Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Δεκεμβρίου 2014 (OR. en)

Transcript

1 Conseil UE Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Δεκεμβρίου 2014 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2014/0121 (COD) 16975/1/14 REV 1 LIMITE ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ 1 Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Νομική Υπηρεσία Ομάδα «Δίκαιο των Εταιριών» JUR 963 DRS 174 CODEC 2527 DAPIX 189 DATAPROTECT 188 Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2007/36/EΚ όσον αφορά την ενθάρρυνση της μακροπρόθεσμης ενεργού συμμετοχής των μετόχων και της οδηγίας 2013/34/EΕ όσον αφορά ορισμένα στοιχεία της δήλωσης εταιρικής διακυβέρνησης - Προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα PUBLIC 1. Στις 9 Απριλίου 2014, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 2007/36/EΚ όσον αφορά την ενθάρρυνση της μακροπρόθεσμης ενεργού συμμετοχής των μετόχων και της οδηγίας 2013/34/EΕ όσον αφορά ορισμένα στοιχεία της δήλωσης εταιρικής διακυβέρνησης 2. Στις 5 Δεκεμβρίου 2014, η Προεδρία υπέβαλε νέο συμβιβαστικό κείμενο Στο παρόν έγγραφο περιέχονται νομικές γνωμοδοτήσεις που προστατεύονται δυνάμει του άρθρου 4 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1049/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ής Μαΐου 2001 για την πρόσβαση του κοινού στα έγγραφα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής, και δεν έχουν δημοσιοποιηθεί από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το Συμβούλιο επιφυλάσσεται παντός νομίμου δικαιώματός του σε περίπτωση μη εξουσιοδοτημένης δημοσίευσής του. COM(2014) 213 final, έγγρ. 8847/14 για την προτεινόμενη οδηγία υπάρχει επίσης γνωμοδότηση στο έγγρ /14 της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου της 16ης Δεκεμβρίου Έγγρ / /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 1

2 2. Στο πλαίσιο των συζητήσεων της Ομάδας «Δίκαιο των εταιρειών» επί της προτεινόμενης οδηγίας, ζητήθηκε από τη Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου («ΝΥΣ») να γνωμοδοτήσει σχετικά με τη συμβατότητα της προτεινόμενης οδηγίας με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων ασχολήθηκε επίσης με αυτό το ζήτημα Η παρούσα γνωμοδότηση αποτελεί απάντηση στο εν λόγω αίτημα και παρουσιάζει με περισσότερες λεπτομέρειες την προφορική δήλωση του εκπροσώπου της ΝΥΣ. II. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ 4. Με την προτεινόμενη οδηγία επιδιώκονται η διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και της αλληλεπίδρασης μεταξύ ενωσιακών εταιρειών 5 και μετόχων, η συμβολή στη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των ενωσιακών επιχειρήσεων, η δημιουργία ενός ελκυστικού περιβάλλοντος για μετόχους και η ενίσχυση της διασυνοριακής ψηφοφορίας 6. Η οδηγία περιλαμβάνει αρκετές διατάξεις περί επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα. 5. Πρώτον, το προτεινόμενο άρθρο 3α προβλέπει ότι οι ενωσιακές εταιρείες μπορούν να ζητούν την ταυτοποίηση των μετόχων τους 7 και υποχρεώνει τους διαμεσολαβητές που παρέχουν υπηρεσίες διαφύλαξης και διαχείρισης χρεογράφων για μετόχους να κοινοποιούν στην εταιρεία, κατόπιν αιτήματος της τελευταίας (ή τρίτου που ορίζεται από την εταιρεία), πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα του μετόχου. Όταν υπάρχουν περισσότεροι του ενός διαμεσολαβητές στην αλυσίδα τήρησης των χρεογράφων, οι εν λόγω πληροφορίες είτε διαβιβάζονται μεταξύ των διαμεσολαβητών ολόκληρης της αλυσίδας είτε κοινοποιούνται άμεσα στην εταιρεία. Δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 3 στοιχείο στ), τα δεδομένα που αφορούν την ταυτότητα μετόχου αποθηκεύονται για διάστημα 24 μηνών κατά το μέγιστο κατόπιν της λήψης τους από την εταιρεία ή τον διαμεσολαβητή, εκτός εάν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο εξακολουθεί να είναι μέτοχος μετά τη λήξη της εν λόγω περιόδου. Οι πληροφορίες που αφορούν την ταυτότητα των μετόχων καθορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο ιβ) της προτεινόμενης οδηγίας Βλ. γνωμοδότηση του Ευρωπαίου Επόπτη Προστασίας Δεδομένων της 28ης Οκτωβρίου 2014, έγγρ /14. Για παράδειγμα, εταιρείες που έχουν την έδρα τους σε κράτος μέλος και των οποίων οι μετοχές έχουν εισαχθεί προς διαπραγμάτευση σε οργανωμένη αγορά που ευρίσκεται ή λειτουργεί εντός κράτους μέλους. Βλ. αιτιολογική παράγραφο 4 της προτεινόμενης οδηγίας και την αιτιολογική έκθεση της πρότασης. Οι οποίοι μπορούν να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 2

3 6. Δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 1, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν ότι οι εταιρείες που είναι εγγεγραμμένες στην επικράτειά τους μπορούν να αιτούνται μόνο την ταυτοποίηση μετόχων που κατέχουν άνω του 0,5% των μετοχών ή των δικαιωμάτων ψήφου ή/και μετόχων που δεν έχουν αρνηθεί ρητώς την ταυτοποίηση. 7. Το προτεινόμενο άρθρο 3α ορίζει επίσης ότι (i) οι μέτοχοι πρέπει να ενημερώνονται δεόντως από τους διαμεσολαβητές ότι οι πληροφορίες που αφορούν την ταυτότητά τους μπορούν να διαβιβάζονται στην εταιρεία ή σε άλλους διαμεσολαβητές της αλυσίδας τήρησης χρεογράφων για λόγους ταυτοποίησης, (ii) οι εταιρείες και οι διαμεσολαβητές πρέπει να διαφυλάττουν το απόρρητο των πληροφοριών που λαμβάνουν, να τηρούν και να επεξεργάζονται τις εν λόγω πληροφορίες ορθά και προσεκτικά, να εφαρμόζουν τεχνικά και οργανωτικά μέτρα διαφύλαξης αυτών των πληροφοριών από κλοπή, απώλεια ή άλλη μορφή παράτυπης χρήσης και να παρέχουν στους μετόχους τη δυνατότητα να διορθώνουν ή να διαγράφουν τυχόν ελλιπή ή ανακριβή δεδομένα και (iii) οι εταιρείες και οι διαμεσολαβητές δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τις πληροφορίες που λαμβάνουν κατά τρόπο μη συμβατό με τον σκοπό της διευκόλυνσης της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και της ενεργού συμμετοχής των μετόχων. 8. Τέλος, στο προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 4α προβλέπεται ότι το άρθρο 3α ισχύει με την επιφύλαξη του δικαιώματος των κρατών μελών να παρέχουν πρόσβαση σε πληροφορίες που αφορούν την ταυτότητα μετόχου σε άλλους μετόχους ή στο κοινό. Εν προκειμένω ισχύουν οι απαιτήσεις που αναφέρονται στις παραγράφους 55 και 77 της παρούσας γνωμοδότησης, κατά περίπτωση. 9. Στην αιτιολογική παράγραφο 20 της προτεινόμενης οδηγίας προστίθεται ότι, υπό το φως της οδηγίας 95/46/EΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών 8, είναι αναγκαία η επίτευξη ισορροπίας μεταξύ, αφενός, της διευκόλυνσης της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και, αφετέρου, του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και ότι οι πληροφορίες ταυτοποίησης μετόχων δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για κανέναν άλλον λόγο πλην της διευκόλυνσης της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων. 8 ΕΕ L 281, , σ /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 3

