσθέτων, τα οποία απαιτούν μια στάνταρ διαδικασία εγκατάστασης τριών βημάτων, μπορεί κανείς να απογειώσει τη λειτουργικότητα της ιστοσελίδας του, πολλές φορές με μηδαμινό κόστος. 20. Παγκόσμια πλατφόρμα: Με τη σημερινή οικονομική κατάσταση, οι webdesigners και οι πάροχοι υπηρεσιών Internet εκμηδενίζονται όλο και πιο γρήγορα. Με τα κοινά 57

58 websites, πολύ σπάνια ένας νέος πάροχος θα συμφωνήσει να συνεχίσει από εκεί που σταμάτησε ο πρώτος designer/developer. Το αποτέλεσμα θα είναι να χρεώσει ο νέος πάροχος τις υπηρεσίες του σαν να ξεκινούσε κανείς από το μηδέν. Αντίθετα, ο καθένας με βασικές γνώσεις PhP και MySql μπορεί να μπει στο site του Wordpress και να κάνει ότι πρέπει σαν να είναι στη θέση εκείνου που το ξεκίνησε. 21. Μειωμένη απώλεια εργασίας: Το περιεχόμενο που άλλαξε, μπορεί να αποθηκευτεί αυτόματα καθώς κανείς πληκτρολογεί, ακόμα και αν δεν έχει δημοσιευθεί. 22. Συμβατότητα με κινητά: Δε χρειάζεται η δημιουργία ενός δεύτερου website για κινητά τηλέφωνα. Το Wordpress αυτόματα αναγνωρίζει αν κάποιος προβάλλει την ιστοσελίδα μέσα από έναν webbrowser ή μια κινητή συσκευή και διαμορφώνει την σωστή και κατάλληλη προβολή και εμφάνιση στο καθένα από αυτά Πού υπερέχει το Wordpress σε σχέση με τα υπόλοιπα CMS Σκοπός: Σε αντίθεση με το JOOMLA ή το DRUPAL, τα οποία σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετήσουν σκοπούς των χρηστών, το Wordpress σχεδιάστηκε για να επιλύει προβλήματα. Οι bloggers που αντιμετώπιζαν τυχόν προβλήματα, χρησιμοποιώντας το Wordpress, τους παρείχε υπηρεσίες ώστε να λυθούν τα προβλήματα. 58

59 Ευκολία στη χρήση: Το WordPress είναι το ευκολότερο CMS για κάποιον που δεν έχει τεχνικές γνώσεις, όσον αφορά την εγκατάσταση και τη διαχείριση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οποιοσδήποτε μπορεί να δημιουργήσει ένα blog και να είναι έτοιμο μέσα σε λίγες ώρες. Από έναν πληροφορικό που θέλει να χτίσει ένα εταιρικό CMS χωρίς να κινδυνεύει να χάσει την υπόληψή του ούτε να μένει ανενημέρωτος σχετικά με την καινούργια τεχνολογία, μέχρι έναν απλό άνθρωπο που έχει ένα χόμπι άσχετο με την πληροφορική και θέλει να στήσει το προσωπικό του blog. Η ευχρηστία είναι ένα θέμα που το Joomla και το Drupal προσπαθούν να βελτιώσουν, ειδικά το Drupal που δεν έχει καν editor WYSIWYG (WhatYouSeeIsWhatYouGet). Ο παράγοντας του blog : Η συνεχής αναφορά του Wordpress ως ένα λογισμικό blogging, αποτελεί ταμπού στην κοινότητά του. Αυτός ο παράγοντας όμως είναι εξαιρετικά ισχυρός και βοήθησε να καθιερωθεί το Wordpress ένα CMS όπως όλα τα υπόλοιπα. Ας σκεφτούμε τα παρακάτω: Ο ιστότοπος του Wordpress είναι ο 18ος συχνότερα επισκεπτόμενος παγκοσμίως Σύμφωνα με τις νέες αναρτήσεις στην αρχική σελίδα του Wordpress, 3/11 των Blog τρέχουν σε δικό τους domain και το 1/11 (ή 9%) είναι στα κορυφαία websites, σύμφωνα με την Alexa (εργαλείο στατιστικών μετρήσεων) Στην πραγματικότητα το Wordpress είναι μια επιτυχημένη πλατφόρμα blogging καθώς και το πιο επιτυχημένο παγκοσμίως. Η γενεαλογία του Wordpress ως λογισμικό blogging αποτελεί μέρος της επιτυχίας του σαν CMS, για τους εξής λόγους: 1. Όταν σχεδιάζεται ένα προϊόν για ένα συγκεκριμένο σκοπό, πάντα είναι πιο αποτελεσματικό. Το Drupal και το Joomla ανέκαθεν ήθελαν να είναι επεκτάσιμα. 59

