ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΜΙΚΤΟΥ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΜΙΚΤΟΥ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΟΝΑ ΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΟΜΩΝ ΤΟΥ Ο.ΚΑ.ΝΑ. Μ.Κ.Ε. Φωτούλα Ντινάκη, Ειδική Επιθεωρήτρια Γ.Ε... Ιωάννα Σχοινά, Επιθεωρήτρια Σ.Ε.Υ.Υ.Π. Σταυρούλα Λελόβα, Οικονοµ ική Επιθεωρήτρια Γ..Ο.Ε. Ασηµάκης Πανουτσόπουλος,Επιθεωρητής- Ελεγκτής Σ.Ε.Ε... Αθήνα, Ιανουάριος 2011

2 Α. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΟΚΑΝΑ Α.1. ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ. Γενική Φιλοσοφία και Στόχοι του Προγράµµατος Υποκατάστασης. Τα Προγράµµατα Υποκατάστασης αντιµετωπίζουν την εξάρτηση ατόµων από τα οπιούχα ως νόσο. Τα θετικά αποτελέσµατα της χορήγησης υποκατάστατων µεγιστοποιούνται µε την επιπρόσθετη παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Το πρόγραµµα υποκατάστασης του Ο.ΚΑ.ΝΑ. λειτουργεί από το έτος Ξεκίνησε πιλοτικά µε πρωταρχικό στόχο την απεξάρτηση από όλες τις ουσίες συµπεριλαµβανοµένης και της µεθαδόνης και δευτερευόντως την µείωσης της βλάβης. Από τα εµπειρικά δεδοµένα προέκυψε ότι ο στόχος της απεξάρτησης επιτυγχάνεται µόνο σε ποσοστό 10% των εξαρτηµένων από τα οπιούχα, ενώ για την πλειονότητα είναι αναγκαία η µακρόχρονη χορήγηση της ουσίας υποκατάστασης. Σε µικρό µόνο ποσοστό και σε ειδικές κατηγορίες ατόµων (νεαρή ηλικία, βραχύχρονη χρήση, απουσία έντονης εξάρτησης, απουσία σοβαρής περιθωριοποίησης, ισχυρό κίνητρο για απεξάρτησης) το πρόγραµµα υποκατάστασης λειτουργεί ως θεραπεία απεξάρτησης. Η διεθνής εµπειρία έχει δείξει ότι τα θετικά αποτελέσµατα είναι σε ευθεία συνάρτηση του χρόνου παραµονής σε αυτά. Οι παραπάνω διαπιστώσεις αντέ στρεψαν την ιεράρχηση των στόχων θέτοντας την µείωση της βλάβης ως την πλέον επικρατούσα φιλοσοφία µε µέληµα την µ είωση της χρήσης των ναρκωτικών και των συναφών προβληµάτων (κοινωνικών & υγείας) και την διασφάλιση της δηµόσιας υγείας από την µετάδοση των µολυσµατικών ασθενειών. Παράλληλα µε τη ν φαρµακευτική αγωγή παρέχεται και ψυχοκοινωνική υποστήριξη η ένταση και η συχνότητ α της οποίας είναι µεγαλύτερη στους πρώτους µήνες του προγράµµατος. Πάντως τελικός σκοπός του Προγράµµατος Υποκατάστασης είναι να επιτευχθεί εκτός από τη µείωση της βλάβης και η απεξάρτηση. Με το πρόγραµµα κοινωνικής επανένταξης το άτοµ ο µένει απεξαρτηµένο και εντάσσετα ι ή επανεντάσσεται κοινωνικά και επαγγελµατικά. Στο νέο πλαίσιο λειτουργίας του προγράµ µ ατος βασικό κριτήριο επιτυ χίας αποτελεί η συγκράτηση του ασθενούς στο Πρόγραµµα, η µείωση της παράλληλης χρήσης, η µείωση της παραβατικότητας και η σταθεροποίηση σε ένα κανονικό τρόπο ζωής όπως η βελτίωση ζωής και το ενδιαφέρον για εκπαίδευση και εργασία. Οι στόχοι επιτυγχάνονται µέσω συστήµατος κινήτρων προς τους θεραπευόµενους σε αντιδιαστολή των ποινών και των αποβολών από το πρόγραµµα. Τις υποτροπές διαχειρίζεται από κοινού ο θεραπευτής µε τον ασθενή για να εντοπισθούν οι αιτίες που την προκάλεσαν συνεχίζοντας µε τις κατάλληλες παρεµβάσεις, ώστε να µειωθεί η πιθανότητα επανάληψης. Τα άτοµ α µ ε επιθετι κή συµπεριφορά ή εκείνα που σε µόνιµ η βάση παραβιάζο υν βασικούς κανόνες του προγράµµ ατος αναγκαστικά αποµακρύνοντα ι από το πρόγραµµα µ ε προοδευτική µείωση της δόσης της µεθαδόνης στα mg και παραπέµπονται σε πρόγραµµα χαµηλού ουδού, για να κρατηθεί σε επαφή µε µία υπηρεσία υγείας του ΟΚΑΝΑ. Σε περίπτωση µεταµέλειας ο ασθενής δύναται να ενταχθεί εκ νέου στο πρόγραµµα υποκατάστατου Στην Κέντρο Υποδοχής & Ενηµέρωσης ο ασθενής που έκανε αίτηση ένταξης στο πρόγραµµα υποκατάστασης, ενηµερώνεται για τις εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές όπως είναι τα στεγνά προγράµµατα. Με βάση τα κριτήρια της ηλικίας, της διάρκειας της εξάρτησης - 2 -

3 και της βαρύτητας της, τα άτοµο κατευθύνεται προς το θεραπευτικό πρόγραµµα, που εκτιµάται ότι είναι το καταλληλότερο. Στην λειτουργία του προγράµµατος υποκατάστασης δίνεται έµφαση στην αξιολόγηση του ασθενούς σε τακτά χρονικά διαστήµατα από της αίτησης ένταξης στο πρόγραµµα µέχρι την ολοκλήρωση του. Α.2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 1. ιαδικασία Ένταξης στις Μονάδες Υποκατάστασης.Τα εξαρτηµένα άτοµα από οπιούχα για να γίνουν δεκτά σε πρόγραµµα οφείλουν να πληρούν τις προϋποθέσεις της Αριθµ.Υ5γ/Γ.Π.οικ /10/2002 Υπουργικής απόφασης. Η ένταξη γίνεται µε σειρά προτεραιότητας κατάθεσης της αίτησης στον ΟΚΑΝΑ. Τα άτοµα προσκαλούνται στην Υπηρεσία Υποδοχής & ενηµέρωσης, όπου αξιολογείται και καταρτίζεται ο ατοµικός φάκελος. Κατόπιν υποδεικνύεται στον ασθενή η Μονάδα στην οποία θα ενταχθεί, στην περίπτωση που δεν πληρούνται τα κριτήρια ένταξης συστήνεται στον ασθενή το κατάλληλο θεραπευτικό πρόγραµµα. 2. Ένταξη κατ εξαίρεση. Οι κατ εξαίρεση εισαγωγές αποφασίζονται από επιτροπή ιατρών του Π.Υ. (Ψυχίατρο, Υπεύθυνο Μονάδας και δύο Παθολόγους) µετά από ενδελεχή εξέταση των δικαιολογητικών του ασθενή και η απόφαση αποστέλλεται για θεώρηση από τον Γεν ικό ιευθυντή του Οργανισµού. Ισχύει όσο υπάρχει λίστα αναµονής και εφαρµόζεται στις περιπτώσεις που συντρέχουν : 1. Νεοπλασία 2. Υποξεία βακτηριδιακή ενδοκαρδίτιδα 3. HIV- AIDS 4. Ενεργό φυµατίωση 5. Κίρρωση ήπατος 6. Εγκυµοσύνη 7. Άτοµα που έχουν συγγενική σχέση µε µέλη του Προγράµµατος Υποκατάστατων 3. Υπηρεσία Υποδοχής & Αξιολόγησης: Παραλαβή των αιτήσεων, ενηµέρωση για όλα τα θεραπευτικά προγράµµατα και χορήγηση έντυπου υλικού, συνέντευξη λήψη ιστορικού και δηµιουργία φακέλου, διαχείριση της λίστας αναµονής για το πρόγραµµα υποκατάστασης στην Αθήνα και Πειραιά, πρόσκληση για εισαγωγή και αυστηρή τήρηση της σειράς προτεραιότητας, σύγκλιση της επιτροπής για κατ εξαίρεση εισαγωγές, συνεργασία µε τις µονάδες για την εισαγωγή των νέων µελών, επιλογή Π.Υ. ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά του ασθενούς, σύσταση Οµάδας προεισαγωγής των νέων µελών. Κατόπιν το άτοµο παραπέµπεται στην Μονάδα Υποκατάστ ασης. 4. Μονάδα/πρόγραµµα βραχείας ιαρκείας (ΜΒ /ΠΒ ):Κατευθύνονται τα άτοµα που ξεκινούν την θεραπεία υποκατάστασης. Γίνεται επίσης προσπάθεια να χορηγηθεί βουπρενορφίνη σε άτοµα νεότερης ηλικίας ή µε λιγότερο βεβαρηµένο ιστορικό αν δεν υπάρχουν αντενδείξεις. ίνεται ισχυρό κίνητρο στα άτοµα να απεξαρτηθούν µέσω της µειούµενης χορήγησης του υποκατάστατου. Κίνητρα για την ένταξη αποτελούν η ψυχοκοινωνική υποστήριξη, η επιµόρφωση και η επαγγελµατική αποκατάσταση. Ο ασθενής αν αποτύχει να απεξαρτηθεί δεν αποβάλλεται, αλλά παραπέµπεται σε µονάδα µακράς διάρκειας. Α Φάση/Κινητοποίηση: διάρκεια 3 µήνες. Γίνεται αξιολόγηση των περιστατικών καταρτίζεται εξατοµικευµένο θεραπευτικό πλάνο καλύπτονται οι ανάγκες των. Β Φάση/Ψυχοκοινωνική βελτίωση και σταθεροποίηση ή απεξάρτηση: ιάρκεια 3-12 µήνες. ίδεται η δυνατότητα στους ασθενείς να απεξαρτηθούν, αν το πετύχουν παραπέµπονται σε - 3 -

4 στεγνά προγράµµατα. Για όσους δεν είναι εφικτή η απεξάρτηση σταθεροποιείται η δόση προς αποφυγή υποτροπών οµαλοποιείται η προσωπική τους ανάγκη µε αποτέλεσµα η µείωση βλάβης. Επισκέπτονται Μονάδα µακράς διαρκείας και συντήρηση. 5. Μονάδα/Πρόγραµµα Μακράς ιαρκείας Συντήρησης (ΜΜΜ /ΠΜ ): ιάρκεια χωρίς περιορισµό. Ο ασθενής µετά την σταθεροποίηση του χορηγείται η αναγκαία δόση του υποκατάστατου για όσο διάστηµα το χρειάζεται. Σκοπός είναι η µείωση της βλάβης. Σε περίπτωση επιθυµίας του ασθενούς να απεξαρτηθεί του παρέχεται όλη η υποστήριξη να το πετύχει. 6.Μονάδα Κοινωνικής Επανένταξης (ΜΚΕ/ΠΚΕ): ιάρκεια µήνες. Εντάσσονται τα άτοµα που δεν κάνουν χρήση ουσιών ή λαµβάνουν µεθαδόνη αλλά παραµένουν σταθεροί στο πρόγραµµα για ένα (1) τουλάχιστον χρόνο. Αρχικά ο ενδιαφερόµενος παρακολουθεί το Πρόγραµµα προ-επανένταξης και κατόπιν το Πρόγραµµα Επανένταξης Στην φάση αυτή ο θεραπευόµενος απασχολείται σε θεραπευτικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες µε σκοπό να υποστηριχθεί στην κοινωνική ένταξη και την επαγγελµατική απόκατάσταση. Α.3. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΩΝ ΘΕΡΑΠΕΥΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Αποβολές: Οι αποβολές δεν πρέπει να έχουν χαρακτήρα τιµωρητικό, αλλά θεραπευτικό, πρέπει να έχουν περιορισµένο χρόνο ανάλογα µε την βαρύτητα του παραπτώµατος. Λόγοι αποβολής: 1. Η µη µείωση της χρήσης άλλων ψυχοτρόπων ουσιών, 2. Οι πράξεις βίας µέσα στους χώρους της Μονάδας, 3. Η διακίνηση ουσιών στον χώρο της Μονάδας. Α.4. ΈΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΤΡΟΠΩΝ. α). Ουροληψίες: Όταν ο ασθενής κληθεί για ουροληψία, οφείλει να προσέλθει την ίδια µέρα. Όταν ο ασθενής πάρει άδεια από τον θεραπευτή ή απουσιάσει µία ή παραπάνω µέρες υποχρεωτικά πριν τη χορήγηση του υποκατάστατου προσέρχεται για ουροληψία. Αν αρνηθεί, θα χρεωθεί υποτροπή. Αν κληθεί για ουροληψία µία συγκεκριµένη ηµέρα και δεν προσέλθει είναι υποχρεωµένος να προσέλθει την επόµενη ηµέρα. Αν απουσιάσει χωρίς να υπάρχει σοβαρός λόγος θα χρεωθεί υποτροπή. Μετά από χορήγηση «Take Home» και έκτακτο «Take Home» ο ασθενής υποχρεούται να προσέλθει σε ουροληψία. β) Υποτροπές αντιµετώπιση. Όσοι ρέπουν προς τις υποτροπές είναι αυτοί που χρειάζονται τα Προγράµµατα Υποκαταστάτων. Προς αποφυγή των υποτροπών παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη από τον θεραπευτή και αύξηση της δόσης του υποκατάστατου. Σε περίπτωση που ο ασθενής δεν παρουσιάσει βελτίωση και µείωση των υποτροπών παραπέµπεται στο Πρόγραµµα Χαµηλού Ουδού.Στις περιπτώσεις βίαιης και άκρως επιθετικής συµπεριφοράς αποφασίζεται η διακοπή της θεραπείας και η παραποµπή του στο Πρόγραµµα Χαµηλού Ουδού. Σε περίπτωση επανάληψης της ασύµβατης συµπεριφοράς το άτοµο αποκλείεται οριστικά από τις Μονάδες Υποκατάστασης. γ). Σύστηµα Κινήτρων: 1. «Take Home»: Οι δόσεις για το σπίτι παρέχονται ως επιβράβευση καλής πορείας, όπως απουσία παράλληλης χρήσης άλλων ουσιών και καλή συµπεριφορά και συµµόρφωση στους κανόνες του προγράµµατος. Η ανώτατη συνολική ποσότητα µεθαδόνης που δύναται να δοθεί δεν µπορεί να υπερβαίνει τα 300 mg. 2. Έκδοση βιβλιαρίου και επιδόµατος απορίας( µετά από έλεγχο του εισοδήµατος) 3. ιαµονή σε ξενώνα 4. Νοµική Υποστήριξη

5 Β. ΚΕΝΤΡΟ ΥΠΟ ΟΧΗΣ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ( Κ.Υ.Ε.Π.) Το ΚΥΕΠ, σύµφωνα µε το άρθρ. 28 του Εσωτερικού Κανονισµού Λειτουργίας του ΟΚΑΝΑ, είναι Μονάδα Eεφαρµογών, η οποία ιδρύθηκε και λειτουργεί µε σκοπό την ενηµέρωση των χρηστών ναρκωτικών ή άλλων εξαρτησιογόνων ουσιών και των συγγενών τους αναφορικά µε τις δυνατότητες που υφίστανται στην Ελλάδα, µε βάση την εθνική πολιτική και τα αντίστοιχα προγράµµατα τόσο του ΟΚΑΝΑ, όσο και άλλων Φορέων, για τη θεραπεία και την αντιµετώπιση των προβληµάτων των ασθενών. Είναι η πρώτη Υπηρεσία του Ο.ΚΑ.ΝΑ. µε την οποία έρχεται σε επαφή ο χρήστης των εξαρτησιογόνων ουσιών. ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΟΥ Κ.Υ.Ε.Π. ΑΝΑ ΚΛΑ Ο ΚΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Ειδικότητα/ Κλάδος Κατηγορία Αριθµός Θεραπευτής ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 1 ιοικητικός Υπάλληλος ΠΕ 1 Κοινωνικοί Λειτουργοί ΤΕ 2 Εκπαιδεύτρια ΤΕ 1 ιοικητικός Υπάλληλος Ε 2 Φύλακας ΥΕ 1 Σύνολο 9 Όλα τα εξαρτηµένα άτοµα τα οποία προσήλθαν στο Κ.Υ.Ε.Π. για να καταθέσουν αίτηση εγγραφής στην Λίστα Αναµονής ενηµερώθηκαν για το Πρόγραµµα Υποκατάστασης, τις Μονάδες Υποκατάστασης, τα υποκατάστατα Μεθαδόνη & Βουπρενορφίνη, καθώς και τις δυνατότητες για κατ εξαίρεση εισαγωγή στο Π.Υ. των Μονάδων. Επίσης ενηµερώθηκαν για τα άλλα «Στεγνά» Θεραπευτικά Προγράµµατα που λειτουργούν στη χώρα µας (18 ΑΝΩ, ΚΕΘΕΑ, Πρόγραµµα ΑΘΗΝΑ, ίκτυο Θεραπευτικών Υπηρεσιών ΓΕΦΥΡΑ κ.α.), τις προϋποθέσεις για την εισαγωγή τους σε αυτά, καθώς και τις Υπηρεσίες Υγείας που λειτουργούν στο Κέντρο Βοήθειας και πως µπορούν να τις αξιοποιήσουν. Το Κ.Υ.Ε.Π. προσανατολίζει τους ενδιαφερόµενους προς τις ενδεικνυόµενες Υπηρεσίες ανάλογα µε τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Στο ΚΥΕΠ εφαρµόζεται το τελευταίο διάστηµα ο νέος ηλεκτρονικός φάκελος και εισάγονται τα στοιχεία των τελευταίων ετών. Τα στοιχεία του Πίνακα που ακολουθεί αφορούν µόνο στους χρήστες που έχουν υποβάλει αίτηση. Ο αριθµός των ενεργών χρηστών είναι πολλαπλάσιος. Στοιχεία Αρχείου Αιτήσεων Κέντρου Υποδοχής Ενηµέρωσης και Προσανατολισµού για το χρονικό διάστηµα 1995 (1 ο έτος λειτουργίας του ΟΚΑΝΑ) έως (Απορρόφηση Λίστας Αναµονής) Έχουν υποβληθεί Έχουν εισαχθεί Άκυρες αιτήσεις Κλήθηκαν, δεν ανταποκρίθηκαν, αλλά παραµένουν ενεργές εν έχουν κληθεί ποτέ Συνολικά εκκρεµούν προς εισαγωγή Χρόνος αναµονής για ένταξη στο Π.Υ. (για χορήγηση του υποκατάστατου φαρµάκου της ΜΕΘΑ ΟΝΗΣ) Χρόνος αναµονής για ένταξη στο Π.Υ.(για χορήγηση του υποκατάστατου φαρµάκου της ΒΟΥΠΡΕΝΟΡΦΙΝΗΣ) Έχουν κληθεί προκειµένου να ενταχθούν στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης (βάσει αριθµού πρωτοκόλλου της Λίστας Αναµονής) Έχουν πραγµατοποιηθεί (µετά τον αρ.πρωτ ) κατ εξαίρεση ή για χορήγηση ΒΟΥΠΡΕΝΟΡΦΙΝΗΣ ή ΝΑΛΤΡΕΞΟΝΗΣ Αιτήσεις Αιτούντες 93 Αιτήσεις Αιτήσεις Αιτήσεις Αιτήσεις 6 έτη και 7 µήνες 6 έτη και 6 µήνες Αιτούντες Εισαγωγές - 5 -

6 Β.1. ΥΠΟΒΟΛΗ ΑΙΤΗΣΕΩΝ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ Κ.Υ.Ε.Π. ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ: Α. ΝΕΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ (ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΝ ΕΧΟΥΝ ΠΟΤΕ ΥΠΟΒΑΛΕΙ ΑΙΤΗΣΗ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΟ Π.Υ.) Β. ΠΑΛΑΙΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ (ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΤΟ Π.Υ) ικαίωµα υποβολής αίτησης έχουν τα εξαρτηµένα άτοµα τα οποία έχουν συµπληρώσει το 20 ο έτος της ηλικίας τους. Σηµειώνουµε ότι ο έλεγχος για το εάν πληροί το άτοµο, το οποίο έχει υποβάλει αίτηση, τις προϋποθέσεις συµµετοχής στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης όπως ακριβώς ορίζονται από την Υπουργική απόφαση Αριθµ.Υ5γ/Γ.Π.οικ /10/2002, γίνεται λεπτοµερειακά στην φάση της προετοιµασίας για ένταξη σε Μονάδα του Π.Υ., δηλαδή κατά τη διάρκεια της Οµάδας Προεισαγωγής. ιαδικασία Υποβολής Αιτήσεων 1. Ο ενδιαφερόµενος προσέρχεται στο ΚΥΕΠ, προκειµένου να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης ΟΚΑΝΑ µε την αστυνοµική ταυτότητα ή άλλο επίσηµο έγγραφο το οποίο να πιστοποιεί την ταυτότητά του (άδεια οδήγησης, διαβατήριο, άδεια παραµονής). Σε ειδικές περιπτώσεις αντ αυτού µπορεί να προσέλθει στο ΚΥΕΠ κάποιο τρίτο πρόσωπο έχοντας εξουσιοδότηση από την Αστυνοµία και να υποβάλλει αίτηση για τον ενδιαφερόµενο. Στην εξουσιοδότηση θα πρέπει να αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του ενδιαφεροµένου για ένταξη στο Π.Υ. 2. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόµενος είναι αλλοδαπός απαιτείται να έχει άδεια παραµονής ή διαβατήριο σε ισχύ. Με ληγµένο διαβατήριο ή ληγµένη άδεια παραµονής η αίτηση του ενδιαφεροµένου γίνεται αποδεκτή από το ΚΥΕΠ αν προσκοµίσει και αποδεικτικό ανανέωσης της άδειας παραµονής του. 1. ικαίωµα για εκ νέου υποβολή αίτησης έχουν όλα τα άτοµα τα οποία έχουν ενταχθεί σε Μονάδες του Π.Υ., έχουν διακόψει και είναι σε υποτροπή (ανεξαρτήτως του λόγου που διέκοψαν π.χ. οικειοθελώς, λόγω επιτυχούς αποτοξίνωσης, ολοκλήρωσης, διακοπής ΜΚΕ, παραβίασης θεραπευτικού συµβολαίου ή άλλο). 2. Η υποβολή της αίτησης µπορεί να γίνει όχι νωρίτερα από την επόµενη µέρα από την έξοδο του/της ασθενούς από το Πρόγραµµα. Η ηµεροµηνία εξόδου επιβεβαιώνεται µε επικοινωνία του ΚΥΕΠ µε την Μονάδα από την οποία έχει διακόψει το άτοµο ή από την εφαρµογή Φάκελος Ασθενούς. 3. Οι «Ειδικές Συµφωνίες» για ασθενείς που η έξοδός τους από την Μονάδα αφορά σε σοβαρές παραβιάσεις των όρων του θεραπευτικού συµβολαίου, κοινοποιούνται εγγράφως από την Μονάδα στο ΚΥΕΠ, ώστε να ληφθούν υπ όψιν στο χρόνο επανεισαγωγής τους (π.χ. αποκλεισµός από τη Μονάδα για ορισµένο χρονικό διάστηµα). 4. Η διαδικασία υποβολής της νέας αίτησης γίνεται ακριβώς όπως περιγράφεται στα υποκεφάλαια Α και Γ. 3. Το προσωπικό ελέγχει µέσω του φακέλου ασθενούς εάν το άτοµο όντως δεν έχει υποβάλει ξανά αίτηση για το Π.Υ. Αθήνας. 4. Εάν ο ενδιαφερόµενος έχει υποβάλει αίτηση την οποία δεν έχει αξιοποιήσει για ένταξή του σε Μονάδα του Π.Υ. Αθήνας, η νέα του αίτηση δεν γίνεται δεκτή. 5. Τα στοιχεία του αιτούντος καταχωρούνται στην ηλεκτρονική βάση δεδοµένων της εφαρµογής Φάκελος Ασθενή και του δίδεται αριθµός πρωτοκόλλου καθώς και εκτύπωση της αίτησής του, την οποία πρέπει να υπογράψει. 6. Η αίτηση του ενδιαφεροµένου τοποθετείται στο ειδικό αρχείο του ΚΥΕΠ. 7. Για την ασφάλεια των στοιχείων κρατείται πάντα Βack up. 8. Ο ενδιαφερόµενος δίνει συνέντευξη για την συµπλήρωση του TDI. Το συµπληρωµένο TDI επισυνάπτεται στην αντίστοιχη αίτηση του ενδιαφεροµένου

7 Γ. ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ TDI 1. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ-ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ 1. Ζητείται από τον ενδιαφερόµενο να δώσει συνέντευξη σε µέλος του θεραπευτικού προσωπικού του ΚΥΕΠ το οποίο έχει αναλάβει την συµπλήρωση του TDI. 2. Η συνέντευξη γίνεται σε ειδικό γραφείο έτσι ώστε να εξασφαλίζεται το απόρρητο της συνέντευξης. 3. Συµπληρώνεται το έντυπο TDI. 4. Στο τέλος κάθε µήνα τα συµπληρωµένα TDI φωτοτυπούνται και αποστέλλονται στο Τµήµα Έρευνας και Αξιολόγησης του ΟΚΑΝΑ και τα πρωτότυπα αρχειοθετούνται µαζί µε την αίτηση του ασθενή. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας συµπλήρωσης του TDI στον ενδιαφερόµενο και µε βάση τις πληροφορίες οι οποίες έχουν συγκεντρωθεί, γίνεται: 1. Ενηµέρωση και πληροφόρηση για όλα τα θεραπευτικά προγράµµατα και ειδικότερα για το Π.Υ. (Μεθαδόνη, Βουπρενορφίνη, άλλο). 2. Παραποµπή σε άλλο, κατάλληλο για τις ανάγκες του ενδιαφερόµενου, Θεραπευτικό Πρόγραµµα ή/και Υπηρεσία Υγείας, Μονάδα Άµεσης Βοήθειας, Σταθµό Φροντίδας ή άλλο κοινωνικοπρονοιακό φορέα. 3. Χορήγηση έντυπου υλικού. 4. Συµβουλευτική Κινητοποίηση. Ε. ΚΑΤΑ ΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ: Καταγραφή στο έντυπο του TDI του Θεραπευτικού Προγράµµατος στο οποίο παραπέµπεται, καθώς και άλλα χρήσιµα στοιχεία που προκύπτουν από τη συνέντευξη. Ιδιαίτερη ενηµέρωση παρέχεται στον/στην ενδιαφερόµενο/η που δεν έχει συµπληρώσει το 35 ο έτος ηλικίας ότι απαραίτητη προϋπόθεση για την εισαγωγή του σε Μονάδα του Π.Υ. είναι η προσκόµιση βεβαίωσης προηγούµενης θεραπευτικής προσπάθειας σε άλλο θεραπευτικό Πρόγραµµα πλην του Π.Υ. Τα Προγράµµατα τα οποία προτείνει το ΚΥΕΠ είναι τα εγκεκριµένα από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας: ΚΕΘΕΑ, 18-ΑΝΩ, «Στεγνά Θεραπευτικά Προγράµµατα» του ΟΚΑΝΑ, ΑΘΗΝΑ, ΓΕΦΥΡΑ, άλλο. Επισήµανση στους ενδιαφερόµενους ότι είναι ευθύνη τους να ενηµερώνουν στο ΚΥΕΠ σε περίπτωση αλλαγής των στοιχείων της αίτησής τους (τηλέφωνο, διεύθυνση κατοικίας, κτλ). ΣΤ. ΣΤΟΥΣ ΑΣΤΕΓΟΥΣ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ: Να προσέρχονται σε τακτά χρονικά διαστήµατα στο ΚΥΕΠ για να ενηµερώνονται σχετικά µε την πορεία της αίτησής τους. Να αποταθούν σε φορείς όπου µπορούν να καλύψουν βασικές ανάγκες επιβίωσής τους (π.χ. τροφή, ένδυση, ατοµική υγιεινή) π.χ. Σταθµός Φροντίδας Εξαρτηµένων Ατόµων ΟΚΑΝΑ. Σε περιπτώσεις που απαιτείται, και εφόσον το επιθυµεί και το εξαρτηµένο άτοµο, πραγµατοποιούνται µαζί του επαναλαµβανόµενα ραντεβού, µε σκοπό: 1. την ενεργοποίηση και κινητοποίησή του για ανάληψη αποφάσεων και δραστηριοποίηση. 2. την υποστήριξη για την πραγµατοποίηση ενεργειών, µε σκοπό την επίλυση προβληµάτων. 3. τη συµβουλευτική, ενθάρρυνση και υποστήριξη κατά τη διάρκεια προσπάθειας ασθενών για διακοπή της χρήσης, κ.α. 4. την υποστήριξη κατά την διάρκεια αναµονής του για ένταξη στο Π.Υ εφ όσον δεν επιθυµεί να παρακολουθήσει άλλο πλήν του ΟΚΑΝΑ Πρόγραµµα. 5. τη µείωση της βλάβης 1 T.D.I. (Treatment Demand Indicator): είκτης Αίτησης Θεραπείας - 7 -

8 Ζ. ΚΑΤ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΑΙΤΗΣΕΙΣ, ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΓΙΑ ΚΑΤ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΛΟΓΟΥΣ 2. Με το 7 Ο θέµα της 8/ Συνεδρίασης τους.σ. του Οργανισµού για κατ εξαίρεση εισαγωγές και επανεισαγωγές προβλέπεται να: 1. Έχουν ηλικία άνω των 55 ετών (απαραίτητο δικαιολογητικό: επικυρωµένη φωτοτυπία δελτίου ταυτότητας). 2. Είναι γονείς ανήλικου τέκνου (έως 18 ετών), µε την προϋπόθεση ότι δεν έχουν στερηθεί την επιµέλεια του τέκνου. 3. Είναι συγγενείς πρώτου βαθµού ή σύζυγοι µελών που παρακολουθούν τα Π.Υ. 4. Γυναίκες σε κύηση 2 ου 3 ου τριµήνου (απαραίτητα δικαιολογητικά: γνωµάτευση ιατρού και υπερηχογράφηµα). 5. Πάσχουν από κακοήθες νόσηµα. 6. Πάσχουν από ενεργό φυµατίωση. 7. Πάσχουν από χρόνια νεφρική ανεπάρκεια υπό αιµοκάθαρση. 8. Πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη υπό ινσουλινοθεραπεία. 9. Πάσχουν από βαριά αρτηριοπάθεια µε επαπειλούµενη γάγγραινα και κίνδυνο ακρωτηριασµού. 10. Φέρουν προσθετική καρδιακή βαλβίδα ή πάσχουν από βαλβιδοπάθεια (όσο αφορά στην πρόπτωση µιτροειδούς µόνο εφ όσον αυτή συνοδεύεται από βαθµό ανεπάρκειας της µιτροειδούς), (απαραίτητα δικαιολογητικά: ιατρική γνωµάτευση και υπερηχογράφηµα καρδιάς triplex). 11. Έχουν υποβληθεί σε µεταµόσχευση ζωτικού οργάνου (π.χ. ήπατος, νεφρού, καρδιάς, πνευµόνων, µυελού των οστών). 12. Υποτροπίασαν µετά από: α. επιτυχή ολοκλήρωση της αποτοξίνωσής τους ή β. αποφοίτησής τους από το πρόγραµµα Κοινωνικής Επανένταξης ή γ. παρακολούθηση τουλάχιστον για έξι (6) µήνες του προγράµµατος της Κοινωνικής Επανένταξης. 13. Παρουσιάζουν ένα από τα κάτωθι: Συλλοίµωξη HCV / HBV ή συλλοίµωξη HBV / HDV ή ιστολογικά ευρήµατα συµβατά µε βαθµό ίνωσης 3 (κατά την κλίµακα Ishak) ή 2 (κατά την κλίµακα METAVIR),. κίρρωση ήπατος (ανεξάρτητα από την αιτιολογία) διαπιστωµένη ιστολογικά και επί ιατρικής αντένδειξης, διαγνωσµένη ενδοσκοπικά ή/και κλινικοεργαστηριακά. 14. Επιπροσθέτως εισάγονται κατ εξαίρεση όσοι παρουσιάζουν ποσοστό αναπηρίας > 67% µε βάση τον «κανονισµό εκτίµησης βαθµού αναπηρίας Β-819», της τοξικοεξάρτησης µη υπολογιζοµένης και λαµβανοµένων υπ όψιν των περιορισµών για τους πάσχοντες από ψυχιατρική νόσο, οι οποίοι αναφέρονται στην Υπ. Απ. Υ5γ/Γ.Π. οικ (ΦΕΚ 1343/Β/ ). 15. Παρουσιάζουν οροθετικότητα HIV. Η λίστα αναµονής του ΚΥΕΠ για τις κατ εξαίρεση εισαγωγές µέχρι ήταν 24 άτοµα. Ειδικά γι αυτή την κατηγορία, αν δεν υπάρχει διαθέσιµη κενή θέση στις Μονάδαες περιµένουν και αυτοί. Απαιτούνται βεβαιώσεις Α βάθµιας και Β θµιας Επιτροπής και απαιτείται περίπου ένας µήνας για την εισαγωγή στο πρόγραµµα. 2 Σύµφωνα µε το απόσπασµα της 5 ης Συνεδρίασης του.σ. 23/05/08 ΘΕΜΑ ΕΙ. 5 αναστέλλεται η λειτουργία της Β Βάθµιας Επιτροπής κατ εξαίρεση εισαγωγών για Ανθρωπιστικούς και Κοινωνικούς λόγους. Σηµ. 1 η (Για όλες τις ανωτέρω περιπτώσεις υγείας) Τα απαραίτητα ιατρικά δικαιολογητικά πρέπει να έχουν εκδοθεί από ηµόσιο Νοσοκοµείο και την αντίστοιχη µε την πάθηση κλινική του Νοσοκοµείου, να είναι πρωτότυπα και να έχουν υπογραφή ιευθυντή ή Επιµελητή Α µε επικυρωµένο το γνήσιο της υπογραφής. Για την περίπτωση 1 (ηλικία άνω των 55 ετών), κατατίθεται ως δικαιολογητικό η επικυρωµένη φωτοτυπία ταυτότητας του ασθενούς. Για την περίπτωση 4 κατατίθεται ως δικαιολογητικό πέραν της ιατρικής γνωµάτευσης και υπερηχογράφηµα. Σηµ 2 η (αναφέρεται στην περίπτωση 2) Το δικαίωµα της κατ εξαίρεση εισαγωγής ισχύει για µια µόνο φορά και εάν ο γονέας προσκοµίσει στο Κέντρο Υποδοχής της περιοχής του τα παρακάτω δικαιολογητικά: 1. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, σε περίπτωση που το ζευγάρι γονείς ζουν µαζί, και ληξιαρχική πράξη γέννησης τέκνου. 2. Σε περίπτωση διαζυγίου, γνήσιο αντίγραφο διαζυγίου και αντίγραφο επιµέλειας τέκνου τέκνων. 3. Αν το ζευγάρι είναι σε διάσταση, ένορκη βεβαίωση από το Ειρηνοδικείο ότι το ζευγάρι βρίσκεται σε διάσταση και ότι έχει την επιµέλεια ο ενδιαφερόµενος που αιτείται την κατ εξαίρεση εισαγωγή. 4. Γίνονται δεκτές αιτήσεις και κατ εξαίρεση εισαγωγής γονέων (πατέρων) µε παιδί εκτός γάµου, οι οποίοι προσκοµίζουν στην επιτροπή των κατ εξαίρεση εισαγωγών το πρωτότυπο της συµβολαιογραφικής πράξης αναγνώρισης και την ληξιαρχική πράξη γέννησης τέκνου. Σηµ.3 η (αναφέρεται στην περίπτωση 3) Τα δικαιολογητικά τα οποία κατατίθενται στην επιτροπή των κατ εξαίρεση εισαγωγών από τα ενδιαφερόµενα άτοµα είναι: Πρωτότυπη και πρόσφατης έκδοσης βεβαίωση παρακολούθησης του Προγράµµατος Υποκατάστασης του συγγενούς του ενδιαφερόµενου, η οποία εκδίδεται από την Μονάδα στην οποία αυτός/η είναι εγγεγραµµένος/η, και πρωτότυπο πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης από το οποίο προκύπτει η συγγένεια. Σηµ. 4 η ( αναφέρεται στις περιπτώσεις 12β και 12γ): Τα δικαιολογητικά τα οποία ζητούνται εκδίδονται από την Κοινωνική Επανένταξη

