ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ

Transcript

1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ

2 ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ Πρόκειται για τα χρησιμοποιημένα λιπαντικά κινητήρων εσωτερικής καύσης, τα υδραυλικά και βιομηχανικά έλαια, τα έλαια επεξεργασίας μετάλλων, έλαια μετασχηματιστών (χωρίς PCBs) κλπ, ή όπως αναφέρεται στο άρθρο 2 του ΠΔ 82 «κάθε βιομηχανικό ή λιπαντικό έλαιο ορυκτής ή συνθετικής ή μικτής βάσης το οποίο κατέστη ακατάλληλο για την χρήση για την οποία προοριζόταν αρχικά» Τα απόβλητα λιπαντέλαια (ΑΛΕ) είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα απόβλητα γιατί περιέχουν Βαρέα μέταλλα: δεν πρέπει να διαφύγουν στην ατμόσφαιρα ή στον υδροφόρο ορίζοντα διότι είναι τοξικά και καρκινογόνα Πολυ-αρωματικές ενώσεις σε ποσοστό >3 %wt: είναι καρκινογόνες σε απλή επαφή με το δέρμα Χλωριωμένες ενώσεις (όχι PCBs): κατά την καύση τους παράγονται διοξίνες και φουράνια. Θείο σε ποσοστά 0,6 1,0 %wt, πολύ υψηλότερο δηλαδή από τα συμβατικά καύσιμα Για τον λόγο αυτό έχουν κατηγοριοποιηθεί σύμφωνα με την Απόφαση 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ,2001/119/ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. [Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (Ε.Κ.Α.)], ως Επικίνδυνο Απόβλητο.

3 ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ ΕΛΑΙΑ Η ανεξέλεγκτη διαχείριση των ΑΛΕ δημιουργεί σημαντικότατα προβλήματα : Στο περιβάλλον Μόλυνση εδάφους Μόλυνση υδροφόρου ορίζοντα (επίγεια & υπόγεια ύδατα) Μόλυνση αέρα Στην Δημόσια Υγεία Καρκινογενέσεις Προβλήματα νευρολογικά, του κυκλοφορικού και του αναπνευστικού, Πηγή: U.S. Environmental Protection Agency, Integrated Risk Information System (IRIS),

4 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Η κατάσταση που επικρατούσε στην Ελλάδα πριν την εφαρμογή της νομοθεσίας ήταν ιδιαίτερα επιβαρυντική για το περιβάλλον και την δημόσια υγεία. Η μη ορθή διαχείριση των ΑΛΕ αποτελούσε συνηθισμένη διαδικασία, η πιο διαδεδομένη διαχείριση των ΑΛΕ ήταν παράνομη καύση ή απόρριψη στο έδαφος, και τα διαθέσιμα στοιχεία που υπήρχαν παρουσίαζαν μια χαώδη κατάσταση δεδομένου ότι οι ποσότητες ΑΛΕ που διαχειριζόντουσαν νομίμως δεν υπερέβαιναν τους τόνους ετησίως. Η Ελλάδα ήταν στην τελευταία θέση του Ευρωπαϊκού καταλόγου των χωρών που διαχειριζόντουσαν το συγκεκριμένο απόβλητο. Στο πλαίσιο της παραπάνω κατάστασης η Ελλάδα ήταν σε ιδιαίτερα δυσμενή θέση και αποτελούσε παράδειγμα προς αποφυγή όσον αφορούσε στην ορθή διαχείριση των αποβλήτων λιπαντικών ελαίων από την Ευρωπαϊκή Ένωση

