ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Δημιουργία πληροφοριακού ιστότοπου Φροντιστηρίου Μέσης Εκπαίδευσης. Development of a Web-site for High School Purposes

Transcript

1 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Δημιουργία πληροφοριακού ιστότοπου Φροντιστηρίου Μέσης Εκπαίδευσης Development of a Web-site for High School Purposes ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑΣ (ΑΜ:Τ-1896) Επιβλέπων: κ. Σάββας Ηλίας

2 Εγκρίθηκε από την τριμελή εξεταστική επιτροπή Τόπος:.. Ημερομηνία:.. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3 Ευχαριστίες Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τους γονείς μου για την ψυχολογική και ηθική υποστήριξη που μου παρείχαν καθ όλη τη διάρκεια της ακαδημαϊκής μου θητείας.ευχαριστώ πολύ όλο το διδακτικό προσωπικό του Α.Τ.Ε.Ι Λάρισας του τμήματος πληροφορικής που με δίδαξε όλα αυτά τα χρόνια αποκομίζοντας γνώσεις και εμπειρία πάνω στο αντικείμενο του προγραμματισμού και στις τηλεπικοινωνίες. Επίσης, Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως τον καθηγητή μου, κύριο Σάββα Ηλία για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε με την ανάθεση της πτυχιακής. Τριανταφύλλου Λεωνίδας 3

4 Περιεχόμενα 1.Εισαγωγικά στοιχεία Περίληψη Σκοπός και στόχοι της εργασίας Δομή της εργασίας Ιστοσελίδα Στατικές Δυναμικές Μεθοδολογία για την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό Τεχνολογίες και εργαλεία Apache MySQL PHP PhpMyAdmin HTML Εισαγωγή στα CSS Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) Εισαγωγή Ορισμός και χρησιμότητα των CMS Δυνατότητες των CMS Είδη και κατηγορίες CMS Με βάση το είδος του παρόχου Με βάση το χώρο αποθήκευσης και διαχείρισης CMS κλειστού κώδικα εναντίον ανοιχτού κώδικα Πλεονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα Μειονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα Πλεονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα Μειονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα Η τελική επιλογή CMS Προσαρμοσμένο CMS βασισμένο σε ένα πλαίσιο ανοιχτού κώδικα Σύνοψη κεφαλαίου

5 4. Wordpress Ιστορία και περιγραφή του Wordpress Αφαίρεση οπτικών θεμάτων (themes) με διαφημίσεις Δυνατότητες του Wordpress Ένα πρότυπο(template), πολλές σελίδες Δυνατό, ευέλικτο και επεκτάσιμο Συνιστώσες κλειδιά ενός WordPress Site Αρχεία του πυρήνα WordPress Βάση δεδομένων WordPress Back End Front End Προτεινόμενα Plugins Google XML Sitemaps Database Manager W3 Total Cache WP-DBManager All in One SEO Pack Akismet HelloDolly Χρήστες, Ρόλοι και Δικαιώματα Widgets Δομή και αρχιτεκτονική του Wordpress Η δομή των φακέλων Η δομή της Βάσης Δεδομένων Γιατί επιλέξαμε Wordpress Λόγοι που ώθησαν στην επιλογή του Πού υπερέχει το Wordpress σε σχέση με τα υπόλοιπα CMS Σύνοψη κεφαλαίου Συντηρώντας την ιστοσελίδα «υγιή» Κρατώντας την ιστοσελίδα «υγιή» Ασφαλίζοντας το WordPress Περιορισμοί ασφαλείας στα αρχεία Αρχεία πυρήνα και καταλόγου WordPress Αρχείο Root.htaccess

6 Αρχεία θέματος Κανονικά, Plugins Κατάλογοι Κρύβοντας το φάκελο wp-content Εγκατάσταση του WordPress Προσθήκη/Δημιουργία νέας δημοσίευσης Δημιουργία των κατηγοριών Δημιουργία Μενού Εγκατάσταση προτύπου για την ιστοσελίδα ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πλεονεκτήματα του WordPress Μειονεκτήματα του WordPress

7 1.Εισαγωγικά στοιχεία 1.1. Περίληψη Η ιστοσελίδα που κατασκευάστηκε παρουσιάζει τον ιστότοπο φροντιστηρίου μέσης εκπαίδευσης. Το φροντιστήριο «Δομή» έχει ως σκοπό μέσα από αυτήν την σελίδα να επικοινωνεί ηλεκτρονικά με γονείς και μαθητές για διάφορα θέματα. Οι μαθητές θα μπορούν να ενημερώνονται για το πρόγραμμα των επαναληπτικών διαγωνισμάτων, την ύλη αυτών, διάφορα θέματα εξετάσεων καθώς επίσης και να βρίσκουν ασκήσεις για επιπλέον εξάσκηση. Θα υπάρχουν συνεχείς ενημερώσεις γενικότερου ενδιαφέροντος για την παιδεία. Για τους μαθητές της Γ Λυκείου αλλά και τους αποφοίτους θα υπάρχει ένα πρόγραμμα υπολογισμού μορίων των πανελλαδικών εξετάσεων Σκοπός και στόχοι της εργασίας Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να μάθουμε για το σχεδιασμό και προγραμματισμό μιας ιστοσελίδας χρησιμοποιώντας το εργαλείο Wordpress και η κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του. Επίσης, η επεξήγηση κάποιων βασικών γλωσσών προγραμματισμού που απαιτούνται για την δημιουργία ιστοσελίδων. Σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιήθηκαν διάφορα έτοιμα modules για ευκολότερη διαχείριση Δομή της εργασίας Αρχικά γίνεται μελέτη γενικά των CMS και συγκεκριμένα του Wordpress, του CMS που υλοποιούμε σε αυτή την πτυχιακή. Αναφέρονται πληροφορίες που αφορούν το ιστορικό παρελθόν των CMS, τις δυνατότητές τους, τις κατηγορίες τους, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά τους. Στη συνέχεια, αναλύουμε τους λόγους που μας οδήγησαν να επιλέξουμε το Wordpress αντί κάποιο άλλο CMS, καθώς και τα διάφορα χαρακτηριστικά του. 7

8 2. Ιστοσελίδα Ιστοσελίδα είναι το έγγραφο πληροφορία η οποία προορίζεται για τον Παγκόσμιο Ιστό (www). Το σύνολο των ιστοσελίδων μας, δημιουργούν των ιστότοπο μας. Οι δύο κύριες κατηγορίες ιστοσελίδων είναι η στατικές και οι δυναμικές. Η επιλογή για το είδος που θα χρησιμοποιήσουμε πρέπει να γίνει κατά κύριο λόγο από το κατά πόσο συχνά θα ανανεώνουμε την πληροφορία που θα εμπεριέχει η ιστοσελίδα μας. Η ανάπτυξη της ιστοσελίδας του εργαστηρίου ανήκει στη δυναμική κατηγορία, γιατί η ανανέωση του περιεχομένου είναι συχνή και θα γίνεται αυτόματα Στατικές Οι στατικές σελίδες χαρακτηρίζονται από την μονιμότητα του περιεχομένου και της διάταξης τους. Κυρίως χρησιμοποιείται για την γραφή τους η γλώσσα σήμανσης HTML(HyperText Markup Language), η οποία δημιουργήθηκε από την IBM για την τυποποιημένη εμφάνιση των κειμένων της, αλλά και κάποιο πρόγραμμα με κειμενογράφο WYSIWYG (What You See Is What You Get) όπως είναι το Macromedia / Adobe Dreamweaver. Είναι κατάλληλες για γενικές παρουσιάσεις και για ιστότοπους που το περιεχόμενο τους δεν χρειάζεται συχνά ανανέωση. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά μιας στατικής σελίδας είναι: Χαμηλό κόστος κατασκευής. Χαμηλό κόστος φιλοξενίας. Γρήγορη κατασκευή. Εύκολη κατασκευή. Γρήγορη προβολή της σελίδας. Δυσκολία ανανέωσης περιεχομένου. Δυσκολία υποστήριξης μεγάλου περιεχομένου. 8

9 2.2. Δυναμικές Οι δυναμικές ιστοσελίδες χαρακτηρίζονται από την διαδραστικότητα που υπάρχει μεταξύ χρήστη και σελίδας. Για την δημιουργία του χρησιμοποιούνται διάφορες γλώσσες σεναρίων όπως είναι η ASP, JSP, Perl ή PHP. Όλες οι πληροφορίες για τις σελίδες αποθηκεύονται σε βάσεις δεδομένων όπου οι χρήστες μπορούν να τις διαχειρίζονται μέσω των Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου. Οι δυναμικές σελίδες περιέχουν και στατικό περιεχόμενο το οποίο επιλέγεται από τον κατασκευαστή του ιστότοπου ποιο θα είναι. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά των δυναμικών ιστοσελίδων είναι: Εύκολη ανανέωση περιεχομένου Εύκολη υποστήριξη μεγάλου περιεχομένου Μεγάλο κόστος κατασκευής Μεγάλο κόστος φιλοξενίας Όχι γρήγορη προβολή σε σύγκριση με μια δυναμική Όχι πολύ φιλικές στις μηχανές αναζήτησης 2.3. Μεθοδολογία για την ανάπτυξη και τον σχεδιασμό Εφόσον έχει γίνει μια αρχική ανάλυση των χαρακτηριστικών της ιστοσελίδας που σκοπεύουμε να αναπτύξουμε και έχει διαμορφωθεί μια πρωταρχική άποψη για τα εργαλεία που θα χρησιμοποιήσουμε, η επιλογή των εργαλείων επιβάλλεται να γίνει με βάση τις ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν σε συνάρτηση με τις δυνατότητες που υπάρχουν. Μερικές ερωτήσεις που δημιουργούνται είναι οι ακόλουθες: Υπάρχουν οι τεχνικές γνώσεις εγκατάστασης και παραμετροποίησης της MySQL και του WordPress; Ο διακομιστής του web που θα φιλοξενήσει την ιστοσελίδα, μπορεί να υποστηρίξει MySQL, PHP και εγκατάσταση WordPress. Μετά την ανάπτυξη της ιστοσελίδας με WordPress θα είναι εφικτή η συντήρηση και ενημέρωση των εφαρμογών του; Υπάρχουν προβλήματα ασφάλειας τα οποία πιθανόν να έρχονται σε σύγκρουση με το WordPress; 9

10 Το είδος και η ποσότητα του περιεχομένου της ιστοσελίδας είναι τέτοιο ώστε να δικαιολογεί την εγκατάσταση, διαχείριση και συντήρηση συστήματος διαχείρισης περιεχομένου; Ο σχεδιασμός είναι ένα απολύτως απαραίτητο βήμα πριν από την οποιαδήποτε ενέργεια ανάπτυξης λογισμικού. Η έλλειψη σχεδιασμού ή ο κακός σχεδιασμός δημιουργεί προβλήματα και καθυστερήσεις στην πορεία του έργου, με συνέπεια το επιπλέον κόστος. Ένας καλός και προσεκτικός σχεδιασμός λειτουργεί ως οδηγός για την ανάπτυξη της ιστοσελίδας και πρέπει να περιέχει όσο γίνεται περισσότερες λεπτομέρειες. Τα βήματα σχεδιασμού ενός δικτυακού τόπου με WordPress και όχι μόνο είναι τα εξής: 1. Λεπτομερής ανάλυση των απαιτήσεων της ιστοσελίδας. 2. Σχεδίαση του δικτυακού τόπου. 3. Συλλογή ανάπτυξη επεξεργασία της παρεχόμενης πληροφορίας Τεχνολογίες και εργαλεία Για την ανάπτυξη της δυναμικής ιστοσελίδας του Security Systems Laboratory (SSL) θα χρειαστούμε κάποια εργαλεία όπως είναι η βάση δεδομένων μας, ο εξυπηρετητής και η γλώσσα προγραμματισμού, έτσι λοιπόν οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιήσουμε είναι οι εξής: Apache Server (έκδοση ) MySQL (έκδοση cll) PHP (έκδοση ) PhpMyAdmin (έκδοση 3.5.5) HTML/CSS WordPress (έκδοση 3.5.1) Apache Όταν αναφερόμαστε στον Server (εξυπηρετητή) εννοούμε τον υπολογιστή που παρέχει υπηρεσίες σε άλλους υπολογιστές μέσα σε ένα τοπικό δίκτυο. Για τον παγκόσμιο ιστό υπάρχουν οι web servers οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την εμφάνιση των ιστοσελίδων τους. Από τους πιο γνωστούς εξυπηρετητές είναι οι Apache και IIS (Internet Information Server). 10

11 Για την δημιουργία του Apache έπρεπε να φτάσουμε στο 1994 όταν ο Robert McCool αποχωρεί από το πρόγραμμα HTTPd (HTTP daemon) για το National Center for Supercomputing Applications (NCSA) σταματώντας την εξέλιξη του HTTPd που ήταν ο πιο δημοφιλής μέχρι και το Αναλαμβάνει τότε το πρόγραμμα Apache Software Foundation όπου διατηρείται μέχρι τις μέρες μας. Ο Apache HTTP server, που συχνά αναφέρεται ως Αpache, είναι ένας εξυπηρετητής του παγκόσμιου ιστού (WEB Server), ο οποίος εγκαθίσταται σε δια - λειτουργικά συστήματα (cross - platform), με σκοπό την εξυπηρέτηση αιτημάτων διαφόρων χρηστών για την προβολή των ιστοσελίδων που φιλοξενούν. Η λειτουργία αυτή γίνεται σύμφωνα με τα πρότυπα που ορίζει το πρωτόκολλο HTTP MySQL Η MySQL είναι ένα πολύ γρήγορο και δυνατό σύστημα διαχείρισης σχεσιακών βάσεων ανοικτού κώδικα που χρησιμοποιεί την Structured Query Language (SQL), την πιο γνωστή γλώσσα ερωτημάτων για την προσθήκη, την πρόσβαση και την επεξεργασία δεδομένων σε μία Βάση Δεδομένων. Είναι υπεύθυνη για την πρόσβαση των διαπιστευμένων χρηστών στα δεδομένα της. Η MySQL διατίθεται και σαν λογισμικό ανοιχτού κώδικα αλλά και σαν κλειστού κώδικα, είναι εκτελέσιμο σε δια - λειτουργικά συστήματα και μετρά πάνω από 11 εκατομμύρια εγκαταστάσεις καθιστώντας την, από τις πιο δημοφιλείς βάσεις δεδομένων PHP H PHP είναι μια server side(εκτελείται στον διακομιστή) γλώσσα σεναρίου σχεδιασμένη για τη δημιουργία δυναμικών σελίδων στο διαδίκτυο, όπου πλαισιώνεται με την HTML και πλέον με την XHTML για την μορφοποίηση των αποτελεσμάτων. Ο κώδικας πριν αποσταλεί σε μία αίτηση πελάτη μεταφράζεται στον διακομιστή δημιουργώντας το παραγόμενο αίτημα για προβολή σε html. Συνήθως εγκαθίσταται ως module πάνω σε έναν server. Δημιουργήθηκε από τον Rasmus Lerdorf το 1995 για την καταμέτρηση των επισκεπτών στη προσωπική του σελίδα. Ήταν σενάριο σε Perl και το ονόμασε «Personal Home Page Tools». 11

