Οδηγός Εφαρμογής για το Σχεδιασμό Έργων Αποχέτευσης - ΕΕΛ μέσω ΣΔΙΤ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Transcript

1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Θεσμικό Πλαίσιο, Λειτουργία ΔΕΥΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ Σχετική νομοθεσία με εκτέλεση έργων στους ΟΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ Βασικά Δεδομένα Σχεδιασμού ΕΕΛ Βασικά Δεδομένα Σχεδιασμού έργων Δικτύου Αποχέτευσης ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III Διεθνής Πρακτική και Εφαρμογές ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV Σχέδια Προκηρύξεων και Συμβάσεων επιλογής Συμβούλων Προσυμβατικής Διαδικασίας ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V Το θεσμικό πλαίσιο ΣΔΙΤ στην Ελλάδα και συμβάσεις Παραχώρησης ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VI ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ ΓΛΩΣΣΑΡΙ TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 158

3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Θεσμικό Πλαίσιο, Λειτουργία ΔΕΥΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ Θεσμικό Πλαίσιο Έργων Αποχέτευσης και ΕΕΛ TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 159

4 Θεσμικό Πλαίσιο, Λειτουργία ΔΕΥΑ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΕΥΑ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΥΔΑΤΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Το θεσμικό πλαίσιο των ΔΕΥΑ προσδιορίζεται στο Ν.1069/80 «Περί Κινήτρων για την Ίδρυση Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης ( ΔΕΥΑ )» και κατά κανόνα, καλύπτουν πόλεις με πληθυσμό άνω των κατοίκων, εκτός Αττικής και Θεσσαλονίκης, όπου δραστηριοποιούνται η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, αντίστοιχα. Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης ( ΔΕΥΑ ) έχουν στην κυριότητά τους τα δίκτυα Ύδρευσης και είναι αρμόδιες για την μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκμετάλλευση, διοίκηση και λειτουργία τους, σύμφωνα με το Ν.1069/80,όπως αυτός ισχύει κάθε φορά. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της διαχείρισης των υδατικών πόρων η Ε.Ε. έχει θεσπίσει σημαντικά νομοθετικά εργαλεία όπως η Οδηγία - Πλαίσιο 2000/60 για μία κοινή πολιτική υδάτων στο χώρο της Ε.Ε., (ποταμών, λιμνών, παρακτίων και υπογείων υδάτων). Η Οδηγία 2000/60 η εφαρμογή της οποίας θα ολοκληρωθεί το 2015 δίνει προτεραιότητα στο πόσιμο νερό, καθιερώνει την αρχή "ο ρυπαίνων πληρώνει " και ενθαρρύνει όλους τους πολίτες να συμμετέχουν στην προστασία και διαχείριση των υδάτων. H Οδηγία 2000/60 ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο με τον ν. 3199/2003. Στόχος του νέου θεσμικού πλαισίου είναι ο εξορθολογισμός της υδατικής πολιτικής, η προσαρμογή της στην αρχή της αειφόρου ανάπτυξης και εναρμόνισή της με τις άλλες συναφείς πολιτικές με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής των πολιτών της Χώρας μας. Είναι πλέον κοινή διαπίστωση ότι η προστασία του υδατικού περιβάλλοντος μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την ενοποίηση πολιτικών και ενεργειών που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας του νερού. Οι ΔΕΥΑ και γενικότερα οι επιχειρήσεις ύδρευσης αποχέτευσης της χώρας μας έχουν σημαντική ευθύνη, τόσο όσον αφορά στην προστασία και ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, όσο και στην προστασία της δημόσιας υγείας και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι ΔΕΥΑ έχουν προτείνει ένα Γενικό Σχέδιο Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων της Χώρας, που βασίζεται σε σύγχρονα και αποτελεσματικά μέτρα που στοχεύουν : Στην εφαρμογή Ενιαίας Διαχείρισης Υδατικών πόρων : α) Κεντρικά με τη δημιουργία Ενιαίου Δημόσιου Φορέα β) Περιφερειακά Στη συστηματοποίηση και την επέκταση της συλλογής και επεξεργασίας βασικών δεδομένων ποσότητας ( διαθεσιμότητας και χρήσης ) και ποιότητας των υδάτων. Στην καθιέρωση, στην πράξη, του νερού ως εθνικού αγαθού, που θα ανήκει στο κοινωνικό σύνολο και θα εξυπηρετεί τις αναπτυξιακές ανάγκες του. Στην καθιέρωση ως υδατικών πόρων των προ-επεξεργασμένων εκροών υγρών αποβλήτων και άλλων περιθωριακών υδάτων, που είναι δυνατόν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν. Στη θεσμοθέτηση ποιοτικών κριτηρίων κατά χρήση νερού, που θα λαμβάνει υπ όψη της τη νομοθεσία της Ε.Ε TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 160

5 Στον ορθολογικό προγραμματισμό των έργων υδατικών πόρων, σε ό,τι αφορά στη μελέτη, την αξιοποίηση και τη διαχείριση, όχι σε επίπεδο συνοικισμών, δήμων και νομών αλλά σε επίπεδο φυσικών ορίων πηγής και κυρίως υδρολογικής λεκάνης. Απόλυτη προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στα συλλογικά έργα και φυσικά στα έργα ύδρευσης. Στη θεσμοθέτηση μέτρων προστασίας των υδατικών πόρων από τη ρύπανση και γενικά τις ανεπιθύμητες ποιοτικές μεταβολές του νερού, στα πλαίσια του Ν. 1650/86. Στον καθορισμό της ουσιαστικής συμμετοχής και του ρόλου των ΟΤΑ- ΔΕΥΑ ως βασικών μονάδων έργων αξιοποίησης, χρήσης και προστασίας υδατικών πόρων, στο νέο αποκεντρωμένο θεσμικό πλαίσιο, που θα παρέχει απόλυτη προτεραιότητα στην ύδρευση. Σήμερα λειτουργούν 200 περίπου ΔΕΥΑ στη χώρα μας και καλύπτουν, με τις παρεχόμενες υπηρεσίες τους (ύδρευση - αποχέτευση - επεξεργασία λυμάτων)μ 3,5 εκ. κατοίκους. H ΕΥΔΑΠ Το 1974 οι αρμοδιότητες για την υδροδότηση της Αθήνας που είχε ως τότε η εταιρεία ULEN, μεταβιβάζονται εξ ολοκλήρου στην Ελληνική Εταιρία Υδάτων (ΕΕΥ ), η οποία γίνεται ο αποκλειστικός πλέον φορέας διαχείρισης της ύδρευσης της πόλης. Το 1980 αλλάζει οριστικά το θεσμικό πλαίσιο που περιχαράκωνε τη διαχείριση της ύδρευσης και της αποχέτευσης της Αθήνας, στα όρια των αρμοδιοτήτων των δύο ανεξάρτητων μεταξύ τους οργανισμών, της ΕΕΥ και του ΟΑΠ αντίστοιχα. Οι δύο αυτοί οργανισμοί συγχωνεύονται στον ενιαίο πλέον φορέα διαχείρισης ύδρευσης και αποχέτευσης της Πρωτεύουσας, την ΕΥΔΑΠ. H ΕΥΑΘ Η Εταιρία Υδρεύσεως & Αποχετεύσεως Θεσσαλονίκης, Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., είναι υπεύθυνη για την υδροδότηση του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης και τη συγκέντρωση και μεταφορά των αστικών λυμάτων στις Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων. Προήλθε από τη συγχώνευση, το 1998, του Οργανισμού Υδρεύσεως Θεσσαλονίκης (ΟΥΘ) και του Οργανισμού Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης (ΟΑΘ). TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 161

6 Σχετική νομοθεσία με εκτέλεση έργων στους ΟΤΑ (Ειδικά η νομοθεσία ΣΔΙΤ αναφέρεται στο Παράρτημα IV). ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, Ν.3463/2006 (ΦΕΚ Α 114 ). Kύρωση του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων Ευρετήριο Περιεχόμενα. Δήμοι και κοινότητες Σύσταση και Αρμοδιότητες ( Άρθρα 1-18 ) Δημοτικές και Κοινοτικές Αρχές Εκλογή ( Άρθρα ) Αρμοδιότητες Άσκηση Αρμοδιοτήτων Δήμων και Κοινοτήτων ( Άρθρα ) Διοίκηση Δήμων και Κοινοτήτων ( Άρθρα ) Οικονομική Διοίκηση ΟΤΑ Περιουσία ΟΤΑ Επιχειρησιακά Προγράμματα Έργα και Προμήθειες Απαλλοτριώσεις ( Άρθρα ) Τοπική Δημοκρατία ( ) Συνεργασίες Δήμων και Κοινοτήτων σε Διεθνές και Ευρωπαϊκό Επίπεδο ( Άρθρα ) Διαδημοτική Συνεργασία Συμβάσεις Συμπράξεις ( Άρθρα ) Δημοτικά και Κοινοτικά Ιδρύματα Νομικά Πρόσωπα ( Άρθρα ) Επιχειρήσεις Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Άρθρα ) Μεταβατικές και Τελικές Διατάξεις ( Άρθρα ) Ν.3414 /2005. Τροποποίηση του Ν.3310 /05 Μέτρα για τη Διασφάλιση της Διαφάνειας κατά τη Σύναψη Δημοσίων Συμβάσεων Ν.3274 /2004. Περί Οργάνωσης και Λειτουργίας των Ο.Τ.Α ( Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ» Ν.3299 /2004. Νέος Αναπτυξιακός Νόμος Ν.2286/ (ΦΕΚ 19 Α ). Περί Προμηθειών του Δημοσίου Τομέα και Ρυθμίσεων Συναφών Θεμάτων. ( άρθρο 2, παράγραφος 12 ) Ν.1418 /1984. «Δημόσια Έργα και Ρυθμίσεις Συναφών Θεμάτων» ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 2004/18/ΕΚ/ Διατάξεις περί Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών ΥΠΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ με αριθ /1993. ΕΝΙΑΙΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ( ΕΚΠΟΤΑ) N.2286/1995. Περί επιλογής Διαδικασιών για τη Σύναψη Συμβάσεων Προμηθειών ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 370/ 1995 : Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας περί προμηθειών του Δημοσίου προς το Κοινοτικό Δίκαιο ( 93 /96 / ΕΕ ) όπως τροποποιήθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 105 /2000 ( 97 /52 /Ε.Κ ) ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 394 /96 : Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου Τομέα ( ΚΠΔ ). TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 162