60 2. Η πλατφόρμα κέρδισε περισσότερη αξιοπιστία όταν websites άρχισαν να το χρησιμοποιούνε. 3. Οι bloggers γνωρίζουν από περιεχόμενο και ο παγκόσμιος ιστός ασχολείται με περιεχόμενο. Γεγονός είναι ότι όλα τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου έχουν δημιουργηθεί για να κάνουν μια δουλειά για μας, δηλαδή να διαχειρίζονται περιεχόμενο, όπως λέει και το όνομά τους. Όλα τα CMS (WordPress, Joomla, Drupal, κλπ.) έχουν αυτή τη δυνατότητα. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στις περισσότερες περιπτώσεις, οποιοδήποτε CMS μπορεί να κάνει μια δουλειά εξίσου καλά. Η επιλογή ενός CMS από ένα άλλο συνήθως καθορίζεται περισσότερο από παράγοντες που αναλύσαμε προηγουμένως Σύνοψη κεφαλαίου Στο κεφάλαιο αυτό αναφέραμε την ιστορία του Wordpress και τις δυνατότητές του, οι οποίες εξελίχθηκαν ραγδαία με την πάροδο των ετών. Ενώ αρχικά το Wordpress προοριζόταν αποκλειστικά για τη δημιουργία απλών ιστολογιών, στις μέρες μας είναι κατάλληλο για κάθε χρήση και δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα υπόλοιπα CMS. Στη συνέχεια αναλύσαμε τις δυνατότητές του και τη δομή του καθώς και τα στοιχεία που το συγκροτούν, όπως είναι τα θέματα (themes), τα πρόσθετα (plugins) και τα widgets. Επίσης, αναλύσαμε τις κατηγορίες των χρηστών και τα δικαιώματα που έχει η καθεμία όσον αφορά τη διαχείριση του περιεχομένου. Τέλος, αναφέραμε τους σημαντικότερους λόγους που το κάνουν δημοφιλές καθώς και τους λόγους που επιλέχθηκε για την υλοποίηση του σκοπού της μεταπτυχιακής εργασίας. 60

61 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Διαδικασίες δημιουργίας ιστοτόπου Ιστοσελίδα είναι το έγγραφο πληροφορία η οποία προορίζεται για τον Παγκόσμιο Ιστό (www). Το σύνολο των ιστοσελίδων μας, δημιουργούν τoν ιστότοπο μας. Οι δύο κύριες κατηγορίες ιστοσελίδων είναι οι στατικές και οι δυναμικές. Η επιλογή για το είδος που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να γίνει κατά κύριο λόγο από το κατά πόσο συχνά θα ανανεώνουμε την πληροφορία που θα εμπεριέχει η ιστοσελίδα μας. 5.1 Πριν την Εγκατάσταση του WordPress Σε αυτό το κεφάλαιο θα δείξουμε πως γίνεται η εγκατάσταση του wordpress μέσα από ένα περιβάλλον hosting στο οποίο η εφαρμογή wordpress προσφέρεται δωρεάν. Κατά τη διάρκεια της μελέτης μου είχα δύο επιλογές: Α) Εγκατάσταση τοπικά δηλαδή σε έναν υπολογιστή με τη χρήση ενός ειδικού λογισμικού ανοιχτού κώδικα που λέγεται Xampp και προσομοιώνει τη λειτουργία ενός Web server Apache στον υπολογιστή μας με μειονέκτημα ότι θα μπορούσε να είναι «ορατό» μόνο σε αυτόν τον υπολογιστή. 61