12 Στη συνέχεια την άλλαξε σε γλώσσα C και την διέθεσε ελεύθερα από την σελίδα του ως PHP/FI (Personal Home Page/Forms Interpreter). Στη σημερινή της μορφή, PHP HyperText Preprocessor(προεπεξεργαστής κειμένου) κυκλοφορεί από την έκδοση 3.x. Παρόμοιες γλώσσες είναι οι JSP(Java Server Pages), ASP(Microsoft Active Server Pages) κ.α PhpMyAdmin Το PhpMyAdmin είναι ένα εργαλείο διαχείρισης των βάσεων δεδομένων του συστήματος μας από τον διαχειριστή μέσω ενός browser. Είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα γραμμένο σε PHP, ανεξάρτητου λογισμικού (cross-platform) και πολυγλωσσικό (62 γλώσσες). Μέσω της έξυπνης διεπαφής (interface) επιτρέπει την δημιουργία / διαγραφή μιας βάσης, δημιουργία / διαγραφή / αλλαγή πινάκων πεδίων, χειρισμό δικαιωμάτων, εξαγωγή δεδομένων σε διάφορες μορφές HTML Η HTML (ακρωνύμιο του αγγλικού HyperText Markup Language) είναι η κύρια γλώσσα σήμανσης για τις ιστοσελίδες και τα στοιχεία της είναι τα βασικά δομικά στοιχεία των ιστοσελίδων. Η HTML γράφεται υπό μορφή στοιχείων HTML τα οποία αποτελούνται από ετικέτες, οι οποίες περικλείονται μέσα σε σύμβολα «μεγαλύτερο από» και «μικρότερο από» (για παράδειγμα <html>), μέσα στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Οι ετικέτες HTML συνήθως λειτουργούν ανά ζεύγη (για παράδειγμα <h1> και </h1>), με την πρώτη να ονομάζεται ετικέτα έναρξης και τη δεύτερη ετικέτα λήξης (ή σε άλλες περιπτώσεις ετικέτα ανοίγματος και ετικέτα κλεισίματος αντίστοιχα). Ανάμεσα στις ετικέτες, οι σχεδιαστές ιστοσελίδων μπορούν να τοποθετήσουν κείμενο, πίνακες, εικόνες κλπ. Ο σκοπός ενός web browser είναι να διαβάζει τα έγγραφα HTML και τα συνθέτει σε σελίδες που μπορεί κανείς να διαβάσει ή να ακούσει. Ο browser δεν εμφανίζει τις ετικέτες HTML, αλλά τις χρησιμοποιεί για να ερμηνεύσει το περιεχόμενο της σελίδας. Τα στοιχεία της HTML χρησιμοποιούνται για να κτίσουν όλους του ιστότοπους. Η HTML επιτρέπει την ενσωμάτωση εικόνων και άλλων αντικειμένων μέσα στη σελίδα, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εμφανίσει διαδραστικές φόρμες. Παρέχει τις 12

13 μεθόδους δημιουργίας δομημένων εγγράφων (δηλαδή εγγράφων που αποτελούνται από το περιεχόμενο που μεταφέρουν και από τον κώδικα μορφοποίησης του περιεχομένου) καθορίζοντας δομικά σημαντικά στοιχεία για το κείμενο, όπως κεφαλίδες, παραγράφους, λίστες, συνδέσμους, παραθέσεις και άλλα. Μπορούν επίσης να ενσωματώνονται σενάρια εντολών σε γλώσσες όπως η JavaScript, τα οποία επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ιστοσελίδων HTML. Οι Web browsers μπορούν επίσης να αναφέρονται σε στυλ μορφοποίησης CSS για να ορίζουν την εμφάνιση και τη διάταξη του κειμένου και του υπόλοιπου υλικού. Ο οργανισμός W3C, ο οποίος δημιουργεί και συντηρεί τα πρότυπα για την HTML και τα CSS, ενθαρρύνει τη χρήση των CSS αντί διαφόρων στοιχείων της HTML για σκοπούς παρουσίασης του περιεχομένου Εισαγωγή στα CSS Τα Διαδοχικά Φύλλα Στυλ (CSS, Cascading Style Sheets) αποτελούν ένα πολύ καλό εργαλείο για να μπορούμε να αλλάζουμε την εμφάνιση και τη διάταξη (layout) των ιστοσελίδων μας. Μπορούν να μας γλυτώσουν από πολύ χρόνο και κόπο και μας δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάζουμε τις ιστοσελίδες μας με μια εντελώς καινούργια φιλοσοφία. Η κατανόηση των CSS απαιτεί να υπάρχει κάποια βασική εμπειρία με την HTML. Για να δουλέψουμε με τα CSS δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε κάποιο πρόγραμμα δημιουργίας ιστοσελίδων, όπως είναι τα γνωστά FrontPage, Dreamweaver ή και το Word, καθώς θα σταθούν εμπόδιο στην κατανόηση των CSS. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένας απλός επεξεργαστής κειμένου, όπως είναι το Σημειωματάριο (Notepad) των Windows. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όποιον browser επιθυμούμε για να βλέπουμε πώς θα εμφανίζονται οι ιστοσελίδες που θα δημιουργούμε. Συνεπώς αυτό που χρειαζόμαστε είναι έναν browser και ένας απλός επεξεργαστής κειμένου (text editor). Στο ερώτημα τι μπορούμε να κάνουμε με τα CSS, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα CSS είναι μια γλώσσα στυλ (style language) που ορίζουν τη διάταξη (layout) των HTML εγγράφων. Για παράδειγμα, τα CSS έχουν να κάνουν με γραμματοσειρές (fonts), με χρώματα (colours), με περιθώρια (margins), με εικόνες φόντου (background images) και με πολλά άλλα. Με την HTML θα δυσκολευτούμε να αλλάξουμε τη διάταξη των ιστοσελίδων μας, αλλά τα CSS προσφέρουν πολλές επιλογές και είναι πολύ πιο συγκεκριμένα στις λεπτομέρειες. Επιπλέον, υποστηρίζονται απ όλους τους browsers. 13

14 Στο ερώτημα ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στα CSS και την HTML, μπορούμε να πούμε ότι η HTML χρησιμοποιείται για να δομήσει το περιεχόμενο (content), ενώ τα CSS χρησιμοποιούνται για τη διαμόρφωση ή μορφοποίηση (formatting) του δομημένου περιεχομένου. Σύντομα θα γίνει σαφές το τι εννοούμε. Από το ξεκίνημά της, η HTML χρησιμοποιείτο μόνο για να μπορούμε να προσθέτουμε δομή στο κείμενο, όπως για να επισημαίνουμε ποια είναι κεφαλίδα (headline) ή ποια είναι παράγραφος (paragraph) με τα γνωστά tags (ετικέτες) της HTML, όπως είναι τα <h1> και <p>. Όμως, καθώς η δημοτικότητα του διαδικτύου αυξανόταν συνεχώς, οι σχεδιαστές των ιστοσελίδων άρχισαν να ψάχνουν για επιπλέον δυνατότητες, όπως προσθήκη διάταξης (layout) στα έγγραφα. Για να γίνει αυτό, οι browsers επινόησαν καινούργια HTML tags, όπως για παράδειγμα το <font>, τα οποία διέφεραν από τα αρχικά HTML tags καθώς όριζαν τη διάταξη και όχι τη δομή μιας ιστοσελίδας. Στο ερώτημα τι έχουν να μου προσφέρουν τα CSS, μπορούμε να πούμε ότι τα CSS αποτέλεσαν μια επανάσταση στον κόσμο του Web design και τα μεγάλα πλεονεκτήματά τους είναι τα εξής: Δυνατότητα για τον ταυτόχρονο έλεγχο της διάταξης (layout) πολλών εγγράφων από ένα μόνο φύλλο στυλ (style sheet). Πιο ακριβής έλεγχος της διάταξης (layout) των ιστοσελίδων. Εφαρμογή διαφορετικής διάταξης σε διαφορετικές εξόδους, όπως screen, print κ.ά. Αναρίθμητες προηγμένες και εξεζητημένες τεχνικές. 14

15 3. Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS) 3.1. Εισαγωγή Γύρω στα τέλη της δεκαετίας του 90 δημιουργήθηκε ο Παγκόσμιος Ιστός (WorldWide Web), ένα project που αρχικά αποτελούσε ιδέα ενός μηχανικού πληροφορικής που εργαζόταν στο CERN, τον TimBernerns-Lee. Αρχικά, όλες οι ιστοσελίδες δημιουργούνταν με τη χρήση της HTML (HyperTextMarkupLanguage Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου) και ήταν απλές, χωρίς πολλές εικόνες ή μορφοποίηση στο περιεχόμενο. Αυτό, από ένα σημείο και μετά ήταν πρόβλημα γιατί οι web browsers που έβγαιναν τότε απαιτούσαν διαφορετικές εκδόσεις της HTML για να λειτουργήσουν. Λύση σε αυτό το πρόβλημα έδωσε ο διαχωρισμός του περιεχομένου από την εμφάνισή του, με τη βοήθεια των CSS(CascadingStyleSheets). Στα αρχικά στάδια λοιπόν της ανάπτυξης του Παγκόσμιου Ιστού και της HTML, είχαμε στατικές ιστοσελίδες, οι οποίες αποτελούνταν από πολλά αρχεία HTML που αποθηκεύονταν σε έναν webserver και εμφάνιζαν το ίδιο περιεχόμενο σε όλους τους χρήστες. Η διαχείριση και η ενημέρωσή τους ήταν μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία. Η επόμενη φάση ήταν ο σχεδιασμός των λεγόμενων «datadrivenwebsites» ή αλλιώς δυναμικών ιστοσελίδων, οι οποίες εμφανίζουν μοναδικό περιεχόμενο σε κάθε χρήστη, ανάλογα με τις παραμέτρους που δίνει. Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση δυναμικών ιστοσελίδων ήταν κάποτε πολυτέλεια μεγάλων επιχειρήσεων. Με την πάροδο των ετών και με την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι δυνατότητες των webbrowsers και των σελίδων που μπορούσαν να υποστηρίξουν αναπτύχθηκαν ραγδαία. Από απλές και κοινότοπες HTML σελίδες, τώρα έχουμε δυναμικές ιστοσελίδες, που επιτρέπουν την αλληλεπίδραση με τους χρήστες σε τακτά χρονικά διαστήματα και την ανάκτηση συγκεκριμένων πληροφοριών από τη βάση δεδομένων. 15

16 3.2. Ορισμός και χρησιμότητα των CMS Μια από τις βασικότερες δυνατότητες του Internet είναι τα CMS (ContentManagementSystem Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου), τα οποία επιτρέπουν στο χρήστη να δημιουργήσει και να τροποποιήσει το περιεχόμενο και τις πληροφορίες που διαθέτει μια δυναμική ιστοσελίδα όπως αυτή που θα υλοποιήσουμε. Επικρατέστεροι ορισμοί: Όπως προαναφέρθηκε τα αρχικά CMS αντιστοιχούν στις λέξεις ContentManagementSystem. Είναι μια ορολογία χωρίς έναν και μοναδικό ορισμό. Ένα CMS μπορεί να έχει πολλαπλές σημασίες αναλόγως των σεναρίων και των σκοπών ενός project. Μια εφαρμογή, πιθανότατα web-based, που παρέχει δυνατότητες σε πολλούς χρήστες (που ανήκουν σε διαφορετικά επίπεδα αδειών πρόσβασης) για να διαχειριστούν περιεχόμενο, δεδομένα ή πληροφορίες ενός προγράμματος ή μιας εφαρμογής internet. Η διαχείριση περιεχομένου αναφέρεται στη δημιουργία, τροποποίηση, αρχειοθέτηση, δημοσίευση, συνεργασία, αναφορά και διανομή του. Μια εφαρμογή που περιέχει όλες τις παραπάνω δυνατότητες, και όχι αναγκαία και την προϋπόθεση της γνώσης κάποιου συγκεκριμένου κώδικα. Ένα πακέτο λογισμικού για τη διαχείριση και επεξεργασία ενός ιστότοπου. Η παραδοσιακή μέθοδος κατασκευής των ιστοσελίδων εμπεριέχει έναν μεγάλο περιορισμό. Το περιεχόμενο των σελίδων που δημοσιεύεται δεν μπορεί να τροποποιηθεί εύκολα. Για να ενημερωθεί μια ιστοσελίδα, είτε απαιτείται η αγορά ενός ακριβού λογισμικού είτε η σχεδίαση της ιστοσελίδας από την αρχή. Έτσι λοιπόν, η απαίτηση συχνής ενημέρωσης των ιστοσελίδων από τους διαχειριστές αύξησε την ανάγκη για τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS). Τα CMS έβαλαν στην άκρη κάθε περιορισμό σχετικά με την αναβάθμιση/ενημέρωση των ιστοσελίδων και έδωσαν τη δυνατότητα στους σχεδιαστές να προσθέσουν επιπλέον χαρακτηριστικά. 16

17 Εικ.1: Δομή αλληλεπίδρασης Συστήματος Διαχείρισης Δυνατότητες των CMS Η χρήση των CMS στην ανάπτυξη ιστοσελίδων επέφερε ευεργετικές δυνατότητες που βελτιώνουν κατά πολύ την κατασκευή, το σχεδιασμό και την ποιότητά τους. Με τη χρήση των CMS, οι ιδιοκτήτες των ιστοσελίδων μπορούν να τις ανανεώσουν εύκολα, χωρίς να χρειάζεται να έχουν εξειδικευμένες και ιδιαίτερες τεχνικές γνώσεις. Οι ιστοσελίδες μπορούν να ανανεώνονται online από οποιονδήποτε webbrowser. Η διαδικασία λοιπόν γίνεται σαφώς πολύ πιο εύκολη και πιο γρήγορη απ ότι πριν. Τα CMS συμπεριφέρονται σαν μια βάση δεδομένων και περιέχουν όλες τις πληροφορίες ενός website σε μορφή κειμένου. Έτσι, είναι εύκολη η προσπέλαση οποιασδήποτε πληροφορίας μέσω του ειδικού εργαλείου της αναζήτησης. Μέσω των CMS, μια ιστοσελίδα μπορεί να ανανεωθεί ανά πάσα στιγμή, χωρίς να χρειάζεται να «κατέβει» προσωρινά ή τη βοήθεια ενός τεχνικού, γεγονός το οποίο αποδεικνύει ότι μπορούμε να εξοικονομήσουμε από την μια χρόνο και από την άλλη χρήμα. Οι ιστοσελίδες μπορούν να σχεδιάζονται με έναν τρόπο περισσότερο κατανοητό. Αυτό σημαίνει ότι οι ιστοσελίδες δεν περιορίζονται πλέον σε μια απλή 17

