Τι είναι τα Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια (ΑΛΕ)

Transcript

1

2 Τι είναι τα Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια (ΑΛΕ) Πρόκειται για τα χρησιμοποιημένα λιπαντικά κινητήρων εσωτερικής καύσης, τα υδραυλικά και βιομηχανικά έλαια, τα έλαια επεξεργασίας μετάλλων, έλαια μετασχηματιστών (χωρίς PCBs) κλπ, ή όπως αναφέρεται στο άρθρο 2 του ΠΔ 82 «κάθε βιομηχανικό ή λιπαντικό έλαιο ορυκτής ή συνθετικής ή μικτής βάσης το οποίο κατέστη ακατάλληλο για την χρήση για την οποία προοριζόταν αρχικά» Τα απόβλητα λιπαντέλαια (ΑΛΕ) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα απόβλητα γιατί περιέχουν Βαρέα μέταλλα: δεν πρέπει να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα ή στον υδροφόρο ορίζοντα διότι είναι τοξικά και καρκινογόνα Πολυ-αρωματικές ενώσεις σε ποσοστό >3 %wt: είναι καρκινογόνες σε απλή επαφή με το δέρμα Χλωριωμένες ενώσεις (όχι PCBs): κατά την καύση τους παράγονται διοξίνες και φουράνια. Θείο σε ποσοστά 0,6 1,0 %wt, πολύ υψηλότερο δηλαδή από τα συμβατικά καύσιμα

3 Η ανεξέλεγκτη διαχείριση των ΑΛΕ δημιουργεί σημαντικότατα προβλήματα : Στο περιβάλλον Μόλυνση εδάφους Μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα (επίγεια & υπόγεια ύδατα) Μόλυνση αέρα Στην Δημόσια Υγεία Καρκινογενέσεις Προβλήματα κυκλοφορικού, αναπνευστικού Για τον λόγο αυτό έχουν κατηγοριοποιηθεί σύμφωνα με την Απόφαση 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ,2001/119/ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. [Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.)], ως Επικίνδυνο Απόβλητο.

4 Νομοθετικό Πλαίσιο Ν. 1650/1986 Για την Προστασία του Περιβάλλοντος. Ν. 2939/2001 (Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων). Ν. 3854/2010 Τροποποίηση της νομοθεσίας για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών & άλλων προϊόντων (Ν, 2939) και τον Εθνικό Οργανισμό Εναλλακτικής Διαχείρισής Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις. ΠΔ. 82/2004 (αντικατάσταση της ΚΥΑ 98012/2001/1996) Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων) ΚΥΑ 13588/725/2006 (αντικατάσταση της ΚΥΑ 19396/1546/1997 Μέτρα, όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων, Ομάδα 13 του Παραρτήματος Ι). ΚΥΑ 24944/1159/2006 (Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για τη διαχείριση Επικινδύνων αποβλήτων σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ.β της υπ αριθμ. ΚΥΑ 13588/725.) Κεφάλαιο 13 άρθρου 4 ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ σύμφωνα με το εδάφιο γ, παρ. 4 του άρθρου 11 της ΚΥΑ /725. Ν. 4042/2012 συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/98 Ε.Ε.( Waste Hierarchy, άρθρο 4 όπου αναφέρεται η ιεραρχία διαχείρισης των αποβλήτων που είναι : 1. Πρόληψη (Prevention) 2. Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση (Preparing for re-use) 3. Αναγέννηση (Recycling & ειδικότερα για τα ΑΛΕ Regeneration) 4. Άλλη ανάκτηση (Other recovery) 5. Απόρριψη (Disposal)

5 Ιστορικό

6 Συνεργασίες Υ.Π.ΕΚ.Α. - Ε.Ο.ΑΝ Ν.2939, Ν.3854, ΠΔ 82, KYA 13588/788 Παραγωγοί, Εισαγωγείς λιπαντικών Επανένταξη των Λ.Ε. στην αγορά Παραγωγή Λιπαντικών Ελαίων (Λ.Ε.) Έμποροι Διακινητές Μονάδες Αναγέννησης Α.Λ.Ε. Παραγωγή Βασικών Λιπαντικών Πώληση Κέντρα Συλλογής ΕΝΔΙΑΛΕ AE Έλεγχος & ταυτοποίηση των ΑΛΕ. Καταχώριση στη βάση δεδομένων του ΣΕΔ Σημεία Παραγωγής Αποβλήτων Λιπαντικών ελαίων : Πρατήρια, Συνεργεία, Βιομηχανίες, Δημόσιο, Λιμάνια, ΟΤΑ κλπ Συλλέκτες Αδειοδοτημένοι, συνεργαζόμενοι με το ΣΕΔ

7 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ Συλλογή ΑΛΕ Πανελλαδικά από Σημεία Συλλογής Προσωρινή Αποθήκευση Ποιοτικός Έλεγχος Μεταφορά σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις για ανακύκλωση

8 Διαχρονική Εξέλιξη του Συστήματος

9 Κέντρα Συλλογής Σ.Ε.Δ. ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΚΑΒΑΛΑΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ΑΧΑΪΑΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ

10 Στόχοι Συλλογής & Αναγέννησης Εθνικός Στόχος Από το σύνολο των ποσοτήτων λιπαντικών που διακινούνται στην Ελληνική αγορά παράγονται ΑΛΕ σε ποσοστό 60%. Από τις παραγόμενες ποσότητες ΑΛΕ ποσοστό 70% δύναται να συλλεχθεί, και αποτελεί το Στόχο Συλλογής ΑΛΕ του ΣΕΔ. Από τις συλλεγόμενες ποσότητες ΑΛΕ ποσοστό 80% κατ ελάχιστο, πρέπει να αναγεννηθεί και αποτελεί το στόχο αναγέννησης ΑΛΕ του ΣΕΔ.

11 Από τις παραγόμενες, ετησίως, ποσότητες ΑΛΕ Στόχοι Συλλογής & Αναγέννησης Εθνικός Στόχος Πρέπει να συλλέγεται τουλάχιστον το 70% κατά βάρος όλων των ΑΛΕ (Στόχος Συλλογής) Και εξ αυτών να αναγεννάται τουλάχιστον το 80% κατά βάρος (Στόχος αναγέννησης)

12 Αποτελέσματα Συλλογής & Αναγέννησης σε σχέση με τους Στόχους % Νομο θεσίας Β Εξαμ Εκτίμηση Δηλώσεις υπόχρεων τόνοι Παραγόμενα ΑΛΕ 60% Στόχος Συλλογής ΑΛΕ 70% Συλλογή ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. Στόχος αναγέννησης ΑΛΕ Αναγέννηση ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. τόνοι % 54% 72% 87% 88% 100% 100% 114% 114% 111% 109% 114% 80% τόνοι % 68% 90% 108% 110% 124% 125% 142% 143% 138% 136% 143%

13 Αποτέλεσμα αναγέννησης Όπως προβλέπεται στο ΠΔ 82 : Άρθρο 5 Κεφάλαιο Β Παρ. 2.1.α Τα ΑΛΕ μετά τη συλλογή τους υποβάλλονται κατά προτεραιότητα σε επεξεργασία με αναγέννηση. Άρθρο 5 Κεφάλαιο Β παρ 2.2.δ Υπάρχει υποχρέωση ώστε τα παραγόμενα αναγεννημένα έλαια να έχουν τις ίδιες προδιαγραφές με τα βασικά ορυκτέλαια

14 ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ; Λειτουργεί 8 Κέντρα Συλλογής ΑΛΕ : Στον Ασπρόπυργο Αττικής, στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, στην Πάτρα Αχαϊας, ΒΙΠΕ Βόλου Μαγνησίας, Κοζάνη, Αλεξανδρούπολη, Ηράκλειο Κρήτης, Καβάλα. Συνεργάζεται με Υπόχρεους - Διαχειριστές (Εταιρείες Λιπαντικών) που καλύπτουν κατ ελάχιστο το 97% της Ελληνικής Αγοράς. Συνεργάζεται με 37 πλήρως αδειοδοτημένους συλλέκτες που καλύπτουν το σύνολο των αναγκών Συλλογής ΑΛΕ της χώρας. Συνεργάζεται με εννέα (9) εταιρείες αναγέννησης λιπαντικών στις οποίες προωθείται το σύνολο (100%) των συλλεγομένων ποσοτήτων ΑΛΕ. Έχουν καταγραφεί πλέον των Σημείων Συλλογής και η καταχώρηση συνεχίζεται. Έχει αναπτύχθεί ολοκληρωμένο δίκτυο συλλογής ΑΛΕ από την Νησιωτική Ελλάδα που είναι ο πιο σημαντικός τομέας της χώρας. Συνολικά έχει συλλεχθεί και οδηγηθεί σε αναγέννηση από το Β Εξάμ μέχρι τέλος του 2014, ποσότητα άνω των τόνων ΑΛΕ.