5 ΠΟΙΟΙ ΕΙΜΑΣΤΕ Η ΕΝαλλακτική ΔΙαχείριση Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων ανώνυμος εταιρεία (ΕΝΔΙΑΛΕ), ιδρύθηκε το 1998, (πρώην ΕΛ.ΤΕ.ΠΕ. ΑΕ), με σκοπό την ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων λιπαντικών ελαίων. Από το 2004 αποτελεί το μοναδικό εγκεκριμένο από το Υ.Π.ΕΝ. Εθνικό Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Απόβλητων Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ). Σκοπός της ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. ΑΕ, είναι ο σχεδιασμός και η άσκηση της πολιτικής διαχείρισης των Α.Λ.Ε. σε εθνικό επίπεδο. Με τον όρο σχεδιασμό εννοείται η οργάνωση και λειτουργία ενός πανελλήνιου δικτύου συλλογής προσωρινής αποθήκευσης και μεταφοράς προς ανακύκλωση με την υιοθέτηση των μέτρων και προϋποθέσεων που καθορίζονται με τον νόμο 2939/2001 και το ΠΔ 82/2004 για την εναλλακτική διαχείριση των Α.Λ.Ε.

6 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. - ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

7 Συλλογή ΑΛΕ Πανελλαδικά από Σημεία Συλλογής ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ Προσωρινή Αποθήκευση Ποιοτικός Έλεγχος Μεταφορά σε αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις για ανακύκλωση

8 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ Όπως προβλέπεται στο ΠΔ 82 : Άρθρο 5 Κεφάλαιο Β Παρ. 2.1.α Τα ΑΛΕ μετά τη συλλογή τους : α) υποβάλλονται κατά προτεραιότητα σε επεξεργασία με αναγέννηση. & παρ. 2.2.δ Αναγέννηση. στην υποχρέωση ώστε τα παραγόμενα αναγεννημένα έλαια να έχουν τις ίδιες προδιαγραφές με τα βασικά ορυκτέλαια

9 Εκτίμηση : Εισερχόμενα Λ.Ε. στην Ελληνική Αγορά Στόχος Συλλογής ΑΛΕ % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 42% 21% 38% 2018 Ποσότητα σε tn Συλλογή ΕΝΔΙΑΛΕ Actual : Ποσότητα σε tn Κάλυψη Στόχου Συλλογής ΑΛΕ 113% 51% 106% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 48% 11% 40% ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ & ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ Σε σχέση με τον ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΟΧΟ (Βάσει Δεδομένων ΕΜΠΑ) ΕΤΟΣ Ελληνική αγορά Λ.Ε. (tn). Στοιχεία ΕΜΠΑ Οχημάτων & Βιομηχανίας Ναυτιλίας εγχώριας Σύνολα ΕΤΟΣ Ελληνική αγορά Λ.Ε. (tn). Στοιχεία ΕΜΠΑ Οχημάτων & Βιομηχανίας Ναυτιλίας εγχώριας Σύνολα 2014 Εισερχόμενα Λ.Ε. στην Ελληνική Αγορά Εισερχόμενα Λ.Ε. στην Ελληνική Αγορά Στόχος Συλλογής ΑΛΕ Στόχος Συλλογής ΑΛΕ % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 42% 21% 38% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 42% 21% 38% Ποσότητα σε tn Ποσότητα σε tn Συλλογή ΕΝΔΙΑΛΕ Συλλογή ΕΝΔΙΑΛΕ Ποσότητα σε tn Ποσότητα σε tn Κάλυψη Στόχου Συλλογής ΑΛΕ 127% 58% 121% Κάλυψη Στόχου Συλλογής ΑΛΕ 118% 53% 110% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 53% 12% 47% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 49% 11% 41% 2015 Εισερχόμενα Λ.Ε. στην Ελληνική Αγορά Εισερχόμενα Λ.Ε. στην Ελληνική Αγορά Στόχος Συλλογής ΑΛΕ Στόχος Συλλογής ΑΛΕ % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 42% 21% 38% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 42% 21% 38% Ποσότητα σε tn Ποσότητα σε tn Συλλογή ΕΝΔΙΑΛΕ Συλλογή ΕΝΔΙΑΛΕ Ποσότητα σε tn Ποσότητα σε tn Κάλυψη Στόχου Συλλογής ΑΛΕ 121% 56% 115% Κάλυψη Στόχου Συλλογής ΑΛΕ 114% 51% 106% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 51% 12% 44% % επί των Εισερχομένων Λ.Ε. 48% 11% 40% ΕΤΟΣ Ελληνική αγορά Λ.Ε. (tn). Στοιχεία ΕΜΠΑ Οχημάτων & Βιομηχανίας Ναυτιλίας εγχώριας Σύνολα

