Η Μαίρη, η Μαρία και oι άλλοι : ιαπραγµάτευση νοηµάτων στο ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η Μαίρη, η Μαρία και oι άλλοι : ιαπραγµάτευση νοηµάτων στο ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry"

Transcript

1 Η Μαίρη, η Μαρία και oι άλλοι : ιαπραγµάτευση νοηµάτων στο ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry Άννα Χρονάκη Παιδαγωγικό Τµήµα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας chronaki@uth.gr ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η διαπραγµάτευση νοηµάτων αποτελεί κεντρική έννοια στη συζήτηση για την διδακτική αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και µέρος του λόγου περί ενσωµάτωσης νέων ρόλων και µεθόδων της προοδευτικής παιδαγωγικής. Η παρούσα εισήγηση εστιάζει στην ανάλυση των κατηγοριών διαπραγµάτευσης στα οποία εµπλέκονται η Μαίρη (µια φοιτήτρια εκπαιδευτικός) και η Μαρία (µαθήτρια της πρώτης δηµοτικού) όταν καλούνται να εργαστούν σε µαθησιακές δραστηριότητες µε το ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry. Η Μαίρη και η Μαρία εµπλέκονται σε διαφορετικά συστήµατα δραστηριότητας κατά τη χρήση του Cabri τα οποία διαµορφώνουν διαφορετικούς στόχους, κίνητρα αλλά και αντικείµενα εργασίας. Σ αυτό το πλαίσιο δραστηριοποίησης η διαπραγµάτευση δεν αποτελεί πάντα οµαλή διαδικασία. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ: ιδακτική αξιοποίηση εκπαιδευτικού λογισµικού, λογισµικό δυναµικής γεωµετρίας, διαπραγµάτευση νοηµάτων στη διδακτική-µαθησιακή διαδικασία ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΜΙΚΡΑ ΠΑΙ ΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Στο χώρο της έρευνας για τη διδακτική αξιοποίηση της τεχνολογίας και του ψηφιακού υλικού στη σχολική κοινότητα θα λέγαµε ότι η περίοδος του τεχνο-ροµαντισµού έχει απέλθει. Βρισκόµαστε πλέον αντιµέτωποι µε πλειάδα ερευνών οι οποίες προσεγγίζουν την ψηφιακή τεχνολογία πραγµατιστικά (Selwyn, 2002). Έτσι έχει αρχίσει να αναπτύσσεται σκεπτικισµός και κριτική προβληµατική γύρω από σειρά σηµαντικών ζητηµάτων τα οποία αφορούν στη διαδικασία διδασκαλίας και µάθησης µε την τεχνολογία. Σήµερα, για παράδειγµα, γνωρίζουµε ότι η δυναµική κοινωνιο-γνωστικού οφέλους για τα παιδιά που εµπλέκονται µε την τεχνολογία µπορεί να επιτευχθεί µόνο υπό συγκεκριµένες προυποθέσεις. Και ενώ ακόµη συζητείται η διευκρίνηση αυτών των προυποθέσεων, υπάρχει συµφωνία στο σηµαντικό ρόλο που παίζει το είδος της δραστηριότητας µε την οποία εµπλέκονται τα παιδιά, η ποιότητα του λογισµικού, η διδακτική παρέµβαση τόσο κατά τη σχεδίαση όσο και κατά την εφαρµογή αυτού του λογισµικού, αλλά και η σχέση ατόµων-υπολογιστή µε στόχο τη συναισθηµατική τους ανάπτυξη και κοινωνικοποίηση. Όσον αφορά στη διδακτική παρέµβαση ο ρόλος της αλληλεπίδρασης παιδιώνενήλικα-λογισµικού υποστηρίζεται ως καταλυτικός. Από τη µια µεριά, σηµατοδοτεί την 1

2 ενσωµάτωση στρατηγικών παρέµβασης οι οποίες προωθούν την ανάπτυξη γνωστικών και µεταγνωστικών δεξιοτήτων. Από την άλλη, λειτουργεί προς την κατεύθυνση διαµόρφωσης ή/και αλλαγής νοοτροπίας, συνειδήσεων και ρουτίνων εργασίας (ή και παιχνιδιού) σε πλαίσια χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας. Με άλλα λόγια, εκπαιδευτικοί και µαθητές καλούνται να γίνουν οι κύριοι φορείς αλλαγής και εισαγωγής καινοτοµιών µε τη χρήση της τεχνολογίας και να επωµιστούν νέους ρόλους (π.χ. ενεργοί χρήστες της τεχνολογίας και της γνώσης περιεχοµένου, καλοί συνεργάτες, αυτόνοµοι µαθητές, διευκολυντές της µαθησιακής διαδικασίας κλπ) για τους οποίους τις περισσότερες φορές δεν είναι κατάλληλα προετοιµασµένοι ή έρχονται αντιµέτωποι µε ανυπέρβλητες αντιφάσεις στη σχολική πράξη. Ταυτόχρονα και οι µαθητές-τριες καλούνται να επωµιστούν νέους ρόλους (Vosniadou & Kolias, 2001, Χρονάκη, 2004). Η διδακτική αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας αποτελεί καινοτοµία στα πλαίσια του οράµατος της προοδευτικής παιδαγωγικής και κατά συνέπεια συνδέεται µε άλλες καινοτοµίες (π.χ. διαθεµατικότητα, ευέλικτη ζώνη, συνεργατική µάθηση). Σ αυτό το πλαίσιο, η τεχνολογία, και δή το εκπαιδευτικό λογισµικό, δεν είναι απλά το µέσο, αλλά σηµατοδοτεί το µήνυµα µιας ιδιαίτερης πρακτικής διδασκαλίας και µάθησης (βλ. Χρονάκη, υπό δηµ.). Σ αυτή την ιδιαίτερη πρακτική, τα άτοµα που δραστηριοποιούνται βρίσκονται ιδανικά σε µια µορφή συνεργασίας, επικοινωνίας και συνεχούς διαπραγµάτευσης τόσο της εργασίας τους όσο και της νοηµατοδότησης της. Η ανάγκη για διαπραγµάτευση απορρέει από την έµφαση τόσο για υιοθέτηση νέων ρόλων όσο και για προώθηση αλλαγής ζητήµατα για τα οποία δεν υπάρχουν (και ενδεχοµένως δεν θα µπορούσε να υπάρξουν ακόµη) σαφής διατυπώσεις, οριοθετήσεις και συµφωνίες. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗΣ Η διαπραγµάτευση αποτελεί κεντρική έννοια στα πλαίσια καινοτοµικών προγραµµάτων διδασκαλίας και µάθησης. Προωθείται τα τελευταία χρόνια σε πολλά κείµενα ακαδηµαικού ή/και τεχνοκρατικού περιεχοµένου µε στόχο τη µεθόδευση ενός κυρίαρχου λόγου παιδαγωγικής και θεωρείται αναπόσπαστο συστατικό των νέων ρόλων που επωµίζονται µαθητές και διδάσκοντες στα σύγχρονα µαθησιακά περιβάλλοντα. Έτσι, οι νέες διδακτικοί και παιδαγωγικοί µέθοδοι εµπλέκονται µε νέα εργαλεία όπως ο υπολογιστής και το εκπαιδευτικό λογισµικό και µαζί απαιτούν ή ενθαρρύνουν την ενσωµάτωση νέων ρόλων µε στόχο την κατάκτηση µιας νέας µαθησιακής διαδικασίας. Η νοηµατοδότηση του νέου δεν είναι πάντα σαφής αλλά συχνά τεκµηριώνεται στη βάση της κονστρουκτιβιστικής θεώρησης για τη γνώση (βλ. Waschesio, 1998). Έτσι οι δρώντες (µαθητές και εκπαιδευτικοί) στα πλαίσια των νέων τους ρόλων καλούνται κυρίως να επιτελέσουν το ρόλο του διαπραγµατευτή. Ο Yrjo Εngestrom (1998) επίσης συζητάει τον όρο αυτό αναφορόµενος στη συνεργασία εκπαιδευτικών και εξηγεί ότι η πρακτική της διαπραγµάτευσης αποτελεί φαινόµενο συνεχούς ροής στη συνεργασία των ενηλίκων σε ζητήµατα όπως κατανοµή εργασίας, χρονικοί επαναπροσδιορισµοί πλάνων εργασίας, κανόνων, ρόλων και σχέσεων. 2