9 Ζ.1. Γενικές παρατηρήσεις περί των εισαγωγών για κατ εξαίρεση λόγους. 1. Προϋπόθεση κατάθεσης δικαιολογητικών για αξιολόγησή τους από την Επιτροπή των κατ εξαίρεση εισαγωγών είναι να έχει κατατεθεί από το εξαρτηµένο άτοµο αίτηση για εισαγωγή του στο Π.Υ. ΟΚΑΝΑ και να έχει λάβει αριθµό προτεραιότητας στη Λίστα Αναµονής. 2. Το εξαρτηµένο άτοµο, ή άλλο επίσηµα εξουσιοδοτηµένο από αυτό άτοµο, καταθέτει στο Κέντρο Υποδοχής όλα τα απαραίτητα για την περίπτωση δικαιολογητικά και άλλα σχετικά έγγραφα, καθώς και την σχετική αίτηση για κατ εξαίρεση εισαγωγή, λαµβάνει δε από το Κέντρο αριθµό πρωτοκόλλου για την κατ εξαίρεση αίτηση την οποία υποβάλει. 3. Όλα τα έγγραφα διαβιβάζονται άµεσα από το Κέντρο Υποδοχής στην Επιτροπή, για την αξιολόγησή τους. Ζ.2. Ειδικές παρατηρήσεις περί των Εισαγωγών και Επασεισαγωγών για κατ εξαίρεση λόγους. 1. Για λόγους υγείας τα εξαρτηµένα άτοµα δικαιούνται να επανεισαχθούν στο Π.Υ. µετά από νέα αίτηση και νέα κατάθεση των απαιτούµενων δικαιολογητικών µετά το πέρας ενός τριµήνου από την ηµεροµηνία εξόδου από τη Μονάδα τους. 2. Επανεισαγωγή του ιδίου ασθενή για τον ίδιο λόγο συγγένειας ή συζυγικής σχέσης δεν επιτρέπεται. 3. Σε περίπτωση που προκύπτει γάµος ενός µέλους του Π.Υ. µε ένα µη µέλος του Π.Υ., µπορεί να εισαχθεί στο Π.Υ. µετά την πάροδο 6 µηνών από την τέλεση του γάµου. 4. Επανεισαγωγή του ιδίου ασθενή λόγω ανήλικου τέκνου (µέχρι 18 ετών) δεν επιτρέπεται. Ζ.3. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΕ ΜΟΝΑ Α ΤΟΥ Π.Υ. ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΕΓΚΡΙΘΕΙ Η ΚΑΤ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥΣ.* Μετά την αξιολόγηση των κατ εξαίρεση αιτήσεων από την επιτροπή των κατ εξαίρεση εισαγωγών και την έγκριση από το.σ. του ΟΚΑΝΑ, το εν λόγω πρακτικό του.σ, διαβιβάζεται στο Κέντρο Υποδοχής. Το Κέντρο Υποδοχής καλεί τα εξαρτηµένα άτοµα που έχει εγκριθεί η κατ εξαίρεση αίτησή τους να συµµετέχουν στην πρώτη Οµάδα Προεισαγωγής που θα πραγµατοποιηθεί µετά την έγκρισή τους, προκειµένου να ενταχθούν σε Μονάδα του Π.Υ. Έχουν προτεραιότητα έναντι όλων των άλλων ασθενών της Λίστας Αναµονής, σύµφωνα µε την αριθµ.υ5γ/γ.π.οικ Υπουργική απόφαση. Το πρακτικό του.σ και τα ιατρικά δικαιολογητικά αποστέλλονται από το Κέντρο Υποδοχής µαζί µε τον φάκελο του ασθενούς στην Μονάδα εισαγωγής του. * Με διαβιβαστικό του το ΚΥΕΠ αποστέλλει τις κατ εξαίρεση αιτήσεις προς τον ιευθυντή Εφαρµογής Προγραµµάτων και υπ όψιν της γραµµατείας της Πρωτοβάθµιας Επιτροπής. Ζ.4. ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΑΘΗΝΑΣ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 1. Η πρωτοβάθµια Επιτροπή για την αξιολόγηση των παραστατικών για την κατ εξαίρεση εισαγωγή µελών στις Μονάδες χορηγήσεως Υποκαταστάτων Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Πειραιά είναι τριµελής, αποτελούµενη από ένα Ψυχίατρο, έναν Παθολόγο και ένα Μικροβιολόγο. 2. Σε περίπτωση αδυναµίας συµµετοχής Μικροβιολόγου, το τρίτο µέλος είναι Ψυχίατρος ή Παθολόγος. 3. Τα µέλη αυτά επιλέγονται µετά των αναπληρωτών τους από την Επετηρίδα των αντίστοιχων ειδικών Ιατρών, που δηµιουργείται και κάθε φορά ανανεώνεται από το Γραφείο Προσωπικού του Οργανισµού, µε πρόταση του Γενικού ιευθυντή ή απουσία αυτού, του Προέδρου του.σ. 4. Η Επιτροπή αυτή τίθεται υπ όψιν του.σ., επικυρώνεται ως προς τη σύστασή της µε απόφαση του ιδίου, συγκαλείται µε απόφαση πρόσκληση του Γενικού ιευθυντή ή απουσία αυτού µε απόφαση του Προέδρου του.σ. Η θητεία των Μελών της Π.Ε. δεν δύναται να είναι µεγαλύτερη του έτους, τα Μέλη της Επιτροπής είναι ελεύθερα µετακλητά. 5. Θέµατα δυσλειτουργίας της Επιτροπής τίθενται από τον Γενικό ιευθυντή υπόψη του.σ., κατά την 1 η Συνεδρίαση τούτου. 6. Οι αποφάσεις της Πρωτοβάθµιας Επιτροπής εκτίθενται σε Πρακτικό Συνεδριάσεως µε αιτιολογηµένη κατάθεση των απόψεων των Μελών της, υπογράφονται από όλους και µε όλα τα συνοδευτικά έγραφα, πρωτοκολλούνται µε µέριµνα του ηλικιακά αρχαιότερου Μέλους της Επιτροπής, κατά τα ισχύοντα στους Ιατρικούς Συλλόγους και παραδίδονται στον Γενικό ιευθυντή. Αυτές θεωρούνται θετικές εφόσον λαµβάνονται µε οµοφωνία ή µε δύο θετικές ψήφους και µια λευκή ή µε δύο θετικές ψήφους και µια αποχή. Ο τελευταίος παρουσιάζει τα έγγραφα αυτά ως θέµα στο.σ. µαζί µε ενδεχόµενες παρατηρήσεις, σχετικές µε τη διαδικασία λειτουργίας της Επιτροπής στην αµέσως επόµενη Συνεδρίασή του. 7. Το.Σ. εγκρίνει τις προτεινόµενες από την Επιτροπή κατ εξαίρεση εισαγωγές. Σε περίπτωση αιτιολογηµένης αδυναµίας της Πρωτοβάθµιας Επιτροπής να εκφράσει άποψη ή περίπτωση διαφορετικής επιστηµονικής άποψης αναφορικώς µε περίπτωση/σεις κατ εξαίρεση εισαγωγής από Μέλος της Επιτροπής ή από Μέλος του ιοικούντος Οργάνου, το.σ. παραπέµπει τη συγκεκριµένη περίπτωση/σεις στη ευτεροβάθµια Επιτροπή Κρίσεως

10 Η.. ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΩΝ ΣΕ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΓΙΑ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΑΣΤΗΜΑ. (ΑΡ. ΑΠΟΦ..Σ. 262/ ) Στις κατ εξαίρεση περιπτώσεις χορηγήσεως υποκατάστατων (εκτός λίστας) ανήκουν και οι περιπτώσεις εκείνες που αφορούν τουρίστες, ηµεδαπούς ή αλλοδαπούς, που επισκέπτονται την Ελλάδα για ένα βραχύ χρονικό διάστηµα. Το χρονικό αυτό διάστηµα δε µπορεί να είναι ανώτερο του δικαιολογούντος την επίσκεψή τους για τουριστικούς λόγους ή προκειµένου περί Ελλήνων του εξωτερικού την επίσκεψη συγγενών ή φίλων, κατά τη διάρκεια αδείας. Προς νοµιµοποίηση µιας µέχρι σήµερα υφισταµένης δεσµεύσεως στις συγκεκριµένες περιπτώσεις για χορήγηση υποκατάστατων, πρέπει απαραιτήτως να πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις, που αποσκοπούν στην τήρηση της νοµιµότητας, την αποφυγή καταστρατηγήσεων και την κατοχύρωση του Οργανισµού ότι χορηγεί υποκατάστατα για απολύτως δικαιολογηµένους και επιβαλλόµενους λόγους. 1. Προσκόµιση πιστοποιητικού εκ του εξωτερικού που να εµφανίζει ότι το συγκεκριµένο άτοµο που αιτείται τη χορήγηση υποκατάστατων υποβάλλεται στη θεραπεία υποκατάστασης. Το πιστοποιητικό αυτό θα πρέπει να είναι απολύτως ενηµερωτικό ως προς το ιατρικό µέρος και τις πληροφορίες της υποκατάστασης. 2. Το ανωτέρω πιστοποιητικό πρέπει να είναι σε πρωτότυπο και υπογεγραµµένο από τον Υπεύθυνο Ιατρό ή Υπεύθυνο της αντίστοιχης Υγειονοµικής Υπηρεσίας. Η δε γνησιότητα της υπογραφής του γιατρού να βεβαιωθεί από την οικεία προξενική αρχή ή το εδώ Υπουργείο Εξωτερικών. 3. Εάν το πιστοποιητικό είναι γραµµένο στις συνήθεις ξένες γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά, γερµανικά) µετάφραση δεν απαιτείται. Αντιθέτως, προκειµένου περί άλλων γλωσσών απαιτείται επίσηµη µετάφραση που θα συνοδεύει το πρωτότυπο κείµενο. 4. Το ανωτέρω έγγραφο πρέπει να συνοδεύεται από αίτηση του ενδιαφερόµενου µε σαφή αναφορά του χρόνου παραµονής στην Ελλάδα και να κατατεθεί στο Κέντρο Υποδοχής Ενηµέρωσης και Προσανατολισµού (Γ Σεπτεµβρίου 21). Ο χρόνος αυτός σε επαρκώς αιτιολογηµένες περιπτώσεις δύναται να παραταθεί µε την ίδια διαδικασία. 5. Η όλη διαδικασία από της καταθέσεως της εν λόγω αλληλογραφίας, όπως ανωτέρω περιγράφεται, δε µπορεί να ξεπερνά τις (3) τρεις εργάσιµες ηµέρες. Την τρίτη ηµέρα ο ενδιαφερόµενος ειδοποιείται περί της θετικής ή αρνητικής απαντήσεως του αιτήµατός του και σε περίπτωση θετικής απαντήσεως ενηµερώνεται για τη Μονάδα Χορηγήσεως Υποκατάστατων, που θα πρέπει να επισκεφθεί. 6. Τα έγγραφα αυτά, εν πρωτοτύπω, αποστέλλονται στη Γενική ιεύθυνση του ΟΚΑΝΑ µε άµεσο τελικό αποδέκτη το ιοικητικό Συµβούλιο. (Με βάση το µε Α.Π.10931/ έγγραφο σχετικά µε τις αιτήσεις για χορήγηση Υποκατάστατων σε επισκέπτες εξωτερικού για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα, οι συνεννοήσεις (αποστολή εγγράφων, σχετική αλληλογραφία κλπ) γίνονται (όπως και για τις αιτήσεις για κατ εξαίρεση εισαγωγή σε Π.Υ.) µε τον ιευθυντή Εφαρµογής Προγραµµάτων). Θ. ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΥΛΑΚΗ, ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ, ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΑΙ ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ. Το ΚΥΕΠ εκτός από τις αιτήσεις των ασθενών που προσέρχονται δέχεται και αιτήσεις ασθενών οι οποίοι µπορεί να βρίσκονται εκτός Αθηνών ή είναι έγκλειστοι σε σωφρονιστικά καταστήµατα και φυλακές ή νοσηλεύονται σε Νοσοκοµεία. Για να γίνει δεκτή η αίτησή τους, η οποία αποστέλλεται µέσω fax, θα πρέπει να πληρούνται τα εξής: Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόµενος δεν είναι στη φυλακή θα πρέπει να αποσταλλεί επικυρωµένη φωτοτυπία της αστυνοµικής του ταυτότητας, ή του διαβατηρίου, ή του διπλώµατος οδήγησης ή οποιουδήποτε άλλου δηµόσιου εγγράφου, το οποίο να πιστοποιεί την ταυτότητά του. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόµενος είναι στη φυλακή ή σε κάποιο σωφρονιστικό κατάστηµα θα πρέπει να απευθυνθεί στην Κοινωνική Υπηρεσία της φυλακής και να αποστείλει από εκεί την αίτησή του. Η αίτηση θα πρέπει να έχει τη µορφή Υπεύθυνης ήλωσης µε βεβαιωµένο το γνήσιο της υπογραφής από την εκάστοτε αρµόδια υπηρεσία στην οποία θα αναγράφονται τα πλήρη δηµογραφικά στοιχεία του ενδιαφεροµένου και θα δηλώνεται ότι είναι εξαρτηµένος χρήστης οπιοειδών ουσιών. Θα πρέπει να υπάρχει και συνοδευτικό σηµείωµα από µια Κοινωνική ή ηµόσια Υπηρεσία, ώστε να διασφαλίζεται και η εγκυρότητα των στοιχείων, αλλά και να υπάρχει µια πρώτη κινητοποίηση του ενδιαφεροµένου. Πραγµατοποιείται τηλεφωνική επικοινωνία µε την εκάστοτε Κοινωνική ή ηµόσια Υπηρεσία, µε σκοπό την ενηµέρωση του ενδιαφεροµένου για την παραλαβή της αίτησής του και τις δυνατότητες που έχει. ( Με αυτό τον τρόπο πιστοποιούµε στο µέτρο του δυνατού και ότι οι αιτούντες είναι χρήστες οπιοειδών ουσιών και τους προτρέπουµε σε µια πρώτη κινητοποίηση προς τις Κοινωνικές Υπηρεσίες)

11 Ι. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΙΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Απαραίτητη προϋπόθεση εισαγωγής στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης είναι η υποβολή αίτησης του ενδιαφεροµένου στο ΚΥΕΠ και η εγγραφή του στη Λίστα Αναµονής. Για τη συµµετοχή του ενδιαφερόµενου στο Π.Υ. είναι απαραίτητο να τηρούνται οι προϋποθέσεις συµµετοχής που ορίζει η Υ5γ/Γ.Π.οικ Προϋποθέσεις Συµµετοχής στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ.ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ. Ο εξαρτηµένος να είναι άνω των 20 ετών. Να κάνει µακροχρόνια ενδοφλέβια χρήση ηρωίνης ή άλλου απιοειδούς. Η χρήση να έχει προκαλέσει ψυχική και σωµατική εξάρτηση. Για άτοµα που δεν έχουν συµπληρώσει το 35 ο έτος της ηλικίας, να υπάρχει αποτυχία σοβαρής προσπάθειας απεξάρτησης σε άλλο εγκεκριµένο από το Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας Πρόγραµµα, η οποία θα αποδεικνύεται µε βεβαίωση που θα χορηγείται αρµοδίως από αυτό. Ο χρήστης να αποδεχθεί εγγράφως τους όρους του Θεραπευτικού Συµβολαίου, η παράβαση των οποίων επιφέρει κυρώσεις κατά την κρίση της Θεραπευτικής οµάδας του Προγράµµατος Υποκατάστασης. Ο εξαρτηµένος να µην παρουσιάζει βαριά ψυχοπαθολογία, η οποία να καθιστά ασύµβατη την παρακολούθηση του προγράµµατος. Η εισαγωγή σε Μονάδα του Π.Υ. των ασθενών που έχουν υποβάλει αίτηση συµµετοχής στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης γίνεται µε βάση τον αύξοντα αριθµό πρωτοκόλλου και το χρόνο κατάθεσης της αίτησής τους, ή νωρίτερα αν ισχύουν κατ εξαίρεση λόγοι (Υ5γ/Γ.Π.οικ ). Ι.Α. ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΟΜΑ ΩΝ ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΓΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΣΤΟ Π.Υ. A. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΟΜΑ ΑΣ ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΗΣ 1. Η ενηµέρωση από την εκάστοτε Μονάδα για τη διεξαγωγή Ο.Π. θα πρέπει να γίνεται 15 ηµέρες πριν, ώστε να υπάρχει ο απαιτούµενος χρόνος από το Κ.Υ.Ε.Π. να οργανώσει και να διεκπεραιώσει τις απαραίτητες διαδικασίες πριν την έναρξη της Ο.Π. (τηλεφωνικές κλήσεις, αιµατολογικές εξετάσεις, ακτινολογικός έλεγχος). Στην ενηµέρωση θα πρέπει να αναφέρεται η ηµεροµηνία έναρξης της Ο.Π. καθώς και η ακριβής ηµεροµηνία χορήγησης των ασθενών. 2. Ο αριθµός των ασθενών που µπορεί να ζητά κάθε φορά η εκάστοτε Μονάδα δεν δύνανται να υπερβαίνουν τους ( 25). 3. Τις κλήσεις των ασθενών τις αναλαµβάνει ο εκάστοτε θεραπευτής του Κ.Υ.Ε.Π. που θα είναι υπεύθυνος για τη διεξαγωγή της Ο.Π. και υποχρεούται να πραγµατοποιήσει 2 κλήσεις σε 2 διαφορετικές ηµέρες και ώρες. Το αποτέλεσµα των κλήσεων κάθε αίτησης καταχωρείται από το ιοικητικό προσωπικό, στην εφαρµογή Φάκελος Ασθενούς. 4. Οι κλήσεις πραγµατοποιούνται µε συγκεκριµένη σειρά, η οποία έχει ως εξής: κατ εξαίρεση εγκεκριµένες αιτήσεις, κατ εξαίρεση εκκρεµότητες (εφ όσον ισχύει ακόµα ο λόγος), εκκρεµότητες Λίστας Αναµονής, αιτήσεις από Λίστα Αναµονής 5. Όταν υπάρχουν εκκρεµότητες από το παρελθόν πρώτα θα καλούνται οι εγκεκριµένες κατ εξαίρεση (µε το µικρότερο αρ. πρωτ κατ εξαίρεση) και στη συνέχεια οι κλήσεις θα γίνονται βάσει του µικρότερου αριθµού πρωτοκόλλου. (* Με τον όρο εκκρεµότητες νοούνται οι αιτήσεις ασθενών που κλήθηκαν για εισαγωγή και για οποιοδήποτε λόγο δεν προσήλθαν ή δεν αποδέχθηκαν την πρόσκληση ή δεν ευρέθηκαν στις τηλεφωνικές επικοινωνίες-κλήσεις). 6. Όταν η Ο.Π. αφορά στο Υποκατάστατο της Βουπρενορφίνης οι ασθενείς που έχουν υποβάλλει αίτηση κατ εξαίρεση για κίρρωση ήπατος ή κύηση και έχει εγκριθεί δεν καλούνται σύµφωνα µε την υπ αριθµ. απόφαση 36 28/01/04 του ΟΚΑΝΑ. 7.Αν ένας ασθενής δηλώσει συµµετοχή και δεν προσέλθει να παρακολουθήσει την Ο.Π. ή δεν ολοκληρώσει την Ο.Π., τότε η αίτησή του µπαίνει στο αρχείο και θα πρέπει να έρθει ο ίδιος στο Κ.Υ.Ε.Π. για να την ενεργοποιήσει. Η αίτησή του δεν µπαίνει στο αρχείο µόνο στην περίπτωση που ο ασθενής προσκοµίσει βεβαίωση από Νοσοκοµείο, Αστυνοµικό Τµήµα, κ.λ.π. 8. Σε περίπτωση που ένας ασθενής κληθεί και δηλώσει καθαρός, τότε του προτείνεται να παραπεµφθεί στη Μονάδα Κοινωνικής Επανένταξης( Μ.Κ.Ε.). Εφόσον αποδεχθεί ενηµερώνεται να προσέλθει στο Κ.Υ.Ε.Π. όπου συµπληρώνεται ο φάκελός του και παραπέµπεται στη ΜΑΒΥ για µικροβιολογικό, παθολογικό και ακτινολογικό έλεγχο. Στη συνέχεια κατόπιν συνεννόησης µε τον Υπεύθυνο της Μ.Κ.Ε. ο ασθενής παραπέµπεται στη Μ.Κ.Ε. για ουροληψία. Τέλος, ο φάκελος του ασθενούς αποστέλλεται στη Μ.Κ.Ε. µαζί µε µια συνοδευτική επιστολή αναφορικά µε τον ασθενή και η Μ.Κ.Ε οφείλει να ενηµερώσει εγγράφως το Κ.Υ.Ε.Π. για την ηµεροµηνία εισαγωγής του ασθενούς.9.το Κ.Υ.Ε.Π. προετοιµάζει τους φακέλους που θα συνοδέψουν τους ασθενείς στη Μονάδα. Ο φάκελος περιλαµβάνει την αίτηση του ασθενή, το TDI του, αν υπάρχει συµπληρωµένο εντός 6µηνου, τα ιατρικά δικαιολογητικά και το πρακτικό έγκρισης της επιτροπής, αν η εισαγωγή είναι κατ εξαίρεση, τη βεβαίωση παρακολούθησης στεγνού προγράµµατος, αν η εισαγωγή είναι από τη λίστα αναµονής και ο ασθενής δεν έχει συµπληρώσει το 35 ο έτος της ηλικίας του, τα δηµογραφικά στοιχεία και το ερωτηµατολόγιο των νέων ουσιών.10. Την ευθύνη της Ο.Π. την έχει εξ ολοκλήρου ο εκάστοτε θεραπευτής του Κ.Υ.Ε.Π., από την πρώτη ηµέρα διεξαγωγής των κλήσεων µέχρι και την ολοκλήρωση της 5 ης µέρας της ΟΜΑ ΑΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ

12 Ι.Β. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ Μ.Α.Β.Υ. Ο υπεύθυνος θεραπευτής της Ο.Π. οφείλει να συνεννοηθεί µε το µικροβιολογικό και το παθολογικό για τον αριθµό των ασθενών που θα παραπέµπει καθηµερινά, ώστε πριν την έναρξη της Ο.Π. όλοι οι ασθενείς να έχουν ολοκληρώσει τον ιατρικό τους έλεγχο. Καθηµερινά ο υπεύθυνος θεραπευτής της Ο.Π. οφείλει να ενηµερώσει εγγράφως τόσο το φύλακα όσο και τη γραµµατεία της ΜΑΒΥ για τον αριθµό και τα ονόµατα των ασθενών που θα προσέλθουν την επόµενη ηµέρα για ιατρικές εξετάσεις, ώστε να ενηµερωθούν µε τη σειρά τους η Νοσηλευτική, το Μικροβιολογικό και το Παθολογικό. Επίσης, καθηµερινά ο υπεύθυνος θεραπευτής της Ο.Π. οφείλει να ενηµερώσει το Μικροβιολογικό µε τα παραπεµπτικά των ασθενών για αιµοληψία. Εξαιρούνται οι Μονάδες που δεν έχουν Παθολόγο (Ε Μ. Υ. Αθήνας και Ιατρείο Φροντίδας εξαρτηµένων ατόµων ΙΚΑ ΟΚΑΝΑ Περιστερίου). Προτεραιότητα όλων των µικροβιολογικών εξετάσεων έχουν οι ασθενείς, που προετοιµάζονται για ένταξη σε Μονάδα του Π.Υ. Όταν ολοκληρωθεί ο ιατρικός προγραµµατισµός των ασθενών που θα συµµετάσχουν στην ΟΠ., ο υπεύθυνος θεραπευτής οφείλει να ενηµερώσει την Υπεύθυνη της ΜΑΒΥ εγγράφως για τον ακριβή αριθµό των ασθενών και τα ονόµατά τους, ώστε να διεξαχθεί ακτινολογικός επανέλεγχος. Η παραλαβή των ακτινογραφιών από το Ινστιτούτο Νοσηµάτων Θώρακος θα γίνεται από προσωπικό της ΜΑΒΥ. Το Κέντρο Βοήθειας πριν την έναρξη της Ο.Π. ενηµερώνει τον θεραπευτή για τα αποτελέσµατα του ακτινολογικού ελέγχου και τυχόν ευρήµατα. Σε περίπτωση πνευµονολογικών ευρηµάτων ο ασθενής ενηµερώνεται και παραπέµπεται από τον αρµόδιο παθολόγο της ΜΑΒΥ στο ενδεδειγµένο ηµόσιο Νοσοκοµείο. Ι.Γ. ΙΕΞΑΓΩΓΗ ΟΜΑ ΑΣ ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΗΣ Την 1 η ηµέρα έναρξης της Ο.Π. όλοι οι ασθενείς υποχρεούνται να έχουν ολοκληρώσει τον ιατρικό τους έλεγχο και να προσέλθουν στο χώρο του Κ.Υ.Ε.Π. έχοντας µαζί τους οποιοδήποτε ηµόσιο έγγραφο που να πιστοποιεί την ταυτότητά τους. Η Ο.Π. διαρκεί 5 ηµέρες, εκτός από την Ο.Π. που πραγµατοποιείται για τη ΜΜ η οποία διαρκεί 1 ηµέρα, και η παρακολούθησή της είναι υποχρεωτική και τις 5 ηµέρες. Σε περίπτωση απουσίας θα πρέπει να υπάρχει ή προηγούµενη συνεννόηση µε το θεραπευτή ή βεβαίωση που να πιστοποιεί το λόγο απουσίας. Την 1 η ηµέρα η Ο.Π. θα πραγµατοποιείται παρουσία ενός θεραπευτή από την εκάστοτε Μονάδα που πρόκειται να υποδεχθεί τους ασθενείς. Ο θεραπευτής της Μονάδας θα ενηµερώνει τους ασθενείς σχετικά µε το τι ισχύει στη Μονάδα (πλαίσιο, εβδοµάδα σταθεροποίησης, ωράρια προσέλευσης και χορήγησης, υποτροπές, take home ) και θα παραλαµβάνει τους φακέλους που θα έχει προετοιµάσει το Κ.Υ.Ε.Π. Οι φάκελοι των ασθενών θα συµπληρώνονται στη Μονάδα από τους θεραπευτές που θα αναλάβουν τους ασθενείς και όχι στο Κ.Υ.Ε.Π., όπως επίσης και το ερωτηµατολόγιο ψυχιατρικής εκτίµησης της Ε Μονάδας Υποκατάστασης Αθήνας. Κατά τη διάρκεια της Ο.Π. θα υπάρχει τηλεφωνική συνεννόηση του υπεύθυνου θεραπευτή της Ο.Π. µε το θεραπευτή της Μονάδας, ώστε να κανονιστούν τόσο οι ηµέρες και οι ώρες των ουροληψιών, όσο και η ώρα και η ηµέρα που θα πρέπει οι ασθενείς να µεταβούν στη Μονάδα για να ξεκινήσει η χορήγησή τους. Την 5 η ηµέρα της Ο.Π., µετά την ολοκλήρωσή της, θα δίνεται στους ασθενείς ένα ερωτηµατολόγιο αξιολόγησης της Ο.Π., ώστε οι θεραπευτές του Κ.Υ.Ε.Π. να ανταποκριθούν στο µέλλον µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο τόσο στις ανάγκες των ασθενών, όσο και στην αποτελεσµατικότερη κινητοποίησή τους. Μετά την ολοκλήρωση της Ο.Π. ο υπεύθυνος θεραπευτής αποστέλλει έγγραφο στην εκάστοτε Μονάδα µε το συνολικό αριθµό και τα ονόµατα των ασθενών που ολοκλήρωσαν και παραπέµπονται στη Μονάδα για εισαγωγή. Ενηµερώνεται η ηλεκτρονική εφαρµογή Φάκελος Ασθενούς για τα άτοµα τα οποία ολοκλήρωσαν επιτυχώς την Ο.Π., ώστε να µπορέσει να γίνει η εισαγωγή τους. Την εποπτεία των Ο.Π., έχει ο Υπεύθυνος του ΚΥΕΠ και ιδιαίτερες καταστάσεις και προβλήµατα κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των Ο.Π. συζητούνται στη Θεραπευτική Οµάδα του ΚΥΕΠ. Οι Μονάδες µετά τη σταθεροποίηση των ασθενών οφείλουν να ενηµερώσουν εγγράφως το Κ.Υ.Ε.Π. για τον αριθµό και τα ονόµατα των ασθενών που σταθεροποιήθηκαν και εισήχθησαν καθώς και για την ηµεροµηνία εισαγωγής τους

