AGIRE ΜΕΘΟΔΟΛΟΓIΑ. Πρόγραμμα «Πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος» Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας

Transcript

1 The 36-month project ". Austria, Greece, Italy and Romania. Acting for stronger public-private partnerships in the field of identification and support of child victims and at risk of trafficking in Europe." Has been supported by the European Commission within the "Prevention of and Fight against Crime" Programme and conducted between August 2008 and December It has been coordinated by Save the Children Italy and implemented in partnership with: Austria: International Centre for Migration Policy Development (ICMPD); Criminal Intelligence Service, Federal Ministry of Interior Greece: Association for the Social Support of Youth - ARSIS; State Security Division, Hellenic Police Italy: Department of Equal Opportunities - Presidency of the Council of Ministers; Central Operational Service, Central Directorate against Crime of the State Police; Interdepartmental Centre on Human Rights and the Rights of Peoples of the University of Padua Romania: Save the Children Romania; General Inspectorate of Romanian Police, National Agency against Trafficking in Persons This Methodology is the result of one of the first activities of the project, providing the basis for the development of Standard Operating Procedures in each country, and the Training Manual and Trainer's Guide. Πρόγραμμα «Πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος» Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας Αυστρία, Ελλάδα, Ιταλία και Ρουμανία. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης και υποστήριξης παιδιών θυμάτων και σε κίνδυνο εμπορίας, στην Ευρώπη. JLS/2007/ISEC/537 Save the Children Italia Onlus Συντονιστής Εταίροι Via Volturno 58, Roma tel: fax:

2 Πρόγραμμα «Πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος» Ευρωπαϊκή Επιτροπή - Γενική Διεύθυνση Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας Αυστρία, Ελλάδα, Ιταλία και Ρουμανία. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης και υποστήριξης παιδιών θυμάτων και σε κίνδυνο εμπορίας, στην Ευρώπη. JLS/2007/ISEC/537 Συντονιστής Εταίροι

3 Πίνακας περιεχομένων Το παρόν εγχειρίδιο δημιουργήθηκε με την χρηματική συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής-Γενική Διεύθυνσης Δικαιοσύνης, Ελευθερίας και Ασφάλειας στο πλαίσιο του προγράμματος «Πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος». Η Μεθοδολογία συντάχθηκε και αναπτύχθηκε από τις Carlotta Bellini και Sarah Di Giglio (Save the Children Italy) σε συνεργασία με την Paola Degani (Διατμηματικό Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων, του Πανεπιστημίου της Πάντοβα) σε διαβούλευση με όλους τους εταίρους του προγράμματος. 1. Εισαγωγή Όροι κλειδιά Πρακτικοί Ορισμοί Προκαταρκτικά ζητήματα και αντιπροσωπευτικά-επίμαχα ζητήματα Διαδικαστικά βήματα / Διαδικασίες και μέτρα...14 Πρώτη Έκδοση: Οκτώβριος 2010 Γραφικά: S.C. ALPHA MEDIA PRINT SRL

4 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης 1 10 Διεθνές κέντρο για την Σύμβαση Ηνωμένων ανάπτυξη μεταναστευτικής Εθνών για τα Δικαιώματα πολιτικής-διακρατικός τ ο υ Π α ι δ ι ο ύ, π ο υ 1. Εισαγωγή 2. Όροι Κλειδιά μηχανισμός παραπομπής υιοθετήθηκε στις 20 για τα θύματα εμπορίαςπροσχέδιο κατευθυντήριων Νοεμβρίου 1989 και τέθηκε σε ισχύ στις 2 Σεπτεμβρίου ο δ η γ ι ώ ν, τ ε λ ε υ τ α ί ο Τ 1990 (επόμενα Σύμβαση προσχέδιο Μάιος 2008 Δικαιωμάτων του Παιδιού). 2 α θεμέλια της μεθοδολογίας του προγράμματος βασίζονται στο AGIS - ένα 1 1 Save the children, τελική διεθνές πρόγραμμα για την αναγνώριση και την υποστήριξη παιδιών θυμάτων εμπορίας και Εμπορία και Εκμετάλλευση Π ρ ο α ι ρ ε τ ι κ ό αναφορά-ανάπτυξη μία εκμετάλλευσης. Η μεθοδολογία αυτή βασίζεται στην επεξεργασία συγκεκριμένων δεικτών και Η Π ρ ω τ ό κ ο λ λ ο σ τ η ν μ ε θ ο δ ο λ ο γ ί α ς τ ω ν Σύμβαση των Δικαιωμάτων δικαιωμάτων του παιδιού Εμπορία ορίζεται στο άρθρο 3 του Πρωτοκόλλου Ηνωμένων Εθνών για την Πρόληψη, στοιχείων που αφορούν το προφίλ των παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο και στην επακόλουθη του Παιδιού, σχετικά με την για την αναγνώριση και την την Καταστολή και την Τιμωρία της Εμπορίας Ανθρώπων, ιδίως των Γυναικών και των πώληση των παιδιών, την υ π ο σ τ ή ρ ι ξ η π α ι δ ι ώ ν συνοπτική περιγραφή μίας μεθόδου, η οποία εφαρμόζει τους δείκτες αυτούς σε διαφορετικές Παιδιών, που συμπληρώνει την Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών Κατά του Διεθνούς παιδική πορνεία και την θ υ μ ά τ ω ν ε μ π ο ρ ί α ς, συνθήκες και μπορεί να ενεργοποιήσει επίσημες ενέργειες και διαδικασίες για την προστασία παιδική πορνογραφία, που πρόγραμμα AGIS 2005, Οργανωμένου Εγκλήματος (Πρωτόκολλο Παλέρμο): των παιδιών αυτών. Το προχωρεί περισσότερο την ανάπτυξη αυτής της μεθοδολογίας, υιοθετήθηκε στις 25 Μαΐου τ η ς Ε υ ρ ω π α ϊ κ ή ς 2000 και τέθηκε σε ισχύ στις λαμβάνοντας υπόψη τις πιο πρόσφατες δημοσιεύσεις σχετικά με το αντικείμενο αυτό και Επιτροπής 2007, βλέπε (α) «Εμπορία Ανθρώπων» νοείται η στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, παροχή 18 Ιανουαρίου 2002 σελίδα 6 για την λίστα συγκεκριμένα το ICMPD-Προσχέδιο Κατευθυντήριων Οδηγιών που αφορά ένα Διεθνή καταλύματος ή η υποδοχή προσώπων, μέσω απειλής ή χρήσης βίας ή οποιασδήποτε ( επόμενα Σύμβαση των πηγών Μηχανισμό Παραπομπής για τα Θύματα Εμπορίας. Δικαιωμάτων του Παιδιού 3 άλλης μορφής εξαναγκασμού, μέσω απαγωγής, εξαπάτησης, παραπλάνησης, μέσω Συμπεράσματα της Πρωτόκολλο για την γ ε ν ι κ ή ς δ ι ε ύ θ υ ν σ η ς 2 κατάχρησης εξουσίας ή εκμετάλλευσης αδύναμης θέσης, μέσω παροχής ή αποδοχής πώληση των παιδιών) Η μεθοδολογία AGIS θεωρήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «μία έξοχη και λειτουργική 12 δικαιοσύνης, ελευθερίας και 3 χρημάτων ή ωφελημάτων ώστε να επιτευχθεί η συγκατάθεση του προσώπου που έχει την Αναφορά Ευρωπαϊκής ασφάλειας, ευρωπαϊκή μεθοδολογία» για την αναγνώριση των παιδιών θυμάτων εμπορίας ή εκμετάλλευσης. Προωθεί επιμέλεια άλλου προσώπου, με σκοπό την εκμετάλλευση. Ε π ι τ ρ ο π ή ς γ ι α τ α επιτροπή, όπως δόθηκε από μία προσέγγιση των δικαιωμάτων του παιδιού και είναι βασισμένη σε προηγούμενα ανθρώπινα δικαιώματα, την Sandra Cooreman με π ε ρ ί π τ ω σ η V a n με ημερομηνία 13 προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την εμπορία των παιδιών, όπως το ENACT (β) Η συγκατάθεση ενός θύματος εμπορίας ανθρώπων για την σκοπούμενη Droogenbroeck, 9 Ιουλίου Αυγούστου 2008 ( Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά της Εμπορίας των Παιδιών) με συντονιστή τον οργανισμό Save The εκμετάλλευση, όπως αυτή ορίζεται στη υποπαράγραφο (α) του παρόντος άρθρου δεν 1980, σειρά Β, τόμος 44, 4 Που παρήγαγαν τέτοια Children Ιταλίας, καθώς και άλλα σχετικά πορίσματα προγραμμάτων, όπως το πρόγραμμα λαμβάνεται υπόψη στις περιπτώσεις όπου έχει χρησιμοποιηθεί οποιοδήποτε από τα σελ.30, παράγραφοι έγγραφα όπως: διεθνής Βλέπε άρθρο 3(γ) του «Διεξοδική Εκπαίδευση για τις Αρχές που Επιβάλλουν τον Νόμο Υπεύθυνες στην Εμπορία μέσα που αναφέρονται στην υποπαράγραφο (α). οργανισμός μεταναστών Πρωτόκολλου Παλέρμο. Βιέννης, βιβλίο πηγών για Παιδιών/Ανηλίκων», καθοδηγούμενο από τον IOM-Αυστρίας, και «Σχεδιασμούς για την Πράγματι, το άρθρο 3(β) τους αρμόδιους φορείς Αναγνώριση και την Προστασία Θυμάτων Εμπορίας Ανθρώπων στην Ευρώπη» (γ) Η στρατολόγηση, μεταφορά, μετακίνηση, παροχή καταλύματος ή η υποδοχή ενός του πρωτόκολλου του επιβολής του νόμου για τις 4 καλές πρακτικές στην καθοδηγούμενο από το ΙΟΜ-Βελγίου. Έλαβε, επίσης, υπόψη διεθνή εργαλεία και παιδιού με σκοπό την εκμετάλλευσή του, θεωρείται ως «εμπορία ανθρώπου» ακόμη και Παλέρμο προβλέπει ότι κ α τ α π ο λ έ μ η σ η τ η ς Κατευθυντήριες Αρχές αναφορικά στα δικαιώματα του παιδιού, όπως το πρόγραμμα του αν δεν έχει χρησιμοποιηθεί κανένα από τα μέσα που περιγράφονται στην υποπαράγραφο ακόμη και αν κάποιο θύμα συναινεί στην μεταφορά ή εμπορίας παιδιών (2006) 5 (α) του παρόντος άρθρου. «Separated Children in Europe» (SCEP) «Ανακοίνωση Καλών Πρακτικών» (2004), στην δραστηριότητα που και διεθνής οργανισμός 6 πρόκειται να αναλάβει, μεταναστών Βελγίου, πλάνα «Κατευθυντήριες γραμμές για την Προστασία των Παιδιών Θυμάτων Εμπορίας» (2006), Βάσει αυτού, ως παιδί που έχει διακινηθεί παράνομα θεωρείται κάθε πρόσωπο κάτω των 18 αυτό δεν ενδιαφέρει για την α ν α γ ν ώ ρ ι σ η ς κ α ι καθώς και την «Εγκυκλοπαίδεια Οδηγιών για την Προστασία των Δικαιωμάτων των Παιδιών ετών, το οποίο έχει στρατολογηθεί, μεταφερθεί, μετακινηθεί ή παραληφθεί με σκοπό την α ν α γ ν ώ ρ ι σ η τ ο υ προστασίας των θυμάτων 7 Θυμάτων Εμπορίας στην Ευρώπη» (2006) της UNICEF, «Προτεινόμενες Αρχές και εγκλήματος της εμπορίας, εκμετάλλευση, είτε εντός είτε εκτός μίας χώρας, ακόμη και αν δεν υπάρχει κανένα στοιχείο εμπορίας ανθρώπων στην 8 όπου μπορεί να υφίσταται Ευρώπη - σχετικά με τα Κατευθυντήριες Γραμμές για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και το Εμπόριο Ανθρώπων» (2002) εξαναγκασμού, παραπλάνησης, κατάχρησης εξουσίας ή άλλης μορφής εκμετάλλευσης. παραπλάνηση σχετικά με εργαλεία και τις καλύτερες του Γραφείου Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα των Ηνωμένων Εθνών (Separated Children in Europe Programme (SCEP), Έγγραφο Θέσης για την τ ι ς σ υ ν θ ή κ ε ς ή πρακτικές (2005) 9 ε ξ α ν α γ κ α σ μ ό ς, 5 (OHCHR) και «Κατευθυντήριες Αρχές για τον Καθορισμό των Συμφερόντων του Παιδιού» Εμπορία, παράγραφος 6). h i l d r e n - e u r o p e - της Ύπατης Αρμοστείας Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες ( UNHCR). εκμετάλλευσης δύναμης ή συμπεριλαμβανομένης programme.org/separated Ο παραπάνω ορισμός της εμπορίας έχει υιοθετηθεί από το Συμβούλιο της Ευρώπης στην ε ξ ο υ σ ί α ς ή θ έ σ η ς _children/good_practice/ Ωστόσο η ίδια η μεθοδολογία του AGIS πρότεινε συνεχή παρακολούθηση και ενημέρωση της Σύμβαση για Δράση κατά της Εμπορίας Ανθρώπων CETS 197, η οποία στο άρθρο 2, ορίζει αδυναμίας. «σε αρκετές index.html 6 κατάστασης. Μία ανάλυση πιο πρόσφατων σχετικών μεθοδολογιών οδήγησε σε ένα έγγραφο, το συγκεκριμένα τον σκοπό της να συμπεριλάβει τόσο την διεθνή, όσο και την εθνική (εσωτερική) περιπτώσεις, υπάρχει η αρχική συγκατάθεση του c e e c i s / οποίο συνέκρινε και ενσωμάτωνε τις μεθοδολογίες AGIS και ICMPD TRM και έπειτα εμπορία. προσώπου για κάποιες Unicef_Victims_Guidelin συζητήθηκε στην πρώτη διεθνή συνάντηση όλων των συνεργατών του προγράμματος. πράξεις που αφορούν στην es_en.pdf 7 Λαμβάνοντας υπόψη την κριτική που είχε ασκηθεί, η μεθοδολογία εξελίχθηκε από τα Εκμετάλλευση είναι ένα απαραίτητο στοιχείο του ορισμού της εμπορίας, στην περίπτωση των διαδικασία εμπορίας(π.χ. ceecis/unicef_child_t μοντέλα αυτά σε ένα νέο εργαλείο, στο οποίο συμφώνησαν οι τωρινοί συνεργάτες του παιδιών όμως, δεν είναι αναγκαίο να εκπληρωθεί ο σκοπός της εκμετάλλευσης ώστε να θεωρηθεί μετανάστευση, παράνομη 10 εργασία ή συμμετοχή στην rafficking1-13.pdf προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη την παρούσα Ευρωπαϊκή και διεθνή κατάσταση. Πάνω σε το παιδί θύμα εμπορίας. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού αναγνωρίζει ρητά το πορνεία). Ωστόσο, εάν σε 8 αυτό θα στηριχθεί η ανάπτυξη ενιαίων λειτουργικών διαδικασιών για την αναγνώριση και την δικαίωμα του παιδιού να προστατεύεται από την οικονομική εκμετάλλευση και από την οποιοδήποτε στάδιο της /Documents/Publication υποστήριξη των παιδιών θυμάτων εμπορίας και εκμετάλλευσης και εκείνων που κινδυνεύουν. εκτέλεση οποιασδήποτε εργασίας που είναι πιθανόν επικίνδυνη κτλ (άρθρο 32 Σύμβασης διαδικασίας το πρόσωπο s / Tr a f f i ck i n g e n. p d f δεν έχει την πραγματική (προσβάσιμο στις 18 Προβλέπεται επίσης η εκπαίδευσης των εταίρων του προγράμματος τόσο στην μεθοδολογία, Δικαιωμάτων του Παιδιού και Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του δυνατότητα να δίνει την 11 Σεπτεμβρίου 2008) όσο και στις διαδικασίες, με βάση των συμπεριλαμβανομένου σε κάθε εθνικό κείμενο των Παιδιού για την Πώληση των Παιδιών, την Παιδική Πορνεία και την Παιδική Πορνογραφία). ελεύθερη και πλήρως 9 Προηγουμένως, ύπατης τωρινών προφίλ και ενδείξεων για την εμπορία παιδιών. Συγκεκριμένα, η εκμετάλλευση μπορεί να περιλαμβάνει: ενημερωμένη συγκατάθεση αρμοστείας ηνωμένων ή άρνησή του για κάποια εθνών για τους μετανάστες πράξη, λαμβάνει χώρα Σεξουαλική εκμετάλλευση- συμπεριλαμβανομένης της εκμετάλλευσης πορνείας άλλων και κατευθυντήριες οδηγίες για εμπορία. Πρόγραμμα για άλλων μορφών σεξουαλικής εκμετάλλευσης (Σύμβαση 182 για τις Χειρότερες Μορφές τον επίσημο καθορισμό των τα απομακρυσμένα από την 12 συμφερόντων του παιδιού, Παιδικής Εργασίας του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας ) - όπως η πορνογραφία και οι οικογένειά τους παιδιά στην στην πρώτη εκδοχή, Ευρώπη, Save the children, αναγκαστικοί γάμοι. τώρα στην τελευταία: έγγραφο θέσης σχετικά με την πρόληψη και την δράση Αναγκαστική εργασία ή παροχή υπηρεσιών (άρθρο 2, παράγραφος 1, Σύμβαση Ν.29 του world/docid/48480c342. κατά της εμπορίας των 13 html ( προσβάσιμο στις 18 Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, σχετικά με την Υποχρεωτική ή εξαναγκαστική Εργασία )- παιδιών στην Ευρώπη, Σεπτεμβρίου 2008) συμπεριλαμβανομένου και του κέρδους από ανάμιξη σε παράνομες δραστηριότητες δ ι α θ έ σ ι μ ο σ ε : (Σύμβαση 182 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας) και της επαιτείας. 46 5