18 αναπαράσταση κειμένου. Η προστασία με κωδικό, είναι απαραίτητη για την ασφάλεια της ιστοσελίδας. Τα CMS επιτρέπουν επίσης την ύπαρξη πολλαπλών χρηστών που μπορούν να εισέλθουν και να εξέλθουν από το site (login&logout), και να δουν διαφορετικά δεδομένα ανάλογα με τη γλώσσα προτίμησής τους, την ώρα της ημέρας, κλπ. Συνοπτικά, ένα CMS είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο που παρέχει μοναδικά, εύχρηστα και χαμηλού κόστους χαρακτηριστικά σε ιστότοπους. Η χρήση του CMS δίνει ευελιξία και έλεγχο στους ιδιοκτήτες των ιστότοπων ώστε να τους διαχειρίζονται σύμφωνα με τη βούληση και τις απαιτήσεις που έχει ο καθένας Είδη και κατηγορίες CMS Τα CMS διακρίνονται σε ορισμένες κατηγορίες ανάλογα με κάποια βασικά χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν. Κατηγοριοποιούνται λοιπόν ανάλογα με το είδος του παρόχου τους και ανάλογα με το πού βρίσκεται ο χώρος αποθήκευσης και διαχείρισης της βάσης δεδομένων του κάθε συστήματος διαχείρισης περιεχομένου (CMS). Εικ 2: Λογότυπα Συστημάτων περιεχομένων 18

19 Με βάση το είδος του παρόχου Commercial: Πρόκειται για λογισμικό που παρέχεται είτε από κερδοσκοπικούς, είτε από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Οι πάροχοι αυτοί κατά κύριο λόγο αναπτύσσουν το λογισμικό, το οποίο στη συνέχεια πουλάνε και υποστηρίζουν τεχνικά. OpenSource: πρόκειται για μια κατηγορία CMS, που δημιουργείται και συντηρείται από μια ανιδιοτελή και κοινωφελή κοινότητα χρηστών. Στη συνέχεια, το λογισμικό αυτό διανέμεται για συγκεκριμένο σκοπό στα μέλη αυτής της κοινότητας. Για αυτήν την κατηγορία των λογισμικών, θα πρέπει σαφώς στο κόστος τους να συμπεριληφθούν και τα έξοδα τεχνικής υποστήριξης, τα οποία είναι αυξημένα σε αυτήν την περίπτωση. Επίσης, θα πρέπει να προστεθεί το εσωτερικό hardware και το τεχνικό προσωπικό που χρειάζεται για να συντηρηθεί το σύστημα, όπως είναι για παράδειγμα οι προγραμματιστές, οι οποίοι εγκαθιστούν τις ανανεώσεις και εξελίσσουν σταδιακά τη λειτουργία και απόδοση του προγράμματος. Eνα από τα πιο διαδεδομένα συστήματα ανοιχτού κώδικα είναι το Wordpress. Το Wordpress είναι ένα απλό και κομψό CMS, ιδανικό για προσωπικά ιστολόγια (blogs),με ένα πλήθος από θέματα και μοντέλα διαθέσιμα online. Τα χαρακτηριστικά του είναι: Άδεια:GPL Γλώσσα:PHP Κύρια πλεονεκτήματα: Το πιο εύκολο στη χρήση, την παραμετροποίηση και την επέκταση. Κύρια μειονεκτήματα: Ζητήματα ασφαλείας (πρώτες εκδόσεις). Επίσης δεν ενδείκνυται για την υλοποίηση μεγάλων και πολύπλοκων ιστοσελίδων. 19

20 Πρόβλεψη: Το καλύτερο για προσωπικές δημοσιεύσεις, με τεράστια κοινότητα από χρήστες, θα συνεχίσει για πολλά χρόνια να είναι η προτίμηση των bloggers. ManagedOpenSource: πρόκειται για έναν συνδυασμό της ελεύθερης και εμπορικής προσέγγισης, όπου ένας πάροχος υιοθετεί μια open-source λύση σαν τη βασική του πλατφόρμα και στη συνέχεια προσφέρει τη λύση αυτή σε άλλους, σε συνδυασμό με συμπληρωματικές υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης. Αυτή η λύση ουσιαστικά έχει εκλείψει σήμερα στην κοινότητα των μη κερδοσκοπικών παρόχων. Παρόλα αυτά, καθώς οι λύσεις opensource ωριμάζουν και εξελίσσονται, οι ειδικοί προβλέπουν ότι στα επόμενα χρόνια, θα εμφανιστούν πολύ πιο έντονα Με βάση το χώρο αποθήκευσης και διαχείρισης Στα ApplicationServiceProvider CMS, δηλαδή με Υποστήριξη Παρόχου Υπηρεσίας, ο κατασκευαστής τους φιλοξενεί όλα τα δεδομένα στους server της εταιρείας του. Με αυτόν τον τρόπο, απαλείφονται τα έξοδα για μια ακριβή αγορά λογισμικού και υλικού που θα φιλοξενεί το CMS. Παράλληλα, μειώνονται και οι ανάγκες για τεχνικούς πόρους, όπως για συντηρητές δικτύων. Τέλος, βασικό πλεονέκτημα ενός τέτοιου είδους συστήματος είναι η συνεχής εξέλιξη, καθώς ο πάροχος προωθεί διαρκώς νέες λειτουργίες του προϊόντος και ανανεώσεις στους πελάτες του, προσφέροντας έτσι άμεση ανανέωση και πρωτοπορία της ιστοσελίδας. Στα CMS με παροχή άδειας (Licensed), ο πάροχός του πουλάει το προϊόν, δηλαδή παρέχει την άδεια χρήσης του, δεν εμπλέκεται στην όλη διαδικασία λειτουργίας του και ο χρήστης είναι πλέον υπεύθυνος, ώστε να το εγκαταστήσει, να το ρυθμίσει και να το συντηρήσει. Διαχειριστής σε αυτή την περίπτωση είναι το τεχνικό τμήμα του οργανισμού. Η προσέγγιση αυτών των CMS εξασφαλίζει ότι φιλοξενείς και διαχειρίζεσαι τα δικά σου δεδομένα. Επίσης τα Licensed είναι ειδικά για οργανισμούς, οι οποίοι διατηρούν ήδη κάποιο είδος παρόμοιας υπηρεσίας, όπως για παράδειγμα το Σύστημα Διαχείρισης Εξυπηρέτησης Πελατών (CRM), οπότε θα ήταν πιο φθηνό να συντηρούν ταυτόχρονα και ένα CMS. 20

21 3.5. CMS κλειστού κώδικα εναντίον ανοιχτού κώδικα Εικ.3: Λογότυπο Ανοιχτού Κώδικα Ο σκοπός μιας οποιασδήποτε εταιρίας ανάπτυξης ιστοσελίδων είναι να παραδώσει ένα website που θα είναι εμφανίσιμο, αλλά αυτό δεν είναι το μόνο που εγγυάται τακτικούς πελάτες. Το site θα πρέπει να ενημερώνεται συχνά και για να γίνει αυτό χρειάζεται να είναι ένα εύκολα διαχειρίσιμο website. Αυτή δεν είναι δύσκολη διαδικασία αν το site είναι καθοδηγούμενο από ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου (CMS). Αναπόφευκτα, η ερώτηση που δημιουργείται στο σημείο αυτό είναι η εξής: «Πρέπει να χρησιμοποιήσω δωρεάν ανοιχτού κώδικα ή πρέπει να αγοράσω κάποιο CMS»; 21

22 Πλεονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα 1. «Ανοιχτού κώδικα» σημαίνει ότι πολλά άτομα εργάζονται πάνω στο λογισμικό, κάτι το οποίο μας επιβεβαιώνει ότι ο συγκεκριμένος κώδικας είναι συμπαγής. 2. Τα εγχειρίδια χρήσης και εγκατάστασης βρίσκονται συνήθως πολύ εύκολα και υπάρχουν πολλοί που γράφουν λύσεις που ξεκινάνε από «Πώς να...», το οποίο κάνει το σχεδιασμό και την κατασκευή του κώδικα πολύ πιο εύκολα. 3. Υπάρχουν συχνές ενημερώσεις που βελτιώνουν συνεχώς το προϊόν. 4. Τα συστήματα ανοιχτού κώδικα επιτρέπουν στο χρήστη να δει τις δυνατότητές του λογισμικού και ύστερα να το τροποποιήσει ανάλογα με τις δικές του ανάγκες. 5. Προσφέρουν μια ποικιλία από μοντέλα για τα πάντα, από site κοινωνικής δικτύωσης και διαχείρισης αρχείων μέχρι forums και πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου Μειονεκτήματα CMS ανοιχτού κώδικα 1. Εξαιτίας της πέρασης των συστημάτων ανοιχτού κώδικα, πολλά άτομα γνωρίζουν τον κώδικα, γεγονός το οποίο διακινδυνεύει την ασφάλεια της ιστοσελίδας. 2. Συνήθως μπορεί να δυσκολέψουν την ολοκλήρωση και την παραμετροποίηση. 3. Έχουν καμιά φορά στοιχεία που είναι περιττά για το δημιουργό της ιστοσελίδας. 4. Το γεγονός ότι τα ανοιχτά CMS δεν κοστίζουν, δε σημαίνει ότι είναι και 100% δωρεάν. Θα υπάρχουν πάντα τα έξοδα της ανάπτυξης του site, απλώς δεν χρειάζεται κανείς να πληρώσει για τις άδειες ώστε να χρησιμοποιήσει τα CMS αυτά Πλεονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα 1. Κλειστός κώδικας συνήθως σημαίνει καλύτερη ασφάλεια και υποστήριξη. Αυτό δε σημαίνει ότι είναι 100% ασφαλής, αλλά αν συμβεί ένα πρόβλημα η εταιρεία που δημιούργησε το CMS θα το αναλάβει η ίδια και θα το επιλύσει δωρεάν. 2. CMS κλειστού κώδικα σημαίνει επίσης αναλυτικά και σωστά γραμμένα εγχειρίδια. Πολλές εταιρείες προσφέρουν επιπλέον και ανθρώπινη υποστήριξη. 22

23 3. Μερικές εταιρείες προσφέρουν συνεχείς ενημερώσεις που αναβαθμίζουν το προϊόν. 4. Εύχρηστος πίνακας ελέγχου μόνο με τα βασικά στοιχεία που χρειάστηκε ο προγραμματιστής Μειονεκτήματα CMS κλειστού κώδικα 1. Συνήθως το κοστολόγιο είναι αρκετά υψηλό για τον πελάτη, και δε συμφέρει. 2. Αν η εταιρεία που ανέπτυξε δεν βοηθάει, τότε ο δημιουργός της ιστοσελίδας δεν είναι πολύ τυχερός και θα πρέπει να συνεχίσει μόνος του την επεξεργασία. 3. Η ενημέρωση δε γίνεται τόσο συχνά, όσο στα συστήματα ανοιχτού κώδικα. 4. Δεν υπάρχει δυνατότητα κανείς να φτάσει στα βάθη του κώδικα και να προσθέσει δικά του χαρακτηριστικά χωρίς να λάβει τη συμβουλή των προγραμματιστών Η τελική επιλογή CMS Οι webdevelopers, όσον αφορά τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου πάντα έρχονταν αντιμέτωποι με το δίλημμα να αγοράσουν ή να φτιάξουν από το μηδέν. Να αγοράσουν ένα εμπορικό CMS ή να φτιάξουν το δικό τους βασισμένο σε ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου τύπου ανοιχτού κώδικα. Παλαιότερα, αν ένας πελάτης ήθελε ένα CMS και δεν είχε τα χρήματα για να αγοράσει ένα εμπορικό, οι developers θα του πουλούσαν ένα «πακέτο συντήρησης», δηλαδή έναν HTML coder που θα έκανε τις αλλαγές στο site χειροποίητα σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ήταν φθηνότερη λύση σε σχέση με την αγορά μιας άδειας CMS. Τα CMS στις μέρες μας, είναι ένα θεμελιώδες μέρος της σύγχρονης ανάπτυξης ιστοσελίδων. Η απίστευτη αύξηση στη χρήση τους έχει να κάνει κυρίως με τη 23

24 διαθεσιμότητα εργαλείων υψηλής ποιότητας και σχετικά χαμηλής τιμής. Αρκετές εμπορικές CMS εφαρμογές είναι διαθέσιμες σε ένα πιο λογικό κόστος σε σχέση με παλιά. Επιπλέον, ένας ακόμα μεγαλύτερος αριθμός λύσεων ανοιχτού κώδικα είναι διαθέσιμος. Όπως προαναφέρθηκε, η αγορά ενός CMS προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα όπως δυνατή υποστήριξη, ασφάλεια καθώς επίσης πιθανότατα μπορεί να καλύπτει ακριβώς τις ανάγκες εκείνου που θα το αγοράσει, κάνοντας έτσι την υλοποίησή του πολύ πιο γρήγορη συγκριτικά με ένα CMS ανοιχτού κώδικα. Αν ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να αγοράσει το κατάλληλο εμπορικό CMS σύμφωνα με τις ανάγκες του, αυτόματα έχει επιλέξει την πιο ασφαλέστερη λύση για τον ίδιο. Ένα είναι το δυνατό επιχείρημα εναντίον της αγοράς ενός CMS: το κόστος. Τα εμπορικά CMS καμία φορά κοστίζουν πάρα πολύ, και τα έξοδά της παραμετροποίησης/επέκτασής τους μπορεί να είναι ακόμα υψηλότερα. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που πολλοί χρήστες επιλέγουν να δοκιμάσουν μια λύση ανοιχτού κώδικα. Επίσης, επειδή καθώς καταλαβαίνουμε και από την ονομασία, ο κώδικας είναι ανοιχτός, οι ευκαιρίες για παραμετροποίηση είναι πολύ περισσότερες από ένα εμπορικό CMS. Αναλόγως τις ανάγκες του καθενός, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ένα CMS ανοιχτού κώδικα να καλύψει πλήρως όλες τις απαιτήσεις του. Τα επιχειρήματα εναντίον της υλοποίησης ενός CMS ανοιχτού κώδικα είναι αρκετά, αλλά συνοψίζονται σε ένα κεντρικό παράγοντα, ο οποίος είναι η αβεβαιότητα. Η υποστήριξη και η εκπαίδευση ενός χρήση είναι βασισμένες στη δουλειά εθελοντών developers. Ως εκ τούτου, δεν υπάρχει κάποιο όνομα εταιρείας ή τμήμα εξυπηρέτησης πελατών για να προσφέρουν σταθερότητα και ασφάλεια, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει άμεση και εγγυημένη βοήθεια στον χρήστη Προσαρμοσμένο CMS βασισμένο σε ένα πλαίσιο ανοιχτού κώδικα Ένας webdeveloper θέλει να δημιουργήσει ένα προσαρμοσμένο CMS για τον πελάτη. Η παραμετροποίηση ενός νέου CMS βασισμένο σε ένα ήδη υπάρχον πλαίσιο ανοικτού κώδικα μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ ενός αγνού CMS ανοιχτού κώδικα και ενός εμπορικού. Για παράδειγμα,το ZopeContentManagement, είναι ένα στιβαρό πλαίσιο διαχείρισης περιεχομένου το οποίο δίνει τη βάση για 24