13 Ι.. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ - ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ - ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΓΟΝΕΩΝ, ΣΥΓΓΕΝΩΝ, ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΑΛΛΩΝ, ΚΟΙΝΟΥ Σε γονείς, συγγενείς, σηµαντικούς άλλους ή το γενικό κοινό παρέχεται: Πληροφόρηση για το Πρόγραµµα Υποκατάστασης ΟΚΑΝΑ. Ενηµέρωση για τα λοιπά Θεραπευτικά Προγράµµατα και τις δυνατότητες αντιµετώπισης του προβλήµατος της εξάρτησης του ατόµου για το οποίο ενδιαφέρονται. Παραποµπή σε πλαίσια Υποστήριξης Οικογένειας άλλων φορέων θεραπείας εξαρτηµένων ατόµων. Έντυπο υλικό, το οποίο ενηµερώνει για όλα τα υφιστάµενα Προγράµµατα Απεξάρτησης και τις οµές, ώστε να καλύπτονται µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι εξατοµικευµένες ανάγκες των εξαρτηµένων ατόµων και των οικείων τους. Φυλλάδιο του ΚΥΕΠ καλύπτει τα κοικωνικοπρονοιακά θέµατα των ασθενών (Βιβλιάριο Πρόνοιας, Επίδοµα Πρόνοιας, Κάρτα Πολιτισµού, Νοµική Βοήθεια σε άπορους). Εκτός αυτών, πραγµατοποιούνται: Συµβουλευτικές Συναντήσεις Γονέων Συµβουλευτικές Συναντήσεις Οικογένειας Συµβουλευτικές Συναντήσεις Συζύγων Συµβουλευτικές Συναντήσεις µε άλλα µέλη της οικογένειας. Οι ανωτέρω συναντήσεις, αναλόγως της κρίσης των θεραπευτών και µε τη σύµφωνη γνώµη των προσερχοµένων, µπορεί να είναι έκτακτες και αυτοτελείς ή προγραµµατισµένες και επαναλαµβανόµενες, ενώ αποσκοπούν στη δηµιουργία ενός δοµηµένου πλαισίου παροχής εξατοµικευµένων και στοχευµένων υπηρεσιών ενηµέρωσης, υποστήριξης, ενθάρρυνσης και ενεργοποίησης. Ι.Ε. ΟΜΑ ΕΣ ΓΟΝΕΩΝ Από τον Φεβρουάριο του 2008 στο ΚΥΕΠ λειτουργεί Οµάδα Γονέων, η οποία διεξάγεται ανά 15ήµερο και απαρτίζεται από γονείς εξαρτηµένων από ψυχοδραστικές ουσίες ατόµων, τα οποία έχουν υποβάλλει αίτηση στον ΟΚΑΝΑ και δεν έχουν ενταχθεί ακόµα σε Μονάδα του Προγράµµατος Υποκατάστασης. Σκοπός της Οµάδας Γονέων είναι η διαµόρφωση ενός σταθερού πλαισίου ασφάλειας, συνοχής και αµοιβαίας εµπιστοσύνης, εντός του οποίου ενθαρρύνεται η ανοιχτή επικοινωνία και η συναισθηµατική αποφόρτιση, ενώ αποθαρρύνεται η παθητικότητα και η ενοχοποίηση. Ως απώτερη επιδίωξη αναδεικνύεται η ενδυνάµωση της γονεικής συµµαχίας και ευθύνης, η απεµπλοκή από τη χρήση, η κινητοποίηση του υγιούς δυναµικού της οικογένειας, η ενίσχυση της συνεργασίας των γονέων µε τα Θεραπευτικά Προγράµµατα και η πρόκληση θετικής δραστηριοποίησης των γονέων. Τελικός στόχος των ανωτέρω είναι η στήριξη της οικογένειας αλλά και η δηµιουργία των συνθηκών εκείνων που θα µπορούσαν να συνεισφέρουν στην απόφαση και ενεργοποίηση του χρήστη για απεξάρτηση. Για τους λόγους αυτούς, ενθαρρύνεται η ανταλλαγή απόψεων και εµπειριών µεταξύ των γονέων, ενώ παρέχεται ενηµέρωση και συµβουλευτική σε θέµατα τοξικοεξάρτησης και απεξάρτησης, αλλά και σε θέµατα γονεϊκών ρόλων και ευθυνών. Τέλος, σηµειώνεται ότι, οι γονείς εισέρχονται στην Οµάδα, έπειτα από µία µικρή περίοδο τακτικών συναντήσεων, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται µια αρχική γνωριµία και δέσµευση συνεργασίας και να αποτρέπονται, όσο το δυνατόν, οι ξαφνικές και πρώιµες αποχωρήσεις µελών από την οµάδα. Ι.ΣΤ. ΟΜΑ ΕΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Στο ΚΥΕΠ έχουν αρχίσει να λειτουργούν Οµάδες ηµιουργικής Απασχόλησης, οι οποίες περιλαµβάνουν τη χρήση εποπτικών µέσων (πίνακας, φωτογραφίες, έγχρωµες φωτοτυπίες) αλλά και διαφόρων µορφών τέχνης (ζωγραφική, συγγραφικές ασκήσεις, χειροτεχνία, κολλάζ, δηµιουργία αντικειµένων π.χ. λαµπάδες, κάρτες κλπ) µε σκοπό τη διευκόλυνση έκφρασης των συναισθηµάτων των εξαρτηµένων ατόµων και την αύξηση του κινήτρου τους, αλλά και την ενίσχυση της σχέση τους µε τα άλλα µέλη της Οµάδας και το Θεραπευτή. Έχει παρατηρηθεί ότι µέσω της τέχνης τα εξαρτηµένα άτοµα κατορθώνουν να εξωτερικεύσουν τα συναισθήµατά τους, να εκφράσουν τον τρόπο που σκέφτονται και να φέρουν στην επιφάνεια ανησυχίες, φόβους, ευαισθησίες και ανάγκες τους ακόµα και χωρίς να το συνειδητοποιούν. Με αυτή τη διαδικασία, ο εξαρτηµένος αντιµετωπίζει πράγµατα που έχει απωθήσει, τα δυσάρεστα συναισθήµατα µειώνονται, διευκολύνεται η χαλάρωση και η συγκέντρωση του και βελτιώνεται η αυτοεκτίµησή του. Ι.Ζ. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΑΠΟ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΕΣ ΚΛΗΣΕΙΣ Κατά τη διάρκεια των τηλεφωνικών κλήσεων που δέχεται το ΚΥΕΠ παρέχεται: Πληροφόρηση για τη ροή της Λίστας Αναµονής του Προγράµµατος Υποκατάστασης ΟΚΑΝΑ, και τις προϋποθέσεις ένταξης σε αυτό. Ενηµέρωση για άλλες δυνατότητες αντιµετώπισης των προβληµάτων που σχετίζονται µε την εξάρτηση. Ενθάρρυνση για να προσέλθουν στο ΚΥΕΠ για ποιο λεπτοµερή ενηµέρωση. Παραποµπή σε άλλο πλαίσιο, ανάλογα µε το αίτηµα και τις ανάγκες του εξαρτηµένου

14 Ι.Θ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΑΛΛΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Το ΚΥΕΠ συνεργάζεται µε άλλα Προγράµµατα Απεξάρτησης αναγνωρισµένα από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΚΕ.Θ.Ε.Α, Ψ.Ν.Α, Θεραπευτικό Πρόγραµµα Αθηνά, Ν.Α. κ.λ.π.) καθώς και µε άλλους φορείς Υγείας, Νοσοκοµεία, Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής άλλες υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, καθώς και Κοινωνικούς φορείς, /νσεις Κοινωνικής Πρόνοιας και Μη Κυβερνητικές Ανθρωπιστικές Οργανώσεις (Μ.Κ.Ο.) κ.α προκειµένου να καλυφθούν µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι ιδιαίτερες ανάγκες των εξαρτηµένων ατόµων (κοινωνικο-προνοιακά θέµατα, ζητήµατα κοινωνικής προστασίας του παιδιού ανάγκες στέγασης, σίτισης, ένδυσης κ.α. Προκειµένου να επιτευχθούν οι παραπάνω στόχοι, το εξειδικευµένο προσωπικό στο οποίο έχουν ανατεθεί οι παραπάνω αρµοδιότητες φροντίζει να βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία µε εκπροσώπους των παραπάνω προγραµµάτων, ώστε να έχει επικαιροποιηµένη ενηµέρωση για νέες δράσεις και προγράµµατα που αφορούν στα εξαρτηµένα άτοµα. Ακόµα, αξιοποιεί τις Νέες Τεχνολογίες και φροντίζει να συµµετέχει σε δράσεις προβολής του ΚΥΕΠ και των παρεχόµενων υπηρεσιών του. Κ.Α. ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Στις αρχές κάθε µήνα, συµπληρώνεται ο Μηνιαίος Απολογισµός Ενεργειών που πραγµατοποιήθηκαν στο ΚΥΕΠ, ο οποίος αποστέλλεται προς τον Γενικό ιευθυντή ΟΚΑΝΑ και το Τµήµα Έρευνας εγγράφως και µέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Κ. ΕΚ ΟΣΗ ΒΕΒΑΙΩΣΕΩΝ Έπειτα από σχετική αίτηση των ασθενών ή κατόπιν εξουσιοδότησής τους, το ΚΥΕΠ εκδίδει βεβαιώσεις που αφορούν σε: Πιστοποίηση κατάθεσης αίτησης ένταξης στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης ΟΚΑΝΑ. Πιστοποίηση κλήσης ασθενών για ένταξη στο Π.Υ. Πιστοποίηση παρακολούθησης Οµάδας Προεισαγωγής. Οι /νσεις Πρόνοιας δεν δέχονται την βεβαίωση του ΚΥΕΠ για την έκδοση Βιβλιαρίων Υγείας, επειδή αυτοί δεν έχουν εισαχθεί ακόµη στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ. Κ.Β. ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΣΘΕΝΗ Το προσωπικό του ΚΥΕΠ έχει την ευθύνη ενηµέρωσης του Ηλεκτρονικού Φακέλου Ασθενούς ως προς τις αιτήσεις που κατατίθενται σε αυτό (εισαγωγή νέων κατατεθειµένων αιτήσεων, κατ εξαίρεση αιτήσεων, κλήσεις ασθενών κ.λ.π). Επίσης στο Τµήµα Έρευνας αποστέλλονται τα TDI που συµπληρώθηκαν τον εκάστοτε µήνα και στη /νση Σχεδιασµού αποστέλλονται και τα Ερωτηµατολόγια των Νέων Ουσιών τόσο σε µηνιαία βάση συγκεντρωτικά, όσο και ανά 15ήµερο ώστε να παρέχεται έγκυρη ενηµέρωση στο ΕΚΠΤΕΠΝ. ΟΜΑ ΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Σε εβδοµαδιαία βάση πραγµατοποιούνται οµάδες όλου του προσωπικού του ΚΥΕΠ ( ιοικητικού & Θεραπευτικού) µε στόχο την ανταλλαγή απόψεων σε θέµατα που αφορούν στη λειτουργία και στις δράσεις του ΚΥΕΠ και επίλυσης τυχόν προβληµάτων που προκύπτουν. ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Στο ΚΥΕΠ πραγµατοποιούνται εσωτερικές εκπαιδεύσεις από τα µέλη της Θεραπευτικής Οµάδας εκ περιτροπής, µε στόχο την ανταλλαγή επιστηµονικών γνώσεων και διερεύνηση ειδικών θεµάτων σχετικών µε την τοξικοεξάρτηση

15 Β.1. ΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Κ.Υ.Ε.Π. ( Στοιχεία απορρόφησης Λίστας Αναµονής) 1. Νέες αιτήσεις έτους 2008: Κατά τo 2008 προσήλθαν και κατέθεσαν αίτηση για ένταξη στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ (681) άτοµα. Στις 31/12/2007 ο αριθµός πρωτοκόλλου της Λίστας Αναµονής ήταν Ανάλυση ανά µήνα των αιτήσεων που υποβλήθηκαν στο ΚΥΕΠ ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠΤ ΟΚΤ ΝΟΕ ΕΚ Με τις (681) νέες αιτήσεις του 2008 ο συνολικός αριθµός αιτήσεων που έχουν υποβληθεί από την αρχή της λειτουργίας του Προγράµµατος Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ (1995) µέχρι και τις 31/12/2008 ανέρχεται στις Β.2.Συγκριτικός πίνακας υποβολής αιτήσεων σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη Ο αριθµός των αιτήσεων που υπεβλήθησαν το 2008 είναι αυξηµένος ως προς το 2007 κατά 12%. Κατά το 2007 είχε παρατηρηθεί µείωση κατά 6,5 % σε σύγκριση µε το προηγούµενο έτος

16 Β.3. Συνολικός αριθµός αιτήσεων ανά φύλο έτους 2008 Άνδρες: 576 Γυναίκες: 105 ΑΝ ΡΕΣ 85% ΑΝ ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 15% Β.4. Συνολικός αριθµός αιτήσεων ανά ηλικία Άτοµα µικρότερα ή ίσα 35 ετών: 390 Άτοµα µεγαλύτερα 35 ετών: % 43% Μικρ ή ίσο 35 Μεγαλ 35 * Το 35 ο έτος έχει οριστεί από τις σχετικές µε τα Προγράµµατα Υποκατάστασης Υπουργικές Αποφάσεις, σαν το χρονικό όριο πέρα του οποίου δεν απαιτείται για την εισαγωγή ενός εξαρτηµένου ατόµου στο Π.Υ. προηγούµενη θεραπευτική προσπάθεια απεξάρτησης σε άλλο εγκεκριµένο από το Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας Πρόγραµµα. Β.5.Αιτήσεις νέων & Παλαιών ασθενών Νέοι ασθενείς: 615 Παλαιοί ασθενείς: 66 90% 10% Νέοι ασθενείς Παλαιοί ασθενείς

17 Εκ των ανωτέρω στοιχείων συµπεραίνεται ότι η πλειοψηφία των ατόµων που είχαν υποβάλλει αίτηση κατά το έτος 2008 είναι άνδρες σε ποσοστό 85%, ενώ αντιστοίχως το ποσοστό των γυναικών είναι 15%. Το αντίστοιχο ποσοστό έτους 2007 είναι 81% για τους Άνδρες και 19% για τις Γυναίκες. Το µεγαλύτερο ποσοστό αφορά αιτήσεις που υποβλήθηκαν από άτοµα µε ηλικία µικρότερη των 35 ετών σε ποσοστό 57%, ενώ σε ποσοστό 43% αφορούν αιτήσεις άτοµα ηλικίας µεγαλύτερης των 35 ετών. Το αντίστοιχο ποσοστό για το 2007 είναι 56% µικρότεροι των 35 ετών και 44% µεγαλύτεροι των 35 ετών. Επισηµαίνεται επίσης ότι το µεγαλύτερο ποσοστό των αιτήσεων αφορά άτοµα, τα οποία δεν είχαν προηγούµενη εισαγωγή σε Π.Υ. ΟΚΑΝΑ σε ποσοστό 90%, ενώ το ποσοστό που αφορά στους παλαιούς ασθενείς είναι 10% και παραµένει κατά πολύ µικρότερο. Αντιστοίχως ποσοστό 87% έτους 2007 αφορά τους Νέους ασθενείς και 13% Παλαιούς ασθενείς. Οι αιτήσεις Παλαιών Ασθενών αφορούν άτοµα, τα οποία είχαν εισαχθεί σε Π.Υ. και είτε διέκοψαν (αυτοβούλως ή είχαν αποπεµφθεί), είτε ολοκλήρωσαν την συµµετοχή τους σε Μονάδα του Π.Υ. Τα άτοµα αυτά έχουν το δικαίωµα υποβολής εκ νέου αίτησης. Η εισαγωγή τους σε Μονάδα του Π.Υ. γίνεται εκ νέου βάσει του αύξοντα αριθµού πρωτοκόλλου της Λίστας Αναµονής ή εφ όσον πρόκειται για κατ εξαίρεση εισαγωγές βάσει των διατάξεων που διέπουν τις κατ εξαίρεση επανεισαγωγές στις Μονάδες του Π.Υ. Σύνολο ατόµων που ολοκλήρωσαν τις Οµάδες Προετοιµασίας, παραπέµφθηκαν και εισήχθησαν στις Μονάδες του Προγράµµατος Υποκατάστασης Αττικής 342 άτοµα (281 κατ εξαίρεση και 61 κανονικά). Το 2007 είχαν εισαχθεί 210 άτοµα (193 κατ εξαίρεση και 17 κανονικά). Παρατηρήθηκε αύξηση κατά 62% στις εισαγωγές σε σχέση µε το έτος Έως τις 31/12/2008 είχε κληθεί για εισαγωγή στις Μονάδες ΜΕΘΑ ΟΝΗΣ του Π.Υ. βάσει της Λίστας Αναµονής µέχρι και η αίτηση µε αρ. Πρωτ Ο χρόνος αναµονής για εισαγωγή σε Μονάδα του Π.Υ. για το υποκατάστατο ΜΕΘΑ ΟΝΗ ανέρχεται στο τέλος του 2008 στα 6 χρόνια και 1 ½ µήνα, ενώ το 2007 ο χρόνος αναµονής ήταν 5 χρόνια και ½ µήνα. Κατά το έτος 2008 σηµειώνεται αύξηση στο χρόνο αναµονής, για το υποκατάστατο ΜΕΘΑ ΟΝΗ κατά ένα (1) χρόνο και 1 µήνα. Για το 2007 σε σχέση µε το 2006 η αύξηση ήταν ένας (1) χρόνος. Ο χρόνος αναµονής για εισαγωγή σε Μονάδα του Π.Υ. για το υποκατάστατο ΒΟΥΠΡΕΝΟΡΦΙΝΗ ανέρχεται στο τέλος του 2007 στα 5 χρόνια και 11 ½ µήνες. Συνολικά κατά το έτος 2008 το ΚΥΕΠ προσέφερε τις υπηρεσίες του σε άτοµα, ενώ κατά το 2007 είχε προσφέρει τις υπηρεσίες του σε άτοµα. Παρατηρήθηκε αύξηση 37% στα άτοµα στα οποία προσέφερε υπηρεσίες το ΚΥΕΠ. Κατά το έτος 2008 το ΚΥΕΠ απεδέχθη (359) αιτήσεις και τα αντίστοιχα αποδειχτικά έγγραφα για κατ εξαίρεση εισαγωγή των ενδιαφερόµενων στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης. Απ αυτές ενεκρίθησαν οι (255) αιτήσεις, απερρίφθησαν οι (34) αιτήσεις, ανεβλήθησαν οι αποφάσεις για (14) αιτήσεις, παραπέµφθη σε Β/θµια και Σ (1) αίτηση, ενώ εκκρεµεί η απάντηση σε (55) αιτήσεις

18 Β.6.Νέες Αιτήσεις έτους 2009: Κατά τo έτος 2009 προσήλθαν και κατέθεσαν αίτηση για ένταξη στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ (719) άτοµα ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠΤ ΟΚΤ ΝΟΕ ΕΚ Με τις (719) νέες αιτήσεις του έτους 2009 ο συνολικός αριθµός αιτήσεων που έχουν υποβληθεί από την αρχή της λειτουργίας του Προγράµµατος Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ (1995) µέχρι και τις 31/12/2009 ανέρχεται στις Β.7.Συγκριτικός πίνακας υποβολής αιτήσεων σε σχέση µε τα προηγούµενα έτη Ο αριθµός των αιτήσεων που υπεβλήθησαν το 2009 είναι αυξηµένος ως προς το 2008 κατά 5,6 %. Κατά το έτος 2008 είχε παρατηρηθεί αύξηση κατά 12 % σε σύγκριση µε το προηγούµενο έτος (2007)

19 Β.8 Συνολικός Αριθµός Αιτήσεων ανά Φύλο Άνδρες: 602 Γυναίκες: 117 ΑΝ ΡΕΣ 84% ΑΝ ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 16% Β.9.Συνολικός Αριθµός Αιτήσεων ανά Ηλικία Άτοµα µικρότερα ή ίσα 35 ετών:392 Άτοµα µεγαλύτερα 35 ετών:327 45% 55% Μικρ ή ίσο 35 Μεγαλ 35 * Το 35 ο έτος έχει οριστεί από τις σχετικές µε τα Προγ ράµµατα Υποκατάστασης Υπουργικές Αποφάσεις, σαν το χρονικό όριο πέρα του οποίου δεν απαιτείται για την εισαγωγή ενός εξαρτηµένου ατόµου στο Π.Υ. προηγούµενη θεραπευτική προσπάθεια απεξάρτησης σε άλλο εγκεκριµένο από το Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας Πρόγραµµα. Β.10.Αιτήσεις Νέων και Παλαιών Ασθενών Νέοι ασθενείς:627 Παλαιοί ασθενείς: 92 87% Νέοι ασθενείς 13% Παλαιοί ασθενείς

20 Εκ των ανωτέρω στοιχείων προκύπτει ότι η πλειοψηφία των ατόµων που έχουν υποβάλλει αίτηση κατά το έτος 2009 είναι άνδρες σε ποσοστό 84%, ενώ σε ποσοστό 16% είναι γυναίκες. Το αντίστοιχο ποσοστό του έτους 2008 ήταν 85% για τους Άνδρες και 15% για τις Γυναίκες. Το µεγαλύτερο ποσοστό αφορά αιτήσεις που υποβλήθηκαν από άτοµα µε ηλικία µικρότερη των 35 ετών (392 αιτήσεις) σε ποσοστό 55%, ενώ (327) αιτήσεις αφορούν σε άτοµα ηλικίας µεγαλύτερης των 35 ετών σε ποσοστό 45%. Αντίστοιχο ποσοστό του έτους 2008 ήταν 57% για την κατηγορία των χρηστών µικρότεροι των 35 ετών και 43% για την κατηγορία των χρηστών µεγαλύτεροι των 35 ετών. Τέλος ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία στα οποία φαίνεται ότι το µεγαλύτερο ποσοστό των αιτήσεων αφορά σε άτοµα τα οποία δεν είχαν προηγούµενη εισαγωγή στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ και συγκεκριµένα (627) αιτήσεις σε ποσοστό 87%, ενώ το ποσοστό που αφορά στους παλαιούς ασθενείς παραµένει κατά πολύ µικρότερο, ποσοστό 13% επί του (92) αιτήσεων. Το αντίστοιχο ποσοστό του έτους 2008 ήταν 90% Νέοι ασθενείς και 10% Παλαιοί ασθενείς. Οι (92) αιτήσεις Παλαιών Ασθενών αφορούσαν σε άτοµα, τα οποία είχαν εισαχθεί σε µονάδες του Προγράµµατος Υποκατάστασης και είτε διέκοψαν (αυτοβούλως ή είχαν αποπεµφθεί), είτε ολοκλήρωσαν την συµµετοχή τους σε Μονάδα του Προγράµµατος Υποκατάστασης. Τα άτοµα αυτά έχουν το δικαίωµα υποβολής εκ νέου αίτησης. Η εισαγωγή αυτών των ασθενών σε Μονάδα του Π.Υ. γίνεται εκ νέου βάσει του αύξοντος αριθµού πρωτοκόλλου της Λίστας Αναµονής ή εφ όσον πρόκειται για κατ εξαίρεση εισαγωγές βάσει των διατάξεων που διέπουν τις κατ εξαίρεση επανεισαγωγές στις Μονάδες του Π.Υ. Β.11. Στατιστικά στοιχεία Κ.Υ.Ε.Π. µηνός Ιουνίου 2010 Κατά τον µήνα Ιούνιο του έτους 2010 κατατέθηκαν στο Κ.Υ.Ε.Π. (59) νέες αιτήσεις, ενώ συνολικά έχουν υποβληθεί στον Οργανισµό από την έναρξη λειτουργίας του έως (10.398) αιτήσεις

21 ραστηριότητες κατά τη διαδικασία υποβολής των νέων αιτήσεων µηνός Ιουνίου 2010 T.D.I. που συµπληρώθηκαν 44 Παραποµπές σε άλλα θεραπευτικά προγράµµατα 18 ΑΝΩ 16 ΚΕΘΕΑ Π.Υ. Ηρακλείου Π.Υ. Ρίο Π.Υ. Χαλκίδας ΑΤΡΑΠΟΣ ΟΚΑΝΑ Νοσοκοµείο Ευαγγελισµός Σύνολο Παραποµπές σε Υπηρεσίες του ΟΚΑΝΑ Παραποµπές στη ΜΑΒΥ 24 ( Υπηρεσίες Παθολογικού, Μικροβιολογικό, Οδοντιατρικό Τµήµα) Παραποµπές στο Σταθµό Φροντίδας (άστεγοι, κλπ) 4 Άλλες Παραποµπές /νση Πρόνοιας 2 ΚΑΤ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Αιτήσεις που εστάλησαν στην Α βάθµια Επιτροπή των κατ εξαίρεση εισαγωγών 22 7 Γονείς ανήλικου τέκνου Ηλικίας άνω των 55 ετών 5 Λόγω συγγένειας 3 Λόγω υγείας 3 Ποσοστό αναπηρίας άνω του 67% Λόγω εγκυµοσύνης Λόγω επιτυχούς αποτοξίνωσης Αιτήσεις στις οποίες εκκρεµεί απάντηση (Συνολικά) Εγκεκριµένες αιτήσεις ασθενών σε αναµονή για εισαγωγή σε Μονάδες του Π.Υ. Αθήνας

22 Β.12. Ανάλυση Νέων Αιτήσεων µηνός Ιουνίου 2010 (46) Άνδρες (13) Γυναίκες 78% 22% ΑΝ ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ (31) άτοµα µικρότερα ή ίσα των 35 ετών (28) άτοµα µεγαλύτερα των 35 ετών 47% 53% Μικρ ή ίσο 35 Μεγαλ 35 (51) Νέοι ασθενείς (8) Παλαιοί ασθενείς 86% 14% Νέοι Παλαιοί

23 Μονάδα ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΑΣΘΕΝΩΝ ΓΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕ ΜΟΝΑ ΕΣ ΤΟΥ Π.Υ. ΟΜΑ ΕΣ ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΗΣ (Ο.Π) Αριθµός Ο.Π. Ηµεροµηνία διεξαγωγής Α ΜΟΘΥ Πειραιά 1 31/5/2010 έως 4/6/2010 ΜΧΟ Αθήνας 1 21/6/2010 έως 25/6/2010 Αριθµός ατόµων που δήλωσαν συµµετοχή Αριθµός παραποµπών για εισαγωγή Σύνολο ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΕ ΟΜΑ Α ΠΡΟΕΙΣΑΓΩΓΗΣ Ώρες/άτοµο Άτοµα 5 ώρες 41 άτοµα Σύνολο 5 Χ 41 =205 ΠΑΡΟΧΗ ΑΛΛΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Ατοµικές συναντήσεις συµβουλευτικής (εξαρτηµένα άτοµα) 48 Άλλες συναντήσεις συµβουλευτικής (γονείς συγγενείς, άλλοι) 33 Οµάδες γονέων 2 συναντήσεις των 4 ατόµων (8 άτοµα) Παραποµπές στη Μ.Κ.Ε. 0 Λοιπές δραστηριότητες (πληροφόρηση-έκδοση βεβαιώσεων κ.λ.π.) Σύνολο άτοµα ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΛΕΦΩΝΟΥ Ενηµερώθηκαν από το τηλέφωνο άτοµα Κλήσεις για Ο.Π. 182 Συνολικά προσήλθαν στο ΚΥΕΠ 538 άτοµα (από οµάδες προεισαγωγής: ) Ενηµερώθηκαν κλήθηκαν από το ( ) ΚΥΕΠ Συνολικά το Κέντρο Υποδοχής & Ενηµέρωσης προσέφερε υπηρεσίες σε: άτοµα

24 Από την αξιολόγηση των στατιστικών στοιχείων των ετών προκύπτουν τα ακόλουθα: Για το έτος 2009 : Η Μονάδα ΚΥΕΠ για το έτος 2009 προετοίµασε για εισαγωγή στις Μονάδες Υποκατάστασης για το Πρόγραµµα της Μεθαδόνης (155) ασθενείς, εκ των οποίων (115) ήταν κατ εξαίρεση και (40), σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας και για το πρόγραµµα της Βουπρενορφίνης (307), εκ των οποίων (15) ήταν κατ εξαίρεση και (149) σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας. Συνολικά εισήχθησαν (462), εκ των οποίων οι (273) ήταν κατ εξαίρεση και οι (189) σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας που τηρεί το ΚΥΕΠ. Αν γίνει αναγωγή επί του συνόλου των (462) εισαγωγών, προκύπτει ότι µηνιαίως προετοιµάστηκαν για εισαγωγή (36) ασθενείς περίπου, ηµερησίως αναλογεί 1,5 ασθενής. Στις κατ εξαίρεση εισαγωγές, αν γίνει αναγωγή επί του συνόλου των (273) ασθενών, προκύπτει ότι µηνιαίως εισάγονται (23) ασθενείς και ηµερησίως (1) περίπου, στους εισερχόµενους µε την σειρά προτεραιότητας που τηρεί το ΚΥΕΠ αναλογούν (15) ασθενείς µηνιαίως, ενώ η αναλογία σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας είναι ι κάτω από ένα (1) ασθενή ηµερησίως. Εξ όλων των ανωτέρω προκύπτει ότι το έργο του ΚΥΕΠ είναι πενιχρό έως ανύπαρκτο, αν ληφθεί υπόψη ότι στη Μονάδα υπηρετούν εννέα (9) υπάλληλοι διαφόρων ειδικοτήτων. Για το έτος 2010 : Η Μονάδα ΚΥΕΠ για το έτος 2010 προετοίµασε για εισαγωγή στις Μονάδες Υποκατάστασης για το Πρόγραµµα της Μεθαδόνης (259) ασθενείς, εκ των οποίων οι (167) ήταν κατ εξαίρεση και οι (92) σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας και για το πρόγραµµα της Βουπρενορφίνης εισήχθησαν (123), εκ των οποίων οι (71) ήταν κατ εξαίρεση και οι ( 52 ) σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας. Συνολικά εισήχθησαν (382) ασθενείς, εκ των οποίων οι (238) ήταν κατ εξαίρεση και οι (144) σύµφωνα µε την σειρά προτεραιότητας. Αν γίνει αναγωγή επί του συνόλου των (382) εισαγωγών, αναλογούν µηνιαίως (31) ασθενείς, ενώ ηµερησίως αναλογεί (1,5) ασθενείς. Στις κατ εξαίρεση εισαγωγές αν γίνει αναγωγή επί του συνόλου των (238) εισαγωγών αναλογούν (15) ασθενείς µηνιαίως και ένας (1) περίπου ηµερησίως. Επί του συνόλου των (144) εισερχοµένων µε την σειρά προτεραιότητας που τηρεί το ΚΥΕΠ, αναλογούν (12) ασθενείς µηνιαίως και κάτω από (1) ασθενή ηµερησίως

25 Γ. ΜΟΝΑ Α ΑΜΕΣΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΟΚΑΝΑ (M.A.B.Y.) Η Μονάδα Άµεσης Βοήθειας και Υποστήριξης ΟΚΑΝΑ δηµιουργήθηκε και λειτουργεί από το έτος 1997 παρέχοντας υπηρεσίες σωµατικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης κυρίως σε ενεργούς χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών και συγκεκριµένα στην κατηγορία εκείνη που δεν προσεγγίζει εύκολα, αλλά και δεν προσεγγίζεται από υφιστάµενες υπηρεσίες παροχής Υγείας & Πρόνοιας. Ανήκει στην κατηγορία των Μονάδων που διεθνώς χαρακτηρίζονται σαν Υπηρεσίες Άµεσης Πρόσβασης. Οι υπηρεσίες που παρέχονται από τη Μ.Α.Β.Υ. έχουν σκοπό την µείωση της βλάβης, συµµετέχοντας ενεργά στις δράσεις για την ευτεροβάθµια πρόληψη του φαινοµένου των ναρκωτικών, η οποία τείνει να αποτελέσει, στις περισσότερες χώρες, την ευρύτερα προτεινόµενη µέθοδο για την αντιµετώπιση της ουσιοεξάρτησης. Επίσης σηµαντικός σκοπός της λειτουργίας της Μ.Α.Β.Υ. είναι η βελτίωση της ζωής του εξαρτηµένου ατόµου στο άσχηµο περιβάλλον που καλείται να επιβιώσει (πιάτσα), προς µια υγιεινότερη κατεύθυνση. Η Μ.Α.Β.Υ. απευθύνεται και παρέχει υπηρεσίες σε όλους τους χρήστες ψυχοδρατικών ουσιών είτε είναι εν ενεργεία χρήστες, είτε είναι ενταγµένοι σε προγράµµατα απεξάρτησης. Η κύρια οµάδα ασθενών, είναι ενεργοί χρήστες. Τα άτοµα αυτά βρίσκονται σε πολύ χαµηλό βαθµό ετοιµότητας ως προς την απεξάρτηση και την µείωση της χρήσης. Οι στόχοι των δράσεων της Μονάδας είναι η αλλαγή στάσης ζωής του εξαρτηµένου. Αυτό επιτυγχάνεται µε: 1. Ειδική φροντίδα από την υπηρεσία υποδοχής 2. Υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας µέσω των ειδικά εξοπλισµένων και στελεχωµένων ιατρείων 3. Ιατρικές παρεµβάσεις εκτός της Μ.Α.Β.Υ. παρέχονται και σπό την Κινητή Ιατρική Μονάδα προνοσοκοµειακής ιατρικής (ειδικό ασθενιφόρο), η οποία εδρεύει επί της οδού 3 ης Σεπτεµβρίου 21, λειτουργεί µε βάρδιες και κινητοποιείται µέσω του 166. Η Μ.Α.Β.Υ. διαθέτει ειδικά εξοπλισµένα και στελεχωµένα ιατρεία του, είναι η µοναδική στο είδος της Υπηρεσία στην Ελλάδα, λειτουργεί για να παρέχει πρωτοβάθµια φροντίδα υγείας σε ενεργούς κυρίως χρήστες, οι οποίοι είναι δύσκολοι ασθενείς, τις περισσότερες φορές ανεπιθύµητοι από θεσµοθετηµένες υπηρεσίες υγείας, αλλά έχουν µεγάλη ανάγκη περίθαλψης. Η δωδεκαετής λειτουργία της Μ.Α.Β.Υ., κατέδειξε ότι τα εξαρτηµένα άτοµα και ειδικά οι ενδοφλέβιοι χρήστες εµφανίζουν υψηλή νοσηρότητα λόγω του τρόπου χρήσης (ενέσιµη), της πολυφαρµακίας, τη συχνότητα χρήσης, του τρόπου διαβίωσης και διατροφής τους. Η θεραπευτική προσέγγιση των εξαρτηµένων ασθενών αποτελεί πρόβληµα για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των Νοσοκοµείων, Κέντρων Υγείας, Κλινικών και τούτο οφείλεται, στην άρνηση συνεργασίας των εξαρτηµένων µε το προσωπικό των ανωτέρω δοµών κυρίως αν ο χρήστης είναι σε φάση διέγερσης. Το εξειδικευµένο προσωπικό της Μ.Α.Β.Υ., ως προς την προσέγγιση των ενεργών χρηστών, ως προς την πρόληψη εµφάνισης σοβαρότερων ατοµικών οικογενειακών και κοινωνικών προβληµάτων και ως προς την παροχή υπηρεσιών υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, έχει αναπτύξει στενή σχέση µε την δύσκολη οµάδα στόχο στην οποία απευθύνεται