3 Επικεντρώνοντας στην διδασκαλία των µαθηµατικών (µε ή χωρίς την ψηφιακή τεχνολογία) µια σειρά από κείµενα τα οποία εστιάζουν στην επικοινωνία υποστηρίζουν τον σηµαντικό ρόλο που παίζει η διαδικασία της διαπραγµάτευσης νοηµάτων για τη µάθηση των µαθηµατικών. Συζητούν δε την έννοια σε σχέση µε θέµατα όπως η ασάφεια των αντικειµένων, η γνωστική ανάπτυξη, η κατασκευή γνώσης, η µάθηση, η συνεργασία, η διερεύνηση, η αλληλεπίδραση, η κοινωνική και επιστηµολογική εξισορρόπιση, η εσωτερίκευση σχέσεων και η δια-υποκειµενική νοηµατοδότηση (Seeger, Voigt and Waschescio, 1998, σελ. 400). Παρατηρούµε λοιπόν ότι αυτή η έννοια συνδέεται µε σχεδόν όλες τις έννοιες-κλειδιά µιας προοδευτικής παιδαγωγικής η οποία σκιαγραφεί την εικόνα του ενεργού µαθητή ως µικρού επιστήµονα, διερευνητή, κατασκευαστή της δικής του γνώσης και την εικόνα του εκπαιδευτικού ως υποστηρικτή και συνεργάτη που δεν διδάσκει αλλά διευκολύνει τη µάθηση δηµιουργώντας συνθήκες διερεύνησης, διαλόγου και αναστοχασµού (Chronaki & Christiansen, 2005). Ο Voigt (1998) µάλιστα αναφέρει ότι τα µαθηµατικά νοήµατα στις µικρές ηλικίες δηµιουργούνται µέσα από ρητές ή άρρητες διαπραγµατεύσεις και προτείνει ότι η µελέτη των διαφωνιών (ή της ύπαρξης αντίθετων απόψεων) µεταξύ µαθητών-εκπαιδευτικού µπορεί να φωτίσει πτυχές. Μιλώντας από τη σκοπιά της συµβολικής αλληλεπίδρασης αποδέχεται ότι οι συµµετέχοντες βρίσκονται σε µια συνεχή διαπραγµάτευση στη βάση του ότι ο καθένας προσπαθεί να προσαρµόσει τη δράση του µε βάση τις υποθέσεις που κάνει για το τι µπορεί να έχει κατά νου (κατανοήσεις, προσδοκίες) ο άλλος. Έτσι δηµιουργούνται νοήµατα τα οποία ενώ δεν είναι απαραίτητα κοινά µεταξύ των συµµετεχόντων, θεωρούνται ως κοινά (taken-to-be-shared). Μια τέτοια άρρητη υπόθεση µπορεί ενδεχοµένως να εξηγήσει τη συχνή εµφάνιση συµφωνίας, έχοντας όµως αφήσει έξω µια σειρά από ζητήµατα µικρο-πολιτικής φύσης (π.χ. ρόλοι εξουσίας, διαφορετικές τοποθετήσεις στο λόγο). Έτσι, ενώ η διαπραγµάτευση αποτελεί κεντρικό µοχλό για τη διδακτική-µαθησιακή διαδικασία (Εrnest, 1998), δεν είναι πάντα εφικτή ή επιθυµητή στο σχολικό πλαίσιο. Είναι λοιπόν σηµαντικό να αναρωτηθούµε για τα είδη των 'πρακτικών διαπραγµάτευσης' που διαµορφώνονται από ενήλικες και µαθητές, όταν χρησιµοποιούν µια συγκεκριµένη τεχνολογία. Συγκεκριµένα, τι ακριβώς βρίσκεται υποδιαπραγµάτευση; Πως ασκείται η διαδικασία διαπραγµάτευση και πως νοηµατοδοτείται; Ποιά είναι τα όρια της; ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ Ο στόχος της παρούσας έρευνας είναι, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η µελέτη των πρακτικών διαπραγµάτευσης στις οποίες εµπλέκονται µαθητές και ενήλικες όταν δουλεύουν στο ψηφιακό περιβάλλον. Υιοθετώντας την προσέγγιση της πλαισιοθετηµένης (situated) δράσης υποκειµένων σε κοινωνικές και παιδαγωγικές καταστάσεις (Lave and Wegner, 1991) και της άποψης ότι αυτές αποτελούν ένα σύνθετο σύστηµα δραστηριότητας (Engestrom, 1990), η µεθοδολογία εστιάζει στην ανάλυση κριτικών επεισοδίων (critical incidents) τα οποία εµφανίζονται κατά τη διδακτική εφαρµογή του λογισµικού Cabri στην τάξη. Τα επεισόδια που συζητούνται εδώ έχουν επιλεγεί µε κριτήριο την ανάδειξη διαφορετικών κατηγοριών πρακτικών 3