25 παραμετροποίηση από τον καθένα, σύμφωνα με τις μοναδικές απαιτήσεις του πελάτη. Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε ότι οι παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του είδους ενός CMS είναι οι εξής: Κόστος Χρονοδιάγραμμα Εκπαίδευση, εγχειρίδια χρήσης Υποστήριξη Δυνατότητα Προσαρμογής 3.7. Σύνοψη κεφαλαίου Σε αυτό το κεφάλαιο κάναμε μια μικρή ιστορική αναδρομή σχετικά με το πώς δημιουργούνταν οι πρώτες ιστοσελίδες, των οποίων το περιεχόμενο ήταν στατικό και τροποποιούνταν με σύνθετες και χρονοβόρες διαδικασίες. Στη συνέχεια, αναφέραμε πως με την εξέλιξη της τεχνολογίας, εμφανίστηκαν τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS), με τα οποία μπορούμε να δημιουργήσουμε δυναμικές ιστοσελίδες και να τις διαχειριστούμε εύκολα και γρήγορα. Στη συνέχεια περιγράψαμε τις δυνατότητες των CMS και τις κατηγορίες που χωρίζονται. Σύμφωνα με το είδος του παρόχου, χωρίζονται σε εμπορικά (commercial) και open-source(ανοιχτού κώδικα). Σύμφωνα με το χώρο αποθήκευσης και διαχείρισης, χωρίζονται σε ASP και Licensed. Περιγράψαμε τα χαρακτηριστικά της κάθε κατηγορίας και αναφέραμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα καθεμιάς. Τέλος, αναφέραμε τους παράγοντες που συντελούν στην απόφαση επιλογής του κατάλληλου CMS. Καταλήξαμε ότι λαμβάνοντας υπόψη των βασικότερων παραγόντων όπως το κόστος, τον χρόνο και τη διαθέσιμη υποστήριξη, ο καθένας επιλέγει το κατάλληλο CMS που πιστεύει ότι θα του προσφέρει το καλύτερο αποτέλεσμα. 25

26 4. Wordpress Εικ.4: Λογότυπο Wordpress 4.1. Ιστορία και περιγραφή του Wordpress Το Wordpress είναι ένα ελεύθερο λογισμικό ανοιχτού κώδικα, γραμμένο σε Php και MySQL. Συχνά τροποποιείται για χρήση ως Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (CMS). Έχει πολλές δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένων μιας αρχιτεκτονικής για πρόσθετες λειτουργίες, και ενός συστήματος προτύπων. Το b2/cafelog, πιο γνωστό απλά ως b2 ή cafelog, ήταν ο πρόγονος του Wordpress. Το b2/cafelog εκτιμάται ότι χρησιμοποιούνταν σε περίπου ιστολόγια μέχρι τον Μάιο του Ήταν γραμμένο σε PHP, για χρήση με την MySQL, από τον MichelValdrighi, ο οποίος είναι τώρα από τους προγραμματιστές που συνεισφέρουν στο Wordpress. Παρότι το Wordpress είναι επίσημα ο διάδοχός του, ένα ακόμα έργο, το b2evolution, είναι επίσης σε ενεργή εξέλιξη και ανάπτυξη. Το Wordpress πρωτοεμφανίστηκε το 2003 ως μια κοινή προσπάθεια του MattMullenweg και του MikeLittle να δημιουργήσουν μια παραλλαγή (fork) του b2. Το όνομα Wordpress το πρότεινε η ChristineSelleck, μια φίλη του Mullenweg. Το 2004, οι όροι της άδειας χρήσης του ανταγωνιστικού λογισμικού MovableType άλλαξαν από την SixApart, και πολλοί από τους χρήστες του, με αρκετή επιρροή, μετέβηκαν στο Wordpress. Μέχρι τον Οκτώβριο του 2009, η Αναφορά μεριδίου αγοράς για τα Συστήματα διαχείρισης περιεχομένου Ανοικτού Κώδικα του 2009 είχε συμπεράνει ότι 26

27 το Wordpress ήταν το δυνατότερο όνομα στα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου ανοικτού κώδικα. Το Wordpress κέρδισε τα εξής βραβεία: Το 2007, το Wordpress κέρδισε ένα βραβείο για Ανοικτού κώδικα ΣΔΠ από την Packt. Το 2009, κέρδισε ξανά το ίδιο βραβείο. Το 2010, το βραβείο «HallofFame» στην κατηγορία ΣΔΠ στα Βραβεία Ανοικτού Κώδικα Αφαίρεση οπτικών θεμάτων (themes) με διαφημίσεις Στις 10 Ιουλίου του 2007, μετά από μια συζήτηση στο φόρουμ ιδεών του Wordpress και μια δημοσίευση του MarkGhosh στο ιστολόγιo του WeblogToolsCollection, ο MattMullenweg ανακοίνωσε ότι το επίσημο ευρετήριο οπτικών θεμάτων του Wordpress στη διεύθυνση δεν θα φιλοξενούσε πλέον θέματα τα οποία θα περιείχαν διαφημιστικούς συνδέσμους. Παρότι αυτή η κίνηση γνώρισε κριτική από σχεδιαστές και χρήστες τέτοιων θεμάτων, ευοδώθηκε από τους χρήστες του Wordpress οι οποίοι θεωρούσαν αυτά τα θέματα ως spam. Το επίσημο ευρετήριο οπτικών θεμάτων του Wordpress σταμάτησε να δέχεται καινούρια θέματα, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων χωρίς διαφημιστικούς συνδέσμους, σχεδόν αμέσως μετά από αυτή την ανακοίνωση. Υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα τέτοια θέματα από άλλες πηγές, καθώς και ελεύθερα ή δωρεάν θέματα στα οποία τρίτοι έχουν προσθέσει διαφημιστικούς συνδέσμους. Στις 18 Ιουλίου του 2008, άνοιξε το καινούριο ευρετήριο οπτικών θεμάτων στο Έμοιαζε οπτικά με το ευρετήριο πρόσθετων λειτουργιών και κάθε οπτικό θέμα που υποβάλλεται, εξετάζεται πρώτα αυτόματα από ένα λογισμικό, και μετά από έναν άνθρωπο. Στις 12 Δεκεμβρίου του 2008, περισσότερα από 200 οπτικά θέματα αφαιρέθηκαν από το ευρετήριο οπτικών θεμάτων του Wordpress καθώς δεν ήταν συμβατά με την απαίτηση για χρήση της άδειας GPL. Σήμερα, επιτρέπεται η αναφορά στο όνομα του δημιουργού του κάθε θέματος μέσα στις σελίδες του θέματος, αλλά η επίσημη πολιτική δεν επιτρέπει χορηγίες ή συνδέσμους προς ιστότοπους οι οποίοι διανέμουν οπτικά θέματα ασύμβατα με την GPL. Τα ασύμβατα με GPL θέματα φιλοξενούνται πλέον αλλού. 27

28 4.3. Δυνατότητες του Wordpress Η παρακάτω λίστα περιλαμβάνει κάποια από τα κύρια χαρακτηριστικά και δυνατότητες του Wordpress. Εντούτοις, υπάρχουν κυριολεκτικά εκατοντάδες πρόσθετα (plugins) που επεκτείνουν τις δυνατότητες του, επομένως η λειτουργικότητα είναι σχεδόν άπειρη. Επίσης, έχει κανείς την ελευθερία να τροποποιήσει τον κώδικα όπως επιθυμεί χωρίς κάποιο επιπλέον κόστος. Πλήρης συμμόρφωση με τα πρότυπα: Κάθε κομμάτι κώδικα συμμορφώνεται πλήρως με τα πρότυπα του W3C, έναν διεθνή οργανισμό ανάπτυξης κανόνων και προτύπων για θέματα που αφορούν την δημιουργία ιστοσελίδων. Αυτό είναι σημαντικό, όχι μόνο για τη διαδραστικότητα των σημερινών browser, αλλά και για την προώθηση συμβατότητας των εργαλείων για τις επόμενες γενιές. Δε χρειάζεται «ανοικοδόμηση» : Οποιεσδήποτε τυχόν αλλαγές συμβούν κατά την αλλαγή θεμάτων (templates) ή εισαγωγή δεδομένων, μπορούν να γίνουν εύκολα χωρίς την ανοικοδόμηση των στατικών σελίδων. Οι σελίδες στο Wordpress: Οι σελίδες επιτρέπουν σε κάποιον να διαχειριστεί το περιεχόμενο (εντός και εκτός ιστολογίου) εύκολα, ώστε για παράδειγμα να έχει κανείς μια στατική σελίδα την οποία μπορεί να διαχειριστεί μέσω του Wordpress. Τα θέματα στο Wordpress : Τα θέματα μπορούν να βοηθήσουν από την σχεδίαση ενός απλού ιστολογίου μέχρι μιας σύνθετης ιστοσελίδας. Μπορεί κανείς να έχει πολλά θέματα με τελείως διαφορετικό στυλ και να αλλάξει με ένα κλικ. Σχόλια: Οι επισκέπτες μιας ιστοσελίδας μπορούν να αφήνουν σχόλια σε ξεχωριστές αναρτήσεις, στις οποίες μπορεί ο διαχειριστής να τα ενεργοποιήσει ή να απενεργοποιήσει. Προστασία από spam: Το Wordpress περιέχει δυνατά εργαλεία όπως μια ενσωματωμένη «μαύρη λίστα» και έναν μηχανισμό ελέγχου και διαχείρισης σχολίων spam στην ιστοσελίδα, καθώς και μια σωρεία από plugins που αυξάνουν αυτή τη δυνατότητα. 28

29 Εγγραφή των χρηστών: Το Wordpress έχει ένα ενσωματωμένο σύστημα εγγραφής που επιτρέπει στους χρήστες να εγγράφονται στην ιστοσελίδα και να διατηρούν τα προφίλ τους. Ο διαχειριστής μπορεί επιλεκτικά να μην επιτρέψει σχόλια από μη εγγεγραμμένους. Προστασία κωδικών: Μπορεί κανείς να βάλει κωδικό σε ξεχωριστές αναρτήσεις ώστε να μην είναι ορατές στο κοινό. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα ιδιωτικών αναρτήσεων οι οποίες μπορούν μόνο να είναι ορατές στο συγγραφέα τους. Εύκολη εγκατάσταση & αναβάθμιση: Αν ακολουθήσει μια φορά κανείς τα βήματα για την εγκατάσταση και την αναβάθμιση του Wordpress, μετά η διαδικασία θα είναι πανεύκολη. Διεπαφή XML: Το Wordpress αυτή τη στιγμή υποστηρίζει μια εκτεταμένη έκδοση της προγραμματιστικής διεπαφής (API) του Blogger, MetaWeblog και MoveableType. Τυπογραφικές Διευκολύνσεις: Το Wordpress χρησιμοποιεί το μηχανισμό Texturize ώστε να μετατρέψει ένα κομμάτι ASCII σε τυπογραφικά σωστά τμήματα XHTML συμπεριλαμβανομένων των μαθηματικών συμβόλων κλπ. Έξυπνη μορφοποίηση κειμένου: Πολλά συστήματα διαχείρισης περιεχομένου, αν κανείς έπρεπε να γράψει ένα τμήμα HTML, χαλάνε τη μορφοποίηση βάζοντας σημάνσεις μετά από κάθε νέα γραμμή χωρίς καμιά διάκριση. Αυτό με το Wordpress μπορεί να αποφευχθεί σε σημεία που ήδη ο προγραμματιστής έχει βάλει αλλαγές γραμμών και δικές του σημάνσεις, χωρίς να ανησυχεί μη χαλάσει ο κώδικας. Πολλαπλοί Συγγραφείς: Το σύστημα των χρηστών στο Wordpress επιτρέπει μέχρι 10 επίπεδα χρηστών με διαφορετικά και τροποποιούμενα δικαιώματα σε ότι αφορά τη δημοσίευση, την τροποποίηση, τις επιλογές, κ.ά. «Κάνετε πολλά PING»: Το Wordpress υποστηρίζει το μηχανισμό «PING-O- Matic», που σημαίνει ισχυρή έκθεση της ιστοσελίδας στις μηχανές αναζήτησης. 29

30 4.4. Ένα πρότυπο(template), πολλές σελίδες Αν είστε web designer, πιθανώς να είστε ήδη κάπως εξοικειωμένοι με τα Cascading Style Sheets (CSS). Ένα ενιαίο αρχείο CSS ελέγχει το σχεδιασμό για πολλές σελίδες. Έτσι, αν μια μέρα αποφασίσετε ότι το σκούρο κόκκινο χρώμα στο φόντο σας θα πρέπει να είναι λίγο πιο ανοιχτό, μπορείτε να κάνετε μία μικρή επεξεργασία στα CSS σας, για να γίνει η αλλαγή που επιθυμείται στον ιστότοπο σας (σε αντίθεση με το άνοιγμα εκατοντάδων σελίδων προκειμένου να γίνει η αλλαγή σε κάθε μία ξεχωριστά). Αυτό συμβαίνει με τα CMS όπως το WordPress, αλλά εκτός από το σχεδιασμό από απόσταση, μπορούμε να ελέγχουμε και το περιεχόμενο. Με ένα πρότυπο σύστημα όπως WordPress, μπορείτε να κάνετε μια αλλαγή στο πρότυπο και να αλλάξει τον τρόπο που εμφανίζονται όλες οι σελίδες που χρησιμοποιούν αυτό το πρότυπο. Ουσιαστικά, ένα θέμα στο Wordpress είναι το δέρμα του ιστολογίου, δηλαδή το πώς είναι εμφανισιακά. Ωστόσο δεν είναι μόνο αυτό, διότι κάτι τέτοιο υπονοεί ότι μόνο ο σχεδιασμός αλλάζει. Τα θέματα παρέχουν περισσότερο έλεγχο σχετικά με την όψη, την εμφάνιση και την παρουσίαση του υλικού της ιστοσελίδας μας. Ένα θέμα είναι μια συλλογή από αρχεία τα οποία συνεργάζονται ώστε να παράγουν μια γραφική επιφάνεια με ένα βαθύτερο ενοποιημένο σχεδιασμό. Τα αρχεία αυτά ονομάζονται «αρχεία περιγράμματος» (template files). Ένα θέμα αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο προβάλλεται μια ιστοσελίδα χωρίς να αλλάξει όμως το λογισμικό που υπάρχει από κάτω. Τα θέματα μπορεί να περιλαμβάνουν αρχεία εικόνας (*,jpeg, *.gif, κλπ), css αρχεία και απαραίτητα αρχεία κώδικα (*.php). Τα θέματα είναι διαθέσιμα για κατέβασμα από την επίσημη ιστοσελίδα του συστήματος Wordpress Δυνατό, ευέλικτο και επεκτάσιμο Μπορείτε να βεβαιώσετε τη δύναμη και την ευελιξία του template πολύ εύκολα, διότι το WordPress σας επιτρέπει να αλλάξετε γρήγορα ολόκληρο το template που χρησιμοποιείτε με λίγα μόνο κλικ. Βρείτε ένα νέο θέμα που σας αρέσει κοιτάζοντας βιαστικά στο internet και στη συνέχεια μπορείτε να το φορτώσετε στον ιστότοπο σας και να το ενεργοποιήσετε σε δευτερόλεπτα. Όλο το περιεχόμενο σας στη συνέχεια θα εισρεύσει στο νέο template αυτόματα και μαγικά. Αλλά θυμηθείτε να μην αλλάζετε το template σας πάρα πολύ συχνά για να μην χάνονται και μπερδεύονται οι επισκέπτες σας. 30