26 ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΗΣ Μ.Α.Β.Υ. ΑΝΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ Ειδικότητα Αριθµός Ιατρικό Προσωπικό 10 Νοσηλευτικό Προσωπικό 7 Κοινωνικοί Λειτουργοί 2 Κοινωνιο/θεραπευτής 1 Τεχνολόγος Ιατρικών Μηχανηµάτων 1 Βοηθός Ιατρικών Εργαστηρίων 1 ιοικητικοί Υπάλληλοι 3 Λογιστής 1 Οδηγοί 2 Φύλακας 1 Σύνολο 29 ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ Μ.Α.Β.Υ. Υπηρεσίες Παροχής Σωµατικής Υγείας Υπηρεσίες Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης - Παθολογικό Ιατρείο - Οδοντιατρείο - Μικροβιολογικό Εργαστήριο - Νοσηλευτική Υπηρεσία - Κινητή Ιατρική Μονάδα, Προ νοσοκοµειακής Ιατρικής - Κοινωνική Υπηρεσία Υποδοχής Το Παθολογικό Ιατρείο της Μ.Α.Β.Υ. είναι στελεχωµένο από ιατρούς, ειδικευµένους στην Παθολογία και την Γενική Ιατρική. Εδώ αντιµετωπίζονται τακτικά και έκτακτα περιστατικά, σε συνεργασία µε την Νοσηλευτική Υπηρεσία, παρέχονται οι πρώτες βοήθειες και αν κριθεί απαραίτητο, γίνονται παραποµπές σε εφηµερεύοντα Νοσοκοµεία. Το Παθολογικό Ιατρείο δέχεται τους ενεργούς χρήστες, ασθενείς των προγραµµάτων Βουπρενορφίνης, του προγράµµατος εφήβων Ο.ΚΑ.ΝΑ. και του προγράµµατος της Κοινωνικής Επανένταξης Ο.ΚΑ.ΝΑ. Οι ασθενείς που προσέρχονται ελέγχονται για φυµατίωση και λοιµώδη νοσήµατα. Επίσης διενεργούνται εµβολιασµοί έναντι Ηπατίτιδας Α και Β και εποχικοί εµβολιασµοί (αντιγριππικό και εµβόλιο έναντι πνευµονιοκόκκου). Άλλοι τοµείς δράσης του Παθολογικού Ιατρείου: Συµβουλευτική (ασφαλής χρήση, ασφαλές sex, ενηµέρωση για τους τρόπους µετάδοσης λοιµωδών νόσων) που πραγµατοποιείται κατά τη διάρκεια των επισκέψεων στον χώρο του παθολογικού. Συµµετοχή στα εκπαιδευτικά σεµινάρια των εξαρτηµένων, παρακολούθηση επιστηµονικών δραστηριοτήτων και Συνεργασία µε την Ηπατολογική Κλινική του Νοσοκοµείου «Άγιος Σάββας». Στο Οδοντιατρείο της Μ.Α.Β.Υ. παρέχεται οδοντιατρική φροντίδα σε ενεργούς τοξικοεξαρτηµένους ασθενείς, σε µέλη των προγραµµάτων ΜΕΘΑ ΟΝΗΣ και ΒΟΥΠΡΕΝΟΡΦΙΝΗΣ και σε µέλη άλλων Θεραπευτικών Προγραµµάτων. Η κατάσταση της στοµατικής υγείας των τοξικοεξαρτηµένων είναι εξαιρετικά κακή. Παρατηρείται ολοκληρωτική καταστροφή των δοντιών

27 Στο Οδοντιατρείο παρέχεται πρωτοβάθµια φροντίδα, (πρόληψη, οδηγίες στοµατικής υγιεινής), εµφράξεις, χειρουργικές επεµβάσεις και εξαγωγές, ενδοδοντικές θεραπείες, και θεραπείες ουλίτιδας και περιοδοντίτιδος. εν πραγµατοποιούνται οδοντιατρικές εργασίες προσθετικής, καθότι δεν διαθέτουν υλικά. Το Μικροβιολογικό Εργαστήριο της Μ.Α.Β.Υ. είναι στελεχωµένο µε δύο Μικροβιολόγους Ιατρούς, έναν τεχνολόγο και µια βοηθό µικροβιολογικού εργαστηρίου. ιαθέτει σύγχρονα µηχανήµατα και εξυπηρετεί τις ανάγκες των ασθενών για Βιοχηµικές-Αιµατολογικές και Ιολογικού ελέγχου εξετάσεις. Οι εξετάσεις πραγµατοποιούνται κατόπιν παραποµπής των ασθενών προς το εργαστήριο, από τους Παθολόγους Ιατρούς του ΟΚΑΝΑ και άλλων οµολόγων φορέων. Η Νοσηλευτική Υπηρεσία είναι στελεχωµένη από (7) νοσηλευτές/τριες, οι οποίοι και παρέχουν τις εξής Υπηρεσίες : Υλοποίηση του µοναδικού προγράµµατος στην Ελλάδα «Ανταλλαγής Συριγγών», Λήψη προσωπικών δεδοµένων των ασθενών - πελατών του Κέντρου Βοήθειας, Νοσηλευτική Υποστήριξη του Παθολογικού Ιατρείου και του Οδοντιατρείου, Συµµετοχή στο δίκτυο «Έγκαιρης διάγνωσης νέων ουσιών και των νέων τρόπων χρήσης», παρουσίαση επιστηµονικών εργασιών σε διεθνή και Πανελλήνια συνέδρια, Εκπαίδευση των νοσηλευτών από θεσµοθετηµένες εκπαιδευτικές υπηρεσίες σε Θέµατα Τοξικοεξάρτησης (ΚΕΘΕΑ), Απόκτηση ειδικότητας νοσηλευτή/τριας Ψυχικής Υγείας. Η Κινητή Μονάδα Προνοσοκοµειακής Ιατρικής (Κ.Ι.Μ.) είναι στελεχωµένη από Ιατρούς αναισθησιολόγους και είναι πλήρως εξοπλισµένη για την παροχή βοήθειας (κυρίως καταστάσεις overdose) σε εξαρτηµένα άτοµα εκτός των χώρων της Μονάδας. H υπηρεσία λειτουργεί µέσω του ΕΚΑΒ και: Αντιµετωπίζονται κυρίως περιπτώσεις οξείας δηλητηρίασης από ουσίες (overdose) στους δρόµους, στις πλατείες και στα σηµεία που καλούνται. ιακοµίζονται οι χρήστες ασθενείς στα Εφηµερεύοντα Νοσοκοµεία. Παρέχεται Ιατρική Υποστήριξη κατά την διακοµιδή. Παρέχονται Πρώτες Βοήθειες και συµβουλευτική στους χρήστες που βρίσκονται στους τόπους συναλλαγής και συγκέντρωσης. Η Κοινωνική Υπηρεσία Υποδοχής στελεχώνεται από µία Κοινωνική Λειτουργό και ένα Κοινωνιοθεραπευτή. Οι υπηρεσίες που παρέχει απευθύνονται σε: Χρήστες ουσιών, είτε αυτοί παρακολουθούν κάποιο πρόγραµµα απεξάρτησης, είτε όχι Σηµαντικά για αυτούς πρόσωπα (γονείς, αδέλφια, λοιπούς συγγενείς, κ.α.) και Οποιονδήποτε άλλο θέλει πληροφορίες για την Υπηρεσία, όπως επαγγελµατίες υγείας, εθελοντές κοινωνικών υπηρεσιών, φοιτητές, κ.α. Αναλυτικά οι υπηρεσίες που προσφέρει η Κοινωνική Υπηρεσία είναι οι κάτωθι: Συµβουλευτική ψυχολογική υποστήριξη χρηστών και κινητοποίηση τους για αναζήτηση βοήθειας Ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση χρηστών σε θέµατα υγείας µείωση της βλάβης (µικροβιολογικό και παθολογικό έλεγχο στοµατική υγιεινή πρόγραµµα ανταλλαγής συριγγών προφυλακτικά). Κινητοποίηση και παραποµπή χρηστών σε διάφορα θεραπευτικά προγράµµατα είτε υποκατάσταση είτε στεγνά. Ενηµέρωση για προνοιακές παροχές (δίµηνο επίδοµα βιβλιάριο ανασφάλιστων)

28 Συνεργασία µε άλλες υπηρεσίες για την καλύτερη εξυπηρέτηση τους και την διευκόλυνση των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθήσουν. Συµβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη γονέων για την διαχείριση κρίσεων και παραποµπή τους σε σχετικά προγράµµατα οικογένειας. Ενηµέρωση γονέων για τα προγράµµατα απεξάρτησης στην Ελλάδα είτε υποκατάστασης είτε στεγνά. Ενηµέρωση επαγγελµατιών υγείας, φοιτητών εθελοντών κ.α. για τις παροχές της ΜΑΒΥ ιαχείριση κρίσεων µε ασθενείς στον χώρο της ΜΑΒΥ. Στις αρµοδιότητες της Υπηρεσίας Οικονοµικών & ιαχείρισης της Μ.Α.Β.Υ είναι : 1. Η συγκέντρωση και προώθηση στο Τµήµα Προµηθειών του ΟΚΑΝΑ των αιτήσεων αγοράς (υλικών και υπηρεσιών) της Μ.Α.Β.Υ, του Σ.Φ.Ε.Α. και της Γραµµής SOS, η παραλαβή υλικών ή παροχή υπηρεσιών 2. Η συγκέντρωση, διεκπεραίωση των Τιµολογίων υλικών & υπηρεσιών επί πιστώσει της Μονάδας Άµεσης Βοήθειας, το ύψος των οποίων ανήρθαν συνολικά έως 31/12/2009 στα ,09 3. Η ταµειακή διαχείριση. ιεκπεραίωση παραγγελιών αγορών µετρητοίς και λογιστική παρακολούθηση έλεγχος ταµείου. Το ύψος των αγορών µετρητοίς για το έτος 2009 ανήλθε στο ποσό των 5.581, Την 31/12/2009 το Ταµειακό Υπόλοιπο της ΜΑΒΥ και του ΣΦΕΑ-ΕΜΕ ήταν 861,73. και υπάρχει εκκρεµότητα καταβολής - είσπραξης πραγµατοποιθέντων εξόδων ύψους 2.662,37. Η Γραµµατεία της Μ.Α.Β.Υ. υποστηρίζει το πρωτόκολλο, αρχειοθέτηση των εγγράφων, ιατρικές γνωµατεύσεις και βεβαιώσεις προς τους ασθενείς, τηλεφωνικό κέντρο, επιµέλεια των µηνιαίων απολογισµών δράσης. Η Υπηρεσία ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ υλοποιεί την πρώτη προσέγγιση των ασθενών, µε ότι αυτό συνεπάγεται, ενηµερώνει τους χρήστες και αποτελεί το συνδετικό κρίκο µεταξύ των προσερχοµένων για πρώτη φορά ασθενών και των υπολοίπων υπηρεσιών της Μ.Α.Β.Υ. Η υπηρεσίες τέλος ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ παρέχεται από ιδιωτική εταιρεία, καθώς επίσης και οι υπηρεσίες ΦΥΛΑΞΗΣ. Γ.1.ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΤΟΥΣ 2009 Από τα στατιστικά στοιχεία έτους 2009 προέκυψαν τα ακόλουθα στοιχεία: Το Παθολογικό Ιατρείο επισκέφθηκαν (3.381) ασθενείς µε αριθµό επισκέψεων (4.178), το Οδοντιατρικό επισκέφθηκαν (671) µε αριθµό επισκέψεων (882). Στο Μικροβιολογικό το σύνολο ασθενών ήταν (2.215), ενώ το σύνολο των επισκέψεων ήταν (2236). Το σύνολο ατόµων στα οποία παρασχέθηκαν υπηρεσίες από την Κινητή Ιατρική Μονάδα ήταν (2.531) και σε εξαρτηµένους (1.597). Τα άτοµα που προσήλθαν για ανταλλαγή συριγγών ήταν (944) και ανταλλάχθηκαν σύριγγες. Το σύνολο του αριθµού επισκέψεων στην Κοινωνική Υπηρεσία (199) άτοµα. Κατά τις δύο (2) αυτοψίες που πραγµατοποίησε το Μικτό Κλιµάκιο Ελέγχου διαπιστώθηκε η απουσία στους χώρους της Μονάδας χρηστών, ενώ στα πληροφοριακά έντυπα της ΜΑΒΥ γίνεται αναφορά στο ότι προσέρχονται εξαρτηµένα άτοµα που κάνουν ακόµη χρήση και έχουν άµεση ανάγκη περίθαλψης. Η µειωµένη προσέλευση πιθανόν προέρχεται από την «έλλειψη χρηστών» στην Αθήνα ή κάτι συµβαίνει µε τη λειτουργία της Μονάδας και οι χρήστες δεν εµπιστεύονται τις υπηρεσίες της

29 . ΣΤΑΘΜΟΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΩΝ ΑΤΟΜΩΝ (Σ.Φ.Ε.Α.) Ο ΟΚΑΝΑ, σύµφωνα µε το άρθρ. 35 του Εσωτερικού Κανονισµού Λειτουργίας του δύναται να ιδρύει Ειδικές Μονάδες Εφαρµογής, το αντικείµενο των οποίων αναφέρεται σε ειδικές πληθυσµιακές οµάδες (π.χ. έφηβοι, φυλακισµένοι, κ.λ.π) είτε σε συγκεκριµένη γεωγραφική περιοχή (π.χ. τοπικά δίκτυα παροχής υποστήριξης). Μία Ειδική Μονάδα Εφαρµογής αποτελεί ο Σταθµός Φροντίδας Εξαρτηµένων Ατόµων, αναφερόµενος και ως ΣΤΕΚΙ από τους χρήστες των Υπηρεσιών του, ο οποίος εδρεύει στην Αθήνα επί της οδού 3 ης Σεπτεµβρίου 19 Α. Στεγάζεται στον ηµιώροφο του κτηρίου και λειτουργεί τις εργάσιµες ηµέρες από π.µ. έως τις µ.µ. και δύο ηµέρες της εβδοµάδας επεκτείνει την λειτουργία του έως τις µ.µ. Ο ΣΦΕΑ είναι µια Υπηρεσία, η οποία παρέχει σε χρήστες ψυχοδραστικών ουσιών, οι οποίοι δεν είναι ενταγµένοι και ούτε επιθυµούν να ενταχθούν σε κάποιο θεραπευτικό πρόγραµµα αντιµετώπισης της τοξικοεξάρτησης, σε άστεγους, κ.λ.π. και παρέχει την δυνατότητα να καλύψουν αυτοί τις βασικές του ανάγκες υγιεινής και ασφάλειας και να λάβουν ψυχοκοινωνική υποστήριξη. Στον Σταθµό Φροντίδας Εξαρτηµένων Ατόµων έχουν δικαίωµα άµεσης πρόσβασης όλοι οι χρήστες τοξικών ουσιών, οι οποίοι δεν είναι ενταγµένοι σε κάποιο θεραπευτικό πρόγραµµα (απεξάρτησης ή υποκατάστασης). Στον χώρο του Σταθµού απαγορεύεται η χρήση οποιασδήποτε ψυχοδραστικής ή φαρµακευτικής ουσίας, η άσκηση σωµατικής ή λεκτικής βίας, η κατοχή ουσιών, µεταχειρισµένων σύνεργων χρήσης ή όπλων. Η παραµονή των µελών στον Σταθµό εποπτεύεται από το Προσωπικό. Στον Σταθµό τηρείται Παρουσιολόγιο, το οποίο ενηµερώνεται από το Προσωπικό µε την προσέλευση και αποχώρηση του κάθε µέλους. Μπορεί να χορηγηθεί βεβαίωση παρακολούθησης του προγράµµατος µετά από αίτηση του ενδιαφερόµενου µέλους. Μεταξύ του Σταθµού Φροντίδας και του ενδιαφερόµενου µέλους συνάπτεται Συµβόλαιο, στο οποίο αναφέρονται οι υποχρεώσεις των µελών. Κατά το έτος 2009 συνήφθησαν (369) Συµβόλαια νέων µελών, εκ των οποίων τα (49) ήταν από προσεγγίσεις της δραστηριότητας του Σταθµού Street Work. Όπως αναφέρεται και στο Συµβόλαιο που υπογράφεται µεταξύ του Σταθµού και του ενδιαφερόµενου µέλους σε περίπτωση παραβίασης των όρων του Συµβολαίου, το µέλος αποβάλλεται από τον Σταθµό για ένα µήνα και στην συνέχεια γίνεται ατοµική συνάντηση µε το Προσωπικό για να ενταχθεί ξανά στον χώρο. Κατά την πρώτη επαφή του ενδιαφερόµενου µέλους µε τον Σταθµό συµπληρώνεται ένα ερωτηµατολόγιο, το οποίο περιλαµβάνει τα ατοµικά του στοιχεία, οικογενειακά, εργασιακή κατάσταση, νοµικές εκκρεµότητες, στοιχεία για την χρήση ουσιών, συµπεριφορά υψηλού κινδύνου, ιατρικό ιστορικό, ιστορικό προηγούµενων θεραπειών και την πηγή παραποµπής στον ΣΦΕΑ. Το Προσωπικό του Σταθµού έχει την ευθύνη της οργάνωσης, της εκπαίδευσης των µελών, του συντονισµού των εργασιών, τη γενική εποπτείας του χώρου, την οργάνωση, επίβλεψη και προώθησης της παραγωγικής δράσης του «Πολυχώρου του ΣΦΕΑ». Το Προσωπικό του ΣΦΕΑ διατηρεί το δικαίωµα της αποβολής µελών του Σταθµού για όσο διάστηµα θεωρούν απαραίτητο για ανάρµοστη ή προκλητική συµπεριφορά

30 Κατανοµή Ανθρώπινου υναµικού του Σταθµού Φροντίδας Εξαρτηµένων Ατόµων κατά κατηγορία και ειδικότητα ΣΦΕΑ Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Σταθµού Εκπαιδευτής Ε 1 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου Ε 2 Κοινωνιοθεραπευτής Ε 4 Θεραπευτής ΠΕ 2 Θεραπευτής Ε 1 Ψυχολόγοι ΠΕ 2 Κοινωνικοί Λειτουργοί ΤΕ 2 Φύλακας ΥΕ 1 ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ S.O.S. Εκπαιδευτής Κοινωνιολόγος ΠΕ 1 Ψυχολόγοι ΠΕ 3 Κοινωνιοθεραπευτής Ε 1 Σύνολο Προσωπικού 20 Το κύριο έργο που παρέχει το Προσωπικό του ΣΦΕΑ σε γενικές γραµµές είναι η σίτιση, η ατοµική υγιεινή, η ψυχοκοινωνική υποστήριξη των µελών (ατοµική και οµαδική), το Street Work και Outreach Work (διασύνδεση-διαµεσολάβηση µε υπηρεσίες), οι πολιτιστικές δραστηριότητες και επιµέρους δράσεις, η ανάπτυξη δικτύου εθελοντών και η παροχή εκπαίδευσης τόσο σε εθελοντές και νεοπροσληφθέντες υπαλλήλους των Κέντρων Πρόληψης, όσο και σε φοιτητές ψυχολογίας και κοινωνικούς λειτουργούς, οι οποίοι κάνουν την πρακτική τους άσκηση στο Σταθµό Φροντίδας Εξαρτηµένων Ατόµων. Αναλυτικότερα : 1. ράση στον ρόµο (Street Work). Αυτή πραγµατοποιείται µε απογευµατινές ή και πρωινές εξορµήσεις από οµάδα µελών του προσωπικού. Ο πληθυσµός στον οποίο εστιάσθηκε καταρχήν η προσοχή κατά τις πρωινές και τις απογευµατινές εξορµήσεις ήταν οι αλλοδαποί, πρόσφυγες, µετανάστες λόγω της συνεχιζόµενης αύξησης του πληθυσµού τους, της µη επικοινωνίας τους µε δηµόσιες υπηρεσίες και την έλλειψη ενηµέρωσης για ασφαλή χρήση και απεξάρτηση. Η οµάδα «ράσης στον ρόµο» δηµιούργησε ξενόγλωσσο έντυπο ενηµέρωσης (στα περσικά & αραβικά) ξεκίνησε να το µοιράζει στους αλλοδαπούς που δεν µιλούσαν ελληνικά. Με τον τρόπο αυτό, προσεγγίστηκαν και πήραν βοήθεια άτοµα που η µη κατανόηση της Ελληνικής γλώσσας είχε εντείνει τον αποκλεισµό και την αποµόνωση τους. Επίσης δόθηκε έµφαση στην παραποµπή του ξένου πληθυσµού σε υπηρεσίες και προγράµµατα που εξειδικεύονται σε αυτό, στην επικοινωνία και τη βοήθεια δηλαδή σε αλλοδαπούς µετανάστες (όπως είναι το MOSAIC, το Συµβούλιο για τους Πρόσφυγες, κ.λ.π.). Ενηµερώθηκαν δηµοσιογράφοι έντυπης και ηλεκτρονικής δηµοσιογραφίας, Αστυνοµικοί και διετέθη ιατρικό υλικό. Η οµάδα «ράσης στον ρόµο» συγκέντρωσε στοιχεία και πληροφορίες για τους νέους χώρους συνάθροισης χρηστών και πραγµατοποίησε αντίστοιχες εξερευνητικές εξορµήσεις µε αποτέλεσµα να καταγραφούν οι νέοι χώροι συγκέντρωσης ( πιάτσες) στο Μεταξουργείο, στην Πλατεία Κουµουνδούρου, σε δρόµους στην περιοχή του Ψυρρή και πρόσφατα στη γωνία Αγίου Κωνσταντίνου & Ζήνωνος, όπου συγκεντρώνεται µεγάλος αριθµός από εκδιδόµενες χρήστριες. Το σηµαντικότερο όλων είναι ότι η οµάδα «ράση στον ρόµο» εστιάζει πλέον την συστηµατική του έρευνα στην ανεύρεση νέων χρηστών (ηλικιακή οµάδα ετών) µε στόχο την ενηµέρωση & κινητοποίησή τους για συµµετοχή στο νέο πρόγραµµα απεξάρτησης της Μονάδας Εφήβων του ΟΚΑΝΑ «ΑΤΡΑΠΟΣ»

31 Πραγµατοποιήθηκαν παρεµβάσεις σε χώρους εγκαταλελειµµένων κτήρια στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας, Σοφοκλέους και γύρω δρόµοι), για ιατρική βοήθεια και διάθεση υλικών πρώτης ανάγκης, (sleeping bags, ρούχα, φάρµακα, φαγητό, κ.λ.π.) σε άτοµα που αδυνατούσαν να επισκεφτούν το Σταθµό Φροντίδας. Συγκριτικά Στοιχεία (Street Work) των ετών & 2009 Παροχή Υπηρεσιών ιάθεση τυποποιηµένων συσκευασιών (µε σύριγγα, προφυλακτικό, ενηµερωτικό φυλλάδιο, κ.λ.π) εντός του ΣΦΕΑ ιάθεση συριγγών εντός του ΣΦΕΑ ιάθεση προφυλακτικών εντός του ΣΦΕΑ Εξορµήσεις Προσεγγίσεις χρηστών Νέες επαφές ιάθεση τυποποιηµένων συσκευασιών (µε σύριγγα, προφυλακτικό, ενηµερωτικό φυλλάδιο, κ.λ.π) εκτός του ΣΦΕΑ ιάθεση συριγγών εκτός του ΣΦΕΑ ιάθεση προφυλακτικά εκτός του ΣΦΕΑ Α. Κατά το έτος 2008 στο πλαίσιο «ουλειά στο ρόµο (Street Work)» πραγµατοποιήθηκαν (185) εξορµήσεις, στις οποίες πραγµατοποιήθηκαν συνολικά (3.954) προσεγγίσεις από τις οποίες προέκυψαν (539) νέα µέλη. Ηλικίες Αριθµός Ποσοστό Κάτω των 20 ετών: 26 4,8% 20 έως 30 ετών % 31 έως 40 ετών ,7% 40 έως 50 ετών 24 4,4% 50 έως 60 ετών 3 0,5% 70 ετών 1 0,18% εν δήλωσαν ηλικία 14 2,5% Σύνολο 539 Καθόσον αφορά την χρήση από τα (539) νέα µέλη σε ενέσιµη χρήση προέβαιναν οι (332). Χρήση ηρωίνης έκαναν οι (309), BZP οι (186), ηρωίνης & BZP οι (101), ηρωίνης & χασίς οι (27), ηρωίνης & κοκαΐνης οι (18). Ιατρικές εξετάσεις είχαν κάνει οι (350) και από αυτούς ήταν θετικοί σε HCV οι (102), HCV-HBV οι ( 2), HBV οι 5 και HDV ο (1). Από τις (561) νέες εισαγωγές που έγιναν στο Σταθµό Φροντίδας το έτος 2008 οι (97) ήταν παραποµπές της Οµάδας Λειτουργών στο δρόµο

32 ηµογραφικά στοιχεία νέων επαφών Street Work έτους 2008 Περιστασιακή εργασία 14% Μόνιµη εργασία 14% Άστεγοι 11% Αλλοδαποί 12% Άνεργοι 49% Άστεγοι Αλλοδαποί Άνεργοι Μόνιµη εργασία Περιστασιακή εργασία Από τα στοιχεία του ανωτέρω πίνακα ο ι πιο ευάλωτες κοινωνικά οµάδες Β. Κατά το έτος 2009 στο πλαίσιο «ουλειά στο ρόµο» πραγµατοποιήθηκαν (158) εξορµήσεις, στις οποίες προσεγγίστηκαν συνολικά ( 3.103) άτοµα. Από αυτά οι ( 363) ήταν νέες επαφές. Όσον αφορά το είδος της χρήσης οι (200) προέβαιναν σε ενέσιµη χρήση. Χρήση ηρωίνης έκαναν οι (136) και πολυχρησία οι (178). Ιατρικές εξετάσεις είχαν κάνει τα (263) άτοµα και από αυτούς ήταν θετικοί σε HCV οι (72), σε HCV-HBV ο (1 )και σε HBV οι (6). Από τα 369 Συµβόλαια νέων µελών που έγιναν στο Σταθµό Φροντίδας τα 49 προέρχονταν από προσεγγίσεις των Λειτουργών του ρόµου. Ηλικίες Αριθµός Ποσοστό Κάτω των 20 ετών: 26 7,2 % 20 έως 30 ετών % 31 έως 40 ετών 99 27,5% 41 έως 50 ετών 17 4,7% 51 έως 60 ετών 6 1,6% ετών - Σύνολο

33 Ανάλυση περιστατικών των ετών κατά φύλο Αριθµός Περιστατικών Άνδρες Γυναίκες 1 2 Ετη Παρέχεται στους προσερχόµενους στον ΣΦΕΑ Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη. Στο πλαίσιο της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης γίνεται εξατοµικευµένη ιεράρχηση των αναγκών τους και βάσει αυτής της ιεράρχησης πραγµατοποιούνται οι αντίστοιχες παραποµπές στις ενδεδειγµένες Υπηρεσίες ή Φορείς. Συγκεκριµένα, κατά το έτος 2009 πραγµατοποιήθηκαν (587) παραποµπές. Μέχρι το Σεπτέµβρη του έτους 2010 οι παραποµ πές αυτές έχουν φτάσει τις (492). 3. ράση εκτός οµής (Outreach Work). Στην κάλυψη των ιδιαίτερων αναγκών των µελών (χρηστών) του Σταθµού συνέβαλε σηµαντικά η εδραίωση της διαδικασίας δράσεων Outreach Work (διασύνδεση - διαµ εσολάβηση), µε αποτέλεσµα την συστηµατικότερη διαχείριση των αιτηµάτων των µελών και τη θεσµοθέτηση συνεργασιών µε άλλους φορείς, όπως Νοσοκοµεία, Κέντρα Απεξάρτησης, Υπηρεσίες Πρόνοιας. Η ράση εκτός οµής αφορά κυρίως την µεταφορά και συνοδεία ασθενών ( κυρίως περιστατικά ιπλής ιάγνωσης), επισκέψεις σε Κοινωνικές Υπηρεσίες για κινητοποίηση και συνεργασία, ευαισθητοποίηση Ιατρικού Προσωπικού, Αστυνοµικών, επισκέψεις κατ οίκον για κινητοποίηση τοξικοεξαρτηµένων, επισκέψεις σε Νοσοκοµεία, Φυλακές κ.α. για ψυχολογική υποστήριξη χρηστών και κινητοποίηση αυτών για ένταξη σε θεραπευτικά προγράµµατα. 4. ραστηριότητα του ΠΟΛΥΧΩΡΟΥ του ΣΦΕΑ Είναι πολύ σηµαντική η συµµετοχή των εθελοντών στις δραστηριότητες του Σταθµού Φροντίδας αφού µε τη διάθεση και τις ιδέες τους συµβάλουν θετικά στον εµπλουτισµό των δράσεων

34 Στατιστικά Στοιχεία του Έργου του ΣΦΕΑ των Ετών Έτος 2008 Έτος 2009 Προσελεύσεις εξαρτηµένων ατόµων: έναντι κατά το έτος 2007 Προσελεύσεις εξαρτηµένων ατόµων: Προσελεύσεις νέων ατόµων : 567 έναντι 555 κατά το έτος 2007 Προσελεύσεις νέων ατόµων: 439 Οµάδες ασφαλούς χρήσης: 44 µε 214 συµµετοχές έναντι 142 κατά το έτος 2007 Ατοµικές συναντήσεις: έναντι 784 κατά το έτος 2007, εκ των οποίων τα 466 αφορούσαν περιστατικά διπλής διάγνωσης. Υπηρεσία Φροντίδας Υγιεινής: άτοµα έναντι κατά το έτος Παροχή ειδών πρώτης ανάγκης: άτοµα ( παροχή ειδών ένδυσης). Υπηρεσία σίτισης:232 γεύµατα για µέλη (συµµετείχαν στην παρασκευή γευµάτων µέλη), Ειδική έγκριση εξυπηρέτησης από Πρόγραµµα Υποκατάστασης: 27 άτοµα Οµάδες ηµιουργικής Απασχόλησης: 34 ( µε συµµετοχή 134 ατόµων) Θεατρικές Οµάδες: 23 µε συµµετοχή 84 ατόµων Πολιτιστικές εκδηλώσεις:21 µε συµµετοχή 1572 µελών «Οµάδες Μελών»: 32 µε συµµετοχή 100 χρηστών. Οµάδες «Ευαισθητοποίησης» :22 µε συµµετοχή 89 ατόµων ιάθεση «ΚΙΤ»: σε µέλη εντός του Σταθµού Φροντίδας και σε χρήστες εκτός ΣΦΕΑ ιάθεση προφυλακτικών εντός του Σταθµού Φροντίδας : Οµάδες ασφαλούς χρήσης: 25 µε 80 συµµετοχές µελών Ατοµικές συναντήσεις:2.052, εκ των οποίων τα 580 ήταν περιστατικά διπλής διάγνωσης, οι 509 έλαβαν ιατροφαρµακευτική υποστήριξη και έγιναν 408 παραποµπές σε άλλους φορείς Υπηρεσία Φροντίδας Υγιεινής: άτοµα. Παροχή ειδών πρώτης ανάγκης: «ΚΙΤ» προσωπικής υγιεινής και 958 είδη ένδυσης Υπηρεσία σίτισης:4.664 άτοµα ( απασχολήθηκαν στην προετοιµασία τω νγευµάτων 949 µέλη) Ψυχοκοινωνική Υποστήριξη: συµµετοχές ατόµων Οµάδες ηµιουργικής Απασχόλησης:( 13) µε συµµετοχή 58 ατόµων και µέλη σε ανοικτές οµάδες Θεατρικές Οµάδες: 17 µε συµµετοχή 92 µελών Πολιτιστικές εκδηλώσεις: 11 µε συµµετοχή 796 µελών «Οµάδες Μελών»: 9 µε συµµετοχή 17 µελών Οµάδες «Ευαισθητοποίησης» :36 µε συµµετοχή 123 ατόµων ιάθεση προφυλακτικών εντός του Σταθµού Φροντίδας : ιάθεση συριγγών εντός του Σταθµού Φροντίδας : ιάθεση συριγγών εντός του Σταθµού Φροντίδας :9.942 Street Work: 185 εξορµήσεις των λειτουργών εκτός ΣΦΕΑ Outreach Work: 25 περιπτώσεις Προσεγγίσεις χρηστών : άτοµα, εκ των οποίων 539 ήταν νέες επαφές ιάθεση συριγγών εκτός Σταθµού Φροντίδας: ιάθεση προφυλακτικών εκτός Σταθµού Φροντίδας: Εκπαίδευση: Πρακτική άσκηση & ενηµέρωση 9 φοιτητών, ενηµέρωση 17 υπαλλήλων Κ.Π. Street Work: 158 εξορµήσεις των λειτουργών εκτός ΣΦΕΑ Outreach Work: 75 περιπτώσεις, εκ των οποίων οι 52 ήταν εξατοµικευµένες και οι 23 Οµαδικές Προσεγγίσεις χρηστών εκτός ΣΦΕΑ:3.103 άτοµα, εκ των οποίων 363 ήταν νέες επαφές ιάθεση συριγγών εκτός Σταθµού Φροντίδας: ιάθεση ενέσιµου υλικού: άτοµα ιάθεση προφυλακτικών εκτός Σταθµού Φροντίδας:1.209 Εκπαίδευση: Πρακτική άσκηση & ενηµέρωση 10 φοιτητών & ενηµέρωση 17 νέων υπαλλήλων Κ.Π.