4 διαπραγµάτευσης και συνολικά συνδράµουν στην προβληµατική γύρω από τα είδη και τα όρια της διαπραγµάτευσης που επιτελείται κατά τη χρήση ψηφιακού υλικού. Τα δεδοµένα έχουν συλλεχθεί στο πλαίσιο προπτυχιακών µαθηµάτων που αφορούν τη διδακτική αξιοποίηση της τεχνολογίας. Σε αυτά τα µαθήµατα έχουν πάρει µέρος περίπου εκατό φοιτήτριες οι οποίες σε οµάδες ή µεµονωµένα έχουν εκπονήσει 45 εργασίες που αφορούν το σχεδιασµό διδακτικών παρεµβάσεων µε χρήση ανοικτού εκπαιδευτικού λογισµικού (π.χ. Cabri, tabletop, kidpix, roamer). Ο στόχος στο σύνολο των εργασιών είναι διττός; από τη µια µεριά εστιάζει στο σχεδιασµό αναπτυξιακά κατάλληλων δραστηριοτήτων µε στόχο τη µάθηση των παιδιών, και από την άλλη, στοχεύει στην ανάλυση της διαδικασίας µάθησης των παιδιών σε συγκεκριµένες δραστηριότητες έτσι ώστε να ενθαρρύνει τη µάθηση των ίδιων των φοιτητριών µέσα από αναστοχαστικές διαδικασίες. Στην παρούσα εργασία, αναλύεται η Μαίρη, η Μαρία, το λογισµικό Cabri-Geometry και οι πρακτικές διαπραγµάτευσης όπως αυτές εµφανίζονται στο πλαίσιο της τάξης. H Mαίρη, η Μαρία και οι άλλοι Η Μαίρη είναι φοιτήτρια νηπιαγωγός (τώρα πτυχιούχος) και το ενδιαφέρον της εστιάζει στην αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας στο σχολείο και στη διδακτική των θετικών επιστηµών. Το σύστηµα δραστηριότητας (βλ. Εngestrom, 1991) στο οποίο εµπλέκεται είναι αυτό του πανεπιστηµίου και του σχολείου. Σε αυτό το σύστηµα, η κοινότητα απαρτίζει το πλαίσιο µαθηµάτων στο πανεπιστήµιο, τη διδάσκουσα, τις συµφοιτήτριες της αλλά και τη δασκάλα, τη διευθύντρια, και τους µαθητές-τριες στη σχολική κοινότητα όπου η Μαίρη εφαρµόζει το Cabri. Οι κανόνες που επηρεάζουν τη Μαίρη αφορούν νόρµες σχετικές µε την παρακολούθηση, συµπεριφορά και αξιολόγηση του πανεπιστηµιακού µαθήµατος αλλά και νόρµες που αφορούν τη συµπεριφορά στη σχολική τάξη. Εργαλεία αποτελούν τόσο τα λογισµικά στα οποία έχει πρόσβαση, οι θεωρητικοί προβληµατισµοί και τα µοντέλα που υποστηρίζουν τις απόπειρες σχεδιασµού και εφαρµογής, όσο και η επαφή µε την σχολική πράξη µέσα από τις κουβέντες και την παρατήρηση στην τάξη της δασκάλας. Θα µπορούσαµε να πούµε ότι η Μαίρη σ αυτό το σύστηµα δραστηριότητας παίζει διαµεσολαβητικό ρόλο µεταξύ δύο κοινοτήτων οι οποίοι έχουν διαφορετικούς κανόνες, εργαλεία, και αξίες. Η µικρή Μαρία παρακολουθεί την πρώτη ηµοτικού και είναι από τα παιδιά που θεωρείται ότι δεν τα πάνε τόσο καλά στα µαθήµατα και ιδιαίτερα στα µαθηµατικά. Η Μαρία βρίσκεται στο σύστηµα δραστηριότητας του σχολείου (αλλά και της οικογένειας της), το οποίο βιώνει από τη σκοπιά της µαθήτριας (και του παιδιού). Η κοινότητα είναι η τάξη της δασκάλα και συµµαθητές. Οι κανόνες αφορούν κυρίως πειθαρχία σε ζητήµατα συµπεριφοράς µε στόχο την κοινωνικοποίηση της στο περιβάλλον του σχολείου. Τα εργαλεία της Μαρίας είναι κυρίως το βιβλίο, το τετράδιο, το µολύβι και οι µπογιές. Ο υπολογιστής δεν αποτελεί καθηµερινό εργαλείο. Πέρα από τη Μαίρη και τη Μαρία, µια σειρά από άλλοι παίζουν σηµαντικό ρόλο σ αυτά που συµβαίνουν κατά την εφαρµογή (π.χ. η διδάσκουσα στο πανεπιστήµιο, τα ίδια τα µαθήµατα, η δασκάλα στο σχολείο, οι συµµαθητές της Μαρίας) και επηρεάζουν 4

