Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΩΣ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ

Transcript

1 Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΩΣ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ (από τι διαλέξεις Jean-Monnet του καθ. Σ. Καπλάνη στο Παν. Ιωαννίνων) If you cannot measure it You cannot improve it Lord Kelvin If you cannot measure it you cannot manage it Peter Drucker Α.1. ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Είναι γεγονός ότι ο όρος Ποιότητα είναι γενικός,αλλά και θεμελιώδης. Είναι ακόμα γεγονός ότι εισήχθη κατ αρχήν με επιτυχία και αξιοσημείωτα αποτελέσματα στην Οικονομία: Εμπόριο, Παραγωγή, κατ αρχήν στην Ιαπωνία και Αμερική κατά το Β μισό του περασμένου αιώνα. Τα τελευταία 15 χρόνια έχει αρχίσει μία συστηματική και ευρεία υιοθέτηση της αντίληψης αυτής περί Διαχείρισης στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα (1-10). Η ικανότητα ενός συστήματος, καλλιεργημένη και στοιχειοθετημένη, ώστε να ικανοποιεί συνεχώς τις απαιτήσεις ανάγκες των στοιχείων που το αποτελούν ή που γενικά αλληλεπιδρούν με αυτό, όπου στην περίπτωση ενός Πανεπιστημίου αυτά είναι: Φοιτητές, εργαζόμενοι σ αυτό Εργοδότες, Εργολήπτες Επιστημονικοί-Επαγγελματικοί φορείς Κοινωνικοί εταίροι (γενικά) Αρχές κάθε επιπέδου (άμεσα αλληλεπιδρώντα στοιχεία) (έμμεσα ή εξωτερικά στοιχεία αλληλεπίδρασης) μέσω των προσφερομένων υπηρεσιών και των προϊόντων, αποτελεί τον πυλώνα της ύπαρξης Ποιότητας σε ένα Πανεπιστήμιο Ωστόσο, το επίπεδο της ικανότητας αυτής θα πρέπει να είναι δυνατόν μετρηθεί κυρίως μέσω των τάσεων- αλλαγών και των δεικτών απόδοσης οι οποίοι συναρτώνται σε κάθε μια από τις διεργασίες που απαρτίζουν λειτουργικά το σύστημα / Πανεπιστήμιο. Την ανάγκη αυτή την εξασφαλίζουμε με την Αξιολόγηση της Ποιότητας. Η όλη διαδικασία, η οποία και θα περιγραφεί απαιτεί την συμμετοχή όλων των λειτουργικών στοιχείων του Πανεπιστημίου, τα οποία και συνεισφέρουν στη συνεχή βελτίωση της Διαχείρισης: της Λειτουργίας και Απόδοσης του Συστήματος. Τα ευρήματα ή πορίσματα κ.α., οι αναφορές και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από μια τέτοια διαδικασία αξιολογούνται και με βάση τη σύγκριση με πρότυπα εξωτερικά (benchmarking) μεταφράζονται σε βελτιωτικές δράσεις ή μέτρα και ενέργειες ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα αρνητικά ή προβληματικά στοιχεία, στην απόδοση και λειτουργία ενός Πανεπιστημίου. Εχοντας υπόψιν αυτή τη φιλοσοφία αξιολόγησης των Πανεπιστημίων και όχι την αξιολόγησή τους με βάση ένα μετρικό σύστημα κανόνων, κριτηρίων και δεικτών που ίσως χρησιμοποιείτο και για ιεραρχική βαθμολόγηση των Πανεπιστημίων, επιχειρείται μια πολιτική συνεχούς βελτίωσης και ικανοποίησης των αναγκών και απαιτήσεων όλων των ενδιαφερομένων καθώς και των διεργασιών που το συγκροτούν. Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός αποτελεί τον γνώμονα και την πυξίδα των κινήσεων ώστε να διασφαλίζεται συνεχώς η Ποιότητα των Πανεπιστημίων.

2 Με τον όρο Αξιολόγηση της Ποιότητας θα εννοούμε στο εξής μια αλληλουχία ενεργειών που εντάσσονται σε συνακόλουθες φάσεις και η οποία στοχεύει τελικά στην Διασφάλιση της Ποιότητας, μέσω της Αναθεώρησης (Review) και του Benchmarking. Α.2 Συνεπώς,σε αδρές γραμμές καταλήγουμε στο ακόλουθο σχηματικό διάγραμμα για την ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ. ΤO EΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Είναι κυρίως Ακαδημαϊκή Διαδικασία, με κριτήρια που έχουν τεθεί τουλάχιστον σε Εθνικό επίπεδο Τίθενται Standards κυρίως μέσω των νόμων-πλαίσιο που πρέπει να ικανοποιούνται από κάθε ΑΕΙ και ΤΕΙ (Παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ) Πρέπει, ωστόσο, τα Standards να εξειδικευθούν,πινακοποιηθούν και είναι γνωστά όπως και ο τρόπος μέτρησής των, όποτε είναι τούτο αναγκαίο. Στην Ελλάδα η Βουλή με την Ιδρυτική Πράξη η με Π.Δ. ορίζει το Ανώτατο του Επιπέδου Σπουδών, (ενός Εκπαιδευτικού Ιδρύματος) χωρίς: Αξιολόγηση, Eπικύρωση, Διαπίστευση (Accreditation) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΧΟΣ (Παράρτημα Ι) Η ΣΥΝΕΧΗΣ Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΝΑ ΠΑΝ/ΜΙΟ Η ΤΕΙ * Τούτο επιτυγχάνεται: με την ανάπτυξη της υπευθυνότητας ΟΛΩΝ, της διαφάνειας και του Στρατηγικού Σχεδιασμού, ώστε ο φορέας να καταστεί ανταγωνιστικός και να ικανοποιεί συνεχώς τις ανάγκες των στοιχείων-φορέων με τους οποίους αλληλεπιδρά.

