ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Transcript

1 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... 9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Η ιστορική εξέλιξη της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από την αρχαιότητα μέχρι τη δημιουργία του ΟΗΕ 1. Εισαγωγικά Ιστορική εξέλιξη της προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου Από την αρχαιότητα μέχρι τον 18 ο αιώνα Οι Διακηρύξεις του 18 ου αιώνα Το Συνέδριο της Βιέννης Δίκαιο πολέμου - Ανθρωπιστικό δίκαιο Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στα πλαίσια της Κοινωνίας των Εθνών Το Σύμφωνο της Κοινωνίας των Εθνών Το σύστημα εντολών Δραστηριότητες κοινωνικής ή άλλης φύσης Η προστασία των μειονοτήτων Η προστασία των προσφύγων Κριτική θεώρηση ΜΕΡΟΣ Α: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου σε παγκόσμιο επίπεδο Κεφάλαιο Ι: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στο πλαίσιο του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών Ι.1. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών Ι.1.1. Οι διατάξεις του Χάρτη του ΟΗΕ Ι.1.2. Οι θεσμοί Ι Το Συμβούλιο Ασφαλείας Ι Το Διεθνές Δικαστήριο Ι Το Συμβούλιο Κηδεμονιών- Ο Γενικός Γραμματέας Ι Η Γενική Συνέλευση... 50

2 12 Πίνακας Περιεχομένων Ι Το Συμβούλιο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Ι Σύνθεση Ι Σύνοδοι Ι Αρμοδιότητες Ι Ατομική αναφορά Ι Ειδικές Διαδικασίες Ι Παγκόσμια Περιοδική Εξέταση Ι Η Συμβουλευτική Επιτροπή Ι Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (ECOSOC) I Η Επιτροπή για το Καθεστώς των Γυναικών I Ο Ύπατος Αρμοστής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου I.1.3. Όργανα και Επιτροπές των Ηνωμένων Εθνών που προστατεύουν τα δικαιώματα του ανθρώπου I Η Ύπατη Αρμοστεία του OHE για τους Πρόσφυγες I Οι πρώτες προσπάθειες προστασίας των προσφύγων I Διεθνής Οργάνωση Προσφύγων I Το έργο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) I Η Επιτροπή για την Πρόληψη του Εγκλήματος και την Ποινική Δικαιοσύνη I Η Επιτροπή για την Εγκατάσταση Πληθυσμών I Το μόνιμο Forum για τα ζητήματα Αυτόχθονων Ι.2. Ειδικευμένες Οργανώσεις Ι.2.1. Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) Ι Κριτική θεώρηση Ι.2.2. Η Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό (UNESCO) Ι Κριτική θεώρηση Ι.2.3. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) Ι.2.4. Η Οργάνωση Επισιτισμού και Γεωργίας (ΟΕΓ) Κεφάλαιο ΙΙ: Διεθνείς πράξεις και μηχανισμοί ελέγχου εφαρμογής των δικαιωμάτων του ανθρώπου ΙΙ.1. Η Οικουμενική Διακήρυξη Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ΙΙ.1.1. Εισαγωγικά ΙΙ.1.2. Περιεχόμενο ΙΙ.1.3. Κριτική θεώρηση... 80

3 Πίνακας Περιεχομένων 13 ΙΙ.2. Το Σύμφωνο του ΟΗΕ για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα και τα Προαιρετικά Πρωτόκολλα ΙΙ.2.1. Εισαγωγή ΙΙ.2.2. Περιεχόμενο του ΣΑΠΔ ΙΙ Υποχρεώσεις των κρατών μερών Ι Τα δικαιώματα που εγγυάται το ΣΑΠΔ ΙΙ Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση (άρθρο 1) ΙΙ To δικαίωμα στη ζωή (άρθρο 6) ΙΙ Η απαγόρευση των βασανιστηρίων και της σκληρής, απάνθρωπης ή εξευτελιστικής ποινής ή μεταχείρισης (άρθρο 7) ΙΙ Η απαγόρευση οποιασδήποτε μορφής δουλείας και δουλεμπορίου (άρθρο 8) ΙΙ Το δικαίωμα στην ελευθερία και ασφάλεια (Άρθρο 9) ΙΙ Η ανθρώπινη μεταχείριση (άρθρο 10) ΙΙ Η απαγόρευση φυλάκισης για ιδιωτικά χρέη (άρθρο 11) ΙΙ Η ελευθερία κίνησης (άρθρο 12) ΙΙ Η απαγόρευση της αυθαίρετης απέλασης αλλοδαπών (άρθρο 13) ΙΙ Το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη (άρθρο 14) ΙΙ Η απαγόρευση αναδρομικής ισχύος του ποινικού νόμου (άρθρο 15) ΙΙ Το δικαίωμα στην προσωπικότητα (άρθρο 16). 97 ΙΙ Το δικαίωμα στο σεβασμό της ιδιωτικής ζωής, της κατοικίας και της αλληλογραφίας (άρθρο 17) ΙΙ Η ελευθερία της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας (άρθρο 18) ΙΙ Η ελευθερία έκφρασης και γνώμης (άρθρο 19) ΙΙ Η απαγόρευση πολιτικής προπαγάνδας (άρθρο 20) ΙΙ Το δικαίωμα της ειρηνικής συνάθροισης (άρθρο 21) ΙΙ Το δικαίωμα στο συνεταιρισμό (άρθρο 22) ΙΙ Το δικαίωμα στη δημιουργία οικογένειας (άρθρο 23)... 99

4 14 Πίνακας Περιεχομένων ΙΙ Το δικαίωμα του παιδιού σε ένα όνομα, σε ιθαγένεια και στην χωρίς διάκριση προστασία (άρθρο 24) ΙΙ Το δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά (άρθρο 25) ΙΙ Η ισότητα όλων έναντι του νόμου και η α- παγόρευση των διακρίσεων (άρθρο 26) ΙΙ Τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες (άρθρο 27) ΙΙ.2.3. Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής του ΣΑΠΔ: Η Επιτροπή Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Διαδικασίες ελέγχου εφαρμογής του ΣΑΠΔ ΙΙ Η εξέταση των εκθέσεων των κρατών μερών. 105 ΙΙ Γενικά Σχόλια ΙΙ Διακρατική αναφορά ΙΙ Ατομική αναφορά και το πρώτο Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ Προσωρινά μέτρα ΙΙ.2.4. Το δεύτερο Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ.2.5. Κριτική θεώρηση ΙΙ.3. Το Σύμφωνο του ΟΗΕ για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ.3.1. Εισαγωγή ΙΙ.3.2. Περιεχόμενο του Συμφώνου ΙΙ Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση (άρθρο 1) ΙΙ Υιοθέτηση απαραίτητων μέσων για την εφαρμογή των δικαιωμάτων (άρθρο 2) ΙΙ Ισότητα άνδρα και γυναίκας (άρθρο 3) ΙΙ Περιορισμοί των δικαιωμάτων (άρθρα 4 και 5) ΙΙ Τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα ΙΙ Το δικαίωμα στην εργασία (άρθρο 6) ΙΙ Το δικαίωμα για απόλαυση δίκαιων και ευνοϊκών όρων εργασίας (άρθρο 7) ΙΙ Το δικαίωμα ίδρυσης και συμμετοχής σε ε- παγγελματικά σωματεία (άρθρο 8) ΙΙ Το δικαίωμα στην κοινωνική ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένων και των κοινωνικών α- σφαλίσεων (άρθρο 9)

5 Πίνακας Περιεχομένων 15 ΙΙ Το δικαίωμα της οικογένειας, των μητέρων και των παιδιών για μεγαλύτερη κατά το δυνατόν προστασία και αρωγή (άρθρο 10) ΙΙ Το δικαίωμα για ένα ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης (άρθρο 11) ΙΙ Το δικαίωμα του καθενός σε ένα υψηλότερο επίπεδο σωματικής και ψυχικής υγείας (άρθρο 12) ΙΙ Το δικαίωμα στην εκπαίδευση (άρθρο 13 και 14) ΙΙ Το δικαίωμα συμμετοχής στην πολιτιστική ζωή (άρθρο 15) ΙΙ.3.3. Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής του Συμφώνου: Η Επιτροπή Οικονομικών, Κοινωνικών και Πολιτιστικών Δικαιωμάτων ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Έργο της Επιτροπής ΙΙ Περιεχόμενο των εκθέσεων ΙΙ Ομάδα εργασίας ΙΙ Παρουσίαση των εκθέσεων ΙΙ Η απόφαση της Επιτροπής ΙΙ Γενικά Σχόλια ΙΙ.3.4. Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στο Σύμφωνο ΙΙ Διαδικασία αναφοράς ΙΙ Ατομική αναφορά ΙΙ Διακρατική αναφορά ΙΙ Διαδικασία έρευνας ΙΙ.3.5. Κριτική θεώρηση ΙΙ.4. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την κατάργηση κάθε μορφής φυλετικών διακρίσεων ΙΙ.4.1. Εισαγωγικά ΙΙ.4.2. Περιεχόμενο της Σύμβασης Νομική φύση της αρχής της απαγόρευσης των διακρίσεων στο συμβατικό και στο εθιμικό Διεθνές Δίκαιο ΙΙ Πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης Ορισμοί Δικαιώματα που εγγυάται η Σύμβαση ΙΙ Το πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης Ορισμοί (άρθρο 1) 149 ΙΙ.4.3. Οι Υποχρεώσεις των κρατών μερών

6 16 Πίνακας Περιεχομένων ΙΙ Γενικές υποχρεώσεις (άρθρο 2) ΙΙ Απαρτχάιντ και κοινωνικός διαχωρισμός (άρθρο 3) ΙΙ Ποινικοποίηση φυλετικής προπαγάνδας και ομιλιών μίσους υποχρέωση παροχής έννομης προστασίας σε θύματα διακρίσεων (άρθρα 4, 6) ΙΙ Η υποχρέωση λήψης μέτρων στους τομείς της εκπαίδευσης, της επιμόρφωσης και των πληροφοριών (άρθρο 7) ΙΙ.4.4. Δικαιώματα που εγγυάται η Σύμβαση (άρθρο 5) ΙΙ.4.5. Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής της Σύμβασης ΙΙ Γενικά Οι διαδικασίες του μηχανισμού ελέγχου - Η Ε- πιτροπή για την Εξάλειψη των Φυλετικών Διακρίσεων ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Το έργο της Επιτροπής ΙΙ Οι εκθέσεις ΙΙ Η υποχρέωση υποβολής εκθέσεων Περιεχόμενο ΙΙ Η εξέταση των εκθέσεων ΙΙ Τα αποτελέσματα της εξέτασης των εκθέσεων ΙΙ Διαδικασία παρακολούθησης προόδου ΙΙ Διαδικασία έγκαιρης προειδοποίησης και ε- πείγουσας δράσης ΙΙ Διακρατική αναφορά και Επιτροπή Συνδιαλλαγής ΙΙ Η ατομική αναφορά ΙΙ Γενικά Η διαδικασία ΙΙ Η εξέταση της ατομικής αναφοράς Παραδεκτό και ουσία ΙΙ.4.6. Κριτική θεώρηση ΙΙ.5. Η Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ.5.1. Εισαγωγικά: Το έργο των ΗΕ για την προώθηση της ισότητας ανδρών και γυναικών ΙΙ.5.2. Η Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων σε βάρος των γυναικών ΙΙ Προηγούμενα της Σύμβασης ΙΙ Περιεχόμενο της Σύμβασης ΙΙ Το Προοίμιο της Σύμβασης

7 Πίνακας Περιεχομένων 17 ΙΙ Εννοιολογικός προσδιορισμός ΙΙ Γενικές ρυθμίσεις ΙΙ Νομοθετικά μέτρα ΙΙ Προσωρινά μέτρα ΙΙ Αλλαγή κοινωνικών και πολιτιστικών προτύπων ΙΙ Καταπολέμηση της εμπορίας και έκθεσης των γυναικών στην πορνεία ΙΙ Δικαιώματα που πρέπει να πραγματώσουν τα συμβαλλόμενα κράτη ΙΙ Ισότητα ενώπιον του νόμου ΙΙ Το δικαίωμα σύναψης γάμου και δημιουργίας οικογένειας ΙΙ Πολιτικά δικαιώματα ΙΙ Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα ΙΙ Το δικαίωμα στην εκπαίδευση ΙΙ Το δικαίωμα στην υγεία ΙΙ Το δικαίωμα στην εργασία ΙΙ Άλλα δικαιώματα ΙΙ Το δικαίωμα της αγρότισσας γυναίκας ΙΙ Γενικές και μεταβατικές διατάξεις της Σύμβασης ΙΙ.5.3. Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής της Σύμβασης: Η Επιτροπή για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Το έργο της Επιτροπής ΙΙ Οργάνωση - Λειτουργία ΙΙ Οι εκθέσεις ΙΙ Η υποχρέωση υποβολής εκθέσεων - Περιεχόμενο ΙΙ Η εξέταση των εκθέσεων ΙΙ Η διαδικασία ενώπιον της Επιτροπής ΙΙ Τα αποτελέσματα της εξέτασης των εκθέσεων ΙΙ Αίτηση για διαιτησία ΙΙ Σχέσεις της Επιτροπής με Ειδικευμένες Οργανώσεις των ΗΕ και ΜΚΟ

8 18 Πίνακας Περιεχομένων ΙΙ.5.4. Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ Διαδικασία αναφοράς ΙΙ Προσωρινά μέτρα ΙΙ Διαδικασία έρευνας ΙΙ.5.5. Κριτική θεώρηση ΙΙ.6. Η Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, α- πάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας ΙΙ.6.1. Εισαγωγικά 213 ΙΙ.6.2. Το περιεχόμενο της Σύμβασης ΙΙ Προοίμιο - Ορισμός ΙΙ.6.3. Υποχρεώσεις των κρατών μερών ΙΙ Γενικού χαρακτήρα (άρθρο 2) ΙΙ Ειδικού χαρακτήρα (άρθρο 3) ΙΙ Λοιπές Υποχρεώσεις ΙΙ.6.4. Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής της Σύμβασης: Η Επιτροπή ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Έργο/Εντολή της Επιτροπής ΙΙ Περιεχόμενο των εκθέσεων ΙΙ Η θέση της Ελλάδας ΙΙ Αυτεπάγγελτη διεξαγωγή ερευνών ΙΙ Διακρατική αναφορά ΙΙ Ατομική αναφορά ΙΙ Αποφάσεις της Επιτροπής - Νομολογία ΙΙ.6.5. Κριτική θεώρηση ΙΙ.6.6. Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής του Πρωτοκόλλου ΙΙ Υποεπιτροπή Πρόληψης ΙΙ Η εντολή της Υποεπιτροπής ΙΙ Εθνικοί προληπτικοί μηχανισμοί ΙΙ.6.7. Κριτική θεώρηση ΙΙ.7. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τα Προαιρετικά Πρωτόκολλα ΙΙ.7.1. Εισαγωγή ΙΙ Ιστορική αναδρομή στη διεθνή προστασία του παιδιού ΙΙ Προπαρασκευαστική διαδρομή ΙΙ Η πολωνική πρόταση και η αποδοχή της ΙΙ.7.2. Το περιεχόμενο της Σύμβασης ΙΙ Βασική οριοθέτηση

9 Πίνακας Περιεχομένων 19 ΙΙ Τα δικαιώματα του παιδιού και άλλα μέτρα προαγωγής της προστασίας του παιδιού ΙΙ Γενική προσέγγιση ΙΙ Ειδική προσέγγιση ΙΙ Οι ειδικές ρυθμίσεις ΙΙ Άλλα μέτρα προαγωγής της προστασίας του παιδιού ΙΙ Οι περιορισμοί των δικαιωμάτων ΙΙ Λοιπές διατάξεις της Σύμβασης ΙΙ.7.3. Ο μηχανισμός ελέγχου: Η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Το έργο της Επιτροπής ΙΙ Υποβολή εκθέσεων των κρατών μερών σχετικά με την εφαρμογή της Σύμβασης ΙΙ Το περιεχόμενο των εκθέσεων ΙΙ Το μέγεθος των εκθέσεων ΙΙ Η διαδικασία εξέτασης των εκθέσεων των κρατών μερών ΙΙ.7.4. Γενικά Σχόλια ΙΙ Σκοπός της εκπαίδευσης ΙΙ Οι ανεξάρτητοι εθνικοί θεσμοί για τα δικαιώματα του παιδιού ΙΙ Το καθεστώς των ανεξάρτητων εθνικών θεσμών ΙΙ Οι δραστηριότητες των ανεξάρτητων εθνικών θεσμών ΙΙ Η συμβολή των ανεξάρτητων εθνικών θεσμών στη σύνταξη και παρουσίαση των εκθέσεων ΙΙ AIDS και τα δικαιώματα του παιδιού ΙΙ Πρόληψη, φροντίδα, θεραπεία και υποστήριξη ΙΙ Ειδικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τις ακόλουθες κατηγορίες παιδιών ΙΙ Υγεία και ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Θεμελιώδεις αρχές και υποχρεώσεις των κρατών μερών για την υγεία και ανάπτυξη του παιδιού

10 20 Πίνακας Περιεχομένων ΙΙ Δημιουργία ασφαλούς και υποστηρικτικού περιβάλλοντος ΙΙ Γενικά μέτρα για την εφαρμογή της Σύμβασης ΙΙ Επανεκτίμηση των επιφυλάξεων ΙΙ Κύρωση σημαντικών διεθνών πράξεων ΙΙ Νομοθετικά και διοικητικά μέτρα ΙΙ Η διάδοση της Σύμβασης ΙΙ Ασυνόδευτοι ανήλικοι και παιδιά που βρίσκονται εκτός της χώρας καταγωγής τους ΙΙ Υποχρεώσεις των κρατών μερών για τους α- συνόδευτους ανηλίκους ΙΙ Οικογενειακή επανένωση, επιστροφή και άλλες μορφές δυνατών λύσεων ΙΙ Τα δικαιώματα των παιδιών ΑμεΑ ΙΙ Τα δικαιώματα των παραβατικών παιδιών ΙΙ.7.5. Σύσταση βοηθητικών οργάνων ΙΙ.7.6. Συνεργασία Επιτροπής με Ειδικευμένες Οργανώσεις ΙΙ.7.7. Προαιρετικά Πρωτόκολλα ΙΙ Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, σε σχέση με την ανάμιξη παιδιών σε ένοπλη σύρραξη ΙΙ Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία ΙΙ.7.8. Κριτική θεώρηση ΙΙ.8. Η Σύμβαση για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των εργαζομένων μεταναστών και των μελών των οικογενειών τους ΙΙ.8.1. Εισαγωγικά ΙΙ.8.2. Περιεχόμενο της Σύμβασης ΙΙ.8.3. Τα δικαιώματα που εγγυάται η Σύμβαση ΙΙ.8.4. Ο μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής της Σύμβασης: Η Επιτροπή ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Το έργο της Επιτροπής ΙΙ Περιεχόμενο των Εκθέσεων ΙΙ Παρουσίαση των Εκθέσεων ΙΙ Διακρατικές και Ατομικές Αναφορές ΙΙ Γενικά Σχόλια ΙΙ.8.5. Κριτική θεώρηση

11 Πίνακας Περιεχομένων 21 ΙΙ.9. Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Α- τόμων με Αναπηρία και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο ΙΙ.9.1. Εισαγωγικά ΙΙ.9.2. Περιεχόμενο της Σύμβασης ΙΙ Σκοπός ΙΙ Υποχρεώσεις κρατών μερών ΙΙ Ισότητα και μη διάκριση ΙΙ Γυναίκες και παιδιά ΑμεΑ ΙΙ Αφύπνιση της κοινωνίας ΙΙ Προσβασιμότητα ΙΙ Δικαιώματα των ΑμεΑ ΙΙ Το δικαίωμα στη ζωή ΙΙ Ισότητα ενώπιον του νόμου / Πρόσβαση στη δικαιοσύνη ΙΙ Η προστασία της ελευθερίας και ακεραιότητας των ΑμεΑ ΙΙ Ελευθερία κίνησης, εθνικότητα, ανεξαρτησία. 333 ΙΙ Ελευθερία έκφρασης, γνώμης και πρόσβασης στην πληροφόρηση ΙΙ Σεβασμός στην ιδιωτική ζωή και στην οικογένεια ΙΙ Εκπαίδευση / Υγεία ΙΙ Εργασία και απασχόληση ΙΙ Συμμετοχή στα κοινά ΙΙ.9.3. Ο Μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής της Σύμβασης ΑμεΑ: Η Επιτροπή για τα δικαιώματα των ΑμεΑ ΙΙ Σύνθεση ΙΙ Σύνοδοι ΙΙ Αρμοδιότητες της Επιτροπής ΙΙ.9.4. Το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση ΑμεΑ ΙΙ Ατομική αναφορά ΙΙ Προϋποθέσεις άσκησης ατομικής αναφοράς ΙΙ Προσωρινά μέτρα ΙΙ Διαδικασία έρευνας ΙΙ.9.5. Κριτική θεώρηση

12 22 Πίνακας Περιεχομένων ΜΕΡΟΣ Β: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου και οι μηχανισμοί ελέγχου εφαρμογής σε περιφερειακό επίπεδο Κεφάλαιο Ι: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στα πλαίσια του Συμβουλίου της Ευρώπης Ι.1. Η Σύμβαση για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και τα Πρωτόκολλα Ι.1.1. Εισαγωγή Ι.2. Περιεχόμενο της ΕυρΣΔΑ - Προοίμιο Ι.2.1. Τα δικαιώματα που κατοχυρώνουν η ΕυρΣΔΑ και τα Πρωτόκολλα. 346 Ι.2.2. Υποχρεώσεις των κρατών μερών Ι.2.3 Περιορισμοί στην άσκηση των δικαιωμάτων Ι.3. Ο μηχανισμός ελέγχου της ΕυρΣΔΑ Ι.3.1. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Ι Σύνθεση Ι Οργάνωση και λειτουργία Ι Διακρατική προσφυγή Ι Ατομική προσφυγή Ι Φιλικός διακανονισμός Ι Οι αποφάσεις του ΕυρΔΔΑ Ι.3.2. Η Επιτροπή Υπουργών Ι.4. Η μελλοντική αλλαγή του συστήματος σύμφωνα με το 14 ο Πρωτόκολλο Ι.5. Η κατ άρθρον ερμηνεία της ΕυρΣΔΑ και των Πρωτοκόλλων και η νομολογία του ΕυρΔΔΑ με έμφαση στις ελληνικές υποθέσεις Ι.5.1. Το δικαίωμα στη ζωή (άρθρο 2) Ι Εισαγωγικά Ι Ουσιαστική προστασία Ι Αφαίρεση ζωής με ενέργειες κρατικών οργάνων εκτός συνθηκών κράτησης Ι Αφαίρεση ζωής με ενέργειες κρατικών οργάνων σε συνθήκες κράτησης Ι Θετικές υποχρεώσεις Ι Διαδικαστική προστασία Το δικαίωμα σε αποτελεσματική έρευνα Οι αγνοούμενοι της Κύπρου Ι Θανατική ποινή Ι.5.2. Η απαγόρευση βασανιστηρίων, απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης (άρθρο 3) Ι Εισαγωγή Ι Βασανιστήρια

13 Πίνακας Περιεχομένων 23 Ι Απάνθρωπη και/ή εξευτελιστική μεταχείριση ή τιμωρία Ι Έκδοση και άρθρο 3 Υπόθεση Soering Ι.5.3. Δουλεία, ειλωτεία και καταναγκαστική εργασία (άρθρο 4) Ι.5.4. Το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια (άρθρο 5) Ι Εισαγωγή Ι Στέρηση της ελευθερίας συμφώνως προς την νόμιμην διαδικασίαν Ι Οι υποπεριπτώσεις του άρθρου 5 παράγραφος 1 Νόμιμη κράτηση Ι Οι παράγραφοι 2-5 του άρθρου 5 Διαδικαστική προστασία. 384 Ι.5.5. Το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη (άρθρο 6) Ι Εισαγωγή Ι Όψεις του δικαιώματος σε δίκαιη δίκη υπό το άρθρο 6 παρ. 1 η πρόσβαση σε δικαστήριο η εκτέλεση αποφάσεων Ι Ο έλεγχος των εθνικών δικαστικών αποφάσεων ο τέταρτος βαθμός δικαιοδοσίας Ι Η υπερβολική διάρκεια διαδικασίας Ι.5.6. Η αρχή της νομιμότητας στην ποινική μεταχείριση (άρθρο 7) Ι.5.7. Το δικαίωμα στην προσωπική και οικογενειακή ζωή, στην οικία και στο απόρρητο της αλληλογραφίας (άρθρο 8) Ι Εισαγωγή Ι Το πεδίο εφαρμογής Ι.5.8. Ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας (άρθρο 9) Ι Εισαγωγή η ατομική θρησκευτική ελευθερία Ι Η αρνητική όψη των δικαιωμάτων του άρθρου Ι Αναλογικότητα και παρέμβαση στη θρησκευτική ελευθερία Υπόθεση Λαρίσσης Ι Η συλλογική εκδήλωση της θρησκευτικής ελευθερίας Ι Θρησκευτική παιδεία Ι.5.9. Ελευθερία έκφρασης (άρθρο 10) Ι Εισαγωγή Ι Πεδίο Εφαρμογής Ι Φορείς του δικαιώματος και παρεμβολή Ι Παρεμβολή στο διάλογο που αφορά ζητήματα δημόσιου ενδιαφέροντος η προστασία των πολιτικών και των δημοσιογράφων Ι Ελευθερία του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι (άρθρο 11) Ι Εισαγωγή Ι Ελευθερία ειρηνικής συνάθροισης

14 24 Πίνακας Περιεχομένων Ι Ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι Δημιουργία οργανώσεων και σωματείων Θετική και αρνητική συνδικαλιστική ελευθερία Ι Το δικαίωμα στο γάμου και την ίδρυση οικογένειας ισότητα των συζύγων (άρθρο 12, άρθρο 5 του 7 ου Πρωτοκόλλου) Ι Το δικαίωμα σε αποτελεσματική προσφυγή (άρθρο 13) Ι Η απαγόρευση των διακρίσεων (άρθρο 14) Επιμέρους δικαιώματα που κατοχυρώνονται στα Πρόσθετα Πρωτόκολλα Ι Το δικαίωμα στην περιουσία (άρθρο 1 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου) Ι Εισαγωγή Ι Πεδίο εφαρμογής Ι Το δικαίωμα στην εκπαίδευση (άρθρο 2 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου) Ι Εισαγωγή Ι Στέρηση εκπαίδευσης Ι Εκπαίδευση και μόρφωση σύμφωνα με τις θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις των γονέων Ι Εκλογές, εκλέγειν και εκλέγεσθαι (άρθρο 3 Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου) Ι Άλλες διατάξεις των Πρόσθετων Πρωτοκόλλων Ι.6. Κριτική θεώρηση Κεφάλαιο ΙΙ: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στα πλαίσια του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών ΙΙ.1 Εισαγωγικά ΙΙ.2 Η Αμερικανική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων και Καθηκόντων του Ανθρώπου ΙΙ.2.1. Η Διαμερικανική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ΙΙ.3. Η Αμερικανική Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου ΙΙ.3.1. Περιεχόμενο της Αμερικανικής Σύμβασης ΙΙ Προοίμιο ΙΙ Οι υποχρεώσεις των κρατών μερών και τα προστατευόμενα δικαιώματα ΙΙ Γενικές υποχρεώσεις ΙΙ Τα δικαιώματα που εγγυάται η Αμερικανική Σύμβαση ΙΙ Ατομικά και πολιτικά δικαιώματα

15 Πίνακας Περιεχομένων 25 ΙΙ Οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα ΙΙ Η ρήτρα παρέκκλισης ΙΙ Η ομοσπονδιακή ρήτρα/ Ερμηνευτικοί κανόνες και περιορισμοί ΙΙ Δυνατότητα υιοθέτησης νέων δικαιωμάτων ΙΙ Σχέση δικαιωμάτων και καθηκόντων ΙΙ.3.2. Ο μηχανισμός ελέγχου της Αμερικανικής Σύμβασης ΙΙ Η Επιτροπή ΙΙ Σύνθεση και οργάνωση ΙΙ Εντολή της Επιτροπής ΙΙ Αρμοδιότητες ΙΙ Διαδικασία ΙΙ Το Διαμερικανικό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 463 ΙΙ Οργάνωση ΙΙ Αρμοδιότητες και Λειτουργία ΙΙ Αποφάσεις ΙΙ.4. Κοινές διατάξεις ΙΙ.5. Ενδεικτική νομολογία του Δικαστηρίου ΙΙ.6. Τα Πρόσθετα Πρωτόκολλα στην Αμερικανική Σύμβαση ΙΙ.6.1. Το Πρόσθετο Πρωτόκολλο για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα ΙΙ Προοίμιο ΙΙ Υποχρεώσεις των κρατών μερών και τα δικαιώματα ΙΙ Άλλες διατάξεις ΙΙ.6.2. Το Πρωτόκολλο για την κατάργηση της θανατικής ποινής ΙΙ Προοίμιο ΙΙ Το περιεχόμενο του Πρωτοκόλλου ΙΙ.7. Κριτική θεώρηση Κεφάλαιο ΙΙΙ: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στο πλαίσιο της Αφρικανικής Ένωσης ΙΙΙ.1. Εισαγωγικά ΙΙΙ.2. Ο Αφρικανικός Χάρτης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών III.2.1. Περιεχόμενο του Χάρτη ΙΙΙ.2.2. Μηχανισμός ελέγχου εφαρμογής: Η Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Λαών ΙΙΙ Σύνθεση

16 26 Πίνακας Περιεχομένων ΙΙΙ Εντολή της Επιτροπής ΙΙΙ Διακρατική Αναφορά III Μη-Διακρατική Αναφορά ΙΙΙ Ειδικοί Εισηγητές III.2.3. Το Αφρικανικό Δικαστήριο ΙΙΙ Ιστορική αναδρομή της εγκαθίδρυσης του Δικαστηρίου ΙΙΙ Το Δικαστήριο III Σύνθεση Οργάνωση ΙΙΙ Aνεξαρτησία, ασυμβίβαστo και παύση των δικαστών III Έδρα του Δικαστηρίου ΙΙΙ Δικαιοδοσία του Δικαστηρίου ΙΙΙ Το παραδεκτό των προσφυγών III Δικαιοδοσία ratione personae ΙΙΙ Δικαιοδοσία ratione materiae ΙΙΙ Φιλικός διακανονισμός ΙΙΙ Διαδικασία λειτουργίας και λήψης αποφάσεων III Εκτέλεση των αποφάσεων III Γνωμοδοτήσεις III.2.4. Κριτική θεώρηση Κεφάλαιο IV: Η προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου στο πλαίσιο του Οργανισμού των Αραβικών Κρατών Ο Αραβικός Χάρτης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου IV.1. Εισαγωγή IV.2. Περιεχόμενο IV.2.1. Προοίμιο IV.2.2. Τα δικαιώματα που κατοχυρώνει IV Ατομικά και πολιτικά δικαιώματα IV Κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά δικαιώματα IV Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση IV Δικαιώματα μειονοτήτων και ατόμων με αναπηρίες IV Δικαιώματα που έχουν κατοχυρωθεί από εθνικές νομοθεσίες και άλλα διεθνή και περιφερειακά όργανα προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου IV.3. Μηχανισμός ελέγχου του Αραβικού Χάρτη: η Επιτροπή IV.4. Κριτική θεώρηση ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 515