5 το τι τελικά γίνεται. Η Μαίρη και η Μαρία κινούνται σε πολύ διαφορετικά συστήµατα δραστηριότητας όπου, παρατηρούνται διαφοροποιήσεις όχι µόνο ως προς τους στόχους και τα κίνητρα, αλλά και ως προς το αντικείµενο εργασίας, την κατανόηση ρόλων και εργασίας και τους κανόνες ένα σύνολο δηλαδή από διαδικασίες που, εφόσον η επικοινωνία αποτελεί στόχο, απαιτούν συνεχή διαπραγµάτευση. ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΝΟΗΜΑΤΩΝ Η επιλογή του κατάλληλου λογισµικού, η σχεδίαση δραστηριοτήτων και η χρήση του λογισµικού στην τάξη είναι διαδικασίες οι οποίες δεν γίνονται ούτε αυθόρµητα (µε την έννοια του τυχαίου ή της διαίσθησης), ούτε µηχανιστικά (µε την έννοια της αυστηρής χρήσης σειράς οδηγιών, κανόνων και µοντέλων). Αντίθετα βασίζεται στο συνεχή διάλογο µεταξύ θεωρίας και πράξης όπου το κοινωνικό πλαίσιο (το πανεπιστήµιο, το σχολείο, η τάξη, το αναλυτικό πρόγραµµα, τα άτοµα, κλπ) στο οποίο εφαρµόζεται πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Μέσα σ αυτό το σύνθετο πλαίσιο η Μαίρη έρχεται να επικοινωνήσει τους στόχους, τα κίνητρα και τα νοήµατα των δραστηριοτήτων που θέλει να εφαρµόσει µε τη Μαρία και τους συµµαθητές της. Αυτή η επικοινωνία, όπως θα δούµε και παρακάτω, ενσαρκώνεται σε ποικίλες πρακτικές διαπραγµάτευσης. Cabri και σχεδιασµός µαθησιακών δραστηριοτήτων: διαπραγµάτευση πρώτη Η Μαίρη, στα πλαίσια των µαθηµάτων της στο πανεπιστήµιο έχει τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή µε µια σειρά ψηφιακά περιβάλλοντα, όπως το Cabri, και µια σειρά από θεωρητικές προσεγγίσεις για το τι σηµαίνει µαθησιακή δραστηριότητα. Μέσα από τη διερεύνηση του λογισµικού γίνεται κατανοητό ότι το Cabri-geometry αποτελεί ψηφιακό περιβάλλον δυναµικής γεωµετρίας το οποίο έχει στόχο την κατασκευή, το µετασχηµατισµό και τη διερεύνηση γεωµετρικών οντοτήτων (βλ. σχήµα 1). Όµως, γρήγορα γίνεται κατανοητό ότι ο ελεύθερος και χωρίς όρια χειρισµός των εργαλείων του Cabri δεν µπορεί να αποτελέσει µαθησιακή δραστηριότητα, εφόσον το παιδί δεν έχει καθορισµένους στόχους εργασίας και κίνητρα δράσης. Είναι απαραίτητο να δηµιουργηθούν µικρόκοσµοι µε διδακτικούς στόχους και µαθησιακές δράσεις (Hedegaard, 1999, Davydov, 1999). Η Μαίρη στο σύστηµα δραστηριότητας του πανεπιστηµίου έπρεπε να έρθει σε επαφή µε αυτή τη λογική και να την ενσωµατώσει στο σχεδιασµό. Αυτό µπορεί να ειδωθεί ως µια πρώτη µορφή διαπραγµάτευσης µε την έννοια ότι η ενσωµάτωση θεωρίας στην πρακτική του σχεδιασµού ενέχει µια σειρά από συνεννοήσεις, συζητήσεις, διορθώσεις και αλλαγές. Το αποτέλεσµα θα µπορούσαµε να πούµε ότι αποτελεί προιόν της διαπραγµάτευσης που εξελίσσεται µεταξύ της Μαίρης και της διδάσκουσας όπου αντιρρήσεις, διαφωνίες ή απλά διαφορετικές σκοπιές πρέπει να διευθετηθούν (βλ. Engestrom, 1998). Σ αυτή τη διαδικασία, η Μαίρη µαθητεύει (έχοντας ρόλο apprentice όπως περιγράφεται από Lave & Wegner, 1991) σε µια πρακτική όπου τη συνολική οργάνωση και ευθύνη είχε η διδάσκουσα. Η Μαίρη σ αυτή τη διαδικασία µοιάζει να αποδέχεται τη θεωρία και τη δοµή των δραστηριοτήτων που εισάγει η διδάσκουσα ίσως χωρίς κριτική. Το κύριο µέληµά της είναι να κατανοήσει και να ανα-προσαρµόσει τα δοµικά στοιχεία 5

6 της θεωρίας σε δραστηριότητες που θα µιλούν στα παιδιά όπως χαρακτηριστικά λέει. Συνολικά σχεδιάστηκαν πέντε µαθησιακές δραστηριότητες οι οποίες έχουν απώτερο στόχο τη µύηση του παιδιού στην έννοια του τριγώνου. Οι δραστηριότητες αποτελούν µια αυτόνοµη ενότητα δράσεων και στοχεύουν: α) στη σύνθεση διαφόρων µορφών γνώσης (εµπειρική, αφηγηµατική και θεωρητική) όσον αφορά στην έννοια του τριγώνου, β) στη µύηση του παιδιού στη θεωρητική σκέψη και τη γενίκευση αναφορικά µε το τρίγωνο (τι είναι τρίγωνο, τι σηµαίνει ίσο τρίγωνο), και γ) στη συσχέτιση τριγώνου µε τετράπλευρα (τετράγωνο, ορθογώνιο παραλληλόγραµµο). Συζητώντας για τη µαθηµατική έννοια: διαπραγµάτευση από διαφορετικές σκοπιές Η Μαίρη εφαρµόζει το Cabri στην τάξη όπου τα παιδιά δουλεύουν στον υπολογιστή σε οµάδες των δύο. Στο παρακάτω επεισόδιο παρατηρούµε τη Μαρία να σχεδιάζει τρίγωνα στην οθόνη του υπολογιστή, να αλλάζει το τρίγωνο που σχεδίασε και να παρακολουθεί τα διαφορετικά τρίγωνα που προκύπτουν. Μαρία: Έγινε ένα τρίγωνο! Μαίρη: Γιατί, πριν δεν ήταν τρίγωνο; Μαρία: Όχι. Ήταν άλλο σχήµα. Μαίρη: Πόσες γωνίες έχει ένα τρίγωνο; Μαρία: Τρεις. Μαίρη: Εκείνο δεν έχει τρεις; Μαρία: Ναι. Μαίρη: Γιατί τότε δεν είναι τρίγωνο; Μαρία: Είναι λίγο αλλιώτικο, είναι πεσµένο... Η Μαρία, στο παραπάνω στιγµιότυπο, αναγνωρίζει ως τρίγωνο µόνο σχήµατα της µορφής ισοπλεύρου ή ισοσκελούς και την ακούµε να υποστηρίζει ότι ένα αµβλυγώνιο ή ορθογώνιο το οποίο είναι τοποθετηµένο σε πλάγια θέση δεν είναι πραγµατικό τρίγωνο. Η Μαίρη παρεµβαίνει, και από το διάλογο κατανοούµε ότι προσπαθεί, εισάγοντας την ανάγκη ενός θεωρητικού ορισµού για το τρίγωνο, να κάνει τη Μαρία να αλλάξει γνώµη για τα σχήµατα της. Ενώ η Μαρία, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στις πρώτες σειρές, έχει µια ισχυρή άποψη για τα τρίγωνα, η εισαγωγή του ορισµού την προβληµατίζει, αλλά χωρίς να εγκαταλείψει τη δική της άποψη. Όπως χαρακτηριστικά λέει '..[ε]ίναι λίγο αλλιώτικο, είναι πεσµένο'. Αυτή η κατηγορία διαπραγµάτευσης δείχνει τους συµµετέχοντες να µιλούν από διαφορετικές σκοπιές. Όσον αφορά στο αντικείµενο της δραστηριότητας τους έχουν διαφορετικούς στόχους και κίνητρα. Η Μαίρη ενδιαφέρεται να µάθει πως τα µικρά παιδιά µπορούν να χειριστούν το Cabri για τη µάθηση γεωµετρικών εννοιών, ενώ η Μαρία αντιµετωπίζει το λογισµικό ως παιχνίδι (βλ. παρακάτω). Στο συγκεκριµένο επεισόδιο, η Μαίρη δίνει έµφαση στη γεωµετρία των σχηµάτων, ενώ η Μαρία στην όψη τους. Η Μαίρη µιλάει µέσω του θεωρητικού ορισµού, ενώ η Μαρία µέσω της εικόνας στην οθόνη του υπολογιστή. 6