5 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης 6.../SC_SCEP_Position_Pa per_traff_child_in_euro pe_dec07.pdf (επόμενα S ave t h e ch i l d r e n / Π ρ ό γ ρ α μ μ α γ ι α τ α απομακρυσμένα από την οικογένειά τους παιδιά στην Ευρώπη 2007 σελ.7) 14 Σύμβαση Γενεύης για την δουλεία, υπογεγραμμένη στην Γενεύη στις 25 Σεπτεμβρίου 1926 και τροποποιημένη από το πρωτόκολλο Νέας Υόρκης 7 Δεκεμβρίου Η ν ω μ έ ν ω ν ε θ ν ώ ν συμπληρωματική σύμβαση για την κατάργηση της δ ο υ λ ε ί α ς, τ ο υ δουλεμπορίου και θεσμούς και πρακτικές όμοιες με την δουλεία, που τέθηκαν σε ισχύ στις 30 Σεπτεμβρίου 1957 (επόμενα Σύμβαση Δ ο υ λ ε ί α ς Η ν ω μ έ ν ω ν Εθνών) 16 Αναφορά Ευρωπαϊκής Ε π ι τ ρ ο π ή ς γ ι α τ α ανθρώπινα δικαιώματα, π ε ρ ί π τ ω σ η V a n Droogenbroeck, 9 Ιουλίου 1980, σειρά Β, τόμος 44, σελ.30, παράγραφοι Ύπατη Αρμοστεία Η ν ω μ έ ν ω ν Ε θ ν ώ ν, κατευθυντήριες οδηγίες για τ ο ν κ α θ ο ρ ι σ μ ό τ ω ν συμφερόντων του παιδιού, 2008, σελ.22, παράγραφος Ibid, παράγραφος Πρόγραμμα για τα απομακρυσμένα από την οικογένειά τους παιδιά στην Ευρώπη- Save the children Έγγραφο θέσης για την πρόληψη και την δράση κ α τ ά τ η ς ε μ π ο ρ ί α ς ανθρώπων στην Ευρώπη, σελίδες Δουλεία ή πρακτικές που ομοιάζουν σε δουλεία και εξαναγκαστική εργασία. (Σύμβαση 14 Δουλείας, Συμπληρωματική Σύμβαση Ηνωμένων Εθνών για την Κατάργηση της Δουλείας 15 του Εμπορίου Δούλων καθώς και για Θεσμούς και Πρακτικές Όμοιες με την Δουλεία και 16 Σύμβαση 182 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας) και δουλεία Παράνομες υιοθεσίες Αφαίρεση οργάνων. Ενώ βρισκόμαστε ακόμη σε πρώιμα στάδια ανίχνευσης και ανάλυσης, η υπό συζήτηση μεθοδολογία θα καλύψει επίσης την προσέγγιση και την εκμετάλλευση των παιδιών μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών πληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ηλεκτρονικών μηνυμάτων και δικτύων μέσω του διαδικτύου και των κινητών τηλεφώνων. Εκτίμηση και Καθορισμός των Συμφερόντων Ό λες οι ενέργειες που λαμβάνουν χώρα για το παιδί ή εκ μέρους αυτού πρέπει να αποτελούν αντικείμενο είτε μίας Εκτίμησης των Συμφερόντων (Best Interests assessment) είτε ενός Καθορισμού Συμφερόντων (Best Interests Determination). Στις πρόσφατες, Κατευθυντήριες Οδηγίες για τον Καθορισμό των Συμφερόντων του Παιδιού, η Ύπατη Αρμοστεία Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες ορίζει ότι η εκτίμηση των συμφερόντων είναι απαραίτητη πριν αναληφθεί οποιαδήποτε ενέργεια, η οποία επηρεάζει ένα παιδί του ενδιαφέροντος της Ύπατης Αρμοστείας Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, εκτός εάν είναι αναγκαίος ο Καθορισμός των Συμφερόντων. Η διαδικασία εκτίμησης των Συμφερόντων δεν απαιτεί καμία συγκεκριμένη τυπικότητα και πρέπει να διαμορφώνεται συστηματικά στο χρόνο που μεσολαβεί από τη στιγμή όπου ένα παιδί αναγνωρίζεται ως ασυνόδευτο ή χωρισμένο ή σε κίνδυνο, έως την στιγμή όπου 17 έχει βρεθεί μία μονιμότερη λύση. Ο Καθορισμός Συμφερόντων ( BID), ωστόσο, είναι μία επίσημη διαδικασία για τον καθορισμό των καλύτερων δυνατών συμφερόντων του παιδιού, που πραγματοποιείται όταν πρέπει να ληφθούν ιδιαίτερα σημαντικές αποφάσεις, ώστε να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη προστασία κατά την διαδικασία, όπως η εύρεση λύσεων διαρκείας για τα ασυνόδευτα παιδιά, προσωρινοί διακανονισμοί για την φροντίδα των ασυνόδευτων παιδιών ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις των χωρισμένων παιδιών και πιθανός χωρισμός του παιδιού από τους γονείς του/της ενάντια στην 18 θέληση του/της. Επιπλέον, στην «Αναφορά για την Πρόληψη και Αντίδραση στην Εμπορία των Παιδιών στην Ευρώπη» των Separated Children in Europe-Save the Children, 19 σχεδιάζεται επίσημος Καθορισμός των Συμφερόντων (BID) όταν αναζητείται μία λύση διαρκείας για το παιδί, που περιλαμβάνει εντοπισμό της οικογένειάς του και τον επαναπατρισμό του παιδιού. Επίσης, πρέπει να δοθεί μία περιγραφή του πώς έγινε ο Καθορισμός Συμφερόντων και πώς προέκυψαν τα σχετικά συμπεράσματα, η οποία πρέπει επιπλέον να αναφέρει το πώς λήφθηκε υπόψη η γνώμη του παιδιού. Κηδεμόνας Δ εδομένου ότι στις τέσσερις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ισχύουν διαφορετικά συστήματα κηδεμονίας, θα δοθεί όσο το δυνατόν ευρύτερη ερμηνεία του όρου. Η «Ανακοίνωση Καλών Πρακτικών» του Separated Children in Europe κάνει ακριβώς αυτό, προτείνοντας ότι κηδεμόνας (ή σύμβουλος κατά την ορολογία του SCEP) μπορεί να είναι νόμιμος κηδεμόνας (αντιπρόσωπος) ή εργαζόμενος σε ΜΚΟ, αλλά το σημαντικότερο ζήτημα είναι να οριστεί το συντομότερο δυνατόν, μόλις ένα χωρισμένο παιδί αναγνωριστεί, ώστε να το συμβουλέψουν και να το προστατεύσουν. Ο SCEP συστήνει επιπλέον, ασχέτως της νομικής κατάστασης του προσώπου αυτού, ότι οι αρμοδιότητές του θα πρέπει να είναι οι εξής: - να εξασφαλίζει πως όλες οι αποφάσεις που λαμβάνονται είναι προς το συμφέρον του παιδιού - να εξασφαλίζει πως το χωρισμένο παιδί έχει κατάλληλη φροντίδα, διαμονή, εκπαίδευση, γλωσσική υποστήριξη και παροχή ιατρικής περίθαλψης. - να εξασφαλίζει πως το χωρισμένο παιδί έχει κατάλληλο νομικό αντιπρόσωπο ώστε αυτός να διευθετεί τα ζητήματα σχετικά με την κατάσταση του παιδιού ως μετανάστη, καθώς και την αίτηση ασύλου να μιλάει με το παιδί και να το συμβουλεύει να συμβάλλει στην εύρεση μίας βιώσιμης λύσης, που να εξυπηρετεί τα συμφέροντα του παιδιού να παρέχει ένα σύνδεσμο μεταξύ του παιδιού και των διάφορων οργανισμών που μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο παιδί να εκφέρει άποψη για λογαριασμό του παιδιού, όταν απαιτείται να ερευνά την πιθανότητα του εντοπισμού της οικογένειας του παιδιού και της επανασύνδεσής τους - να βοηθάει το παιδί να διατηρεί επαφές με την οικογένειά του. Θύμα εμπορίας Εικαζόμενο θύμα εμπορίας Πιθανό θύμα εμπορίας Παιδί σε κίνδυνο εμπορίας Βοήθεια και Προστασία Εθνικός Μηχανισμός Παραπομπής Διεθνής Μηχανισμός Παραπομπής 3. Πρακτικοί Ορισμοί Το παιδί το οποίο έχει επίσημα αξιολογηθεί και αναγνωριστεί ως θύμα εμπορίας βάσει του άρθρου 3 του Πρωτοκόλλου Ηνωμένων Εθνών ή βάσει της εθνικής νομοθεσίας για την καταπολέμηση της εμπορίας, της χώρας όπου βρέθηκε το παιδί. Το παιδί που θα μπορούσε να είναι θύμα εμπορίας βάσει των ενδείξεων, αλλά δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί επισήμως ως τέτοιο. Το παιδί το οποίο αναγνωρίστηκε πριν το εκμεταλλευθούν και το οποίο παρουσιάζει σοβαρές ενδείξεις ότι βρίσκεται σε διαδικασία εμπορίας του. Το παιδί το οποίο δεν έχει διακινηθεί παράνομα ακόμη, ωστόσο δεδομένου του προφίλ του και της παρουσίας συγκεκριμένων ενδείξεων αντιμετωπίζει σοβαρή πιθανότητα να διακινηθεί παράνομα στο μέλλον. Μέτρα, προγράμματα και υπηρεσίες με σκοπό την αποκατάσταση των ανθρώπων που έχουν παρανόμως διακινηθεί ( όπως συνοπτικά περιγράφεται στο άρθρο 6 του Πρωτοκόλλου Παλέρμο). Τα παραπάνω μπορούν να παρασχεθούν από μη- κυβερνητικούς, κυβερνητικούς και διεθνείς οργανισμούς στις χώρες προορισμού, διαμετακόμισης και προέλευσης. Τα μέτρα αυτά συμπεριλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται, στα παρακάτω: διαμονή/ στέγαση, ιατρική περίθαλψη, ψυχολογική υποστήριξη, εκπαίδευση, επαγγελματική εκπαίδευση, εργασία, νομική βοήθεια και μεταφορά. Μηχανισμός ο οποίος είναι αρμόδιος να αναγνωρίζει, να βοηθήσει και να προστατεύει τα θύματα εμπορίας, μέσω της συνεργασίας μεταξύ των διαφόρων κυβερνητικών ιδρυμάτων και των μη- κυβερνητικών φορέων. Μηχανισμοί και συστήματα εθνικής και διεθνούς συνεργασίας για την διεξοδική βοήθεια και τη διακρατική υποστήριξη των θυμάτων εμπορίας. Οι Διεθνείς Μηχανισμοί Παραπομπής συνδέουν ολόκληρη την διαδικασία παραπομπής από την στιγμή της αρχικής αναγνώρισης, με την συνεργασία και τη βοήθεια μεταξύ των χωρών διαμετακόμισης, προορισμού και προέλευσης και περιλαμβάνουν την συνεργασία μεταξύ των διαφόρων κυβερνητικών ιδρυμάτων, των 7

6 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης Πρώτο Σημείο Ειδοποίησης Εθνικός Συντονιστής / Εθνικό Κεντρικό Σημείο Υπηρεσίες Υ διακυβερνητικών και των μη- κυβερνητικών φορέων. Θέση εντός του κεντρικού συντονιστικού σώματος ενός Εθνικού Μηχανισμού Παραπομπής, ο υπεύθυνος της οποίας ενημερώνεται για την αναγνώριση ενός παιδιού ως θύματος εμπορίας. Ρόλος, ως σημείο αναφοράς, για τον συντονισμό των διαδικασιών καταπολέμησης της εμπορίας ανθρώπων, που μπορεί να εντάσσεται ή να συνδέεται με τους αρμόδιους θεσμούς. Οργανισμοί και άτομα που παρέχουν μία ή περισσότερες υπηρεσίες και βοήθεια στα θύματα εμπορίας. Σε αυτούς μπορεί να περιλαμβάνονται κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, προσωπικό ξενώνων, ιατρικό προσωπικό ή νομικοί 4. Προκαταρκτικά και σημαντικά επίμαχα ζητήματα. πάρχουν δύο φάσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν κάνουμε λόγο για τις βασικές πτυχές της μεθοδολογίας: Η πρώτη αφορά την περίοδο πριν την εφαρμογή της μεθοδολογίας, με την διαδικαστική έννοια, πριν δηλαδή λάβει χώρα ο εντοπισμός οποιουδήποτε πιθανού παιδιού θύματος εμπορίας. Η δεύτερη αφορά την περίοδο μετά τον εντοπισμό του παιδιού, όπου ακολουθείται και τίθεται σε λειτουργία η μεθοδολογία. 1) Προκαταρκτικά Ζητήματα είναι αυτά που πρέπει να ληφθούν υπόψη και να συζητηθούν κατά την έναρξη και είναι δυνατόν να ισχύουν ή όχι και στις δύο φάσεις, όπως οι διεθνείς και οι σχετικοί με τα ανθρώπινα δικαιώματα κανόνες, εθνικοί μηχανισμοί προστασίας και η καθιέρωση δικτύων και συνεργασίας μεταξύ των φορέων. 2) Σημαντικά Επίμαχα Ζητήματα παράλληλα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την διάρκεια και των δύο φάσεων εξαιτίας της απευθείας σύνδεσής τους με τα πρακτικά βήματα, όπως η ασφάλεια, η προστασία και το ιδιωτικό απόρρητο ενός θύματος ή η μετάφραση πληροφοριών σε γλώσσα η οποία είναι γνωστή στο παιδί. 4.1 Προκαταρκτικά Ζητήματα των Γυναικών και των Παιδιών, που συμπληρώνει την Σύμβαση Ηνωμένων Εθνών Κατά του 21 Διεθνούς Οργανωμένου Εγκλήματος, το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού σχετικά με την Πώληση των Παιδιών, την Παιδική Πορνεία και την Παιδική Πορνογραφία, η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης σχετικά με την Δράση κατά 22 της Εμπορίας Ανθρώπων ( CETS 197) και την Επεξηγηματική Αναφορά της, η Συνθήκη Δουλείας των Ηνωμένων Εθνών και οι Συμβάσεις 182 και 29 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Παιδιών από την Σεξουαλική Εκμετάλλευση και την Σεξουαλική Κακοποίηση ( CETS 201-δεν έχει τεθεί ακόμη σε ισχύ), το Πλαίσιο Αποφάσεων Ένωσης του Συμβουλίου της Ευρώπης της 19ης Ιουλίου 2002 για την Καταπολέμηση της Εμπορίας των Ανθρώπων (2002/629/ JHA) και της 22ης Δεκεμβρίου 2003 για την Καταπολέμηση της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης των Παιδιών και την Παιδική Πορνογραφία (2004/68/ JHA). Μέτρα Βοήθειας και Προστασίας (νόμοι κ. τ. λ.) Εθνικά μέτρα προστασίας πρέπει να τεθούν σε λειτουργία, όπως ορίζει το άρθρο 6 του Πρωτοκόλλου του Παλέρμο. Εντός της μεθοδολογίας, τα μέτρα αυτά πρέπει να περιγράφονται και να συγκρίνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να εξηγούνται εύκολα σε οποιοδήποτε παιδί θύμα εμπορίας 23 (βλέπε πίνακα παρακάτω ) και να εκτιμώνται μαζί με το παιδί, προκειμένου να είναι πλήρως ενημερωμένο σχετικά με τα νόμιμα δικαιώματα και τις επιλογές του. Τα μέτρα προστασίας, τα οποία μπορούν να ενεργοποιηθούν στο πλαίσιο της υποστηρικτικής παρέμβασης στην κρίση ή της ενδιάμεσης προστασίας, πρέπει να περιγράφονται συνοπτικά βήμα βήμα στις πρακτικές διαδικασίες. ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Νο5 Μέτρα Προστασίας Το πλαίσιο που περιγράφεται παρακάτω πρέπει να καθοδηγεί τους εθνικούς εταίρους στην παρουσίαση τους που αφορά τα διαθέσιμα μέτρα στα εθνικά νομικά συστήματα για την παροχή προστασίας σε παιδιά θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης. Δώστε μία παρουσίαση των σχετικών νομικών εργαλείων που διαθέτει το εθνικό νομικό σας σύστημα. Για κάθε μέτρο χρησιμοποιείστε έναν πίνακα. Κάθε πίνακας θα περιλαμβάνει τουλάχιστον τις λεπτομέρειες που καθορίζονται στο παρακάτω μεθοδολογικό πλαίσιο: 20 Ε/2002/68/προσθήκη 1( 20/05/2002) 21 Υιοθετημένη από το ψήφισμα 55/25 της Γενικής Συνέλευσης, που τέθηκε σε ισχύ στις 25 Δ ε κ ε μ β ρ ί ο υ (επόμενα Πρωτόκολλο Παλέρμο) 22 Σύμβαση Συμβουλίου της Ευρώπης για την δράση κατά της εμπορίας ανθρώπων CETS 197, που υιοθετήθηκε στις 16 Μαΐου 2005 στην Βαρσοβία και τέθηκε σε ισχύ την 1 Φ ε β ρ ο υ α ρ ί ο υ ( ε π ό μ ε ν α σ ύ μ β α σ η εμπορίας Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και την Επεξηγηματική Αναφορά της παράγραφος 80 ( επόμενα Επεξηγηματική Α ν α φ ο ρ ά σ ύ μ β α σ η ς εμπορίας Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) 23 Βλέπε τελική αναφορά A G I S, π λ α ί σ ι ο μεθοδολογίας 5, σελ.64 Αρχές/ Κανόνες ανθρωπίνων δικαιωμάτων Π ΚΑΘΟΡΙΣΤΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ρέπει να επισημανθεί και να ακολουθηθεί μία προσέγγιση βασισμένη στα δικαιώματα του (Παράδειγμα: όνομα και αριθμός νομικών εργαλείων και σχετικά εδάφια/άρθρα, παιδιού και στα ανθρώπινα δικαιώματα, με αναφορά σε όλες τις σχετικές αρχές της τηλεφωνικούς αριθμούς που μπορεί να καλέσει κανείς χωρίς χρέωση για τα θύματα ) Σύμβασης Δικαιωμάτων του Παιδιού, που είναι τα συμφέροντα του παιδιού, η αμεροληψία, το δικαίωμα στην προστασία, το δικαίωμα στην ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη, το δικαίωμα στην συμμετοχή, το δικαίωμα στην ενότητα της οικογένειας, ο σεβασμός της πολιτισμικής ταυτότητας και της πολιτισμικής γλωσσολογικής διαμεσολάβησης, το δικαίωμα στην αναζήτηση, αποδοχή και μετάδοση πληροφοριών. Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να έχει Ποιος μπορεί να λάβει Καθορίστε τις απαιτήσεις. αναφορά σε όλους τους σχετικούς διεθνείς κανόνες, τη προϋπάρχουσα νομοθεσία και τις προστασία/ πρόσβαση Παράδειγμα: «άτομα που υφίστανται βία και κακοποίηση», «θύματα εμπορίας», κατευθυντήριες γραμμές, όπως η Παγκόσμια Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ( UDHR), στην υπηρεσία «ασυνόδευτοι ανήλικοι», «αιτούντες άσυλο» κτλ. το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα ( ICCPR),το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και τα Πολιτιστικά Δικαιώματα (ICESCR), η Συνθήκη για την Τι μορφή προστασίας Καθορίστε τα διαθέσιμα μέτρα. Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW), η Συνθήκη για την Εξάλειψη των παραχωρείται Παράδειγμα : «διαμονή σε προστατευμένο/ μυστικό ξενώνα», «υλική βοήθεια», «επείγουσα Φυλετικών Διακρίσεων ( CERD), Οι Προτεινόμενες Αρχές και Κατευθυντήριες Γραμμές για ιατρική περίθαλψη», «πρόσβαση σε συμβουλές και πληροφορίες», «μετάφραση», «τύπος 20 τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Εμπορία Ανθρώπων των Ηνωμένων Εθνών, το άδειας παραμονής ή παρέχουσας βοήθειας» κτλ. Πρωτόκολλο για την Πρόληψη, Καταστολή και Τιμωρία της Εμπορίας Ανθρώπων, ιδιαίτερα 8 9