31 Επίσης, τα ίδια πράγματα που κάνουν τα WordPress templates ευέλικτα τα καταστούν και επεκτάσιμα. Για παράδειγμα, προσθέτοντας νέο περιεχόμενο στην πλαϊνή μπάρα (sidebar) σας είναι τόσο εύκολο όσο το άνοιγμα του αρχείου sidebar.php και να προσθέσετε από μόνοι σας μια νέα. Θα μπορούσε μάλιστα το template σας να έχει έτοιμο widget, που σημαίνει ότι μπορείτε να προσθέσετε, να αλλάξετε ή να αφαιρέσετε περιεχόμενο και λειτουργικότητα από την sidebar (ή οποιαδήποτε άλλη περιοχή widget) χωρίς να πειράξετε κώδικα καθόλου Συνιστώσες κλειδιά ενός WordPress Site Υπάρχουν μερικά πράγματα που χρειάζονται αρχικά εξήγηση πριν φτάσουμε στα πολύ βαθύτερα. Ελλείψει ενός καλύτερου όρου, θα τα αποκαλούμε συνιστώσες. Οι συνιστώσες αντιπροσωπεύουν τα κύρια μέρη ενός ιστότοπου WordPress, που περιλαμβάνει τα ίδια τα αρχεία που χρησιμοποιεί και τη βάση δεδομένων που στεγάζει όλα τα δεδομένα. Μαζί, αυτά τα δύο συστατικά, τα αρχεία και η βάση δεδομένων, δημιουργούν την ιστοσελίδα για τον ιστότοπο σας. Μόλις δημιουργούνται, υπάρχουν δύο είδη για αυτές τις ιστοσελίδες, η περιοχή Admin που μόνο ο ιδιοκτήτης μπορεί να δει και οι δημόσιες σελίδες που μπορούν να τις δει όλος ο κόσμος Αρχεία του πυρήνα WordPress Όταν μπορείτε να μεταβείτε στο WordPress.org και να κατεβάσετε ένα αντίγραφο του WordPress, στη συνέχεια μπορείτε να μεταφορτώσετε τα αρχεία πυρήνα WordPress. Είναι ένας μεγάλος φάκελος με αρχεία και μερικούς υποφακέλους με ακόμα περισσότερα αρχεία. Μόλις κατεβάσετε και αποσυμπιέσετε το πακέτο WordPress, θα παρατηρήσετε ότι τα περισσότερα από τα ονόματα αρχείων και φακέλων που αρχίζουν με ένα πρόθεμα «wp-». Τα αρχεία πυρήνα WordPress είναι αυτά που το κάνουν ένα πλήρες λογισμικό πακέτο. Τα περισσότερα από αυτά τα αρχεία δεν θα χρειαστεί να τα πειράξετε ποτέ. Μερικά από αυτά θα τα τροποποιήσετε πολύ σπάνια, ενώ ένα ορισμένο υποσύνολο αυτών των αρχείων θα τα επεξεργαστείτε όταν θέλετε να διαμορφώσετε το template σας. 31

32 4.8. Βάση δεδομένων WordPress Για να εγκατασταθεί και να λειτουργήσει το WordPress, θα πρέπει να συσταθεί και να ρυθμίσετε μια βάση δεδομένων MySQL. Τα αρχεία πυρήνα WordPress δεν περιέχουν πραγματικά το περιεχόμενο του δικτυακού σας τόπου, παρέχουν απλώς την λειτουργικότητα που απαιτείται για να εμφανίσετε το περιεχόμενο που αποθηκεύεται στη βάση δεδομένων. Όλα τα posts, οι ρυθμίσεις των plugins και οι επιλογές των ρυθμίσεων του ιστότοπου περιέχονται στη βάση δεδομένων. Αυτό αποτελεί κομμάτι μιας αφηρημένης έννοιας, δεδομένου ότι η βάση δεδομένων είναι κάτι που μπορεί να μη δείτε ποτέ. Δεν είναι καν ένα «αρχείο» στο διακομιστή σας που θα μπορούσατε να το δείτε και να το κατεβάσετε (εκτός εάν πρόκειται για ένα αντίγραφο ασφαλείας). Παρά το γεγονός ότι αυτό είναι μια αόριστη και αφηρημένη οντότητα, η βάση δεδομένων είναι αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό μέρος του ιστότοπου στο WordPress. Όλες τις θέσεις, σελίδες, αναθεωρήσεις, σχόλια, χρήστες και όλα τα άλλα περιεχόμενα και ρυθμίσεις κατοικούν αποκλειστικά μέσα στη βάση δεδομένων. Ακόμα κι αν είχατε μια πλήρη κατάρρευση του διακομιστή και χάσετε τα πάντα, με ένα αντίγραφο ασφαλείας της βάσης δεδομένων μπορούμε να τα επαναφέρουμε όλα. Θα μπορούσαμε να επανεγκατάστησουμε το WordPress και να το επαναφέρουμε στην κατάσταση που προέκυψε το πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά, αν έχετε χάσει, επίσης, τη βάση δεδομένων, θα έχετε χάσει κάθε ενιαίο κομμάτι του περιεχομένου στον ιστότοπο σας για πάντα. Με άλλα λόγια, μη χάσετε την βάση δεδομένων σας Back End Το back end του WordPress, γνωστό και ως περιοχή Admin, είναι το μέρος του WordPress που παρατηρείται μόνο από τους διαχειριστές και τους συντάκτες του ιστοτόπου. Μπορούμε να δούμε αυτόν τον τομέα άμεσα μέσω ενός web browser και χρησιμοποιείται για να δημιουργήσουμε και να ελέγξουμε όλα τα περιεχόμενα. Είναι ουσιαστικά μια μυστική περιοχή όπου οι κανονικοί επισκέπτες δε βλέπουν ποτέ και πιθανόν δεν νοιάζονται για αυτή Front End Το τελικό αποτέλεσμα αυτών των διαφορετικών συνιστωσών WordPress είναι το τμήμα του ιστοτόπου που οι επισκέπτες πραγματικά να βλέπουν και ενδιαφέρονται, το front end. Το front end κομμάτι του WordPress αποτελείται από όλες τις σελίδες 32

33 που είναι διαθέσιμες στο κοινό. Θέσεις, σελίδες, αρχεία, τα πάντα. Οπότε ας τα βάλουμε μαζί και να δούμε πώς παράγεται το front end. Πρώτον, το περιεχόμενο που δημιουργείτε στην περιοχή Admin αποθηκεύεται στη βάση δεδομένων. Στη συνέχεια, τα αρχεία πυρήνα αλληλεπιδρούν με τη βάση δεδομένων για να καταστήσει την ιστοσελίδα ορατή στους επισκέπτες Προτεινόμενα Plugins Τα πρόσθετα είναι σπουδαία εργαλεία τα οποία επεκτείνουν τη λειτουργικότητα του Wordpress. Ο πυρήνας του Wordpress είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε να ενισχύει την ευελιξία και να ελαχιστοποιεί την άχρηστη παραγωγή κώδικα. Ένα πρόσθετο προσφέρει επιπλέον λειτουργίες και χαρακτηριστικά ώστε ο developer να υφάνει την ιστοσελίδα σύμφωνα με τις ανάγκες του. Πολλά πρόσθετα είναι δωρεάν και μπορεί κανείς να τα βρει σε πολλές τοποθεσίες, εντούτοις είναι πλήρως αρχειοθετημένα και ταξινομημένα στην επίσημη ιστοσελίδα. Ο χρήστης μπορεί να κάνει μια αναζήτηση με κατάλληλες λέξεις-κλειδιά και να εμφανίσει τα αποτελέσματα σύμφωνα με διάφορα φίλτρα, όπως σύμφωνα με τη δημοτικότητα ενός προσθέτου, το πόσο ψηλά έχει βαθμολογηθεί, κλπ. Η φύση των plugins είναι ότι παρέχουν στο WordPress μια συμπληρωματική λειτουργικότητα που δεν μπορεί να απαιτηθεί από την κάθε ιστοσελίδα. Έτσι οι δημιουργοί του, αντί να προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα εκατομμύριο χαρακτηριστικά στον πυρήνα WordPress, έχουν αναθέσει τη συγκεκριμένη λειτουργικότητα ανάπτυξης plugin στην ακμάζουσα κοινότητα του WordPress. Προγραμματιστές βλέπουν την ανάγκη (ή την ευκαιρία), δημιουργούν ένα plugin και το αφήνουν ελεύθερο προς τους χρήστες. Αν το plugin είναι αρκετά δημοφιλής και έχει νόημα να ενσωματωθεί στον πυρήνα WordPress, τότε κάποια στιγμή αυτό θα συμβεί. Ακόμα κι έτσι, εξακολουθούν να υπάρχουν μια σειρά από κορυφαία plugins που, για οποιοδήποτε λόγο, δεν έχουν ακόμη ενσωματωθεί πάνω στον πυρήνα. Στη συνέχεια ακολουθούν μερικά από τα καλύτερα και ιδιαίτερα χρήσιμα για σχεδόν οποιοδήποτε WordPress ιστότοπο. 33

34 Google XML Sitemaps Αυτό το plugin θα δημιουργήσει ένα συμβατό με τη Google XML-Sitemap με τον ιστότοπο του WordPress. Υποστηρίζει όλες τις σελίδες που δημιουργούνται με το WordPress. Κάθε φορά που μπορείτε να επεξεργαστείτε ή να δημιουργήσετε ένα post, το sitemap θα ενημερωθεί σε όλες τις μεγάλες μηχανές αναζήτησης που υποστηρίζουν το πρωτόκολλο sitemap, όπως Google, Yahoo!, MSN/Bing και Ask.com. Αυτό είναι ένα εξαιρετικά εύκολο plugin στην ενεργοποίηση του που μπορεί να σας βοηθήσει, ώστε οι μηχανές αναζήτησης να βρουν κάθε τελευταία γωνία της ιστοσελίδας σας Database Manager Ισχυρή διαχείριση της βάσης δεδομένων εντός του χώρου του WordPress Admin. Η διαχείριση της βάσης δεδομένων καθιστά πιο εύκολα λειτουργίες όπως του backup, τη βελτιστοποίηση, επισκευή και την εκτέλεση διάφορων άλλων εργασιών διαχείρισης στη βάση δεδομένων W3 Total Cache Ενισχύει την απόδοση της ιστοσελίδας (δηλαδή, πόσο γρήγορα φορτώνει) συνδυάζοντας μια ποικιλία από τεχνικές: αρχείο προσωρινής αποθήκευσης, προσωρινή αποθήκευση του ερωτήματος δεδομένων, αρχεία minifying/συμπίεσης/συνδυασμού, CDN ολοκλήρωσης και άλλα WP-DBManager Δεν υπάρχει τίποτα πιο σημαντικό και ζωτικής σημασίας για την ιστοσελίδα WordPress τροφοδοτείται από τη μυστηριώδη βάση δεδομένων που ζει στο διακομιστή σας. Αν καταστραφεί ολόκληρος ο διακομιστής, αλλά είχατε ένα πρόσφατο αντίγραφο ασφαλείας της βάσης δεδομένων σας, τότε όλα είναι καλά. Ανάμεσα σε άλλα χρήσιμα χαρακτηριστικά γνωρίσματα όπως on-demand αντίγραφα ασφαλείας και βελτιστοποίηση της βάσης δεδομένων, μπορείτε να έχετε αυτό το plugin να σας αποστέλνει με τη βάση δεδομένων σε καθορισμένα χρονικά διαστήματα. 34

35 All in One SEO Pack Το νούμερο ένα σημείο είναι το All-in-One SEO Pack, γιατί αυτό δημιουργεί αυτόματα μια κατάλληλη μετα-ετικέτα περιγραφής για κάθε θέση των σελίδων με βάση το περιεχόμενο τους. Αυτά που δημιουργούνται αυτόματα μετα περιγραφές ελέγχουν τι εμφανίζεται ως το περιγραφικό κείμενο στα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης. Όπως μπορείτε να φανταστείτε, αυτές οι περιγραφές είναι πολύ σημαντικό, επειδή βοηθούν τους χρήστες να αποφασίσουν που να κάνουν κλικ για να συνδεθούν. Εκτός από την παροχή της αυτοματοποιημένης λειτουργίας, το plugin αυτό μας επιτρέπει επίσης να παρακάμπτουμε τις προεπιλεγμένες ρυθμίσεις και ατομικά τον έλεγχο των περιγραφών meta, θέση τίτλος, λέξεις-κλειδιά για κάθε θέση και σελίδα στον ιστότοπο μας Akismet Ελέγχει τα σχόλια ώστε να δει ο διαχειριστής ποια μοιάζουν με spam και ποια όχι. Υπάρχει δυνατότητα διαχείρισης των spam σχολίων, τα οποία αυτόματα διαγράφονται μετά από το πέρας των δεκαπέντε ημερών HelloDolly Μπορεί να πει κανείς ότι το πρόσθετο αυτό συμβολίζει την ελπίδα και τον ενθουσιασμό μιας ολόκληρης γενιάς συνοψισμένο σε ένα τραγούδι δυο λέξεων, το οποίο δεν είναι άλλο από το δημοφιλές HelloDolly του LouisArmostrong. Είναι το πρώτο επίσημο πρόσθετο που δημιουργήθηκε. Όταν είναι ενεργό, εμφανίζεται ένας τυχαίος στίχος του τραγουδιού πάνω δεξιά στον Πίνακα Ελέγχου Χρήστες, Ρόλοι και Δικαιώματα Το WordPress παρέχει εξαιρετική υποστήριξη για πολλούς χρήστες. Οποιοδήποτε blog που υποστηρίζεται από το WordPress είναι σε θέση να υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών χρηστών, ικανό να εκτελεί ένα διαφορετικό σύνολο των ρόλων. Ο όρος «χρήστες» αναφέρεται σε καθέναν που μπορεί να καταχωρηθεί στον ιστότοπο μας. Αυτό που πραγματικά καθορίζει ένα χρήστη, ωστόσο, είναι οι διαφορετικές λειτουργίες που τους επιτρέπεται να κάνουν. Τα πράγματα που μπορούν να κάνουν οι χρήστες ονομάζονται «ρόλοι» τα οποία εξ ορισμού περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: 35