7 Συλλογική εργασία: διαπραγµατεύσεις σε πνεύµα συνεργασίας Κατά την εφαρµογή του Cabri τα παιδιά δουλεύουν σε οµάδες των δύο. H Mαίρη, βασισµένη στις παρατηρήσεις της, σηµειώνει: Περνώντας τώρα στους µετασχηµατισµούς του τριγώνου, αυτό που παρατηρούµε αλλά και αυτό που έλεγαν τα ίδια τα παιδιά, ήταν το εξής: µια κίνηση του ενός παιδιού δηµιουργούσε νέες ιδέες στο άλλο, δηλαδή νέα νοητή εικόνα, νέο νοερό µετασχηµατισµό. Το αποτέλεσµα της σκέψης του ενός παιδιού δίνει ώθηση στη σκέψη του άλλου. Οι παρατηρήσεις της Μαίρης τονίζουν ότι υπάρχει δυνατότητα τα παιδιά να συνεργαστούν αρµονικά, να επικοινωνήσουν διαλογικά και να µάθουν συλλογικά µε τον τρόπο που περιγράφεται παραπάνω, δηλ. η σκέψη του ενός παιδιού να ωθεί τη σκέψη του άλλου. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω επεισόδιο: Eυθύµης: Aα!!!!... (κάτι σκέφτηκε, όσο η Μαρία άλλαζε το τρίγωνο)...σε παρακαλώ δώσε µου το ποντίκι Μαρία: Ευθύµη µην το κάνεις, µου έφερες µια ιδέα! (Η Μαρία δίνει το ποντίκι στον Ευθύµη) Ευθύµης: Tώρα που το έφτιαξε έτσι, µου ήρθε κυρία µια ιδέα Μαρία: Ναι!! Ναι!! Φέρτο λίγο. Ξέρω ένα σχέδιο! Σ ένα τέτοιο πλαίσιο συνεργασίας η διαπραγµάτευση των ορίων του χώρου εργασίας τους (π.χ. χρήση του ποντικιού ή του πληκτρολογίου) αλλά και του χώρου έκφρασης ιδεών και οµιλίας πραγµατώνεται οµαλά. Όταν η συλλογική εργασία καταρρέει: σιωπή και θυµός Ενώ το παραπάνω αποτελεί παράδειγµα οµαλής διαπραγµάτευσης, η πλειοψηφία των παιδιών δεν κατανοεί αυτό που περιγράφει κάποιος συµµαθητής ή συµµαθήτρια. Όπως για παράδειγµα η Βασιλική, όταν τις δίνει οδηγίες ο Γιώργος, λέει εν καταλαβαίνω...πάρτο εσύ, εννοώντας πάρε το ποντίκι και φτιάξε µόνος το σχήµα που περιγράφεις. Σε άλλες περιπτώσεις τα παιδιά δεν µιλούν καθόλου κατά τη διάρκεια της κατασκευής τους, απλά παρακολουθούν ή σχεδιάζουν χωρίς να περιγράφουν. Τα παιδιά, όπως επιβεβαιώνει και η δασκάλα τους, δυσκολεύονται στις περιγραφές, δεν έχουν το απαραίτητο λεξιλόγιο και δεν είναι εξασκηµένα στον περιγραφικό και επεξηγηµατικό λόγο. Ένα ακόµη σηµαντικό ζήτηµα καθηµερινότητας κατά τη χρήση του υπολογιστή στην τάξη, το οποίο µπορεί να έχει αρνητικές προεκτάσεις, είναι το γεγονός ότι η ικανότητα χειρισµού του εργαλείου αυτού προσδίδει εξουσία στο παιδί που ελέγχει το ποντίκι ή το πληκτρολόγιο. Πολλά παιδιά, δεν είναι πάντα πρόθυµα να παραχωρήσουν αυτή την εξέχουσα θέση στο συµµαθητή τους. Αυτό ακριβώς το σηµείο δηµιουργεί ανταγωνιστικό περιβάλλον. Αρκετές ήταν οι περιπτώσεις, όπου τα παιδιά διεκδικούσαν το ποντίκι ακόµη και µε άσχηµο τρόπο. Όλα τα παιδιά ήθελαν να αναλάβουν το ρόλο του χειριστή και δεν εργάζονται πάντα ως οµάδα Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ευθύµη που γύρισε την πλάτη σε συµµαθητή του, αρνούµενος πεισµατικά να του πεί τις ιδέες του, τόσο για να µην κερδίσει, όσο και για να παίξει ο ίδιος περισσότερο. 7

8 Μαίρη: Μπορείς να µου πεις την ιδέα σου Ευθύµης: εν θέλω να µου την πάρει! Γιώργος : Κι εγώ σκέφτηκα κάτι, αλλά πρέπει να το κάνω, γιατί είναι δύσκολο κια δεν µπορώ να το πω... Μαίρη: Μαζί, ε;; (προτρέπει να εργαστούν µαζί) Γιώργος: Εγώ δεν έπαιξα Μαίρη: Πριν, δεν έπαιξες; Γιώργος: Ναι, αλλά έπαιξε πιο πολύ από µένα... Ταυτόχρονα, τα παιδιά πιστεύουν ότι η εργασία στον υπολογιστή είναι παιχνίδι και πιστεύοντας ότι θα πρέπει να κερδίσει ο ένας από τους δύο εκτελούν χωρίς να µιλούν ή να περιγράφουν δηµιουργώντας κλίµα ανταγωνισµού. Η Μαίρη διαπραγµατεύεται αυτές τις ανταγωνιστικές σχέσεις σ ένα σύνθετο πλαίσιο όπου οι σχέσεις συζητούνται µαζί µε τους ρόλους και µαζί µε τη δραστηριότητα. Η διαπραγµάτευση µε το ίδιο το λογισµικό: δεν ξέρω πως να το πω! Η Μαίρη γράφει στο ηµερολόγιό της: oι έννοιες που χειρίζονται τα παιδιά είναι λίγο αφηρηµένες, καθώς δεν είναι σε θέση να τις περιγράψουν. Όµως η εικόνα (εννοεί στην οθόνη του υπολογιστή) βοηθά να ξεφύγουν από τις στερεότυπες αναπαραστάσεις (εννοεί του τριγώνου), καθώς και να αναπτύξουν παραπάνω τη γεωµετρική τους σκέψη. Έτσι, ενώ τα παιδιά συνεχίζουν να αντιµετωπίζουν δυσκολίες στην λεκτική περιγραφή των γεωµετρικών σχέσεων που παρατηρούν στο µικρόκοσµο Cabri, οι δυσκολίες αυτές εκφράζονται στο ψηφιακό περιβάλλον του Cabri στο οποίο µπορούν να λύσουν το πρόβληµα ασκώντας και άλλα µέσα όπως το να δείχνουν µε τα χέρια. Παράδειγµα, ο Λαέρτης που µοιάζει να απελευθερώνει τη σκέψη του στην προτροπή χρήσης των χεριών του: Λαέρτης: εν ξέρω πως να το πω! Mαίρη: είξε το µε το χέρι σου! Λαέρτης: Αυτό να έρθει από δω κια αυτό πιο µεγάλο. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η διαδικασία της διδακτικής αξιοποίησης ψηφιακού υλικού βρίσκεται αντιµέτωπη µε κατηγορίες διαπραγµάτευσης οι οποίες ποικίλουν ως προς το βαθµό αυτονοµίας, συνεργασίας, επικοινωνίας, διαλόγου και συµφωνίας µεταξύ των υποκειµένων που συµµετέχουν. Συνήθως, η διαπραγµάτευση προωθείται ως αναγκαία και εφικτή διαδικασία. Ο όρος διαπραγµάτευση χρησιµοποιείται πολύ εύκολα θέλοντας να δωθεί έµφαση στην επικοινωνία που αρχίζει να ξετυλίγεται µεταξύ παιδιών, ενηλίκων και λογισµικού. ηµιουργείται η αίσθηση ότι σε περιβάλλοντα ψηφιακής τεχνολογίας οι δρώντες εµπλέκονται σε διαρκή επικοινωνία µε άλλους και επιτέλους συνοµιλούν διαλογικά, εκφράζουν και υποστηρίζουν τη δική τους άποψη. Και ενώ πράγµατι είµαστε µάρτυρες τέτοιων επεισοδίων, η πραγµατικότητα αποκαλύπτεται περισσότερο σύνθετη καθώς η οµαλή διαπραγµάτευση αποτελεί σπάνιο φαινόµενο. Τα άτοµα, λειτουργώντας σε διαφορετικά συστήµατα 8

9 δραστηριότητας, αξιολογούν καταστάσεις και επιτελούν ρόλους σε σχέσεις οι οποίες ενέχουν µικρο-πολιτικές συγκρούσεις. Έτσι η διαπραγµάτευση πολλές φορές καταλήγει σε σιωπή, θυµό, αποδοχή, ασυµφωνία ή/και άρνηση. Η παραπάνω ανάλυση µπορεί να βοηθήσει την κατανόηση των µικρο-πολιτικών ζητηµάτων που αφορούν την καθηµερινότητα της χρήσης της τεχνολογίας και η οποία δεν σταµατά στο σχεδιασµό µαθησιακών δραστηριοτήτων αλλά εκτείνεται σε τρόπους που εκπαιδευτικοί και µαθητές επιτελούν µια σειρά από ρόλους. Η αποµυθοποίηση αυτών των ρόλων, και συγκεκριµένα του ρόλου του διαπραγµατευτή όπως είδαµε παραπάνω ως παραδειγµατική υπόθεση, είναι σηµαντική διαδικασία αν τελικά θέλουµε περισσότεροι εκπαιδευτικοί και µαθητές να πλησιάσουν την τεχνολογία και να την ενσωµατώσουν στα δικά τους προγράµµατα µαθηµάτων. Πρόσφατες µελέτες αξιολόγησης της αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση (βλ. Σβολόπουλος, 2001) συνεχίζουν να δείχνουν ότι η πλειονότητα των εκπαιδευτικών συνεχίζει να αρνείται την οικειοποίηση στην πράξη της ψηφιακής τεχνολογίας ως εποπτικού µέσου όπως προτείνουν τα αναλυτικά προγράµµατα ( ΕΠΠΣ, 2003). ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Πολλά ευχαριστώ σε όλα τα παιδιά και τις φοιτήτριες που πήραν µέρος στις πειραµατικές µελέτες αξιοποίησης της ανοιχτής ψηφιακής τεχνολογίας. Το παρόν κείµενο είναι αποτέλεσµα έρευνας στα πλαίσια του ερευνητικού προγράµµατος Φύλο, Τεχνολογία και Μαθηµατικά, Πυθαγόρας Ι. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ιεθνής Βιβλιογραφία Chronaki, A Computers in classrooms: Learners and teachers in new roles. In B. Moon, M. Ben-Peretz & S. Brown (eds.) Routledge Companion to Education. Routledge. Pp Chronaki, A. and Christiansen, I. (eds.) Challenging Perspectives on Mathematics Classroom Communication. Information Age Publishing. Εrnest, P The culture of the mathematics classroom and the relation between personal and public knowledge: An epistemological perspective. In F. Seeger, J. Voigt and U. Waschescio (eds) pp Voigt, J The culture of the mathematics classroom: Νegotiating the mathematical meaning of empirical phenomena. In F. Seeger, J. Voigt and U. Waschescio (eds) pp Waschesio, U The missing link: Social and cultural aspects in social constructivist theories. In F. Seeger, J. Voigt and U. Waschescio (eds) pp Seeger, F., Voigt, J. and Waschescio, U. (eds) The Culture of the Mathematics Classroom. Cambridge University Press. Engestrom, Y Reorganising the motivational sphere of classroom culture: An activity-theoretical analysis of planning in a teacher team. In F. Seeger, J. Voigt and U. Waschescio (eds) pp

10 Engestrom, Υ Learning, Working and Imagining. Twelve Studies in Activity Theory. Orienta-Konultit Oy. Helsinki. Lave, J and Wenger, E Situated Learning: Legitimate Peripheral Participation. Cambridge University Press. Davydov, V What is Real Learning Activity? In M. Hedegaard and J. Lompscher (pp ). Selwyn, N. (2002): Telling tales on technology: qualitative studies of technology and education, Ashgate Publishing, Great Britain. Ελληνική Βιβλιογραφία ΕΠΠΣ Υπουργική Απόφαση Γ/2/21072, ΦΕΚ 304/ Xρονάκη, Α. υπό δηµ. Η πρό(σ) κληση της γεωµετρίας και της τεχνολογίας στις µικρές ηλικίες. Το µέσο και το µήνυµα του συστήµατος άτοµα-τεχνολογίαδραστηριότητα. Θέµατα στην Εκπαίδευση. Xρονάκη, Α Ο Υπολογιστής στην Τάξη: µαθητές και εκπαιδευτικοί σε νέους ρόλους. Στο Ι. Κεκές (επιµ.) Νέες Τεχνολογίες και Εκπαίδευση: Zητήµατα Σχεδιασµού και Εφαρµογών-Φιλοσοφικές και Κοινωνικές Προεκτάσεις. Εκδόσεις Ατραπός. Αθήνα. (σελ ). 10