15 Συμπεράσματα Λειτουργίας Η ΕΝΔΙΑΛΕ μετά από 10 και πλέον χρόνια λειτουργίας έχει : Υπερκαλύψει τους στόχους συλλογής και τους στόχους αναγέννησης. Απαλλάξει το περιβάλλον συνολικά από τόνους & πλέον επικίνδυνων & τοξικών αποβλήτων. Η επιτυχημένη λειτουργία του ΣΕΔ έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα : 1. Να είναι πρώτη μεταξύ των χωρών της ΕΕ σε ποσοστό αναγέννησης ΑΛΕ δεδομένου ότι οδηγεί το 100% των συλλεγομένων ΑΛΕ σε αναγέννηση, γεγονός που αποτελεί μοναδικό επίτευγμα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελληνική αυτή πρωτοπορία αναφέρεται στον Πίνακα που ακολουθεί,ο οποίος περιλαμβάνεται στην μελέτη της εταιρείας Ökopol-Institut für Ökologie und Politik Gmbh (Hambourg, February 2008) που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής επιτροπής (GEIR)

16 Ανάλυση της Διαχείρισης των ΑΛΕ στα κράτη μέλη της Ε.Ε Member State Collected (t) Re-Refining (base oil & gas oil) Use of collected waste oil (t) Direct burning Direct burning (substituting (substituting heavy fuel oils) solid fuels) other/ unknown Austri a Bel gi um Bul gari a Cyprus Czech Republ i c Denmark Estoni a Fi nl and France Germany Greece Hungary Irel and Ital y Latvi a Li thuani a Luxembourg Mal ta Netherl ands Pol and Portugal Romani a Sl oveni a Sl ovaki a Spai n Sweden Uni ted Ki ngdom Total: Percentage (%) 100% 33% 45% 11% 11%

17 Συμπεράσματα Λειτουργίας Η επιτυχημένη λειτουργία του ΣΕΔ έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα : 2. Να αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αποτυπώνεται στην μελέτη που εκπονήθηκε από την GEIR για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Waste Oils Regeneration: A case study on the environmental and economic benefits in Greece GEIR Groupement Européen de l industrie de la Régénération - The Re-refining Industry Section of UEIL Waste Oils Regeneration: A case study on the environmental and economic benefits in Greece Conclusion This case study shows that by collecting waste oils for regeneration, the waste oils industry has contributed to a sharp drop in illegal incineration and disposal in Greece. This benefit is one of the many environmental and economic advantages the regeneration of waste oils can bring to Europe. Other benefits, which would be lost were the EU priority to waste oils regeneration be repealed

18 Extended Producer Responsibility (SOURCE: case study on waste oil in several EU countries Bio intelligence service) Συμπεράσματα Λειτουργίας Όλα δε τα παραπάνω έχουν επιτευχθεί με το χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τα αντίστοιχα κοστολόγια που εφαρμόζονται στην Ε.Ε Greece Germany Italy Spain Portugal Finland Belgium Extended Producer Responsibility YES NO YES YES YES NO YES SYSTEM ENDIALE COOU SIGAUS SOGILUB VALORLUB FEE 20 /tn 102 /tn 60 /tn 57 /tn 58 /tn 26 /tn LUBES CONSUMPTION tn tn tn tn tn tn tn WASTE OILS tn tn (*) tn (*) tn (*) tn tn tn % of consumption Waste oil collection 60% 44% 44% 44,3% 44% 57% 72% tn tn tn tn tn tn tn % of WO % of LUBES CONSUMPTION 80% 100% 100% 100% 76% 70% 87% 48,0% 44,3% 43,7% 44,3% 33,4% 40,1 62,1% REGENERATION % OF COLLECTED tn tn ( ) to base oil 100% 84% (49%) to base oil tn tn 9.800tn tn 89% 68% 35% 86% NO REGENERATIO N PREPARATION FOR ENERGY RECOVERY

19 Συμπεράσματα Λειτουργίας Tα αποτελέσματα Συλλογής και Αναγέννησης ΑΛΕ αναφέρονται στην μελέτη Development of Guidance on Extended Producer Responsibility (EPR) FINAL REPORT. European Commission DG Environment. 2014

20 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Παρά τις σημαντικές αλλαγές που η λειτουργία του ΣΕΔ της ΕΝΔΙΑΛΕ Α.Ε. έχει επιφέρει στο καθεστώς διαχείρισης των ΑΛΕ στην Ελλάδα υπάρχουν θέματα τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται και τα οποία, συνοπτικά, παραθέτουμε : ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΠΕΡΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΛΕ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΛΕ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΑΛΕ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΣΕ ΛΙΜΕΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΛΕ ΑΠΌ ΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ ΚΑΤΑΛΟΙΠΑ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΚΠΛΗΡΩΣΕΙ ΤΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ

21