35 Συνεργασίες του ΣΦΕΑ µε άλλους Φορείς κατά το έτος ΑΝΩ Πρόγραµµα υποστήριξης ανδρών Νοσοκοµείο Αλεξάνδρα 18 ΑΝΩ Πρόγραµµα ψυχολογικής υποστήριξης γυναικών Νοσοκοµείο Ευαγγελισµός 18 ΑΝΩ Πρόγραµµα Αλκοόλ Κέντρο υποδοχής αστέγων ήµου Αθηναίων 18 ΑΝΩ ιπλή ιάγνωση Νοσοκοµείο Ανδρέας Συγγρός MOSAIC ΚΛΙΜΑΚΑ Ψ.Ν.Α. ( αφνί) Νοσοκοµείο ροµοκαϊτειο Νοσοκοµείο Αιγηνείτιο Ονήσιµος Νοσοκοµείο Σωτηρία /νση Κοινωνικής Πρόνοιας Γιατροί του Κόσµου ΜΑΒΥ ΟΚΑΝΑ ΑΤΡΑΠΟΣ ΟΚΑΝΑ Κέντρο Υποδοχής ΟΚΑΝΑ Αστυνοµική ιεύθυνση Οµόνοιας Εν δράση ΚΕΘΕΑ Τράπεζα Τροφίµων Συνεργασίες του ΣΦΕΑ µε άλλους Φορείς κατά το έτος ΑΝΩ, πρόγραµµα ψυχολογικής υποστήριξης γυναικών 18ΑΝΩ, πρόγραµµα ψυχολογικής υποστήριξης ανδρών Γιατροί του Κόσµου ΚΛΙΜΑΚΑ 18ΑΝΩ, αλκοολικοί Ατραπός (Μονάδα εφήβων ΟΚΑΝΑ) Τράπεζα Τροφίµων Ακτινογραφικό Κέντρο Νοσοκοµείο ροµοκαϊτειο ΨΝΑ, αφνί Νοσοκοµείο Αιγινήτειο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, κοινωνική υπηρεσία Νοσοκοµείο Ευαγγελισµός, Κοινωνική Υπηρεσία Νοσοκοµείο Σωτηρία, Κοινωνική Υπηρεσία Νοσοκοµείο Γ. Γεννηµατά, Κοινωνική Υπηρεσία Θριάσιο Νοσοκοµείο Νοσοκοµείο Ελπίς Νοµική Υπηρεσία ΟΚΑΝΑ MOSAIC ΟΝΗΣΙΜΟΣ ήµος Αθηναίων (παροχή ρουχισµού συσσίτιο) ΤΑ.ΒΙ.ΘΑ. Αστυνοµικά Τµήµατα (για έκδοση ταυτοτήτων) Φάρος, Βοήθεια στον Άνθρωπο Συνήγορος του πολίτη Συνήγορος του παιδιού Αγροτικές Φυλακές Τύρινθας, Ναύπλιο Ξενώνας ήµου Αθηναίων ΕΠΑΝΟ ΟΣ ΝΟΣΤΟΣ / ΚΕΘΕΑ ΠΡΑΚΣΙΣ, κοινωνική υπηρεσία ΟΠΑΠ Εταιρεία Κοινωνικής Ευθύνης Πραγµατογνώµονες / Ιατροδικαστές

36 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΤΟΥΣ ος 2ος 3ος 4ος 5ος 6ος 7ος 8ος 9ος 10ος 11ος 12ος ΣΥΝΟΛΑ ΚΥΕΠ (ΚΕΝΤΡΟ ΥΠΟ ΟΧΗΣ Π.Υ.) ΚΕΘΕΑ MOSAIC 18 ΑΝΩ ΑΤΡΑΠΟΣ DETOX (Ψ.Ν.Θ.) ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΗΘΕΙΑΣ (ΜΑΒΥ) ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΛΗΣΕΙΣ ΕΚΑΒ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΘΩΡΑΚΟΣ (ΑΒΕΡΩΦ) ΚΛΙΜΑΚΑ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΡΑΞΙΣ ΆΛΛΟ: (ΞΕΝΩΝΑΣ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ- ΕΠΑΝΟ ΟΣ-ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ/ΠΑΙ ΙΟΥ-ΤΑΒΙΘΑ- ΦΑΡΟΣ- ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΚΑΝΑ-ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ-ΟΝΗΣΙΜΟΣ- ΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ- ΠΡΟΝΟΙΑ-ΚΕΠ-Κ.Υ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ- ΑΡΣΙΣ-ΚΕΝΤΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ- ΗΜΟΤΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ-ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ-ΓΕΦΥΡΑ-ΑΘΗΝΑ- ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ- Ν.Α.-Α.Α) ΣΥΝΟΛΟ

37 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΣΕ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΕΤΟΥΣ ος 2ος 3ος 4ος 5ος 6ος 7ος 8ος 9ος 10ος 11ος 12ος ΣΥΝΟΛΑ ΚΕΝΤΡΟ ΥΠΟ ΟΧΗΣ (Π.Υ.) ΚΕΘΕΑ MOSAIC 18 ΑΝΩ ΑΤΡΑΠΟΣ DETOX (Ψ.Ν.Θ.) ΚΕΝΤΡΟ ΒΟΗΘΕΙΑΣ (ΜΑΒΥ) ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ ΚΛΗΣΕΙΣ ΕΚΑΒ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΡΕΥΝΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΘΩΡΑΚΟΣ (ΑΒΕΡΩΦ) ΚΛΙΜΑΚΑ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΠΡΑΞΙΣ ΆΛΛΟ: (ΞΕΝΩΝΑΣ ΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ- ΕΠΑΝΟ ΟΣ-ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ/ΠΑΙ ΙΟΥ-ΤΑΒΙΘΑ- ΦΑΡΟΣ-ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΟΚΑΝΑ-ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ- ΟΝΗΣΙΜΟΣ- ΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ-ΠΡΟΝΟΙΑ- ΚΕΠ-Κ.Υ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ-ΑΡΣΙΣ-ΚΕΝΤΡΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ- ΗΜΟΤΙΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ- ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ-ΓΕΦΥΡΑ-ΑΘΗΝΑ-ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ- Ν.Α.-Α.Α) ΣΥΝΟΛΟ

38 Ε. ΜΟΝΑ ΕΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Οι Μονάδες Υποκατάστασης, σύµφωνα µε το άρθρ. 29 Εσωτερικού Κανονισµού Λειτουργίας του ΟΚΑΝΑ (.ΥΓ6/Γ.Π. οικ / /Φ.Ε.Κ. 1603/Β ) αποτελούν µονάδες εφαρµογών τις οποίες ιδρύει και λειτουργεί ο Ο.ΚΑ.ΝΑ. µε σκοπό την εφαρµογή και υλοποίηση θεραπευτικών προγραµµάτων απεξάρτησης µέσω της χρήσεως υποκατάστατων των εξαρτησιογόνων ουσιών. Τα θεραπευτικά προγράµµατα των Μονάδων Υποκατάστασης επιδιώκουν: α) την ελαχιστοποίηση των κινδύνων από τη χρήση, τόσο για το χρήστη ουσιών, όσο και για το κοινωνικό σύνολο, β) την απεξάρτηση των χρηστών από όλες τις ναρκωτικές ουσίες, συµπεριλαµβανοµένων και των υποκατάστατων, συνοδευόµενη δε από την παροχή ιατρικών υπηρεσιών και υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Οι Μονάδες υποκατάστασης λειτουργούν σύµφωνα µε τις διατάξεις της Υ5γ/Γ.Π. οικ / Απόφασης Υπουργού Υγείας & Πρόνοιας, όπως αυτή ισχύει, και επικουρικά σύµφωνα µε κανονισµούς λειτουργίας και δεοντολογίας που ακολουθούν τα πρότυπα και τις προδιαγραφές που εισηγείται το Τµήµα Θεραπείας & Κοινωνικής Επανένταξης της ιεύθυνσης Σχεδιασµού, Προγραµµατισµού & Αξιολόγησης του Ο.ΚΑ.ΝΑ. Οι εν λόγω κανονισµοί εγκρίνονται µε απόφαση του.σ. του Ο.ΚΑ.ΝΑ, ύστερα από εισήγηση του Τµήµατος Θεραπείας και Κοινωνικής Επανένταξης της ιεύθυνσης Σχεδιασµού, Προγραµµατισµού και Αξιολόγησης. Το ανθρώπινο δυναµικό κάθε Μονάδας Υποκατάστασης περιλαµβάνει τόσο επιστηµονικό προσωπικό, όσο και διοικητικό προσωπικό που συγκροτεί το Γραφείο ιοικητικών Υπηρεσιών & ιαχείρισης της Μονάδας. Στις ειδικότερες αρµοδιότητες του επιστηµονικού προσωπικού κάθε Μονάδος Υποκατάστασης περιλαµβάνονται: α. Η Παροχή Ιατρικών Υπηρεσιών: 1. Ο καθορισµός της δοσολογίας της µεθαδόνης, βουπρενορφίνης ή άλλων υποκατάστατων και η τήρηση σχετικού συνταγολογίου για κάθε θεραπευόµενο. 2. Η αξιολόγηση της κατάστασης της σωµατικής και ψυχικής υγείας των χρηστών πριν από την ένταξή τους στα προγράµµατα της µονάδος, αλλά και µετά από αυτήν, έτσι ώστε το πρόγραµµα θεραπείας να προσαρµόζεται στις διαπιστούµενες ανάγκες, σύµφωνα µε το ισχύον νοµικό πλαίσιο και τον Κανονισµό Λειτουργίας και εοντολογίας της Μονάδος. 3. Η παραποµπή για τη διενέργεια των απαραίτητων κλινικών και εργαστηριακών εξετάσεων στους θεραπευόµενους (και ο µέσω αυτών έλεγχος για τον ενδεχόµενο εντοπισµό µεταδοτικών νοσηµάτων και η µέριµνα για την πρόληψη της εξάπλωσής τους), η ένταξή τους στο πρόγραµµα καθώς και η ανίχνευση απαγορευµένων ουσιών κατά τη διάρκεια του προγράµµατος. 4. Η διαρκής µέριµνα για τον εντοπισµό και την αντιµετώπιση προβληµάτων υγείας των θεραπευοµένων κατά τη διάρκεια της συµµετοχής τους στο πρόγραµµα.

39 β. Η Παροχή Νοσηλευτικών Υπηρεσιών: 1. Η τήρηση των διαδικασιών χορήγησης των υποκατάστατων και η χορήγησή τους. 2. Η χορήγηση φαρµάκων σύµφωνα µε τις εντολές των ιατρών. 3. Η παροχή νοσηλευτικής υποστήριξης στον χώρο της Μονάδος. 4. Η κάθε είδους υποστήριξη των ιατρών στο έργο τους. γ. Η Παροχή Υπηρεσιών Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης από Θεραπευτές: 1. Η αξιολόγηση της ψυχολογικής κατάστασης των χρηστών, ενόψει είτε της ένταξής τους στο Πρόγραµµα, είτε της εξασφάλισης της παραµονής τους σ` αυτό και της αποτελεσµατικότερη ς θεραπείας τους. 2. Η παροχή ψυχολογικής υποστήριξης και ψυχοθεραπείας στους θεραπευοµένους, ατοµικά ή οµαδικά, κατά τη διάρκεια της συµµετοχής τους στο Πρόγραµµα. 3. Η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών µε σκοπό τη διευκόλυνση της κοινωνικής επανένταξης και της επαγγελµατικής αποκατάστασης των θεραπευοµένων. 4. Η παροχή υποστήριξης προς τους θεραπευόµενους µε στόχο την εξασφάλιση των ασφαλιστικών και προνοµιακών δικαιωµάτων τους, καθώς και για την αντιµετώπιση των οικονοµικών και στεγαστικών τους προβληµάτων. 5. Η εξέταση και αξιολόγηση της κοινωνικής και οικογενειακής κατάστασης των θεραπευόµενων κατά τη διάρκεια του προγράµµατος µε σκοπό τον εντοπισµό και την αντιµετώπιση προβληµάτων που εµποδίζουν την αποκατάστασή τους. 6. Η συµβουλευτική υποστήριξη οικογένειας, συζύγου ή συντρόφου. δ. Η Παροχή Φαρµακευτικών Υπηρεσιών από Φαρµακοποιούς: 1. Η διαχείριση και διακίνηση των υποκαταστάτων και λοιπών φαρµακευτικών ουσιών, οι οποίες χρησιµοποιούνται στις Μονάδες, σύµφωνα µε το ισχύον νοµικό πλαίσιο και τις διαδικασίες που θεσπίζει ο Οργανισµός. 2. Η χορήγηση φαρµάκων στους θεραπευόµενους, µετά από ιατρική συνταγογράφηση και σε συνεργασία µε τους νοσηλευτές. 3. Η εισήγηση για τον προγραµµατισµό και η µέριµνα για την υλοποίηση της προµήθειας υποκατάστατων και φαρµάκων για την κάλυψη των αναγκών της µονάδος. ε. Στις ειδικότερες αρµοδιότητες του Γραφείου ιοικητικών Υπηρεσιών και ιαχείρισης της κάθε Μονάδος περιλαµβάνονται : 1. Η παροχή γραµµατειακής υποστήριξης, και 2. Η παρακολούθηση των θεµάτων προσωπικού της Μονάδας, τήρηση παρουσιών προσωπικού, έκδοση αδειών, βεβαιώσεων κ.λ.π), η κατάρτιση του προϋπολογισµού δαπανών λειτουργίας της Μονάδας, η ταµειακή διαχείριση και ο περιοδικός απολογισµός των δαπανών αυτής, η προµήθεια, παραλαβή, φύλαξη και διανοµή υλικού, κ.λ.π. στ. Νοµική Προστασία. Η Νοµική Υπηρεσία του Ο.ΚΑ.ΝΑ. αναλαµβάνει: Την κάλυψη νοµικών εκκρεµοτήτων των ασθενών

40 ζ. ικαιώµατα των Ασθενών Υποστήριξη από την Νοµική Υπηρεσία Υποστήριξη από την Κοινωνική Υπηρεσία για επιδόµατα, βιβλιάρια ασθενείας, κάρτες ανεργίας κλπ. Ταυτότητες παρακολούθησης του προγράµµατος Οδοντιατρική περίθαλψη Ιατρική περίθαλψη Take home. θ)υποχρεώσεις Ασθενών Τήρηση συµβολαίου και κανόνων συµπεριφοράς Παρακολούθηση οµάδων όταν είναι υποχρεωτικές Παρακολούθηση ατοµικών ραντεβού. Από το σύνολο των συτοψιών που πραγµατοποίησε το Μικτό Κλιµάκιο Ελέγχου στις Μονάδες Υποκατάστασης και στις λοιπές οµές του ΟΚΑΝΑ, (σε κάποιες εξ αυτών πραγµατοποιήθηκε και 2 η επίσκεψη), παρατηρήθηκε ότι εξαιρουµένης της Μονάδας Εφήβων Νέων «ΑΤΡΑΠΟΣ», του Σταθµού Φροντίδας Εξαρτηµένων Ατόµων (ΣΦΕΑ) και της Μονάδας Υποκατάστασης, η προσέλευση παρουσία θεραπευοµένων στις ανωτέρω υπηρεσίες ήταν πολύ µικρή έως ανύπαρκτη, σε αντίθεση µε την ασφυκτική κατάσταση που επικρατεί στους χώρους συνάθροισης των χρηστών (πιάτσες). Επισηµαίνεται επίσης ότι κατά την διάρκεια των προαναφερόµενων συτοψιών, εξαιρουµένης της Μονάδας Εφήβων Νέων «ΑΤΡΑΠΟΥ», από τις 11.00π.µ. έως τις µ.µ. σε καθηµερινή βάση σταµατούσαν όλες οι δραστηριότητες στις Μονάδες, συµπεριλαµβανοµένης και της χορήγησης, προκειµένου να συνεδριάσει η Θεραπευτική Οµάδα των Μονάδων. Στις Μονάδες υποκατάστασης οι µόνοι χώροι στους οποίους παρατηρήθηκε κινητικότητα θεραπευοµένων ήταν οι χώροι της χορήγησης υποκατάστατων σε αντίθεση µε τους χώρους ψυχοκινητικής υποστήριξης στους οποίους διαπιστώθηκε µηδαµινή δραστηριότητα. Επίσης από όλες τις Μονάδες Υποκατάστασης, ζητήθηκαν από τους Θεραπευτές των Μονάδων (ιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς) στοιχεία που αφορούν στην κίνηση των συνεδριών που έχει διενεργήσει ο καθένας εξ αυτών (ατοµικών, οµαδικών, την συχνότητά τους, ηµερήσιο πρόγραµµα, µηνιαίο, κ.λ.π.). Από τις Μονάδες Υποκατάστασης, µε την εξαίρεση της Μονάδας Εφήβων Νέων «ΑΤΡΑΠΟΣ» και του Προγράµµατος «ΑΘΗΝΑ» δεν παρασχέθηκαν σχετικά αναλυτικά στατιστικά στοιχεία. εν τηρείτο Βιβλίο Θεραπευοµένων και επιπλέον υπήρξαν ακραίες περιπτώσεις φυχολόγων θεραπευτών που ισχυρίστηκαν ότι δεν καταγράφουν πουθενά τις συνεδρίες, «αλλά τις έχουν στο µυαλό τους». Η γενική διαπίστωση είναι ότι στις Μονάδες Υποκατάστασης δεν καταγράφονται µε ενιαίο και σαφή τρόπο οι πράξεις στις οποίες προβαίνουν µε αποτέλεσµα αφενός τα στατιστικά στοιχεία που δίδονται να είναι αµφισβητούµενα, εφόσον δεν µπορούν να διασταυρωθούν από την έλλειψη καταγραφής σε ηµερήσια βάση

41 Ε.1. Η Ι ΡΥΣΗ ΝΕΩΝ ΜΟΝΑ ΩΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Οι Μονάδες Υποκατάστασης, σύµφωνα µε το άρθρ. 29 του «Εσωτερικού Κανονισµού Λειτουργίας του Οργανισµού κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.)» (ΦΕΚ Β/1603/2003), αποτελούν µονάδες εφαρµογών τις οποίες ιδρύει και λειτουργεί ο ΟΚΑΝΑ σύµφωνα µε τις διατάξεις της υπ αριθµ. Y5γ/Γ.Π.οικ (ΦΕΚ Β/1343/ ) απόφασης του Υπουργού Υγείας και Πρόνοιας, όπως αυτή ισχύει. Ο Πίνακας που ακολουθεί αναφέρεται σε αποφάσεις του.σ. του ΟΚΑΝΑ, σχετικά µε την ίδρυση και λειτουργία των Θεραπευτικών Μονάδων Υποκατάστασης κατά τη χρονική περίοδο των ετών Αποφάσεις.Σ. Για τις Μονάδες Υποκατάστασης 2/ Ίδρυση των νέων Μονάδων σε: 1. Πρέβεζα 2. Κέρκυρα, 3. Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο ΠΕΤΡΑΣ ΟΛΥΜΠΟΥ 4. Καβάλα και 5. ΠΕΠΑΓΝΗ Ηρακλείου Κρήτης. 4/ Λειτουργία της Μονάδας στην Κέρκυρα 2. Ίδρυση νέας Μονάδας στην Ξάνθη. 3. Απογευµατινό ωράριο λειτουργίας των Μονάδων Υποκατάστασης επί των οδών Καποδιστρίου (Αθήνα) και Νοταρά (Πειραιά) 14/ Το.Σ. εξουσιοδοτεί οµόφωνα τον Πρόεδρό του για την υπογραφή Ιδιωτικού Συµφωνητικού µε το Ψυχιατρικό Νοσοκοµείο Θεσσαλονίκης για δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτων προς τον ΟΚΑΝΑ µε σκοπό την υλοποίηση Προγραµµάτων Υποκατάστασης. 2. ηµιουργία Προγράµµατος Ελεγχόµενης ευτεροβάθµιας Περίθαλψης Ουσιοεξαρτηµένων (ΠΕ ΠΟ) 17/ Άµεση έναρξη της απογευµατινής βάρδιας στη Β Μονάδα Υποκατάστασης της οδού Καποδιστρίου. 23/ Ίδρυση νέας Μονάδας στο Ηράκλειο Κρήτης. 2. Μετεγκατάσταση της Μονάδας Υποκατάστασης ΟΚΑΝΑ της οδού Σοφοκλέους 48 στον περιβάλλοντα χώρο του Γενικού Νοσοκοµείου «ΣΩΤΗΡΙΑ». 24/ Ίδρυση Μονάδας Υποκατάστασης στη Μυτιλήνη / Έναρξη λειτουργίας χορήγησης υποκατάστατων Μονάδα θεραπείας Ν. Ηρακλείου. Οι αποφάσεις του Σ του ΟΚΑΝΑ για την ίδρυση και λειτουργία των Θεραπευτικών Μονάδων ελήφθηκαν χωρίς µελέτη σκοπιµότητας και χωρίς την προβλεπόµενη σχετική εισήγηση του Τµήµατος Θεραπείας & Κοινωνικής Επανένταξης της /νσης Σχεδιασµού, Προγραµµατισµού και Αξιολόγησης του ΟΚΑΝΑ, όπως επιβεβαίωσε και ο /ντής Εφαρµογών Προγραµµάτων κ. Χ. Κόκκορη Νευρολόγος Ψυχίατρος στους διενεργούντες τον παρόντα έλεγχο Επιθεωρητές. Προς επίρρωση του ανωτέρω ισχυρισµού τέτοιων αποφάσεων, αναφέρεται το χαρακτηριστικό παράδειγµα της υπ αριθµ. 4/ συνεδρίασης του.σ. του ΟΚΑΝΑ, στην οποία συζητήθηκαν και λήφθηκαν σηµαντικές αποφάσεις, για θέµατα, όπως:

42 α) Απογευµατινό ωράριο λειτουργίας των Μονάδων Καποδιστρίου (Αθήνα) και Νοταρά (Πειραιά), β) Λειτουργία Μονάδας Μ.Χ.Υ στην Κέρκυρα, γ) Ίδρυση Μονάδας Μ.Χ.Υ στην Ξάνθη, δ) Έγκριση προδιαγραφών ανοιχτού διαγωνισµού, για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης, γ) Έγκριση προδιαγραφών ανοιχτού διαγωνισµού, για παροχή υπηρεσιών καθαριότητας., δ) Έγκριση Επιτροπής ιαχείρισης και Παραλαβής του έργου Αναβάθµιση Υποδοµών ΟΚΑΝΑ, ζ) Αποτελέσµατα διαγωνισµού διαπραγµάτευσης, για παροχή υπηρεσιών καθαριότητας (απόφαση στην εταιρεία του Χρ. Μπουρδουκούτα & ΣΙΑ Ο.Ε.). Παρόλο που σύµφωνα µε το άρθρ. 5 παρ. 1 του Εσωτερικού Κανονισµού Λειτουργίας του Ο.ΚΑ.ΝΑ. ορίζεται ότι «στο.σ. συµµετέχουν υποχρεωτικά οι ίδιοι ή οι αναπληρωτές αυτών..» και στη παρ. 4 του άρθρ. 7 του Εσωτερικού Κανονισµού Λειτουργίας του ΟΚΑΝΑ, ορίζεται µεταξύ άλλων ότι : «το.σ. βρίσκεται σε απαρτία όταν τα παρόντα µέλη είναι περισσότερα από τα απόντα» στην εν λόγω Συνεδρίαση ελήφθησαν αποφάσεις µε απόντα µέλη περισσότερα από τα παρόντα. Η ιοίκηση του ΟΚΑΝΑ αποφάσισε κατά την χρονική περίοδο την ίδρυση και λειτουργία επτά (7) Θεραπευτικών Μονάδων χωρίς κεντρικό σχεδιασµό, χωρίς προηγούµενη µελέτη αναγκών, χωρίς προγραµµατισµό προσλήψεων προσωπικού, χωρίς οικονοµική µελέτη, µε αποτέλεσµα να εκτιναχθούν οι λειτουργικές δαπάνες του ΟΚΑΝΑ χωρίς αντίστοιχη αύξηση της αποτελεσµατικότητας των υπηρεσιών που προσφέρουν, κι αυτό δικαιολογείται από την προχειρότητα που λαµβάνονταν οι σχετικές αποφάσεις. Ως επαλήθευση των ανωτέρω αποτελεί η ανάπτυξη της απογευµατινής βάρδιας στη Β Μονάδας Υποκατάστασης Αθήνας και η Ίδρυση της δεύτερης Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης στον Πειραιά, για τις οποίες βάσει των συλλεγχθέντων στοιχείων, διαπιστώθηκε ότι ενώ προσελήφθηκε Προσωπικό για να λειτουργήσουν µε µεγαλύτερη ποιοτική και ποσοτική παροχή υπηρεσιών, εντούτοις στην πράξη παρατηρήθηκε το φαινόµενο της αλληλοεπικάλυψης του ωραρίου των βαρδιών και στις τρεις Μονάδες, µε αποτέλεσµα η ανάπτυξη αυτή ενώ µεγιστοποιεί το λειτουργικό κόστος ταυτόχρονα δεν επιτυγχάνει την προσφορά υπηρεσιών σε περισσότερους που έχουν ανάγκη Για όλα τα ανωτέρω µέρος της ευθύνης φέρουν οι αρµόδιες /σεις του ΟΚΑΝΑ, /νση Σχεδιασµού Προγραµµατισµού και Αξιολόγησης και /νση Εφαρµογών Προγραµµάτων, εκ των οποίων η µεν πρώτη δεν διαθέτει ούτε Προϊστάµενο, η δε δεύτερη παρόλο που, σύµφωνα µε το άρθ. 25 του Οργανισµού Εσωτερικής Λειτουργίας έχει την ευθύνη της αποτελεσµατικής και σύµφωνης µε την σχετική εθνική πολιτική λειτουργίας των µονάδων εφαρµογής του ΟΚΑΝΑ που αποσκοπούν στην πρόληψη της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών στην Ελλάδα και στη θεραπεία και κοινωνική επανένταξη των χρηστών εξαρτησιογόνων ουσιών, διαπιστώθηκε ότι η δεν δύναται να εποπτεύσει επαρκώς την λειτουργία και την αποτελεσµατικότητα των οµών του Ο.ΚΑ.ΝΑ

43 ΣΤ. Α ΜΟΝΑ Α ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΙΑΡΚΕΙΑΣ (ΜΒ ) ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΤΟΥ Π.Υ. ΑΘΗΝΑΣ Η Α Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Απεξάρτησης εδρεύει επί της οδού Ερεσσού 40, η επωνυµία της εν λόγω Μονάδας έχει ιστορική αξία, δεδοµένου του ότι όταν πρωτοξεκίνησε η λειτουργία της το πρόγραµµα απεξάρτησης είχε βραχεία διάρκεια. Ως Υπεύθυνος της Μονάδας υπηρετεί η κα Άννα Χησιµέλη, Νευρολόγος Ψυχίατρος από το έτος 2006 έως σήµερον. Το Προσωπικό που υπηρετεί στη Α Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Απεξάρτησης του Προγράµµατος Υποκατάστασης κατανέµεται ως εξής: Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Αναπληρωτής Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Ιατρός Παθολόγος ΠΕ 1 Φαρµακοποιός ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 8 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 4 Νοσηλευτής ΠΕ 2 Νοσηλευτής ΤΕ 6 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου Ε 2 Προγραµµατιστής Ε 1 Φύλακας Ε 2 Φύλακας ΥΕ 1 Σύνολο 31 Ο αριθµός των θεραπευοµένων ασθενών ήταν κατά την ηµεροµηνία ελέγχου (295) και προβλέπετο άµεσα να αυξηθούν στους (310). Σύµφωνα µε την Υπεύθυνη της Μονάδας ένας θεραπευτής αντιστοιχεί προς 20 µε 25 ασθενείς και ένας ιατρός προς 20 µε 25 ασθενείς, ενώ κάθε ιατρός εποπτεύει και τους ασθενείς που αναλογούν σε (4) θεραπευτές. Η διαδικασία που ακολουθείται στη Α Μονάδα Υποκατάστασης, όταν πρόκειται να υποδεχθούν νέους ασθενείς είναι η ακόλουθη: Ένας θεραπευτής πηγαίνει στο ΚΥΕΠ και κάνει µια συνεδρία µε τους υποψηφίους. Ακολουθεί µία εβδοµάδα συνεδριών της οµάδας των χρηστών µε θεραπευτές του ΚΥΕΠ. Στη συνέχεια προσέρχονται στην Α Μονάδα, όπου γίνονται οι ουροληψίες, συµπληρώνεται το ερωτηµατολόγιο και το ιατρικό ιστορικό τους και τους χορηγείται για διάστηµα (12) ηµερών µεθαδόνη ή βουπρενορφίνη µέχρι να σταθεροποιηθεί η δόση τους. Ακολούθως τους χορηγείται σταθερά µεθαδόνη ή βουπρενορφίνη και αρχίζει το θεραπευτικό πρόγραµµα µε τους θεραπευτές. Από τους θεραπευτές διενεργείται µια συνεδρία την εβδοµάδα ανά ασθενή. ιενεργούνται (4) έκτακτες ουροληψίες τον µήνα ανά ασθενή για τον εντοπισµό των υποτροπών των θεραευοµένων. Επισηµαίνεται το γεγονός ότι δεν υπάρχει ενιαίο πλαίσιο αντιµετώσης εκ µέρους των Μονάδων Υποκατάστασης της διαχείρισης των υποτροπών των

44 ασθενών. Η Α Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Απεξάρτησης θεωρείται η αυστηρότερη. Την πρώτη φορά που ο ασθενής κάνει (12) συνεχόµενες υποτροπές (παράλληλη χρήση ουσιών) αποπέµπεται από το πρόγραµµα της Μονάδας για ένα χρόνο, ενώ την δεύτερη φορά που θα υποπέσει (12 υποτροπές) παραπέµπεται στην λίστα αναµονής. Στο Πρόγραµµα «Take Home» έχουν ενταχθεί εργαζόµενοι, µητέρες, παλιοί ασθενείς και αυτοί που είναι καθαροί στις ουροληψίες. ιενεργήθηκε έλεγχος στο Βιβλίο Συµβάντων του Παθολογικού ιατρείου στα χρονικά διαστήµατα από έως και από έως Στο χρονικό διάστηµα από έως επισκέφθηκαν το ιατρείο (379) ασθενείς, εκ των οποίων οι (55) έκαναν εµβόλιο ( mantoux) και οι (14) προσήλθαν για εξετάσεις Στο χρονικό διάστηµα από έως επισκέφθηκαν το ιατρείο (141) ασθενείς, εκ των οποίων οι (10) για εµβόλιο ( mantoux Σύµφωνα µε την εκτίµηση Θεραπευτών της Μονάδας υπάρχουν δύο κατηγορίες ασθενών αυτοί που είναι κινητοποιηµένοι και ζητούν συνολικά βοήθεια για την αντιµετώπιση του προβλήµατός τους και οι λιγότερο κινητοποιηµένοι που ζητούν το υποκατάστατο. Σε µία περίπτωση Θεραπευτή αναφέρθηκε ότι από τους (22) ασθενείς, που είναι στην ευθύνη του οι κινητοποιηµένοι είναι οι (7) οι οποίοι έρχονται σε ατοµικές ωριαίες συνεδρίες κάθε εβδοµάδα. Επισηµαίνεται ότι στο αίτηµα των Επιθεωρητών για την παροχή στοιχείων από την παρεχόµενη εργασία των Θεραπευτών, διαπιστώθηκε ότι η εργασία των θεραπευτών δεν καταγράφεται µε τυποποιηµένο /οµοιογενή τρόπο, δεν είναι συστηµατοποιηµένη η δουλειά τους επί τη βάσει πρωτοκόλλων και δεν υπάρχει καµία αξιολόγηση του έργου τους. Κατά την ηµεροµηνία ελέγχου στην Α Μονάδα αναφέρθηκε ότι επρόκειτο να συσταθούν και να λειτουργήσουν εκ νέου εντός του έτους 2010 οι κατωτέρω οµάδες: Γυναικών ( κύκλος δέκα συναντήσεων), Γονέων, Στήριξης, Φροντίδας εαυτού και ηµιουργικής έκφρασης Οι οµάδες αυτές θα συγκαλούνται µία φορά την εβδοµάδα, θα συµµετέχουν δύο (2) θεραπευτές µαζί µε τους θεραπευόµενους και θα διαρκούν (1,5) ώρα. Από τα στοιχεία που συλλέχθηκαν προκύπτει ότι στο έντυπο χορήγησης της Βουπρενορφίνης οι ασθενείς υπέγραφαν ονοµαστικά, σύµφωνα µε την υπ αριθµ. 317/2005 εγκύκλιο του ΟΚΑΝΑ. Ως προς τη χορήγηση της Μεθαδόνης, σύµφωνα µε τον Πίνακα που ακολουθεί η κατανάλωση πυκνού διαλύµατος Μεθαδόνης 10mg/ml για τα έτη , παρατηρείται ανά τρίµηνο συνεχής αύξηση της ποσότητας κατανάλωσης. Κατανάλωση Πυκνού ιαλύµατος Μεθαδόνης 10mg/ml Α Τρίµηνο ,7 ml ,6 ml Β Τρίµηνο ,6 ml ,8 ml Γ Τρίµηνο ,2 ml ,9 ml Τρίµηνο ,0 ml ,1 ml