4 10. Δεύτερον, δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 3γ παράγραφος 2, δεύτερο εδάφιο, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εταιρείες δημοσιεύουν την επιβεβαίωση των ψήφων των μετόχων στην ιστοσελίδα τους, ύστερα από μια γενική συνέλευση. Εντούτοις, δεν είναι σαφές εάν η εν λόγω δημοσίευση θα περιλαμβάνει το όνομα των οικείων μετόχων και, ως εκ τούτου, εάν αυτή η διάταξη συνεπάγεται επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 11. Τρίτον, προκειμένου να διασφαλίζεται η ουσιαστική συμμετοχή των μετόχων στην πολιτική αποδοχών και η συμμόρφωση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών με την εγκεκριμένη πολιτική, με την προτεινόμενη οδηγία η εταιρεία υποχρεούται να καταρτίζει έκθεση αποδοχών, η οποία πρέπει να κοινοποιείται στους μετόχους και να δημοσιεύεται ως μέρος της δήλωσης εταιρικής διακυβέρνησης της εταιρείας Δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 9β παράγραφος 1, η εν λόγω έκθεση αποδοχών πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις παροχές προς κάθε διοικητικό στέλεχος, σε οποιαδήποτε μορφή, χορηγηθείσες ή οφειλόμενες, κατά το τελευταίο οικονομικό έτος, περιλαμβανομένων των νεοπροσληφθέντων και των πρώην διοικητικών στελεχών. Ειδικότερα, η έκθεση αποδοχών περιλαμβάνει (i) τις συνολικές αποδοχές αναλυόμενες ανά κατηγορία και το σχετικό ποσοστό των σταθερών και μεταβλητών αποδοχών, (ii) κάθε αμοιβή που έχει χορηγηθεί ή οφείλεται σε διοικητικά στελέχη της εταιρείας από οποιαδήποτε επιχείρηση που ανήκει στον ίδιο όμιλο και (iii) τον αριθμό των μετοχών και των δικαιωμάτων προαίρεσης σε μετοχές που χορηγούνται ή προσφέρονται. Τα διοικητικά στελέχη ορίζονται στο άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο ια) της προτεινόμενης οδηγίας. 13. Το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 2 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη διασφαλίζουν την προστασία του δικαιώματος των φυσικών προσώπων στον ιδιωτικό βίο σύμφωνα με την οδηγία 95/46/EΚ κατά την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των διοικητικών στελεχών. Συγκεκριμένα, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εταιρείες (i) δεν χρησιμοποιούν τα προσωπικά δεδομένα του εκάστοτε διοικητικού στελέχους κατά τρόπο αντίθετο προς τους σκοπούς της διευκόλυνσης της άσκησης των δικαιωμάτων μετόχων και της ενίσχυσης της διαφάνειας και της λογοδοσίας όσον αφορά τις αποδοχές των διοικητικών στελεχών, (ii) δεν επεξεργάζονται ειδικές κατηγορίες προσωπικών δεδομένων του εκάστοτε διοικητικού στελέχους οι οποίες προστατεύονται από το άρθρο 8 της οδηγίας 95/46/EΚ και (iii) λαμβάνουν τα κατάλληλα τεχνικά μέτρα για να περιορίσουν την προσβασιμότητα των προσωπικών δεδομένων του εκάστοτε διοικητικού στελέχους ύστερα από περίοδο 10 ετών. 9 Βλ. αιτιολογική παράγραφο 17 της προτεινόμενης οδηγίας, το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 1 και το άρθρο 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 4

5 14. Τέλος, προκειμένου να προστατεύονται τα συμφέροντα των μετόχων έναντι συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν δυσμενώς την εταιρεία και τους μετόχους, το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 προβλέπει ότι οι εταιρείες υποχρεούνται να ανακοινώνουν δημοσίως αυτές τις συναλλαγές. Στην ανακοίνωση πρέπει να περιλαμβάνεται κυρίως το όνομα του συνδεδεμένου μέρους. III. ΝΟΜΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ 1) Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των φυσικών προσώπων 15. Δυνάμει της οδηγίας 95/46/ΕΚ, με την επιφύλαξη των εξαιρέσεων του άρθρου 13, κάθε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα πρέπει να συνάδει, αφενός, με τις αρχές που διέπουν την ποιότητα των δεδομένων, οι οποίες ορίζονται στο άρθρο 6, και, αφετέρου, με ένα εκ των κριτηρίων που καθιστούν νόμιμη την επεξεργασία δεδομένων κατά το άρθρο Δυνάμει του άρθρου 7 στοιχεία α) και στ) της οδηγίας 95/46/ΕΚ, η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα μπορεί να γίνεται μόνον εάν το πρόσωπο που αφορούν τα δεδομένα έχει δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του ή εάν η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την επίτευξη του εννόμου συμφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος της επεξεργασίας ή ο τρίτος ή οι τρίτοι στους οποίους ανακοινώνονται τα δεδομένα, υπό τον όρο ότι δεν προέχει το συμφέρον ή τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι ελευθερίες του προσώπου που αφορούν τα δεδομένα που χρήζουν προστασίας. 16. Κατά πάγια νομολογία, οι εν λόγω διατάξεις, στο μέτρο που διέπουν την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που μπορεί να οδηγήσει σε προσβολή των θεμελιωδών ελευθεριών, πρέπει απαραιτήτως να ερμηνεύονται υπό το πρίσμα των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως των άρθρων 7 (σεβασμός της ιδιωτικής ζωής) και 8 (προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα) του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ (εφεξής «Χάρτη») Βλ. συνεκδικασθείσες υποθέσεις Österreichischer Rundfunk κ.λπ., C-465/00, C-138/01 και C-139/01, EU:C:2003:294, σκέψη 65, και υπόθεση Google Spain και Google, C-131/12, EU:C:2014:317, σκέψη 71. Βλ. υπόθεση Google Spain και Google ανωτέρω, σκέψη 74, και συνεκδικασθείσες υποθέσεις YS κ.λπ., C-141/12 και C-372/12, EU:C:2014:2081, σκέψη /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 5