7 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης Ακολουθούμενη Διαδικασία Εάν είναι μία υπηρεσία που παρέχεται στα θύματα ( π. χ. τηλεφωνικοί αριθμοί που καλεί κανείς χωρίς χρέωση), περιγράψτε τι βοήθεια παρέχει. Καθορίστε ποιος είναι υπεύθυνος για την αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα η τις υπηρεσίες προστασίας. Παράδειγμα: Μη- Κυβερνητικοί Οργανισμοί που παίρνουν συγκεκριμένες επιδοτήσεις, Τοπικά Ιδρύματα κτλ. μία λίστα ασφαλών ξενώνων, ώστε να εξασφαλίζεται η παροχή κατάλληλης βοήθειας( ποτέ κέντρα κρατουμένων ή φυλακές), με την καταλληλότητα να προσδιορίζεται βάσει της ηλικίας, του φύλου και της ψυχοσωματικής κατάστασης του θύματος, μία λίστα σημαντικών επαφών από σχετικά ιδρύματα, συγκεκριμένες συμφωνίες για τον έλεγχο και την εγγύηση πρόσβασης των παιδιών θυμάτων εμπορίας σε δημόσια νοσοκομεία και κλινικές. Αποποίηση ευθύνης για την χρήση της μεθοδολογίας αναγνώρισης ΕΠΙΣΗΜΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΤΥΠΟΣ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΜΕΤΡΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Καθορίστε ποια είναι τα επίσημα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να εξασφαλιστεί η παροχή της βοήθειας. Παράδειγμα: τα παιδιά θύματα πρέπει να δηλώνουν επισήμως ότι δέχονται να τύχουν προστασίας η δήλωση δίνεται στους η δήλωση δίνεται στους υπεύθυνους, οι οποίοι διαχειρίζονται τα προγράμματα προστασίας δεν τίθεται καμία προϋπόθεση στην προστασία όταν το θύμα προθυμοποιείται να καταθέσει ως μάρτυρας. ΕΑΝ ΕΙΝΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟ, ΧΟΡΗΓΕΙΣΤΕ ΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ ΔΙΚΤΎΩΣΗ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΓΚΡΙΝΕΤΕ Ένα λειτουργικό δίκτυο, αποτελούμενο από όλους τους εταίρους, που να ασχολείται με παιδιά θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης, πρέπει να σχεδιαστεί και συγκεκριμένα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα: Δημόσια όργανα: φορείς επιβολής του νόμου, νομικούς, κοινωνικές υπηρεσίες και δικαστήρια ανηλίκων. Ιδιωτικά όργανα: Μη-Κυβερνητικοί Οργανισμοί, όπως αυτοί που διαχειρίζονται ξενώνες ή αυτοί που παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες. Ένα δίκτυο εκπαιδευμένων επαγγελματιών πρέπει να είναι έτοιμο και διαθέσιμο ανά πάσα στιγμή κατά τη διαδικασία αναγνώρισης και υποστήριξης. Εάν υπάρχουν οποιαδήποτε κενά, πρέπει να βρεθούν άμεσα τα κατάλληλα άτομα και οι λίστες επαφών πρέπει να ενημερώνονται συνεχώς εξασφαλίζοντας: μία σύνθεση πολιτιστικών διαμεσολαβητών/διερμηνέων, ψυχολόγων, εκπαιδευτικών, γιατρών, κοινωνικών λειτουργών κ.τ.λ., Η μεθοδολογία πρέπει να προσαρμόζεται σε κάθε επιμέρους εθνικό πλαίσιο στο οποίο εφαρμόζεται και όλες οι διαδικασίες που αναπτύσσονται περαιτέρω εντός του εθνικού συστήματος λαμβάνουν υπόψη τους σχετικούς φορείς που εμπλέκονται. 4.2 Σημαντικά Επίμαχα Ζητήματα Δικαίωμα στην συμμετοχή Τ ο δικαίωμα στην συμμετοχή είναι πρώτιστης σημασίας και οι απόψεις των παιδιών πρέπει να υπολογίζονται σε όλες τις αποφάσεις που τους αφορούν. Οποιοδήποτε παιδί, που είναι ικανό να διαμορφώνει προσωπική άποψη, έχει το δικαίωμα να εκφράσει την άποψη του αυτή ελεύθερα σε όλα τα θέματα που το αφορούν, ενώ η άποψη που εκφράζει πρέπει να κρίνεται σύμφωνα με την ηλικία και την ωριμότητα του. Αυτό σχετίζεται τόσο με ανεπίσημους όσο και με επίσημους χώρους, όπως οι δικαστικές διαδικασίες. Όποτε λοιπόν είναι δυνατόν, τα παρανόμως διακινούμενα παιδιά πρέπει να εμπλέκονται στις αποφάσεις που τα αφορούν και να εφοδιάζονται με επαρκή και κατάλληλη για την ηλικία τους πληροφόρηση, όπως πληροφόρηση σχετική με τις διαδικασίες αναγνώρισης και υποστήριξης (Σύμβαση Δικαιωμάτων Παιδιού άρθρα 12, 17) Κάθε παιδί θα πρέπει να έχει δικαίωμα στην αναζήτηση, αποδοχή και μετάδοση πληροφοριών και ιδεών οποιασδήποτε φύσεως, ασχέτως ορίων, είτε προφορικά είτε γραπτά είτε μέσω εντύπων, είτε με την μορφή τέχνης, είτε μέσω οποιουδήποτε μέσου ενημέρωσης επιλέγει το παιδί. Θα πρέπει επίσης να έχει πρόσβαση σε πληροφορίες και υλικό ποικίλων εθνικών και διεθνών πηγών(σύμβαση Δικαιωμάτων Παιδιού άρθρα 13 και 17) Οι εθνικές διαδικασίες θα προσδιορίζουν τον ρόλο του κηδεμόνα στην λήψη αυτών των αποφάσεων, αλλά σε γενικές γραμμές ο/η κηδεμόνας πρέπει να διορίζεται το συντομότερο δυνατόν και ο ρόλος του/της πρέπει να συμβαδίζει με όσα ορίζονται στην Σύμβαση των 24 Παιδιών ( Γενικό Σχόλιο Αριθμός 6). επιπλέον, ο κηδεμόνας πρέπει να ενεργεί προς το 25 συμφέρον του παιδιού και να το συνοδεύει καθ'όλη την διάρκεια της διαδικασίας. Το προνόμιο της αμφιβολίας-ως προς την αναγνώριση των θυμάτων Πρέπει να εφαρμόζεται μια προληπτική προσέγγιση ως προς την αναγνώριση των παιδιών θυμάτων και να ασκείται το προνόμιο της αμφιβολίας όταν ένα παιδί ισχυρίζεται πως έχει διακινηθεί παράνομα ή έχει αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης ή υπάρχει οποιαδήποτε υποψία ότι το παιδί είναι θύμα εμπορίας, ώστε να κινηθούν οι διαδικασίες για την προστασία του. Το προνόμιο της αμφιβολίας πρέπει να ασκείται ακόμη και όταν ένα παιδί δεν συνεργάζεται με τις αρχές. Συνεργασία, Συντονισμός, Ανταλλαγή Πληροφοριών Η συνεργασία είναι απαραίτητη στην λειτουργία του συστήματος προστασίας του θύματος. Η συνεργασία πρέπει να υπάρχει μεταξύ τοπικού, εθνικού και διεθνούς επιπέδου και μεταξύ των ιδρυμάτων, Διεθνών Οργανισμών, ΜΚΟ, εφαρμοστών του νόμου και προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας. Κατά προτίμηση, η συνεργασία πρέπει να τυποποιημένη σε υπομνήματα 24 Βλέπε συγκεκριμένα μέρος V(β): απάντηση στις γενικές και συγκεκριμένες ανάγκες προστασίας, σ ύ μ β α σ η Η ν ω μ έ ν ω ν Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού, γενικό σχόλιο Νο. 6, 33, σελίδα Βλέπε έγγραφο θέσης προγράμματος για τα απομακρυσμένα από την οικογένειά τους παιδιά στην Ευρώπη, σελίδες