45 Ζ. Β ΜΟΝΑ Α ΜΑΚΡΑΣ ΙΑΡΚΕΙΑΣ (Μ.Μ..) ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Η Β Μονάδα Μακράς ιάρκειας Υποκατάστασης εδρεύει επί της οδού Καποδιστρίου 49, λειτουργεί σε δύο βάρδιες, µε ωράριο πρωινής βάρδιας 8.00 π.µ µ.µ. και απογευµατινής από π.µ µ.µ. Μεταξύ µ.µ. και µ.µ. συγκαλείται η θεραπευτική οµάδα, στην οποία εκτός από τους ιατρούς και τους θεραπευτές συµµετέχουν και νοσηλευτές που έχουν αναλάβει ως πρόσωπα αναφοράς ένα µε δύο θεραπευόµενους. Ως Υπεύθυνος της Β Μονάδας υπηρετεί ο κ. Ε. Καφετζόπουλος, Νευρολόγος Ψυχίατρος µε αναπληρωτές τους Ψυχιάτρους κ.κ. Α. Κωνσταντόπουλο και Kapelli. Κατά τις δύο αυτοψίες που πραγµατοποίησε το Κλιµάκιο ελέγχου στη Β Μονάδα σε διαφορετικές ηµεροµηνίες παρόντες ήταν οι αναπληρωτές Υπεύθυνοι κ.κ. Α. Κωνσταντόπουλος και Kapelli. Το Προσωπικό που υπηρετεί στη Β Μονάδα Μακράς ιάρκειας Υποκατάστασης κατανέµεται ως εξής: Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Β Μονάδας Μακράς ιάρκειας κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Αναπληρωτές Υπεύθυνοι Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 2 Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 5 Ιατρός Παθολόγος ΠΕ 2 Ιατρός-Γενικής Ιατρικής ΠΕ 1 Φαρµακοποιός ΠΕ 2 Ψυχολόγος ΠΕ 8 Εκπαιδευτής ΠΕ 1 Θεραπευτής ΠΕ 1 Κοινωνιολόγος ΠΕ 1 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 6 Νοσηλευτής ΠΕ 1 Νοσηλευτής ΤΕ 13 ιοικ/κός Οικονοµικός Λογιστής ΠΕ 1 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου ΤΕ 4 Προγραµµατιστής Ε 1 Φύλακας ΤΕ 1 Φύλακας ΥΕ 3 Καθαρίστρια ΥΕ 1 Σύνολο 55 Η Β Μονάδα Μακράς ιάρκειας Υποκατάστασης υποδέχεται ασθενείς, οι οποίοι δεν µπορούν να αποτοξινωθούν, επιπροσθέτως το 1/3 των ασθενών της Β Μονάδας έχει συνοσηρότητα (ψυχοπαθολογία). Αυτά τα περιστατικά διαχέονται στους ψυχιάτρους της Μονάδας, οι οποίοι εξετάζουν τους ασθενείς, που έχουν αναλάβει, ανά εβδοµάδα ή ανά δεκαπενθήµερο. Κάθε ψυχίατρος εποπτεύει µια οµάδα θεραπευτών, η οποία απαρτίζεται από 3-4 ψυχολόγους και ένα Κοινωνικό Λειτουργό

46 Η αναλογία των θεραπευτών προς τους ασθενείς είναι 1:40. Οι θεραπευτές (Ψυχολόγοι, Θεραπευτής, Κοινωνικοί Λειτουργοί) θεωρούνται πρόσωπα αναφοράς για τους ασθενείς. Η επιλογή του χορήγησης υποκατάστατου γίνεται ανάλογα µε την περίπτωση του ασθενούς: Οι νέοι ασθενείς που δεν έχουν βαρύ ιστορικό κατευθύνονται στη βουπρενορφίνη, ενώ οι βαριές ψυχιατρικές περιπτώσεις και οι χρόνιοι χρήστες κατευθύνονται στη µεθαδόνη. Το πρόγραµµα συντήρησης που ακολουθείται σε γενικές γραµµές στη Β Μονάδα µετά την είσοδο του ασθενούς είναι: α) Μετά την διενέργεια των προβλεπόµενων εξετάσεων ο ασθενής συντάσσεται στο πρόγραµµα σταθεροποίησης, το οποίο έχει διάρκεια ηµέρες, β) σε συνεννόηση µε τον ψυχίατρο σταδιακά ξεκινάει η µείωση της δόσης και γ) καθόλη τη διάρκεια της χορήγησης ο ασθενής υποστηρίζεται από τον θεραπευτή του και υπόκειται σε έκτακτες ουροληψίες για την ανίχνευση οπιοειδών στην περίπτωση παράλληλης χρήσης. Η περιοδικότητα των εξετάσεων των ασθενών γίνεται ανά εξάµηνο. Το πρόγραµµα ουροληψιών γίνεται µε την τυχαιότητα του ηλεκτρονικού προγράµµατος ( smart 2k) και µπορεί να είναι ανά εβδοµάδα ανά δύο ή τρεις εβδοµάδες, ανά µήνα Οι καθαροί ελέγχονται ανά µήνα. Στις περιπτώσεις που ένας ασθενής προσέλθει στη Μονάδα σε στερητικό σύνδροµο ή τοξίκωση, ή µυρίζει αλκοόλ, επιτρέπεται να µην χορηγηθεί το υποκατάστατο και του ζητείται η ουροληψία. Από τους (725) θεραπευόµενους της Μονάδας µε µεθαδόνη στο πρόγραµµα Take Home έχουν ενταχθεί περί τους 350 θεραπευόµενους, οι οποίοι είναι εργαζόµενοι και στις έκτακτες ουροληψίες φαίνονται ότι είναι καθαροί. Ο αριθµός των χορηγούµενων ασθενών µε βουπρενορφίνη είναι από 18 έως 22. Το Παθολογικό Ιατρείο της Β Μονάδας Υποκατάστασης επισκέπτονται κατά µέσο όρο περί τους (20) ασθενείς ηµερησίως. Οι παθολόγοι διενεργούν εµβολιασµούς, πρωτογενή παθολογική εξέταση παραπεµπτικά προς ΚΥΕΠ για εξετάσεις, θεραπεία χρόνια ηπατίτιδας C, παρέχουν πρωτοβάθµια περίθαλψη (τραυµατισµοί, αποστήµατα, έλκη,κ.λ.π.) Ψυχοκινητική Υποστήριξη: Επισηµαίνεται ότι εξ αφορµής του αιτήµατος των Επιθεωρητών που διενήργησαν τον έλεγχο για την παροχή στατιστικών στοιχείων εκ µέρους των Θεραπευτών του προγραµµατισµού και της ηµερήσιας κίνησης συνεδριών θεραπευοµένων, διαπιστώθηκε ότι η εργασία των θεραπευτών δεν καταγράφεται µε τυποποιηµένο/οµοιογενή τρόπο, δεν είναι συστηµατοποιηµένη η δουλειά τους επί τη βάσει πρωτοκόλλων και δεν υπάρχει καµία αξιολόγηση του έργου τους. Σε κάποιες περιπτώσεις αναφέρθηκε σε απάντηση της µη διάθεσης των προαναφερόµενων στοιχείων ότι ενηµερώνεται ο φάκελος τους ασθενούς. α) ιαδικασία παραλαβής & ιαχείρισης της Μεθαδόνης: Προγραµµατισµός-Προµήθεια Υποκαταστάτων: Στη Β Μονάδα Μακράς ιάρκειας Υποκατάστασης υπηρετούν δύο φαρµακοποιοί, στην ευθύνη των οποίων είναι ο προγραµµατισµός, η παραλαβή και η παρακολούθηση της διάθεσής των για τις ανάγκες της Μονάδας. Το Φαρµακείο ζητά ανά τρίµηνο από το τµήµα Προµηθειών και Συµβάσεων του ΟΚΑΝΑ την έγκριση της προµήθειας Μεθαδόνης περίπου 400lt, για τα οποία εκδίδεται η αντίστοιχη απόφαση έγκρισης και παραλαµβάνονται σταδιακά σε µικρές ποσότητες από την Κ.Α.Υ. λόγω έλλειψης επαρκούς και ασφαλούς αποθηκευτικού χώρου. ιατηρείται αρχείο στο Φαρµακείο της Μονάδας µε αντίγραφα των σχετικών Υπουργικών αποφάσεων, καθώς και αρχείο αντιγράφων των αποδεικτικών παραλαβής

47 Για την παραλαβή της Μεθαδόνης συντάσσεται και υπογράφεται το σχετικό πρωτόκολλο παραλαβής από την αρµόδια επιτροπή και ακολουθεί η αποθήκευση του προϊόντος στα χρηµατοκιβώτια της Μονάδας. β) Προετοιµασία φιαλών για το µηχάνηµα χορήγησης της Μεθαδόνης: Ανάλογα µε τις καθηµερινές ανάγκες της µονάδας και τη χωρητικότητα των χρηµατοκιβωτίων προετοιµάζονται οι πλαστικές 4λιτρες φιάλες. Καθηµερινά καταγράφονται σε έντυπο ζύγισης τα στοιχεία. Παρακολούθηση της διαδικασίας χορήγησης: Καθηµερινή παρακολούθηση της διαδικασίας από τους σταθµούς χορήγησης (µηχανήµατα SMART). Σε περίπτωση βλάβης η χορήγηση του υποκατάστατου γίνεται µε χειροκίνητο τρόπο από τον φαρµακοποιό ή σε περίπτωση απουσίας του από τον ιατρό. Γίνεται παρακολούθηση της αναφοράς κίνησης φιαλών. Συλλογή του κατάλοιπου κάθε φιάλης, ογκοµέτρηση αυτού και σε τακτά χρονικά διαστήµατα µετάγγιση των συλλεγχθέντων καταλοίπων στην τρέχουσα φιάλη. Κάθε σχετική πράξη καταγράφεται στο βιβλίο συµβάντων. Τήρηση αρχείου ηµερήσιων καταστάσεων κατανάλωσης Μεθαδόνης: Οι σχετικές καταστάσεις θεωρούνται στην οικεία Νοµαρχία και ελέγχονται οι καθηµερινές εκτυπώσεις. Τηρείται αρχείο ηµερήσιας κατανάλωσης. Απόδοση απολογιστικών στοιχείων: Τηρούνται Απολογισµοί Ισολογισµοί και τριµηνιαίες καταστάσεις διάθεσης της Μεθαδόνης. γ) ιαδικασία διαχείρισης της Βουπρενορφίνης: Προγραµµατισµός-Προµήθεια του υποκατάστατου της Βουπρενορφίνης: Οι φαρµακοποιοί της Μονάδας επικοινωνούν µε το τµήµα Προµηθειών και Συµβάσεων του ΟΚΑΝΑ για τον προγραµµατισµό της προµήθειας της Βουπρενορφίνης από τις εταιρείες εµπορίας του προϊόντος. Ο προγραµµατισµός της προµήθειας γίνεται για ένα εικοσαήµερο, αφενός λόγω έλλειψης επαρκούς και ασφαλούς αποθηκευτικού χώρου στη Μονάδα και αφετέρου λόγω του µικρού αριθµού χορηγουµένων µε το υποκατάστατο αυτό. ιατηρείται αρχείο στο Φαρµακείο των αιτήσεων προς το Τµήµα Προµηθειών & Συµβάσεων του ΟΚΑΝΑ. Παραλαβή δισκίων Βουπρενορφίνης(Prenorvine), Βουπρενορφίνης και Ναλοξόνης (Suboxone): ιενεργείται καταµέτρηση της παραληφθείσας ποσότητας, υπογράφεται το σχετικό τιµολόγιο του δελτίου αποστολής από την αρµόδια επιτροπή και διαβιβάζεται στις Κεντρικές υπηρεσίες του ΟΚΑΝΑ. Η παραληφθείσα ουσία αποθηκεύεται στο χρηµατοκιβώτιο της Μονάδας. Τήρηση αρχείου ιατρικών εντολών: Τηρείται ειδικό αρχείο µε αντίγραφα των ιατρικών εντολών. Παρακολούθηση της διαδικασίας χορήγησης: ιενεργείται καθηµερινός έλεγχος και καταµέτρηση της χορηγούµενης ποσότητας. Τήρηση αρχείου ηµερήσιων καταστάσεων κατανάλωσης Μεθαδόνης:Οι σχετικές καταστάσεις θεωρούνται στην οικεία Νοµαρχία και ελέγχονται οι καθηµερινές εκτυπώσεις. Τηρείται αρχείο ηµερήσιας κατανάλωσης. Απόδοση απολογιστικών στοιχείων: Τηρούνται Απολογισµοί Ισολογισµοί και τριµηνιαίες καταστάσεις διάθεσης της Βουπρενορφίνης. Τα απολογιστικά στοιχεία κρατώνται σε excel, αφού έχει καταργηθεί ο ιατρικός φάκελος που ήταν σε ισχύ προκειµένου να ισχύσει το πρόγραµµα του νέου ιατρικού φακέλου

48 δ) Επικουρική χορήγηση ψυχοφαρµάκων: 1. Στο φαρµακείο της Μονάδας δεν υπάρχει απόθεµα λοιπών ψυχοφαρµάκων. Η προµήθεια των απαιτούµενων κατά περίπτωση ψυχοφαρµάκων πραγµατοποιείται µε διαβίβαση σχετικής αίτησης προµήθειας προς το τµήµα Προµηθειών και Συµβάσεων του ΟΚΑΝΑ ανάλογα µε τις τρέχουσες ανάγκες της Μονάδας. Το αίτηµα εγκρίνεται από τις Κεντρικές Υπηρεσίες και η προµήθεια γίνεται από Ιδιωτικό Φαρµακείο σε τιµές λιανικής πώλησης. 2. Στο φαρµακείο της Μονάδας φυλάσσονται τα ανωτέρω φάρµακα των ασθενών µε συνυπάρχουσα ψυχική νόσο για τους οποίους υπάρχει υποψία κακής συµµόρφωσης στην λήψη των απαραίτητων για αυτούς ψυχοφαρµάκων. Όσοι από αυτούς δεν έχουν βιβλιάριο υγείας δηλ δεν καλύπτονται από ασφαλιστικό φορέα, καλύπτονται από το απόθεµα της Μονάδας. Η χορήγηση της ηµερήσιας δοσολογίας πραγµατοποιείται από τους νοσηλευτές. 3. Στο φαρµακείο της Μονάδας οι ιατρικές εντολές φυλάσσονται τηρώντας ειδικό αρχείο ιατρικών εντολών. Οι εντολές αυτές είναι διαθέσιµες σε κάθε ζήτηση. Από τους φαρµακοποιούς της Μονάδας επισηµάνθηκε ότι: Ουδέποτε εκλήθησαν από την Κεντρική Υπηρεσία του ΟΚΑΝΑ οι φαρµακοποιοί των Μονάδων για την σύνταξη προδιαγραφών των υποκαταστάτων των φαρµάκων σχετικά µε α) την συσκευασία του φαρµάκου, β) σήµανση εξωτερικά, γ) ηµεροµηνία λήξης (ο ΙΦΕΤ δίνει ετήσια ηµεροµηνία λήξης, ενώ άλλη εταιρεία µπορεί να δώσει διετή ηµεροµηνία λήξης, κ.λ.π.). ε)έλεγχος ωραρίου λειτουργίας Β Μονάδας Υποκατάστασης Μακράς ιάρκειας: Η Β Μονάδας Υποκατάστασης Μακράς διάρκειας λειτουργεί σε δύο βάρδιες µε ωράριο πρωινής βάρδιας 8.00 π.µ µ.µ. και απογευµατινής από π.µ µ.µ. και το Σάββατο και την Κυριακή από 8.00 π.µ µ.µ., σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία του Ο.ΚΑ.ΝΑ. ιενεργήθηκε συγκριτικός έλεγχος στις Καταστάσεις Παρουσιών του Προσωπικού (προσέλευση και αποχώρηση) για ένα τετράµηνο του έτους 2010 και διαπιστώθηκε ότι : 1. Στους (59) υπηρετούντες που υπογράφουν τις καταστάσεις παρουσίας συµπεριλαµβάνονται και οι φύλακες της Μονάδας. 2. Από τον αριθµό παρουσιών της πρωινής και της απογεµατινή βάρδια, ο οποίος διαφοροποιείται από µέρα σε µέρα προκύπτει ότι δεν έχει προσδιοριστεί σταθερός αριθµός υπαλλήλων που αντιστοιχεί σε κάθε βάρδια. 3. Κατά τον µήνα Ιούλιο τα ποσοστά παρόντων της πρωινής βάρδιας ανέρχονται στο 48%, για τον µήνα Αύγουστο στο 30%, για τον µήνα Σεπτέµβριο 55% και για τον µήνα Οκτώβριο 56%, µε γενικό µέσο όρο επί του συγκεκριµένου δείγµατος 47% 4. Κατά τον µήνα Ιούλιο τα ποσοστά παρόντων της απογευµατινής βάρδιας ανέρχονται στο 84%, για τον µήνα Αύγουστο στο 82%, για τον µήνα Σεπτέµβριο 84% και για τον µήνα Οκτώβριο 85%, µε γενικό µέσο όρο επί του συγκεκριµένου δείγµατος 73 %. 5. Από τα ανωτέρω στοιχεία προκύπτει επικάλυψη (3-4) ωρών στα ωράρια λειτουργίας της πρωινής και απογευµατινής βάρδιας

49 Προς επίρρωση των ανωτέρω ευρηµάτων παραπέµπουµε στα πρακτικά της υπ αριθµ. 4/ συνεδρίασης του.σ. του Ο.ΚΑ.ΝΑ. σύµφωνα µε τα οποία ο Προϊστάµενος της ιεύθυνσης Εφαρµογής Προγραµµάτων κ. Χ. Κόκκορης ενηµερώνει τα µέλη του.σ. για το πρόβληµα της µη τήρησης του ωραρίου και συγκεκριµένα αναφέρονται τα εξής : «οι ώρες λειτουργίας έχει προταθεί να είναι από 1-9 το απόγευµα. Αυτές θα είναι οι επίσηµες ώρες λειτουργίας. Είθιστε το ωράριο, για να τα λέµε τα πράγµατα όπως είναι, να ναι µικρότερο. Κατά τις 7, κατά τις 8 θα φεύγει το προσωπικό». Το θέµα του ωραρίου των Μονάδων απασχόλησε το.σ του ΟΚΑΝΑ στη 12 η συνεδρίαση/ Από το Απόσπασµα Πρακτικού της εν λόγω συνεδρίασης προκύπτει ότι ο Υπεύθυνος της Β Μονάδας Μακράς ιάρκειας υπέβαλλε πρόταση για την ενοποίηση των δύο ωραρίων λειτουργίας, η οποία έγινε αποδεκτή από το.σ. και το νέο ωράριο που θα ισχύει από θα είναι από τις 8:00 π.µ. έως 16:00 µ.µ. Στην ίδια απόφαση εγκρίθηκε η λειτουργία κατά το Σάββατο, την Κυριακή και Αργίες από τις 9:00 π.µ. έως τις 14:00 µ.µ των Μονάδων µεθαδόνης της Αθήνας: Α Μονάδα Βραχείας Υποκατάστασης, Β Μονάδα Μακράς ιάρκειας, Μονάδα Βραχείας ιάρκειας (Πειραιά ), Μονάδα Υποκατάστασης µε το αντίστοιχο Προσωπικό και από τις 9:00 π.µ. έως τις 14:30 µ.µ. οι Μονάδες: Α Μονάδα Υποκατάστασης Θεσ/νίκης, Β Μονάδα Υποκατάστασης Θεσ/νίκης και Γ Μονάδα Υποκατάστασης Θεσ/νίκης µε το αντίστοιχο Προσωπικό. Επισηµαίνεται ότι µε την εν λόγω απόφαση του.σ. ενώ το προσωπικό σε µια βάρδια αυξάνεται ο αριθµός των θεραπευοµένων παραµένει σταθερός. Για τις Μονάδες βουπρενορφίνης αποφασίστηκε ότι θα λειτουργούν εκτάκτως Σάββατο, Κυριακή και Αργίες αν υπάρχουν εισαγωγές. Επ αυτού επισηµαίνεται ότι τα αναφερόµενα περιστατικά εισαγωγής µε την αντίστοιχη υπερωριακή απασχόληση δεν εµπίπτουν στις επείγουσες περιπτώσεις η δε βουπρενορφίνη έχει µεγάλο χρόνο δράσης ώστε να καλύπτονται οι αργίες κα τα Σαββατοκύριακα. Η αναφερόµενη ανάγκη εισαγωγών κατά το Σάββατο, την Κυριακή και αργίες αναµένεται να προκαλέσει αύξηση του µισθολογικού κόστους µε την διατήρηση της καταβολής υπερωριακής απασχόλησης. Κατ εκτίµηση των στοιχείων δεν υφίσταται παρόµοια ανάγκη, το µόνο που απαιτείται είναι ο καλύτερος προγραµµατισµός εισαγωγών, αφού τα περιστατικά που αντιµετωπίζουν οι Μονάδες δεν είναι οξέα και επείγοντα περιστατικά. Επισηµαίνεται ότι τα προαναφερόµενα ευρήµατα της επικάλυψης του ωραρίου ετέθησαν προφορικά υπόψη της ιοίκησης του Ο.ΚΑ.ΝΑ. κατά την διάρκεια του ελέγχου και αντί να αναληφθούν διορθωτικές πρωτοβουλίες, ελήφθη η προαναφερόµενη υπ αριθµ.12/ απόφαση, χωρίς να προβλέπεται ταυτόχρονα ο διπλασιασµός τουλάχιστον των θεραπευοµένων. στ)προβλήµατα Κτιριακών εγκαταστάσεων: Στο βιβλίο λογοδοσίας στις ο Τεχνικός ασφαλείας καταγράφει την κτιριακή κατάσταση και τα προβλήµατα που προκύπτουν από αυτή την κατάσταση, ως εξής: «Το προσωπικό αναφέρει ότι στον 3 ο όροφο στα γραφεία οι οροφές έχουν ρωγµές και υγρασία µε αποτέλεσµα εισροή νερών στους χώρους. Πολλές σανίδες στα πατώµατα έχουν ξεκολλήσει µε κίνδυνο να προκληθεί ατύχηµα. Στην κουζίνα του 3 ου ορόφου υπάρχει ντουλάπι στηριγµένο στον τοίχο έχει γείρει µε κίνδυνο να πέσει. Στον τοίχο εξωτερικά του µπαλκονιού υπάρχει ρωγµή από τον σεισµό. Στον 1 ο και 2 ο όροφο συµβαίνουν τα ίδια όπως στον 3 ο όροφο. Η εξωτερική σκάλα του διαδρόµου σε κάποιο τµήµα της δεν διαθέτει κουπαστή»

50 Στις ο Τεχνικός ασφαλείας καταγράφει: «Αναφέρεται ότι δεν έχει γίνει καµία διορθωτική ενέργεια εκ µέρους του Ο.ΚΑ.ΝΑ. για την αποκατάσταση των ζηµιών». Στις ο τεχνικός ασφαλείας αναφέρει: «Το κτίριο παρουσιάζει σοβαρά προβλήµατα. Υπάρχει πρόβληµα στην στατικότητα του κτιρίου και εµφανή σηµεία ρωγµώσεων µε διείσδυση υγρασίας. Οι πίνακες ηλεκτρισµού χρειάζεται να αντικατασταθούν. Αποτέλεσµα του διαχωρισµού των χώρων είναι η δηµιουργία µικρών γραφείων. Ο ανελκυστήρας δεν πρέπει χρησιµοποιείται λόγω κακής κατάστασης. Πρέπει να επισκευασθεί η εσωτερική σκάλα του κτιρίου. Τα δάπεδα του 3 ου ορόφου είναι κατεστραµµένα και επικίνδυνα στην βάδιση». Στις ο τεχνικός ασφαλείας επαναλαµβάνει τις παρατηρήσεις των προηγουµένων ηµεροµηνιών

51 Η. ΜΟΝΑ Α ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΙΑΡΚΕΙΑΣ (ΜΒ ) ΠΕΙΡΑΙΑ Η Μονάδα Βραχείας ιάρκειας λειτουργεί στον Πειραιά επί της οδού Νοταρά από το έτος Υπεύθυνος της Μονάδας Υποκατάστασης είναι ο κ. Κων/νος Κοκκώλης, Ψυχίατρος. Το ανθρώπινο υναµικό της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας κατανέµεται ως εξής: Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας Πειραιά κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Αναπληρωτής Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 2 Ιατρός Παθολόγος ΠΕ 1 Φαρµακοποιός ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 6 Κοινωνικός Επιστήµονας ΠΕ 1 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 3 Νοσηλευτής ΠΕ 4 Νοσηλευτής ΤΕ 2 /κός Οικονοµικός Λογιστής ΤΕ 1 /κοί Υπάλληλοι ΠΕ 1 /κοί Υπάλληλοι Ε 1 Προγραµµατιστής Πληροφορικής Ε 1 Φύλακας ΥΕ 2 Καθαρίστρια ΥΕ 2 Σύνολο 30 Η αναλογία θεραπευτών προς θεραπευόµενους, σύµφωνα µε τον Υπεύθυνο της Μονάδας είναι (1) προς (25) και η αναλογία ιατρών προς θεραπευοµένους (1) προς (60). Οι θεραπευτές θεωρούνται πρόσωπα αναφοράς και οι συνεδρίες που λαµβάνουν χώρα είναι µία φορά την εβδοµάδα ανά ασθενή. Αυτοί παραπέµπουν τους ασθενείς και συνεργάζονται µε τον ψυχίαρο ή τον παθολόγο κατά περίπτωση. Το στάδιο σταθεροποίησης η διάρκεια (2) εβδοµάδες, ενώ σε δύσκολες περιπτώσεις µπορεί να φθάσει και τους δύο (2) µήνες. Σε κάθε θεραπεία εξάρτησης όταν διακόπτεται η θεραπεία χορήγησης φαρµάκων αρχίζει η θεραπεία συντήρησης. Η χορήγηση µεθαδόνης, σύµφωνα µε τον Υπεύθυνο της Μονάδας, θεωρείται ότι βελτιώνει σε ποσοστό 30-50% τους δείκτες υγείας των ασθενών. Από τον Υπεύθυνο της Μονάδας αναφέρθηκε ότι η Μονάδα Βραχείας ιάρκειας του Πειραιά και η Α Μονάδας Βραχεία ιάρκειας της Αθήνας θεωρούνται Μονάδες που λειτουργούν µε αυστηρό πλαίσιο, διότι δεν επιδεικνύουν ανοχή στην παράλληλη χρήση. Ε[ισηµαίνεται ότι παλαιότερα στην 3 η υποτροπή απέβαλλαν τους θεραπευόµενους από το Πρόγραµµα Υποκατάστασης, σήµερα τους αποβάλλουν στις (12) υποτροπές κατ έτος.

52 Οι θεραπευόµενοι της Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Πειραιά εισέρχονται µε βάση την λίστα αναµονής του ΚΥΕΠ µε κριτήριο την δηλωθείσα διεύθυνση διαµονής (Πειραιάς) των χρηστών. Κατά την φάση εισαγωγής των ασθενών στην Μονάδα διενεργούνται οι αιµατολογικοί, ακτινολογικοί ιολογικοί έλεγχοι και πραγµατοποιούνται οι εµβολιασµοί. Κάθε έξι (6) µήνες πρέπει να γίνονται αιµοληψίες στο Κέντρο Άµεσης Βοήθειας, παρατηρείται όµως, σύµφωνα µε την εκτίµηση του Παθολόγου της Μονάδας κ. Α. Τσαντήλα, χαµηλό ποσοστό συµµόρφωσης των ασθενών. Η Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Πειραιά εξυπηρετούσε την 1 η (279) θεραπευόµενους και στις (218) θεραπευόµενοι, ενώ Βιβλιάρια Υγείας διέθεταν στις (159) άτοµα. Ο αριθµός των θεραπευοµένων στους ενδιάµεσους µήνες παρουσίασε σηµαντική διακύµανση από µήνα σε µήνα., ενώ δύο (2) ασθενείς απεβίωσαν. Η πτωτική πορεία των εξυπηρετούντων ατόµων δικαιολογείται από την µείωση του προσωπικού. Την 22 α (ηµεροµηνία ελέγχου) στην Μονάδα Υποκατάστασης χορηγήθηκε Μεθαδόνη σε (174) ασθενείς και Βουπρενορφίνη σε (29) ασθενείς. Στο Πρόγραµµα Take Home είναι ενταγµένοι (50) θεραπευόµενοι. Με το πρόγραµµα διενέργειας ουροληψιών η Μονάδας Υποκατάστασης ελέγχει τις ενδεχόµενες υποτροπές των θεραπευοµένων. Στοιχεία Ουροληψιών έτους 2009 Συνολικός Αριθµός ειγµάτων Αριθµός Εξετάσεων Ποσοστό Αρνητικά ,8% 2. Θετικά σε οπιοειδή ,57% 3. Θετικά σε βενζοδιαζεπίνες ,42% 4. Θετικά σε Κοκαΐνη 675 4,10% 5. Θετικά σε Κάνναβη ,93% Σηµεία Υποτροπής των Θεραπευοµένων Στρατηγική Αντιµετώπισης Ενδεχόµενης Υποτροπής εκ µέρους των Θεραπευοµένων Αλλαγές στην συµπεριφορά Να αποµακρύνει την εκδηλωµένη επιθυµία Αλλαγές στις στάσεις Να διατηρεί την ψυχραιµία Αλλαγή στα συνθήµατα και στην διάθεση Σε περίπτωση χαλάρωσης να προσπαθήσει να ξανασκεφθεί τους αρχικούς λόγους για την αποµάκρυνση του από τις ουσίες Αλλαγές στις σκέψεις. Να αναθεωρήσει την κατάσταση που τον οδήγησε να χαλαρώσει Να απαλλαγή από τις ουσίες και τα ερεθίσµατα που τον συνδέουν µε την συνήθεια της εξάρτησης Να ζητήσει βοήθεια Έλεγχος Παθολογικού Ιατρείου: Κατά τον έλεγχο που διενεργήθηκε στο Παθολογικό ιατρείο της Μονάδας διαπιστώθηκε ότι δεν τηρείτο Βιβλίο Ασθενών, στο οποίο να φαίνεται η ηµερήσια κίνηση των προσερχοµένων. Από τον Ιατρό Παθολόγο της Μονάδας ετέθη το πρόβληµα της σφραγίδας, της συνταγογράφησης και των παραπεµπτικών των ιατρών του Ο.ΚΑ.ΝΑ. Οι θεραπευόµενοι της

53 Μονάδας κατευθύνονται στο «ΤΖΑΝΕΙΟ» Νοσοκοµείο κι εκεί τους παραπέµπουν στον ιατρό του Νοσοκοµείου να τους ξαναεξετάσει για να συνταγογραφήσει εκ νέου. Στα Φαρµακεία των Νοσοκοµείων συνήθως τους διώχνουν. Με το Νοσοκοµείο «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» έχουν την καλύτερη συνεργασία, γι αυτό και τους παραπέµπουν εκεί άτυπα, όπου και εξυπηρετούνται στα εξωτερικά ιατρεία και στο Φαρµακείο. Προκύπτει το ερώτηµα γιατί οι θεραπευόµενοι του Ο.ΚΑ.ΝΑ. θα πρέπει να κατευθύνονται για εξετάσεις και φάρµακα στο Νοσοκοµείο «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟ» και όχι στην ΜΑΒΥ. Έλεγχος Φαρµακείου: Από τον έλεγχο που πραγµατοποιήθηκε στο Φαρµακείο της Μονάδας διαπιστώθηκε ότι τηρούνται οι σχετικές εγκύκλιοι, οι τριµηνιαίες καταστάσεων απολογιστικών στοιχείων κατανάλωσης φαρµάκων, αρχείο αποφάσεων παραγγελίας & έγκρισης Μεθαδόνης. Οι σχετικές τριµηνιαίες αποφάσεις είναι για 180 lt Μεθαδόνης. Παρακολουθείται από τον Φαρµακοποιό της Μονάδας η διακίνηση, η ηµερήσια κατανάλωση της µεθαδόνης, το υπόλοιπο, η ενηµέρωση της αποθήκης, ο απολογισµός. Για την βουπρενορφίνη, επειδή δεν υπάρχει η διαδικασία της έκδοσης απόφασης, όπως ισχύει για την µεθαδόνη, η παραγγελία του φαρµάκου γίνεται προς το Τµήµα Προµηθειών & Συµβάσεων του ΟΚΑΝΑ και η ποσότητα παραλαµβάνεται εντός µίας εβδοµάδας. Για την προµήθεια των λοιπών φαρµάκων ισχύει η σχετική εγκύκλιος του ΟΚΑΝΑ µε την συνηµµένη λίστα των εγκεκριµένων φαρµάκων από τον Οργανισµό, ωστόσο δεν κάνουν χρήση, το τελευταίο εξάµηνο δεν έχουν προβεί σε παραγγελία οιουδήποτε φαρµάκου. Στη Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Πειραιά υπάρχουν λίγοι ασθενείς που έχουν συνοσηρότητα και συγκεκριµένα έχουν µόνο πέντε (5) ασθενείς µε βαριά κατάθλιψη ή σχιζοφρένεια, για τους οποίους επιβλέπουν οι ίδιοι την φαρµακευτική αγωγή, από τους υπόλοιπους, όσοι έχουν κάποιο πρόβληµα τα παίρνουν οι ίδιοι µέσω του ασφαλιστικού τους φορέα. Θεραπευτικό Πρόγραµµα: Ωράριο χορήγηση : 9.00 π.µ και µ.µ µ.µ. Σύγκλιση θεραπευτικής Οµάδας κάθε µέρα π.µ µ.µ. Η Μονάδα Βραχείας ιάρκειας Πειραιά θεραπευτικά, όπως και η Α Μονάδα Βραχείας ιάρκειας της Αθήνας στοχεύουν στην αλλαγή συµπεριφοράς των θεραπευοµένων (οι πυλώνες που θεωρούν ότι πρέπει να δίδεται έµφαση είναι η εκπαίδευση, η στέγαση και η εργασία των θεραπευοµένων ). Οργάνωση Θεραπευτικών Οµάδων Α Φάση Οµάδες Αριθµός Θεραπευοµένων Νέα Μέλη Οµάδα Σταθεροποίησης 62 Οµάδα Ενηµέρωσης 48 Οµάδα Κινητοποίησης 46 Β Φάση Οµάδα Θετικής Ενέργειας 12 Οµάδα Αποτοξίνωσης 7 Οµάδα Αντίδρασης Στην Άποψη 8 Οµάδα Υποστήριξης Γονέων 12 Οµάδα Ενηµέρωσης