62 Β) Εγκατάσταση σε έναν υπάρχον Web server όπου παρόλο που είναι επι πληρωμή μου δίνει την ευκαιρία να εργαστώ σε πραγματικέ συνθήκες και να αποκτήσω μεγαλύτερη εμπειρία έναντι της Α) επιλογής. Τελικά επέλεξα την Β) επιλογή με ένα πακέτο φιλοξενίας στην Εταιρεία Web hosting την ovh.ie. Το πακέτο φιλοξενίας αυτό δίνει τη δυνατότητα στον ιδιοκτήτη να φιλοξενεί απεριόριστο αριθμό ιστοχώρων και βάσεων δεδομένων. Επίσης δίνει στον ιδιοκτήτη τη δυνατότητα χρήσης της τελευταίας έκδοσης του κώδικα Php και Html5 μαζί με πολλά άλλα χαρακτηριστικά όμως δεν προσφέρει προς εγκατάσταση εφαρμογές όπως το wordpress, αφού το panel που έκανα install είναι open source, επομένως η εγκατάσταση έγινε χειροκίνητα. Όλες οι μεταφορές αρχείων που χρειάστηκε να γίνουν μέσα στον server είτε για την εγγραφή του WordPress είτε για παραμετροποίηση των αρχείων έγιναν με το πρόγραμμα FileZilla Client for Windows (64bit), το οποίο είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα που διανέμεται δωρεάν σύμφωνα με τους όρους της Γενικής Δημόσιας Άδειας GNU. Για να μπορέσει κανείς να κάνει μια τέτοια μεταφορά αρχείων το μόνο που χρειάζεται να κάνει είναι, να συμπληρώσει τα πεδία Host Username Password Port (όπως φαίνεται και στην εικόνα παρακάτω) του server και να πατήσει το κουμπάκι quick connect. Έτσι λοιπόν συνδεόμαστε με τον server και μπορούμε να κατεβάσουμε ή να ανεβάσουμε κάποιο αρχείο. Για τις ανάγκες λοιπόν της εργασίας έγινε η αγορά ενός χώρου (server, όπως προαναφέρθηκε) και η αγορά του Domain Name στην συνέχεια. Αγοράστηκε μέσω της εταιρίας papaki.gr η οποία είχε προσφορά για το συγκεκριμένο byzmusiconline.eu στα 6 ( με ΦΠΑ ) για 1 έτoς. Μετά την αγορά ενημερώθηκαν οι nameservers στο συγκεκριμένο domain name, δημιουργήθηκε το όνομα χώρου στον Web server της 62

63 ovh.ie (όπως αναφέρεται παρακάτω) και τέλος εγκαταστάθηκε η εφαρμογή του WordPress. Παρακάτω περιγράφεται αναλυτικά η όλη διαδικασία. Εισαγωγή domain name στον πάροχο web server: Επιλέγουμε πρόσθεσε web domain. Δηλώνουμε το domain μας και πατάμε προσθήκη. 63

64 5.2 Διαχείριση domain name Η διαχείριση ενός domain αποτελείται από τις εξής παρακάτω κύριες λειτουργίες: 1) Ανανέωση ονόματος: Πριν τη λήξη του χρονικού διαστήματος για το οποίο έχουμε πληρώσει μπορούμε να ανανεώσουμε την συνδρομή ώστε το όνομα αυτό να συνεχίσει να είναι ενεργό 2) Μεταφορά ονόματος: Αν επιθυμούμε μπορούμε να μεταφέρουμε χωρίς κανένα κόστος το όνομα σε κάποιον άλλον καταχωρητή (registar). Καταχωρητής είναι μια εταιρία που αναλαμβάνει για μας την κατοχύρωση και καταχώρηση στα ηλεκτρονικά μητρώα το όνομα που έχουμε διαλέξει και έχουμε πληρώσει. Επομένως είναι πιθανό να θελήσουμε για διάφορους λόγους να αλλάξουμε εταιρία. 3) Αλλαγή DNS name servers: Οι name servers είναι υπηρεσίες οι οποίες ουσιαστικά συνδέουν μία διεύθυνση IP με ένα όνομα. Για να γίνει πιο κατανοητό αυτό πρέπει να πούμε ότι ένας ιστότοπος όπως και κάθε συσκευή που είναι συνδεδεμένη στο διαδίκτυο έχει μία διεύθυνση που αποτελείται από ένα πλήθος δυαδικών στοιχείων της μορφής χχχ. χχχ. χχχ. χχχ παράδειγμα (είναι η κανονική ip του Kazdas.gr). Επειδή όμως αυτή η διεύθυνση είναι δύσκολο να απομνημονευτεί υπάρχει ένα σύστημα που συνδέει αυτή τη διεύθυνση με ένα όνομα που είναι εύκολο στον άνθρωπο να το θυμάται. Το όνομα αυτό δεν είναι άλλο από το domain name. Έτσι λοιπόν κάθε φορά που πληκτρολογεί κάποιος μια διεύθυνση URL ( πχ σε έναν φυλλομετρητή ιστού (Web browser) αυτός αναλαμβάνει να στείλει ένα αίτημα σε έναν DNS name server έτσι ώστε να γίνει η σύνδεση του ονόματος με την IP διεύθυνση και να φορτωθεί η ιστοσελίδα. Αυτός ο DNS server δεν είναι δωρεάν υπηρεσία αλλά επι πληρωμή και συνήθως παρέχεται από τις υπηρεσίες φιλοξενίας Web hosting. Επομένως συνδεόμαστε στη σελίδα διαχείρισης που καταχωρήθηκε το domain για την ολοκλήρωση της καταχώρησης των name servers όπως έχει αναλυθεί παραπάνω. 64