7 ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ υπ ΑΡΙΘ. 60 /2007 ( ΦΕΚ 64 / ) : Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις Διατάξεις της Οδηγίας 2004 /18 /ΕΚ «περί Συντονισμού των Διαδικασιών Σύναψης Δημοσίων Συμβάσεων Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών», όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005 /51 /ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005 /75 /ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΙΣ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Εγκύκλιος 27/1997 ΥΠΕΧΩΔΕ Π.Δ. 696/1974 (Β : Τεχνικές Προδιαγραφές) Οδηγία 91/271/ΕΟΚ, σχετικά με την επεξεργασία των αστικών λυμάτων Ν-1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/ ) για την προστασία του περιβάλλοντος ΚΥΑ 69269/5387/90 (ΦΕΚ 678/Β/90) «Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, Περιεχόμενο Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθορισμός περιεχομένου ειδικών περιβαλλοντικών μελετών (ΕΠΜ) και λοιπές συναφείς διατάξεις σύμφωνα με το Ν. 1650/1986 Εγκύκλιος 17/94 ΥΠΕΧΩΔΕ «Οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων της ΚΥΑ 69269/5387/90 Ν-3010 (ΦΕΚ 91/Α/ ) «Εναρμόνιση του Ν.1650/86 με τις Οδηγίες 97/11/ ΕΕ και 96/61/ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις. Η.Π /2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.1650/86, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν.3010/2002. ΚΥΑ 5673/400 (ΦΕΚ-192/Β/ ): «Μέτρα και όροι για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων» ΚΥΑ 19661/1982 (ΦΕΚ-1811/ ): «Τροποποίηση της 5673/400/1999» ΚΥΑ 48392/939 (ΦΕΚ-405/Β/ ): «Συμπλήρωση της 19661/1982/1999» Υγειονομική Διάταξη ε1β/221/ (ΦΕΚ 138-τ.β ) «Περί διαθέσεων λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων» TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 163

8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ Βασικά Δεδομένα Σχεδιασμού ΕΕΛ και Δικτύου Αποχέτευσης Η παράθεση στοιχείων, στο παρόν παράρτημα, είναι ενδεικτική για την κατανόηση του παρόντος Οδηγού. Σε κάθε περίπτωση, οι τεχνικές προσεγγίσεις απαιτούν συνεργασία με εξειδικευμένο σύμβουλο. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 164

9 Βασικά Δεδομένα Σχεδιασμού ΕΕΛ Για τον υπολογισμό της ΕΕΛ πρέπει: 1. Να προσδιοριστεί το συνολικό φορτίο που θα καθορίσει την δυναμικότητα της ΕΕΛ και τις παραμέτρους του συστήματος επεξεργασίας και διάθεσης 2. Να επιλεγεί η μέθοδος και τεχνική επεξεργασίας που θα καθορίσει τις βασικές πάγιες επενδύσεις 3. Να επιλεγεί η μέθοδος διάθεση των επεξεργασμένων λυμάτων που θα καθορίσει τις περιβαντολογικές ενέργειες 1. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΦΟΡΤΙΩΝ ΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΛΥΜΑΤΩΝ Για τον υπολογισμό της συνολικής δυναμικότητας η διαδικασία αυτή αρχίζει με την συμπλήρωση του παρακάτω πίνακα για τις παραδοχές σχεδιασμού. Πίνακας ΙΙ.1, Παράθεση στοιχείων σχετικά με τις παραδοχές σχεδιασμού κεντρικής ΕΕΛ Παράμετρος ΜΟΝ. Παρούσα Φάση Α Φάση (25-ετία) Β Φάση (40-ετία) Εξυπηρετούμενος πληθυσμός Ημερήσια παραγωγή λυμάτων/κάτοικο Ημερήσια παροχή λυμάτων Μέση ωριαία παροχή Μέγιστη ωριαία παροχή Παροχή αιχμής Διηθήσεις Εισροές Μέση παροχή (συμπ. εισροών) Μέγιστη παροχή (συμπ. εισροών) Παροχή αιχμής (συμπ. εισροών) κατ. l/κατ. m3/d m3/h m3/h m3/h l/s l/s m3/d m3/h m3/h l/s m3/h Χειμώνα ς Θέρο ς Χειμώνα ς Θέρο ς Χειμώνα ς Θέρο ς TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 165

10 Παράμετρος ΜΟΝ. Παρούσα Φάση Α Φάση (25-ετία) Β Φάση (40-ετία) Εξυπηρετούμενος πληθυσμός κατ. l/s Χειμώνα ς Θέρο ς Χειμώνα ς Θέρο ς Χειμώνα ς Θέρο ς Τα φορτία των εισερχομένων λυμάτων σε κάθε εποχή λειτουργίας της εγκατάστασης και σε κάθε φάση λειτουργίας της, προσδιορίζονται από: α) τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό β) την ειδική παραγωγή ανά άτομο και ανά ημέρα για το κάθε φορτίο Η ειδική παραγωγή των ρυπαντικών φορτίων για καθαρά αστικά λύματα προσδιορίζεται ως ακολούθως: Πίνακας ΙΙ.2 Ειδικά ρυπαντικά φορτία εισερχόμενων λυμάτων Ειδικό φορτίο ΒΟD5 Ειδικό φορτίο SS Ειδικό φορτίο TKN Ειδικό φορτίο P Kg/pe/d Kg/pe/d Kg/pe/d Kg/pe/d Οι παραπάνω ημερήσιες ειδικές παραγωγές των φορτίων, συνήθως προκύπτουν από τη βιβλιογραφία και τη διεθνή εφαρμογή σε ήδη λειτουργούσες ΕΕΛ. Με στοιχείο αναφοράς την ειδική παραγωγή ανά άτομο και τον εξυπηρετούμενο πληθυσμό προκύπτουν τα ημερήσια ρυπαντικά φορτία εισόδου στο έργο. Στον ακόλουθο πίνακα δίνεται η ημερήσια φόρτιση της εγκατάστασης για το κάθε ρυπαντικό φορτίο. Πίνακας ΙΙ.3 Εισερχόμενα ρυπαντικά φορτία Ημερήσια φορτία BOD5 SS TKN P Μονάδες Παρούσα φάση Α φάση Β φάση Kg/d Kg/d Kg/d Kg/d Χ Κ Χ Κ Χ Κ Οι συγκεντρώσεις των εισερχόμενων ρυπαντικών φορτίων στην εγκατάσταση προκύπτουν από τον παρακάτω πίνακα. Πίνακας ΙΙ.4 Συγκεντρώσεις εισερχομένων φορτίων Παράμετρος ΒΟD5 SS Μονάδες Τιμή mg/l mg/l Παρούσα φάση Α φάση Β φάση Χ Κ Χ Κ Χ Κ TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 166

11 N total P mg/l mg/l TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 167

12 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΚΡΟΗΣ Η εγκατάσταση σχεδιάζεται με τις παρακάτω απαιτήσεις εκροής (αυτές που καθορίζονται στην Οδηγία 91/271/ΕΟΚ για διάθεση σε ευαίσθητους αποδέκτες): Πίνακας ΙΙ.5 Συγκεντρώσεις εκροών παράδειγμα Παράμετρος Μονάδες Τιμή BOD5 mg/l 25 COD mg/l 125 SS mg/l 35 N total mg/l 10 Ν-ΝΟ3 mg/l 7 Ν-ΝΗ4 mg/l 2 P mg/l 2 DO mg/l 5 Ο βαθμός απορρύπανσης των λυμάτων που θα προκύψει από την εγκατάσταση με βάση τις παραπάνω απαιτήσεις ποιότητας εκροών θα είναι για τον κάθε ρυπαντή: Πίνακας ΙΙ.6 Συνολικά ποσοστά απομάκρυνσης βασικών ρυπαντών Απομάκρυνση BOD5 Π.χ.~90% Απομάκρυνση SS Π.χ. ~93% Απομάκρυνση N Π.χ. ~70% ΛΟΙΠΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Θερμοκρασία: Οι θερμοκρασίες λυμάτων για τις οποίες σχεδιάζεται η εγκατάσταση είναι: Χειμώνας: Καλοκαίρι: 0C...oC ph: Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του έργου, oι συνθήκες που επιτρέπουν την αποτελεσματική λειτουργία της βιολογικής βαθμίδας προϋποθέτουν τη διατήρηση του ph εντός του εύρους π.χ. 6,8-7,5. Τοξικότητα: π.χ. Λόγω της φύσης των εισερχομένων υγρών αποβλήτων απαραίτητη προϋπόθεση για την απρόσκοπτη λειτουργία της βιολογικής βαθμίδας είναι η ύπαρξη μη τοξικών ουσιών. 2. ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΛΥΜΑΤΩΝ Παρατίθενται γενικές προσεγγίσεις και παραδείγματα. Ο βιολογικός καθαρισμός επιτυγχάνεται με τη βοήθεια δύο ειδών αντιδραστήρων: Αντιδραστήρες όπου η βιομάζα βρίσκεται σε αιώρηση (Suspended Growth reactors) και είναι οι δεξαμενές ενεργού λάσπης και των παραλλαγών της, οι αεριζόμενες ή μη λίμνες κ.λ.π. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 168