6 17. Κάθε μέτρο ή πράξη επεξεργασίας δεδομένων πρέπει να νοείται ως παρέμβαση στα ανωτέρω θεμελιώδη δικαιώματα 12. Εντούτοις, το άρθρο 52 παράγραφος 1 του Χάρτη δέχεται ότι είναι δυνατή η επιβολή περιορισμών στην άσκηση αυτών των δικαιωμάτων. Προκειμένου να είναι σύννομος, κάθε τέτοιος περιορισμός πρέπει να δικαιολογείται βάσει τριών κριτηρίων: (i) η παρέμβαση πρέπει να είναι σύμφωνη με τον νόμο, ο οποίος με τη σειρά του πρέπει να είναι προσβάσιμος στα και προβλέψιμος για τα άτομα, (ii) η παρέμβαση πρέπει να εξυπηρετεί θεμιτό σκοπό και (iii) η παρέμβαση πρέπει να αποδεικνύεται αναλογική και, ως εκ τούτου, να επαρκεί για τον επιδιωκόμενο στόχο και να είναι αναγκαία για την επίτευξή του, χωρίς να υπερβαίνει αυτή την ανάγκη 13. 2) Προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των νομικών προσώπων 18. Η οδηγία 95/46/ΕΚ δεν ισχύει για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των νομικών προσώπων. Επίσης, κατά πάγια νομολογία, τα νομικά πρόσωπα μπορούν να επικαλούνται την προστασία των άρθρων 7 και 8 του Χάρτη όσον αφορά την ταυτοποίησή τους, μόνον εφόσον στον επίσημο τίτλο τους προσδιορίζονται ένα ή περισσότερα φυσικά πρόσωπα. Επιπλέον, ακόμη και στην περίπτωση αυτή, το Δικαστήριο εφαρμόζει με πολύ λιγότερη αυστηρότητα τον έλεγχο αναλογικότητας στα νομικά πρόσωπα, σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα. Σύμφωνα με το Δικαστήριο, η σοβαρότητα της προσβολής του δικαιώματος στην προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα είναι διαφορετική για τα νομικά πρόσωπα σε σχέση με τα φυσικά πρόσωπα. Πράγματι, για τα νομικά πρόσωπα υφίσταται ήδη επαχθέστερη υποχρέωση να δημοσιοποιούν τα δεδομένα που τα αφορούν Βλ. απόφαση του ΕΔΑΔ της 4ης Δεκεμβρίου 2008 στην υπόθεση S. και Marper κατά Ηνωμένου Βασιλείου (αριθ. προσφυγών 30562/04 και 30566/04), σκέψη 67, σύμφωνα με την οποία «Η απλή αποθήκευση δεδομένων που αφορούν τον ιδιωτικό βίο ενός ατόμου ισοδυναμεί με παρέμβαση κατά την έννοια του άρθρου 8. Η μετέπειτα χρήση των αποθηκευμένων πληροφοριών ουδόλως επηρεάζει τον χαρακτηρισμό αυτό». Βλ. επίσης τη γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του Συμβουλίου της 13ης Σεπτεμβρίου 2012 με θέμα την πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόσβαση στη δραστηριότητα πιστωτικών ιδρυμάτων και την προληπτική εποπτεία πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (CRD IV) (έγγρ /12 JUR 490 EF 200 ECOFIN 776 CODEC 2127), παράγραφος 6. Βλ. συνεκδικασθείσες υποθέσεις Österreichischer Rundfunk κ.λπ. ανωτέρω, σκέψεις 76 και 77, και συνεκδικασθείσες υποθέσεις Volker και Markus Schecke και Eifert, C-92/09 και C-93/09, EU:C:2010:662, σκέψεις 50, 65 και 74. Βλ. συνεκδικασθείσες υποθέσεις Volker και Markus Schecke και Eifert ανωτέρω, σκέψεις 53 και /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 6

7 IV. ΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 19. Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που προβλέπεται σύμφωνα με τα προτεινόμενα άρθρα 3α, 9β και 9γ παράγραφος 1 και σύμφωνα με το άρθρο 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας πρέπει να θεωρείται ως παρέμβαση στα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Θα πρέπει κατά συνέπεια να εξεταστεί κατά πόσον η παρέμβαση αυτή δικαιολογείται βάσει των κριτηρίων που αναφέρονται στην παράγραφο 17 της παρούσας γνωμοδότησης. Όσον αφορά την παρέμβαση που θα συνεπαγόταν ενδεχομένως το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο 15, η ΝΥΣ δεν μπορεί να εκτιμήσει κατά πόσον θα ήταν δικαιολογημένη η παρέμβαση αυτή βάσει των εν λόγω κριτηρίων χωρίς περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με τον επιδιωκόμενο στόχο. 20. Θα μπορούσε να υπογραμμιστεί προκαταρτικά ότι, πρώτον, η προτεινόμενη οδηγία παραπέμπει στην οδηγία 95/46/ΕΚ και στην ανάγκη να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των στόχων που επιδιώκει η προτεινόμενη οδηγία και του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, όσον αφορά τη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα του μετόχου 16 και την κοινοποίηση και δημοσίευση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών 17 αποκλειστικά. Ωστόσο, θα πρέπει να προστεθεί μια γενική αιτιολογική παράγραφος, όπου θα προβλέπεται ότι οποιαδήποτε επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δυνάμει της προτεινόμενης οδηγίας θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις που θεσπίζονται στο δίκαιο της ΕΕ όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως τα άρθρα 7, 8 και 52 του Χάρτη, τη νομολογία του Δικαστηρίου και την οδηγία 95/46/ΕΚ, καθώς και με τα εθνικά νομοθετήματα για την εφαρμογή των απαιτήσεων αυτών, ώστε να καλύπτεται επίσης η περίπτωση της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα βάσει του προτεινόμενου άρθρου 9γ παράγραφος 1 και ενδεχομένως βάσει του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο. 21. Δεύτερον, από το άρθρο 7 της οδηγίας 95/46/ΕΚ προκύπτει ότι, από νομική άποψη, η προηγούμενη συγκατάθεση του προσώπου που αφορούν τα δεδομένα (λ.χ. του μετόχου, του διοικητικού στελέχους ή του συνδεδεμένου μέρους) στην επεξεργασία των σχετικών δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δεν είναι απαραίτητη, αρκεί η επεξεργασία αυτή να δικαιολογείται άλλως σύμφωνα με τη διάταξη αυτή Βλ. παράγραφο 10 της παρούσας γνωμοδότησης. Αιτιολογική παράγραφος 20 της προτεινόμενης οδηγίας. Βλ. το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 2. Βλ. παράγραφο 15 της παρούσας γνωμοδότησης /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 7