65 Στην παραπάνω εικόνα φαίνεται η εισαγωγή του name server ns1.inyourcitypanel.eu στο αντίστοιχο domain byzmusiconline.eu. Υπάρχει η δυνατότητα να βάλουμε μέχρι 4 name servers και ο μόνος λόγος είναι σε περίπτωση που πέσει ο 1 server να συνεχίσει το site μας να τρέχει στον 2 ή και στους επόμενους. Πριν όμως από αυτό το βήμα πρέπει να έχουμε εισάγει name servers. Για να εισάγουμε τους nameservers του hosting πακέτου μας στο domain name μας, στο Papaki (στην δική μας περίπτωση), ακολουθούμε τα παρακάτω απλά βήματα : 1) Συνδεόμαστε στο control panel και στη σελίδα κεντρικής διαχείρισης, επιλέγουμε το domain που επιθυμούμε. 2) Πατάμε πάνω στο εικονίδιο "Nameservers" και εισάγουμε τους nameservers με τα στοιχεία σύνδεσης του hosting μας. 65

66 3) Εισάγουμε στο 1ο πεδίο τον primary nameserver, στο 2ο πεδίο τον secondary nameserver και πατάμε "Συνέχεια" 4) Τέλος, πατάμε "Ενημέρωση Nameservers". Επίσης για να δούμε το site μας, θα πρέπει να περάσουν 4-48 ώρες για να ενημερώσει ο πάροχος Internet (otenet, cyta κτλ.) που χρησιμοποιούμε, τις εγγραφές του. Έως ότου ενεργοποιηθούν οι name servers σε κάθε προσπάθεια φόρτωσης του ιστοχώρου σε κάποιον φυλλομετρητή ιστού θα επιστρέφεται μήνυμα σφάλματος ότι η σελίδα δεν βρέθηκε. 66

67 Όταν ενεργοποιηθούν και εφόσον δεν έχουμε «σχεδιάσει» κάποια ιστοσελίδα και φυσικά δεν έχουμε «ανεβάσει» τα απαραίτητα αρχεία στον Web server που φιλοξενείται η ιστοσελίδα μας, τότε θα βλέπουμε κάποια default εικόνα του παρόχου η οποία είναι ένα index.html του server που μας φιλοξενεί και στην πράξη δείχνει ότι η συγκεκριμένη ιστοσελίδα αφενός με υπάρχει, αφετέρου δε δεν έχει καμία πληροφορία. 5.3 Εγκατάσταση WordPress Το Wordpress βρίσκεται διαθέσιμο στην σελίδα και διατίθεται δωρεάν. Μπορείτε να κατεβάσετε οποιαδήποτε γλώσσα σας βολεύει σε οποιαδήποτε έκδοσή του. Κατεβάζουμε λοιπόν το αρχείο σε μορφή rar. Αποσυμπιέζουμε το αρχείο και στην συνέχεια ανοίγουμε το FileZilla όπως φαίνεται παρακάτω και συνδεόμαστε με τον server όπως έχω προαναφέρει, και απλά μεταφέρουμε τα αρχεία του WordPress στον φάκελο public_html του server μας. 67

68 Στην συνέχεια δημιουργούμε μια βάση δεδομένων (όπως φαίνεται παρακάτω) η οποία θα συνδέεται με την διαδικτυακή πύλη μας. Επιλέγουμε προσθήκη βάσης δεδομένων, στην κατηγορία DB. Και στην συνέχεια δηλώνουμε την βάση μας και πατάμε προσθήκη. Αφού λοιπόν έχουμε κάνει τις παραπάνω ενέργειες, πηγαίνουμε απλά σε έναν περιηγητή και γράφουμε το domain name μας, και μας εμφανίζεται το install του WordPress όπως φαίνεται παρακάτω. 68