36 Super Admins - Οι Super Admins είναι οι «παντοδύναμοι» χρήστες που έχουν πλήρη έλεγχο στα πάντα, αλλά υπάρχουν μόνο όταν χρησιμοποιούμε πολλές τοποθεσίες για μια ιστοσελίδα. Administrators - Οι Administrators έχουν τα ίδια προνόμια με τους Super Admins, έχουν πλήρη πρόσβαση και έλεγχο για τα πάντα, εκτός από τη δυνατότητα να ελέγχουν πολλές ιστοσελίδες μαζί. Editors - Οι Editors μπορούν να δημοσιεύσουν και να επεξεργασθούν τις δημοσιεύσεις και να διαχειριστoύν τα posts των άλλων. Authors Οι Authors μπορούν να δημοσιεύσουν και να επεξεργαστούν τα δικά τους posts και όχι των άλλων. Contributors Οι Contributors μπορούν να γράψουν και να διαχειριστούν τα δικά τους posts, αλλά δεν μπορούν να τα δημοσιεύσουν. Subscribers Οι Subscribers είναι επισκέπτες που έχουν εγγραφεί στην ιστοσελίδα μας. Τα δικαιώματα τους δεν διαφέρουν από αυτά των επισκεπτών, αλλά δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την ιστοσελίδα μας γιατί έχουν εγγραφεί σε αυτή. Σε κάθε ένα από αυτούς τους ρόλους μπορεί να αποδοθούν οποιαδήποτε συγκεκριμένα δικαιώματα, ή «δυνατότητες». Όταν εφαρμόζεται σε ένα συγκεκριμένο ρόλο, δυνατότητες που επιτρέπουν σε όλους τους χρήστες των εν λόγω ιδιαίτερο ρόλο τότε μπορούμε να κάνουμε πράγματα, όπως να δημοσιεύσουμε περιεχόμενο, να επεξεργασθούμε τα posts, να διαχειριζόμαστε σχόλια και ούτω καθεξής. Δεν υπάρχει κανένα όριο στο οποίο μπορείτε να ενεργοποιήσετε δυνατότητες για ένα ιδιαίτερο ρόλο. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να δώσετε στους Subscribers περισσότερες δυνατότητες από τους διαχειριστές. Ολόκληρο το σύστημα διαχείρισης χρηστών είναι εξαιρετικά ευέλικτο και μας επιτρέπει να προσαρμόζουμε και να το διαμορφώνουμε κατά τη διάρκεια εγκατάστασης του WordPress, ακόμη και για τις πιο πολύπλοκες εφαρμογές CMS. Η ταυτόχρονη λειτουργία είναι ένα βασικό συστατικό των δυνατοτήτων CMS WordPress και μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω με μια ποικιλία των plugins Widgets Δεν υπάρχει αντίστοιχη ονομασία στα ελληνικά για τα widgets. Μπορούμε να τα περιγράψουμε ως πολύ μικρές εφαρμογές, οι οποίες ενίοτε αποτελούνται από μια ή 36

37 δυο γραμμές κώδικα. Τα widgets στο Wordpress προσθέτουν συγκεκριμένο περιεχόμενο συνήθως στις ακριανές μπάρες (sidebars) της ιστοσελίδας. Τα widgets αρχικά σχεδιάστηκαν ώστε να παρέχουν στο χρήστη ένα απλό τρόπο ελέγχου δομής και σχεδιασμού ενός θέματος. Δεν απαιτούν ειδικές γνώσεις κώδικα. Μπορούν να προστεθούν, να αφαιρεθούν και να επανατοποθετηθούν από τον Πίνακα Ελέγχου, μέσω της διαδικασίας των επιλογών: Εμφάνιση >Widgets. Η σειρά και η τοποθέτησή τους καθορίζεται από το αρχείο functions.php, που περιλαμβάνεται στο ενεργό θέμα του Wordpress. Μερικά widgets προσφέρουν δυνατότητες προσαρμογής και επιλογές, όπως η συμπλήρωση μιας φόρμας, οι ενδείξεις για τον καιρό, η μετάφραση και άλλα τέτοια χαρακτηριστικά Δομή και αρχιτεκτονική του Wordpress Η δομή των φακέλων Φάκελος Εφαρμογών (Application Directory) Αρχεία Πυρήνα (core files), όπως wp-settings.php, wp-config.php κ.α. /wp-admin (λειτουργεί σαν ένα mini-siteγια να ελέγχει την εφαρμογή με το δικό του css) /wp-includes (περιλαμβάνει τις κλάσεις, τις βιβλιοθήκες, scripts, εικόνες) /wp-content (περιλαμβάνει τα πρόσθετα, τα θέματα και ότι έχει να κάνει με το περιεχόμενο) Η δομή της Βάσης Δεδομένων wp_comments: καταχωρούνται στον ομώνυμο πίνακα της βάσης 37

38 wp_commentmeta: πληροφορίες σχετικά με τα σχόλια (ώρα, κλπ) wp_links: πληροφορίες σχετικά με τους συνδέσμους wp_options: οι διάφορες επιλογές του χρήστη wp_postmeta: πληροφορίες σχετικά με τις αναρτήσεις wp_posts: το περιεχόμενο των αναρτήσεων και των σελίδων wp_terms: οι κατηγορίες των σελίδων και των αναρτήσεων wp_term_relationships: ο συσχετισμός των αναρτήσεων με τις κατηγορίες wp_term_taxonomy: η ιεραρχία των κατηγοριών, συνδέσμων, κλπ. wp_usermeta: πληροφορίες για τους εγγεγραμμένους χρήστες wp_users: η λίστα των χρηστών Γιατί επιλέξαμε Wordpress Λόγοι που ώθησαν στην επιλογή του Το Wordpress δε δημιούργησε καλές εντυπώσεις όταν πρωτοβγήκε. Αρχικά, θεωρούνταν διεθνώς σαν ένα απλό λογισμικό που προοριζόταν για προσωπικά ιστολόγια. Στην πορεία όμως, η αληθινή δύναμη του Wordpress ήρθε στο φως. Το Wordpress μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατασκευή μιας ιστοσελίδας ειδήσεων, ηλεκτρονικού εμπορίου, κυβερνητικού οργανισμού, κλπ. Οι ιστοσελίδες κατασκευασμένες με Wordpress προσφέρουν πολύ περισσότερα από τα πέντε ή δέκα πλεονεκτήματα που ακούγονται συχνότερα. Μια ιστοσελίδα βασισμένο σε λογισμικό blogging (ιστολογίου) αποτελεί εξέλιξη του πως κατασκευάζονται οι καινούργιες και σύγχρονες ιστοσελίδες. Παρακάτω απαριθμούνται λόγοι που εξηγούν το γιατί οι ιστοσελίδες με χρήση Wordpress πλεονεκτούν σε σχέση με τα υπόλοιπα παραδοσιακά sites. 38

39 1. Εξοικονόμηση χρημάτων Δεν υπάρχει πλέον ανάγκη οι αλλαγές στο κείμενο και γενικά στο περιεχόμενο να γίνονται από κάποιον τρίτο ειδικό. Εκείνος που θέλει να φτιάξει τη σελίδα, εκείνος τη δημιουργεί και την τροποποιεί σύμφωνα με τις επιθυμίες του, εύκολα και χωρίς την παρέμβαση άλλου. Έτσι, τα χρήματα που θα έδινε κάποιος σε έναν ειδικό προγραμματιστή, μπορεί να τα δώσει σε πιο σημαντικά πράγματα, κατ επιλογήν φυσικά, όπως για παράδειγμα σε ένα καλό πρόσθετο. 2. Υψηλότερη προσβασιμότητα Αλλαγές και προσθήκη περιεχομένου στη σελίδα μπορούν να γίνουν από οποιονδήποτε υπολογιστή στον κόσμο με πρόσβαση στο internet. 3. Συνοχή Ανεξάρτητα με το πλήθος των αναρτήσεων ή των σελίδων που προστίθενται, οι επισκέπτες της ιστοσελίδας δεν φτάνουν σε σημείο να κουραστούν. 4. Φιλικό στην κοινωνική δικτύωση Μπορεί κανείς να ολοκληρώσει τις αναρτήσεις του μέσω γνωστών σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook, το twitter, κλπ., αντί να πηγαίνει στην καθεμία ξεχωριστά, να κάνει είσοδο και να ενημερώνει ότι προστέθηκε κάτι καινούργιο στην ιστοσελίδα του. 5. Πολυμέσα Μπορεί κανείς να προσθέσει εύκολα ήχο και βίντεο στις αναρτήσεις του. 6. Μηχανές αναζήτησης Η παραγωγή του κώδικα έχει συνοχή και δεν περιέχει εξεζητημένες εντολές HTML. Επίσης, με τη σωστή διαμόρφωση, μπορεί κανείς να προσαρμόσει κάθε σελίδα ή ανάρτηση ώστε να τους δώσει περισσότερες πιθανότητες να ανέβουν ψηλά στα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης. 7. Προσέλκυση των μηχανών Καθώς ποστάρει κανείς περισσότερο περιεχόμενο, αυτή η ενέργεια θα προσελκύσει τα λεγόμενα Googlerobots και τις άλλες μηχανές αναζήτησης σα μαγνήτης. Τα εικονικά αυτά robot θα ψάξουν ολόκληρη την ιστοσελίδα, αναζητώντας νέο περιεχόμενο και νέες σελίδες, τις οποίες μπορούν να ενσωματώσουν στον κατάλογο των αποτελεσμάτων. Οι νέες σελίδες θα κατηγοριοποιηθούν σε ώρες, ακόμα και λεπτά αφού προστεθούν στην ιστοσελίδα. 8. Δυνατότητα επέκτασης Δε χρειάζεται να ενημερώσει κανείς την πλοήγηση καθώς προσθέτει νέες σελίδες. Οι σύνδεσμοί τους θα προστεθούν αυτόματα 39

40 βασισμένοι σε ποια κατηγορία αντιστοιχούν οι αναρτήσεις και οι σελίδες. Αυτό συμβαίνει στο χώρο του διαχειριστή, αντί να τροποποιούνται χειροκίνητα τα javascript μενού και τα πολύπλοκα php αρχεία. 9. Γρήγορη εκμάθηση Μαθαίνοντας να τροποποιεί κανείς το περιεχόμενο, να προσθέτει νέες σελίδες, φωτογραφίες είναι τόσο εύκολο (ή ακόμα και ευκολότερο) όσο να μάθει κανείς το Microsoft Word. Ανακαλύπτοντας μια φορά τις διαδικασίες, δε μένει κανείς αρχάριος για πολύ. Χάρη στην πληθώρα οδηγιών και tutorials που υπάρχουν online, μπορεί κανείς να μάθει πολύ γρήγορα αυτά που χρειάζεται. 10. Βελτιωμένη ασφάλεια Ένα από τα επιχειρήματα εναντίον του Wordpress ή οποιουδήποτε άλλου blog λογισμικού που χρησιμοποιούν πρόσθετα, είναι ότι χάκερς μπορούν να εισβάλουν στην ιστοσελίδα. Στην πραγματικότητα, το αντίθετο ισχύει: Αν γίνει σωστά η εγκατάστασή του, η ιστοσελίδα είναι ασφαλής από χάκερ περισσότερο από ένα κοινό website. Αυτό συμβαίνει γιατί η διαδικασία της εγκατάστασης είναι σύνθετη και έχει παραμέτρους που καθορίζουν την ασφάλεια της σελίδας σε διάφορα επίπεδα. 11. Ενθαρρύνει τους επισκέπτες Καθώς νέο περιεχόμενο προστίθεται συχνά, ολοένα και περισσότεροι επισκέπτες ενθαρρύνονται να μπουν στην ιστοσελίδα. Εδώ παίζουν ρόλο τα λεγόμενα RSS feeds (RealSimpleSyndication) τα οποία στέλνουν αυτόματα ειδοποιήσεις μέσω mail ότι ανέβηκαν νέες αναρτήσεις. Αυτές οι ανακοινώσεις ωθούν τους παλιούς επισκέπτες να επανέλθουν στην ιστοσελίδα να διαβάσουν πχ. τη συνέχεια ενός άρθρου. Αυτό δεν είναι απλά το μέλλον της εξέλιξης της επικοινωνίας σε μερικά χρόνια, αλλά το πώς είναι τώρα, στις μέρες μας. 12. Αμφίδρομη επικοινωνία με τους επισκέπτες Μέσω της χρήσης των σχολίων, δεν υπάρχει πλέον ο περιορισμός της μονόδρομης επικοινωνίας με τους επισκέπτες, όπως θα ήταν σε ένα παραδοσιακό website. Φυσικά, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να προσθέσει κανείς μια φόρμα «Επικοινωνήστε μαζί μας», αλλά τα σχόλια επιτρέπουν αμφίδρομη συζήτηση μεταξύ του συγγραφέα και του αναγνώστη. Επίσης, κάθε φορά που κάποιος κάνει ένα σχόλιο σε μια ανάρτηση, οι λέξεις-κλειδιά που συμπεριλαμβάνονται σε καθεμία, βοηθάνε στο να γίνει καλύτερη αναζήτηση. 13. Γρήγορη ενημέρωση περιεχομένου Κάνοντας συχνές αναρτήσεις και μοιράζοντας κανείς την άποψή του μέσω ενός blog αυξάνει τη δυνατότητα σύναψης στενότερων σχέσεων με ένα κοινό, απ ότι μέσω ενός παραδοσιακού website. Γιατί 40

41 συμβαίνει αυτό; Γιατί τα κοινά websites καθυστερούν πολύ στη μορφοποίηση. Ακόμα και όταν ανοίξει κανείς το Dreamweaver και αντιγράψει μια σελίδα ώστε να την επεξεργαστεί και να δημιουργήσει μια νέα, πάλι θα πρέπει να φορμάρει το περιεχόμενο, να το ανεβάσει στο σωστό directory, να θέσει τα δικαιώματα, κλπ. Η προσθήκη νέων σελίδων στο Wordpress γίνεται κυριολεκτικά σε λίγα δευτερόλεπτα. Καμιά φορά δεν υπάρχει η χρονική πολυτέλεια του να προσθέτεις περιεχόμενο με τον παραδοσιακό τρόπο. Και όταν το περιεχόμενο έχει να κάνει με δραστηριότητες σε μια επιχείρηση, η ταχύτητα ανανέωσης είναι σημαντικός παράγοντας. 14. Άμεση αναγνώριση των δημοφιλέστερων θεμάτων στο κοινό Αν κάποιος για παράδειγμα, δημιουργήσει δέκα αναρτήσεις με ένα-δυο σχόλια στην καθεμία, ή ακόμα και κανένα, και ξαφνικά δημιουργήσει μια ανάρτηση η οποία αποφέρει δέκα και πλέον σχόλια, καταλαβαίνει αμέσως ότι το θέμα της ανάρτησης προκαλεί ενδιαφέρον. Αυτή είναι μια χρήσιμη ευκαιρία που δεν υπάρχει συνήθως σε ένα κοινό website, εκτός αν πληρώσει κανείς για έρευνες και συλλογή στατιστικών στοιχείων. 15. Αυτόματη σύνδεση RSS Οι αναρτήσεις των blog αυτόματα μετατρέπονται σε RSS ενημερώσεις και επιπλέον συνδέονται και με άλλα blogs. 16. Δωρεάν είσοδος στο Yahoo! Όταν υποβάλλει κανείς τις ενημερώσεις RSS χειροκίνητα στο Yahoo! δε χρειάζεται να πληρώνει το ποσό των $299, καθώς η ιστοσελίδα κατηγοριοποιείται δωρεάν στη μηχανή αναζήτησης. Επίσης, προσθέτοντας ενημερώσεις RSS, κατηγοριοποιείται γρηγορότερα η ιστοσελίδα. 17. Απόλυτος έλεγχος των συζητήσεων Στα κοινά websites, ο παραδοσιακός τρόπος επικοινωνίας με τους επισκέπτες ήταν να προσθέσει κανείς ένα forum ή ένα χώρο chat. Το πρόβλημα με αυτό τον τρόπο ήταν ότι έπρεπε να προστατεύονται οι αναρτήσεις από spammers και να διαγράφονται τυχόν συζητήσεις και ανεπιθύμητοι λογαριασμοί οι οποίοι απειλούσαν την ακεραιότητα της ιστοσελίδας. Με τα Wordpress ιστολόγια, αυτό άλλαξε. Ο διαχειριστής (ή ανάλογος ρόλος που έχει το αντίστοιχο δικαίωμα) ξεκινάει τη συζήτηση. Οι επισκέπτες σχολιάζουν, αλλά τα σχόλιά τους πρέπει πρώτα να εγκριθούν πριν κανείς τα δει ανεβασμένα στην ιστοσελίδα. Αυτός είναι ο καλύτερος και ασφαλέστερος τρόπος έναρξης επικοινωνίας, χωρίς άγχος δυσφήμισης της ιστοσελίδας από ανεπίτρεπτα σχόλια. 18. Αναθεώρηση των ιδεών Έχοντας τη δυνατότητα προσθήκης περιεχομένου στην ιστοσελίδα με έναν εύκολο, γρήγορο τρόπο, χωρίς την ανάγκη τεχνικών 41

