ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ

Transcript

1 ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΤΕΕ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΟΜΑ Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Χρήστος Νάκος Μηχανολόγος Μηχανικός Στέλιος Παπαδόπουλος Χηµικός (ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ) Μίρκα Ράδου Χηµικός Μηχανικός Σοφία Χριστοφόρου Χηµικός Μηχανικός Θεσσαλονίκη εκέµβριος 2005

2 Ορισµός Επικίνδυνων Αποβλήτων Με τον όρο επικίνδυνα απόβλητα (ΕΠ.ΑΠ) εννοούµε εκείνα τα απόβλητα που περιέχουν ουσίες που χαρακτηρίζονται ως: τοξικές, εκρηκτικές, εύφλεκτες, καρκινογόνες, ραδιενεργές, ερεθιστικές και µεταλλαξιογόνες καθώς και κάθε ουσία που µπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα νερά (επιφανειακά ή υπόγεια), τον αέρα ή το έδαφος.

3 Νοµοθετικό Πλαίσιο ιάφορες ΚΥΑ Κανονισµοί για την ασφαλή µεταφορά των επικίνδυνων και άλλων αποβλήτων καθώς και για την διασυνοριακή τους µεταφορά Κοινοτική νοµοθεσία για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων

4 Νοµοθετικό Πλαίσιο ΒΑΣΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Κατάταξη της δραστηριότητας στις 20 οµάδες Κατάταξη στις υποοµάδες Εντοπισµός επικίνδυνων ουσιών που χρησιµοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία Ταξινόµηση των ουσιών αυτών ως προς την επικινδυνότητά τους Χηµικές αναλύσεις των αποβλήτων Σύγκριση των αποτελεσµάτων µε τις κρίσιµες συγκεντρώσεις τηςκάθεεπικίνδυνηςουσίαςπουδίνονταιστονευρωπαϊκό Κατάλογο Αποβλήτων

5 Νοµοθετικό Πλαίσιο για την Εναλλακτική ιαχείριση Ισχύουν 5 Προεδρικά ιατάγµατα: 1. Ηλεκτρικός και Ηλεκτρονικός εξοπλισµός 2. Ελαστικά Οχηµάτων 3. Ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές 4. Χρησιµοποιηµένα Ορυκτέλαια 5. Οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους

6 Το έδαφος ως απόβλητο στον ΕΚΑ Απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις (περιλαµβάνεται χώµα εκσκαφής από µολυσµένες τοποθεσίες) Απόβλητα από την εξυγίανση χωµάτων και υπόγειων υδάτων Μολυσµένα εδάφη και ρυπώδεις λυµατολάσπες βυθοκόρησης

7 Το έδαφος ως αποδέκτης επικίνδυνων αποβλήτων Στην χώρα µας δεν υπάρχει σχετική νοµοθετική ρύθµιση η οποία να συσχετίζει την ποιότητα του εδάφους και του υπόγειου νερού µε τηχρήσηγης Τάση κατηγοροποίησης της απαιτούµενης ποιότητας εδαφών ανάλογα µε τηχρήσηγια την οποία προορίζεται Ανάγκη εκτίµησης του Περιβαλλοντικού Κίνδυνου του εδάφους και των υπόγειων νερών

8 Θεµατική Στρατηγική της προστασία του εδάφους Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται, έως το 2007 Να θέσει ποιοτικούς και ποσοτικούς στόχους για την προστασία του εδάφους Να εκδώσει έναν Επιστηµονικό Κατάλογο Εδάφους Να δηµιουργήσει κατευθυντήριες οδηγίες (guidelines) για την πρόληψη, την παρακολούθηση και τον περιβαλλοντικό έλεγχο της ρύπανσης του εδάφους Να προωθήσει µια µεθοδολογία αξιολόγησης και χαρτογράφησης του Ευρωπαϊκού Εδάφους Να προτείνει στην επιτροπή τη δηµιουργία Ευρωπαϊκών Ζωνών Εδάφους Να µελετήσει την ανάπτυξη συστήµατος δεικτών εδάφους

9 Η διαχείριση ΕΠ.ΑΠ στο Νοµό Θεσσαλονίκης.Το µεγαλύτερο ποσοστό ΕΠ.ΑΠ παραµένει αποθηκευµένο στους χώρους παραγωγής τους.