69 Επιλέγουμε λοιπόν lets go και στην συνέχεια όπως φένεται στην παρακάτω εικόνα βάζουμε τα στοιχεία της βάσης δεδομένων που δηλώσαμε σε προηγούμενο βήμα. Στην συνέχεια προσθέτουμε τον τίτλο του ιστοτόπου μας και τα credentials που θέλουμε να έχουμε για access στο panel του WordPress και επιλέγουμε install WordPress. 69

70 Και στην συνέχεια η διαδικτυακή πύλη μας είναι έτοιμη για να δουλέψουμε 5.4 Το περιβάλλον της πολυμεσικής διαδικτυακής πύλης Η διαδικτυακή πύλη που δημιουργήθηκε αποτελείται από δύο κομμάτια το front end και το back end. Το περιβάλλον διαχείρισης της πολυμεσικής διαδικτυακής πύλης (back end) φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. 70

71 Από αυτό το περιβάλλον γίνονται οι περισσότερες αλλαγές και διαμορφώσεις του οπτικού περιβάλλοντος στον χρήστη (front end). Οι βασικές ενέργειες που μπορούμε να κάνουμε λοιπόν από τον πίνακα ελέγχου όπως φαίνεται στην παραπάνω εικόνα είναι οι εξής. Εγκατάσταση, ενημέρωση και διαχείριση-διαμόρφωση θεμάτων και plugins Προσθήκη, επεξεργασία και διαγραφή άρθρων (posts) και σελίδων (pages) Προσθήκη, επεξεργασία και διαγραφή πολυμέσων Έλεγχο, έγκριση και διαγραφή σχολίων Προσθήκη, επεξεργασία και διαγραφή χρηστών Και διάφορες γενικές ρυθμίσεις Τέλος το οπτικό κομμάτι (front end) της διαδικτυακής μας πύλης όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι αυτή την στιγμή (αλλάζει και επεκτείνεται συνέχεια) αναλύεται παρακάτω. Η αρχική σελίδα ξεκινάει όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Τέρμα πάνω είναι το header που είναι ίδιο σε όλες τις σελίδες, το οποίο έχει αριστερά το logo του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και δεξιά το menu της διαδικτυακής πύλης. 71

72 Φωτογραφία από σταθερό υπολογιστή Φωτογραφίες από κινητό Τέρμα κάτω αριστερά διακρίνεται ένα κουμπάκι chat όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες, με το οποίο μπορούν οι χρήστες να συνομιλήσουν μεταξύ τους αλλά και με τους διαχειριστές της διαδικτυακής πύλης. Υπάρχει λοιπόν ένα δωμάτιο συζήτησης «Διαδικτυακή Πλατφόρμα» στο οποίο μπορούν να γράφτούν τα σχόλια και οι 72

73 απαντήσεις, αλλά μπορούν οι χρήστες να επικοινωνήσουν και μεταξύ τους είτε με video call, είτε με chat. Το chat αυτό ακολουθεί τον χρήστη καθώς αυτός κινείται μεσα στην διαδικτυακή πύλη. Φωτογραφίες από σταθερό υπολογιστή Φωτογραφία από κινητό 73

74 Με τον ίδιο τρόπο δεξιά διακρίνεται ένα κουμπάκι του skype όπως φαίνεται στις παρακάτω εικόνες, με το οποίο μπορούν οι χρήστες να συνομιλήσουν με τους διαχειριστές της διαδικτυακής πύλης. Το chat αυτό ακολουθεί τον χρήστη καθώς αυτός κινείται μεσα στην διαδικτυακή πύλη. Η σύνδεση του κάθε χρήστη στο skype γίνεται μεσω της microsoft για μεγαλύτερη προστασία προσωπικών δεδομένων 74

75 Φωτογραφίες από σταθερό υπολογιστή Φωτογραφίες από κινητό Παρακάτω παρουσιάζεται η συνέχεια της αρχικής με εικόνες από υπολογιστή και κινητό αντίστοιχα. 75

76 76

77 77

78 Φωτογραφίες από σταθερό υπολογιστή 78

79 79

80 80

81 Φωτογραφίες από κινητό 81