10 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ & ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ Σε σχέση με τον ΕΘΝΙΚΟ ΣΤΟΧΟ (Βάσει Δηλώσεων Υπόχρεων)

11 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ & ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ΕΤΟΣ Συλλογή ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. (Σύνολο) τόνοι Συλλογή ΕΝ.ΔΙ.Α.Λ.Ε. ΝΗΣΙΑ τόνοι % 18% 15% 16% 19% 18% 15% 18% 20% 21% 19% 21%

12 ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Ν. 4042/2012 Συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/98 ΕΕ. Waste Hierarchy, άρθρο 4 όπου αναφέρεται η ιεραρχία διαχείρισης των αποβλήτων.

13 Πηγή GEIR 2008 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

14 Στοιχεία απόδοσης ΣΕΔ 2018 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ & ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

15 ΠΟΙΟ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΟΦΕΛΟΣ ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ Απαλλαγή του περιβάλλοντος από σημαντικές ποσότητες ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ αποβλήτων, όπως είναι τα ΑΛΕ (Αναγέννηση ΑΛΕ από το Β Εξαμ μέχρι σήμερα πλέον των tn). Προστασία των Φυσικών Πόρων : Η αύξηση του ποσοστού αναγέννησης των ΑΛΕ μειώνει την περιβαλλοντική επιβάρυνση από την πρωτογενή παραγωγή λιπαντικών. Μείωση των Εκπομπών αερίων του Θερμοκηπίου : σημαντική μείωση των παραγόμενων εκπομπών CO 2 σε σχέση με αυτές που παράγονται από την πρωτογενή παραγωγή λιπαντικών. Προστασία της Δημόσιας υγείας & του Περιβάλλοντος : τα υψηλά ποσοστά συλλογής & αναγέννησης των ΑΛΕ μειώνει δραστικά τους πιθανούς σοβαρούς κινδύνους για την δημόσια υγεία και το περιβάλλον, που προκύπτουν από την απόρριψη των ΑΛΕ στο έδαφος και στον υδροφόρο ορίζοντα ή από παράνομη καύση. Εξοικονόμηση Α Υλών : αργού πετρελαίου το οποίο θα χρειαζόταν για την παραγωγή λιπαντικών. και ενέργειας : λόγω των μειωμένων ενεργειακών απαιτήσεων της αναγέννησης σε σχέση με την παραγωγή λιπαντικών από διύλιση αργού πετρελαίου.

16 ΠΟΙΟ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Λειτουργεί 8 Κέντρα Συλλογής ΑΛΕ : Στον Ασπρόπυργο Αττικής, στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, στην Πάτρα Αχαϊας, ΒΙΠΕ Βόλου Μαγνησίας, Κοζάνη, Αλεξανδρούπολη, Ηράκλειο Κρήτης, Καβάλα. Συνεργάζεται με Υπόχρεους - Διαχειριστές (Εταιρείες Λιπαντικών) που καλύπτουν κατ ελάχιστο το 97% της Ελληνικής Αγοράς. Συνεργάζεται με 42 αδειοδοτημένους συλλέκτες που καλύπτουν το σύνολο των αναγκών Συλλογής ΑΛΕ της χώρας. Συνεργάζεται με Οκτώ (8) εταιρείες αναγέννησης λιπαντικών στις οποίες προωθείται το σύνολο (100%) των συλλεγομένων ποσοτήτων ΑΛΕ. Έχουν καταγραφεί πλέον των Σημείων Συλλογής και η καταχώρηση συνεχίζεται. Έχει αναπτυχθεί ολοκληρωμένο δίκτυο συλλογής ΑΛΕ από την Νησιωτική Ελλάδα που είναι ο πιο δύσκολα διαχειρίσιμος τομέας της χώρας. Συνολικά έχει συλλεχθεί και οδηγηθεί σε αναγέννηση από το Β Εξάμ μέχρι , ποσότητα άνω των τόνων ΑΛΕ