8 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης κατανόησης(memorandum of understanding-mous) ή πρωτόκολλα. Οι πρακτικές διαδικασίες πρέπει να επισημοποιούν κάθε είδους συντονισμού μεταξύ δημοσίων και ιδιωτικών φορέων, που δεν έχει ήδη ρυθμιστεί από πρωτόκολλα ή συμφωνίες. Πρέπει, επίσης, να υπάρχει σαφής οριοθέτηση των εντολών και των δυνατοτήτων όλων των εταίρων με ευκρινώς καθορισμένους τρόπους συνεργασίας μεταξύ τους.. Η ανταλλαγή πληροφοριών πρέπει να συμβαίνει κατά τρόπο έγκυρο, ώστε να διασφαλίζεται η προστασία και η ασφάλεια του θύματος εμπορίας και συγκεκριμένα να διατίθενται πληροφορίες από προηγούμενες συνεντεύξεις πριν από οποιαδήποτε περισσότερο διεξοδική συνέντευξη ώστε να αποφεύγονται επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις στο παιδί. Πρόσωπα Αναφοράς Πρέπει να οριστεί ένα δίκτυο υπηρεσιών για την υποστήριξη των παιδιών θυμάτων εμπορίας. Κάθε δημόσιος και ιδιωτικός φορέας πρέπει να διορίζει ένα πρόσωπο αναφοράς με σκοπό την σύνδεση με άλλα τμήματα του δικτύου, και το οποίο θα έχει ειδική εμπειρία στα θέματα εμπορίας και παιδιών. Εντός του δικτύου αυτού θα πρέπει να υπάρχουν επαγγελματίες οι οποίοι έχουν εξειδικευμένη εκπαίδευση στη λήψη συνεντεύξεων από τα παιδιά σχετικά με τις εμπειρίες τους. Πρέπει επίσης να υπάρχει ένας μόνιμος Εθνικός Συντονιστής(ή Εθνικό Κεντρικό Σημείο) ως σημείο αναφοράς για τον συντονισμό των διαδικασιών κατά της εμπορίας, όντας είτε ορισμένος θεσμικά είτε να ανήκει η να συνδέεται με κάποιο υπεύθυνο φορέα. Όπου υπάρχει Εθνικός Μηχανισμός Παραπομπής, η κεντρική συντονιστική επιτροπή σώμα μπορεί να ορίζει επίσης κάποιον ως πρώτο σημείο αναφοράς, για να ενημερώνεται σχετικά με την αναγνώριση οποιουδήποτε παιδιού ως θύματος εμπορίας. Ακόμη, η επιτροπή αυτή μπορεί να συντονίζει τοπικά αρμόδιες υπηρεσίες. Εκπαίδευση Υπαλλήλων Επαγγελματίες και υπάλληλοι σε σχετικούς δημόσιους και ιδιωτικούς εταίρους θα πρέπει να εκπαιδευτούν τόσο στα δικαιώματα του παιδιού, όσο και στις υφιστάμενες διαδικασίες για την αναγνώριση και υποστήριξη των παιδιών θυμάτων εμπορίας. Η εκπαίδευση αυτή πρέπει να είναι πολυδιάστατη και να συμπεριλαμβάνει, χωρίς να περιορίζεται σε αυτούς, κοινωνικούς λειτουργούς, νομικούς, φορείς επιβολής του νόμου, εργαζόμενους στην ιατρική περίθαλψη και δασκάλους. Όποιος καλείται να πάρει συνέντευξη από παιδιά πρέπει να έχει συγκεκριμένη εκπαίδευση για αυτό. Προσέγγιση Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, η διαδικασία αναγνώρισης και υποστήριξης των παιδιών θυμάτων εμπορίας να βασίζεται σε μια προσέγγιση άμεσα συνδεδεμένη με τα δικαιώματα του παιδιού και θα πρέπει να μπορεί να ασκείται το προνόμιο της αμφιβολίας τόσο σχετικά με την ηλικία του παιδιού όσο και με την κατάσταση του θύματος και εάν αυτός/αυτή αντιμετωπίζονται σωστά. Πρέπει να χρησιμοποιείται μία προληπτική, αλλά ευαίσθητη προσέγγιση, η οποία να λαμβάνει υπόψη καθ'όλη την διάρκεια της την πνευματική κατάσταση του παιδιού και τις πιθανές αντιδράσεις του εξαιτίας της κατάστασης που αντιμετωπίζει. Διαμεσολάβηση. Ασφάλεια, προστασία και ιδιωτικό απόρρητο Μόλις υπάρξει υποψία ότι ένα παιδί είναι θύμα εμπορίας, πρέπει να εξασφαλιστεί η προστασία και ασφάλειά του. Αυτό συμπεριλαμβάνει την υποστηρικτική παρέμβαση στην κρίση (ή την ενδιάμεση προστασία), που μπορεί να διατίθεται σε οποιοδήποτε παιδί έχει ανάγκη σε κάθε χώρα και τη συνέχεια της προστασίας των παιδιών για τα οποία ανακαλύφθηκε πως δεν διακινήθηκαν παρανόμως. Ξενώνες και φορείς επιβολής του νόμου πρέπει να συνεργάζονται προκειμένου να διασφαλίζεται η προστασία του παιδιού. Οποιαδήποτε αιτήματα γίνονται για την απόκτηση πληροφοριών ή οποιεσδήποτε συνεντεύξεις διεξάγονται, πρέπει να λαμβάνουν χώρα σε ασφαλή, προστατευμένα μέρη, μακριά από την κατάσταση εκμετάλλευσης και από οποιονδήποτε ενήλικο συνοδό, μέχρι να εκτιμηθεί η μεταξύ τους σχέση. Για την ασφάλεια του παιδιού, πρέπει να εγγυάται το ιδιωτικό του απόρρητο και όσες πληροφορίες συλλέγονται κατά την διάρκεια των συνεντεύξεων πρέπει να παραμένουν εμπιστευτικές και να μην χρησιμοποιούνται για νομικούς σκοπούς, ωσότου το παιδί είναι σε θέση να παράσχει σχετική συγκατάθεση. Επιπλέον, για τον σκοπό αυτό πρέπει, ο διερμηνέας και οποιοσδήποτε σχετικός φορέας, να υπογράφει συμφωνίες εχεμύθειας. Προτείνεται να κατοχυρώνεται η ασφάλεια, η προστασία και το ιδιωτικό απόρρητο των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων που έρχονται σε επαφή με παιδιά θύματα εμπορίας, στο μέτρο που είναι απαραίτητο για την συνεχή προστασία, την ασφάλεια και τη διασφάλιση του ιδιωτικού απόρρητου αυτών των παιδιών. Πόροι και Προϋπολογισμός Επαρκείς οικονομικοί και ανθρώπινοι πόροι πρέπει να κατανέμονται σε όλα τα στάδια της αναγνώρισης και υποστήριξης των παιδιών θυμάτων εμπορίας και η χρήση τους πρέπει να εξηγείται σε Εθνικό Σχέδιο Δράσης ( National Plan of Action) ή με άλλο μέσο. Όπου χρησιμοποιείται Εθνικό Σχέδιο Δράσης πρέπει να καταγράφεται λεπτομερώς πώς κατανέμονται οι πόροι σε κάθε δραστηριότητα και το ποσό αυτών. Παρακολούθηση και Αξιολόγηση Η παρακολούθηση και η εκτίμηση των διαδικασιών χειρισμού και του αποτελεσματικού συντονισμού μεταξύ των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων πρέπει να αναλαμβάνονται σε τακτική βάση στους προκαθορισμένους δείκτες που αναπτύσσονται σε κάθε χώρα σύμφωνα με τα εθνικά συστήματα και να λαμβάνουν υπόψη το Εγχειρίδιο Συστημάτων Παρακολούθησης που έχει δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αυτό επιτρέπει στις διαδικασίες να εκσυγχρονίζονται και να βελτιώνονται, στο πλαίσιο μιας εθνικής στρατηγικής. Προστασία Δεδομένων Είναι βασικό όλα τα δεδομένα που συγκεντρώνονται σχετικά με τα παιδιά θύματα εμπορίας να αποθηκεύονται σωστά, δεδομένου ότι αυτό είναι απαραίτητο για την μακροπρόθεσμη προστασία, ασφάλεια και την προστασία του ιδιωτικού απόρρητου του παιδιού θύματος εμπορίας. Όταν εκτιμάται ποια δεδομένα πρέπει να αποθηκευτούν και ποιος μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτά, πρέπει να υπολογίζεται το συμφέρον του παιδιού. Όλες οι επικοινωνίες πρέπει να γίνονται στην μητρική γλώσσα του παιδιού και μόνο όταν είναι αδύνατον, σε άλλη γλώσσα την οποία καταλαβαίνει. Ιδανικά, πρέπει να χρησιμοποιούνται πολιτισμικοί διαμεσολαβητές και διερμηνείς, όπως και εκπαιδευτές, οι οποίοι είναι προσεκτικά επιλεγμένοι, και εκπαιδευμένοι/ ευαισθητοποιημένοι πάνω στο θέμα της εμπορίας και των αναγκών των θυμάτων. Πρέπει να δημιουργηθεί μία λίστα αναφοράς με τέτοιους επαγγελματίες. Τα θύματα πρέπει να ενημερώνονται από την αρχή σχετικά με τον ρόλο των διαμεσολαβητών, αλλά δεν πρέπει να εξαναγκάζονται να χρησιμοποιούν κάποιον εάν προτιμούν να επικοινωνούν μόνοι τους. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ηλικία του παιδιού όταν επιλέγονται μέθοδοι επικοινωνίας, όπως η χρήση σχεδίων και εφόσον κρίνεται εάν είναι καλύτερο, να επικοινωνούνται κάποια μηνύματα μέσω του κηδεμόνα του. Ιδανικά, ο κηδεμόνας πρέπει να μιλάει την μητρική γλώσσα του παιδιού. Εκτίμηση και Καθορισμός Συμφερόντων Οι εκτιμήσεις και οι καθορισμοί συμφερόντων πρέπει να διαχωρίζονται και να εφαρμόζονται σε διαφορετικές περιστάσεις. Μία εκτίμηση συμφέροντος μπορεί να λαμβάνει χώρα σε οποιοδήποτε στάδιο και είναι απαραίτητη πριν διενεργηθεί οποιαδήποτε πράξη που να επηρεάζει ένα μεμονωμένο παιδί. Ο καθορισμός συμφέροντος μπορεί να γίνει μόνο αφού ένα παιδί έχει επισήμως αναγνωριστεί ως θύμα εμπορίας και σε σχέση με μία από τις τέσσερις παρακάτω περιπτώσεις: την απόφαση σχετικά με το ποια μέτρα προστασίας θα εφαρμοστούν, την επιβεβαίωση λύσεων διαρκείας για τα ασυνόδευτα και τα χωρισμένα παιδιά προσφύγων, 12 13

9 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης 26 Βλέπε τελική αναφορά A G I S, π λ α ί σ ι ο μεθοδολογίας 1, σελ.55 τον προσωρινό διακανονισμό φροντίδας για ασυνόδευτα ή χωρισμένα παιδιά σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως απαριθμούνται παρακάτω, και την πιθανή απομάκρυνση ενός παιδιού από τους γονείς του χωρίς την θέλησή του. Αυτό σημαίνει πως ο κηδεμόνας ή ο νομικός αντιπρόσωπος πρέπει να έχει διοριστεί τουλάχιστον μέχρι την στιγμή που διεξάγεται ένας καθορισμός συμφερόντων, εάν όχι νωρίτερα. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ 5. Διαδικαστικά βήματα/διαδικασίες και μέτρα Ανάπτυξη πινάκων των προφίλ των παιδιών θυμάτων εμπορίας και δείκτες εμπορίας και εκμετάλλευσης. Α. Οι πίνακες των προφίλ των παιδιών θυμάτων εμπορίας και των παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο εμπορίας πρέπει να αναπτύσσονται με κατηγοριοποιήσεις σύμφωνες με τον τύπο της εκμετάλλευσης. Η πιθανότητα ότι ένα τέτοιο παιδί θα μπορούσε να είναι θύμα εμπορίας ή εκμετάλλευσης πρέπει να δηλώνεται παράλληλα με μία περιγραφή των μεθόδων στρατολόγησης, των μεθόδων εκμετάλλευσης και όπου υπάρχει, της οικογενειακής κατάστασης, των συνθηκών διαβίωσης και οποιωνδήποτε άλλων σχετικών σκέψεων σύμφωνα με το εθνικό κείμενο. Για παράδειγμα: 26 ΠΡΟΦΙΛ - ΥΠΟΔΕΙΞΤΕ ΤΥΠΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ (π.χ. σεξουαλική εκμετάλλευση, εκμετάλλευση σε παράνομες δραστηριότητες, εκμετάλλευση επαιτείας, εκμετάλλευση εργασίας) Διαφορετικά χρώματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάθε τύπο εκμετάλλευσης ώστε να διευκολύνονται οι χρήστες στην αναζήτηση των προφίλ. Δώστε έναν προοδευτικό αριθμό σε κάθε περιγραφόμενο προφίλ. Ο αριθμός αυτός αναφέρεται στον λεπτομερή πίνακα που συνδυάζει προφίλ και δείκτες ( βλ. Πλαίσιο Μεθοδολογίας Νο.3) ( παράδειγμα Πίνακας Νο1 δέχονται κακοποιήσεις, βία και απειλές -Εάν αναμένεται ελάχιστο εισόδημα Β. Πρέπει να αναπτύσσονται πίνακες δεικτών εμπορίας/εκμετάλλευσης παιδιών σε χώρες προορισμού και περιπτώσεις εσωτερικής εμπορίας καθώς και δεικτών εντοπιζόμενων στα σύνορα των χωρών προέλευσης. 27 Για τα προηγούμενα, οι τύποι των δεικτών που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πρέπει να είναι: εκείνοι που εντοπίζονται στα σύνορα, δείκτες του ελέγχου που ασκείται από τους εκμεταλλευτές, δείκτες απομόνωσης του παιδιού εξαιτίας της παρουσίας εκμεταλλευτών, δείκτες βίας, κακοποίησης ή αμέλειας, και εκείνοι που εντοπίζονται στους 28 χώρους του ποινικού συστήματος. Για παράδειγμα: 27 Βλέπε τελική αναφορά A G I S, π λ α ί σ ι ο μεθοδολογίας 2, σελίδες Μόλις είναι έτοιμοι, προτείνουμε οι δείκτες που αναπτύχθηκαν από τον διεθνή οργανισμό εργασίας ως μέρος της άσκησης/ έρευνας DELPHI για την δημιουργία Ευρωπαϊκής γενικής συμφωνίας σχετικά με τους δείκτες εμπορίας α ν θ ρ ώ π ω ν, ν α αξιολογηθούν και να εφαρμοστούν. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ/ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Ομάδα Πιθανότητα ότι αυτό το παιδί είναι θύμα εμπορίας/ εκμετάλλ ευσης Μέθοδος στρατολόγησης Μέθοδος και τόπος εκμετάλλευσης/ δρα στηριότητας Οικογενειακή κατάσταση και συνθήκες διαβίωσης 1. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΝΤΟΠΙΖΟΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ Προσδιορίστε το πώς οι δείκτες εφαρμόζονται στα συγκεκριμένα εθνικά ή τοπικά πλαίσια. Προτείνεται να συμπεριληφθούν αυτοί που παρέχονται στην δεύτερη στήλη. -Σημειώστε αν τα Επιλέξτε μεταξύ: Προσδιορίστε: Προσδιορίστε: Προσδιορίστε: 1. ΕΙΣΟΔΟΣ ΜΕ ΕΝΗΛΙΚΟ ΠΟΥ Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε: θύματα είναι παιδιά ΔΗΛΩΝΕΙ ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΠΟΙΑ 1.πλαστά έγγραφα ή ενήλικοι -υψηλή -Πώς -Τι τύπος -Εάν τα θύματα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ 2.ενήλικο που συνοδεύει περισσότερα από ένα παιδιά δραστηριότητας έχουν ΠΑΙΔΙ 3.ενήλικο που συνοδεύει συχνά ένα ή περισσότερα παιδιά απέναντι - Καθορίστε φύλο. -μεσαία -Πού εμπλέκεται οικογενειακούς στα σύνορα και του είναι γνώριμες οι διαδικασίες που δεσμούς ακολουθούνται -Καθορίστε -χαμηλή -Προφίλ αυτών που -Που συμβαίνει 4.παιδί που δίνει λίγες ή αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με την στρατολόγησαν ιθαγένεια. -Λεπτομέρειες ταυτότητα του ενήλικα, τον προορισμό και τον λόγο του ταξιδιού -Εάν η σχετικά με τις -Ανάμειξη τους. -Καθορίστε εκμετάλλευση είναι συνθήκες διαβίωσής οικογένειας 5. ενήλικο που έχει τα έγγραφα ενός παιδιού ή ενός ενήλικα εθνικότητα. συνεχής ή τους 6.ενήλικο που αποτρέπει το παιδί να μιλήσει στην αστυνομία περιστασιακή -Δώστε περισσότερες -Εάν τα θύματα 2. ΕΙΣΟΔΟΣ ΜΕ ΕΝΗΛΙΚΟ ΠΟΥ Η οικογενειακή σύνδεση πρέπει να πιστοποιηθεί αν: λεπτομέρειες εάν ενεργούν μόνα τους ΔΗΛΩΝΕΙ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΓΕΝΗΣ 1. παρατεθούν πλαστά έγγραφα είναι σημαντικές ή σε ομάδες ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΚΑΤΕΧΕΙ 2. ο ενήλικος και το παιδί μιλούν διαφορετικές γλώσσες ΕΓΚΥΡΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΓΙΑ ΝΑ 3. το παιδί και ο ενήλικος δείχνουν λίγη εμπιστοσύνη και αμοιβαία ( π. χ. σωματικές -Εάν τα θύματα ΑΠΟΔΕΙΞΕΙ ΤΗΝ ΓΟΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ. οικειότητα. αναπηρίες) 14 15

10 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης 3. ΕΙΣΟΔΟΣ ΩΣ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΟΣ ΑΝΗΛΙΚΟΣ 4. το παιδί και ο ενήλικος γνωρίζουν πολύ λίγα ο ένας για τον άλλο ή παρέχουν αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα και προσωπικές λεπτομέρειες του καθενός. ιδιαίτερα αν το παιδί έχει: 1. πλαστά έγγραφα 2. μικρή γνώση ή παρέχει αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με τον ακριβό προορισμό του, τον λόγο του ταξιδιού του(και αν έχουν visa, τον σκοπό και την διάρκειά της) 3. καμία αποσκευή ούτε αρκετά χρήματα για να καλύψει το ελάχιστο των εξόδων του στο προσεχές χρονικό διάστημα 3. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΩΝ. Συγκεκριμενοποιήστε στην δεύτερη στήλη πώς οι δείκτες εφαρμόζονται σε συγκεκριμένο εθνικό ή τοπικό πλαίσιο. Παρέχονται παραδείγματα 1. ΕΛΛΕΙΨΗ ΓΝΩΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΠΩΣ ΝΑ ΕΛΕΓΧΟΥΝ ΤΗΝ 2. ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ ΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Παράδειγμα: όταν ένας έφηβος δεν γνωρίζει πώς να αγοράζει φαγητό και ρούχα κ.τ.λ., αυτό μπορεί να υποδεικνύει την παρουσία ενός οργανισμού ή ενός ατόμου που τον φροντίζει. Παράδειγμα: το παιδί βρίσκεται στην περιοχή για αρκετούς μήνες και ακόμη δεν καταλαβαίνει ούτε χρησιμοποιεί την γλώσσα σωστά. 2. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΣ 1. ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗ ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΚΑΙ/Η ΣΕ ΑΛΛΕΣ ΧΩΡΕΣ. 2. ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΕΝΗΛΙΚΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ 3. ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΕΝΗΛΙΚΟΥ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΥΓΓΕΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ. 4. ΕΛΛΕΙΨΗ ΧΡΟΝΟΥ 5. ΕΚΦΡΑΖΟΜΕΝΗ ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΗΣΥΧΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΙΘΑΝΗ ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΩΝ. 6. ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΕΧΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ ΤΟΥ ΤΑ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. 7. ΥΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΧΡΕΟΥΣ 8. Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙΤΑΙ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΚΟΥΡΑΣΤΙΚΗ. Σημειώστε εάν το παιδί έχει πάει σε άλλες πόλεις και/ή σε άλλες χώρες(συγκεκριμενοποιήστε) μέσα σε διάστημα λίγων μηνών, συχνά χωρίς να γνωρίζουν την γεωγραφική τοποθεσία ούτε πώς να φτάσουν εκεί(διαδρομή, κόστος ταξιδιού, κ.τ.λ.) Καθορίστε εάν ενήλικος ελέγχει το παιδί καθώς το εκμεταλλεύεται. Σημειώστε πιθανές μεθόδους με τις οποίες ένας ενήλικας προτρέπει ένα παιδί από το να ξεφύγει από την εκμετάλλευση. Παράδειγμα: παρέμβαση ενήλικα για να αποτρέψει επικοινωνία με κοινωνικούς λειτουργούς. σημειώστε εάν ένα παιδί δεν μπορεί να μείνει πολύ με κοινωνικούς λειτουργούς/ βοηθούς, ούτε να κλείσει ή να κρατήσει συμφωνίες( να συνοδευτεί σε ιατρικό ραντεβού για παράδειγμα) Σημειώστε εάν το παιδί ανησυχεί ότι θα τιμωρηθεί για την έλλειψη εισοδημάτων Σημειώστε εάν το παιδί δεν έχει άμεση πρόσβαση στα έγγραφα ταυτοποίησής του γιατί τα έχουν άλλοι στην κατοχή τους Αναγνωρίστε ένα συγκεκριμένο δείκτη. Παράδειγμα: εάν το παιδί ή η οικογένειά του, έχουν συμφωνήσει μεγάλο χρέος για τα έξοδα του ταξιδιού τους, μπορεί να εξαναγκαστούν ή να προωθηθούν στην πορνεία ή στην απασχόληση σε παράνομες δραστηριότητες ώστε να εξοφλήσουν το συμφωνημένο ποσό. Αναγνωρίστε ένα συγκεκριμένο δείκτη. Παράδειγμα: το παιδί εξαναγκάζεται να εργάζεται πολλές ώρες την ημέρα και σε δύσκολες καιρικές συνθήκες. 3. ΕΛΛΕΙΨΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΦΙΛΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ/ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ. 4. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΠΟΙΗΣΗ 4. ΔΙΚΤΕΣ ΒΙΑΣ, ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΑΜΕΛΕΙΑΣ συγκεκριμενοποιήστε πώς οι δείκτες εφαρμόζονται σε εθνικό ή τοπικό πλαίσιο. 1. ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ ΒΙΑΣ 2. ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ 3. ΔΕΙΚΤΕΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Παράδειγμα: το γεγονός ότι το παιδί δεν έχει φίλους εκτός της ομάδας με την οποία δουλεύει θα μπορούσε να είναι δείκτης αυστηρής απομόνωσης λόγω της παρουσίας εκμεταλλευτών. Παράδειγμα: το παιδί είναι περιθωριοποιημένο και ζει υπό δύσκολες συνθήκες (διαμονή, προσωπική υγιεινή) Αναγνωρίστε ένα συγκεκριμένο δείκτη. Παράδειγμα: σημάδια στο σώμα όπως μελανιές ή καψίματα από τσιγάρο ή ακόμη και σπασμένα οστά. Προτείνεται να συμπεριληφθούν οι παρακάτω δείκτες: 1.κατ' εξακολούθηση χρήση ουσιών, ιδίως βαρύτερα ναρκωτικά (συγκεκριμένα κοκαΐνη, η οποία μειώνει τα όρια της αντίληψης κάποιου για τον κίνδυνο) 2.τάση συναναστροφής με άλλους ως συνεχή ανάγκη να τους ξεπερνάει και να τους δείχνει ποιος είναι το αφεντικό. 3.μεταβαλλόμενη συμπεριφορά-το παιδί παρουσιάζει διαφορετική συμπεριφορά προς τους διαφορετικούς ανθρώπους που συναναστρέφεται. 4.κάθετη άρνηση να συμμετέχει σε διάλογο(σιωπή*, τήρηση αποστάσεων, κ.τ.λ.) 5.υπερβολικά επιθετική και εχθρική συμπεριφορά τόσο στην σωματική όσο και στην ομιλούμενη γλώσσα, παρόμοια με αυτή που εντοπίζεται σε ένα εγκληματικό περιβάλλον ενηλίκων. Προτείνεται να συμπεριληφθούν οι παρακάτω δείκτες: 1.ακόμη και οι πιο μικρές ενδείξεις σημαδιών πάνω στο σώμα, όπως κοψίματα, πληγές, μελανιές ή γρατζουνιές, κοντά σε ευαίσθητα σημεία του σώματος, όπως το στόμα, οπίσθια, στήθος σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και πρόωρη εγκυμοσύνη διαστολή του πρωκτού, πρωκτική ή γεννητική φλεγμονή. 2.διαστάσεις συμπεριφοράς: πράξεις που δείχνουν σημαντική σεξουαλική γνώση, για παράδειγμα: σεξουαλικά άσεμνα σχέδια που είναι ακατάλληλα για την ηλικία του παιδιού, σεξουαλική συμπεριφορά απέναντι σε άλλους ανθρώπους, ζώα ή παιχνίδια(π.χ. μίμηση συμπεριφοράς ενηλίκου), ανησυχίες σχετικά με σεξουαλικά ζητήματα, ταραγμένο ύπνο, αυτοτραυματισμοί, αυθόρμητη διήγηση ιστοριών σεξουαλικού περιεχομένου, άρνηση επίσκεψης σε γιατρό ή να ξεντυθεί(ή αντιθέτως, υπερβολική ετοιμότητα για να το κάνει) 16 17

11 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης 4. ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΜΕΛΕΙΑΣ 5. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΝΤΟΠΙΣΙΜΟΥ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Συγκεκριμενοποιήστε στην δεύτερη στήλη πώς οι δείκτες εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο εθνικό ή τοπικό πλαίσιο. Παρέχονται παραδείγματα 1. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΔΙΑΠΡΑΧΘΕΙΣΕΣ ΠΑΡΑΝΟΜΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ. 2 ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΟΝΟΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΕΝΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ 3. ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΩΝ. 1. ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΜΕ ΕΝΗΛΙΚΟ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΣΥΓΓΕΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ Παράδειγμα: τα παιδιά θύματα μπορεί να κατηγορηθούν για προσβολές που εξαναγκάστηκαν από τους εκμεταλλευτές τους να διαπράξουν. Παράδειγμα: εμπόριο ναρκωτικών, ιδίως «σκληρών» ναρκωτικών Παράδειγμα: σύντομες απαντήσεις στις ερωτήσεις, σαν να τις διαβάζει από σενάριο το οποίο ο εκμεταλλευτής υποχρέωσε το παιδί να το μάθει απ' έξω. ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ / ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΤΙΣ ΧΩΡΕΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ 1. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΚΑΘΩΣ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΒΓΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΩΡΑ Συγκεκριμενοποιήστε πως οι δείκτες εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο εθνικό ή τοπικό πλαίσιο. Προτείνεται να συμπεριληφθούν όσα προβλέπονται στην δεύτερη στήλη. 2. ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΜΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΠΟΥ ΔΗΛΩΝΕΙ ΠΩΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΓΕΝΗΣ ΜΕ ΤΟ ΠΑΙΔΙ, ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΕΓΚΥΡΑ ΕΓΡΑΦΑ ΠΟΥ ΑΠΟΔΕΙΚΝΥΟΥΝ ΤΗΝ ΓΟΝΙΚΗ ΣΧΕΣΗ Αναγνωρίστε ένα συγκεκριμένο δείκτη. Παράδειγμα: μικρό ενδιαφέρον για την προσωπική υγιεινή (που εκδηλώνεται με την παρουσία παρασίτων, δερματικών ασθενειών, κ.τ.λ.), υποσιτισμός, κ.τ.λ. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε: 1.πλαστά έγγραφα 2.ενήλικο που συνοδεύει περισσότερα από ένα παιδιά 3.ενήλικο που συνοδεύει ένα ή περισσότερα παιδιά συχνά απέναντι στα σύνορα και του είναι γνώριμες οι διαδικασίες που ακολουθούνται 4.παιδί που παρέχει λίγες ή αντιφατικές πληροφορίες για την ταυτότητα του ενήλικα, τον προορισμό και τον λόγο του ταξιδιού τους 5.ενήλικα που κατέχει τα έγγραφα παιδιού ή εφήβου 6.ενήλικα που εμποδίζει το παιδί να μιλήσει στην αστυνομία Η συγγενική σχέση πρέπει να ελέγχεται εάν: 1.παρατεθούν πλαστά έγγραφα 2.ο ενήλικας και το παιδί μιλούν διαφορετικές γλώσσες 3.το παιδί και ο ενήλικας δείχνουν μικρή εμπιστοσύνη και αμοιβαία τρυφερότητα 4.το παιδί και ο ενήλικας γνωρίζουν ελάχιστα ο ένας για τον άλλον ή παρέχουν ο ένας για τον άλλον αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα και προσωπικές λεπτομέρειες 2. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΚΑΘΩΣ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΜΠΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ 1.ΕΙΣΟΔΟΣ ΩΣ ΑΣΥΝΟΔΕΥΤΟΣ ΑΝΗΛΙΚΟΣ Αναγνωρίστε ένα συγκεκριμένο δείκτη. Παράδειγμα: το παιδί έφυγε από μία χώρα συνοδευόμενο από έναν ενήλικα και επιστρέφει ασυνόδευτο. Γ. Λεπτομερείς πίνακες που συνδυάζουν προφίλ και δείκτες πρέπει να αναπτυχθούν για κάθε ομάδα παιδιών που ταυτοποιείται ότι βρίσκονται σε κίνδυνο εμπορίας, για παράδειγμα: 29 ΠΡΟΦΙΛ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΕ ΤΗΝ ΦΟΡΜΑ ΤΗΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ (π.χ. εμπορία με σκοπό την σεξουαλική εκμετάλλευση) ΓΡΑΨΤΕ ΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΟΥ ΠΙΝΑΚΑ (ο αριθμός θα είναι ο ίδιος που αναφέρεται σε συγκεκριμένο προφίλ, που παρουσιάζεται στον πίνακα των προφίλ που αναπτύσσεται χρησιμοποιώντας το Μεθοδολογικό πλαίσιο Νο.1 π.χ. Πίνακας 1) ΚΑΘΟΡΙΣΤΕ ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ (π.χ. έφηβες κοπέλες από την Νιγηρία) ΠΡΟΦΙΛ ΘΥΜΑΤΟΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΤΡΑΤΟΛΟΓΗΣΗΣ 29 Βλέπε τελική αναφορά A G I S, π λ α ί σ ι ο μεθοδολογίας 3 σελίδες ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ ΝΟ. 3 Λεπτομερείς πίνακες που συνδυάζουν προφίλ και δείκτες Το μεθοδολογικό πλαίσιο που παρέχεται, θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη λεπτομερών πινάκων για κάθε ομάδα παιδιών που επιβεβαιώνεται πως βρίσκονται σε κίνδυνο εμπορίας. Επιπλέον, περιγράφονται συνοπτικά κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή των δεικτών σε συγκεκριμένα προφίλ. Συμπληρώστε τα κενά με πληροφορίες για το ίδιο προφίλ που περιγράφεται συνοπτικά στους Πίνακες των Προφίλ (διαμορφώνονται χρησιμοποιώντας το Μεθοδολογικό Πλαίσιο Νο.1). Επιπλέον πληροφορίες για την επέκταση του προφίλ μπορούν να δοθούν όπου είναι χρήσιμες για τους διαχειριστές

12 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης ΜΕΘΟΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ/ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΑΣ/ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ 5. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΟΥΝ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Αντιγράψτε στο κενό αυτό τους δείκτες που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο προφίλ. Παράδειγμα: «εγκληματικές πράξεις που υπονοούν την παρουσία μιας εγκληματικής οργάνωσης.» Δώστε επιπλέον λεπτομέρειες συγκεκριμενοποιώντας πώς λειτουργούν οι δείκτες. Παράδειγμα: «κλοπή αγαθών που είναι δύσκολο να πωληθούν χωρίς την βοήθεια ενός διανομέα: διακίνηση ναρκωτικών, ιδίως βαριών ναρκωτικών.» 1. ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΝΤΟΠΙΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ 2. ΔΕΙΚΤΕΣ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΥ ΑΣΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΕΣ 3. ΔΕΙΚΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΩΝ. 4. ΔΕΙΚΤΕΣ ΒΙΑΣ, ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗΣ, ΑΜΕΛΕΙΑΣ Αντιγράψτε στο κενό αυτό τους δείκτες που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο προφίλ. Παράδειγμα: «είσοδος με ενήλικα που δηλώνει πως δε έχει καμία συγγενική σχέση με το παιδί». Χορηγείστε πρόσθετες λεπτομέρειες συγκεκριμενοποιώντας το πώς εφαρμόζονται οι δείκτες. Παράδειγμα: «έφηβοι συνοδευόμενοι από ομοεθνή ενήλικα δίνουν, όπως προκύπτει από τα έγγραφα ταυτοποίησής τους, αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα του ενήλικα και τη δική τους.» Αντιγράψτε στο κενό αυτό τους δείκτες που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο προφίλ. Παράδειγμα: «τρίτο πρόσωπο έχει στην κατοχή του τα έγγραφα ταυτοποίησης του παιδιού». Χορηγείστε πρόσθετες πληροφορίες για το πώς εφαρμόζονται οι δείκτες. Παράδειγμα: «αρκετά συχνά ο εκμεταλλευτής κρατάει τα διαβατήρια των θυμάτων, για την υποτιθέμενη ασφαλή φύλαξή τους.» Αντιγράψτε στο κενό αυτούς τους δείκτες που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο προφίλ. Παράδειγμα: «έλλειψη γνώσης σχετικά με το πώς να διαχειριστούν την καθημερινότητά τους». Χορηγείστε πρόσθετες πληροφορίες για το πώς εφαρμόζονται οι δείκτες. Παράδειγμα: «όταν ο/η έφηβος/η παρόλο που μένει χωρίς οικογένεια δεν γνωρίζει πώς να βιώνει την καθημερινότητά του μόνος του, όπως με τα ποσά και το τρόπο πληρωμής του ενοικίου και άλλων χρήσιμων πραγμάτων όπως λογαριασμούς νερού, αεριού, κλπ.» Αντιγράψτε στο κενό αυτό τους δείκτες που εφαρμόζονται στο συγκεκριμένο προφίλ Παράδειγμα: «διαστάσεις συμπεριφοράς» Χορηγείστε πρόσθετες λεπτομέρειες συγκεκριμενοποιώντας πώς εφαρμόζονται οι δείκτες. Παράδειγμα: «κατ' εξακολούθηση χρήση ουσιών, ιδίως βαριών ναρκωτικών (συγκεκριμένα κοκαΐνη που μειώνει τα όρια αντίληψης κάποιου για τον κίνδυνο που υπάρχει στις δραστηριότητες που πρόκειται να εμπλακεί).» ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ Προτείνεται οι διαδικασίες και τα μέτρα χειρισμού να αναπτύσσονται σε πίνακες, παρόμοιους με αυτούς του Παραρτήματος 1, για κάθε εθνικό πλαίσιο, λαμβάνοντας υπόψη συγκεκριμένους συλλογισμούς συνδεδεμένους με το πού τα παιδιά θύματα εμπορίας εντοπίζονται ή παραπέμπονται. 1.Εντοπισμός, παραπομπή, αρχικές εκτιμήσεις και βοήθεια 1.1 Ένα παιδί που εντοπίζεται αξιολογείται σύμφωνα με τα προφίλ και τους δείκτες εμπορίας. Στη συνέχεια πρέπει να υποβληθεί σε μία αρχική συνέντευξη και να συζητηθούν οποιαδήποτε ερωτήματα σχετικά με την ηλικία του και τις υποτιθέμενες γονικές σχέσεις με οποιοδήποτε ενήλικα το συνοδεύει. Στη φάση αυτή και εφόσον υπάρχουν αμφιβολίες, μπορούν να ενεργοποιηθούν οι σχετικές διαδικασίες αξιολόγησης σύμφωνα με το εθνικό πλαίσιο. 1.2 Το υποτιθέμενο παιδί θύμα εμπορίας πρέπει να υποβληθεί σε μία πρώιμη αξιολόγηση κινδύνου (η οποία περιλαμβάνει μία εκτίμηση βασικών αναγκών) και να του δοθούν αρχικές πληροφορίες για τη προετοιμασία για μια συνέντευξη σε βάθος, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι αισθάνεται ασφαλές και έτοιμο για την συνέντευξη. 1.3 Το παιδί πρέπει να υποβληθεί σε μία εκτίμηση συμφερόντων για να αποφασιστεί εάν πρέπει να παραπεμφθεί σε μία διεξοδική συνέντευξη. (Εάν αποφασιστεί να μην παραπεμφθεί το παιδί σε μία διεξοδική συνέντευξη και το παιδί σε κάθε περίπτωση αναγνωριστεί ή θεωρηθεί ως αντικείμενο γενικής παιδικής προστασίας πρέπει να παραπεμφθεί στις σχετικές εθνικές αρχές προστασίας του παιδιού). 2. Περαιτέρω διαδικαστικές διασφαλίσεις 2.1 Όπου είναι δυνατόν πρέπει να διοριστεί ένας κηδεμόνας για να ακολουθεί το παιδί σε όλα τα στάδια της αναγνώρισης και προστασίας του. 2.2 Όπου είναι απαραίτητο, οποιοσδήποτε σχετικός εθνικός συντονιστής, υπηρεσία αναφοράς, κεντρικό συμβούλιο ή αρμόδιες εθνικές αρχές, πρέπει να ενημερώνονται για την παρουσία του παιδιού, με προσδιορισμένο υπεύθυνο του περιστατικού υπόθεσης, όπου αυτός προβλέπεται από το εθνικό σύστημα. 3. Επίσημη συνέντευξη και Προσωρινή/Φροντίδα παρέμβασης στην κρίση 3.1 Σε ένα παιδί πρέπει να παρέχεται προστασία που μπορεί να αφορά, την υποστηρικτική παρέμβαση στην κρίση, ή την παραπομπή σε ειδικούς ξενώνες για την αναγνώριση ως θύμα εμπορίας μέσω επίσημης συνέντευξης και κατά την διάρκεια κάθε περιόδου περίσκεψης που παραχωρείται προηγουμένως της συνέντευξης (σε συμφωνία με ενεργοποίηση εθνικών μηχανισμών). Η παραχώρηση προσωρινής στέγασης δεν πρέπει να συνδέεται με αυτή την περίοδο περίσκεψης

13 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης 3 0 Έ γ γ ρ α φ ο θ έ σ η ς προγράμματος για τα απομακρυσμένα από την οικογένειά τους παιδιά στην Ευρώπη για την πρόληψη και την δράση κατά της εμπορίας των παιδιών στην Ευρώπη, 2008, σελ Η υποστηρικτική παρέμβαση στην κρίση περιλαμβάνει: Πληροφορίες σχετικά με τις επιλογές βοήθειας και συμβεβλημένες υποχρεώσεις/ όροι που πρέπει να επεξηγούνται στο θύμα εμπορίας. Μία μέτρηση και εκτίμηση αναγκών: πρέπει να διεξάγεται από τον κηδεμόνα ώστε να εκτιμάται η απαραίτητη για κάθε θύμα υπηρεσία και ασφάλεια. Ανάπτυξη ενός σχεδίου προστασίας και βοήθειας: ο κηδεμόνας πρέπει να κατανοήσει τις ανάγκες του παιδιού και να προτείνει εναλλακτικές λύσεις για βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη φροντίδα και να βρίσκεται σε επαφή, όπου είναι απαραίτητο, με τις αρχές της χώρας προέλευσης του παιδιού για να οριστικοποιηθεί η Εκτίμηση Συμφερόντων για τη διασφάλιση μιας βιώσιμης λύσης για το παιδί. Ολοκλήρωση των διαδικασιών συγκατάθεσης ώστε να εφαρμοστεί το πλάνο βοήθειας(η τελική συγκατάθεση δίνεται από τον κηδεμόνα). 3.3 Αναφέρετε στην τελευταία παράγραφο της μεθοδολογίας αυτής σκέψεις για τις επίσημες, διεξοδικές συνεντεύξεις. 4. Πληροφορίες 4.1 Επιπλέον σχετικές πληροφορίες πρέπει να παρέχονται στα παιδιά που δεν αναγνωρίζονται ως θύματα εμπορίας και πρέπει να παραπεμφθούν στις κατάλληλες για να τους παρέχουν προστασία υπηρεσίες. Τα παιδιά που αναγνωρίζονται ως θύματα εμπορίας πρέπει στο στάδιο αυτό να εφοδιάζονται με όλες τις σχετικές πληροφορίες για τις επιλογές τους, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας να μείνουν στην χώρα προορισμού ή να επιστρέψουν στην χώρα προέλευσής τους Η επιλογή και η άποψή τους θα πρέπει να συνεκτιμηθεί στο πλαίσιο της ευρύτερης Εκτίμησης Συμφερόντων. 5. Εκτίμηση Συμφερόντων, Βοήθεια και Προστασία 5.1 Μέτρα προστασίας σχεδιασμένα από τον νόμο πρέπει να εκτιμώνται και να εφαρμόζονται ως τμήμα μίας ευρύτερης Εκτίμησης Συμφερόντων, ασχέτως εάν τα παιδιά προτίθενται να συνεργαστούν με τις αρχές ή άλλους φορείς του δικτύου και ασχέτως εάν αναγνωρίζονται ή όχι ως θύματα εμπορίας. 5.2 Κατά την διάρκεια και μετέπειτα της Εκτίμησης Συμφερόντων, τα παιδιά πρέπει: Να λαμβάνουν προστασία εξαρτώμενη από το σχέδιο υποστηρικτικής παρέμβασης στην κρίση Να έχουν κατάλληλη στέγαση μέχρι την στιγμή που θα εισαχθούν στο πρόγραμμα προστασίας στην χώρα προορισμού ή την στιγμή που θα επαναπατριστούν ή θα σταλούν σε τρίτη χώρα. Να λαμβάνουν ιατρική περίθαλψη και κάθε άλλη φροντίδα απαραίτητη για την ευημερία τους(ανεξαρτήτως της εθνικότητας ή της μεταναστευτικής κατάστασης). 5.3 Στην σκέψη σχετικά με την επιστροφή στην χώρα προέλευσης, πρέπει να ληφθούν υπόψη 30 οι ακόλουθες βασικές αρχές: Παιδιά που έχουν διακινηθεί παράνομα πρέπει να επαναπατρίζονται μόνο εάν η επιστροφή εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους, είναι ασφαλής και υποβοηθιέται. Τα παιδιά πρέπει να ενημερώνονται πλήρως και να δέχονται συμβουλές σε όλα τα στάδια και να εφοδιάζονται με κατάλληλη συμβουλευτική υποστήριξη. Τα παιδιά που έχουν διακινηθεί παράνομα δεν πρέπει ποτέ να επαναπατρίζονται στην χώρα προέλευσης εάν: Ακολουθώντας μία αξιολόγηση κινδύνου, υπάρχει η εκτίμηση πως η ασφάλεια του παιδιού ή της οικογένειάς του κινδυνεύει, λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων και κινδύνους αναφερόμενους στην παράνομη διακίνηση, αντίποινα από τους εμπόρους, εκμετάλλευση, κακοποίηση, ανάμειξη σε ένοπλες συρράξεις, καταδίωξη. Δεν έχει εντοπιστεί η οικογένεια ή δεν συμφωνεί ή δεν είναι ικανή να παράσχει στο παιδί άμεση και μακροπρόθεσμη φροντίδα. Άλλα πρόσωπα φροντίδας εκτός της οικογένειας μπορούν να λαμβάνονται υπόψη μόνο εάν συμφωνεί το παιδί. Πριν την επιστροφή ενός παιδιού στην χώρα προέλευσης, τα κράτη πρέπει να διασφαλίζουν ότι 31 η επιστροφή είναι προς το συμφέρον του παιδιού: Λαμβάνοντας υπόψη μία εκτενή αξιολόγηση (συμπεριλαμβανομένης της εκτίμησης κινδύνων), η οποία έχει διεξαχθεί από ανεξάρτητο και επαγγελματικό οργανισμό σχετικά με το αν είναι ασφαλές να επιστρέψει το παιδί στη πατρίδα του και σχετικά με την οικογενειακή κατάσταση. Παρέχοντας συμβουλές στον υπεύθυνο για την φροντίδα του παιδιού και στον κηδεμόνα/σύμβουλο στην χώρα φιλοξενίας, προκειμένου να εξακριβωθεί εάν συμφέρει το παιδί να επιστρέψει. Επιβεβαιώνοντας ότι οι γονείς του παιδιού, οι συγγενείς ή άλλοι ενήλικοι υπεύθυνοι για την φροντίδα του, συμφωνούν να παράσχουν στο παιδί άμεση και μακροπρόθεσμη φροντίδα ύστερα από την άφιξη του παιδιού στην χώρα προέλευσης, διασφαλίζοντας ότι το παιδί είναι πλήρως ενημερωμένο και έχει δεχτεί συμβουλευτική βοήθεια και υποστήριξη σε όλα τα στάδια. Λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις και τις επιθυμίες του παιδιού σχετικά με την επιστροφή, σύμφωνα με την ηλικία και την ωριμότητά του. Παρέχοντας μια περιγραφή σχετικά με το πώς έγινε ο καθορισμός των συμφερόντων και προέκυψαν τα συμπεράσματα, η οποία να συμπεριλαμβάνει επίσης το πώς λήφθηκε υπόψη η γνώμη του παιδιού. Οι εθνικές διαδικασίες πρέπει να αναπτύσσονται και να εφαρμόζονται με συγκεκριμένες λεπτομέρειες σε ότι αφορά το ποιος είναι υπεύθυνος στην χώρα προορισμού για την παρακολούθηση του παιδιού, τους πρώτους μήνες μετά την επιστροφή του. 5.4 Η φροντίδα για τη προσαρμογή και την σταθεροποίηση πρέπει να ξεκινήσει μόλις ο καθορισμός συμφέροντος τεθεί σε λειτουργία και καθώς σχεδιάζεται ένα πλάνο για την μακροπρόθεσμη φροντίδα, ώστε τα παιδιά να μην μείνουν στο στάδιο της υποστηρικτικής παρέμβασης κατά τη διάρκεια της κρίσης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ότι χρειάζεται Η φροντίδα πρέπει να παρέχεται με minimum στάνταρ ιατρικής περίθαλψης και 32 άλλες μορφές φροντίδας που είναι απαραίτητες για την ευημερία του παιδιού. Η ενδιάμεση βοήθεια αποκατάστασης/επανένταξης και η επιστροφή θα πραγματοποιηθούν υπό την ευθύνη του νομικού αντιπροσώπου του παιδιού και των κοινωνικών υπηρεσίες στην χώρα προορισμού και έπειτα, αφού παραδοθεί το παιδί, από τις αρμόδιες υπηρεσίες στο κράτος αποδοχής. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΑ ΜΕΤΡΑ Αξιολόγηση Ηλικίας Καθώς προς το παρόν δεν είναι δυνατή η εφαρμογή διαδικασιών εκτίμησης της ηλικίας, κάθε εθνικό πλαίσιο πρέπει να αναπτύξει τέτοιες διαδικασίες σύμφωνες με τα στάνταρ των δικαιωμάτων του παιδιού και τις κατευθυντήριες αρχές που προβλέπονται στην Μεθοδολογία AGIS: Η εκτίμηση ηλικίας πρέπει να γίνεται πάντα λαμβάνοντας υπόψη το συμφέρον του παιδιού Πρέπει να αποτελεί τμήμα μίας ευρύτερης, σφαιρικής αξιολόγησης των αναγκών του παιδιού Πρέπει να διεξάγεται από ανεξάρτητους επαγγελματίες με κατάλληλη εξειδίκευση Πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σωματικοί, ψυχολογικοί και πολιτισμικοί παράγοντες 31 Βλέπε περισσότερα στο γενικό σχόλιο Νο. 6 Σύμβασης Δικαιωμάτων του Παιδιού 32 Κατευθυντήριες οδηγίες Δ ι ε θ ν ο ύ ς Κ έ ν τ ρ ο υ Α ν ά π τ υ ξ η ς Μ ε τ α ν α σ τ ε υ τ ι κ ή ς Πολιτικής, σελ Α π ό τ ο π λ α ί σ ι ο μεθοδολογίας 7 της τελικής αναφοράς AGIS, σελ

14 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης Στα παιδιά πρέπει να προσφέρεται συμβουλευτική βοήθεια πριν από κάθε στάδιο των διαδικασιών αξιολόγησης και η συμμετοχή τους να είναι εκούσια Οι διαδικασίες αξιολόγησης της ηλικίας δεν πρέπει να είναι επιβαρυντικές Σε περίπτωση αμφιβολίας, πρέπει να υπάρχει η εικασία πως κάποιος που δηλώνει ότι είναι κάτω των 18, θα αντιμετωπιστεί προσωρινά ως ανήλικος ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Νο.8 Λίστες προτάσεων για την διεξοδική συνέντευξη 34 Βλέπε κατευθυντήριες ο δ η γ ί ε ς ύ π α τ η ς αρμοστείας ηνωμένων εθνών για τους πρόσφυγες για την διεθνή προστασίαεφαρμογή του άρθρου 1 της σύμβασης της Γενεύης για τα θύματα εμπορίας και εκείνους που βρίσκονται σε κίνδυνο εμπορίας, 2006, ubl/publ/443b626b2.p df 35 Βλέπε τελική αναφορά A G I S, π λ α ί σ ι α μεθοδολογίας 8-9, σελ Στον τελικό καθορισμό της ηλικίας, πρέπει να δίνεται στο παιδί το προνόμιο της αμφιβολίας Δεν πρέπει να χρησιμοποιηθεί μόνο μία μέθοδος για την εκτίμηση της ηλικίας του παιδιού, αλλά ένας συνδυασμός μεθόδων. Σύμφωνα με τους κανόνες και τις διαδικασίες που εφαρμόζονται, προτείνεται το παιδί αφού ενημερώνεται να παρέχει τη συγκατάθεσή του για οποιαδήποτε ιατρική διαδικασία καθώς και για τις επαφές που γίνονται με τις αρχές της χώρας προέλευσης του παιδιού. Αξιολόγηση των γονεϊκών σχέσεων Οι εθνικές διαδικασίες για την αξιολόγηση των γονεϊκών σχέσεων μεταξύ του παιδιού και των ενηλίκων που το συνοδεύουν, αναπτύσσονται όταν υπάρχει υποψία ότι το παιδί είναι θύμα εμπορίας. Στα μέτρα που θα ληφθούν πρέπει να προβλέπεται πως οι συνεντεύξεις των παιδιών και των ενηλίκων θα γίνονται ξεχωριστά και ότι τα συμφέροντα του παιδιού είναι υπέρτερα του ελέγχου της μετανάστευσης ή του εγκλήματος. Ανάμειξη αρχών στην χώρα προέλευσης Οποιαδήποτε επικοινωνία με τις αρχές της χώρας προέλευσης του παιδιού πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτικά και μόνο με την συγκατάθεση του παιδιού που θα έχει ενημερωθεί, δεδομένου: Του κινδύνου βλάβης που τα παιδιά θύματα εμπορίας και οι οικογένειές τους μπορεί να αντιμετωπίζουν από τους εμπόρους ή τους εκμεταλλευτές, εάν γυρίσουν πίσω στην χώρα προέλευσης και την απειλή που αυτό συνιστά, και Της πιθανότητας, κάποια θύματα εμπορίας να φοβούνται την καταδίωξη εάν επιστρέψουν 34 στην χώρα προέλευσης. Στην τελευταία περίπτωση, η συγκατάθεση ύστερα από ενημέρωση, απαιτεί το παιδί να έχει ενημερωθεί πλήρως για το δικαίωμά του στην αίτηση ασύλου σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, που είναι η Σύμβαση του Ο.Η.Ε. αναφορικά στην Κατάσταση των Προσφύγων (Σύμβαση Γενεύης) 1951 και το Πρωτόκολλό της 1967, και η Οδηγία 2004/83/EC της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά στα Minimum Στάνταρ για τις Προϋποθέσεις και την Κατάσταση των προσφύγων καθώς και η 2005/85/ EC που αφορά τις Διαδικασίες για την χορήγηση και την άρση της κατάστασης αυτής στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, το παιδί δεν πρέπει να υποχρεώνεται να αποφασίσει σε καμία περίπτωση μέχρι να διοριστεί κηδεμόνας ή /και νόμιμος αντιπρόσωπος. Επίσημες, Διεξοδικές Συνεντεύξεις Πρέπει να ακολουθούνται οι παρακάτω ηθικές και μεθοδολογικές αρχές στις συνεντεύξεις των 35 παιδιών θυμάτων και στα εικαζόμενα θύματα εμπορίας: Τι να κάνετε πριν την συνέντευξη ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΚΑΤΑΘΕΣΗ ΑΣΦΑΛΗΣ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Ο σκοπός της συνέντευξης είναι να εκτιμηθεί εάν το παιδί είναι θύμα εμπορίας ή σε κίνδυνο να γίνει θύμα, καθώς επίσης και να καθοριστεί τι μορφή προστασίας μπορεί να δοθεί στο παιδί. Οι προτάσεις υποδεικνύουν ποιες αρχές πρέπει οι επαγγελματίες να ακολουθούν πριν ή κατά την διάρκεια της διεξοδικής συνέντευξης με τα παιδιά θύματα. Οι υποδείξεις που γίνονται πρέπει να ληφθούν υπόψη με ελαστικότητα. Οι εθνικοί εταίροι πρέπει να λάβουν υπόψη και να προσθέσουν οποιοδήποτε στοιχείο, που παρότι δεν προτείνεται από την μεθοδολογία AGIS, μπορεί να είναι χρήσιμο ώστε να συμπεριληφθεί στο εθνικό ή τοπικό πλαίσιο. ΗΘΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΠΟΥ ΕΙΚΑΖΕΤΑΙ ΟΤΙ ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΑΤΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ Πριν την συνέντευξη, πρέπει να εκτιμηθούν και να ικανοποιηθούν οι άμεσες ανάγκες του παιδιού ( συμπεριλαμβανομένων φαγητού, ποτού, ένδυσης, προσωπικής υγιεινής, επείγουσα ιατρική περίθαλψη). Επιπλέον, πρέπει να συζητηθεί η δυνατότητα παροχής προσωρινής φροντίδας. Απαιτείται η άμεση συγκατάθεση του παιδιού και όπου είναι δυνατή η συγκατάθεση των γονιών του, του κηδεμόνα ή του συμβούλου, πριν την συνέντευξη. Η συνέντευξη πρέπει να διεξάγεται σε ασφαλές και άνετο μέρος, μακριά από εξωτερικές πιέσεις. Η συνέντευξη δεν πρέπει ποτέ να διεξαχθεί στην τοποθεσία εκμετάλλευσης του παιδιού. Πρέπει να εγγυάται το ιδιωτικό απόρρητο, συνεπώς μόνο αυτοί που διεξάγουν την συνέντευξη μπορούν να ακούν. Το παιδί δεν πρέπει ποτέ να είναι παρών ή σωματικά κοντά σε κανέναν καθυποψίαν έμπορο και εκμεταλλευτή. Εάν το παιδί συνοδεύεται, ο ενήλικας που το συνοδεύει δεν πρέπει να είναι παρών στην συνέντευξη μέχρι την στιγμή που διασαφηνίζεται η σχέση μεταξύ του παιδιού και των ενηλίκων. Εάν το παιδί είναι ασυνόδευτο, ή υπάρχει λόγος να θεωρείται ότι οι ενήλικοι που το συνοδεύουν δεν μπορούν να εγγυηθούν επαρκή προστασία, πρέπει να διοριστεί ανεξάρτητος κηδεμόνας ή σύμβουλος το συντομότερο δυνατόν. Όσο περιμένει να του πάρουν συνέντευξη, το παιδί πρέπει να συνοδεύεται και να υποστηρίζεται από κοινωνικούς λειτουργούς ή άλλους επαγγελματίες. Τεχνικές συνέντευξης φιλικές προς τα παιδιά, πρέπει να εφαρμόζονται στις συνεντεύξεις των παιδιών θυμάτων ή βρισκόμενων σε κίνδυνο, οι οποίες σέβονται την αξιοπρέπειά τους. Πρέπει να διασφαλίζεται το δικαίωμα του παιδιού στην συμμετοχή, το οποίο απαιτεί την παροχή πληροφοριών κατάλληλων για την ηλικία του, σχετικών με την διαδικασία αναγνώρισης, την επεξήγηση του σκοπού της συνέντευξης και την διασφάλιση της ανωνυμίας και της εχεμύθειας. Πρέπει να ζητείται και να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη του παιδιού και πρέπει να υποστηρίζεται με κατάλληλα εκπαιδευμένους διερμηνείς που μιλούν την γλώσσα 24 25

15 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΥΤΩΝ ΠΟΥ ΚΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΣΟΛΑΒΗΤΩΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΟΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ του. Μόνο ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες πρέπει να ανακρίνουν τα ανήλικα θύματα. Πρέπει, όσο είναι δυνατόν, να έχουν εμπειρία στην συνέντευξη παιδιών και μία καλή, επικαιροποιημένη γνώση σχετικά με την εμπορία και την εκμετάλλευση παιδιών. Πρέπει, επίσης, να γνωρίζουν τις διαδικασίες που εφαρμόζονται και τους εν ενεργεία μηχανισμούς παραπομπής. Όπου είναι παρών μεσολαβητής, αυτός πρέπει να είναι ειδικά εκπαιδευμένος στην υποστήριξη του προσώπου που κάνει την συνέντευξη και θα εργάζεται σε στενή συνεργασία με αυτόν/ αυτή. Όπου είναι δυνατόν, το παιδί πρέπει να ανακρίνεται από προσωπικό του ίδιου φύλου, εκτός από τις περιπτώσεις όπου αυτό δεν εξυπηρετεί το συμφέρον του παιδιού. Η διάρκεια και ο σκοπός της συνέντευξης πρέπει να περιορίζονται ώστε να ελαχιστοποιείται περαιτέρω τραυματισμός ή ψυχολογική πίεση του παιδιού. Αυτός που κάνει την συνέντευξη μπορεί να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με την συναίνεση του παιδιού στην εκμετάλλευση αποκλειστικά για να κατανοήσει καλύτερα τις δυναμικές του φαινομένου της εκμετάλλευσης. Οι πληροφορίες που ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΑΣΤΕ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΜΙΑΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΠΟΙΚΙΛΛΕΣ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑ ΠΑΙΔΙΑ (7-11 ΧΡΟΝΩΝ) (11-18 ΧΡΟΝΩΝ) Η αντίδραση ενός νέου θύματος κατά την διάρκεια της συνέντευξης μπορεί να μην είναι αναμενόμενη. Ωστόσο, το παιδί δεν πρέπει να νιώθει πως βρίσκεται σε ανάκριση, και να εξασφαλίζεται ότι καταλαβαίνει γιατί του παίρνουν συνέντευξη και θα πρέπει του δοθεί ο αναγκαίος χρόνος για να το συνηθίσει. Όταν αντιδρά άσχημα απέναντι στην συνέντευξη, πρέπει να καταγράφεται και να λαμβάνεται υπόψη ως περαιτέρω απόδειξη εκμετάλλευσης και/ ή κακοποίησης. Τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας μπορεί να εκδηλώνουν: σιωπή, αδυναμία συγκέντρωσης, δυσκολία στο να συνδεθούν με το πρόσωπο που τους κάνει την συνέντευξη, υπερβολικό εκνευρισμό, ακατανόητες και ανεξήγητες σεξουαλικές παρατηρήσεις που είναι ακατάλληλες για την ηλικία τους. Παρά ταύτα δεν πρέπει να ασκηθεί καμία πίεση στο παιδί, αλλά πρέπει άμεσα να προστατευθεί και να παραπεμφθεί σε εξειδικευμένο κέντρο. Όταν ένα μεγαλύτερο παιδί ή έφηβος επιδεικνύει υπερβολικές αντιδράσεις, από σιωπή μέχρι σαφή επιθετικότητα και/ ή από την γλώσσα του σώματός του, το παιδί φαίνεται να είναι ιδιαίτερα φοβισμένο, αγχωμένο ή συγχυσμένο και αυξανόμενα απρόθυμο να συμμετέχει στην συνέντευξη, η τελευταία πρέπει να αναβάλλεται ώστε να επιτραπεί στο παιδί να ξεκουραστεί, πριν αποφασίσει εάν θα συνεχίσει. Πρέπει να ενεργοποιηθούν μηχανισμοί υποστήριξης και να ενημερωθούν εν συντομία οι συνάδελφοι σχετικά με την κατάσταση του παιδιού, ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΗΛΙΚΙΑΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΧΕΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΔΕΣΜΟΙ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΙ ΥΠΑΙΝΙΓΜΟΙ Υπάρχουν δύο βασικές ομάδες ηλικίας που πρέπει να ληφθούν υπόψη: 7-11 χρονών και χρονών. Ο διαθέσιμος βαθμός προστασίας, η δυσκολία των ερωτήσεων και οι αποδεκτοί τρόποι επικοινωνίας ( σχέδια) κατά την διάρκεια της συνέντευξης πρέπει να ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Πρέπει να αναπτύσσεται καλή σχέση με το παιδί κατανοώντας τις ανάγκες του και παρέχοντας καλή ανταλλαγή πληροφοριών. Το παιδί πρέπει να θεωρεί αυτόν που του κάνει την συνέντευξη έγκυρο, έμπιστο και πιστευτό και να μην το κάνει να πιστεύει πως ευθύνεται το ίδιο εξολοκλήρου για το μέλλον του, ούτε για την οικογένειάς του ούτε για τους εκμεταλλευτές του. Αυτό θα διευκολύνει το παιδί να δει τον εαυτό του ως θύμα. Ο φόβος για αντίποινα θα είναι δυνατός, εκτός εάν έχουν ενεργοποιηθεί επαρκή μέτρα προστασίας του παιδιού, ώστε κατά αυτόν τον τρόπο να παρέχεται εναλλακτική λύση στους παρόντες συναισθηματικούς δεσμούς με τους εκμεταλλευτές ή με την κοινότητα της οικογένειάς του. Η ψυχολογική πίεση πρέπει να περιορίζεται στο ελάχιστο κατά την διάρκεια της συνέντευξης, και να δίνεται στο παιδί ένα χρονικό διάστημα για να προσαρμοστεί στην κατάστασή του. Το παιδί μπορεί να είναι υπό την επιρροή και τον έλεγχο των εκμεταλλευτών σε τέτοιο βαθμό που να μην συνειδητοποιεί ότι τον εκμεταλλεύονται ούτε να θέλει να αλλάξει την παρούσα κατάστασή του. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να δοθεί μικρότερη έμφαση στο να πειστεί το παιδί ότι είναι θύμα και περισσότερη στο να συλλεχθούν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με την σχέση του με τον εκμεταλλευτή και το δίκτυο των σχέσεων που αναπτύσσεται κατά την εκμετάλλευσή του. Το παιδί μπορεί να έχει συγκεκριμένες προσδοκίες από το άτομο που του κάνει την συνέντευξη βασισμένες στον πολιτισμικό του περιβάλλον και τα στερεότυπα βασισμένα στο φύλο κ. τ. λ. Το πρόσωπο που κάνει την συνέντευξη πρέπει επίσης να γνωρίζει τις δικές του/ της προσδοκίες βασισμένες στον ρόλο και την εμπειρία του/ της και να λάβει υπόψη του/ της κατά την διάρκεια της συνέντευξης και τις δύο απόψεις. ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Νο.9 Πίνακας Διαδικασιών Στον πίνακα αυτό περιγράφεται τι πρέπει να κάνουν οι επαγγελματίες στα διαφορετικά βήματα της συνέντευξης και επίσης παρέχεται μία λίστα θεμάτων που πρέπει να καλυφθούν και παραδείγματα λιστών ελέγχου. Οι υποδείξεις που δίνονται πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με ελαστικότητα. Οι εθνικοί εταίροι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη και να προσθέτουν οποιοδήποτε στοιχείο, που παρά το γεγονός ότι δεν προτείνεται από την μεθοδολογία AGIS, μπορεί να είναι χρήσιμο ώστε να συμπεριληφθεί στο εθνικό ή τοπικό πλαίσιο. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Αυτός που διεξάγει την συνέντευξη θα την ξεκινήσει σεβόμενος τις υποδείξεις που παρουσιάζονται στους παραπάνω πίνακες. Θα παρουσιάσει τον εαυτό του/της στο παιδί και θα συζητήσει την εμπειρία του/της στις συνεντεύξεις με παιδιά. Θα παρουσιάσει επίσης και άλλους επαγγελματίες που μπορεί να είναι παρόντες κατά την διάρκεια της συνέντευξης. Αυτός/αυτή που διεξάγει την συνέντευξη γνωρίζει τους δείκτες αναγνώρισης που δημιουργούν την εικασία ότι το παιδί είναι θύμα εμπορίας. Αυτός/αυτή έχει συλλέξει επίσης τις απόψεις άλλων επαγγελματιών που έχουν έλθει σε επαφή με το παιδί. Μία λίστα ελέγχου με ερωτήσεις είναι διαθέσιμη, βασισμένη στην αξιολόγηση μεμονωμένης περίπτωσης. Εάν πληροφορίες σχετικά με προσωπικά δεδομένα και κοινωνικό ιστορικό δεν συλλέχθηκαν στην αρχική συνέντευξη ή όταν το παιδί εντοπίστηκε, πρέπει το πρόσωπο που διεξάγει την συνέντευξη να προσπαθήσει να αποκτήσει αυτή την γνώση στο παρόν στάδιο. Θα γίνουν συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικές με τους δείκτες που ήδη αναγνωρίστηκαν. Περαιτέρω ερωτήσεις θα γίνουν προκειμένου να αποκτηθεί πρόσθετη γνώση για θέματα που έθιξε κατά την συνέντευξη το παιδί. Εάν είναι προς το συμφέρον του παιδιού, αυτός που κάνει την συνέντευξη θα επικεντρώσει την συζήτηση μόνο σε περιορισμένο αριθμό θεμάτων και θα αναβάλλει περαιτέρω ερωτήσεις Πρώτο βήμα Παίρνοντας συνέντευξη από το παιδί

16 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης Θέματα που πρέπει να καλυφθούν Παράνομες δραστηριότητες Α) ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ Παράδειγμα λίστας: 1. Ήξερε η οικογένειά σου ότι ταξίδευες; Σε βοήθησε κανείς να κανονίσεις το ταξίδι σου; 2. Πόσο κράτησε το ταξίδι; 3. Είχες αρκετό φαγητό και ποτό; Αντικείμενο: -να συγκεντρωθούν πληροφορίες σχετικά με την χώρα και την περιοχή προέλευσης, την οικογένεια, τους λόγους αναχώρησης του παιδιού, τις συνθήκες διαβίωσης κατά την διάρκεια του ταξιδιού, τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. - ν α α ν α γ ν ω ρ ι σ τ ο ύ ν σ τ ο ι χ ε ί α γ ι α τ η ν Παράδειγμα λίστας: 1. Πόσο καιρό ασχολείσαι με αυτή την δραστηριότητα; 2. Ακολουθείς κάποιες οδηγίες σχετικά με την δραστηριότητα που διεξάγεις; 3. Ταξίδευες εντός της χώρας; 4. Ποια είναι τα πρόσωπα στα οποία δίνεις αναφορά; 5. Υπάρχει κάποια ομάδα στην οποία ανήκεις; Αντικείμενο: -Να συλλεχθούν πληροφορίες σχετικά με την δραστηριότητα, την μετακίνηση εντός της εθνικής επικράτειας, τις σχέσεις με τις ομάδες ( συμπεριλαμβανομένων των εγκληματικών ομάδων), τις σχέσεις με άλλα πρόσωπα, την ανάμειξη σε χώρους που περιλαμβάνονται στο ποινικό σύστημα. 4. Με ποιον ταξίδεψες; Β) ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ Παράδειγμα Λίστας: 1. Εχεις καθόλου οικογένεια στην χώρα; Ποιον; 2. Πληρώνεις για την στέγασή σου? Πως είναι; 3. Πόσο είναι το εβδομαδιαίο σου εισόδημα; Είναι αρκετό; 4. Τι κάνεις κατά την διάρκεια της ημέρας; Αντικείμενο: -να συγκεντρωθούν πληροφορίες σχετικά με τις συνθήκες διαβίωσης στην χώρα προορισμού ( εμπλεκόμενα άτομα, στέγαση, καθημερινές δραστηριότητες, δίκτυα που παρέχουν ( εάν παρέχουν) βοήθεια στο παιδί. 6. Εχεις κάνει καμία συμφωνία με μέλη τέτοιων ομάδων- κατανομή ευθυνών, διαχείριση εισοδήματος ; 7. Εχεις ποτέ ελεγχθεί από την αστυνομία εξαιτίας των δραστηριοτήτων σου; 8. Υπάρχει κάποιο πρόσωπο στο οποίο απευθύνεσαι όταν χρειάζεσαι βοήθεια; 9. Τι κάνεις στον ελεύθερό σου χρόνο; Δ) ΑΠΕΙΛΕΣ ΚΑΙ ΕΞΑΝΑΓΚΑΣΜΟΣ Γ) ΜΕΣΑ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ (διαθεσιμότητα οικονομικών πόρων) Παράδειγμα λίστας: Αντικείμενο: Επαιτεία Παράδειγμα λίστας: 1.Από πότε ασχολείσαι με την επαιτεία; 2. Υπάρχει κανένας ενήλικας με τον οποίο έρχεσαι καθημερινά σε επαφή σε αυτή την δραστηριότητα; 3.Πόσα χρήματα κερδίζεις καθημερινά; Σου έχει ζητηθεί να κερδίζεις ένα συγκεκριμένο ποσό καθημερινά; 4.Κρατάς τα χρήματα για σένα ή τα δίνεις σε κάποιον άλλο; 5.Μπορείς να περιγράψεις μια ημέρα εργασίας σου; Αντικείμενο: - Να συγκεντρωθούν πληροφορίες σχετικά με την διάρκεια της δραστηριότητας, τα εμπλεκόμενα άτομα, τα μέσα μεταφοράς στο μέρος όπου διαπράττεται η δραστηριότητα, χρήματα τα οποία το παιδί είναι αναγκασμένο να συγκεντρώσει, διαχείριση του εισοδήματος που αποκτάται. 1. Σου ζήτησε κανείς να κάνεις αυτή την δραστηριότητα; Ποιος ήταν και γιατί σου το ζήτησαν; 2. Πού έγινε η επαφή; Σου δόθηκε καμία υπόσχεση; 3. Έλαβες καμία εκπαίδευση πριν εκτελέσεις την δραστηριότητα; 4. Μπορείς να κινηθείς ελεύθερα; Υπάρχουν κάποιοι κανόνες που πρέπει να ακολουθείς; 5. Φοβάσαι κάτι ή κάποιον; 6. Τι θα ήθελες να κάνεις σε αυτή την περίπτωση; - Όπου είναι δυνατόν, να ακολουθούνται πληροφορίες που έχουν ήδη δοθεί από το παιδί και να συλλέγονται πληροφορίες σχετικά με τους τρόπους στρατολόγησης( συμπεριλαμβανομένων των εμπλεκόμενων προσώπων, των πληροφοριών που λαμβάνονται), την εκπαίδευση που λαμβάνουν, σωματικές ή ψυχολογικές απειλές, συμφωνίες που γίνονται με τον εκμεταλλευτή, την προσωπική ελευθερία, την αντίδραση στην περιγραφόμενη κατάσταση, τις σχέσεις με τον εκμεταλλευτή ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο που αναφέρεται, ανησυχίες, απειλές για αντίποινα. Πορνεία Παράδειγμα λίστας: 1. Πόσο καιρό κάνεις αυτή την δραστηριότητα; 2. Ακολουθείς οδηγίες σχετικά με το πώς να κάνεις την εργασία σου; Αντικείμενο: -Να συλλεχθούν πληροφορίες σχετικά με τη δραστηριότητα Ε) ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Παράδειγμα λίστας: 1. Πώς είναι να ζητιανεύεις? ΣΤ) ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ Αντικείμενο: -Να συλλεχθούν πληροφορίες σχετικά με το πώς το παιδί αντιλαμβάνεται την κατάστασή του. 3. Μπορείς να επιλέγεις τους πελάτες σου; Παράδειγμα λίστας: Αντικείμενο: 4. Πώς καταφέρνεις να κερδίζεις αρκετά ώστε να καλύπτεις τις ανάγκες σου; 5. Μπορείς να περιγράψεις μια ημέρα εργασίας σου; 1. Τι γνώμη έχουν οι γονείς σου για τη κατάστασή σου? Τι θα ήθελαν να κάνεις? Αυτό θέλεις να κάνεις? -Να συλλεχθούν πληροφορίες σχετικά με τις προσδοκίες του παιδιού που αφορούν στο μέλλον του (συμπεριλαμβανομένου του συναισθήματος του παιδιού σχετικά με τις μελλοντικές ευθύνες που ενδεχομένως προτίθενται να αναλάβουν συγγενείς του)