8 1) Διαβίβαση και αποθήκευση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα του μετόχου α) Δικαιολόγηση της παρέμβασης στα δικαιώματα στην ιδιωτική ζωή και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που συνεπάγεται το προτεινόμενο άρθρο 3α 22. Πρώτον, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι το προτεινόμενο άρθρο 3α καθορίζει μια σειρά από εγγυήσεις η οποία θα μπορούσε να μεταφερθεί στο προοίμιο, δεδομένου ότι δεν προσθέτει τίποτε κατ ουσίαν στις απαιτήσεις που ορίζονται στην οδηγία 95/46/ΕΚ. Αυτό ισχύει ιδίως με το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 3 στοιχεία β), γ) και δ) 19. Ωστόσο, η διατύπωση που χρησιμοποιείται θα πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τη διατύπωση της οδηγίας 95/46/ΕΚ. 23. Όσον αφορά τη δικαιολόγηση της παρέμβασης που συνεπάγεται το προτεινόμενο άρθρο 3α, πληρούνται το πρώτο και το δεύτερο 20 κριτήριο που ορίζονται στην παράγραφο 17 της παρούσας γνωμοδότησης Προκειμένου να ενισχυθεί το πλαίσιο που θεσπίζει η προτεινόμενη οδηγία υπό το πρίσμα της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ο νομοθέτης της ΕΕ θα μπορούσε, εκτός από τις εγγυήσεις αυτές, να προσθέσει στο προοίμιο ότι (i) οι μέτοχοι θα πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αντιταχθούν στην επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα σύμφωνα με το άρθρο 14 της οδηγίας 95/46/ΕΚ και (ii) η διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων σε διαμεσολαβητές τρίτων χωρών θα πρέπει να συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που ορίζονται στα άρθρα 25 και 26 της παρούσας οδηγίας, υπό τον όρο ότι το πεδίο εφαρμογής της προτεινόμενης οδηγίας, όπως προτάθηκε από την Προεδρία, θα επεκταθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και στους διαμεσολαβητές τρίτων χωρών. Οι στόχοι που επιδιώκονται από το προτεινόμενο άρθρο 3α, δηλαδή να διευκολυνθεί περαιτέρω η άσκηση των δικαιωμάτων των μετόχων και η ενεργός συμμετοχή των μετόχων και των εισηγμένων εταιρειών, πρέπει να θεωρηθούν νόμιμοι. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι στόχοι αυτοί αντιστοιχούν σε μεγάλο βαθμό σε εκείνους που προβλέπει το άρθρο 3 παράγραφος 3 πρώτο εδάφιο της ΣΕΕ και σε εκείνους που ορίζονται στο άρθρο 50 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) της ΣΛΕΕ /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 8

9 24. Όσον αφορά το τρίτο κριτήριο, η παρέμβαση που συνεπάγεται το προτεινόμενο άρθρο 3α θα πρέπει να είναι ανάλογη με τους επιδιωκόμενους στόχους και αναγκαία για την επίτευξή τους, χωρίς να υπερβαίνει αυτή την ανάγκη, όσον αφορά ειδικότερα το πρόσωπο που αφορούν τα δεδομένα, τα δεδομένα που διαβιβάζονται, τα πρόσωπα στα οποία διαβιβάζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και τη διάρκεια αποθήκευσης των δεδομένων αυτών. Δεδομένου ότι η ίδια η προτεινόμενη οδηγία απαιτεί από τις εταιρείες και τους διαμεσολαβητές να επεξεργάζονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των μετόχων, θα πρέπει να θέτει σαφείς και ακριβείς κανόνες που όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής και την εφαρμογή του προτεινόμενου άρθρου 3α, με τους οποίους θα επιβάλλονται ελάχιστες εγγυήσεις σε σχέση με τα προαναφερόμενα στοιχεία. Η απλή παραπομπή στην οδηγία 95/46/ΕΚ στο προοίμιο ή στο προτεινόμενο άρθρο 3α δεν θα ήταν επαρκής εν προκειμένω Στο ίδιο πνεύμα, στο προοίμιο της προτεινόμενης οδηγίας πρέπει να εξηγούνται σαφώς οι λόγοι για τους οποίους η διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων που προβλέπεται από το προτεινόμενο άρθρο 3α είναι κατάλληλη για τον επιδιωκόμενο σκοπό και αναγκαία για την επίτευξή του και πρέπει να καταστεί σαφές ότι η παρέμβαση που συνεπάγεται η εν λόγω διαβίβαση περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού χωρίς υπέρβαση της εν λόγω αναγκαιότητας: θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι ο νομοθέτης της ΕΕ έχει επιτύχει ισορροπία μεταξύ του σκοπού που επιδιώκεται με το προτεινόμενο άρθρο 3α και της παρέμβασης στο δικαίωμα των μετόχων στο σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και στην προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που τους αφορούν και ότι αυτή η παρέμβαση δεν υπερβαίνει τα απολύτως αναγκαία για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου Το προτεινόμενο άρθρο 3α συμμορφώνεται με τις περισσότερες από τις απαιτήσεις που ορίζονται στην παράγραφο 24 της παρούσας γνωμοδότησης. Συγκεκριμένα, περιορίζεται στα απολύτως αναγκαία όσον αφορά το πρόσωπο που αφορούν τα δεδομένα και τα δεδομένα που διαβιβάζονται Εντούτοις, μολονότι η απλή παραπομπή στην οδηγία 95/46/ΕΚ δεν θα ήταν επαρκής, μια τέτοια παραπομπή ενδέχεται να εξακολουθεί να είναι αναγκαία: μολονότι το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 2 σχετικά με την κοινοποίηση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών ρητώς παραπέμπει στην οδηγία 95/46/ΕΚ, μόνο η αιτιολογική παράγραφος 20 αναφέρεται στην παρούσα οδηγία όσον αφορά την ταυτοποίηση των μετόχων. Στο προτεινόμενο άρθρο 3α δεν περιλαμβάνεται παραπομπή στην παρούσα οδηγία. Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνοχή, θα πρέπει είτε να διαγραφεί η παραπομπή στην οδηγία 95/46/ΕΚ από το προτεινόμενο άρθρο 9β είτε να προστεθεί παραπομπή στην παρούσα οδηγία στο προτεινόμενο άρθρο 3α. Βλ., συναφώς, συνεκδικαζόμενες υποθέσεις Volker und Markus Schecke και Eifert, προαναφερθείσες, σκέψεις 77 έως /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 9

10 27. Ωστόσο, πρώτον, η δικαιολόγηση της παρέμβασης που συνεπάγεται το προτεινόμενο άρθρο 3α θα πρέπει να ενισχυθεί σε σχέση με τις απαιτήσεις που ορίζονται στην παράγραφο 25 της παρούσας γνωμοδότησης. Ειδικότερα, η αιτιολογική παράγραφος 20 θα πρέπει να καθιστά σαφές ότι αυτή η παρέμβαση περιορίζεται σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού χωρίς υπέρβαση αυτής της ανάγκης, όσον αφορά (i) τους ενδιαφερόμενους μετόχους, (ii) τα δεδομένα που διαβιβάζονται, iii) τα πρόσωπα στα οποία διαβιβάζονται οι πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων και (iv) τη διάρκεια αποθήκευσης των πληροφοριών αυτών. Στο πλαίσιο αυτό, στην αιτιολογική παράγραφο 20 θα πρέπει να τονίζεται ότι ορισμένοι περιορισμοί και εγγυήσεις (που αναφέρονται στις παραγράφους 6 και 7 της γνωμοδότησής μου) προβλέφθηκαν προκειμένου να περιοριστούν οι παρεμβάσεις. 28. Δεύτερον, η διάρκεια της αποθήκευσης δεδομένων θα πρέπει να περιορίζονται στην απολύτως αναγκαία. Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 5 της παρούσας γνωμοδότησης, το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 3 στοιχείο στ) προβλέπει 24μηνη περίοδο αποθήκευσης, εκτός εάν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο παραμείνει μέτοχος μετά το τέλος της περιόδου αυτής. 29. Ωστόσο, δεν είναι σαφές γιατί τα δεδομένα σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων θα πρέπει να αποθηκεύονται για 24 μήνες, εάν το εν λόγω πρόσωπο παύει να είναι μέτοχος πριν από τη λήξη της ανωτέρω περιόδου: εάν το εν λόγω πρόσωπο παύει να είναι μέτοχος πριν από το τέλος της 24μηνης περιόδου, φαίνεται ότι η αποθήκευση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα δεν είναι πλέον απαραίτητη για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου, δηλαδή για τη διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωμάτων του και τη συνεργασία με την εταιρεία. Εάν πάντως θεωρηθεί δικαιολογημένη η περίοδος των 24 μηνών, η αιτιολογική παράγραφος 20 θα πρέπει να καθιστά σαφές γιατί συμβαίνει αυτό. Διαφορετικά, το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 3 στοιχείο στ) θα πρέπει να προβλέπει ότι οι πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων δεν αποθηκεύονται όταν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο παύει να είναι μέτοχος Ή, έπειτα από εύλογο χρονικό διάστημα - που θα πρέπει να προσδιοριστεί - αφού το εν λόγω πρόσωπο έχει παύσει να είναι μέτοχος /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 10