3 ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ, Κατά ISO STANDARDS, ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΕΙ ΕΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ (Παράρτημα IV ) ΣΥΝΕΧΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΝΌΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ Η ΤΕΙ ΓΙΑ ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΠΙΣΤΟΤΗΤΑΣ - ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ (CREDIBILITY) ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ: ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ: α. TIΘΕΝΤΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΠΟΥ * T.Q.M. models ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΜΕΣΑ (Παρ/μα V) ΑΠΌ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΙΘΕΝΤΑΙ ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΥΙΟΘΕΤΗΘΕΙ ΑΠΌ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΤΥΠΩΝΟΝΤΑΙ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΠΙΣΤΑ ΑΠΌ ΟΛΟΥΣ : ΣΥΝΕΧΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕ : β.αποδειξεισ: ΟΙ ΓΡΑΠΤΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ, (ΓΝΩΣΤΑ ΩΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ) ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ: ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ Η ΤΟΥΣ ΤΡΙΤΟΥΣ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ / ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΟΛΩΝ ΤΗΝ (ΑΥΤΟ) ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ (ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ) ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ: ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΗ Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΥΤΟΥ ΚΑΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΚΑΙ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΚΑΘΩΣ ΠΟΛΥ ΔΥΣΚΟΛΑ

4 ΠΡΟΣΕΓΓΙΖΕΙ ΣΕ ΒΑΘΟΣ «ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ» ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΝ ΕΞΑΛΕΙΨΗ ΤΟΥΣ ΜΕΣΩ ΚΑΙ ΤΗΣ, ΑΠΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΦΟΡΕΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΠΙΣΦΡΑΓΙΣΗΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΕΝΩ Η ΔΕΣΜΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΝΩΤΕΡΩ, ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ Α..Ω ΤΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ * ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ ΤΟ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ (ΑΠΟ)ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΡΤΙΖΟΥΝ ΕΝΑΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΦΟΡΕΑ Α.3. ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ Η ΤΕΙ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΑ ΣΤΑΔΙΑ ΚΑΙ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ. ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΩΝ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΟΥ ΤΟ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΝ ΦΟΡΕΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ (ΣΤΑΔΙΟ ΑΥΤΟ-ΓΝΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ) π.χ. 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ/ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ: ΣΤΟΧΟΙ, ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ,ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΥΠΟΔΟΜΗ, ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ 3. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 4. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ (ΔΕΠ,ΦΟΙΤΗΤΕΣ,Ε.Δ.Τ.Π. ΚΑΙ ΛΟΙΠΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ) ΚΑΙ ΤΗΣ ΥΠΟΔΟΜΗΣ 5. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ 6. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ: ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 7. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (Παρ/μα V) ΓΙΑ ΌΛΑ ΑΥΤΆ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ Η ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΑΠΌ ΠΛΕΥΡΑΣ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΕΝΌΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ-ΕΚΤΕΛΕΣΗ/ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ /ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ (Παρ/μα VII) Β. ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: α Ορισμός Επιτροπής αυτο-αξιολόγησης με συμμετοχή μελών ΔΕΠ και Επιτροπών ΕΔΤΠ και φοιτητών β. Αναφορά Αυτό-Αξιολόγησης Κατάλογος θεμάτων προς διερεύνηση και παρουσίαση (Παρ/μα VIII) Δομή της Αναφοράς αυτο-αξιολόγησης :

5 1 Τι προβλέπεται θεσμικά ανά ζήτημα όπως αυτό παρατίθεται στον κατάλογο (Παρ/μα VIII) Τι προβλέπεται σε επίπεδο πολιτικής του Ιδρύματος 2. Ποια η πραγματική κατάσταση στο πανεπιστήμιο ανά ζήτημα: Το παρουσιάζουν οι αυτο- αξιολογούμενοι, οι οποίοι έχουν και πλήρη γνώση περί αυτού. Εκτίμηση των διαφορών μεταξύ των φάσεων 1 & 2 από τους ιδίους, ως ανωτέρω Αναζήτηση και διακρίβωση αιτίων/προβλημάτων: οι αυτό-αξιολογούμενοι που γνωρίζουν το θέμα διαπιστώνουν σχετικά και 4 υποβάλλουν προτάσεις για τρόπους : βελτίωσης και επίλυσης των προβλημάτων και εξάλειψης των προβληματογενών σημείων Γ. ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: ΣΥΝΘΕΣΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΞ/ΚΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΩΝ : (Peers) Ορισμός/σύνθεση της Επιτροπης των εξωτερικών αξιολογητών: Αποτελείται από Ακαδημαϊκούς Επιστήμονες με διεθνή καταξίωση και γνώση, ειδικούς στον τομέα αλλά και εκπροσώπους από τους εργοδότες και συναφείς επιστημονικούς φορείς. Η επιλογή τους είναι ευθύνη του ιδίου του Παν/μίου. ΡΟΛΟΣ Η διαπίστωση της αλήθειας και πραγματικότητας των αναφερομένων στην αναφορά αυτο- αξιολόγησης. Συμβουλή, Συμβολή,σχολιασμός και προτροπή με βάση οδηγίες (ενίοτε ) για βελτίωση. Η συμβολή και τα σχόλια ή οδηγίες μπορούν να έχουν αποδέκτες σε κάθε επίπεδο Διοικητικής ευθύνης. ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΕΞ/ΚΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΩΝ Δ. ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ- SWOTS: (Ανάλυση : Strengths Weaknesses Opportunities Threats) ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΔΙΟΡΘΩΣΗ, ΒΕΛΤΙΩΣΗ,ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΜΟΔΙΑ ΟΡΓΑΝΑ (βλ. Παρ/μα IX)

6 Β. ΑΝΑΓΚΗ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ 1. Η μαζικοποίηση της Τριτοβάθμιας το άνοιγμα του Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ λόγω των απαιτήσεων του πλήθους των υψηλών Ακαδημαϊκών και λοιπών προδιαγραφών σε έργα υποδομής και νέες σύγχρονες δομές, θα είχε ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα την πτώση του επιπέδου και της ποιότητας στην εκπαίδευση. Τούτο μάλιστα καθίσταται περισσότερο έντονο ή εμφανές λόγω του ότι το εκπαιδευτικό μας σύστημα σε αντίθεση με εκείνα της Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας δεν έχει φθάσει σε επίπεδο ισορροπίας αλλά είναι σε εξέλιξη. Ακόμα, οι παράγοντες που θα επηρεάζουν πτωτικά το επίπεδο της εκπαίδευσης θα δρούσαν περισσότερο αρνητικά, αν το σύστημα μας παρέμενε συγκεντρωτικό και τα πάντα πορεύοντο και εκπορεύοντο προς και από το Υπ.Παιδείας. Εν κατακλείδι ο εκπαιδευτικός σχεδιασμός και η υλοποίηση/ εφαρμογή των επιμέρους θεμάτων δεν είναι πλέον ερασιτεχνικές ή ετσιθελικές διεργασίες (ατόμων ή ομάδων ) είναι ήδη μια επιστήμη που ταξινομεί δεδομένα, έρευνα, προβλέπει, αξιολογεί, διορθώνει, εξελίσσεται. Για την αποφυγή όλων των αρνητικών που αναφέρθηκαν αλλά και των στεγανών και με στόχο ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό και προώθηση των πορισμάτων ανάλυσης των εκπαιδευτικών προβλημάτων, θεσμοθετήθηκε το ΕΣΥΠ ως ανεξάρτητος φορέας για να συν-υπηρετήσει την Ελληνική Εκπαίδευση (ν. 2327/ ). 2. Ο Ακαδημαϊκός χώρος καλείται να συμβάλει στην προσπάθεια αυτή καθώς παρακολουθεί τις εξελίξεις της εκπαιδευτικής πολιτικής, διεθνώς, και με ωριμότητα και γνώση θα συμβάλει στην εξελικτική πορεία του εκπαιδευτικού μας συστήματος. 3. Τα τελευταία χρόνια (5 τελευταία χρόνια) ιδιαίτερες προσπάθειες έχουν καταβληθεί τόσο στα εθνικά συστήματα, όσο και Παν-Ευρωπαϊκά μέσω Διεθνών οργανώσεων (Liaison Committee, C.R.E. (Rectors Conference in Europe), EURASHE) για να προάγουν την ελεύθερη μετακίνηση φοιτητών, την αναγνώριση πτυχίων, σπουδών, τίτλων τόσο Ακαδημαϊκά όσο και Επαγγελματικά (βλ. πρακτικά της ομάδας εμπειρογνωμόνων για Ακαδημαϊκή και Επαγγελματική Αναγνώριση στην Ευρώπη.) Κύριο εργαλείο για την ελεύθερη μετακίνηση φοιτητών και υπερπήδηση του εμποδίου της παραδοσιακής αντίληψης, στην Ανωτάτη Εκπαίδευση ήταν η εφαρμογή της πολιτκής μεταφοράς των πιστωτικών μονάδων από πλευράς Πανεπιστημίων και άλλων Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, με τόση επιτυχία μέχρι σήμερα. 4. Θεμελιακής όμως σημασίας για την διασφάλιση της πορείας ενός εκπαιδευτικού συστήματος προς τους στόχους του, είναι ο «συσχετισμός των ΑΕΙ-ΤΕΙ και των προγραμμάτων σπουδών τις κοινωνικο-οικονομικές ανάγκες». τους με 5. Η απάνητηση στο ζήτημα αυτό επιτυγχάνεται ή γίνεται προσπάθεια απάντησης με ένα πλήρες ολοκληρωμένο σύστημα ανατροφοδότησης (feedback), το οποίο συνδέει την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας (κοινωνικο-οικονομικός χώρος)

7 Εκπαίδευση Πανεπιστήμια ΤΕΙ ακόμα και ΙΕΚ,κλπ. πτυχιούχοι Κοινωνικο-Οικονομικός χώρος Αγορά εργασίας * FEEDBACK : -Δομές- Εργαλεία -Αξιολόγηση εξωτερική κλπ. 6. Το σύστημα αυτό ανα-τροφοδότησης είναι sine qua non για να διασφαλίσει μια ισορροπία στην πορεία της εκπαίδευσης. Βασικές λειτουργίες του συστήματος ανατροφοδότησης (feedback) είτε αυτό είναι εξωτερικό (περιλαμβάνει και εξω-πανεπιστημιακούς παράγοντες) είτε εσωτερικό είναι : Η αυτοαξιολόγηση των τμημάτων και Ιδρυμάτων Η αξιολόγηση από μεικτές επιτροπές αναγνωρισμένων επιστημόνων και προσωπικοτήτων κύρους καθώς και από εκπροσώπους φορέων συνδεδεμένων με την Ακαδημαϊκή και Επαγγελματική αναγνώριση. Η έγκριση προγραμμάτων σπουδών που ΑΕΙ-ΤΕΙ πρόκειται να λειτουργήσουν αποκεντρωμένα, απαντώντας στις εκάστοτε νέες διαμορφούμενες κοινωνικοοικονομικές ανάγκες. Η πιστοποίηση ότι το τμήμα λειτουργεί σε επίπεδο και ποιότητα ικανοποιητικά, ανάλογα με τις εκάστοτε απαιτήσεις του επιστημονικού τομέα και του επαγγέλματος που αντιστοιχούν οι σπουδές. 7. Η πιστοποίηση ως ανάγκη είναι αποδεκτή από το κοινωνικό σύνολο καθώς κάθε προϊόν πρέπει να φέρει την σφραγίδα της ποιότητας των χαρακτηριστικών που πρέπει να έχει και τα οποία διαβεβαιώνονται από ειδικούς φορείς (π.χ. σήμα κατατεθέν). Εχει πλέον παρέλθει ο καιρός που «ελέω ανυπαρξίας ειδικών δομών, ο οποιοσδήποτε διατύπωνε θέσεις και θεωρίες για την Εκπαίδευση, τα Πανεπιστήμια (π.χ. το πρόβλημα της Ιδιωτικής Ανώτατης Εκπαίδευσης ) κλπ. 8. Η αυτό-αξιολόγηση και αξιολόγηση τόσο ενός Πανεπιστημίου -ΤΕΙ ως φορέα, όσο και των τμημάτων, είναι διαδικασίες καθοριστικές που βοηθούν στην ίαση των προβλημάτων που διαπιστώνονται από τις ανωτέρω διαδικασίες. Βέβαια, απαιτείται ειδική Παιδεία προς τούτο καθώς έχει γίνει παρανόηση πολλές φορές της αυτονομίας και ανεξαρτησίας ενός Πανεπιστημίου -ΤΕΙ, που πολλές φορές μας οδηγεί στα άκρα, έναντι της ευθύνης που έχουμε στο κοινωνικό σύνολο για διαφάνεια και ικανοποίηση των αναγκών του. 9. Για τις διαδικασίες της αυτό-αξιολόγησης και αξιολόγησης πρέπει να προβλέπεται τόσο μια εσωτερική δομή όσο και εξωτερική, για να αφουγκράζεται ένα Πανεπιστήμιο-ΤΕΙ στα πλαίσια της αυτοδύναμης πορείας του, αντικειμενικά και αξιόπιστα, την κριτική των επαϊόντων αλλά και των άμεσα με αυτό συνδεδεμένων φορέων απασχόλησης. Ζητούνται κατά συνέπεια λειτουργίες και δομές αναγκαίες για διόρθωση της πορείας και εξασφάλιση του επιπέδου και της ποιότητας στην παρεχόμενη εκπαίδευσης. 10. Όλα τα προηγούμενα είναι αναγκαία. Ωστόσο, για να γίνουν αποδεκτά απαιτείται η συνεργασία των ενδιαφερόμενων φορέων για να θεσπίσουν αντικειμενικά κριτήρια

8 και διαδικασίες για την αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών και την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, η οποία τέλος θα καταλήξει στην πιστοποίηση των τίτλων σπουδών. α. Η ανάγκη της αυτο-αξιολόγησης και τέλος της αξιολόγησης από αποδεκτές προσωπικότητες του ακαδημαϊκού και επαγγελματικού χώρου είναι καθολική. Σ όλα τα κράτη γίνονται προσπάθειες για το σκοπό αυτό ανάλογα με την εκπαιδευτική «κουλτούρα» κάθε κράτους και των υπαρχουσών δομών. β. Η ανάγκη αυτή καθίσταται ακόμα εντονότερη για την περίπτωση των τμημάτων Τεχνολογικής Εκπαίδευσης. Για τα τμήματα αυτά η αξιολόγηση, η πιστοποίηση και στη συνέχεια η επικύρωση (από έναν φορέα, όπως το ΕΣΥΠ) είναι sine qua non. Ουδείς θα μπορούσε να αμφισβητήσει το πόρισμα μιας σειράς διαδικασιών ως οι ανωτέρω, όταν διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα και η Ακαδημαϊκότητα των διαδικασιών, όπως διαπιστώνουμε από την Βρετανική και Ιρλανδική εμπειρία,αλλά και τη Γαλλική και Ολλανδική. Για το Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο μέχρι πρόσφατα ακολούθησε όπως και η χώρα μας δυαδικό σύστημα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αναφέρουμε τα εξής : από το κεφ.3,4, της έκδοσης «Διαχείριση της ποιότητας και εξασφάλιση της ποιότητας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα- Μέθοδοι και Μηχανισμοί» Εκδοση της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, «Στο Ηνωμένο Βασίλειο, από την δεκαετία του 1960, την εποχή που αυξήθηκε η επιρροή του κράτους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση αναπτύχθηκαν δύο πρότυπα διαχείρισης της ποιότητας. Το πρώτο πρότυπο εφαρμόζεται στον τομέα της μη πανεπιστημιακής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στα πολυτεχνεία και στα κολέγια. Πολύ αργότερα ο έλεγχος της ποιότητας επεκτάθηκε επίσης στην πανεπιστημιακή τριτοβάθμια εκπαίδευση. Θα εξετάσουμε τα δύο αυτά πρότυπα κατά χρονολογική σειρά -Πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω των αλλαγών που συνέβησαν στο σύστημα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μετά τη δημοσίευση της Λευκής Βίβλου του 1991 με τίτλο «η τριτοβάθμια εκπαίδευση: ένα νέο πλαίσιο (Higher Education : a new framework), η οποία επισημοποιήθηκε με το νόμο περί της μετά Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης του 1992 (Further and Higher Education Act), την εποχή της συγγραφής της έκθεσης αυτής αρχίζουν να διαφαίνονται νέοι διακανονισμοί στους οποίους θα επιστρέψουμε. Πρέπει να σημειωθεί ότι η αξιολόγηση της Ποιότητας της Ερευνας στα Ιδρύματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης πραγματοποιείται σε ξεχωριστό εγχείρημα επιλεκτικότητας της έρευνας που έως το 1992 πραγματοποιούσε η University Funding Committee και έκτοτε υπάγεται στην δικαιοδοσία των Νέων Συμβουλίων Χρηματοδότησης. Το CNAA, το οποίο ήταν αρχικά δημόσιος φορέας, κατέστη ανεξάρτητο και απέκτησε το δικό του Βασιλικό Χάρτη το Ο φορέας αυτός απένεμε τίτλους σπουδών, χορηγώντας πτυχία διαβεβαιωμένα ως ισότιμα με τα Πανεπιστημιακά (Βachelor s). To CNAA επικύρωνε εκ των προτέρων τα μαθήματα που πρότειναν τα κολλέγια και τα Polytechnics και τα επανεξέταζε ανά πενταετία. Για μεγάλο χρονικό διάστημα οι επιτροπές απαρτίζονταν από ομότιμους επιθεωρητές, π.χ. πανεπιστημιακούς που εργάζονταν στον ίδιο τομέα γνώσεων, όπως και σε άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (κολέγια, πολυτεχνεία και πανεπιστήμια) και, εφόσον ήταν δυνατόν, εκπροσώπους των συναφών επαγγελμάτων ή της βιομηχανίας. Οι επιτροπές αυτές βάσιζαν την επίσκεψή τους σε αναλυτικές γραπτές αναφορές σχετικά με την διάρθρωση και το περιεχόμενο του μαθήματος, τους τρόπους και τις μεθόδους διδασκαλίας και αξιολόγησης των φοιτητών και τους διαθέσιμους πόρους (ερευνητικά και διδακτικά προσόντα των μελών του προσωπικού που αναμένεται ότι θα συμμετέχουν, εξοπλισμός κλπ.) Σε περίπτωση που η επιτροπή δεν έδινε την έγκρισή της, γεγονός το οποίο συνέβαινε συχνά, έπρεπε να αρχίσει ένας νέος κύκλος με βάση μια τροποποιημένη πρόταση. Οι περιοδικές επανεξετάσεις ήταν παρόμοιες, παρόλο που κατά κανόνα ήταν λιγότερο αβέβαιες όσον αφορά στην έγκριση της επιτροπής.

9 Επίσης, το CNAA έπρεπε να εγκρίνει τον ορισμό εξωτερικών εξεταστών για τα ιδρύματα του δημοσίου τομέα. Η επιθεώρηση των μαθημάτων από ομότιμη επιτροπή (Peer Group) συμπληρώνονταν από μια, συνήθως πενταετή, επιθεώρηση των επιχειρησιακών (π.χ. εκείνων που δεν υπήρχαν μόνο στα χαρτιά ) μηχανισμών του ιδρύματος προκειμένου να εξασφαλιστεί το επίπεδο των μαθημάτων του. Αργότερα, μετά το 1988, το CNAA εξουσιοδότησε ορισμένο αριθμό πολυτεχνείων να επικυρώνουν τα δικά τους μαθήματα (προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου) μέσω αυτής της διαδικασίας για την παρακολούθηση των διαδικασιών για την διαχείριση της ποιότητας που ακολουθούσαν τα Ιδρύματα. Οι διαδικασίας αυτές περιλαμβάνουν συστήματα ετήσιας εσωτερικής παρακολούθησης και δημόσιους δείκτες επίδοσης. 11. Γενικοί στόχοι της προσπάθειας αυτής με όλα τα θετικά αποτελέσματα που αναφέρθηκαν για ουσιαστική διακρίβωση και διασφάλιση του επιπέδου σπουδών και ποιότητας της εκπαίδευσης είναι : * H ευαισθητοποίηση στην ανάγκη διενέργειας μιας αξιολόγησης της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση * Η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής διάστασης όσον αφορά την αξιολόγηση της ποιότητας * Ο εμπλουτισμός των εθνικών διαδικασιών αξιολόγησης της ποιότητας. *Η συμβολή στην βελτίωση της αμοιβαίας αναγνώρισης των διπλωμάτων και των περιόδων σπουδών διαμέσου της προώθησης της συνεργασίας των ιδρυμάτων και διαμέσου της βελτίωσης της αμοιβαίας κατανόησης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των διαφόρων χωρών. Τα προγράμματα οφείλουν να αποβλέπουν στους ακόλουθους ειδικούς στόχους : * Να επικεντρώνονται στις μεθόδους αξιολόγησης της Ποιότητας της Εκπαίδευσης. Τα προγράμματα θα μπορούν, επίσης, να αξιολογούν τις δραστηριότητες έρευνας και διαχείρισης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στο μέτρο που οι δραστηριότητες αυτές είναι απαραίτητες για την αξιολόγηση της ποιότητας της εκπαίδευσης με την στενή έννοια του όρου. Εχει αναγνωρισθεί, πράγματι, ότι η έρευνα παρέχει μια στήριξη στη διαδικασία της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και ότι τα προβλήματα τα οποία συνδέονται με την διαχείριση έχουν επιπτώσεις όσον αφορά στην ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται. * Να συνεπάγονται μεταφορά εμπειριών από χώρα σε χώρα. Με άλλα λόγια, τα προγράμματα πρέπει να έχουν και εκπαιδευτική λειτουργία η οποία να βασίζεται στο αμοιβαίο συμφέρον και στην αμοιβαιότητα μεταξύ των συμμετεχόντων ιδρυμάτων. * Να συμπεριλαμβάνουν πανεπιστημιακά προγράμματα και επαγγελματικά προγράμματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να επιτρέπουν τη συμμετοχή πανεπιστημιακών και μη πανεπιστημιακών ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ηδη, διαδικασίες αξιολόγησης και πιστοποίησης δηλαδή της με νόμο εξουσιοδότησης ενός εθνικού φορέα να αποφαίνεται για το επίπεδο σπουδών των τμημάτων αντιστοιχώντας τα με Πανεπιστημιακού επιπέδου προγράμματα έχουν εφαρμοστεί στην Μ.Βρετανία,Ιρλανδία κλπ. Πολλά κράτη ήδη προωθούν τέτοιες ανάλογες διαδικασίες όμοιες με αυτές που ακολουθήθηκαν από το CNAA. H ανάγκη αυτή καθίσταται επιτακτική στη χώρα μας που ακολουθεί το δυαδικό σύστημα στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση αλλά και όπου ένας άναρχος Ιδιωτικός τομέας προσφοράς προγράμματος μετα-β/θμιας Εκπαίδευσης και Κατάρτισης συνεχώς διογκούται.

10 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι * ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Είναι η πρόληψη των προβλημάτων στην Ποιότητα Ενός προϊόντος / Υπηρεσίας μέσω σχεδιασμένων και Συστηματικών προσπαθειών. Περιλαμβάνει : Την εισαγωγή ενός συστήματος διαχείρισης ποιότητας Στον φορέα παραγωγής /υπηρεσιών Την αξιολόγηση της επάρκειάς του προς τον σκοπό αυτό, Τον έλεγχο της λειτουργίας του συστήματος και την αναθεώρησή του

11 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ * Research funding: Annual budget and sources. *Funding: National,EU,third parts,own services. Quality Indicators (Q.I.) From an academic point of view (rather empirical): Not based in a Quality Management Model *Published articles by staff in scientific refereed journals the last five years. *Citations of staff articles. * Participation of academic staff in world conferences. *Participation of academic staff as referees or in publishing committees. * Research projects undertaken by the department. *Number of books published by the academic staff. * Research activities: Policy planning and implementation. * Evaluation of academic staff. *Opportunities provided to the staff in general for updating and upgrading via participation in seminars, training and RTD projects at National and European level projects. * Participation of the department to European educational and training programmes. Comment: Such a set of Q.I. does not meet the whole range of the requirements of a (Total) Quality Management Model. Its focus is on the Academic rather outputs. Too many other issues are left untouched.

12 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ Quality Indicators Score 1 Score 2 FROM A PAPER ON : First checkpoint Second checkpoint ISO 9000 CERTIFICATION Academic Year Academic Year. IN AN ACADEMIC UNIT intermediate Final Objectives or trends (Average 3 years) A. Education *Number of students.... * Number of degree awarded... * Number of theses presented... B. Evaluation of the programme by the students... * Number of courses with evaluation below xy.. * Number of seminars with evaluation below xy.. C. Research * Number of publications... * Number of working papers.. * Number of doctoral candidates. *Number of staff with minimum 1 publication. D. Support services * Number of new business contacts.. *Revenue from support services.. *Number of external presentations.. *Number of Conference organized.. E. Comments The control board developed is (partially) presented in the table above. For each of the three topics, a set of indicators is presented which reflects the status of the University activity, e.g. * Education: number of degrees awarded, number of these presented, number of courses(seminars) with poor evaluation. * Research: number of publications,number of working papers,number of people involved. *Services: Number of external presentations, number of conferences organized, external revenue. As can be seen indicators may be associated to objectives(norms).but in most cases, indicators are only used to examine trends. In this case the objective is replaced by the average value over the past 3 years. In a fast-moving environment, trends may be more important than absolute figures.

13 As explained before, the management control board is the subject of two evaluation meetings per year. At these occasions one analyzes the facts and figures and corrective actions to achieve the objectives of the strategic plan.

14 ΠΑΡΑΡΤΗMΑ IV ISO What is it? What does it do for my business or the business I work for? Now that it is here and my customers want me to get it, how do I? The organization is running lean- how do we add another project? What will this entail? Now that it is implemented does it ever change? Who changes the Standards? How do I find out about the changes? What is it? ISO 9000 is referred to as the Standard, whereas, it is actually a series of standards and guidance documents. What is a standard? New World Dictionary defines it as something established for use as a rule or basis of comparison in measuring or judging capacity, quantity, content, extent, value, quality, etc. This Standard is a framework of descriptive requirements or elements adopted by businesses. It is used to provide assurances to the customer that they will receive timely quality products and services as agreed or promised by the supplier. What are the elements? ELEMENT TITLE 4.1 Management Responsibility 4.2 Quality System 4.3 Contact Review 4.4 Design Control 4.5 Document and data Control 4.6 Purchasing 4.7 Control of customer-supplied Product 4.8 Product Identification and Traceability 4.9 Process Control 4.10 Inspection and Testing 4.11 Control of Inspection,Measuring and Test Equipment 4.12 Inspection and test Status 4.13 Control of Noncoming Product 4.14 Corrective and Preventive action 4.15 Handling,Storage,Packaging,Preservation and Delivery 4.16 Control of Quality Records 4.17 Internal Quality Audits 4.18 Training 4.19 Servicing 4.20 Statistical Techniques The ISO 9000 series has different segments that cover different areas, e.g. ISO 9001: Design, development, production, installation, servicing ISO 9002 :Does not include design responsibility for the supplier ISO 9003 :Quality assurance in final inspection and test ISO 9004 :Quality management and quality system elements

15 Τ.Q.M. has three main components a. breakthrough Planning or Hishin Planning b. daily Management and c. Cross-Functional Management ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ V T.Q.M. Model The Breakthrough planning is presented in a flow diagram below: Decision on TQM Implementation by Rector, Senate Commitment by Top Management: Rector Understanding, preparatory tasks to establish the new Culture Mission Set Customers Identification Define Critical Processes And Measures Indicators University s Vision Develop Strategic Plan 5 years Development Plan. Develop Annual Plan With Breakthroughs Run (a) problem Solving policy, Revise Roles and Responsibilities Form Steering Committee and Set Change Strategy, Cultural Changes & Monitor Annual Review Φάσεις και Διαδικασίες ενός T.Q.M. model με βάση τον Στρατηγικό Σχεδιασμό.