17 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης Ζ) ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝΔΥΝΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΩΝ (βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα) Παράδειγμα λίστας: 1. Φοβάσαι ότι κάποιος θα σε πειράξει; 2. Υπάρχει κάτι άλλο που θέλεις να μάθεις; 3. Ξέρεις τι θέλεις να κάνεις τώρα; Ολοκληρώνοντας συνέντευξη Εντοπισμός ασυνόδευτου παιδιού Εκτίμηση Ηλικίας την Αντικείμενο: -Να εκτιμηθεί η αντίληψη που έχει το παιδί για την προσωπική του ασφάλεια ή για την ασφάλεια άλλων προσώπων που σχετίζονται με αυτό. -Να διαπιστωθεί εάν το παιδί έχει ήδη λάβει βοήθεια και χρήσιμες πληροφορίες ώστε, ενημερωμένος, να παίρνει αποφάσεις για το μέλλον του. -Να κατανοηθεί εάν το παιδί έχει κάποια άποψη για την κατεύθυνση που θα πάρει το μέλλον του. Το πρόσωπο που κάνει την συνέντευξη πρέπει να συνοψίζει τις πληροφορίες που συλλέχθηκαν κατά την διάρκεια της συνέντευξης, εκφράζοντας μία πρώτη άποψη για τις διαθέσιμες επιλογές στο παιδί στο παιδί,- στο οποίο πρέπει να δίνεται η δυνατότητα να εκφράσει τις απόψεις του- για την διασφάλιση της προστασίας του Το πρόσωπο που διεξάγει την συνέντευξη πρέπει να δίνει στο παιδί μία συνολική εικόνα της διαδικασίας που πρόκειται άμεσα να ακολουθηθεί. Τέλος, το πρόσωπο που κάνει την συνέντευξη πρέπει να τονίσει πάλι πως οποιαδήποτε ενέργεια πραγματοποιηθεί θα είναι προς το συμφέρον του και ότι η ασφάλειά του είναι προτεραιότητα. ΠΛΑΙΣΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ Νο.7 Προτάσεις για τις Διαδικασίες Χειρισμού Το πλαίσιο μεθοδολογίας που ακολουθεί θα καθοδηγήσει την ανάπτυξη προτάσεων για τις διαδικασίες χειρισμού, τις διαδικασίες εκτίμησης της ηλικίας και τις διαδικασίες για την εκτίμηση των σχέσεων μεταξύ των παιδιών και των ενηλίκων που τα συνοδεύουν. Οι Διαδικασίες Χειρισμού είναι αυτές που εφαρμόζονται στα σύνορα, στον δρόμο και σε άλλα μέρη όπου πραγματοποιείται εκμετάλλευση των θυμάτων, σε ξενώνες και σε χώρους του ποινικού συστήματος. Παρότι το παρακάτω πρώτο μεθοδολογικό πλαίσιο θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη τόσο των 36 διαδικασιών χειρισμού που εφαρμόζονται στα σύνορα όσο και των διαδικασιών χειρισμού που εφαρμόζονται στον δρόμο και σε άλλα μέρη όπου συμβαίνει η εκμετάλλευση των θυμάτων, προτείνεται να αναπτυχθεί ξεχωριστός πίνακας για κάθε ομάδα διαδικασιών. Η μεθοδολογία AGIS προτείνει να χρησιμοποιηθούν διαφορετικά χρώματα για κάθε τοποθεσία που θα εφαρμοστούν οι Διαδικασίες Χειρισμού, στα σύνορα, στον δρόμο και σε άλλα μέρη εκμετάλλευσης και σε μέρη όπου κρατούνται τα παιδιά, όπως ξενώνες και χώρους του ποινικού συστήματος. Αυτό πραγματοποιείται με την βοήθεια στους άλλους προκειμένου να βρουν χρήσιμες πληροφορίες. Για να υπάρχει συνοχή, τα χρώματα πρέπει να ανταποκρίνονται σε αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στο Πλαίσιο Μεθοδολογίας Νο.2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΚΑΙ ΣΕ ΑΛΛΑ ΜΕΡΗ ΟΠΟΥ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΝΤΑΙ ΠΑΙΔΙΑ - Καθορίστε ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν εάν εντοπιστούν στα σύνορα, στον δρόμο ή σε άλλα μέρη όπου τα εκμεταλλεύονται παιδιά, ασυνόδευτος ανήλικος ή ανήλικος συνοδευμένος από ενήλικα χωρίς έγκυρα έγγραφα. - Διασφαλίστε ότι θα τηρηθεί η αρχή του προνομίου της αμφιβολίας, δηλαδή ότι σε περίπτωση αμφιβολίας πρέπει να υποτεθεί ότι κάποιος που ισχυρίζεται πως είναι κάτω των 18, θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιος προσωρινά Αναγνώριση Διεξοδική Συνέντευξη Το παιδί δεν είναι θύμα εμπορίας: πληροφορίες και διαδικασίες Προσωρινή προστασία Παραπομπή ενός παιδιού σε ξενώνα, αναγνώριση μέσω δεικτών εμπορίας -Προτείνετε ποιοι θα είναι οι αρμόδιοι φορείς για την εφαρμογή των δεικτών εμπορίας που αναπτύσσονται υπό την μεθοδολογία AGIS και συγκεκριμενοποιήστε την εντολή που πρέπει να ακολουθεί κάθε φορέας. Παράδειγμα: οι φορείς επιβολής του νόμου με την υποστήριξη των ΜΚΟ είναι υπεύθυνοι για την αξιολόγηση της αίτησης εφαρμογής των δεικτών εμπορίας σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Όπου οι δείκτες εμπορίας εφαρμόζονται σε συγκεκριμένη περίπτωση ( βλ. παραπάνω παράδειγμα): -Καθορίστε τις διαδικασίες παραπομπής ενός παιδιού σε εξειδικευμένο επαγγελματία για την διεξαγωγή της διεξοδικής συνέντευξης. -Προτείνεται την εφαρμογή των ηθικών και μεθοδολογικών αρχών που πρέπει να τηρούνται στις συνεντεύξεις, όπως αυτές παρουσιάζονται στο Τμήμα 3 της μεθοδολογίας AGIS. Εάν οι δείκτες εμπορίας δεν εφαρμόζονται στην συγκεκριμένη περίπτωση: -Καθορίστε τις διαδικασίες που πρέπει να εφαρμοστούν και τον τύπο προστασίας που θα χορηγηθεί στο παιδί, καταρχήν γιατί είναι παιδί ( αδιαφόρως της εθνικότητας και της μεταναστευτικής κατάστασης). -Καθορίστε τα αγαθά που μπορούν να δοθούν στο παιδί ώστε να πληροφορηθεί για τα δικαιώματα του και για τα διαθέσιμα μέτρα προστασίας. - Καθορίστε τι τύπος προσωρινής προστασίας και φροντίδας είναι διαθέσιμος, αναλογιζόμενοι πως σε όλες τις περιπτώσεις κάθε παιδί έχει δικαίωμα να την λάβει ( π. χ. επείγουσα ιατρική περίθαλψη, υλική βοήθεια ) -Καθορίστε ποιοι μηχανισμοί παραπομπής θα ενεργοποιηθούν όταν ένα παιδί αναγνωριστεί ως θύμα εμπορίας. Η μεθοδολογία AGIS προτείνει να γίνει επαφή με ένα ασφαλές και μυστικό ξενώνα και να ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΣΤΟΥΣ ΞΕΝΩΝΕΣ Εκτίμηση Ηλικίας Προσωπική ασφάλεια Διεξοδική συνέντευξη Το παιδί δεν είναι θύμα εμπορίας: πληροφορίες και διαδικασίες - Εάν ένα παιδί παραπεμφθεί σε ξενώνα, καθορίστε ποιος θα είναι υπεύθυνος για τον έλεγχο των δεικτών που αναπτύσσονται υπό την μεθοδολογία AGIS( δηλαδή, εξειδικευμένοι επαγγελματίες, το μορφωτικό τους επίπεδο και ο ρόλος τους στον ξενώνα) - Πρέπει να τηρηθεί η αρχή του προνομίου της αμφιβολίας, δηλαδή σε περίπτωση αμφιβολίας πρέπει να υποτεθεί ότι κάποιος που ισχυρίζεται πως είναι κάτω των 18, θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιος προσωρινά. - Όταν υπάρχει υποψία ότι ένα παιδί ελέγχει και/ ή ασκεί πίεση σε άλλο παιδί στον ξενώνα, πρέπει να διαχωρίζονται. Εάν οι δείκτες εμπορίας εφαρμόζονται σε συγκεκριμένη περίπτωση: -Καθορίστε τις διαδικασίες παραπομπής ενός παιδιού σε εξειδικευμένο επαγγελματία για την διεξαγωγή διεξοδικής συνέντευξης ( πιθανόν κάποιον που έχει την έδρα του στον ξενώνα ή εναλλακτικά εντός του δικτύου, όπως περιγράφεται αναλυτικά στο Πλαίσιο Μεθοδολογίας Νο.6). -Προτείνετε την εφαρμογή των ηθικών και μεθοδολογικών αρχών που πρέπει να τηρούνται στις συνεντεύξεις, όπως αυτές παρουσιάζονται στο Τμήμα 3 της μεθοδολογίας AGIS. Εάν οι δείκτες εμπορίας δεν εφαρμόζονται στην συγκεκριμένη περίπτωση: -Καθορίστε τις διαδικασίες που πρέπει να εφαρμοστούν και τον τύπο προστασίας που θα χορηγηθεί στο παιδί, καταρχήν γιατί είναι παιδί( αδιαφόρως της εθνικότητας και της μεταναστευτικής κατάστασης). -Καθορίστε τα αγαθά που μπορούν να δοθούν στο παιδί ώστε να πληροφορηθεί για τα

18 . Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης. Δρώντας για την ενδυνάμωση των ιδιωτικών - δημόσιων συνεργασιών στο πεδίο της αναγνώρισης Το παιδί είναι θύμα εμπορίας: πληροφορίες και διαδικασίες Προσωρινή προστασία Ενημερώστε τις αρμόδιες αρχές Μεταναστευτική κατάσταση δικαιώματα του και για τα διαθέσιμα μέτρα προστασίας. Εάν, μέσω της εφαρμογής των δεικτών και της διεξοδικής συνέντευξης επιβεβαιώνεται ότι το παιδί είναι θύμα εμπορίας: - Καθορίστε τι είδους προστασία θα δοθεί. Η προστασία μπορεί να παρασχεθεί είτε από τον ίδιο τον ξενώνα είτε, εάν είναι προς το συμφέρον του παιδιού, από άλλο ξενώνα, οπότε το παιδί πρέπει να μεταφερθεί στον τελευταίο άμεσα. - Καθορίστε τη μορφή προστασίας και φροντίδας που είναι διαθέσιμη ( π. χ. επείγουσα ιατρική περίθαλψη, υλική βοήθεια ) αναλογιζόμενοι πως σε όλες τις περιπτώσεις κάθε παιδί έχει δικαίωμα να την λάβει. -Καθορίστε ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να ενημερωθούν οι αρμόδιες αρχές για την παρουσία του παιδιού. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Συμπληρώστε τον πίνακα αυτό με διαδικασίες που πρέπει να αναπτύσσονται σε συμφωνία με τα διεθνή πρότυπα των δικαιωμάτων του παιδιού. Ανάπτυξη διαδικασιών Εκτίμηση ηλικίας - Καθορίστε ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν στο εθνικό πλαίσιο, παρουσιάζοντας οποιαδήποτε σχετική νομοθεσία ή πολιτική και διεθνή συνθήκη. - Εξασφαλίστε ότι τηρούνται οι ακόλουθες αρχές: Η εκτίμηση της ηλικίας πρέπει πάντα να διεξάγεται με γνώμονα το συμφέρον του παιδιού. Πρέπει να είναι τμήμα μίας ευρύτερης ολιστικής αξιολόγησης των αναγκών του παιδιού. Πρέπει να διεξάγεται από ανεξάρτητους επαγγελματίες με κατάλληλη εξειδίκευση. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΥ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΕΣ ΣΕ ΧΩΡΟΥΣ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Σωματικοί, ψυχολογικοί και πολιτισμικοί παράγοντες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Τα παιδιά πρέπει να λαμβάνουν συμβουλευτική βοήθεια πριν από οποιαδήποτε διαδικασία αξιολόγησης και η συμμετοχή τους πρέπει να είναι εκούσια. Αναγνώριση μέσω δεικτών εμπορίας Εκτίμηση ηλικίας Προσωπική ασφάλεια Διεξοδική συνέντευξη Το παιδί είναι θύμα εμπορίας: πληροφορίες και διαδικασίες Εναλλακτικά μέτρα της κράτησης -Καθορίστε ποιος είναι υπεύθυνος στο χώρο του ποινικού συστήματος για την εφαρμογή των δεικτών εμπορίας που αναπτύσσονται υπό την μεθοδολογία AGIS ( εξειδικευμένοι επαγγελματίες, μορφωτικό επίπεδο, ρόλο) - Διασφαλίστε ότι θα τηρηθεί η αρχή του προνομίου της αμφιβολίας, δηλαδή ότι σε περίπτωση αμφιβολίας πρέπει να υποτεθεί ότι κάποιος που ισχυρίζεται πως είναι κάτω των 18, θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιος προσωρινά. - Όταν υπάρχει υποψία ότι ένα παιδί ελέγχει και/ ή ασκεί πίεση σε άλλο παιδί στον χώρο του ποινικού συστήματος, πρέπει να διαχωρίζονται. Εάν οι δείκτες εμπορίας εφαρμόζονται σε συγκεκριμένη περίπτωση: -Καθορίστε τις διαδικασίες παραπομπής ενός παιδιού σε εξειδικευμένο επαγγελματία για την διεξαγωγή διεξοδικής συνέντευξης ( μπορεί να βρίσκεται στο ποινικό σύστημα ή διαθέσιμος εντός του δικτύου, όπως περιγράφεται αναλυτικά στο Πλαίσιο Μεθοδολογίας Νο.6). -Προτείνετε την εφαρμογή των ηθικών και μεθοδολογικών αρχών που πρέπει να τηρούνται στις συνεντεύξεις, όπως αυτές παρουσιάζονται στο Τμήμα 3 της μεθοδολογίας AGIS. Εάν, μέσω της εφαρμογής των δεικτών και της διεξοδικής συνέντευξης επιβεβαιώνεται ότι το παιδί είναι θύμα εμπορίας: -Καθορίστε ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να διασφαλιστεί ότι θα ενημερωθούν οι αρμόδιες αρχές για την περίπτωση και ότι η κατάσταση του παιδιού θα ληφθεί υπόψη στις δικαστικές διαδικασίες εναντίον του. - Δεδομένης της κατάστασης του παιδιού, ως θύμα εμπορίας, συγκεκριμενοποιήστε ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν ώστε να διασφαλιστεί ότι θα διεξαχθεί κατάλληλη αξιολόγηση για την ποινική ευθύνη του παιδιού προκειμένου για πράξεις που τέλεσε στο διάστημα που το εκμεταλλεύονταν. -Καθορίστε πώς το παιδί μπορεί να κινήσει διαδικασίες εναντίον των εκμεταλλευτών και εμπόρων και με ποιο τρόπο θα επιτευχθεί η δική του προστασία και η προστασία της οικογένειάς του. -Αναγνωρίστε πιθανά εναλλακτικά μέτρα της κράτησης που επιβάλλεται στο παιδί και τα Οι διαδικασίες εκτίμησης της ηλικίας δεν πρέπει να είναι επιβαρυντικές Σε περίπτωση αμφιβολίας πρέπει να εικάζεται ότι κάποιος που δηλώνει ότι είναι κάτω των 18 χρονών, θα αντιμετωπιστεί ως τέτοιος. Κάνοντας τον τελικό καθορισμό της ηλικίας, τα παιδιά πρέπει να απολαμβάνουν το προνόμιο της αμφιβολίας. Διαδικασίες για την αξιολόγηση των σχέσεων μεταξύ του παιδιού και των ενηλίκων που τον συνοδεύουν. Ανάπτυξη των διαδικασιών Εκτίμηση ηλικίας -Καθορίστε ποιες διαδικασίες πρέπει να ακολουθηθούν στο εθνικό πλαίσιο παρουσιάζοντας οποιαδήποτε εθνική νομοθεσία ή πολιτική και διεθνή συμφωνία. - Εξασφαλίστε ότι τηρούνται οι ακόλουθες αρχές: Η αξιολόγηση των σχέσεων μεταξύ του παιδιού και των ενηλίκων που το συνοδεύουν πρέπει πάντα να διεξάγεται νε γνώμονα το συμφέρον του παιδιού και όλες οι σκέψεις σχετικά με την μετανάστευση και τον έλεγχο του εγκλήματος πρέπει να είναι δευτερεύουσες. Η αξιολόγηση πρέπει να συμπεριλαμβάνει ξεχωριστές συνεντεύξεις του παιδιού και των ενηλίκων που το συνοδεύουν