54 Επανεισαχθέντα Μέλη Οµάδες Αριθµός Θεραπευοµένων Οικογενειακές Συναντήσεις (Συµβουλευτικού Τύπου) 82 Γιόγκα 9 Κινηµατογραφική Λέσχη 8 Λοιπές δραστηριότητες: Το εσωτερικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα της Μονάδας ορίζεται από τον Σεπτέµβριο µέχρι τον Ιούλιο του επόµενου έτους. Για το έτος 2009 πραγµατοποιήθηκαν (10) προγράµµατα µε ηµέρα αναφοράς Τρίτη και (5) προγράµµατα µε ηµέρα αναφοράς Πέµπτη. Κατά το έτος 2009 στην Μονάδα εκπαιδεύθηκαν (3) φοιτήτριες Κοινωνικής Εργασίας και (7) φοιτήτριες Ψυχολογίας. Το προσωπικό παρακολούθησε συνέδρια και ηµερίδες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εξωτερικές δράσεις: Κατ οίκον επισκέψεις θεραπευοµένων : (5) επισκέψεις Επίσκεψη στην κοινότητα Σαλαµίνα : (1) επίσκεψη Παρακολούθηση θεατρικών παραστάσεων : (4) φορές : (22) θεραπευόµενοι ιάθεση εισιτηρίων για θεατρικές παραστάσεις : (90) θεραπευόµενοι Πραγµατοποιήθηκε δειγµατοληπτικός συγκριτικός έλεγχος στις καταστάσεις παρουσίας του Προσωπικού της Μονάδας του Πειραιά για το χρονικό διάστηµα Απριλίου Σεπτεµβρίου 2010 και οι διαπιστώσεις καταγράφονται αναλυτικά στο Κεφάλαιο Ζ.6. που αναφέρεται στη Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης Πειραιά

55 Ζ.6. Α ΜΟΝΑ Α ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑ Η Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης Πειραιά λειτουργεί στον Πειραιά επί της οδού Νοταρά 106 στο ίδιο κτήριο που λειτουργεί και η Μονάδα Βραχείας ιάρκειας. Υπεύθυνος της Μονάδας Υποκατάστασης είναι ο κ. Κων/νος Μπίτας, Ψυχίατρος. Το ανθρώπινο υναµικό της Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης Πειραιά κατανέµεται ως εξής: Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης Πειραιά κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Αναπληρωτής Υπεύθυνος Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Θεραπευτής - Ψυχολόγος ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 4 Κοινωνικός Λειτουργός ΠΕ 2 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 2 Νοσηλευτής ΠΕ 1 Νοσηλευτής ΤΕ 4 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου Ε 2 Φύλακας Ε 1 Φύλακας ΥΕ 1 Σύνολο 30 Το ωράριο λειτουργίας της Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης Πειραιά είναι από τις 13:00 µ.µ. έως τις 21:00 µ.µ. και Σάββατο και Κυριακή, όταν έχουν εισαγωγές από τις 9:00 έως τις 15:00 µ.µ. Πραγµατοποιήθηκε δειγµατοληπτικός συγκριτικός έλεγχος στις καταστάσεις παρουσίας του Προσωπικού και των δύο Μονάδων του Πειραιά για το χρονικό διάστηµα Απριλίου Σεπτεµβρίου 2010 και διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα: 1. Το ωράριο λειτουργίας της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας (πρωινή βάρδια) από την ευτέρα έως την Παρασκευή είναι 8:00 π.µ. έως 16:00 µ.µ. και το Σάββατο & την Κυριακή από 9:00 π.µ. έως 15:00 µ.µ. Ενώ από την Κεντρική Υπηρεσία του Ο.ΚΑ.ΝΑ. αναφέρεται επισήµως το προαναφερόµενο ωράριο λειτουργίας, εν τούτοις στην Μονάδα Βραχείας ιάρκειας ( πρωινή βάρδια) από τους (33) υπηρετούντες υπαλλήλους οι (30) υπάλληλοι απασχολούνται τις πρωινές ώρες και (3) υπάλληλοι απασχολούνται το απόγευµα, παρόλο που στον ίδιο χώρο λειτουργεί το απόγευµα η Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας (απογευµατινή βάρδια). 2. Το ποσοστό παρουσίας του προσωπικού της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας (πρωινή βάρδια) κατά τον µήνα Απρίλιο κυµαίνεται από 23% έως 66%, τον µήνα Μάιο από 26% έως 66%, τον µήνα Ιούνιο από 43% έως 73%, τον µήνα Ιούλιο από 33% έως 53%, τον µήνα Αύγουστο από 13% έως 60%, τον µήνα Σεπτέµβριο από 43% έως 73%.Στην απογευµατινή

56 βάρδια το ποσοστό παρουσίας των υπαλλήλων κυµαίνεται από 0% έως 100% (δηλαδή κατά περίπτωση σ αυτή τη βάρδια απουσιάζουν από ένας έως και οι τρεις). 3. Ο Υπεύθυνος της Μονάδας κ. Κ. Κόκκωλης για µεγάλα χρονικά διαστήµατα απουσιάζει από την Μονάδα. Οι Γενικές συνελεύσεις προγραµµατίζονται πρωινές ώρες και τις ηµέρες αυτές ο µεγαλύτερος αριθµός των υπαλλήλων απέχουν της εργασίας. Έκαναν χρήση της άδειας «Burn Out» όλοι εντός του µηνός Μαΐου. 4. Στην Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης Πειραιά (απογευµατινή βάρδια) υπηρετούν (21) υπάλληλοι. ειγµατοληπτικά ελέγχθηκαν οι παρουσίες των υπαλλήλων κατά τους µήνες Απρίλιο, Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο και Σεπτέµβριο Από τον συγκριτικό έλεγχο διαπιστώθηκαν τα ακόλουθα: 5. Το ποσοστό παρουσίας του προσωπικού στην Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας κατά τον µήνα Απρίλιο κυµαίνεται από 41% έως 100%, τον µήνα Μάιο από 41% έως 90%, τον µήνα Ιούνιο από 43% έως 90%, τον µήνα Ιούλιο από 28% έως 90%, τον µήνα Αύγουστο από 33 έως 90%, τον µήνα Σεπτέµβριο από 62% έως 85%. 6. Στην σύγκριση των ωραρίων µεταξύ των δύο Μονάδων η Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας (απογευµατινή βάρδια) φαίνεται να είναι περισσότερο συνεπής. Στην Μονάδα αυτή οι υπάλληλοι έχουν κάνει χρήση των αδειών «Burn Out» κατά τον µήνα Αύγουστο και τον µήνα Μάιο µήνες (σε εορταστική περίοδο ). Η αποχή για τις Γενικές Συνελεύσεις είναι µικρή σε αντίθεση µε την Μονάδα Βραχείας ιάρκειας (πρωινή βάρδια) που τα ποσοστά απουσίας παρουσιάζονται µεγάλα. Στις καταστάσεις των παρουσιών του προσωπικού διαπιστώνεται η «καταγραφή χορήγησης άδειας Γενικού», σ αυτή την κατηγορία αδείας έχει χορηγηθεί σε όλο το προσωπικό 10 επιπλέον ηµέρες άδεια για το έτος Τα ποσοστά απουσίας της Μονάδας Βραχείας ιάρκειας είναι κατά πολύ µικρότερα από τα αντίστοιχα ποσοστά Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας. 8. Εξ όλων των ανωτέρω στοιχείων επισηµαίνεται ότι στον ίδιο χώρο οι δύο Μονάδες κάνουν χρήση της υπάρχουσας υποδοµής. Εκ των ωραρίων προκύπτει ότι υπάρχει αλληλοεπικάλυψη επί των ωρών εργασίας µε αποτέλεσµα καµία Μονάδα να µην λειτουργεί σε πλήρες ωράριο. 9. Επιπλέον σύµφωνα µε τις προφορικές µαρτυρίες υπηρετούντων υπαλλήλων καταστρατηγείται το ωράριο της Α Μονάδας Ολοκληρωµένης Θεραπείας Υποκατάστασης από τις 13:00 µ.µ. έως τις 21:00 µ.µ., δεδοµένου του ότι µετά τις 19:00 µ.µ. κλείνει η Μονάδα. 10. Επίσης από τα παρουσιολόγια των υπαλλήλων δεν προκύπτει απασχόληση των υπαλλήλων κατά το Σάββατο και την Κυριακή και αργίες. Ερευνητέο είναι από την Κεντρική Υπηρεσία του Ο.ΚΑ.ΝΑ. αν έχουν καταβληθεί υπερωριακή απασχόληση για αυτό το διάστηµα στους υπαλλήλους των δύο Μονάδων. 11. Η αναφερόµενη ανάγκη εισαγωγών κατά το Σάββατο και την Κυριακή υποκρύπτει σκοπιµότητα καταβολής υπερωριακής απασχόλησης. Κατ εκτίµηση των στοιχείων δεν υφίσταται παρόµοια ανάγκη, το µόνο που απαιτείται είναι ο καλύτερος προγραµµατισµός εισαγωγών, αφού τα περιστατικά που αντιµετωπίζουν οι Μονάδες δεν είναι οξέα και επείγοντα περιστατικά

57 Ζ.7. ΜΟΝΑ Α ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ (ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΣΩΤΗΡΙΑ) Η Μονάδα Υποκατάστασης ξεκίνησε την λειτουργία της επί της οδού Σοφοκλέους 48 στην Αθήνα από το έτος 2003 µε δυναµικότητα υποστήριξης αρχικά (150) ασθενών. Σύµφωνα µε το υπ αριθµ. Πρωτ. 1057/ έγγραφο του Υπευθύνου της Μονάδας σχετικά µε τη ανάπτυξη της δυναµικότητας της Μονάδας αναφέρονται τα ακόλουθα στοιχεία: Κατά το έτος 2007 το Πρόγραµµα υποκατάστασης µεθαδόνης παρακολούθησαν (393) άτοµα, το έτος 2008 το Πρόγραµµα υποκατάστασης µεθαδόνης παρακολούθησαν (387) άτοµα και το Πρόγραµµα βουπρενορφίνης (28) άτοµα, ενώ κατά το έτος 2009 το Πρόγραµµα υποκατάστασης µεθαδόνης παρακολούθησαν (369) άτοµα και το Πρόγραµµα βουπρενορφίνης (76) άτοµα. Για ιστορικούς λόγους αναφέρεται ότι µετά την διενέργεια των Ολυµπιακών Αγώνων του 2004 γιγαντώθηκε το πρόβληµα της επιβάρυνσης του Κέντρου της Αθήνας εξαιτίας της αθρόας συσσώρευσης των λαθροµεταναστών, της ανεξέλεγκτης διακίνησης ναρκωτικών ουσιών και του παρεπόµενου φαινοµένου της χρήσης σε κοινή θέα, της έκρηξης του παραεµπορίου και της πορνείας στις οδούς Μενάνδρου Γερανίου - Σοφοκλέους. Επιπροσθέτως εντάθηκαν οι διαµαρτυρίες των κατοίκων και επαγγελµατιών της περιοχής και οι διαµαρτυρίες του ήµου Αθηναίων µε αίτηµα την αποµάκρυνση της Μονάδας από το Κέντρο της Αθήνας. Στις υπ αριθµ. Πρωτ. 299/ και 363/ επιστολές των Εργαζοµένων της Μονάδας προς τον Πρόεδρο του.σ. του ΟΚΑΝΑ, τον Γενικό /ντή, τον /ντή Εφαρµογής Προγραµµάτων και τον Σύλλογο Εργαζοµένων ενηµερώνουν για περιστατικά έντονης βίας και αιµατηρές συµπλοκές που έλαβαν χώρα πλησίον της Μονάδας µεταξύ αλλοδαπών διακινητών ναρκωτικών ουσιών, ενώ σε άλλες περιπτώσεις ανέφεραν ότι είναι συχνό το φαινόµενο να προπηλακίζονται υπάλληλοι και οι θεραπευόµενοι από άτοµα που δεν ανήκουν στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης του ΟΚΑΝΑ. Και στις δύο επιστολές των Εργαζοµένων επισηµαίνεται ότι στις περιπτώσεις που η αστυνόµευση στην περιοχή ήταν επαρκής τότε τα επεισόδια είτε µειώνονταν είτε εξαλείφονταν. Η παρουσία όµωςτης αστυνοµίας δεν ήταν ποτέ συνεχής. Με την υπ αριθµ. 23/ Απόφαση του.σ. του ΟΚΑΝΑ αποφασίσθηκε η Μετεγκατάσταση της Μονάδας Υποκατάστασης ΟΚΑΝΑ από την οδό Σοφοκλέους στον περιβάλλοντα χώρο του Γενικού Νοσοκοµείου Νοσηµάτων Θώρακος «Η ΣΩΤΗΡΙΑ». Η λειτουργία της Μονάδας Υποκατάστασης στο χώρο αυτό ξεκίνησε τον Σεπτέµβριο του έτους 2009 και συγκεκριµένα στις Το ιστορικό της µετεγκατάστασης της Μονάδας στον περιβάλλοντα χώρο του Γ.Ν.Ν.Θ. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», ο έλεγχος του σχετικού φακέλου της Τεχνικής Υπηρεσίας του ΟΚΑΝΑ και η ανάθεση του έργου από την ΕΠΑΝΟΜ Α.Ε. υποβάλλεται σε ειδική Έκθεση και συνυποβάλλεται ως αναπόσπαστο µέρος της παρούσας. Το Θεραπευτικό Πρόγραµµα της Μονάδας σήµερα, εκτός από την χορήγηση των υποκατάστατων φαρµάκων (µεθαδόνη & βουπρενορφίνη) περιλαµβάνει : Ατοµικές συναντήσεις θεραπευτών - θεραπευοµένων Οµάδες ενηµέρωσης νεοεισερχοµένων Ανοικτές συναντήσεις θεραπευοµένων µε θεµατολογία κοινωνικού προβληµατισµού Εκπαιδευτικές παρουσιάσεις θεραπευτών Οµάδα Βιβλίου δηµιουργία βιβλιοθήκης

58 Καθηµερινά στο χρονικό διάστηµα ( µ.µ.) λειτουργεί η Θεραπευτική Οµάδα µε την συµµετοχή όλων των θεραπευτών, στην οποία συζητούνται όλα τα τρέχοντα θεραπευτικά ή άλλα προβλήµατα της Μονάδας. Κάθε Πέµπτη Οι Κοινωνικές Υπηρεσίες που παρασχέθησαν κατά το έτος 2009 από την Μονάδα συνίστανται κυρίως στην επικοινωνία και συνέργεια µε κοινωνικούς φορείς, όπως: ΚΕΝΤΡΟ ΒΡΕΦΩΝ ΜΗΤΕΡΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΗΜΟΥ ΚΟΡΥ ΑΛΛΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΧΑΜΟΓΕΛΟΥ ΤΟΥ ΠΑΙ ΙΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΛΕΝΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΕΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ- ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΗΜΟΥ ΚΗΦΙΣΙΑΣ ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΛΙΝΙΚΗ ΜΑΣΤΟΥ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝ ΡΑ «ΚΕΝΤΡΟ ΖΩΗΣ» ΣΥΛΛΟΓΟς ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ AIDS ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΦΥΛΑΚΩΝ ΚΟΡΥ ΑΛΛΟΥ Ι ΡΥΜΑ ΠΟΝΟΥ «ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ» Το ανθρώπινο δυναµικό που υπηρετεί στην Μονάδα Υποκατάστασης σήµερα κατανέµεται ως εξής: Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Μονάδας Υποκατάστασης κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Αναπληρωτής Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 4 Ιατρός- Παθολόγος ΠΕ 1 Φαρµακοποιός ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 6 Κοινωνικός Λειτουργός ΠΕ 1 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 4 Νοσηλευτής ΤΕ 9 Προγραµµατιστής/Αναλυτής ΠΕ 1 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου Ε 3 Φύλακας Ε 2 Σύνολο 34 Από το σύνολο των (17) υπηρετούντων θεραπευτών (Ψυχιάτρων Ψυχολόγων & Κοινωνικών Λειτουργών), οι ενεργείς είναι 15 ( δύο άδειες εγκυµοσύνης), οπότε η αναλογία θεραπευτών προς θεραπευµένους είναι 1:30. Η αναλογία αυτή αναµένεται να διπλασιαστεί, εντός του έτους λόγω της αύξησης του αριθµού των χορηγουµένων. Κατά την ηµεροµηνία αυτοψίας αναφέρθηκε από τον Υπεύθυνο της Μονάδας ότι η ενεργής δύναµη θεραπευοµένων ήταν 400 και ανέµεναν άλλους 200 στο επόµενο χρονικό διάστηµα. Είχε ήδη

59 εγκατασταθεί δεύτερο µηχάνηµα χορήγησης µεθαδόνης, το οποίο επρόκειτο να τεθεί σε λειτουργία εντός των προσεχών ηµερών ύστερα από τη ρύθµιση των ηλεκτρονικών παραµέτρων. Έλεγχος Φαρµακείου Μονάδας: Από τον έλεγχο που πραγµατοποιήθηκε στο Φαρµακείο της Μονάδας κατά την αυτοψία και τα στοιχεία κατανάλωσης φαρµάκων και των τριµηνιαίων καταστάσεων απολογιστικών στοιχείων, προέκυψαν τα εξής: Στοιχεία κατανάλωσης Μεθαδόνης: Σύµφωνα µε τις υπ αριθµ. Πρωτ. ΥΓ3γ/40846/ και ΥΓ3γ/85368/ Υπουργικές Αποφάσεις χορηγούνται στην Μονάδα (216) λίτρα πόσιµου διαλύµατος µεθαδόνης περιεκτικότητας 10 mg/ml αντιστοίχως για τις ανάγκες του Προγράµµατος Υποκατάστασης. Τηρείται Πρωτόκολλο Παραλαβής & Ποιοτικού Ελέγχου µεθαδόνης Ενηµερώνονται οι Τριµηνιαίες Καταστάσεις Ναρκωτικών για τις αντίστοιχες τριµηνιαίες κατανάλωσης µεθαδόνης Από την υπεύθυνη φαρµακοποιό τηρείται ηλεκτρονικά η Αναφορά των Κινήσεων των φιαλών µεθαδόνης ( κατά παρτίδα και αριθµό φιάλης ) Συγκεντρωτική κατάσταση χορήγησης υγρής µεθαδόνης της 27 ης /9/2010 εµφανίζονται (252) χορηγηθέντες Στο ηλεκτρονικό πρόγραµµα Client Server καταγράφεται η συνταγογράφηση των φαρµάκων Στοιχεία κατανάλωσης βουπρενορφίνης στη Μονάδα από την µετεγκατάστασή της στο Γ.Ν.Ν.Θ. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» : Από έως υπήρχαν διαθέσιµα στην Μονάδα mg βουπρενορφίνης ( Prenorvin) από τα οποία καταναλώθηκαν τα mg Από έως υπήρχαν διαθέσιµα στην Μονάδα βουπρενορφίνης/ Ναλοξένης ( Suboxone ) mg, από τα οποία καταναλώθηκαν mg. Στοιχεία τριµηνιαίων καταστάσεων βουπρενορφίνης: Ισολογισµός Τριµήνου από έως βουπρενορφίνης (Subutex Prenorvin) καταγράφονται απώλειες 55 mg, Ισολογισµός Α Τριµήνου από έως βουπρενορφίνης (Prenorvin) καταγράφονται απώλειες 66 mg, Ισολογισµός Β Τριµήνου από έως βουπρενορφίνης (Prenorvin) καταγράφονται απώλειες 22 mg Ισολογισµός Τριµήνου από έως βουπρενορφίνης/ναλοξόνης (Suboxone) καταγράφονται απώλειες 1 mg, Ισολογισµός Α Τριµήνου από έως βουπρενορφίνης/ναλοξόνης (Suboxone) καταγράφονται απώλειες 2 mg, Ισολογισµός Β Τριµήνου από έως βουπρενορφίνης/ναλοξόνης (Suboxone) καταγράφονται απώλειες 28 mg,

60 εν τηρείτο η υπ αριθµ. 317/2005 εγκύκλιος του ΟΚΑΝΑ, σύµφωνα µε την υπεύθυνη φαρµακοποιό της Μονάδας Στοιχεία ηµερήσιων καταστάσεων κατανάλωσης βουπρενορφίνης: Τηρούνται ηµερήσιες καταστάσεις κατανάλωσης βουπρενορφίνης/ναλοξόνης (Suboxone) και βουπρενορφίνης (Prenorvin) κατ όνοµα ασθενούς, δοσολογία, παρατηρήσεις, απώλειες και επιστρεφόµενες ποσότητες, ενώ υπογράφει ο Νοσηλευτής Υπηρεσίας. Στις ηµερήσιες καταστάσεις κατανάλωσης στις ηµεροµηνίες : (Suboxone), (Suboxone), (Suboxone), (Prenorvin), (Prenorvin), (Prenorvin), (Prenorvin). εν καταγράφονται απώλειες φαρµάκων. Έλεγχος Νοσηλευτικής Υπηρεσίας Μονάδας: Ελέγχθηκε το Βιβλίο Συµβάντων, που τηρεί η Νοσηλευτική Υηρεσία της Μονάδας για την κατανάλωση βουπρενορφίνης: Για τις ηµεροµηνίες , , έχουν καταγραφεί αναλυτικά το Προσωπικό Υπηρεσίας, οι ποσότητες των φαρµάκων (Subotex,Suboxone) που παρελήφθησαν, ο τρόπος χορήγησης ονοµαστικά των θεραπευοµένων, οι απώλειες, η επιστρεφόµενη ποσότητα και παρατηρήσεις που αφορούν κατά κύριο λόγο αυτούς που χορηγήθηκαν εκτός Προγράµµατος Υποκατάστασης και αυτούς που δεν προσήλθαν στη Μονάδα, σύµφωνα µε το Πρόγραµµα της ηµέρας. Ελέγχθηκε το Βιβλίο Συµβάντων, που τηρεί η Νοσηλευτική Υηρεσία της Μονάδας για την κατανάλωση µεθαδόνης: Για τις ηµεροµηνίες , έχουν καταγραφεί αναλυτικά το Προσωπικό Υπηρεσίας, οι ποσότητες της µεθαδόνης που παρελήφθησαν µε τα επιµέρους χαρακτηριστικά τους (αριθµός παρτίδας, κωδικός φιάλης, αρχικό βάρος ), ο τρόπος χορήγησης ονοµαστικά των θεραπευοµένων, ζύγιση υπολοίπου ισολογισµός φιάλης /φύλαξη στο χρηµατοκιβώτιο και παρατηρήσεις που αφορούν κατά κύριο λόγο αυτούς που χορηγήθηκαν εκτός Προγράµµατος Υποκατάστασης και αυτούς που δεν προσήλθαν στη Μονάδα σύµφωνα µε το Πρόγραµµα της ηµέρας. Αίτηση αγοράς φαρµάκων: Οι αιτήσεις αγοράς φαρµάκων διαβιβάζονται από την Μονάδα στο Τµήµα Προµηθειών του Ο.ΚΑ.ΝΑ. Έλεγχος του έργου κατασκευής της Μονάδας Υποκατάστασης. Για τον έλεγχο του έργου της µετεγκατάστασης της Μονάδας Υποκατάστασης στον περιβάλλοντα χώρο του Νοσοκοµείου «Η ΣΩΤΗΡΙΑ» παραπέµπουµε στην ειδική επί τούτου Έκθεση που επισυνάπτεται ως αναπόσπαστο παράρτηµα της παρούσης

61 Ζ.8. Ε ΜΟΝΑ Α ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΑΘΗΝΑΣ Η Ε Μονάδα Υποκατάστασης Αθήνας εδρεύει επί της οδού Αβέρωφ 14 και ως Υπεύθυνος υπηρετεί ο κ. Αιµίλιος Κατσουλάκος, ιατρός Ψυχίατρος. Στην Ε Μονάδα Υποκατάστασης, η οποία έχει χαρακτηριστεί (ανοικτού τέλους) χορηγείται µόνο το υποκατάστατο της βουπρενορφίνης. Το ωράριο χορήγησης είναι από τις 9.00 π.µ. έως τις µ.µ. το πρόγραµµα διακόπτεται από τις π.µ. έως τις µ.µ. Κάθε Τρίτη και Πέµπτη συγκαλείται από τις π.µ. έως τις µ.µ. η Θεραπευτική Οµάδα, ενώ κάθε Πέµπτη γίνεται παρουσίαση των περιστατικών µε την εξωτερική εποπτεία ψυχαναλύτριας για την καλύτερη αντιµετώπιση των περιστατικών. Ο Υπεύθυνος της Μονάδας και ο αναπληρωτής του έχουν αναλάβει από (25) θεραπευόµενους (τις πιο βαριές ψυχιατρικά περιπτώσεις) και τους υπολοίπους (32) θεραπευόµενους τους εποπτεύουν οι θεραπευτές ψυχολόγοι, εκ των οποίων οι (15) είναι εργαζόµενοι. ιενεργούνται µόνο ατοµικές συνεδρίες των θεραπευοµένων. εν έχουν συγκροτηθεί οµάδες. Αναφέρθηκε από τον Υπεύθυνο της Μονάδας ότι το προσωπικό εκπαιδεύεται µε δική τους πρωτοβουλία, ενώ δεν υπάρχει πρόγραµµα επανεκπαίδευσης κεντρικά σχεδιασµένο. Κατά τον έλεγχο αναφέρθηκε ότι αναµένονταν να εισαχθούν στο Πρόγραµµα της Μονάδας άλλα (12) άτοµα. Από το σύνολο των (132) θεραπευοµένων ο (1) είναι εντελώς καθαρός, ο οποίος και προσέρχεται κάθε εβδοµάδα για ουροληψία. Ουροληψίες διενεργούνται σε εβδοµαδιαία βάση. Η Κατανοµή του ανθρώπινου υναµικού της Ε Μονάδας Υποκατάστασης Αθήνας Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Ε Μονάδας Υποκατάστασης Αθήνας κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Ιατρός Ψυχίατρος ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 2 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 1 Νοσηλευτής ΠΕ 2 Νοσηλευτής ΤΕ 2 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου ΠΕ 1 /κοί Υπάλληλοι Γραφείου Ε 1 Φύλακας Ε 1 Σύνολο 12 Στην υπ αριθµ. Πρωτ. ΓΕ 4391/ προηγούµενη Έκθεσης ελέγχου σχετικά µε την Ε Μονάδα του ΟΚΑΝΑ είχε διαπιστωθεί ότι η διαδικασία παραλαβής και χορήγησης των υποκατάστατων φαρµάκων ήταν προβληµατική, ενώ συγχρόνως δεν ασκείτο ο απαιτούµενος έλεγχος και η αντίστοιχη εποπτεία από την Κεντρική Υπηρεσία του ΟΚΑΝΑ. Συγκεκριµένα, δεν εφαρµόζονταν τα προβλεπόµενα στην υπ' αριθ. 317/ εγκύκλιο του ΟΚΑΝΑ, δεν τηρούνταν τα προβλεπόµενα έντυπα (ατοµικό συνταγολόγιο, ηµερήσια κατάσταση χορήγησης αρµοδίως υπογεγραµµένη, τριµηνιαία συνοπτική και αναλυτική κατάσταση

62 κατανάλωση βουπρενορφίνης, έντυπο ισολογισµού κατανάλωσης τριµήνου). εν είχαν οριστεί στη Μονάδα επιτροπή παραλαβής και υπεύθυνος διαχειριστής της ουσίας, οι ασθενείς δεν υπέγραφαν κατά την χορήγηση του φαρµάκου, δεν καταγράφονταν τα λογιστικά ή τα πραγµατικά αποθέµατα των φαρµάκων που παραµένουν κάθε φορά στο χρηµατοκιβώτιο. ιαπιστώθηκαν σηµαντικές παραλείψεις στη σύνταξη των πρακτικών στο Βιβλίο Πρακτικών της Ε Θεραπευτικής Οµάδας και στην ορθή τήρηση του Βιβλίου Συµβάντων, στο οποίο καταγράφονται κάθε ηµέρα οι ποσότητες που χορηγούνται σε ασθενείς για το σπίτι, οι τυχόν κατεστραµµένες ποσότητες και δεν συµπληρωνόταν πάντα η συνολική ηµερήσια κατανάλωση. εν παρακολουθούνταν εν γένει οι χορηγούµενες ποσότητες και τα αποθέµατα, ενώ η τακτική που ακολουθείτο εγκυµονούσε κινδύνους και δεν διασφαλιζόταν η τήρηση και σωστή εφαρµογή των διαδικασιών χορήγησης, φύλαξης και ελέγχου των υποκατάστατων φαρµάκων. Παρόλο που από τον ΟΚΑΝΑ αναφέρεται ότι ουδέποτε υπήρξε απώλεια υποκατάστατων ουσιών κατά την παραλαβή και τη χορήγησή τους στην Ε Μονάδα Υποκατάστασης, αυτό δεν ήταν δυνατόν να υποστηριχθεί µε βεβαιότητα, διότι οι διαδικασίες που ακολουθούνται καθόλου δε το διασφαλίζουν, αντίθετα επιτρέπουν απώλειες της ουσίας, χωρίς αυτό να γίνεται αντιληπτό και να εντοπίζεται, από τη στιγµή που δεν γίνεται ούτε παρακολούθηση (καθηµερινή, εβδοµαδιαία, µηνιαία ή τριµηνιαία) των αποθεµάτων, ούτε σύγκριση λογιστικών και πραγµατικών υπολοίπων. Ενδεικτικό αυτού είναι το γεγονός ότι ουδείς γνωρίζει την ακριβή ποσότητα της ουσίας, που κάθε φορά παραµένει στο χρηµατοκιβώτιο και ουδείς γνωρίζει την ακριβή ποσότητα της ουσίας που εξάγεται καθηµερινά από αυτό, αφού γίνεται µόνο καταγραφή της χορηγηθείσας ποσότητας ανά ασθενή σε πρόχειρες ανυπόγραφες καταστάσεις, στις οποίες καταστάσεις παρατηρήθηκαν λάθη κατά την άθροιση των χορηγηθέντων ποσοτήτων, προκειµένου να υπολογιστεί η συνολική ηµερήσια κατανάλωση. Ειδικότερα για την παρακολούθηση της κατανάλωσης βουπρενορφίνης και την εγκυρότητα - πληρότητα των στοιχείων της Ε θεραπευτικής Μονάδας επισηµάνθηκε το γεγονός ότι από το έτος 2007 δεν έχουν αποστείλει στον ΟΚΑΝΑ στοιχεία τριµηνιαίων καταναλώσεων της ουσίας. Κατά τον παρόντα επανέλεγχο στην Ε Μονάδα Υποκατάστασης δεν διαπιστώθηκαν σηµαντικές βελτιώσεις στα σηµεία που είχαν εντοπισθεί κατά τον προηγούµενο έλεγχο. Καθόσον αφορά την παρακολούθηση της κίνησης της βουπρενορφίνης ο Υπεύθυνος της Ε Μονάδας µε το υπ αριθµ. πρωτ. 268/ έγγραφό του ενηµέρωσε την ιοίκηση του ΟΚΑΝΑ για την έλλειψη κάλυψης της Μονάδας από Φαρµακοποιό. Ανέφερε ότι Νοσηλευτής κ. Παπαδόπουλος άτυπα εκτελεί καθήκοντα της καταγραφής και χορήγησης της βουπρενορφίνης, καθήκοντα τα οποία ανήκουν στους φαρµακοποιούς, χωρίς να κατέχει την θέση του Προϊσταµένου (αριθµ πρωτ. 67/ ). Πρότεινε την απασχόληση µία (1) φορά ανά (2 )βδοµάδες και (3) ηµέρες εκτάκτως στο τέλος κάθε τριµήνου ενός φαρµακοποιού και επίσης την απασχόληση (1) φορά εβδοµαδιαίως ενός (1) προγραµµατιστή, προκειµένου να καλυφθούν οι υπάρχουσες ανάγκες της µονάδας. Από τον δειγµατοληπτικό έλεγχο διενέργειας εξετάσεων διαβιβάσθηκαν στοιχεία από την Ε Μονάδα για το τρίµηνο Ιουλίου Σεπτεµβρίου 2010 και συγκεκριµένα οι πραγµατοποιθείσες ουροληψίες για την ανίχνευση υποτροπών ή παράλληλης χρήσης των θεραπευοµένων:

63 ΙΟΥΛΙΟΣ 2010 Ουσίες Βενζοδιαζεπίνη 458 Κανναβινοειδή 124 Κοκαϊνη 458 Οπιούχα 458 Αριθµός Εξετάσεων ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 Ουσίες Βενζοδιαζεπίνη 533 Κανναβινοειδή 41 Κοκαϊνη 533 Οπιούχα 533 Αριθµός Εξετάσεων ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2010 Ουσίες Βενζοδιαζεπίνη 553 Κανναβινοειδή 74 Κοκαϊνη 553 Οπιούχα 553 Αριθµός Εξετάσεων Πρόγραµµα Φιλοξενίας θεραπευοµένων άλλων Μονάδων: Στο υπ αριθµ. Πρωτ. 500/ έγγραφο του Υπευθύνου της Μονάδας προς τον /ντή Εφαρµογής Προγραµµάτων του ΟΚΑΝΑ κ. Χ. Κόκκορη επισηµάνθηκαν τα προβλήµατα που θα προκύψουν από την πλήρη λειτουργία του Φορέα Φιλοξενίας Ασθενών σε σχέση µε τις φιλοξενίες στην Μονάδα και τις αποστολές βουπρενορφίνης από αυτήν και συγκεκριµένα : «Όταν θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία Φορέας Φιλοξενίας Ασθενών θα υποχρεωθεί η Μονάδα να αντλεί καθηµερινά ηλεκτρονικές πληροφορίες από το ηλεκτρονικό αρχείο τόσο για τις αποστολές της βουπρενορφίνης ασθενών άλλων Μονάδων, όσο και για τη χορήγηση ασθενών άλλων Μονάδων στην Ε Μονάδα. Επειδή ο Φορέας Φιλοξενίας Ασθενών δεν λειτουργεί ακόµη ολοκληρωµένα και δεν υπάρχει τεκµηριωµένη άποψη για την επάρκεια του όλου συστήµατος ο Υπεύθυνος παραθέτει τους προβληµατισµούς του όσον αφορά: την επάρκεια του χρόνου για να εφαρµοσθεί το ανωτέρω πρόγραµµα, την επιλογή του υπαλλήλου που θα αναλάβει αυτή την υποχρέωση, την επάρκεια του υπάρχοντος δικτύου δεδοµένου ότι αυτή την στιγµή εξυπηρετούνται 8 τερµατικά µε σύνδεση χαµηλής ταχύτητας. Ο Υπεύθυνος της Μονάδας ενηµερώνει τον κ. Χ. Κόκκορη ότι δύναται να αναλάβει την διεκπεραίωση των αποστολών βουπρενορφίνης σε ασθενείς που βρίσκονται σε φυλακές σε κατ οίκον νοσηλεία ή σε νοσοκοµείο αν εξασφαλισθεί η παρουσία Φαρµακοποιού για την διαχείριση του υποκατάστατου, την ενεργοποίηση της επιτροπής παραλαβής φαρµάκων και την σύνταξη του έντυπου τριµηνιαίου ισολογισµού κατανάλωσης της βουπρενορφίνης. Κατά την άποψή του το πλήθος των ασθενών ξεπερνάει κατά πολύ τον προβλεπόµενο αριθµό των θεραπευτών και ότι η µονάδα εξυπηρετεί σχεδόν το σύνολο των φιλοξενουµένων από την υπόλοιπη χώρα

64 Ζ.9. ΜΟΝΑ Α ΕΦΗΒΩΝ ΑΘΗΝΑΣ ΑΤΡΑΠΟΣ Ο σχεδιασµός της λειτουργίας της Μονάδας Εφήβων Αθήνας «ΑΤΡΑΠΟΣ» ξεκίνησε κατά το έτος 2001 και επί τη βάσει των ειδικών αναγκών της επελέγη το συγκεκριµένο κτήριο επί της οδού Βαρβάκη 9 στην Αθήνα, στο οποίο λειτουργεί σήµερα η Μονάδα. Η εσωτερική διαµόρφωση των χώρων έγινε σύµφωνα µε τις υποδείξεις και την εποπτεία του Υπεύθυνου της Μονάδας. Η λειτουργικότητα του χώρου σταθεροποιήθηκε περί το έτος Η «ΑΤΡΑΠΟΣ» είναι µια ανοικτή Μονάδα ηµέρας, λειτουργεί µέχρι τις 8.00 µ.µ., το προσωπικό εργάζεται µε βάρδιες, ενώ κατά τα σαββατοκύριακα λειτουργεί τηλέφωνο εφηµερίας για έκτακτες περιπτώσεις. Η «ΑΤΡΑΠΟΣ» χαρακτηρίζεται ως πολυφασικό στεγνό πρόγραµµα εξωτερικής παραµονής, το οποίο δεν χορηγεί υποκατάστατα, φαρµακευτική αγωγή χορηγείται µόνο σε έκτακτες και ειδικές περιπτώσεις σε συνεργασία µε ψυχίατρο. Η Μονάδα παρέχει κυρίως υπηρεσίες που στόχο έχουν να παρέµβουν σε διάφορα επίπεδα διευκολύνοντας την επαφή του εφήβου µε την οικογένειά του και την κοινότητα. Παράλληλα µε την θεραπεία των νέων χρηστών λειτουργούν οµάδες θεραπείας οικογενειών, γονέων και άλλων σηµαντικών προσώπων για τους θεραπευόµενους έφηβους. Το ανθρώπινο δυναµικό που υπηρετεί στην «ΑΤΡΑΠΟ» σήµερα κατανέµεται ως εξής: Κατανοµή ανθρώπινου υναµικού της Μονάδας Εφήβων «ΑΤΡΑΠΟΣ» κατά κατηγορία & ειδικότητα Υπηρεσία Ειδικότητα Κατηγορία Υπηρετούντες Υπεύθυνος Μονάδας Κοινωνιολόγος ΠΕ 1 Αναπληρωτής Υπεύθυνος Μονάδας Κοινωνικός Λειτουργός ΠΕ 1 Ιατρός Παιδοψυχίατρος ΠΕ 1 Ψυχολόγος ΠΕ 8 Κοινωνικός Επιστήµων ΠΕ 1 Κοινωνικός Λειτουργός ΤΕ 2 /κος Υπάλληλος Γραφείου ΠΕ 1 /κος Υπάλληλος Γραφείου Ε 1 Σύνολο 16 (Αναφέρθηκε κατά την αυτοψία στη Μονάδα των Επιθεωρητών και η εξωτερική εποπτεία από συνεργάτη µε την Μονάδα ψυχοθεραπευτή για την καλύτερη αντιµετώπιση των περιστατικών). Κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της Μονάδας το πρόγραµµα θεραπείας απευθυνόταν σε έφηβους χρήστες από 13 µέχρι 20 ετών, ήταν ενιαίο και ανελαστικό, υπό την έννοια ότι όλοι οι θεραπευόµενοι έπρεπε να προσαρµοστούν απολύτως στ αυτό, ανεξάρτητα από τις ειδικές, εξατοµικευµένες ανάγκες τους, ή τις συνθήκες ζωής του, κ.λ.π. Με την πρόοδο των ετών, επειδή η προσέλευση των εφήβων χρηστών µειωνόταν προοδευτικά, η «ΑΤΡΑΠΟΣ» προέβη σε µια διεύρυνση ηλικιακή του πληθυσµού στόχου και δέχεται πλέον για θεραπεία νέους χρήστες από 13 µέχρι 23 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας & εθνικότητας. Η θεραπευτική προσέγγιση που εφαρµόζεται σήµερα βασίζεται στη

65 συστηµική και οικογενειακή θεραπεία, ενώ αξιοποιούνται από διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις ανάλογα µε τη θεραπευτική φάση και τις ανάγκες των µελών ( συµπεριφορικό µοντέλο, ψυχοδυναµικό µοντέλο, ανθρωπιστική προσέγγιση, gestalt, µοντέλο των θεραπευτικών κοινοτήτων). Σκοπός είναι η παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξη, εκπαίδευσης και θεραπείας των εφήβων και των οικογενειών τους, µε στόχο την πλήρη απεξάρτηση τους από τις ουσίες και την κοινωνική επανένταξη. Όσον αφορά τους εφήβους που βρίσκονται σε µια αρχική φάση επαφής µε τις ουσίες, σκοπός είναι η έγκαιρη παρέµβαση και η µη επέκταση της χρήσης. Η αξιολόγηση των περιστατικών γίνεται από τον Υπεύθυνο της Μονάδας, τον παιδοψυχίατρο και τους κλινικούς ψυχολόγους, το κάθε περιστατικό κατευθύνεται σε οµάδα, ή παραπέµπεται σε άλλη δοµή ή εξειδικευµένο πρόγραµµα. Η παιδοψυχίατρος αναλαµβάνει την θεραπεία της συµπτωµατολογίας του κάθε περιστατικού, το λοιπό προσωπικό διαχέεται στις υπόλοιπες δράσεις της Μονάδας. Α. Το Θεραπευτικό Πρόγραµµα της «ΑΤΡΑΠΟΥ» διακρίνεται στις ακόλουθες φάσεις: 2. Συµβουλευτικός Σταθµός Φάση υποδοχής-ενηµέρωσης ( συµπλήρωση ατοµικού ερωτηµατολογίου, ιατρικές εξετάσεις, αγωγή υγείας, νοµική υποστήριξη, παραποµπές σε άλλες δοµές) Ατοµική θεραπεία Θεραπευτική οµάδα Η διάρκεια της φάσης Υποδοχής είναι ανοιχτή, το επιθυµητό διάστηµα δεν ξεπερνάει τους (4) µήνες. 3. Φάση Κινητοποίησης- Προετοιµασίας Θεραπευτικές διαδικασίες (ατοµικές ή οµαδικές συναντήσεις) ραστηριότητες (γυµναστική, κατασκευές, µουσική, ζωγραφική, φωτογραφία, πολιτιστικές εκδηλώσεις) 4. Η Κυρίως Θεραπευτική Φάση Προθεραπευτική φάση ( διάρκεια 2 µήνες) Θεραπευτική φάση (ατοµική θεραπεία, θεραπευτική οµάδα, οικογενειακές συναντήσεις, βιωµατικά σεµινάρια, οµάδες δραστηριοτήτων όπως γυµναστική, κατασκευές, µουσική, ζωγραφική, φωτογραφία), διάρκεια από (9) έως (12) µήνες 5. Φάση Επανένταξης Ατοµική θεραπεία ανά 15νθήµερο Οµάδες θεραπείας-προσωπικής Ανάπτυξης εφήβων και γονέων Οικογενειακές συναντήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες Βιωµατικά σεµινάρια εφήβων και γονέων Συναντήσεις ζευγαριών Οµάδες αδελφών Οµάδες δραστηριοτήτων ραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς και παρέµβασης Προβλεπόµενη διάρκεια Φάσεως (10) µήνες

66 5. Οµάδα Παρακολούθησης (follow-up): Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράµµατος ακολουθεί η συµµετοχή του θεραπευόµενου στην Οµάδα Παρακολούθησης (follow-up), που είναι ανοιχτή ψυχοθεραπευτική οµάδα µακράς διάρκειας (ένας χρόνος, η περισσότερο ανάλογα µε τις ειδικές ανάγκες των εφήβων ). Ο στόχος αυτής της φάσης είναι η υποστήριξη των νέων στην εξεύρεση εργασίας και η επαγγελµατική αποκατάσταση τους. Β. Το Πρόγραµµα Έγκαιρης Παρέµβασης απευθύνεται σε: Σε νέους έως 23 ετών ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, εθνικότητας που κάνουν πειραµατική ή συστηµατική χρήση ναρκωτικών, Οικογένειες έφηβων Φορείς της ευρύτερης κοινότητας (σχολεία, αθλητικοί χώροι, κ.λ.π.), που εµπλέκονται µε έφηβους οι οποίοι αντιµετωπίζουν περιστατικά χρήσης ναρκωτικών µε στόχο την ανάπτυξη ικτύων Συνεργασίας. Γ. Πρόγραµµα Οικογένειας Τα προγράµµατα οικογένειας σε µια ανοιχτή εξωτερική δοµή είναι ένα ουσιαστικό συστατικό θεραπεία και εξειδικεύονται σε : Οµάδες γονέων (κατά την ηµεροµηνία ελέγχου ήταν σε εξέλιξη 6 οµάδες γονέων) Οµάδες γονέων στον Συµβουλευτικό Σταθµό Οµάδες γονέων έφηβων στη φάση του θεραπευτικού προγράµµατος και στη φάση κοινωνικής επανένταξης Οµάδα ζευγαριών Συναντήσεις ζευγαριών. Θεραπευτικά Εργαλεία της Μονάδας Έκφραση µέσω της τέχνης, βιωµατικές ασκήσεις, role playing Οµάδα προσωπικής ανάπτυξης µητέρων Βιωµατικά σεµινάρια γονέων Οµάδες αδελφών Ε. Σε κάθε φάση του Προγράµµατος της «ΑΤΡΑΠΟΥ» ο θεραπευόµενος έφηβος υπογράφει συµβόλαιο µε την Μονάδα, στα οποία αναφέρονται οι αδιαπραγµάτευτοι όροι και οι υποχρεώσεις του µέλους που αφορούν κανόνες συµπεριφοράς και δεοντολογίας κ.λ.π. Τέτοια συµβόλαια είναι : Συµβόλαιο Οµάδας Υποδοχής Συµβουλευτικού Σταθµού Συµβόλαιο Οµάδας Κινητοποίησης Συµβουλευτικού Σταθµού Συµβόλαιο Ένταξης στην Κύρια Θεραπευτική Φάση της Μονάδας Εφήβων Συµβόλαιο Ένταξης στην Α Φάση της Επανένταξης της Μονάδας Εφήβων Συµβόλαιο Ένταξης στην Β Φάση της Επανένταξης της Μονάδας Εφήβων Θεραπευτικό Συµβόλαιο Προγράµµατος Σωµατικής Απεξάρτησης. Με την Ε Μονάδα Υποκατάστασης Βουπρενορφίνης. ΣΤ. Πιλοτικό Πρόγραµµα Σωµατικής Αποτοξίνωσης (Detox) στην «ΑΤΡΑΠΟ»: Στο χρονικό διάστηµα από 15/9/08 έως 1/10/09 λειτούργησε στην «ΑΤΡΑΠΟ» πιλοτικά ένα Πρόγραµµα σωµατικής αποτοξίνωσης (Detox), για το οποίο υπέβαλλαν αίτηµα εισαγωγής

67 συνολικά 90 άτοµα. Οι παραποµπές προέρχονταν κυρίως από το Κέντρο Υποδοχής του ΟΚΑΝΑ. Από τα (90) άτοµα, τα (59) σε ποσοστό (65,6%) παρακολούθησαν το πρόγραµµα, ενώ (31) ποσοστό (34,4%) είτε ήταν σε φάση προεισαγωγής, είτε δεν εντάχθηκαν τελικά στο πρόγραµµα. Από τα (90) άτοµα που θέλησαν να ενταχθούν στο Detox, τα (33) δήλωσαν ότι είχαν κάνει προσπάθεια απεξάρτησης σε θεραπευτικό πρόγραµµα στο παρελθόν (36,7%). Ο αριθµός των ατόµων µε προηγούµενη προσπάθεια απεξάρτησης ήταν αντίστοιχα στους συµµετέχοντες και τους µη συµµετέχοντες στο Detox 24 (40,7%) και 9 (29%) αντιστοίχως. Τέλος, από τους συµµετέχοντες στο πρόγραµµα Detox, (10) είχαν ψυχιατρικό ιστορικό (17%) ενώ (36) είχαν ιστορικό παραβατικότητας (61%). Από τα ανωτέρω στοιχεία επιβεβαιώθηκε η αρχική εκτίµηση ότι µέσω του Προγράµµατος Σωµατικής Αποτοξίνωσης έγινε δυνατή η προσέγγιση ατόµων που µέχρι την συγκεκριµένη στιγµή δεν είχαν στην πλειοψηφία τους επαφή µε κάποιο θεραπευτικό πρόγραµµα, ενώ παράλληλα είχαν ένα κοινωνικά βεβαρηµένο ιστορικό (χαµηλό µορφωτικό επίπεδο, µεγάλη εµπλοκή µε την παραβατικότητα). Παράλληλα από στοιχεία που έχουν αποτυπωθεί στην κλινική δουλειά µε αυτό τον πληθυσµό, διαπιστώθηκε ότι οι περισσότεροι από όσους προσήλθαν στην «ΑΤΡΑΠΟ», είχαν µια έντονη συγκρουσιακή σχέση µε την οικογένειά τους και είχαν αποµακρυνθεί από το πατρικό σπίτι. Προκειµένου να δηµιουργηθεί ένα υποστηρικτικό περιβάλλον χρειάστηκε να δοθεί ειδικό βάρος στην δουλειά µε τους γονείς αυτών των ατόµων. Σε αυτό το πλαίσιο οι γονείς εντάχθηκαν σε οµάδες γονέων και συχνά και σε ατοµικές συναντήσεις. Ένα άλλο ζήτηµα που προέκυψε είναι το γεγονός ότι στην πλειοψηφία τους τα άτοµα που προσέρχονταν, ενώ αντιµετώπιζαν σοβαρά προβλήµατα υγείας δεν είχαν στην πλειοψηφία τους καµία κοινωνική ασφάλιση και χρειάστηκε να κινητοποιηθούν, ώστε να αποκτήσουν έστω ένα βιβλιάριο απορίας. Η Θεραπευτική αντιµετώπιση των µελών του Προγράµµατος στηρίχτηκε στη λειτουργία του Ανοικτού Κέντρου Ηµέρας, σε συνεργασία µε την Ε Μονάδα Υποκατάστασης Βουπρενορφίνης. Τα µέλη προσέρχονταν καθηµερινά στην ΑΤΡΑΠΟ στο διάστηµα από 10:30 έως 11 π.µ. και στη διάρκεια της ηµέρας τους παρέχονταν οι εξής υπηρεσίες: Ατοµική συµβουλευτική Οµαδική Συµβουλευτική Οµάδες πρόληψης υποτροπών Συµβουλευτική γονέων, εφόσον υπάρχουν Συµµετοχή σε δηµιουργικές δραστηριότητες Οργάνωση και λειτουργία στεκιού Τα µέλη, στα οποία χορηγούνταν µόνο το υποκατάστατο, χωρίς να κάνουν παράλληλη χρήση ουσιών εντάσσονταν στην Οµάδα Κινητοποίησης, ενώ τα µέλη που έκαναν υποτροπές εντάσσονταν στην Οµάδα Υποδοχής. Όσον αφορά τα αποτελέσµατα του Προγράµµατος Detox χρειάζεται να γίνουν δυο επισηµάνσεις. Πρώτον τα όποια θετικά αποτελέσµατα (συγκράτηση στον Συµβουλευτικό Σταθµό της «ΑΤΡΑΠΟΥ», επιτυχείς παραποµπές, αποχή από τη χρήση ουσιών) προέκυψαν κυρίως µετά το 1 ο εξάµηνο λειτουργίας και αυτό αποδίδεται στο γεγονός ότι η «ΑΤΡΑΠΟΣ» δεν διέθετε ανάλογη εµπειρία στη διαχείριση περιστατικών µε παρόµοιο προφίλ και επίσης στην διαχείριση

68 ατόµων που δεν είχαν αρχικά ένα ισχυρό κίνητρο θεραπευτικό κίνητρο, το οποίο όταν εµφανιζόταν προέκυπτε µέσα από την συγκράτηση αυτού του πληθυσµού. εύτερον τα στοιχεία αποτυπώνουν µια δεδοµένη χρονική στιγµή, ενώ η διαδικασία της θεραπείας είναι ένα δυναµικό και όχι ένα στατικό γεγονός. Για παράδειγµα, ενώ στα στοιχεία που κατατίθενται αναφέρεται ότι στο τέλος Οκτωβρίου η τρέχουσα οµάδα περιελάµβανε (12) άτοµα, σήµερα αυτή περιλαµβάνει (7) άτοµα, ενώ από τα (5) άτοµα που αποµακρύνθηκαν τα (2) είναι καθαρά από οποιαδήποτε χρήση και βρίσκονται σε διαδικασία προετοιµασίας για την είσοδό τους στο θεραπευτικό πρόγραµµα της ΑΤΡΑΠΟΥ, ενώ από αυτούς που παρακολουθούσαν τον Σ.Σ. ένα ακόµα άτοµο διέκοψε επίσης κάθε χρήση και ακολουθεί παρόµοια διαδικασία. Η ρευστότητα της πορείας των µελών φαίνεται επίσης από το γεγονός ότι από τα µέλη που είχαν διακόψει την χρήση και συνέχιζαν τη θεραπεία τους στον Σ.Σ. της ΑΤΡΑΠΟΥ, (2) άτοµα υποτροπίασαν και προετοιµάζονται να συµµετέχουν για 2 φορά στο Πρόγραµµα Σωµατικής Αποτοξίνωσης. ηµογραφικά Στοιχεία Θεραπευοµένων στο Πρόγραµµα Detox Συµµετέχοντες Detox Μη-συµµετέχοντες Detox Σύνολο N % N % N % Φύλο Άνδρες 44 74, , ,11 Γυναίκες 15 25,42 2 6, ,89 Εθνικότητα Ελληνική 44 74, , ,00 Άλλη 15 25,42 3 9, ,00 Εκπαίδευση Απόφοιτοι ηµοτικού 7 11,86 0 0,00 7 7,78 Λίγες τάξεις Γυµνασίου 18 30,51 0 0, ,00 Απόφοιτοι Γυµνασίου 6 10,17 0 0,00 6 6,67 Λίγες τάξεις Λυκείου 11 18,64 0 0, ,22 Απόφοιτοι Λυκείου 13 22,03 0 0, ,44 Λίγα χρόνια ΑΕΙ/ΤΕΙ 2 3,39 0 0,00 2 2,22 Μ 2 3, , ,67 Προηγούµενη προσπάθεια σε πρόγραµµα απεξάρτησης Ναι 24 40, , ,67 Όχι 35 59, , ,33 Ψυχιατρικό ιστορικό Ναι 10 16,95 0 0, ,11 Όχι 49 83,05 0 0, ,44 Μ 0 0, , ,44 Ιστορικό παραβατικότητας Ναι 36 61,02 0 0, ,00 Όχι 23 38,98 0 0, ,56 Μ 0 0, , ,

69 Στοιχεία Λειτουργίας Προγράµµατος Detox από 15/9/2008 έως 31/10/2009 Συνολικά στοιχεία Θεραπείας Αριθµός Ποσοστό % Σύνολο ατόµων µε αίτηµα εισαγωγής στο πρόγραµµα Detox ,00 Α.Αριθµός ατόµων που δεν εντάχθηκαν στο πρόγραµµα Detox 31 34,44 Έκβαση θεραπείας ιέκοψαν 22 70,97 Φυλακή 3 9,68 Σε φάση προετοιµασίας για εισαγωγή στο πρόγραµµα 1 3,23 Παρακολούθησαν το Θεραπευτικό Πρόγραµµα της «ΑΤΡΑΠΟΥ» 4 12,90 Παραπέµφθηκαν σε κλειστό θεραπευτικό πρόγραµµα 1 3,23 Αριθµός θεραπευτικών συνάντησεων 2 έως , ,97 Β. Αριθµός ατόµων που εντάχθηκαν στο πρόγραµµα Detox 59 65,55 Έκβαση θεραπείας στο Detox ιέκοψαν στη σταθεροποίηση 8 13,56 Αποτοξινώθηκαν πρόωρα 22 37,29 Ολοκλήρωσαν το πρόγραµµα 17 28,81 Ενεργοί στο πρόγραµµα 12 20,34 Έκβαση θεραπείας στην «ΑΤΡΑΠΟ» 1) Για το σύνολο των ατόµων 47 79,66 Παρακολουθούν το Θεραπευτικό Πρόγραµµα 4 8,51 Συµµετέχουν σε Οµάδα του Συµβουλευτικού Σταθµού 11 23,40 Εντάχθηκαν σε άλλα στεγνά θεραπευτικά προγράµµατα 6 12,77 Εντάχθηκαν σε πρόγραµµα υποκατάστασης 1 2,13 ιέκοψαν 23 48,94 Απεβίωσαν 2 4,26 2) Αναλυτικά ανά κατηγορία: α. Άτοµα που ολοκλήρωσαν το Detox: 17 28,81 Παρακολουθούν το Θεραπευτικό Πρόγραµµα 4 23,53 Συµµετέχουν σε Οµάδα του Συµβουλευτικού Σταθµού 7 41,18 Εντάχθηκαν σε άλλα στεγνά θεραπευτικά προγράµµατα 4 23,53 Εντάχθηκαν σε πρόγραµµα υποκατάστασης 1 5,88 ιέκοψαν 1 5,88 β. Άτοµα που διέκοψαν ή αποτοξινώθηκαν πρόωρα: 30 50,85 Συµµετέχουν σε Οµάδα του Συµβουλευτικού Σταθµού 4 13,33 Εντάχθηκαν σε άλλα στεγνά θεραπευτικά προγράµµατα 2 6,67 ιέκοψαν 22 73,33 Απεβίωσαν 2 6,67 Αναλυτικά, από τους (31) που δεν εισήχθησαν στο πρόγραµµα µέχρι τις 31/10/09, ένα άτοµο βρισκόταν σε φάση προετοιµασίας για εισαγωγή (3,2%), ένα άτοµο διέκοψε τη χρήση και

70 παραπέµφθηκε σε κλειστό στεγνό πρόγραµµα (3,2%), (4) παρακολουθούσαν το Θεραπευτικό πρόγραµµα της Μονάδας (12,9%), ενώ (25) διέκοψαν στη φάση προεισαγωγής, είτε λόγω φυλάκισης (9,7%) είτε για άλλους λόγους (71%). Από την παραπάνω κατηγορία τα (9) άτοµα (29%) πραγµατοποίησαν 2-3 θεραπευτικές συναντήσεις, ενώ τα υπόλοιπα (22) άτοµα (71%) συµµετείχαν σε περισσότερες από 10 συναντήσεις. Σε αυτό το σηµείο επισηµαίνεται το γεγονός ότι παρότι αυτά τα άτοµα προσέγγισαν την «ΑΤΡΑΠΟ», µε στόχο την οµαλή τους αποτοξίνωση, µέσω των συναντήσεων προετοιµασίας κατόρθωσαν να ελέγξουν την χρήση ουσιών και να αποτοξινωθούν, χωρίς την παροχή φαρµακευτικής υποστήριξης. Από τα άτοµα που παρέµειναν στις συναντήσεις προετοιµασίας αρχικά ζητείτο µόνο η δέσµευση σχετικά µε την συνέπεια στα ραντεβού. Στη συνέχεια καθώς διαπιστώθηκε ότι η πλειοψηφία των ατόµων αυτών έκανε παράλληλη χρήση διαφόρων ουσιών, εντάχθηκε στη φάση της προετοιµασίας και η προσπάθεια µείωσης των ουσιών, εκτός της ηρωίνης. Όσον αφορά την ηρωίνη έγινε προσπάθεια για εγκατάλειψη της ενέσιµης χρήσης και υιοθέτηση άλλων ασφαλέστερων τρόπων χρήσης. Από τα (59) άτοµα που εντάχθηκαν στο πρόγραµµα, (12) συνεχίζουν το πρόγραµµα (20,3%), (8) διέκοψαν κατά τη φάση της σταθεροποίησης (13,6%), (22) αποτοξινώθηκαν πρόωρα (37,3%), ενώ (17) ολοκλήρωσαν το πρόγραµµα (28,8%). Όσον αφορά τη συνέχεια της θεραπείας για το σύνολο όσων εντάχθηκαν στο πρόγραµµα Detox (4) άτοµα συµµετέχουν στη Θεραπευτική Οµάδα της «ΑΤΡΑΠΟΥ» (8,5%), (11) συµµετέχουν σε Οµάδα Συµβουλευτικού Σταθµού της«ατραπου» (23,4%), (6) εντάχθηκαν σε άλλα στεγνά προγράµµατα (12,8%), (1) εντάχθηκε στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης (2,1%), (23) διέκοψαν το πρόγραµµα (48,9%) και (2) απεβίωσαν (4,3%). Αναλυτικά, ανά κατηγορία: Από τα (17) άτοµα που ολοκλήρωσαν το πρόγραµµα Detox (4) παρακολουθούν τη Θεραπευτική Οµάδα της Ατραπού (23,5%), (7) παρακολουθούν Οµάδα Συµβουλευτικού Σταθµού της Ατραπού (41,2%), 4 εντάχθηκαν σε άλλα στεγνά προγράµµατα (23,5%), (1) εντάχθηκε στο Πρόγραµµα Υποκατάστασης (5,9%) και (1) διέκοψε την επαφή του µε θεραπευτικά προγράµµατα (5,9%). Από τα ανωτέρω στοιχεία διαπιστώθηκε ότι η παραµονή των µελών για µεγάλο χρονικό διάστηµα στο τρίµηνο πρόγραµµα αποτοξίνωσης αυξάνει σηµαντικά τις πιθανότητες να δηµιουργηθεί ένα ισχυρό θεραπευτικό κίνητρο, το οποίο ανεξάρτητα από την αποχή από την χρήση ουσιών, συγκρατεί τα µέλη σε µια σχέση µε ένα θεραπευτικό πρόγραµµα. Αυτό το γεγονός επιβεβαιώνεται από το ποσοστό των ατόµων που αποτοξινώθηκαν πρόωρα και διακόπτουν τη σχέση µε την ΑΤΡΑΠΟ σε πολύ µεγάλο ποσοστό. Από τα (30) άτοµα που διέκοψαν στη σταθεροποίηση ή αποτοξινώθηκαν πρόωρα, 4 παρακολουθούν Οµάδα Συµβουλευτικού Σταθµού της Ατραπού (13,3%), (2) εντάχθηκαν σε άλλα στεγνά προγράµµατα (6,7%), 22 διέκοψαν το πρόγραµµα (73,3%) και 2 απεβίωσαν (6,7%). Το τελευταίο διάστηµα προσέρχονται στη Μονάδα ενδιαφερόµενοι, οι οποίοι πληροφορούνται από προηγούµενους συµµετέχοντες την ύπαρξη του προγράµµατος, καθώς η προοπτική µιας οµαλής αποτοξίνωσης αποτελεί συνήθως το κίνητρο για την προσέλευσή τους. Από τις αρχικές συναντήσεις προκύπτει ότι πολύ µικρός αριθµός ατόµων προσεγγίζει την «ΑΤΡΑΠΟ» έχοντας ένα συγκεκριµένο θεραπευτικό αίτηµα

71 Φ Α Σ Η Α Ο Μ Α Α 1 ( 1 5 Σ Ε Π Ε Κ ) I. ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΗΛΙΚΙΑ ΑΝ ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 3 ΕΥΡΟΣ Μ.Ο. 22,8 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ 3 ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΙ 8 ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ 3 ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 6 ΙΑΚΟΠΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (9χρονης υποχρεωτικής) 4 II. ΕΠΑΓΩΓΗ (µέση δοσολογία) 1η ηµέρα 8,30 mg 2η ηµέρα 3η ηµέρα 4η ηµέρα 5η ηµέρα 10,80 mg 18,00 mg 18,20 mg 18,20 mg III. TAPERING (µέση δοσολογία) IV. ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΟΥΡΟΛΗΨΙΕΣ V. ΕΚΒΑΣΗ (3 µήνες µετά τη drop-out Παραµονή "Καθαρές" opi % λήξη της αποτοξίνωσης) 1η βδοµάδα 17,80 mg 2η βδοµάδα 3η βδοµάδα 4η βδοµάδα 19,45 5η βδοµάδα 6η βδοµάδα 7η βδοµάδα 8η βδοµάδα 15,60 9η βδοµάδα 10η βδοµάδα 11η βδοµάδα ,00% ιακοπή 7 19,45 mg ΣΣ 3 19,45 mg Παραποµπή 3 mg ,82% Θ.Π. 1 16,40 mg Θάνατος 1 15,60 mg Σύνολο 15 15,60 mg 13,30 mg 10,40 mg mg ,00% 7,00 mg 5 12η βδοµάδα 2,00 mg ,00%

72 Φ Α Σ Η Β Β1.Ο Μ Α Α 3 ( 06 ΑΠΡ ΙΟΥΛ ) I. ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΗΛΙΚΙΑ ΑΝ ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ 3 ΕΥΡΟΣ Μ.Ο. 22,6 ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ 2 ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΙ 7 ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ 3 ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΙΑΚΟΠΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (9χρονης υποχρεωτικής) 11 6 II. ΕΠΑΓΩΓΗ (µέση δοσολογία) 1η ηµέρα 9,23 mg 2η ηµέρα 3η ηµέρα 4η ηµέρα 15,80 mg 16,20 mg 16,00 mg 5η ηµέρα 16,60 mg III. TAPERING (µέση δοσολογία) IV. ΣΥΓΚΡΑΤΗΣΗ ΟΥΡΟΛΗΨΙΕΣ 1η βδοµάδα 16,60 mg 2η βδοµάδα 3η βδοµάδα 4η βδοµάδα 15,50 5η βδοµάδα 6η βδοµάδα 7η βδοµάδα 8η βδοµάδα 10,50 9η βδοµάδα 10η βδοµάδα 11η βδοµάδα drop-out Παραµονή "Καθαρές" opi % V. ΕΚΒΑΣΗ (3 µήνες µετά τη λήξη της αποτοξίνωσης) ,00% ιακοπή 8 16,30 mg ΣΣ 4 17,60 mg Παραποµπή 1 mg ,31% Θ.Π. 1 14,40 mg Θάνατος 0 13,80 mg Σύνολο 14 12,00 mg 8,70 mg 8,80 mg 6,20 mg mg ,54% 12η βδοµάδα 5,60 mg ,00% 13η βδοµάδα 3,20 mg 14η βδοµάδα 1,00 mg ,00%