11 30. Στο ίδιο πνεύμα, αν και είναι λογικό να επιτρέπεται η αποθήκευση των πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων μετά το τέλος της 24μηνης περιόδου όταν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο παραμένει μέτοχος μετά την ημερομηνία αυτή 24, το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 3 στοιχείο στ) θα πρέπει να προβλέπει ότι η εταιρεία και ο διαμεσολαβητής δεν πρέπει να αποθηκεύουν τις πληροφορίες αυτές όταν το εν λόγω πρόσωπο έχει παύσει να είναι μέτοχος. 31. Όσον αφορά τα πρόσωπα στα οποία γνωστοποιούνται οι πληροφορίες, πρέπει να υπενθυμιστεί ότι, στο πλαίσιο του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 4α, το άρθρο αυτό δεν θίγει το δικαίωμα των κρατών μελών να παρέχουν πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων σε άλλους μετόχους ή το κοινό. Σε αντίθεση με το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφοι 1 και 2, το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 4α δεν απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιούν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων σε άλλους μετόχους ή το κοινό, αλλά προβλέπει απλώς ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να το πράξουν. Ωστόσο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα εθνικά μέτρα που θεσπίζονται από τα κράτη μέλη δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 4α συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 15 έως 17 της παρούσας γνωμοδότησης, στην παρούσα διάταξη θα πρέπει να προστεθεί ότι, σε περίπτωση που τα κράτη μέλη κοινοποιούν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων σε άλλους μετόχους και/ή το κοινό, εξασφαλίζουν ότι η κοινοποίηση είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις που θεσπίζονται στο δίκαιο της ΕΕ σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως τα άρθρα 7, 8 και 52 του Χάρτη, τη νομολογία του Δικαστηρίου και την οδηγία 95/46/ΕΚ, και με τα εθνικά νομοθετήματα για την εφαρμογή των εν λόγω απαιτήσεων Τέλος, όσον αφορά τους μετόχους που είναι νομικά πρόσωπα και στο βαθμό που μπορούν να επικαλεστούν τα δικαιώματα που απορρέουν από τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη, θα πρέπει να υπομνησθεί ότι το Δικαστήριο εφαρμόζει κατά πολύ λιγότερο αυστηρό τρόπο τον έλεγχο της αναλογικότητας στα νομικά πρόσωπα σε σχέση με τα φυσικά πρόσωπα Αντιθέτως, ο περιορισμός της περιόδου αποθήκευσης στους 24 μήνες ακόμη και όταν το ενδιαφερόμενο πρόσωπο παραμένει μέτοχος μετά τη λήξη της προθεσμίας αυτής δεν θα ήταν αποτελεσματική και δεν θα επέτρεπε την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων. Η απλή παραπομπή σε αυτές τις απαιτήσεις είναι επαρκής εν προκειμένω, δεδομένου ότι, αντίθετα προς το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφοι 1 και 2, το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 4α δεν απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιούν πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων σε άλλους μετόχους ή το κοινό, αλλά προβλέπει απλώς ότι τα κράτη μέλη μπορούν να αποφασίσουν να το πράξουν. Ως εκ τούτου, εναπόκειται κυρίως στα κράτη μέλη να προβλέπουν ελάχιστες εγγυήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η συμμόρφωση με τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη και με την οδηγία 95/46/ΕΚ. Βλ. παράγραφο 18 της παρούσας γνωμοδότησης /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 11

12 Πράγματι, για τα νομικά πρόσωπα υφίσταται ήδη επαχθέστερη υποχρέωση να δημοσιοποιούν τα δεδομένα που τα αφορούν. Επιπλέον, η υποχρέωση κάθε εταιρείας και διαμεσολαβητή να εξετάζει, πριν από την επεξεργασία πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων και για κάθε μέτοχο, κατά πόσον η ονομασία των μετόχων αυτών προσδιορίζει φυσικά πρόσωπα, θα συνεπαγόταν για τους ενδιαφερομένους υπέρμετρο διοικητικό φόρτο. Επομένως, με βάση τη νομολογία του Δικαστηρίου που αναφέρεται στην παράγραφο 18 της παρούσας γνωμοδότησης, η ΝΥΣ είναι της γνώμης ότι, όσον αφορά τα νομικά πρόσωπα, η παρέμβαση που συνεπάγεται το προτεινόμενο άρθρο 3α δεν υπερβαίνει ό,τι είναι αναγκαίο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων. β) Σχετικά με τη δυνατότητα να επιτραπεί η περαιτέρω επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των μετόχων 33. Στο πλαίσιο του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 3 στοιχείο στ), τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εταιρείες και οι διαμεσολαβητές δεν αποθηκεύουν τις πληροφορίες για διάστημα μεγαλύτερο των 24 μηνών από τη λήψη τους, εκτός εάν το πρόσωπο παραμένει μέτοχος μετά την περίοδο αυτή, με την επιφύλαξη της απαίτησης όσον αφορά τη διατήρηση των [δεδομένων] σύμφωνα με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 34. Περαιτέρω επεξεργασία επιτρέπεται σύμφωνα με το άρθρο 6 παράγραφος 1 στοιχείο β) της οδηγίας 95/46/ΕΚ. Ωστόσο, το τελευταίο εδάφιο του προτεινόμενου άρθρου 3α παράγραφος 3 στοιχείο στ) δεν είναι σύμφωνο με την οδηγία 95/46/ΕΚ. Εφόσον ο ενωσιακός νομοθέτης επιθυμεί να επιτρέψει την αποθήκευση δεδομένων ή την περαιτέρω επεξεργασία τους για άλλους σκοπούς από εκείνους που επιδιώκει το προτεινόμενο άρθρο 3α και/ή για μεγαλύτερη περίοδο από αυτή που προβλέπεται από το παρόν άρθρο, η προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει να το διευκρινίζει σε συγκεκριμένη αιτιολογική παράγραφο και σε ειδική διάταξη. Επιπλέον, θα πρέπει να παρέχονται πρόσθετες εγγυήσεις. 35. Η προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει να προβλέπει ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για άλλους σκοπούς πρέπει να επιτρέπεται μόνον εάν η επεξεργασία είναι συμβατή με τους σκοπούς της διευκόλυνσης της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και της συνεργασίας τους με την εταιρεία. Στην προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει να προστεθεί ότι, εάν ο άλλος σκοπός δεν είναι συμβατός με τον τελευταίο αυτό σκοπό, τα δεδομένα μπορούν να υφίστανται περαιτέρω επεξεργασία μόνο εάν ο μέτοχος έχει δώσει τη ρητή συγκατάθεσή του ή εάν η επεξεργασία βασίζεται σε άλλο θεμιτό λόγο σύννομης επεξεργασίας, ιδίως εάν προβλέπεται από το δίκαιο της Ένωσης ή το δίκαιο του κράτους μέλους στο οποίο υπόκεινται η εταιρεία και/ή οι διαμεσολαβητές. Η προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει επίσης να αναφέρει ότι, εν πάση περιπτώσει, θα πρέπει να τηρείται η οδηγία 95/46/ΕΚ και, ιδίως, ότι θα πρέπει να διασφαλίζονται τα στοιχεία του μετόχου για αυτούς τους άλλους σκοπούς /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 12

13 36. Επιπλέον, εάν ο νομοθέτης της ΕΕ επιθυμεί να προβλέψει την περαιτέρω επεξεργασία, θα πρέπει να διαγράψει ή να αναπροσαρμόσει το προτεινόμενο άρθρο 3α παράγραφος 3 στοιχείο α), το οποίο ορίζει ότι οι εταιρείες και οι διαμεσολαβητές διασφαλίζουν την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που λαμβάνουν. Αυτή η υποχρέωση εχεμύθειας μπορεί να αποτρέπει τις εταιρείες και τους διαμεσολαβητές από περαιτέρω επεξεργασία των λαμβανόμενων πληροφοριών, λ.χ. με τη διαβίβαση των εν λόγω πληροφοριών στις εθνικές αρχές. 37. Τέλος, για την ουσία και τη διατύπωση της αιτιολογικής παραγράφου και του άρθρου που προστίθενται στην προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ο μελλοντικός κανονισμός για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, ο οποίος θα εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο 27. 2) Η κοινοποίηση και δημοσίευση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών 38. Τα προτεινόμενα άρθρα 9β και 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας πληρούν το πρώτο και το δεύτερο 28 κριτήριο που ορίζονται στην παράγραφο 17 της παρούσας γνωμοδότησης. 39. Όσον αφορά το τρίτο κριτήριο, η ΝΥΣ παραπέμπει στις παραγράφους 24 και 25 της παρούσας γνωμοδότησης, που ισχύουν κατ αναλογία όσον αφορά τα προτεινόμενα άρθρα 9β και 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών (γενικός κανονισμός για την προστασία δεδομένων), COM(2012) 11 για την τελευταία μορφή της συμβιβαστικής πρότασης της Προεδρίας, με ημερομηνία την 1η Δεκεμβρίου 2014, βλ. έγγρ /14 DATAPROTECT 181 JAI 961 MI 950 DRS 163 DAPIX 183 FREMP 220 COMIX 645 CODEC Οι στόχοι που επιδιώκουν οι εν λόγω διατάξεις, ήτοι να διευκολυνθεί η άσκηση των δικαιωμάτων των μετόχων, να ενισχυθούν η διαφάνεια και η λογοδοσία των διοικητικών στελεχών, να εξασφαλιστεί ότι η εφαρμογή της πολιτικής αποδοχών συνάδει με την εγκεκριμένη πολιτική και να παρασχεθεί στους μετόχους εύκολη πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες εταιρικής διακυβέρνησης (βλ. αιτιολογικές σκέψεις 16 και 17 της προτεινόμενης οδηγίας και το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 2 στοιχείο β)), πρέπει να θεωρηθούν νόμιμοι. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι στόχοι αυτοί συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου της προστασίας των συμφερόντων των μετόχων, που προβλέπεται στο άρθρο 50 παράγραφος 2 στοιχείο ζ) της ΣΛΕΕ /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 13

14 40. Επομένως, προκειμένου να πληροί η προτεινόμενη οδηγία το τρίτο κριτήριο, η δικαιολόγηση της παρέμβασης που συνεπάγονται τα προτεινόμενα άρθρα 9β και 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας θα πρέπει να ενισχυθεί. Οι αιτιολογικές παράγραφοι 17 και 18 θα πρέπει να επεκταθούν: δεν θα πρέπει να αφορούν μόνο τον επιδιωκόμενο θεμιτό σκοπό, αλλά θα πρέπει επίσης να εξηγούν σαφώς τους λόγους για τους οποίους η κοινοποίηση και η δημοσίευση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών είναι πρόσφορη για τον επιδιωκόμενο σκοπό και αναγκαία για την επίτευξή του. Οι αιτιολογικές παράγραφοι 17 και 18 θα πρέπει επίσης να αποσαφηνίζουν και να καταδεικνύουν ότι η παρέμβαση που συνεπάγονται η εν λόγω κοινοποίηση και δημοσίευση περιορίζεται σε ό, τι είναι απολύτως αναγκαίο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού χωρίς να υπερβαίνουν αυτήν την ανάγκη, όσον αφορά (i) τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα, (ii) τα δεδομένα που κοινοποιούνται και (iii) το διάστημα κατά το οποίο οι πληροφορίες είναι προσβάσιμες από το κοινό. Από την άποψη αυτή, οι αιτιολογικές σκέψεις 17 και 18 θα πρέπει να τονίζουν ότι ορισμένοι περιορισμοί και εγγυήσεις (που αναφέρονται στην παράγραφο 13 της παρούσας γνωμοδότησης), έχουν ως σκοπό να περιοριστεί η παρέμβαση στο δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 41. Επιπλέον, κάποια μέρη του προτεινόμενου άρθρου 9β θα πρέπει να προσαρμοστούν ελαφρώς. 42. Τα πρόσωπα που αφορούν τα δεδομένα, δηλαδή τα διοικητικά στελέχη, ορίζονται σαφώς 29 και φαίνεται να περιορίζονται σε ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων. 43. Ωστόσο, αφενός, το προτεινόμενο άρθρο 9γ θα πρέπει να εξαιρεί από την κοινοποίηση και δημοσίευση κάθε ποσό που εισέπραξαν τα διοικητικά στελέχη λόγω της προσωπικής και οικογενειακής τους κατάσταση, όπως τα οικογενειακά επιδόματα, και όχι μόνο τις ειδικές κατηγορίες δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που προστατεύονται δυνάμει του άρθρου 8 της οδηγίας 95/46/ΕΚ (που δεν περιλαμβάνουν ποσά όπως τα οικογενειακά επιδόματα). Η κοινοποίηση και δημοσίευση των ποσών αυτών θα έβαινε πέραν του αναγκαίου μέτρου για τη διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των διοικητικών στελεχών. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, θα αρκούσε να ενημερώνονται οι μέτοχοι και το κοινό ως προς τα άλλα στοιχεία των αποδοχών αποκλειστικά Βλ. άρθρο 1 παράγραφος 2 στοιχείο ια) της προτεινόμενης οδηγίας. Βλ., υπ αυτήν την έννοια, συνεκδικαζόμενες υποθέσεις Österreichischer Rundfunk κ.λπ., προαναφερθείσες, σκέψη /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 14