13 Αντιδραστήρες όπου η βιομάζα επικολλάται σε σταθερή επιφάνεια (Fixed - film reactors) και είναι τα βιολογικά φίλτρα και οι βιοδίσκοι. Εκτός των παραπάνω μεθόδων υπάρχουν και άλλες μέθοδοι, κύρια φυσικοχημικές, που εφαρμόζονται είτε για την εξουδετέρωση - αφαίρεση ειδικών συστατικών των λυμάτων (π.χ. τοξικά, φωσφόρος κλπ.), είτε για τη βελτίωση της απόδοσης των φάσεων επεξεργασίας και τη διευκόλυνση της λειτουργίας του έργου (π.χ. χημικά υποβοηθούμενη καθίζηση, προσθήκη θρεπτικών κλπ.). Ως παράδειγμα αναφοράς παρουσιάζονται οι κύριες μέθοδοι επεξεργασίας που ενδείκνυται για εγκαταστάσεις μικρής έως μεσαίας δυναμικότητας. Βιολογικά Φίλτρα Η μέθοδος αυτή βιολογικού καθαρισμού μπορεί να αποδειχθεί σχετικά οικονομική, αν υπάρχει άφθονη διαθέσιμη έκταση κι άμεση λήψη αδρανών υλικών σαν υλικό πλήρωσης των φίλτρων. Τα βιολογικά φίλτρα διακρίνονται σε: Φίλτρα χαμηλής φόρτισης που σαν υλικό πλήρωσης έχουν πάντα χαλίκι και δεν γίνεται ανακυκλοφορία λυμάτων. Φίλτρα μέσης και υψηλής φόρτισης, που σαν υλικό πλήρωσης έχουν χαλίκι ή άλλα συνθετικά υλικά και απαιτούν υψηλούς ρυθμούς ανακυκλοφορίας για να μπορέσουν να πετύχουν μεγάλες αποδόσεις αυξάνοντας το κόστος άντλησης των λυμάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της βιβλιογραφίας, μια εγκατάσταση που σαν βασική μέθοδο επεξεργασίας έχει τα βιολογικά φίλτρα καταλαμβάνει περίπου 4 φορές περισσότερη έκταση από μια αντίστοιχη εγκατάσταση με σύστημα ενεργού λάσπης, πλησιάζει περίπου το διπλάσιο κόστος, αλλά καταναλώνει γενικά λιγότερη ενέργεια και είναι σχετικά απλούστερη στη λειτουργία. Συστήματα ενεργού ιλύος Η μέθοδος ενεργού λάσπης είναι σήμερα η πλέον διαδεδομένη μέθοδος βιολογικής επεξεργασίας και αυτή που περιέχει τις μεγαλύτερες δυνατότητες. Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές της ενεργού λάσπης όπως: Η κλασσική ή συμβατική μέθοδος, Η μέθοδος πλήρους μίξης, Η μέθοδος σταθεροποίησης με επαφή, Η κατά βήματα μέθοδος, Η παραλλαγμένη μέθοδος, Η μέθοδος υψηλής φόρτισης, Ο παρατεταμένος αερισμός, Η μέθοδος διαβαθμισμένου αερισμού, Ο αερισμός σε οξειδωτικές τάφρους, Οι αεριζόμενες λίμνες και Η μέθοδος καθαρού οξυγόνου. Η κάθε μία από τις παραπάνω μεθόδους εφαρμόζεται συνήθως ανάλογα με τις απαιτήσεις λειτουργίας, απόδοσης και ποιότητας εκροής. Σημειώνεται ότι το πλήθος των παραπάνω παραλλαγών οφείλεται και στις ιδιαίτερες μεθόδους και τον τεχνικό TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 169

14 εξοπλισμό που έχουν εφαρμόσει μετά από σειρά δοκιμών οι διάφοροι εξειδικευμένοι κατασκευαστικοί οίκοι. Τα συστήματα ενεργού λάσπης προσδιορίζονται από δύο κυρίως παραμέτρους. 1. Το φορτίο λάσπης δηλαδή ο λόγος εισερχόμενης τροφής (ΒΟD5) προς τους παραγόμενους μικροοργανισμούς. 2. Τη φόρτιση χώρου, δηλαδή kg BOD5 ανά m3 δεξαμενής αερισμού. Τα μειονεκτήματα της μεθόδου με ενεργό λάσπη είναι κατά κύριο λόγο τα παρακάτω: Σχετική πολυπλοκότητα στη λειτουργία Μεγάλοι όγκοι λάσπης, που μειώνονται όμως με τον παρατεταμένο αερισμό Ευαισθησία σε απότομη φόρτιση Σύστημα SBR (Sequencing Batch Reactor) Το σύστημα SBR είναι ένα σύστημα πλήρωσης/ επεξεργασίας/ εκκένωσης των δεξαμενών που λειτουργεί με τις διεργασίες και την αποτελεσματικότητα των συστημάτων επεξεργασίας της ενεργού ιλύος. Οι μονάδες που απαρτίζουν το σύστημα SBR είναι όμοιες με εκείνες που σχεδιάζονται στα συμβατικά συστήματα ενεργού ιλύος. Ο αερισμός και η καθίζηση/ διαύγαση των επεξεργασμένων περιλαμβάνονται και στα δύο συστήματα. Ωστόσο η βασική διαφορά μεταξύ των δύο συστημάτων είναι ότι ενώ στα συμβατικά συστήματα οι διεργασίες γίνονται εν σειρά σε ξεχωριστές δεξαμενές, στα συστήματα SBR οι διεργασίες γίνονται διαδοχικά στην ίδια δεξαμενή. 3. ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΡΟΠΟΥ ΔΙΑΘΕΣΗΣ Οι συνηθέστεροι τρόποι διάθεσης των επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων από μία εγκατάσταση επεξεργασίας είναι: 1. Διάθεση σε υδάτινους αποδέκτες 2. Διάθεση στο έδαφος 3. Επαναχρησιμοποίηση Ο πιο συνηθισμένος τρόπος διάθεσης των επεξεργασμένων λυμάτων από μία εγκατάσταση επεξεργασίας είναι η διάθεσή τους σε υδάτινους αποδέκτες. Οι όροι διάθεσης των επεξεργασμένων αστικών λυμάτων στους υδάτινους αποδέκτες καθορίζεται από νομοθετικές διατάξεις οι οποίες καθορίζουν τα όρια απόρριψης οπουδήποτε υγρού αποβλήτου επεξεργασμένου ή μη. Η διάθεση στους υδάτινους αποδέκτες (ποτάμια, λίμνες ή θάλασσα) γίνεται συνήθως με υποβρύχιους αγωγούς. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις, όπως πολύ ρηχά ποτάμια, είναι δυνατόν η απόρριψη των επεξεργασμένων λυμάτων να είναι επιφανειακή. Η διάθεση λυμάτων στο έδαφος εκτός από το ότι αποτελεί τρόπο τελικής διάθεσης των λυμάτων αυτών, μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία σε πολλές περιπτώσεις λόγω της λιπαντικής ικανότητάς τους. Οι κυριότεροι παράγοντες που καθορίζουν το σχέδιο της διάθεσης των υγρών αποβλήτων για άρδευση είναι οι ακόλουθοι: 1. Υδραυλικό Φορτίο, με επιδίωξη να μην πραγματοποιείται επιφανειακή απορροή των λυμάτων 2. Οργανικές Ουσίες, με στόχο η ταχύτητα διάθεσης να μην είναι μεγαλύτερη από εκείνη που αντιστοιχεί στη μέγιστη οργανική φόρτιση που μπορεί να δεχτεί το έδαφος TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 170