17 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η ΕΝΔΙΑΛΕ μετά από 14 και πλέον χρόνια λειτουργίας έχει : Υπερκαλύψει τους στόχους συλλογής και τους στόχους αναγέννησης. Απαλλάξει το περιβάλλον συνολικά από τόνους και πλέον, επικίνδυνων & τοξικών αποβλήτων. Η επιτυχημένη λειτουργία του ΣΕΔ έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα : 1. Να είναι πρώτη μεταξύ των χωρών της ΕΕ σε ποσοστό αναγέννησης ΑΛΕ δεδομένου ότι οδηγεί το 100% των συλλεγομένων ΑΛΕ σε αναγέννηση, γεγονός που αποτελεί μοναδικό επίτευγμα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελληνική αυτή πρωτοπορία αναφέρεται στον Πίνακα που ακολουθεί,ο οποίος περιλαμβάνεται στην μελέτη της εταιρείας Ökopol-Institut für Ökologie und Politik Gmbh (Hambourg, February 2008) που εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής επιτροπής (GEIR)

18 ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΛΕ στα ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ της Ε.Ε. Member State Collected (t) Re-Refining (base oil & gas oil) Use of collected waste oil (t) Direct burning Direct burning (substituting (substituting heavy fuel oils) solid fuels) other/ unknown Aus tri a Bel gi um Bul gari a Cyprus Czech Republ i c Denmark Es toni a Fi nl and France Germany Greece Hungary Irel and Ital y Latvi a Li thuani a Luxembourg Mal ta Netherl ands Pol and Portugal Romani a Sl oveni a Sl ovaki a Spai n Sweden Uni ted Ki ngdom Total: Percentage (%) 100% 33% 45% 11% 11%

19 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η επιτυχημένη λειτουργία του ΣΕΔ έχει ως αποτέλεσμα η Ελλάδα : 2. Να αποτελεί επιτυχημένο παράδειγμα για τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αποτυπώνεται στην μελέτη που εκπονήθηκε από την GEIR για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Waste Oils Regeneration: A case study on the environmental and economic benefits in Greece Conclusion : In view of the successful example of Greece and of the arguments outlined above, GEIR calls on EU policy makers to support the preference to waste oils recycling as mentioned in the European Parliament s first reading proposal of the revised Waste Framework Directive. Waste oils regeneration has an important role to play in securing a competitive and sustainable Europe. In order to encourage investment in regeneration, realize the economic and environmental potential of this technology and secure a future for this industry in Europe, it must remain an EU waste management priority

20 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Η επιτυχημένη λειτουργία του ΣΕΔ στην Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα : 3. Να αναφέρονται τα αποτελέσματα Συλλογής και Αναγέννησης ΑΛΕ στην μελέτη της Development of Guidance on Extended Producer Responsibility (EPR) FINAL REPORT. European Commission DG Environment. 2014

21 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Μέσα από την λειτουργία της ΕΝΔΙΑΛΕ, η Ελλάδα παρουσιάζει τους μεγαλύτερους ρυθμούς συλλογής και ανακύκλωσης λιπαντικών, με τη μικρότερη επιβάρυνση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο για τον παραγωγό και κατά συνέπεια για τον τελικό καταναλωτή. Extended Producer Responsibility (SOURCE: case study on waste oil in several EU countries Bio intelligence service)

22 & ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ!