ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ"

Ἀναίτις Δασκαλόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ ΕΝΑ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑ 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

2 ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΑΞΙΔΙ 1 ος αι. π.χ., Μεσόγειος Θάλασσα Ένα ρωµαϊκό καράβι, µια ολκάς, βαρυφορτωµένο µε έργα τέχνης, ξεκινά το ταξίδι του από τη Μικρά Ασία στην Ιταλία. Ξεκινά από την Πέργαµο ή την Έφεσο περνάει από την Κω ή τη Δήλο, τη Ρόδο και βυθίζεται στα Αντικύθηρα.

µε έργα τέχνης, ξεκινά το ταξίδι του από τη Μικρά Ασία στην Ιταλία.

3 ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΣΤΟ ΒΥΘΟ ΔΥΟ ΚΑΤΑΙΓΙΔΕΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ 70 π.χ.: Ρωµαϊκό ναυάγιο στις βορειοανατολικές ακτές των Αντικυθήρων 1900 µ.χ.: Αναζητώντας καταφύγιο από µια καταιγίδα Σύµιοι σφουγγαράδες εντοπίζουν τυχαία το αρχαίο ναυάγιο 1901µ.Χ. ανασύρεται από τη θάλασσα ανάµεσα σε σπουδαία έργα αρχαίας τέχνης και ένα µοναδικό επίτευγµα αρχαίας τεχνολογίας

: Αναζητώντας καταφύγιο από µια καταιγίδα Σύµιοι σφουγγαράδες εντοπίζουν τυχαία το αρχαίο

4 ΤΟ ΕΥΡΗΜΑ!!!!!!!! Χάλκινα αποτµήµατα από το µηχανισµό των Αντικυθήρων, 1 ος αι. π.χ., Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

5 ΕΝΑ ΕΥΡΗΜΑ ΑΙΝΙΓΜΑ Μια συµπαγής µάζα από διαβρωµένο χαλκό µε θαλάσσιες επικαθίσεις απαρατήρητη για 8 µήνες. Ο τότε Υπ. Παιδείας Σ. Στάης σε µια επίσκεψή του στο Μουσείο παρατηρεί το «ταπεινό» εύρηµα 1902 Ι. Σβορώνος, νοµισµατολόγος παρατηρεί επιγραφές και οδοντωτούς τροχούς Πρώτες εκτιµήσεις: Λεπτοµηχανικός µηχανισµός σε λειτουργία κατά το ναυάγιο. Χρονολόγηση κατασκευής: 80 π.χ. Χρήση: Αστρονοµικές εφαρµογές, εφαρµογές στη ναυσιπλοΐα, ίσως ένα πλανητάριο.

Σβορώνος, νοµισµατολόγος παρατηρεί επιγραφές και οδοντωτούς τροχούς Πρώτες εκτιµήσεις: Λεπτοµηχανικός µηχανισµός

6 ΔΥΣΚΟΛΟ ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΟ ΠΑΖΛ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ: Αποκατάσταση της µορφής και της λειτουργίας του αρχαίου µηχανισµού. ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΕΣ- ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ: Αποσπασµατικό αντικείµενο σε πολύ άσχηµη κατάσταση διατήρησης Κοµµάτια που έχουν αµετάκλητα ενωθεί µεταξύ τους και απαγορεύουν την οπτική πρόσβαση Οδηγίες χρήσης αινιγµατικές Μουσειακό κοµµάτι, το οποίο πρέπει να παραδοθεί ανέπαφο στις επόµενες γενιές ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΥΠΕΡΒΑΣΗΣ ΤΩΝ ΔΥΣΚΟΛΙΩΝ: Χρήση σύγχρονης τεχνολογίας Συνεργασίες επιστηµόνων διαφόρων ειδικοτήτων Κατασκευή µοντέλων (πραγµατικών και ψηφιακών)

τους και απαγορεύουν την οπτική πρόσβαση Οδηγίες χρήσης αινιγµατικές Μουσειακό κοµµάτι, το οποίο πρέπει να παραδοθεί ανέπαφο στις

7 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑΤΑ Δεκαετία 30: Πρώτο µοντέλο του µηχανισµού από το ναύαρχο Ιωάννη Θεοφανίδη : Σε βάθος µελέτη του µηχανισµού από το βρετανό φυσικό και ιστορικό της επιστήµης Derek de Solla Price, τον ειδικό επιγραφολόγο Γ. Σταµήρη και το Χ. Καράκαλο, πυρηνικό φυσικό στο «Δηµόκριτο» Η αποκάλυψη του εσωτερικού του µηχανισµού και των επιγραφών στην επιφάνειά του µε τη βοήθεια ακτίνων Χ και γ αναδεικνύει ότι πρόκειται για τον πιο πολύπλοκο µηχανισµό της αρχαιότητας, χωρίς να µπορεί ακόµα να δοθεί απάντηση ως προς την ακριβή του χρήση. Διερευνάται η κίνηση των γραναζιών και ο σκοπός της και γίνονται προσπάθειες ανασχεδιασµού των εξαρτηµάτων και της χρήσης τους, αλλά ο δρόµος είναι ακόµα µακρύς.

Καράκαλο, πυρηνικό φυσικό στο «Δηµόκριτο» Η αποκάλυψη του εσωτερικού του µηχανισµού και των επιγραφών στην επιφάνειά του µε τη βοήθεια ακτίνων Χ και γ αναδεικνύει ότι πρόκειται

8 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΟΝΤΕΛΩΝ Β ΜΙΣΟ ΤΟΥ 20 ΟΥ ΑΙ. Πλήθος ερευνητών ασχολείται µε το θέµα. Μάικλ Ράιτ, µηχανολόγος µηχανικός, έφορος του Μουσείου Επιστηµών του Λονδίνου δηµιουργεί ένα µοντέλο του µηχανισµού µέσα στο ξύλινο κουτί του. Περιλαµβάνονται οι πέντε πλανήτες γνωστοί στην αρχαιότητα (Ερµής Αφροδίτη, Άρης, Δίας και Κρόνος)

δηµιουργεί ένα µοντέλο του µηχανισµού µέσα στο ξύλινο κουτί του.

9 ΥΨΗΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΙΧΜΗΣ ΔΙΕΡΕΥΝΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ 2005: Eρευνητικό Πρόγραµµα του Μηχανισµού των Αντικυθήρων υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισµού Διεθνής έρευνα στα 82 θραύσµατα που συναποτελούν ό,τι µας έχει αποµείνει (;) από την ελληνιστική υψηλή τεχνολογία. Συγκρότηση διεθνούς οµάδας επιστηµόνων για µια εξ αρχής µελέτη του µηχανισµού µε τη βοήθεια καινοτόµων τεχνολογιών και ύστερα από αίτηµα τριών πανεπιστηµιακών ιδρυµάτων. Οι άνθρωποι: Μ. Edmunds, Ι. Σειραδάκης, Ξ. Μουσάς, αστρονόµοι, Τ. Freeth, µαθηµατικός, Ι. Μπιτσάκης, φυσικός ειδικευµένος στην ανάλυση ιστορικών κειµένων, Ε. Μάγκου, χηµικός, Μ. Ζαφειροπούλου, αρχαιολόγος, Α. Τσελίκας, φιλόλογος παλαιογράφος Οι εταιρείες: Hewlett- Packard και Χ- Tek Systems UK. Τµήµα έρευνας της ΗP ανέπτυξαν για τις ανάγκες της έρευνας ειδικό πρωτοποριακό µηχανισµό ψηφιακής απεικόνισης για την επανεµφάνιση σβησµένων κειµένων Πρωτοπόρος τοµογράφος Blade Runner που έδωσε τρισδιάστατες εικόνες επιγραφών µε πάχος 1/10 του χιλιοστού. 2006: Διεθνές Συνέδριο για την παρουσίαση των αποτελεσµάτων της έρευνας.

Συγκρότηση διεθνούς οµάδας επιστηµόνων για µια εξ αρχής µελέτη του µηχανισµού µε τη βοήθεια καινοτόµων τεχνολογιών και ύστερα από αίτηµα τριών πανεπιστηµιακών ιδρυµάτων. Οι άνθρωποι: Μ. Edmunds, Ι.

10 ΝΕΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Νέο µοντέλο του Wright Μοντέλο Διον. Κριάρη Μοντέλο Μ. Βισεντίνι Μοντέλο της οµάδας Μελέτης του Μηχανισµού, Παν/µιο Θεσσαλονίκης Γιάννης Σειραδάκης και Κυριάκος Ευσταθίου, υπεύθυνοι για τον ψηφιακό σχεδιασµό και τη µεταφορά του σε χαλκό.

11 Ο ΠΡΩΤΟΣ ΦΟΡΗΤΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ Ο µηχανισµός των Αντικυθήρων είναι ένα µικρό (32x 22x7 εκ.) και πολύπλοκο µηχανικό όργανο µε µπρούτζινους οδοντωτούς τροχούς (γρανάζια) σε ξύλινο κιβώτιο µε επιγραφές. Η κίνηση των γραναζιών του αλληλοεξαρτάται µε την κίνηση δεικτών και αναπαράγουν όπως φαίνεται τις επαναλαµβανόµενες κινήσεις των ουράνιων σωµάτων. Τα γρανάζια αυτά εκτελούσαν ουσιαστικά, µαθηµατικές πράξεις προκειµένου να προβλέπουν αστρονοµικά φαινόµενα όπως οι φάσεις της σελήνης, οι εκλείψεις, η ανατολή του Ήλιου κοκ.

Η κίνηση των γραναζιών του αλληλοεξαρτάται µε την κίνηση δεικτών και αναπαράγουν όπως φαίνεται τις επαναλαµβανόµενες κινήσεις των

12 Ο ΠΡΩΤΟΣ ΦΟΡΗΤΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ Μπροστά και πίσω υπάρχουν δύο µεταλλικές πλάκες µε σύνθετες χαράξεις κλιµάκων που αντιστοιχούν στη µπροστινή όψη στα ουράνια σώµατα και στην πίσω όψη σε πολυετή ηµερολόγια. Όλος ο µηχανισµός βρισκόταν µέσα σε ένα ξύλινο κουτί το οποίο είχε χαραγµένες οδηγίες για τη χρήση του µηχανισµού. Έµοιαζε µε ένα παλιό ρολόι. Ο χειριστής του γύριζε τον τροχό στο πλάι της συσκευής και η περιστροφή του µεταφερόταν στα µεγάλα γρανάζια του µηχανισµού. Έτσι µετατοπίζονταν οι δείκτες στις δύο µεταλλικές πλευρές και γινόταν δυνατή η µέτρηση του χρόνου και η τήρηση ηµερολογίων σε διαφορετικές κλίµακες κυκλικές και ελικοειδείς.

Έµοιαζε µε ένα παλιό ρολόι. Ο χειριστής του γύριζε τον τροχό στο πλάι της συσκευής και η περιστροφή του µεταφερόταν στα µεγάλα γρανάζια του µηχανισµού.

13 ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Μέχρι την ανακάλυψη του µηχανισµού των Αντικυθήρων η γνώση µας για την ιστορία της τεχνολογίας ήταν διαφορετική. Για παράδειγµα µόλις το 1832 ένα διαφορικό σύστηµα για την εκτέλεση αφαιρέσεων δηλώθηκε ως ευρασιτεχνία κι όµως Ο µηχανισµός των Αντικυθήρων το έκανε ήδη αιώνες πριν 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

Για παράδειγµα µόλις το 1832 ένα διαφορικό σύστηµα για την εκτέλεση αφαιρέσεων

14 Η ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ Αστρονοµικές παρατηρήσεις Διδασκαλία Υπολογισµός γεωγραφικού πλάτους ίσως και µήκους Χαρτογράφηση Πλοήγηση Επιλογή χρόνου τέλεσης κοινωνικών εκδηλώσεων ώστε να µη συµπίπτουν µε εκλείψεις Επιλογή κατάλληλου χρόνου για σπορά ή και θεµελίωση έργων κλπ. Καθορισµός της πρώτης ηµέρας των στεφανιτών αγώνων (Ολυµπιάδες κ.ά)

κοινωνικών εκδηλώσεων ώστε να µη συµπίπτουν µε εκλείψεις Επιλογή κατάλληλου χρόνου για

15 Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ Το σχέδιο του µηχανισµού ακολουθεί την παράδοση που είχε ξεκινήσει ο Αρχιµήδης για την κατασκευή των πλανηταρίων. Η παράδοση αυτή συνεχίστηκε στη σχολή της Ρόδου µε τον Ίππαρχο και τους µαθητές του. Η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών διατηρήθηκε εν µέρει στο Βυζάντιο Μέσω των Αράβων µεταφέρθηκε στη µεσαιωνική Ευρώπη και χρησιµοποιήθηκε στην ωρολογοποιία Η εξέλιξη αυτή οδήγησε στα περίπλοκα µηχανικά παιχνίδια του 18 ου αιώνα και κατέληξε στη βιοµηχανική επανάσταση. Σήµερα, µετά την ανακάλυψη του µηχανισµού των Αντικυθήρων, µπορούµε να επανεκκινήσουµε την ιστορία της τεχνολογίας και η αρχή φαίνεται ότι ήταν ο µηχανισµός των Αντικυθήρων. 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

Η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών διατηρήθηκε εν µέρει στο Βυζάντιο Μέσω των Αράβων µεταφέρθηκε στη µεσαιωνική Ευρώπη και χρησιµοποιήθηκε στην ωρολογοποιία Η εξέλιξη αυτή

16 MONTΕΛΟ LEGO ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Ìç áíéóìüò ôùí ÁíôéêõèÞñùí.mp4 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

17 ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Ο µηχανισµός των Αντικυθήρων υπήρξε: Ένα τυχαίο εύρηµα που διεύρυνε τις γνώσεις µας για το επίπεδο της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας Ένας επιστηµονικός γρίφος που ενεργοποίησε αρχαιολόγους, ιστορικούς, φιλολόγους, µαθηµατικούς, φυσικούς, αστρονόµους, επιστήµονες πληροφορικής από όλο τον κόσµο Μια αφορµή για εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας και των επιτευγµάτων της Μια περίπτωση ευρείας εφαρµογής της σύγχρονης τεχνολογίας στην εξυπηρέτηση πολιτιστικών αναγκών. 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

φυσικούς, αστρονόµους, επιστήµονες πληροφορικής από όλο τον κόσµο Μια αφορµή για εξέλιξη της σύγχρονης τεχνολογίας και των

18 Η αποκρυπτογράφηση του γρίφου του µηχανισµού των Αντικυθήρων επαναχρονολόγησε τα πρώτα κεφάλαια της ιστορίας της τεχνολογίας και Έδωσε στην αρχαία ελληνική τεχνολογία µια θέση ανάλογη µε αυτήν που κατέχει η αρχαία ελληνική τέχνη. 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

και Έδωσε στην αρχαία ελληνική τεχνολογία µια θέση ανάλογη µε

19 ΑΡΚΕΤΑ!!!!! Στην παρακάτω Διεύθυνση µπορείτε να παίξετε το διαδικτυακό παιχνίδι του µηχανισµού των Αντικυθήρων Καλή διασκέδαση! 4ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

20 ΠΗΓΕΣ Δικτυογραφία cpage=resource&cresrc=2438&cnode=180 Βιβλιογραφία Οδηγός Έκθεσης «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων», Απρ Απρ. 2013, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Ξενοφών Δ. Μουσάς, Ο µηχανισµός των Αντικυθήρων, Ένωση Ελλήνων Φυσικών, Aθήνα 2011 Ντοκυµαντέρ του Μick Beckam, Συµπαραγωγή ΕΡΤ, ART, NHT και Εθνικό Κέντρο Ερευνών, ο Γυµνάσιο Κερατσινίου

cpage=resource&cresrc=2438&cnode=180 Βιβλιογραφία Οδηγός Έκθεσης «Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων», Απρ. 2012- Απρ.

Σχετικά έγγραφα

Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ Κούσης Παναγιώτης Λεωνίδας Μαθητής Β2 Γυμνασίου, Ελληνικό Κολλέγιο Θεσσαλονίκης Επιβλέπων Καθηγητής: Κωνσταντίνος Παρασκευόπουλος Καθηγητής Πληροφορικής Ελληνικού Κολλεγίου