15 3. Άζωτο, που θα πρέπει να απομακρυνθεί κατά την εδαφική διάθεση έτσι ώστε να μην περιέλθει στα υπόγεια ύδατα 4. Τοξικές Ουσίες, που αφορά μία ευρεία κατηγορία βαρέων μετάλλων και κυρίως τα Zn, Pb, Cu, Ni, Cd που έχουν ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο γιατί μπορεί να είναι τοξικά για τα φυτά αλλά και γιατί είναι δυνατόν να συσσωρευτούν στο έδαφος, να προσληφθούν από τα φυτά και να γίνουν τοξικά. 5. Παθογόνοι Μικροοργανισμοί, όπου η μόλυνση του υπόγειου νερού με παθογόνους μικροοργανισμούς δεν αποτελεί γενικά πρόβλημα, εκτός από την περίπτωση πάρα πολύ διαπερατών εδαφών. Η επαναχρησιμοποίηση των επεξεργασμένων λυμάτων θεωρείται σήμερα σαν μια από τις πλέον αξιόπιστες λύσεις στο πρόβλημα της οικονομίας υδάτινων πόρων, με σύσταση για τριτοβάθμια επεξεργασία. Και αφορούν συνήθως Άρδευση καλλιεργειών, χώρων πρασίνου, γηπέδων, πάρκων κλπ, επαναχρησιμοποίηση για βιομηχανική χρήση, εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα κλπ.. Ενδεικτική Συνοπτική Τεχνική Περιγραφή ΕΕΛ Στα επόμενα δίνεται συνοπτική ενδεικτική περιγραφή των βασικών τεχνικών σημείων σχεδιασμού εγκατάστασης βιολογικού καθαρισμού. Η κεντρική εγκατάσταση βιολογικού καθαρισμού του Δήμου.. σχεδιάζεται με τη μέθοδο της ενεργού ιλύος στη μορφή του παρατεταμένου αερισμού σε οξειδωτικές τάφρους. Οι βιολογικές διεργασίες που θα επιτελούνται περιλαμβάνουν οξείδωση του οργανικού φορτίου με ταυτόχρονη νιτροποίηση και σταθεροποίηση της ιλύος, απονιτροποίηση καθώς και βιολογική απομάκρυνση φωσφόρου. Οι διεργασίες νιτροποίησης και απονιτροποίησης θα γίνονται στην ίδια δεξαμενή (οξειδωτική τάφρος). Η εγκατάσταση περιλαμβάνει τις παρακάτω επιμέρους μονάδες: 1. Αντλιοστάσιο εισόδου. Στο αντλιοστάσιο εισόδου θα καταλήγει ο κεντρικός αγωγός συλλογής λυμάτων από το σύνολο των εξυπηρετούμενων οικισμών, όπως προέκυψαν από την προκαταρκτική μελέτη των δικτύων προσαγωγής. 2. Μονάδα εσχάρωσης. Η μονάδα θα αποτελείται από δύο κανάλια, το κανάλι της αυτόματης εσχάρας και το παρακαμπτήριο κανάλι της χειροκαθαριζόμενης εσχάρας. Θα εγκατασταθεί εντός του κτιρίου προεπεξεργασίας, το οποίο θα είναι εφοδιασμένο με απόσμηση. 3. Μονάδα εξάμμωσης λιποσυλλογής, με δίδυμο αεριζόμενο εξαμμωτή και λιποσυλλέκτη, η οποία θα εγκατασταθεί εντός του κτιρίου προεπεξεργασίας. 4. Μετρητής παροχής. 5. Μονάδα βιοεπιλογής, για τον έλεγχο της ανάπτυξης των νηματοειδών μικροοργανισμών. 6. Δύο (2) γραμμές βιολογικής βαθμίδας και πρόβλεψη για προσθήκη μίας ακόμα γραμμής μελλοντικά για την κάλυψη των αναγκών της Β φάσης. Έκαστη γραμμή θα περιλαμβάνει μία δεξαμενή βιολογικής αποφωσφόρωσης, μία δεξαμενή νιτροποίησης/απονιτροποίησης (τύπου οξειδωτικών τάφρων), μία δεξαμενή δευτεροβάθμιας καθίζησης και τα αντλιοστάσια επανακυκλοφορίας και περίσσειας λάσπης. 7. Μονάδα χημικής αποφωσφόρωσης, εάν η βιολογική αποφωσφόρωση δεν επαρκεί για την επίτευξη του απαιτούμενου ορίου εξόδου για το φώσφορο. 8. Μονάδα χλωρίωσης και αποχλωρίωσης. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 171

16 9. Μονάδα μετα-αερισμού. 10. Μονάδα επεξεργασίας της λάσπης που θα περιλαμβάνει την κατασκευή κτιρίου και την τοποθέτηση της μονάδας μηχανικής πάχυνσης και αφυδάτωσης (αποτελούμενη από έναν μηχανικό παχυντή και μία ταινιοφιλτρόπρεσσα) και τις αντίστοιχες μονάδες παρασκευής, ωρίμανσης και δοσομέτρησης του πολυηλεκτρολύτη. 11. Αντλιοστάσιο στραγγιδίων. 12. Δίκτυα αγωγών μεταφοράς των λυμάτων, της λάσπης και των στραγγιδίων, δίκτυο πόσιμου νερού και δίκτυο βιομηχανικού νερού για την κάλυψη των αναγκών του έργου. 13. Δίκτυο μεταφοράς ενέργειας. 14. Το δίκτυο εσωτερικής οδοποιίας του έργου για την άμεση πρόσβαση στις προτεινόμενες μονάδες. 15. Κτίριο διοίκησης. 16. Κτίριο ενέργειας, στο οποίο θα τοποθετηθούν οι μετασχηματιστές μέσης τάσης, το ηλεκτρο-παραγωγό ζεύγος καθώς και οι πίνακες αυτοματισμού και παρακολούθησης του έργου. 17. Οικίσκος χλωρίωσης/αποχλωρίωσης κλπ. Επιπλέον, π.χ. στο σχεδιασμό του έργου περιλαμβάνεται η μονάδα τριτοβάθμιας επεξεργασίας, η οποία θα κατασκευαστεί μελλοντικά, εάν απαιτηθεί, έτσι ώστε τα επεξεργασμένα λύματα να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση. Η προτεινόμενη μονάδα περιλαμβάνει διυλιστήριο, τύπου traveling bridge για την απομάκρυνση αιωρούμενων στερεών και μονάδα απολύμανσης με υπεριώδη ακτινοβολία (UV). Ανάντη της τροφοδοσίας των διυλιστηρίων θα προστίθενται κροκιδωτικά για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του διυλιστηρίου. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 172

17 Βασικά Δεδομένα Σχεδιασμού έργων Δικτύου Αποχέτευσης Από την Προκαταρκτική Μελέτη προκύπτουν οι παραδοχές για τον προσδιορισμό ειδικών παροχών, υπολογισμού του δικτύου όπως: Η μέση ειδική κατανάλωση νερού ανά κάτοικο και ημέρα για το έτος ορίζοντα σχεδιασμού συνήθως περί τα 250λιτρα ανά κάτοικο και ημέρα. Ο συντελεστής υδατοκαναλώσης που κυμαίνεται περί 75%% επί της κατανάλωσης οικιακού ύδατος για τον προσδιορισμό της παροχής των οικιακών λυμάτων Ο συντελεστής ημερησίας αιχμής που συνήθως κυμαίνεται περί το 2-2,5 και εποχιακής αιχμής επί της μέσης ετήσιας παροχής π.χ. 1,2 ή παράθεση ανάλυσης σε πίνακα αν υπάρχει σημαντική διακύμανση και τα τοπογραφικά στοιχεία σχεδιασμού όπως αποστάσεις καταναλωτών κλπ. για τον υπολογισμό των δευτερευόντων και πρωτευόντων γραμμών. Με βάση τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από την τοπογραφία της περιοχής κάλυψης: Η διαίρεση της περιοχής σε ζώνες Τα στοιχεία δευτερεύοντος δικτύου στις ζώνες Τα στοιχεία συλλεκτηρίων αγωγών στις ζώνες και τα στοιχεία ροής των Τα στοιχεία φρεατίων ειδικών, κεντρικών, τυπικών κλπ. Τα στοιχεία επί μέρους και κεντρικών αντλιοστασίων και οι υποδομές τους Τα υλικά κατασκευής ανά κατηγορία ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ, ΑΔΕΙΕΣ, ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΕΡΓΩΝ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ- ΕΕΛ Πίνακας ΙΙ.7, Κατάταξη των έργων επεξεργασίας Λυμάτων ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.7 : Κατάταξη έργων Επεξεργασίας Λυμάτων σύμφωνα με την Απόφαση 15393/2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) Είδος Έργου ή δραστηριότητας Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας και διάθεσης αστικών Λυμάτων με διάθεσή τους σε μη ευαίσθητο αποδέκτη Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας και διάθεσης αστικών Λυμάτων με διάθεσή τους σε Κατηγορία 1η Υποκατηγορία 1η Υποκατηγορία 2η Κατηγορία 2η Υποκατηγορία ι.π < ι.π ι.π < ι.π η Υποκατηγορία 4η Παρατηρήσεις TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 173

18 ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.7 : Κατάταξη έργων Επεξεργασίας Λυμάτων σύμφωνα με την Απόφαση 15393/2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) Είδος Έργου ή δραστηριότητας Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας και διάθεσης αστικών Λυμάτων με διάθεσή τους σε μη ευαίσθητο αποδέκτη ευαίσθητο αποδέκτη ή στο έδαφος Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας και διάθεσης αστικών Λυμάτων με διάθεσή τους για τον εμπλουτισμό του υπόγειου υδροφορέα Μεμονωμένοι χώροι Επεξεργασίας και εναπόθεσης ιλύων από εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων Κεντρικοί αποχετευτικοί αγωγοί (προς τις ΜΕΥΑ) α) εντός σχεδίου πόλεων και ορίων οικισμών Β) εκτός σχεδίου πόλεων και ορίων οικισμών Αγωγοί διάθεσης επεξεργασμένων Λυμάτων Κατηγορία 1η Υποκατηγορία 1η Υποκατηγορία 2η Κατηγορία 2η Υποκατηγορία ι.π < ι.π. - - Το σύνολο Αφορούν ΜΕΥΑ ι.π Αφορούν ΜΕΥΑ < ι.π. 3η - - Υποκατηγορία Το σύνολο η Παρατηρήσεις Συμπαρασύρονται από τις ΜΕΥΑ Συμπαρασύρονται από τις ΜΕΥΑ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 174

19 1. Προκαταρτική Μελέτη ΕΕΛ 2. Προμελέτη της ΕΕΛ 3. Μελέτη Περιβαντολογικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) 4. Μελέτη Διάθεσης Επεξεργασμένων Αποβλήτων 5. Οριστική Μελέτη ΕΕΛ, που περιλαμβάνει σειρά επί μέρους μελετών όπως Τοπογραφική, Υδραυλική, Γεωτεχνική, Δομοστατική, Αρχιτεκτονική, Η/Μ, Δικτύων Υποδομής, Περιβάλλοντος χώρου και Πυροπροστασίας Δίκτυο Αποχέτευσης 1. Προκαταρτική Μελέτη για το Έργο Αποχέτευσης και εγκριτική απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου. 2. Προμελέτη για το Έργο Αποχέτευσης και εγκριτική απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου. 3. Οριστική Μελέτη για το Έργο Αποχέτευσης, υποβολή στο ΥΠΕΣΔΔΑ για την οποία απαιτείται προέγκριση χωροθέτησης και έγκρισης περιβαντολογικών όρων ΕΕΛ. 4. Επικαιροποίηση της Οριστικής Μελέτης στην περίπτωση χρονικών καθυστερήσεων στην προετοιμασία και τις εγκρίσεις της χωροθέτησης και των περιβαντολογικών όρων. ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΑΔΕΙΕΣ 1. Άδεια Εγκατάστασης 2. Άδεια Διάθεσης 3. Οικοδομική Άδεια 4. Άδεια Λειτουργίας ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΕΓΚΡΙΣΕΙΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ 1. Προκαταρτική Περιβαντολογική Εκτίμηση και Αξιολόγηση (ΠΠΕΑ) 2. Προέγκριση Χωροθέτησης 3. Απόφαση Έγκρισης Περιβαντολογικών Όρων (ΑΕΠΟ) Στα επόμενα εξειδικεύονται ορισμένα σημεία των ανωτέρω δεδομένων και ειδικότερα τα θέματα εγκρίσεων, γνωμοδοτήσεων και αδειών. Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση (ΠΠΕΑ) Η σχετική νομοθεσία ακολουθεί : Ν-1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/ ) για την προστασία του περιβάλλοντος ΚΥΑ 69269/5387/90 (ΦΕΚ 678/Β/90) «Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, Περιεχόμενο Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθορισμός περιεχομένου ειδικών περιβαλλοντικών μελετών (ΕΠΜ) και λοιπές συναφείς διατάξεις σύμφωνα με το Ν. 1650/1986 TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 175

20 Εγκύκλιο 17/94 ΥΠΕΧΩΔΕ «Οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων της ΚΥΑ 69269/5387/90 Εγκύκλιο 50/95 ΥΠΕΧΩΔΕ «Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων και αποχετευτικά δίκτυα οικισμών» Εγκύκλιο 9/96 ΥΠΕΧΩΔΕ «Περιεχόμενο φακέλου για την προέγκριση χωροθέτησης έργων και δραστηριοτήτων, σύμφωνα με τις διατάξεις της ΚΥΑ με αριθμό 69269/5387/ Ν-3010 (ΦΕΚ 91/Α/ ) «Εναρμόνιση του Ν.1650/86 με τις Οδηγίες 97/11/ ΕΕ και 96/61/ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις. Η.Π /2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.1650/86, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν.3010/2002. Η.Π /703/Φ104 (ΦΕΚ 332/Β/ ): «Διαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν.1650/1986 (Α 160) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του Ν.3010/2002 Εναρμόνιση του Ν.1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ και άλλες διατάξεις (Α 91). Κύριος σκοπός της διαδικασίας ΠΠΕΑ, είναι η βέλτιστη δυνατή χωροθέτηση του προτεινόμενου Έργου. Στο πλαίσιο αυτό εξετάζονται διάφορες εναλλακτικές λύσεις χωροθέτησης και επιλέγεται μια ως η πιο ενδεδειγμένη. Η επιλογή της συγκεκριμένης θέσης πρέπει να τεκμηριώνεται κατάλληλα εξετάζοντας μια σειρά από παραμέτρους (δημογραφικές, πολιτιστικές, περιβαλλοντικές, οικονομικές, τεχνικές κλπ.). Συνεπώς αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό θέμα ο προσδιορισμός του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των προτεινόμενων προς χρήση εκτάσεων (για τη μονάδα Επεξεργασίας και την τοποθέτηση των αντλιοστασίων του δικτύου μεταφοράς των Λυμάτων αφού το Έργο πρέπει να μελετάται συνολικά) Επίσης κατά τη διαδικασία της ΠΠΕΑ γίνεται μια πρώτη προσέγγιση και περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών του Έργου και των επιπτώσεων που προκαλεί στις προηγούμενα εξεταζόμενες παραμέτρους. Ως βάση έναρξης της διαδικασίας, είναι η κατάταξη του Έργου σε μια από τις κατηγορίες της Η.Π /2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ), όπως προκύπτει από τον πίνακα ΙΙ.7. Σημειώνεται ότι οι κεντρικοί αποχετευτικοί αγωγοί εντός και εκτός σχεδίου πόλεων και ορίων οικισμών, συμπαρασύρονται για την κατηγοριοποίησή τους από τη ΜΕΥΑ. Συνεπώς, το Έργο των κεντρικών αποχετευτικών αγωγών και της Μονάδας Επεξεργασίας Λυμάτων πρέπει να αντιμετωπίζεται ως σύνολο για το οποίο πραγματοποιούνται όλες οι διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ΠΠΕΑ και ΕΠΟ). Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η λειτουργικότητα του Έργου και αποφεύγονται λάθη κατά τη φάση κατασκευής του. Το γεγονός αυτό παρουσιάζεται στον πίνακα ΙΙ.7 κατηγοριοποίησης των έργων, σύμφωνα με την Η.Π.15393/2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ). Κάθε Έργο ή δραστηριότητα πρέπει να εξετάζεται κατά την περιβαλλοντική αδειοδότησή του (ΠΠΕΑ και Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ), η οποία αναφέρεται παρακάτω), σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, συνολικά μαζί με τα συνοδευτικά του και τα οποία θα πρέπει να περιέχονται στις αντίστοιχες ΠΠΕ και ΜΠΕ. Συνοδευτικά του κυρίως Έργου ή TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 176

21 δραστηριότητας θεωρούνται τα έργα ή δραστηριότητες που έχουν αθροιστικά τα παρακάτω χαρακτηριστικά: κατασκευάζονται, τροποποιούνται, εκσυγχρονίζονται ή βελτιώνονται για την εξυπηρέτηση του κυρίως Έργου ή δραστηριότητας, είναι απαραίτητα και/ ή προβλέπονται στη μελέτη σχεδιασμού του Έργου ή της δραστηριότητας ή είναι εργοταξιακές εγκαταστάσεις αυτών, απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, Στη συνέχεια, βάσει της κατηγορίας του Έργου, ακολουθείται η κατάλληλη διαδικασία ΠΠΕΑ. Για το σκοπό αυτό συντάσσεται η Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, τα περιεχόμενα της οποίας είναι τα ίδια για την 1η και 2η υποκατηγορία της 1ης κατηγορίας, που αφορούν τις περιπτώσεις των ΜΕΥΑ. Η τεχνική περιγραφή του προτεινόμενου Έργου στην ΠΠΕ, είναι στο επίπεδο της προκαταρκτικής μελέτης. Στη συνέχεια και βάσει του Ν.3010/2002, άρθρο 2, παραγ.6, εδάφιο γ, μετά την ολοκλήρωση της ΠΠΕΑ: είτε καλείται ο ενδιαφερόμενος φορέας να υποβάλλει Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε), ώστε να ακολουθηθεί η διαδικασία Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων είτε του γνωστοποιείται ότι δεν είναι δυνατή η πραγματοποίηση του Έργου ή της δραστηριότητας όπως προτάθηκε. Η διάρκεια ισχύος της θετικής γνωμοδότησης από την αρμόδια υπηρεσία, είναι τριών (3) χρόνων. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 177