10 Η διακίνηση ΕΠ.ΑΠ στο Λιµάνι της Θεσσαλονίκης Ο µεγαλύτερος όγκος ΕΠ.ΑΠ, που προκύπτουν από δραστηριότητες ουσιαστικά ολόκληρης της υπόλοιπης χώρας, και µεταφέρονται στο εξωτερικό για την καταστροφή τους, διακινούνται από το Λιµάνι της Θεσσαλονίκης

11 Πρακτικές διαχείρισης ΕΠ.ΑΠ σε Χώρες Μέλη Ύπαρξη Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος-λειτουργεία ως εκτελεστικός, εποπτευτικός φορέας, δίνει επιστηµονικές-τεχνικές κατευθύνσεις Oι ήµοι εκδίδουν οδηγίες στους πολίτες και τις επιχειρήσεις πώς να εφαρµόσουν το τοπικό διαχειριστικό σχέδιο αποβλήτων καθώς και συµβουλές καλής πρακτικής Το τοπικό διαχειριστικό σχέδιο απορρέει από το εθνικό στρατηγικό σχέδιο κάθε χώρας. Η ανάπτυξη στρατηγικού σχεδίου δε στηρίζεται σε εθνικό παρά σε τοπικό επίπεδο Οι βιοµηχανίες είναι υποχρεωµένες να ενηµερώνουν. Συχνές και αυστηρές περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις Η διάθεση σε ΧΥΤΑ ελαχιστοποιείται, σε αντίθεση µε δράσεις πρόληψης, ανάκτησης-επαναχρησιµοποίησης, αποτέφρωσης κ.λπ Αύξηση της συλλογής οικιακών ΕΠ.ΑΠ (υπολείµµατα βαφών, φαρµάκων, χηµικών κ.λπ

12 ιαδικασία αδειοδότησης ιαχείρισης ΕΠ.ΑΠ Συλλογή Μεταφορά Προσωρινή Αποθήκευση ιάθεση Επεξεργασία - Αξιοποίηση

13 ιαπιστώσεις εν υπάρχει, σε Νοµαρχιακό και Περιφερειακό επίπεδο, αξιόπιστη ποιοτική και ποσοτική αποτύπωση (Μητρώα, Βάσεις εδοµένων, Χαρτογράφηση κλπ των παραγόµενων αποβλήτων) Υψηλό ποσοστό των ΕΠ.ΑΠ που παράγονται ετησίως παραµένουν αποθηκευµένα στους χώρους παραγωγής Ανυπαρξία χώρων ασφαλούς τελικής διάθεσης των επικίνδυνων αποβλήτων. Καθυστέρηση στη συµπλήρωση του θεσµικού πλαισίου εν υπάρχει ενηµέρωση και ανταλλαγή απόψεων µεταξύ κεντρικών υπηρεσιών του Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε. και περιφερειακών και νοµαρχιακών υπηρεσιών.

14 ιαπιστώσεις Ηρυπασµένηγηείναιαπόβλητοστηνπεριβαλλοντικήνοµοθεσία και πολλές φορές επικίνδυνο. Ηγη(το έδαφος) είναι επίσης αποδέκτης επικίνδυνων αποβλήτων αλλά και δευτερεύουσα πηγή ρύπανσης (διάχυση ρύπων στο έδαφος και στα υπόγεια νερά ). Με στόχο το 2007, η ΕυρωπαϊκήΈνωσηπροωθείτηννέαθεµατική στρατηγική του εδάφους και επισπεύδει στην ανανέωση της νοµοθεσίας. Η ελληνική νοµοθεσία πρέπει να συσχετίζει την ποιότητα των εδαφών (οριακές τιµές ρύπων) και των υπόγειων νερών µε τιςχρήσειςγης. Ηεκπόνησηµεθοδολογίας και µελετών Εκτίµησης του Περιβαλλοντικού Κινδύνου είναι αναγκαία προς αυτήν την κατεύθυνση.