42 γνώσεων, μπορεί να εκπλαγεί κανείς με το ότι ιδέες του «τι να προσθέσω» δεν αποτελούν πια πρόβλημα. Δεν υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να ανεβάσει κανείς σε blog. 19. Αυξημένη λειτουργικότητα με χαμηλότερο κόστος Μέσω των προσθέτων, τα οποία απαιτούν μια στάνταρ διαδικασία εγκατάστασης τριών βημάτων, μπορεί κανείς να απογειώσει τη λειτουργικότητα της ιστοσελίδας του, πολλές φορές με μηδαμινό κόστος. 20. Παγκόσμια πλατφόρμα Με τη σημερινή οικονομική κατάσταση, οι webdesigners και οι πάροχοι υπηρεσιών Internet εκμηδενίζονται όλο και πιο γρήγορα. Με τα κοινά websites, πολύ σπάνια ένας νέος πάροχος θα συμφωνήσει να συνεχίσει από εκεί που σταμάτησε ο πρώτος designer/developer. Το αποτέλεσμα θα είναι να χρεώσει ο νέος πάροχος τις υπηρεσίες του σαν να ξεκινούσε κανείς από το μηδέν. Αντίθετα, ο καθένας με βασικές γνώσεις PhP και MySql μπορεί να μπει στο site του Wordpress και να κάνει ότι πρέπει σαν να είναι στη θέση εκείνου που το ξεκίνησε. 21. Μειωμένη απώλεια εργασίας Το περιεχόμενο που άλλαξε, μπορεί να αποθηκευτεί αυτόματα καθώς κανείς πληκτρολογεί, ακόμα και αν δεν έχει δημοσιευθεί. 22. Συμβατότητα με κινητά Δε χρειάζεται η δημιουργία ενός δεύτερου website για κινητά τηλέφωνα. Το Wordpress αυτόματα αναγνωρίζει αν κάποιος προβάλλει την ιστοσελίδα μέσα από έναν webbrowser ή μια κινητή συσκευή και διαμορφώνει την σωστή και κατάλληλη προβολή και εμφάνιση στο καθένα από αυτά Πού υπερέχει το Wordpress σε σχέση με τα υπόλοιπα CMS Σκοπός: Σε αντίθεση με το JOOMLAή το DRUPAL, τα οποία σχεδιάστηκαν για να εξυπηρετήσουν σκοπούς των χρηστών, το Wordpress σχεδιάστηκε για να επιλύει προβλήματα. Οι bloggers που αντιμετώπιζαν τυχόν προβλήματα, χρησιμοποιώντας το Wordpress, τους παρείχε υπηρεσίες ώστε να λυθούν τα προβλήματα. 42

43 Ευκολία στη χρήση: Το Wordpressείναι το ευκολότερο CMSγια κάποιον που δεν έχει τεχνικές γνώσεις, όσον αφορά την εγκατάσταση και τη διαχείριση. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Οποιοσδήποτε μπορεί να δημιουργήσει ένα blog και να είναι έτοιμο μέσα σε λίγες ώρες. Από έναν πληροφορικό που θέλει να χτίσει ένα εταιρικό CMS χωρίς να κινδυνεύει να χάσει την υπόληψή του ούτε να μένει ανενημέρωτος σχετικά με την καινούργια τεχνολογία, μέχρι έναν απλό άνθρωπο που έχει ένα χόμπι άσχετο με την πληροφορική και θέλει να στήσει το προσωπικό του blog. Η ευχρηστία είναι ένα θέμα που το Joomla και το Drupal προσπαθούν να βελτιώσουν, ειδικά το Drupal που δεν έχει καν editor WYSIWYG (WhatYouSeeIsWhatYouGet). Ο παράγοντας του blog : Η συνεχής αναφορά του Wordpressως ένα λογισμικό blogging, αποτελεί ταμπού στην κοινότητά του. Αυτός ο παράγοντας όμως είναι εξαιρετικά ισχυρός και βοήθησε να καθιερωθεί το Wordpress ένα CMS όπως όλα τα υπόλοιπα. Ας σκεφτούμε τα παρακάτω: Ο ιστότοπος του Wordpressείναι ο 18 ος συχνότερα επισκεπτόμενος παγκοσμίως Σύμφωνα με τις νέες αναρτήσεις στην αρχική σελίδα του Wordpress, 3/11 των Blogτρέχουν σε δικό τους domainκαι το 1/11 (ή 9%) είναι στα κορυφαία websites, σύμφωνα με τηνalexa (εργαλείο στατιστικών μετρήσεων). Στην πραγματικότητα το Wordpressείναι μια επιτυχημένη πλατφόρμα bloggingκαθώς και το πιο επιτυχημένο παγκοσμίως. Η γενεαλογία του Wordpressως λογισμικό bloggingαποτελεί μέρος της επιτυχίας του σαν CMS, για τους εξής λόγους: 1. Όταν σχεδιάζεται ένα προϊόν για ένα συγκεκριμένο σκοπό, πάντα είναι πιο αποτελεσματικό. Το Drupal και το Joomla ανέκαθεν ήθελαν να είναι επεκτάσιμα. 2. Η πλατφόρμα κέρδισε περισσότερη αξιοπιστία όταν websites άρχισαν να το χρησιμοποιούνε. 3. Οι bloggers γνωρίζουν από περιεχόμενο και ο παγκόσμιος ιστός ασχολείται με περιεχόμενο. Γεγονός είναι ότι όλα τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου έχουν δημιουργηθεί για να κάνουν μια δουλειά για μας, δηλαδή να διαχειρίζονται 43

44 περιεχόμενο, όπως λέει και το όνομά τους. Όλα τα CMS (Wordpress, Joomla, Drupal, κλπ.) έχουν αυτή τη δυνατότητα. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, στις περισσότερες περιπτώσεις, οποιοδήποτε CMS μπορεί να κάνει μια δουλειά εξίσου καλά. Η επιλογή ενός CMS από ένα άλλο συνήθως καθορίζεται περισσότερο από παράγοντες που αναλύσαμε προηγουμένως Σύνοψη κεφαλαίου Στο κεφάλαιο αυτό αναφέραμε την ιστορία του Wordpress και τις δυνατότητές του, οι οποίες εξελίχθηκαν ραγδαία με την πάροδο των ετών. Ενώ αρχικά το Wordpress προοριζόταν αποκλειστικά για τη δημιουργία απλών ιστολογιών, στις μέρες μας είναι κατάλληλο για κάθε χρήση και δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τα υπόλοιπα CMS. Στη συνέχεια αναλύσαμε τις δυνατότητές του και τη δομή του καθώς και τα στοιχεία που το συγκροτούν, όπως είναι τα θέματα (themes), τα πρόσθετα (plugins) και τα widgets. Επίσης, αναλύσαμε τις κατηγορίες των χρηστών και τα δικαιώματα που έχει η καθεμία όσον αφορά τη διαχείριση του περιεχομένου. Τέλος, αναφέραμε τους σημαντικότερους λόγους που το κάνουν δημοφιλές καθώς και τους λόγους που επιλέχθηκε για την υλοποίηση του σκοπού της πτυχιακής εργασίας. 44

45 5. Συντηρώντας την ιστοσελίδα «υγιή» 5.1. Κρατώντας την ιστοσελίδα «υγιή» Όσο εύκολα μπορείς να δημιουργήσεις και να λειτουργήσεις ιστοσελίδες, blogs, ecommerce sites και προηγμένα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου στο WordPress, υπάρχει μία σημαντική προσπάθεια που πρέπει να γίνει προκειμένου να καθιερώσει και να διατηρήσει ασφαλή την ιστοσελίδα. Σε αυτό το κεφάλαιο, θα αναφερθούμε στους τρόπους που εφαρμόσαμε προκειμένου να κάνουμε την ιστοσελίδα που έχει στηθεί με τη βοήθεια της πλατφόρμας WordPress, αποτελεσματική και με ασφαλής Ασφαλίζοντας το WordPress Για κάθε ιστοσελίδα, μια ισχυρή στρατηγική ασφαλείας είναι απολύτως αναγκαία. Επειδή το WordPress είναι το πιο διάσημο λογισμικό blogging, αποτελεί ένα τεράστιο στόχο για κακόβουλες επιθέσεις. Ευτυχώς, η δημοτικότητα του WordPress είναι επίσης η μεγαλύτερη δύναμη του, γιατί χιλιάδες προγραμματιστές δημιουργούν συνεχώς και αναβαθμίζουν χρήσιμα plugins, θέματα, λειτουργίες, καθώς και τεχνικές. Όταν συνδυάζεται με τη μεθοδολογία του κλειδιού και άλλες πληροφορίες, αυτά τα εργαλεία μας δίνουν τα εφόδια ώστε να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια στο WordPress και να προστατευτεί από κακόβουλη δραστηριότητα, spam και άλλες απειλές. Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνουμε είναι η διασφάλιση ότι τα αρχεία μας είναι καλά προστατευμένα. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για την επίτευξη αυτού, όπως η ρύθμιση για τα δικαιώματα αρχείων, απενεργοποίηση προβολής του καταλόγου, κλείδωμα ευαίσθητων αρχείων και χρησιμοποιώντας πάντα τη νεότερη έκδοση του WordPress. Παρακάτω θα αναφερθούμε λεπτομερώς για το πώς αναπτύσσουμε αυτές τις στρατηγικές ασφαλείας. 45

46 5.3. Περιορισμοί ασφαλείας στα αρχεία Αν και είναι πιθανό ότι ο web host σας έχει ήδη προβεί στη βέλτιστη ρύθμιση των δικαιωμάτων ή δικαιωμάτων πρόσβασης για τους καταλόγους και τα αρχεία, είναι μια καλή ιδέα να εξετάσουμε κάθε ένα από αυτά για να εξασφαλίσουμε τη σωστή ασφάλεια. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να το πράξουμε, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου δικαιώματα απευθείας στο διακομιστή μέσω εσωτερικής λίστας αρχείων, είτε χρησιμοποιώντας έναν καλό FTP client, ώστε να συνδεθούμε και να τα ελέγξουμε από απόσταση. Πολλοί λογαριασμοί hosting αυτές τις μέρες παρέχουν καταχωρήσεις ευρετηρίου που εμφανίζουν εμφανώς το επίπεδο συγκεκριμένων δικαιωμάτων για κάθε φάκελο και το αρχείο στο πλαίσιο του συστήματος αρχείων. Ρύθμιση δικαιωμάτων των φακέλων Εργαλεία Server administration όπως το cpanel είναι παρόμοια. Η ρύθμιση της άδειας για κάθε αρχείο καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο το αρχείο επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί. Στα Unix συστήματα, υπάρχουν τρεις ρυθμίσεις για τα συγκεκριμένα δικαιώματα: Read - παραχωρεί τη δυνατότητα να διαβάσουμε το περιεχόμενο αρχείων καταλόγων και τα ονόματα αρχείων Write - παραχωρεί τη δυνατότητα να τροποποιήσουμε το αρχείο ή τα ονόματα καταλόγων και το περιεχόμενο τους Execute - παραχωρεί τη δυνατότητα να εκτελέσουμε ή να επεξεργαστούμε τα περιεχόμενα των αρχείων και να διασχίσουμε τα αρχεία σε έναν κατάλογο Στον server, τα WordPress αρχεία θα πρέπει να ανήκουν στο λογαριασμό χρήστη και να είναι εγγράψιμα από το όνομα χρήστη που χρησιμοποιούμε. Σε γενικές γραμμές, τα κατάλληλα δικαιώματα για τα αρχεία είναι ήδη για αυτο-εγκατεστημένα στις εκδόσεις του WordPress. Τις περισσότερες φορές, δεν χρειάζεται να ασχοληθούμε με τα δικαιώματα αρχείων. Εξαιρέσεις περιλαμβάνουν καταστάσεις όπου είμαστε αντιμέτωποι με σφάλματα αδειών, τη ρύθμιση παραμέτρων των αρχείων ή καταλόγων που ασχολούνται με τα plugins, ή εξασφάλιση ρυθμίσεων για λόγους ασφαλείας. Με άλλα λόγια, αν δεν υπάρχει μία σαφής ανάγκη να τροποποιήσουμε τα δικαιώματα των αρχείων μας, ίσως δεν θα χρειαστεί να το κάνουμε. Ακόμα κι έτσι, όταν πρόκειται για την ασφάλεια της ιστοσελίδας μας, είναι καλό να βεβαιωθούμε ότι οι ρυθμίσεις για τα κατάλληλα δικαιώματα είναι σε ισχύ. 46

47 5.4. Αρχεία πυρήνα και καταλόγου WordPress Όλα τα αρχεία πυρήνα WordPress πρέπει να είναι writable μόνο από το λογαριασμό χρήστη του server. Οι προεπιλεγμένες ρυθμίσεις δικαιωμάτων για όλα τα αρχεία WordPress είναι Οι προεπιλεγμένες ρυθμίσεις δικαιωμάτων για όλους τους καταλόγους WordPress είναι Αυτές οι ρυθμίσεις εξασφαλίζουν ότι ο πυρήνας είναι writable μόνο από το λογαριασμό χρήστη και readable από τον server web και όλους τους άλλους Αρχείο Root.htaccess Η κωδικοποίηση του WordPress προτείνει πιο χαλαρή ρύθμιση των δικαιωμάτων για το αρχείο.htaccess, προκειμένου να είναι writable από το WordPress. Αυτό περιλαμβάνει αυτόματη δημιουργία των permalink κανόνων, καθιστώντας το πιο εύκολο για τους χρήστες. Μια καλύτερη ιδέα είναι να έχουμε τα δικαιώματα του.htaccess σε περιοριστικό επίπεδο, και στη συνέχεια να μπορούμε να προσθέτουμε αυτόματα τα απαιτούμενα permalink καταλόγου Αρχεία θέματος Κανονικά, Tα αρχεία ενός θέματος πρέπει να διαθέτουν τα ίδια δικαιώματα με τα αρχεία του πυρήνα WordPress, ωστόσο, εάν θέλουμε κάποια στιγμή να χρησιμοποιήσουμε το πρόγραμμα επεξεργασίας που υπάρχει μέσα στο WordPress, ίσως χρειαστεί να ορίσουμε τα δικαιώματα, ώστε να κάνουμε τα αρχεία του θέματός group-writable. Αυτό μπορεί να μην είναι αναγκαίο ωστόσο Plugins Αν και πολλά plugins δουλεύουν μια χαρά με τα προεπιλεγμένα δικαιώματα αρχείου του WordPress, υπάρχουν ορισμένοι που απαιτούν το δικαίωμα write σε διάφορα αρχεία ή καταλόγους. Στην περίπτωση αυτή, μία από τις πιο κοινές προδιαγραφές είναι ότι ολόκληρος ο κατάλογος wp-content γίνεται writable. Αν συμβεί αυτό, θα αρχίσει με μια ρύθμιση δικαιωμάτων, που είναι όσο το δυνατόν πιο περιοριστική, όπως το 755. Αν αυτό δεν παρέχει επαρκή προνόμια στον server σας, τότε ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσουμε το 777, που δεν συνιστάται. 47

48 Κατάλογοι Υπάρχουν ζευγάρια από καταλόγους που μπορεί να χρειαστούν να είναι writable από to WordPress. Το πρώτο είναι o wp-content/cache κατάλογος, ο οποίος πρέπει να είναι writable για την προσωρινή αποθήκευση ώστε να λειτουργήσει σωστά. Το άλλο είναι ο wpcontent/uploads κατάλογος, ο οποίος πρέπει να είναι writable για τους χρήστες ώστε να μπορούν να φορτώσουν το περιεχόμενο τους. Τα αρχεία και οι κατάλογοι που απαιτούν πρόσθετα δικαιώματα, δεν είναι απαραίτητη η χρήση του 777. Αν και σε ορισμένους διακομιστές, οι 777 άδειες είναι το μόνο πράγμα που λειτουργεί, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου μια λιγότερο ανεκτή ρύθμιση θα δουλέψει. Θέτοντας τα δικαιώματα στο 777 για αρχεία ή φακέλους, δίνεται το δικαίωμα στους εισβολείς να μπορούν να αξιοποιήσουν τις προαιρετικές ρυθμίσεις και να καταφέρουν να φορτώσουν κακόβουλο λογισμικό, να αποκτήσουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων σας και να αποκτήσουν τελικά τον πλήρη έλεγχο ολόκληρης της ιστοσελίδας Κρύβοντας το φάκελο wp-content Όταν κάνουμε εγκατάσταση του WordPress, στο server δημιουργείται ένας φάκελος wpcontent ο οποίος περιέχει όλα τα αρχεία του πυρήνα WordPress,τα plugins και τα θέματα που χρησιμοποιούμε. Για να αυξήσουμε την ασφάλεια του WordPress πρέπει να απενεργοποιήσουμε την προβολή του φακέλου wp-content. Όταν είναι ενεργοποιημένη η προβολή του φακέλου ή οποιοδήποτε άλλου καταλόγου, θα εμφανίζει κρίσιμα αρχεία (π.χ., index.html, index.php, κ.λπ.), προβάλλοντας τα στους εισβολείς. Η προβολή του όμως αποτελεί μεγάλο ρίσκο για την ασφάλεια της ιστοσελίδας μας. Εάν κάποιοι malicious χρήστες καταφέρουν και αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά τα αρχεία, στη συνέχεια θα μπορέσουν να αποκτήσουν πρόσβαση στη βάση δεδομένων μας και να κλέψουν ευαίσθητα δεδομένα ή να καταστρέψουν ολόκληρη την ιστοσελίδα. Η απενεργοποίηση προβολής του φακέλου είναι εύκολη και γίνεται με διάφορους τρόπους. Ανοίγουμε το αρχείο.htaccess ή τις ρυθμίσεις του Apache και προσθέτουμε πάνω πάνω την εντολή Options -Indexes Εάν όμως δε λειτουργήσει η παραπάνω μέθοδος στο.htaccess μπορούμε να προσθέσουμε ένα κενό αρχείο index.html ή index.php σε καθένα κατάλογο του WordPress. Αυτό γιατί περιλαμβάνει πολλά «ψεύτικα» αρχεία index σε διάφορους 48

49 καταλόγους όπως οι wpadmin,wp-content και wp-includes. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργούνται και να εμφανίζονται κενά αρχεία αντί για τη λίστα των αρχείων όταν κάποιος καταφέρει και αποκτήσει πρόσβαση στους καταλόγους μας. 6. Εγκατάσταση του WordPress Στο κεφάλαιο αυτό θα αναλύσουμε βήμα προς βήμα πως κάναμε την εγκατάσταση της πλατφόρμας του WordPress. Αφού έχουμε επιλέξει τον host που θα φιλοξενήσει την ιστοσελίδα μας και τα αρχεία που χρειάζονται για τη λειτουργία της είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε. Η τελευταία έκδοση του WORDPRESS είναι διαθέσιμη στην διεύθυνση Κατά την συγγραφή αυτής της πτυχιακής εργασίας χρησιμοποιήθηκε η έκδοση Η εγκατάσταση αρχικά θα γίνει τοπικά οπότε πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένας τοπικός εξυπηρετητής, πάνω στον οποίο θα στηθεί η ιστοσελίδα. Στην εργασία αυτή θα χρησιμοποιηθεί ο Apache HTTP. Όσον αφορά στη δημιουργία της βάσης δεδομένων στην οποία θα αποθηκεύονται όλες οι πληροφορίες που αφορούν την ιστοσελίδα θα χρησιμοποιηθεί η MySQL. Ακόμη, θα χρησιμοποιηθεί και το εργαλείο phpmyadmin με το οποίο θα διαχειριζόμαστε τη βάση δεδομένων που έχουμε. Όλα αυτά τα απαραίτητα εργαλεία τα συγκε-ντρώνει το BitnamiWORDPRESS! Stack. Το BitnamiWORDPRESS! Stack είναι ένα ελεύθερο και ανοικτό λογισμικό, που αποτελείται κυρίως από τον Apache HTTP Server, τη MySQL βάση δεδομένων και των διερμηνέων για scripts γραμμένα σε γλώσσες προγραμματισμού PHP και Perl. Με τη χρήση του προσομοιώνεται ο τοπικός υπολογιστής σε δικτυακό εξυπηρετητή. Από την διεύθυνση το πακέτο και συγκεκριμένα το Installer Έκδοση WORDPRESS το οποίο περιέχει: Apache MySQL PHP phpmyadmin

50 Βήμα 1 Κατεβάζουμε από τη σελίδα την τελευταία έκδοση του WordPress σε μορφή συμπιεσμένου αρχείου.zip και το αποθηκεύουμε στον υπολογιστή μας, και εκτελούμε το αρχείο. 50

51 Βήμα 2 Βάζουμε τα στοιχεία λογαριασμού που έχουμε δημιουργήσει στον host για να εισέλθουμε στον πίνακα ελέγχου και δημιουργείται η αντίστοιχη βάση δεδομένων. Συμπληρώνουμε απαραίτητα όλα τα πεδία, όπως τον τίτλο που θέλουμε να έχει η ιστοσελίδα μας, όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης για το διαχειριστή και το 51

52 επικοινωνίας. Αφού τα συμπληρώσουμε όλα αυτά πατάμε το εικονίδιο Install WordPress και στη συνέχεια εάν δεν προκύψει κάποιο σφάλμα και είναι όλα σωστά θα εμφανιστεί η σελίδα που ζητάει να βάλουμε τα στοιχεία του διαχειριστή Όταν συνδεθούμε θα εισέλθουμε στο διαχειριστικό μέρος της ιστοσελίδας μας. Ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στο μενού του WordPress που βρίσκουμε στα αριστερά,: Posts: Από εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε όλα τα άρθρα μας. Να γράψουμε νέα, να κάνουμε επεξεργασία παλαιότερων άρθρων, να δούμε και να επεξεργαστούμε τα tags των άρθρων μας και να επεξεργαστούμε τις κατηγορίες των άρθρων μας. Media: Από εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε τις εικόνες, τα βίντεο και τα αρχεία που ανεβάζουμε στο WordPress. Pages: Από εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε τις στατικές σελίδες της ιστοσελίδας μας. Να δημιουργήσουμε νέες σελίδες και να επεξεργαστούμε ήδη υπάρχουσες. Comments: Από εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε τα διάφορα σχόλια που αφήνουν οι χρήστες στην ιστοσελίδα μας. Appearance: Από εδώ μπορούμε να ελέγξουμε της εμφάνιση της ιστοσελίδας μας προς τον χρήστη. Plugins: Από εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε και να εγκαταστήσουμε plugins. Users: Εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε τους εγγεγραμμένους χρήστες μας. Tools: Εδώ το WordPress μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε εισαγωγή και εξαγωγή αρχείων (import-export). Settings: Τέλος εδώ μπορούμε να διαχειριστούμε όλες τις ρυθμίσεις συμπεριφοράς του WordPress. 52

53 6.1. Προσθήκη/Δημιουργία νέας δημοσίευσης Όπως είπαμε παραπάνω τα μέλη της ιστοσελίδας έχουν τη δυνατότητα να δημιουργούν και να προσθέτουν περιεχόμενο στις δικές τους σελίδες και στις Δημοσιεύσεις. Όλοι οι χρήστες, εκτός από το διαχειριστή έχουν την ιδιότητα του editor. Για να εισέλθει ένας χρήστης στο διαχειριστικό πρέπει να εισάγει στον browser τη διεύθυνση Στη συνέχεια θα εμφανιστεί το παράθυρο όπου θα του ζητηθεί να εισάγει τα στοιχεία του λογαριασμού. 53

54 Αφού τα εισάγει σωστά, εισέρχεται στο εσωτερικό του διαχειριστικού. Όπως είπαμε και προηγουμένως, επειδή όλοι οι υπόλοιποι χρήστες έχουν τη λειτουργία του editor οι επιλογές που εμφανίζονται είναι πολύ λιγότερες και περιορισμένες από αυτές του διαχειριστή. Στα αριστερά είναι η μπάρα εργασίας και ο χρήστης επιλέγει Posts -> Add New Το περιεχόμενο ενός άρθρου μπορεί να είναι απλό κείμενο, κώδικας html, εικόνες, link. Αυτές είναι οι δυνατότητες που παρέχονται από τον Editor του Wordpress. Για περισσότερες επιλογές που αφορούν την σύνταξη των άρθρων υπάρχουν πρόσθετα (modules) που εγκαθιστούν κάποιον άλλον Editor με περισσότερες δυνατότητες. Μέσω της σελίδας δημιουργίας νέου άρθρου δίνεται η δυνατότητα επιλογής των στοιχείων του άρθρου που θα εμφανίζονται όταν αυτό είναι δημοσιευμένο. Για παράδειγμα ορίζεται αν θα εμφανίζεται ο τίτλος του άρθρου, η κατηγορία στην οποία ανήκει, ο συντάκτης του και πολλά άλλα στοιχεία. Ελέγχει εάν είναι σωστό το περιεχόμενο και μετά στη δεξιά στήλη πρέπει να επιλέξει κατηγορίες για τη νέα δημοσίευση. Επιλέγοντας τις σωστές κατηγορίες και μετά από έναν έλεγχο ο χρήστης μπορεί να το δημοσιεύσει άμεσα χωρίς να περιμένει την έγκριση του διαχειριστή πατώντας στη δεξιά στήλη Publish. Εάν έχει ξεχάσει κάποιο από τα παραπάνω βήματα, το WordPress μας δίνει τη δυνατότητα να επεξεργαστούμε τη δημοσίευση ξανά, ακόμα να αλλάξουμε και την ημερομηνία δημοσίευσης. 54

55 6.2. Δημιουργία των κατηγοριών Για να λειτουργήσει ο παραπάνω τρόπος των δημοσιεύσεων έπρεπε να δημιουργήσουμε τις κατηγορίες που απαιτούνταν για να λειτουργήσει σωστά. Ας δούμε όμως τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε κατηγορίες στο WordPress και πως λειτουργούν αυτές. Μέσα στον πίνακα ελέγχου επιλέγουμε Posts -> Categories Για να δημιουργήσουμε τη νέα κατηγορία θα πρέπει να συμπληρώσουμε τα πεδία Name και Slug. Αυτά απαιτούνται για να γίνει ο σωστός διαχωρισμός των κατηγοριών και κάθε κατηγορία να αποκτήσει το μοναδικό της αριθμό ID. Αυτός ο αριθμός είναι πολύ σημαντικός γιατί μας δίνει τη δυνατότητα να τον χρησιμοποιούμε στις συναρτήσεις και στον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να εμφανίζουμε τις δημοσιεύσεις. 6.3 Δημιουργία Μενού Στο Wordpress, το περιεχόμενο (κείμενα, φωτογραφίες κτλ.) είναι εντελώς ανεξάρτητο από τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να εμφανίζεται αυτό το περιεχόμενο στην ιστοσελίδα. Για να εμφανιστεί το περιεχόμενο αυτό στην ιστοσελίδα, συνήθως πρέπει να δημιουργηθεί ένας σύνδεσμος σε αυτή, ο οποίος θα οδηγεί σε αυτό το περιεχόμενο. Ένας ή περισσότεροι σύνδεσμοι, ενσωματώνονται 55

56 συνήθως στην ιστοσελίδα με τη βοήθεια ενός μενού. Με τη χρήση των μενού, επιτυγχάνεται η πλοήγηση και η πρόσβαση στις διάφορες περιοχές της ιστοσελίδας. Τα μενού, είναι στην ουσία σύνδεσμοι (links) σε Τομείς (Sections), Κατηγορί-ες (Categories), Συστατικά (Components), ή εξωτερικές σελίδες. Αυτοί οι σύνδεσμοι ονομάζονται Στοιχεία Μενού (MenuItems). Κάθε μενού πρέπει να έχει έ-να αναγνωριστικό όνομα, το οποίο χρησιμοποιείται εσωτερικά από το Wordpress. Μέσω αυτών των Στοιχείων Μενού μπορούμε να περιηγηθούμε στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Η δημιουργία μενού γίνεται από τη καρτέλα APPEARANCE που βρίσκεται στον Πίνακα Ελέγχου του WORDPRESS. Πατώντας το κουμπί «Νέο εμφανίζεται η σελίδα για την δημιουργία του μενού στην οποία καθορίζονται ο τίτλος του μενού, το είδος μενού και μια μικρή περιγραφή. Η διαδικασία ολοκληρώνεται πατώντας το κουμπί Αποθήκευση. Για την πτυχιακή ορίστηκε ένα βασικό μενού, το MainMenu. Το MainMenu είναι το οριζόντιο μενού που βρίσκεται στο πάνω μέρος της ιστοσελίδας και το είδος του είναι STANDARD NAVIGATION. 56

57 6.4 Εγκατάσταση προτύπου για την ιστοσελίδα. Για να εμφανίζεται η ιστοσελίδα σύμφωνα με το πρότυπο που δημιουργήθηκε από το THEMEFOREST, πρέπει να εγκατασταθεί το συγκεκριμένο πρότυπο στο WORDPRESS. Η εγκατάστασή του γίνεται από την APPEARANCETHEMESADD NEW THEME. Μετά την επιλογή του path στο οποίο βρίσκεται το πρότυπο, ολοκληρώνεται η εγκατάστασή του μετά από το πάτημα του κουμπιού UploadandInstall. Στην συνέχεια εμφανίζεται μήνυμα επιβεβαίωσης της επιτυχούς εγκατάστασης του προτύπου. Η ενεργοποίηση του προτύπου γίνεται από την Διαχείριση Προτύπων. Σε μια λίστα εμφανίζονται τα πρότυπα για τον ιστότοπο και για την περιοχή διαχείρισης. 57