22 ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.8 : Διαδικασία ΠΠΕΑ για τα έργα της κατηγορίας Α της 4ης Ομάδας Διαδικασία Π.Π.Ε.Α. σύμφωνα με την ΗΠ.11014/703/Φ104 Υποβολή Αίτησης Εξέταση φακέλου από την Αρμόδια Υπηρεσία Αρμόδια Υπηρεσία Συνοδευτικά Αίτησης Εξέταση πληρότητας Διαβίβαση φακέλου για γνωμοδότηση Υποκατηγορία 1η Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ ΠΠΕ σε 6 έντυπα αντίγραφα - Χάρτες Ηλεκτρονική μορφή αρχείων και χαρτών Υποκατηγορία 2η Υπηρεσία Περιβάλλοντος οικείας Περιφέρειας ΠΠΕ σε 6 έντυπα αντίγραφα - Χάρτες Ηλεκτρονική μορφή αρχείων και χαρτών Παρατηρήσεις - Τα περιεχόμενα της ΠΠΕ, καθορίζονται : Στην Εγκύκλιο 9/96 ΥΠΕΧΩΔΕ ιδιαίτερα αναλυτικά Στην ΗΠ.11014/703/Φ104 (ΦΕΚ332/Β/ ) Στο Ν-1650, άρθρο 4, παρ.10, όπως αντικαταστάθηκε με το Ν-3010, παρ.10, εδ.β, άρθρου 2 Αν ο φάκελος δεν είναι πλήρης, εντός 10 ημερών, η αρμόδια Υπηρεσία ενημερώνει εγγράφως τον αιτούντα για τα επιπλέον απαιτούμενα δικαιολογητικά και στοιχεία Σε κατά περίπτωση: συναρμόδια Υπουργεία και φορείς αρμόδιες Εφορίες Αρχαιοτήτων του Υπ. Πολιτισμού επίσης : στη Δ/νση Χωροταξίας του ΥΠΕΧΩΔΕ κατά περίπτωση στους Οργανισμούς Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ή στους Οργανισμούς του αρ.3 του Ν.2508/1997 εφόσον έχουν συσταθεί Σε κατά περίπτωση: συναρμόδιες Περιφερειακές ή Νομαρχιακές υπηρεσίες και φορείς (π.χ. ΝΕΧΩΠ-Δ/νση Γεωργίας, Δ/νση Πολεοδομίας κλπ) αρμόδιες Εφορίες Αρχαιοτήτων επίσης : κατά περίπτωση στους Οργανισμούς Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ή στους Οργανισμούς του αρ.3 του Ν.2508/1997 εφόσον έχουν συσταθεί Η διαβίβαση για γνωμοδότηση πραγματοποιείται εντός 10 ημερών από την υποβολή του φακέλου και αφού διαπιστωθεί η πληρότητά του. Οι φορείς στους οποίους έχει διαβιβαστεί η ΠΠΕ, διαβιβάζουν τη γνώμη τους στην αρμόδια Υπηρεσία, εντός 15 ημερών από την παραλαβή του φακέλου. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να προσκομίζει κατά την υποβολή του φακέλου μια ή περισσότερες από τις γνωμοδοτήσεις που απαιτούνται από τις συναρμόδιες αρχές. Αν η αρμόδια υπηρεσία διαπιστώσει ότι οι γνωμοδοτήσεις αυτές ανταποκρίνονται στο περιεχόμενο του υποβαλλόμενου φακέλου, δεν προβαίνει στη διαδικασία διαβίβασης του φακέλου στην αντίστοιχη συναρμόδια υπηρεσία. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 178

23 ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.8 : Διαδικασία ΠΠΕΑ για τα έργα της κατηγορίας Α της 4ης Ομάδας Διαδικασία Π.Π.Ε.Α. σύμφωνα με την ΗΠ.11014/703/Φ104 Ολοκλήρωση διαδικασίας ΠΠΕΑ ΠΠΕΑ Επικύρωση διαδικασίας Ενημέρωση πολιτών Υποκατηγορία 1η Υποκατηγορία 2η Η αρμόδια υπηρεσία προβαίνει σε ΠΠΕΑ που συνίσταται : σε θετική γνωμοδότηση επί της ΠΠΕ ή σε αρνητική απόφαση επί της ΠΠΕ Από το Γενικό Διευθυντή Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ Από το Γενικό Διευθυντή της οικείας Περιφέρειας. Παρατηρήσεις Η ΠΠΕΑ πραγματοποιείται από την αρμόδια υπηρεσία εντός 5 ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας μεταβίβασης των γνωμοδοτήσεων των συναρμόδιων αρχών. Η θετική γνωμοδότηση ή αρνητική απόφαση μαζί με το φάκελο της ΠΠΕ διαβιβάζονται στο(α) οικείο(α) Νομαρχιακό(α) Συμβούλιο(α) προκειμένου να λάβουν γνώση και να ενημερώσουν τους πολίτες και τους φορείς εκπροσώπησής τους. - TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 179

24 Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) Ακολουθεί το νομοθετικό πλαίσιο: Ν-1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/ ) για την προστασία του περιβάλλοντος ΚΥΑ 69269/5387/90 (ΦΕΚ 678/Β/90) «Κατάταξη έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες, Περιεχόμενο Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), καθορισμός περιεχομένου ειδικών περιβαλλοντικών μελετών (ΕΠΜ) και λοιπές συναφείς διατάξεις σύμφωνα με το Ν. 1650/1986 Εγκύκλιος 17/94 ΥΠΕΧΩΔΕ «Οδηγίες για την εφαρμογή των διατάξεων της ΚΥΑ 69269/5387/90 Εγκύκλιος 50/95 ΥΠΕΧΩΔΕ «Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων και αποχετευτικά δίκτυα οικισμών» Ν-3010 (ΦΕΚ 91/Α/ ) «Εναρμόνιση του Ν.1650/86 με τις Οδηγίες 97/11/ ΕΕ και 96/61/ΕΕ, διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα και άλλες διατάξεις. Η.Π /2332 (ΦΕΚ 1022/Β/ ) «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύμφωνα με το άρθρο 3 του Ν.1650/86, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν.3010/2002. Αριθ /3281 (ΦΕΚ 1463/Β/ ): Έγκριση περιβαλλοντικών όρων από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας των έργων και δραστηριοτήτων που κατατάσσονται στην υποκατηγορία 2 της Α κατηγορίας σύμφωνα με την υπ αρ. ΗΠ 15393/2332/2002 ΚΥΑ «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες κλπ» (Β 1022). Η.Π /703/Φ104 (ΦΕΚ 332/Β/ ): «Διαδικασία Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης (Π.Π.Ε.Α) και Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, σύμφωνα με το άρθρο 4 του Ν.1650/1986 (Α 160) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του Ν.3010/2002 Εναρμόνιση του Ν.1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11/ΕΕ και 96/61/ΕΕ... και άλλες διατάξεις (Α 91). Η.Π.37111/2021 (ΦΕΚ 1391/ ) «Καθορισμός τρόπου ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού κατά τη διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 5 του Ν.1650/1986 όπως αντικαταστάθηκε με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 3 του Ν.3010/2002» Απόφαση υπ αρ /3028/1998 (ΦΕΚ-1289/Β/ ): «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων» Κύριος σκοπός της διαδικασίας ΕΠΟ (αφού πλέον έχει επιλεγεί και εγκριθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες η βέλτιστη θέση χωροθέτησής του προτεινόμενου Έργου Διαδικασία ΠΠΕΑ) είναι η εκτενέστερη περιγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών του Έργου, η αναγνώριση των επιπτώσεών του στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον, καθώς και η περιγραφή των καταλληλότερων μέτρων πρόληψης, ώστε να αποφευχθούν ή να μειωθούν κατά το ελάχιστο οι παραπάνω δυσμενείς επιπτώσεις. Η διαδικασία της Ε.Π.Ο αποτελεί, όπως έχει ήδη επισημανθεί, το επόμενο στάδιο της διαδικασίας Π.Π.Ε.Α. όπου Το Έργο έχει ήδη πλέον κατηγοριοποιηθεί, από τη φάση της ΠΠΕΑ και Ακολουθώντας την ίδια φιλοσοφία με την ΠΠΕΑ, πραγματοποιείται η διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 180

25 Για το σκοπό αυτό συντάσσεται η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), τα περιεχόμενα της οποίας είναι τα ίδια για την 1η και 2η υποκατηγορία της 1ης κατηγορίας, που αφορούν τις περιπτώσεις των ΜΕΥΑ. Η τεχνική περιγραφή του Έργου στη ΜΠΕ, βρίσκεται σε επίπεδο Προμελέτης. Η διαφοροποίηση στη διαδικασία, παρουσιάζεται, και σε αυτήν την περίπτωση, ως προς την αρμόδια υπηρεσία στην οποία υποβάλλεται η αίτηση για τη διενέργεια της Ε.Π.Ο Συνοπτική παρουσίαση της διαδικασίας ΕΠΟ, παρουσιάζεται στον πίνακα ΙΙ.9 που ακολουθεί. Σημειώνεται ότι κατά τη εκπόνηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, πραγματοποιείται και τοπογραφική αποτύπωση του προτεινόμενου Έργου (εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων και αντλιοστάσια) Με βάση την κείμενη Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία θα περιλαμβάνει τα κάτωθι ενδεικτικά γενικά χαρακτηριστικά : Βασικά δεδομένα του Έργου : πλήρη στοιχεία για το γήπεδο/ αγροτεμάχιο στο οποίο πρόκειται να κατασκευαστούν τα προτεινόμενα αντλιοστάσια (ιδιοκτησιακό καθεστώς, αριθμός και εμβαδόν αγροτεμαχίου, αποτύπωση σε τοπογραφικό σχέδιο κλίμακας 1:500) τοποθεσία και φωτογραφίες γενικότερης περιοχής και οικοπέδου της εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων οικόπεδο και όμορα οικόπεδα, καθώς και όρια και εμβαδόν οικοπέδου που πρόκειται να κατασκευαστεί η εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων ισοϋψείς καμπύλες ισχύοντες όροι δόμησης, με θεώρηση του αρμόδιου πολεοδομικού γραφείου Γενική διάταξη Έργου Περιγραφή κτιριακών εγκαταστάσεων Τεχνικά χαρακτηριστικά του Έργου - βασικές κτιριακές εγκαταστάσεις : Κτίριο ελέγχου διοίκησης, Επιμέρους εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Σύστημα διαχείρισης αποστράγγισης όμβριων υδάτων TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 181