16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VII ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ * ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΤΗΣΙΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ *ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ (ΕΘΝΙΚΗ, ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ, ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ, ΙΔΙΩΤΕΣ). *ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΡΙΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 5 ΧΡΟΝΙΑ. *ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΝΑΦΟΡΩΝ (CITATION INDEX) ΣΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΔΕΠ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ. *ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 5 ΧΡΟΝΙΑ *ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ Η ΣΕ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΚΡΙΣΗΣ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ. *ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΝΑΛΑΒΕΙ ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ 5 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ ΥΨΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΝΑ *ΑΡΙΘΜΟΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΚΔΩΣΕΙ ΜΕΛΗ ΔΕΠ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΙ ΟΙ ΟΠΟΙΟΙ ΤΑ ΕΞΕΔΩΣΑΝ * ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΧΑΡΑΞΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ * ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΥΠΑΡΧΟΝΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ *ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ, ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΣΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ /ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ * ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ * ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΕ ( ERASMUS - SOCRATES,ΚΛΠ) ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ

17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IX ΦΑΣΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΗΜΕΙΩΝ ΓΙΑ ΑΥΤΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΕΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΞ.ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Quality Assessment in Higher Education Assessment Implementation phase phase I B N E T N Self assessment Evaluation of E C Recommendations R H N M A A Peer review. On going self. T R Quality improvement I K O I Recommendations On going self N N for QI assessment A G L Main elements associated with assessment taken from a report from the recent Irish experience.

18 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ VIII - ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑ ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΠΡΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ- ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΥΤΟ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1. ΤΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ * ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ (ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Η ΆΛΛΟ ΙΔΡΥΜΑ). * ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Η ΤΟΥ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΟΜΗ. *ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ (Π.Χ. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΡΟΛΟΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΠΟΥ ΕΝΕΧΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ) 2. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΙΣ * ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΙΩΞΕΩΝ ΤΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ * ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ 3. ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Α) ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ *ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ Β) ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ * ΕΦΑΡΜΟΖΟΜΕΝΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΓΕΝΙΚΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΩΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΘΟΥΝ *ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ * ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΠΡΟΣΟΝΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

19 *ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΝΘΑΡΡΥΝΣΗ * ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΕΚΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΘΥΝΗΣ ΤΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ *ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ /ΣΧΟΛΗΣ ΜΕ ΤΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ,ΕΜΠΟΡΙΟ, *ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Γ) ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ *ΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ (ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΦΑΙΡΙΚΩΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ/ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ,ΓΡΑΠΤΕΣ/ΠΡΟΦΟΡΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ, ΣΥΝΕΧΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ,ΚΛΠ.) * ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ *ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΤΟΥ ΕΠΙΠΕΔΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΘΕΣΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΤΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ (ΙΔΡΥΜΑ/ΕΘΝΙΚΗ ΑΡΧΗ ΚΛΠ) * ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΜΟΡΦΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ * ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 4. ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ * ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΒΛ.ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΟΣΟΤΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ) * ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ * ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΓΓΡΑΦΗΣ * ΜΕΣΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ * ΠΑΡΟΧΗ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ/ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ * ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΒΑΘΜΟ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ ΠΟΥ ΔΙΕΝΕΡΓΗΘΗΚΑΝ ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ 5. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ * ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ (ΒΛ.ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ) * ΣΧΟΛΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ * ΠΟΙΟΣ ΔΙΔΑΣΚΕΙ ΣΕ ΠΟΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ *ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗ, ΑΝΑΝΕΩΣΗ, ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΛΠ. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΤΟΥ *ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

20 6. ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ * ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ * ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ * ΥΠΟΔΟΜΗ * ΑΙΘΟΥΣΕΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ,ΧΩΡΟΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΚΛΠ. 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ *ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΌ ΤΟΥΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ.ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΕΞΕΤΑΣΤΕΣ *ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ/ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ *ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣΕΠΙΜΕΛΗΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ,ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ * ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ *ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ * ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΣΠΟΥΔΑΣΤΩΝ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ * ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΩΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ *ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΠΟΥ ΔΙΝΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 8. ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ * ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ/ΣΧΟΛΗΣ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ,ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ *ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΠΑΡΟΠΟΙΕΣ ΣΧΟΛΕΣ Η ΤΜΗΜΑΤΑ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ *ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΟ ERASMUS Η ΑΛΛΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΝΤΑΛΛΑΓΩΝ *ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΕΣΜΟΙ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 9.ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ * ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΝΤΟΠΙΣΘΗΚΑΝ 10. SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