15 44. Δεύτερον, τίθεται το ερώτημα κατά πόσον η κοινοποίηση και δημοσίευση των αποδοχών που καταβάλλονται στα διοικητικά στελέχη της εταιρείας από άλλες επιχειρήσεις που ανήκουν στον ίδιο όμιλο είναι απαραίτητες για την επίτευξη του επιδιωκόμενου στόχου, δηλαδή για τη διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και την αύξηση της διαφάνειας και της υποχρέωσης λογοδοσίας των διοικητικών στελεχών, και δεν βαίνουν πέραν των στόχων αυτών. Δεν είναι σαφές γιατί οι μέτοχοι μιας εταιρείας πρέπει να ενημερώνονται για τις αποδοχές που παρέχουν στα διοικητικά στελέχη της εταιρείας άλλες επιχειρήσεις που ανήκουν στον ίδιο όμιλο, ιδίως όταν αυτοί δεν κατέχουν επίσης μετοχές στις εν λόγω άλλες επιχειρήσεις 31. Επιπλέον, το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 1 υποχρεώνει τις εταιρείες να κοινοποιούν οποιεσδήποτε αποδοχές που χορηγήθηκαν στα διοικητικά στελέχη από οποιαδήποτε επιχείρηση που ανήκει στον ίδιο όμιλο με την εταιρεία, περιλαμβανομένου ευρέος φάσματος επιχειρήσεων που δεν συνδέονται κατ ανάγκη στενά με την τελευταία αυτή. 45. Ως εκ τούτου, μολονότι η κοινοποίηση των αποδοχών που καταβάλλονται στα διοικητικά στελέχη της εταιρείας και άλλων επιχειρήσεων που ανήκουν στον ίδιο όμιλο θα αυξήσει τη διαφάνεια, προκύπτει το ερώτημα μήπως υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη του στόχου αυτού 32 και κατά πόσον η κοινοποίηση των εν λόγω πληροφοριών θα οδηγούσε πραγματικά σε αύξηση της λογοδοσίας των διοικητικών στελεχών και θα διευκόλυνε την άσκηση των δικαιωμάτων των μετόχων. 46. Εάν, ωστόσο, δικαιολογείται η κοινοποίηση αυτών των πληροφοριών, λ.χ. προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγκρουση συμφερόντων που μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις των διοικητικών στελεχών ή για να εξασφαλιστεί η αφοσίωση των διοικητικών στελεχών στην εταιρεία, αυτό θα πρέπει να καθίσταται σαφές και να επεξηγείται στις αιτιολογικές παραγράφους 17 και 18. Σε αντίθετη περίπτωση, το προτεινόμενο άρθρο 9β παράγραφος 1 στοιχείο γ) θα πρέπει να τροποποιηθεί προκειμένου να περιοριστεί η εμβέλεια των δεδομένων που κοινοποιούνται στο απολύτως αναγκαίο για τη διευκόλυνση της άσκησης των δικαιωμάτων των μετόχων και να ενισχυθούν η διαφάνεια και η λογοδοσία των διοικητικών στελεχών Επίσης, οι μέτοχοι που κατέχουν μερίδια στις εν λόγω άλλες επιχειρήσεις ενδέχεται να έχουν συμφέρον να λάβουν τις πληροφορίες αυτές. Ωστόσο, θα τις λάβουν εν πάση περιπτώσει εφόσον αυτές οι άλλες επιχειρήσεις βρίσκονται στην ΕΕ και, ως εκ τούτου, καλύπτονται από την προτεινόμενη οδηγία. Βλ., συναφώς, συνεκδικαζόμενες υποθέσεις Volker und Markus Schecke και Eifert, προαναφερθείσες, σκέψεις 80 έως /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 15

16 47. Τρίτον, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο τα δεδομένα σχετικά με τις αποδοχές των διοικητικών στελεχών είναι προσιτά στο κοινό πρέπει να περιοριστεί στο απολύτως αναγκαίο. Δεύτερον, δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 3γ παράγραφος 2 δεύτερο εδάφιο, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εταιρείες λαμβάνουν τα κατάλληλα τεχνικά μέτρα για να περιορίσουν την προσβασιμότητα των προσωπικών δεδομένων του εκάστοτε διοικητικού στελέχους ύστερα από περίοδο 10 ετών. Εντούτοις, το να επιτρέπεται η πρόσβαση του κοινού στα στοιχεία για τις αποδοχές των διοικητικών στελεχών επί περίοδο 10 ετών φαίνεται να υπερβαίνει το μέτρο που είναι αναγκαίο για την επίτευξη των επιδιωκομένων στόχων, δηλ. την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας των διοικητικών στελεχών. 48. Οι στόχοι αυτοί θα μπορούσαν να επιτευχθούν εξίσου αποτελεσματικά με λιγότερο περιοριστικά μέτρα. Η προτεινόμενη οδηγία θα μπορούσε, λ.χ., να προβλέπει ότι, έπειτα από ορισμένα έτη (θα πρέπει να καθοριστούν, αλλά δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα δέκα), οι πληροφορίες που δημοσιεύονται καθίστανται είναι ανώνυμες ή ότι, έπειτα από ορισμένα έτη, οι πληροφορίες κοινοποιούνται μόνον κατόπιν αιτήματος των μετόχων. Θα μπορούσε, εναλλακτικά, να προβλέπει ότι, έπειτα από ορισμένα έτη, κοινοποιείται μόνο το συνολικό ποσό των αποδοχών που χορηγούνται ή ότι, έπειτα από ορισμένα έτη, δημοσιεύεται μόνο η γενική τάση των αποδοχών που έχουν χορηγηθεί κατά τα έτη αυτά. 49. Εάν, ωστόσο, δικαιολογείται η περίοδος 10 ετών, η αιτιολογική παράγραφος 18 θα πρέπει να εξηγεί σαφώς τον λόγο για τον οποίο απαιτείται η περίοδος αυτή για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων και γιατί οι εν λόγω στόχοι δεν θα μπορούσαν να επιτευχθούν εξίσου αποτελεσματικά με λιγότερο περιοριστικά μέτρα. 50. Τέταρτον, το άρθρο 2 στοιχείο α)β της προτεινόμενης οδηγίας, το οποίο προβλέπει ότι τα κράτη μέλη μπορούν να απαιτούν να κοινοποιείται η έκθεση αποδοχών στον δικτυακό τόπο της εταιρείας, θα πρέπει να προσθέτει ότι, στην περίπτωση αυτή, τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι η κοινοποίηση είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις που προβλέπονται από το δίκαιο της ΕΕ σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως δε τα άρθρα 7, 8 και 52 του Χάρτη, τη νομολογία του Δικαστηρίου και την οδηγία 95/46/ΕΚ, καθώς και με τα εθνικά νομοθετήματα για την εφαρμογή των εν λόγω απαιτήσεων 51. Τέλος, για να εξασφαλιστεί η συνέπεια στο σύνολο της προτεινόμενης οδηγίας, εάν οι εγγυήσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 22 της παρούσας γνωμοδότησης προβλέπονται στο προοίμιο όσον αφορά την ταυτοποίηση των μετόχων, θα πρέπει επίσης να προβλέπονται όσον αφορά την κοινοποίηση και τη δημοσίευση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών, εφόσον έχουν σημασία /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 16

17 3) Η κοινοποίηση του ονόματος των συνδεδεμένων μερών (νέο άρθρο 9γ παράγραφος 1) 52. Προκειμένου να δικαιολογούνται οι παρεμβολές που προκαλούνται από το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στην παράγραφο 17 της παρούσας γνωμοδότησης, η διάταξη αυτή θα πρέπει να προσαρμοστεί ελαφρώς. 53. Το κριτήριο προσβασιμότητας και το δεύτερο κριτήριο 33 που ορίζεται στην παράγραφο 17 της παρούσας γνωμοδότησης πληρούνται. 54. Ωστόσο, δεν είναι απολύτως σαφές εάν το όνομα του συνδεδεμένου μέρους θα ανακοινώνεται στους μετόχους στο πλαίσιο γενικής συνέλευσης ή εάν αυτές οι πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες στο κοινό από το δικτυακό τόπο της εταιρείας. Προκειμένου να εκπληρωθεί η απαίτηση προβλεψιμότητας και, ως εκ τούτου, το πρώτο κριτήριο που καθορίζεται στην παράγραφο 17 της παρούσας γνωμοδότησης, αυτό θα πρέπει να διευκρινίζεται στο προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος Εάν το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 προβλέπει μόνο τη δημόσια ανακοίνωση της ταυτότητας του συνδεδεμένου μέρους στους μετόχους κατά τη γενική συνέλευση, η παρέμβαση που συνεπάγεται αυτή η διάταξη θα πρέπει να θεωρηθεί αναλογική. Οι μέτοχοι πρέπει να γνωρίζουν το όνομα του συνδεδεμένου μέρους, προκειμένου να είναι σε θέση να αξιολογήσουν κατά πόσον η σχεδιαζόμενη συναλλαγή είναι προς το συμφέρον της εταιρείας ή μπορεί να βλάψει την εταιρεία και τους μετόχους. Επιπλέον, η απαίτηση κοινοποίησης που προβλέπεται στο προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 περιορίζεται στα απολύτως αναγκαία για την επίτευξη των επιδιωκόμενων στόχων όσον αφορά τα προσωπικά δεδομένα που κοινοποιούνται (αυτά περιορίζονται στο όνομα του συνδεδεμένου μέρους) και τις συναλλαγές που καλύπτονται Το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 αποσκοπεί στην προστασία των συμφερόντων των μετόχων έναντι συναλλαγών με συνδεδεμένα μέρη που είναι δυνατόν να βλάψουν την εταιρεία και τους μετόχους (βλ. αιτιολογική παράγραφο 19), πράγμα που αποτελεί θεμιτό στόχο. Υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στις εν λόγω διατάξεις, δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 9γ παράγραφος 2α, οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται κατά τη συνήθη πορεία των εργασιών της επιχείρησης και με τους συνήθεις όρους της αγοράς εξαιρούνται από την υποχρέωση κοινοποίησης και, δυνάμει του προτεινόμενου άρθρου 9γ παράγραφος 4, τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν από την απαίτηση αυτή τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται μεταξύ της εταιρείας και των θυγατρικών της και σαφώς καθορισμένους τύπους συναλλαγών για τις οποίες το εθνικό δίκαιο προβλέπει επαρκή προστασία των μειοψηφούντων μετόχων /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 17

18 56. Σε περίπτωση, ωστόσο, που το όνομα του συνδεδεμένου μέρους θα έπρεπε να δημοσιεύεται στο δικτυακό τόπο της εταιρείας, το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 θα πρέπει, για να ανταποκρίνεται στο κριτήριο της αναλογικότητας, να περιορίζει το χρονικό διάστημα κατά το οποίο οι πληροφορίες αυτές είναι διαθέσιμες στο κοινό. 57. Τέλος, όσον αφορά την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των μετόχων και των διοικητικών στελεχών 35, η δικαιολόγηση της παρέμβασης που συνεπάγεται το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 θα πρέπει να ενισχυθεί. V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 58. Η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που προβλέπεται σύμφωνα με τα προτεινόμενα άρθρα 3α, 9β και 9γ παράγραφος 1 και σύμφωνα με το άρθρο 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας πρέπει να θεωρείται ως παρέμβαση στο δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή και στο δικαίωμα προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 59. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι εν λόγω διατάξεις είναι σύμφωνες με την οδηγία 95/46/ΕΚ και με τα άρθρα 7 και 8 του Χάρτη, μια απλή παραπομπή στην οδηγία 95/46/ΕΚ στο προοίμιο ή στις διατάξεις αυτές δεν θα ήταν επαρκής. Το προτεινόμενο άρθρο 3α για τη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα του μετόχου, το προτεινόμενο άρθρο 9β και το άρθρο 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας για την κοινοποίηση και δημοσίευση των αποδοχών των διευθυντών και το προτεινόμενο άρθρο 9γ παράγραφος 1 για την κοινοποίηση του ονόματος συνδεδεμένου μέρους θα πρέπει να προσαρμοστούν. Επιπλέον, η δικαιολόγηση που περιλαμβάνεται στην αιτιολογική παράγραφο 20 όσον αφορά τη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων, στις αιτιολογικές σκέψεις 17 και 18 όσον αφορά την κοινοποίηση και δημοσίευση των αποδοχών των διοικητικών στελεχών και στην αιτιολογική παράγραφο 19 όσον αφορά την κοινοποίηση του ονόματος συνδεδεμένου μέρους θα πρέπει να ενισχυθεί. 60. Επιπλέον, εάν ο νομοθέτης της ΕΕ επιθυμεί να επιτρέψει την περαιτέρω επεξεργασία των πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των μετόχων, η προτεινόμενη οδηγία θα πρέπει να το αναφέρει σαφώς σε συγκεκριμένη αιτιολογική παράγραφο και θα πρέπει να προβλεφθούν εν προκειμένω ειδική διάταξη και πρόσθετες εγγυήσεις. 35 Βλ. παραγράφους 27 και 40 της παρούσας γνωμοδότησης /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 18

19 61. Τέλος, θα πρέπει να προστεθεί μια γενική αιτιολογική παράγραφος που θα ορίζει ότι η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στο πλαίσιο της προτεινόμενης οδηγίας θα πρέπει να συμμορφώνεται με τις απαιτήσεις του δικαίου της ΕΕ σχετικά με την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ιδίως δε τα άρθρα 7, 8 και 52 του Χάρτη, τη νομολογία του Δικαστηρίου και την οδηγία 95/46/ΕΚ, και με τα εθνικά νομοθετήματα για την εφαρμογή των απαιτήσεων αυτών. 62. Ωστόσο, από νομική άποψη, η προηγούμενη συγκατάθεση του προσώπου που αφορούν τα δεδομένα (δηλαδή του μετόχου, του διοικητικού στελέχους ή του συνδεδεμένου μέρους) στην επεξεργασία των δεδομένων αυτών δεν είναι αναγκαία, υπό την προϋπόθεση ότι δικαιολογείται η παρέμβαση που συνεπάγονται τα προτεινόμενα άρθρα 3α, 9β και 9γ παράγραφος 1 και το άρθρο 2 στοιχεία α) και α)β της προτεινόμενης οδηγίας στα δικαιώματα της ιδιωτικής ζωής και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 63. Επιπλέον, ορισμένες εγγυήσεις που προβλέπονται στο προτεινόμενο άρθρο 3α θα μπορούσαν να μεταφερθούν στο προοίμιο, δεδομένου ότι δεν προσθέτουν τίποτε ως προς την ουσία στις απαιτήσεις που ορίζονται στην οδηγία 95/46/ΕΚ /1/14 REV 1 ΚΚ,ΜΑΚ/νκ/ΚΚ 19