26 ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.9 : Διαδικασία ΕΠΟ για τα έργα της 1ης κατηγορίας της 4ης Ομάδας Διαδικασία ε.π.ο σύμφωνα με την ΗΠ.11014/703/Φ104 Υποβολή Αίτησης Εξέταση φακέλου ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΜΟΔΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Αρμόδια Υπηρεσία Συνοδευτικά Αίτησης Εξέταση πληρότητας Διαβίβαση φακέλου για γνωμοδότηση Υποκατηγορία 1η Υπηρεσία Περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ ΜΠΕ σε 6 έντυπα αντίγραφα Χάρτες Θετική γνωμοδότηση (ΠΠΕΑ) Γενικού Διευθυντή Περιβάλλοντος ΥΠΕΧΩΔΕ Ηλεκτρονική μορφή αρχείων/ χαρτών Υποκατηγορία 2η Υπηρεσία Περιβάλλοντος οικείας Περιφέρειας ΜΠΕ σε 6 έντυπα αντίγραφα - Χάρτες Θετική γνωμοδότηση (ΠΠΕΑ) Γενικού Διευθυντή της Περιφέρειας Ηλεκτρονική μορφή αρχείων/ χαρτών Παρατηρήσεις - Τα περιεχόμενα της ΜΠΕ, καθορίζονται : Στην ΗΠ.11014/703/Φ104 (ΦΕΚ332/Β/ ) Στο Ν-1650, άρθρο 4, παρ.10, όπως αντικαταστάθηκε με το Ν-3010, παρ.10, εδ.β, άρθρου 2 Αν ο φάκελος δεν είναι πλήρης, εντός 10 ημερών, η αρμόδια Υπηρεσία ενημερώνει εγγράφως τον αιτούντα για τα επιπλέον απαιτούμενα δικαιολογητικά και στοιχεία Εφόσον κριθεί σκόπιμο σε : συναρμόδια Υπουργεία και φορείς στη Δ/νση Χωροταξίας του ΥΠΕΧΩΔΕ στους Οργανισμούς Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ή στους Οργανισμούς του αρ.3 του Ν.2508/1997 εφόσον έχουν συσταθεί επίσης : στα οικεία Νομαρχιακά Συμβούλια για δημοσιοποίηση του φακέλου της ΜΠΕ Εφόσον το κρίνει σκόπιμο σε: συναρμόδιες Περιφερειακές ή Νομαρχιακές υπηρεσίες και φορείς κατά περίπτωση στους Οργανισμούς Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ή στους Οργανισμούς του αρ.3 του Ν.2508/1997 εφόσον έχουν συσταθεί επίσης : στα οικεία Νομαρχιακά Συμβούλια για δημοσιοποίηση του φακέλου της ΜΠΕ Η διαβίβαση για γνωμοδότηση πραγματοποιείται εντός 10 ημερών από την υποβολή του φακέλου και αφού διαπιστωθεί η πληρότητά του. Οι φορείς στους οποίους έχει διαβιβαστεί η ΜΠΕ, διαβιβάζουν τις παρατηρήσεις τους, εντός 35 ημερών ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα το οικείο Νομαρχιακό(α) Συμβούλιο(α) διαβιβάζουν τη γνωμοδότησή τους Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να υποβάλει το φάκελο της ΜΠΕ, μαζί με το φάκελο της ΠΠΕ, η σε κάποιο στάδιο της διαδικασίας ΠΠΕΑ. Σε αυτήν την περίπτωση η υπηρεσία ελέγχει την πληρότητα του φακέλου πριν την ολοκλήρωση της ΠΠΕΑ και εφόσον επακολουθήσει θετική γνωμοδότηση επί της ΠΠΕ, η ΜΠΕ διαβιβάζεται στο Νομαρχιακό Συμβούλιο. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 182

27 ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ.9 : Διαδικασία ΕΠΟ για τα έργα της 1ης κατηγορίας της 4ης Ομάδας Διαδικασία ε.π.ο σύμφωνα με την ΗΠ.11014/703/Φ104 Ολοκλήρωσ η διαδικασίας ΜΠΕ ΕΠΟ Επικύρωση διαδικασίας Ενημέρωση πολιτών Υποκατηγορία 1η Υποκατηγορία 2η Έκδοση απόφασης έγκρισης ή μη των περιβαλλοντικών όρων Από τον Υπουργό ΥΠΕΧΩΔΕ και τους αρμόδιους κατά περίπτωση Υπουργούς Από το Γενικό Γραμματέα της οικείας Περιφέρειας. Παρατηρήσεις Η απόφαση έγκρισης ή μη περιβαλλοντικών όρων εκδίδεται από την αρμόδια υπηρεσία εντός 15 ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας μεταβίβασης των γνωμοδοτήσεων των συναρμόδιων αρχών. Η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων διαβιβάζεται από την αρμόδια υπηρεσία της Περιφέρειας, στην κεντρική υπηρεσία περιβάλλοντος του ΥΠΕΧΩΔΕ. Η θετική γνωμοδότηση ή αρνητική απόφαση μαζί με το φάκελο της ΠΠΕ διαβιβάζονται στο(α) οικείο(α) Νομαρχιακό(α) Συμβούλιο(α) προκειμένου να λάβουν γνώση και να ενημερώσουν τους πολίτες και τους φορείς εκπροσώπησής τους. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 183

28 Άδεια Εγκατάστασης Για την εγκατάσταση ή την επέκταση των δραστηριοτήτων απαιτείται Άδεια Εγκατάστασης. Οι άδειες αυτές χορηγούνται μόνο από την Αδειοδοτούσα Αρχή (Υπηρεσία Bιομηχανίας της Νομαρχιακής Aυτοδιοίκησης), σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 2516 (ΦΕΚ Α' 159/8.8.97) ύστερα πάντοτε από αυτοψία της υπηρεσίας αυτής. Οι εκδιδόμενες κατά τον προαναφερθέντα νόμο αποφάσεις για χορήγηση αδειών εγκατάστασης περιέχουν όρους ή και περιορισμούς και επιβάλλουν στο φορέα την πραγματοποίηση ειδικών έργων, όπου απαιτείται, για την επίτευξη στο μέγιστο δυνατό βαθμό του συγκερασμού της παραγωγικής δραστηριότητας με την προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα και με τις υποδείξεις και εγκρίσεις των συναρμοδίων υπηρεσιών κατά τις οικείες διατάξεις. Οι φορείς των εγκαταστάσεων υποχρεούνται κατά τη λειτουργία τους στην απαρέγκλιτη τήρηση των παραπάνω όρων και περιορισμών. Η Άδεια Εγκατάστασης ισχύει για ορισμένη χρονική διάρκεια, που δε μπορεί να υπερβεί την τριετία, με δυνατότητα παράτασης έως έξη χρόνια συνολικά από την αρχική αίτηση. Ο φορέας της άδειας εγκατάστασης υποχρεούται στη δημοσιοποίηση της ληφθείσας άδειας εντός είκοσι (20) ημερών από την έκδοσή της. Από τη δημοσιοποίηση θεωρείται ότι έλαβε γνώση κάθε ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει τη δυνατότητα άσκησης προσφυγής, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Σε περίπτωση παραλείψεως δημοσιοποιήσεως της άδειας, αυτή θεωρείται ότι έχει ανακληθεί από τη λήξη της προθεσμίας δημοσιοποίησης. Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά υποβολής ορίζονται από την Υπουργική Απόφαση Α.Π.Φ15/οικ.5242/248, και είναι κυρίως τα ακόλουθα: Ερωτηματολόγιο πλήρως συμπληρωμένο (χορηγείται από την αδειοδοτούσα αρχή). Οικοδομική άδεια και θεωρημένο από την αρμόδια Πολεοδομία σχεδιάγραμμα του χώρου για την χρήση αυτού. Μελέτη για την πρώην προέγκριση χωροθέτησης σύμφωνα με την ΚΥA 69269/90 (ΦΕΚ 678/Β/ ) και προκαταρκτική περιβαλλοντική εκτίμηση και αξιολόγηση, σύμφωνα με την Απόφαση Η.Π /703/Φ104 (ΦΕΚ 332/Β/ ), Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, σύμφωνα με τις παραπάνω αποφάσεις. Βεβαίωση χρήσης γης από τις αρμόδιες Πολεοδομικές Αρχές. Μελέτη επικινδυνότητας, αν χρειάζεται, σύμφωνα με την ΚΥA18187/272/1988 (ΦΕΚ 126/Β/3.3.88), όπως τροποποιήθηκε : ΚΥA /4607/93 (ΦΕΚ 532/Β/ ). Μελέτη διάθεσης αποβλήτων, σύμφωνα με την Ειβ/221/ Υγειονομική διάταξη (ΦΕΚ 138/Β/ ), όπως τροποποιήθηκε με την Υ. Διάταξη Γl/17831/71 (ΦΕΚ 986/Β/ ). Και σειρά άλλων ανάλογα με την εγκατάσταση. Άδεια Διάθεσης Ακολουθεί το παρακάτω νομικό πλαίσιο: την Οδηγία Ε.Ε. 91/271/91 - Άρθρο 12 σχετικά με αναγκαιότητα χορήγησης άδειας διάθεσης των επεξεργασμένων Λυμάτων, TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 184

29 την ΚΥΑ 5673/400 (ΦΕΚ-192/Β/ ) - Άρθρο 10 την ΚΥΑ 19661/1982 (ΦΕΚ-1811/ ): «Τροποποίηση της 5673/400/1999» την ΚΥΑ 48392/939 (ΦΕΚ-405/Β/ ): «Συμπλήρωση της 19661/1982/1999» την Υγειονομική διάταξη Ε1β/221/ (ΦΕΚ 138-τ.β ) «Περί διαθέσεων Λυμάτων και βιομηχανικών αποβλήτων» - Άρθρο 14 Υποβάλλεται αίτηση, συνοδευόμενη από την αντίστοιχη απαιτούμενη μελέτη (Μελέτη Επεξεργασίας και Διάθεσης Αστικών Λυμάτων), υποβάλλεται στην οικεία Νομαρχία Δ/νση Υγείας και Πρόνοιας Τμήμα Δημόσιας Υγείας Υγιεινής και Υγειονομικού Ελέγχου. Η άδεια εκδίδεται από τον οικείο Νομάρχη, μετά από κοινή εισήγηση των αρμόδιων υπηρεσιών περιβάλλοντος και Υγιεινής του Νομού, εφόσον προηγουμένως διενεργήσουν σχετικό έλεγχο ότι η οργάνωση, κατασκευή και λειτουργία της προτεινόμενης ΜΕΥΑ συμφωνούν με την υποβληθείσα σχετική μελέτη και ότι τηρούνται οι περιβαλλοντικοί όροι του Έργου. Οικοδομική Άδεια, η οποία ακολουθεί την κείμενη νομοθεσία και Άδεια Λειτουργίας, ακολουθώντας το ν.2516/97 (ΦΕΚ 159/ ) και την Απόφαση Φ15/ οικ.5239/245, TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 185

30 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III Διεθνής Πρακτική και Εφαρμογές TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 186

31 Διεθνής Πρακτική και Εφαρμογές Η υλοποίηση Έργων ΣΔΙΤ διεθνώς Υπάρχουν χώρες όπως οι ΗΠΑ και ο ΚΑΝΑΔΑΣ αλλά και, αν και σε μικρότερη κλίμακα, η ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, η ΓΑΛΛΙΑ, η ΓΕΡΜΑΝΙΑ και η Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ, όπου η υλοποίηση έργων μέσω ΣΔΙΤ είναι θεσμός. Μάλιστα στις ΗΠΑ αποτελεί ίσως εξαίρεση η υλοποίηση κλασσικών δημόσιων έργων μέσω αποκλειστικά Δημόσιας Χρηματοδότησης. Παράλληλα, οι διεθνείς οργανισμοί όπως η WORLD BANK και η ASIA DEVELOPMENT BANK, προωθούν μεγάλης κλίμακας εφαρμογές για την παροχή νερού και δικτύων αποχέτευσης- βιολογικών στις υπανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες χώρες με αξιοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, με σκοπό την ταχύτερη υλοποίηση των σημαντικών, για την ανάπτυξη των χωρών αυτών, έργων. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ότι και στην Ελλάδα είχε εφαρμοστεί το σχέδιο της ΟΥΛΕΝ που μαζί με την POWER, αλλά και τα έργα διάνοιξης του Ισθμού της Κορίνθου και της Αποξήρανσης της Κωπαϊδας ίσως απετέλεσαν τα πρώτα έργα ΣΔΙΤ στην Ελλάδα,. Συνεπώς, η διαθέσιμη πληροφορία ειδικά για έργα ύδρευσης, από τις χώρες αυτές, είναι αρκετή, όμως πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή γιατί διαφοροποιέιται από την αντίληψη της ΕΕ για τις ΣΔΙΤ. Στη βιβλιογραφία παρατίθενται αρκετές χρήσιμες σχετικές πηγές πληροφόρησης. Η υλοποίηση έργων ΣΔΙΤ στην Ε.Ε. Τα έργα που υλοποιούνται μέσω ΣΔΙΤ, έχουν ιδιαίτερη απήχηση στο σύνολο του Ευρωπαϊκού χώρου, ως σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο, γι αυτό η Ε.Ε. έχει κάνει αρκετές προσπάθειες ώστε να βοηθήσει στον καθορισμό των ΣΔΙΤ και να δώσει τις σωστές κατευθύνσεις, σε συμφωνία με την κοινοτική λογική. Η χώρα που επί 20 έτη έχει εφαρμόσει με αρκετή επιτυχία τη συνεργασία με ιδιωτικά κεφάλαια είναι η Μεγάλη Βρετανία. Αν και η Ε.Ε. δεν συνηγορεί στη χρήση κάποιας συγκεκριμένης μεθόδου υλοποίησης, παρ όλα αυτά η ουσιαστική χρήση για επενδύσεις στην υποδομή της Ένωσης απαιτεί τη χαλιναγώγηση όλων των βιώσιμων επενδυτικών μεθόδων και άρα είναι απαραίτητη. Το 2003 η Επιτροπή, μέσω της Γενικής Διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής, εξέδωσε τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για πετυχημένα ΣΔΙΤ, ένα εργαλείο- οδηγό το οποίο δεν παρέχει πλήρη μεθοδολογία και δεν καθορίζει την πολιτική, αλλά παρέχει κατευθύνσεις μέσω ενός συνόλου κρίσιμων σημείων που επηρεάζουν την εξέλιξη πετυχημένων έργων/σχεδίων ΣΔΙΤ. Οι κατευθυντήριες οδηγίες εστιάζονται σε 4 σημαντικά θέματα: Εξασφάλιση ανοιχτής πρόσβασης στην αγορά και δίκαιος διαγωνισμός Προστασία δημοσίου συμφέροντος και μεγιστοποίηση προστιθέμενης αξίας στους πολίτες Καθορισμός του βέλτιστου επιπέδου επιχορήγησης της χρηματοδότησης τόσο για την υλοποίηση ενός βιώσιμου και σταθερού έργου όσο και για την αποφυγή όποιας πιθανότητας απρόσμενων κερδών ή απωλειών από επιχορηγήσεις. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 187

32 Εκτίμηση του πιο αποτελεσματικού τύπου ΣΔΙΤ για συγκεκριμένο έργο με τις ανάλογες παραμέτρους: ισορροπημένη κατανομή κινδύνων, κατάλληλη διάρκεια, καθορισμός ευθυνών σε διαφορετικά ρυθμιστικά πλαίσια. Οι ΣΔΙΤ είναι ένα εξελισσόμενο εργαλείο και πρέπει σε όλες τις περιπτώσεις, να προσαρμόζονται στην ιδιαίτερη φύση του έργου και στους φορείς που συμμετέχουν. Συνεπώς η επιτυχημένη υλοποίηση μιας ΣΔΙΤ, απαιτεί μια πολύ αναλυτική κατανόηση πολλών θεμάτων. Η επιτυχία αλλά και η αποτυχία των μέχρι τώρα έργων ΣΔΙΤ, αποτελούν στοιχείο πολύτιμης γνώσης και τονίζουν την ανάγκη για: Λεπτομερή προετοιμασία και σχεδιασμό, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ότι η προσέγγιση μέσω ΣΔΙΤ έχει καλή σχέση οφέλους/κόστους και να είναι σταθερή Σταθερή υποστήριξη πολιτικού και δημόσιου τομέα πάνω στις στρατηγικές αποφάσεις που έχουν να κάνουν με ΣΔΙΤ. Ένα νομικό, ρυθμιστικό και οικονομικό συνδετικό πλαίσιο, που να υποστηρίζει την ανάπτυξη και την υλοποίηση της ΣΔΙΤ Πλήρη κατανόηση των αναγκών και των στόχων από τους Φορείς Η Ε.Ε. εκδηλώνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ΣΔΙΤ τόσο μέσω του πλαισίου των επιχορηγήσεων (η οποία η ίδια παρέχει), όσο και ως φορέας των πόρων Συνοχής και Κατασκευών και επίσης ως φορέας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Αναδόμησης και Ανάπτυξης. Στα επόμενα παρουσιάζονται μερικές τυπικές περιπτώσεις τύπου συνεργασιών και έργων που έχουν υλοποιηθεί. TEC ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ Α.Ε. 188