15 Προτάσεις Είναι αναγκαία η συµπλήρωση της ισχύουσας νοµοθεσίας Καθορισµός προδιαγραφών για περιφερειακό σχεδιασµό διαχείρισης ΕΠ.ΑΠ. Σύσταση Περιφερειακής Επιτροπής, στην οποία θα συµµετέχουν Περιφέρεια, Υπηρεσίες, Τοπική Αυτοδιοίκηση Εισαγωγείς, έµποροι, παραγωγοί υλικών συσκευασιών, Εκπρόσωποι φορέων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) κλπ. Σύνταξη και εφαρµογή εθνικού σχεδίου για τις διαδικασίες εξαγωγής ΕΠ.ΑΠ - Άρση της απόφασης του Νοµάρχη Πειραιά

16 Προτάσεις Εκπόνηση ελληνικής νοµοθεσίας σχετική µε την ποιότητα των εδαφών. Ηδηµιουργία ενός καταλόγου ρυπασµένων περιοχών σε εθνικό/ περιφερειακό επίπεδο. Η καθιέρωση ενός συστήµατος περιβαλλοντικού ελέγχου του εδάφους και των υπόγειων νερών

17 Αξιοποίηση Μελέτης ΤΕΕ Αποστολή της µελέτης στο ΥΠΕΧΩ Ε για άµεση επίσπευση των διαδικασιών αλλαγής του νοµοθετικού πλαισίου για τα Επικίνδυνα Απόβλητα Κοινοποίηση σε σχετικούς φορείς της παρούσας µελέτης Πίεση στο Νοµάρχη Πειραιά για άρση της απαγόρευσης διακίνησης Επικίνδυνων Αποβλήτων από το λιµάνι του Πειραιά Μελέτη αποτύπωσης και καταγραφής παραγόµενων αποβλήτων πανελλαδικά Μελέτη αποτύπωσης και καταγραφής ρυπασµένων εδαφών πανελλαδικά

18 Στάδιο Β Μελέτης ΤΕΕ Καταγραφή/εντοπισµός παραγόµενων επικίνδυνων αποβλήτων στην Κεντρική Μακεδονία Καταγραφή/εντοπισµός υφιστάµενης διαχείρισης και διάθεσης Καταγραφή/εντοπισµός αδειοδοτήσεων προσωρινής διάθεσης, µεταφοράς, επεξεργασίας, τήρησης µητρώων και ελεγκτικού µηχανισµού Καταγραφή/εντοπισµός περιοχών παρελθούσης βιοµηχανικής χρήσης και επιβάρυνσης εδαφών Καταγραφή/εντοπισµός εργαστηριακών αποβλήτων (ιατρικά, οδοντιατρικά, ΑΠΘ, Ινστιτούτα..κ.λπ) Κώδικες ορθής πρακτικής Προτάσεις - ράσεις

19 Προτάσεις για επίτευξη Σταδίου Β Μελέτη αποτύπωσης καταγραφής σύµφωνα µε, - Εθνικές προδιαγραφές αλλά -µε τη συµµετοχή τοπικών παραγόντων κατά τη διαδικασία εκπόνησης και - τη χρήση ερωτηµατολογίου του ΥΠΕΧΩ Ε, από το 2002

20 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Περιγραφή των αποβλήτων κάθε πηγής

21 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: Περιγραφή κάθε είδους παραγόµενου αποβλήτου

22 ..Το περιεχόµενο της έκθεσης εκφράζει τους συντάκτες της ως άτοµα και όχι ως εκπροσώπους φορέων ή υπηρεσιών. Σας Ευχαριστώ