Η Μαίρη, η Μαρία και oι άλλοι : ιαπραγµάτευση νοηµάτων στο ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry

Η Μαίρη, η Μαρία και oι άλλοι : ιαπραγµάτευση νοηµάτων στο ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry Η Μαίρη, η Μαρία και oι άλλοι : ιαπραγµάτευση νοηµάτων στο ψηφιακό περιβάλλον Cabri-Geometry ΕTΠΕ 2006 - Θεσσαλονίκη Άννα Χρονάκη Παιδαγωγικό Τµήµα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας chronaki@uth.gr

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΑΙΡΗ, Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΙ OΙ ΑΛΛΟΙ : ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΝΟΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ CABRI-GEOMETRY

Η ΜΑΙΡΗ, Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΙ OΙ ΑΛΛΟΙ : ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΝΟΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ CABRI-GEOMETRY Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην Εκπαίδευση 263 Η ΜΑΙΡΗ, Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΙ OΙ ΑΛΛΟΙ : ΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ ΝΟΗΜΑΤΩΝ ΣΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ CABRI-GEOMETRY Άννα Χρονάκη Παιδαγωγικό Τµήµα Προσχολικής

Διαβάστε περισσότερα

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό

Κοινωνικοπολιτισμικές. Θεωρίες Μάθησης. & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές Θεωρίες Μάθησης & Εκπαιδευτικό Λογισμικό Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις Η σκέψη αναπτύσσεται (προϊόν οικοδόμησης και αναδόμησης γνώσεων) στα πλαίσια συνεργατικών δραστηριοτήτων

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Σκοποί ενότητας Να συζητηθούν βασικές παιδαγωγικές αρχές της προσχολικής εκπαίδευσης Να προβληματιστούμε για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού

Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους. του Σταύρου Κοκκαλίδη. Μαθηματικού Τα Διδακτικά Σενάρια και οι Προδιαγραφές τους του Σταύρου Κοκκαλίδη Μαθηματικού Διευθυντή του Γυμνασίου Αρχαγγέλου Ρόδου-Εκπαιδευτή Στα προγράμματα Β Επιπέδου στις ΤΠΕ Ορισμός της έννοιας του σεναρίου.

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 2: Μάθηση & διδασκαλία στην προσχολική εκπαίδευση: βασικές αρχές Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην

Διαβάστε περισσότερα

Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος

Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι συζητήσεις Δρ Δημήτριος Γκότζος Οι διαφάνειες αποτελούν προϊόν μελέτης και αποδελτίωσης του Ι.Ε.Π. (2017). Οδηγός Εκπαιδευτικού για την Περιγραφική Αξιολόγηση στο Δημοτικό http://iep.edu.gr/images/iep/epistimoniki_ypiresia/epist_monades/a_kyklos/evaluation/2017/2a_perigrafiki_d

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ ΔΙΔΑΚΤΙΚΉ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό για τα Μαθηματικά 2.1 Κύρια χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού για την Διδακτική των Μαθηματικών 2.2 Κατηγορίες εκπαιδευτικού λογισμικού για

Διαβάστε περισσότερα

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ

Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει. Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Αυθεντικό πλαίσιο μάθησης και διδασκαλίας για ένα σχολείο που μαθαίνει Κατερίνα Κασιμάτη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος ΑΣΠΑΙΤΕ Ορισμός αυθεντικής μάθησης Αυθεντική μάθηση είναι η μάθηση που έχει

Διαβάστε περισσότερα

Άθροισµα γωνιών τριγώνου, γωνίες ισοπλεύρου, ισοσκελούς τριγώνου και εξωτερική γωνία τριγώνου στην Α Γυµνασίου

Άθροισµα γωνιών τριγώνου, γωνίες ισοπλεύρου, ισοσκελούς τριγώνου και εξωτερική γωνία τριγώνου στην Α Γυµνασίου ΣΕΝΑΡΙΟ «Προσπάθησε να κάνεις ένα τρίγωνο» Άθροισµα γωνιών τριγώνου, γωνίες ισοπλεύρου, ισοσκελούς τριγώνου και εξωτερική γωνία τριγώνου στην Α Γυµνασίου Ηµεροµηνία: Φλώρινα, 6-5-2014 Γνωστική περιοχή:

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων.

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Απόλυτη τιµή πραγµατικών αριθµών. Συµµεταβολή σηµείων. Θέµα: Στο περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες

Η διάρκεια πραγματοποίησης της ανοιχτής εκπαιδευτικής πρακτικής ήταν 2 διδακτικές ώρες ΣΧΟΛΕΙΟ Η εκπαιδευτική πρακτική αφορούσε τη διδασκαλία των μεταβλητών στον προγραμματισμό και εφαρμόστηκε σε μαθητές της τελευταίας τάξης ΕΠΑΛ του τομέα Πληροφορικής στα πλαίσια του μαθήματος του Δομημένου

Διαβάστε περισσότερα

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών

3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών 3 βήματα για την ένταξη των ΤΠΕ: 1. Εμπλουτισμός 2. Δραστηριότητα 3. Σενάριο Πέτρος Κλιάπης-Όλγα Κασσώτη Επιμόρφωση εκπαιδευτικών Παρουσίαση βασισμένη στο κείμενο: «Προδιαγραφές ψηφιακής διαμόρφωσης των

Διαβάστε περισσότερα

Γεωµετρικές Έννοιες και Τεχνολογία στις Μικρές Ηλικίες: Σχεδιασµός έργων και αξιολόγηση στην πράξη ενός περιβάλλοντος δυναµικής γεωµετρίας

Γεωµετρικές Έννοιες και Τεχνολογία στις Μικρές Ηλικίες: Σχεδιασµός έργων και αξιολόγηση στην πράξη ενός περιβάλλοντος δυναµικής γεωµετρίας Γεωµετρικές Έννοιες και Τεχνολογία στις Μικρές Ηλικίες: Σχεδιασµός έργων και αξιολόγηση στην πράξη ενός περιβάλλοντος δυναµικής γεωµετρίας Άννα Χρονάκη ΠΤΠΕ, Πανεπιστήµιο Θεσσαλίας H παρούσα εργασία συζητάει

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α.

Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Ελένη Μοσχοβάκη Σχολική Σύμβουλος 47ης Περιφέρειας Π.Α. Τι θα Δούμε. Γιατί αλλάζει το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών. Παιδαγωγικό πλαίσιο του νέου Α.Π.Σ. Αρχές του νέου Α.Π.Σ. Μαθησιακές περιοχές του νέου

Διαβάστε περισσότερα

Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch

Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch Ξεκινώντας τον Προγραµµατισµό στις τάξεις του ηµοτικού Παίζοντας µε το Scratch Κωνσταντίνος Χαρατσής ρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΠΕ 19 Εκπαιδευτικός Πληροφορικής Ενότητα Προγραµµατισµός στο ηµοτικό (Ε και

Διαβάστε περισσότερα

Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα. συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη τιµή.

Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα. συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη τιµή. Σενάριο 6. Συµµεταβολές στο ισοσκελές τρίγωνο Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Β' Λυκείου. Συµµεταβολή µεγεθών. Εµβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστηµα συντεταγµένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη - ελάχιστη

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ

«ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Διδάσκουσες:

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

το σύστηµα ελέγχει διαρκώς το µαθητή,

το σύστηµα ελέγχει διαρκώς το µαθητή, Α/Α Τύπος Εκφώνηση Απαντήσεις Ένας νηπιαγωγός, προκειµένου να διδάξει σε παιδιά προσχολικής ηλικίας το λεξιλόγιο των φρούτων Σωστό και λαχανικών που συνδέονται µε τις διατροφικές συνήθειες µας, δε ζητάει

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα Ι. Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών. Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο

Παράρτημα Ι. Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών. Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο Παράρτημα Ι Κλίμακα Διερεύνησης Προσδοκιών Ερωτηματολόγιο Οι Προσδοκίες μου από το σεμινάριο Σημειώστε τον βαθμό συμφωνίας ή διαφωνίας σας με τις παρακάτω προτάσεις, με βάση την επεξήγηση που ακολουθεί:

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας

Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τμήμα Ιατρικών εργαστηρίων & Προσχολικής Αγωγής Συντονίστρια: Επίκουρη Καθηγήτρια, Ελένη Μουσένα [Σύγχρονες Τάσεις στην Παιδαγωγική Επιστήμη] «Παιδαγωγικά μέσω Καινοτόμων

Διαβάστε περισσότερα

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση

Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Από τη σχολική συμβατική τάξη στο νέο υβριδικό μαθησιακό περιβάλλον: εκπαίδευση από απόσταση για συνεργασία και μάθηση Δρ Κώστας Χαμπιαούρης Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Συντονιστής Άξονα Αναλυτικών

Διαβάστε περισσότερα

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση

Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Π Α Ι Α Γ Ω Γ Ι Κ Ο Τ Μ Η Μ Α Η Μ Ο Τ Ι Κ Η Σ Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Σ Η Σ Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Τ Η Ν Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Σ Η Ι ΑΣΚΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ Προηγµένες

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων]

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος. Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη. [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Εκπαίδευση μέσα από την Τέχνη [Αξιολόγηση των 5 πιλοτικών τμημάτων] 1. Είστε ικανοποιημένος/η από το Πρόγραμμα; Μ. Ο. απαντήσεων: 4,7 Ικανοποιήθηκαν σε απόλυτο

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΣΕΠ ΝΗΠΙΑΓΩΓΩΝ Στις ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών για την ειδικότητα των νηπιαγωγών των εκπαιδευτικών πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση, ακριβώς λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού και των υψηλών βαθμολογιών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Παναγάκος Ιωάννης Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης Βασικοί Στόχοι ενός Προγράμματος Σπουδών Ένα πρόγραμμα σπουδών επιδιώκει να επιτύχει δύο

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας. Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο:

Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας. Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο: Τμήμα: Προσχολικής & Πρωτοβάθμιας Φωκίδας Φορέας ιεξαγωγής: ΠΕΚ Λαμίας Συντονιστής: ημητρακάκης Κωνσταντίνος Τηλέφωνο: 2231081842 Χώρος υλοποίησης: ΕΚΦΕ Φωκίδας Υπεύθυνος: Μπεμπή Ευαγγελία Τηλέφωνο επικοινωνίας:

Διαβάστε περισσότερα

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που

Κάθε επιλογή, κάθε ενέργεια ή εκδήλωση του νηπιαγωγού κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας είναι σε άμεση συνάρτηση με τις προσδοκίες, που ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προσδοκίες, που καλλιεργούμε για τα παιδιά, εμείς οι εκπαιδευτικοί, αναφέρονται σε γενικά κοινωνικά χαρακτηριστικά και παράλληλα σε ατομικά ιδιοσυγκρασιακά. Τέτοια γενικά κοινωνικο-συναισθηματικά

Διαβάστε περισσότερα

Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού

Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Δραστηριότητες & Υλικό για τα Μαθηματικά του Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης kliapis@sch.gr 1 Ο Ρόλος του εκπαιδευτικού Αξιολογεί την αρχική μαθηματική κατάσταση κάθε παιδιού, ομαδοποιεί τα παιδιά σύμφωνα με

Διαβάστε περισσότερα

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων

Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Προσχολική Παιδαγωγική Ενότητα 8: Σχεδιασμός Ημερησίων Προγραμμάτων Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Να συζητήσουν και να

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις

Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης. Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Μαθηματικά: θεωρίες μάθησης Διαφορετικές σχολές Διαφορετικές υποθέσεις Τι είναι μάθηση; Συμπεριφορισμός: Aλλαγή συμπεριφοράς Γνωστική ψυχολογία: Aλλαγή νοητικών δομών Κοινωνικοπολιτισμικές προσεγγίσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής

Διδακτική της Πληροφορικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Εισαγωγή στη Διδακτική Σταύρος Δημητριάδης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007

Μαθηματικά A Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Μαθηματικά A Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Σεπτέμβρης 2007 Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µεγάλες τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Αναπνευστικό σύστηµα» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης.

Διαβάστε περισσότερα

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων

Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Μεταγνωστικές διαδικασίες και κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών στα μαθηματικά: ο ρόλος των σχολικών εγχειριδίων Πέτρος Χαβιάρης & Σόνια Καφούση chaviaris@rhodes.aegean.gr; kafoussi@rhodes.aegean.gr

Διαβάστε περισσότερα

6.5 Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση εκπαιδευτικών σεναρίων και δραστηριοτήτων ανά γνωστικό αντικείμενο

6.5 Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση εκπαιδευτικών σεναρίων και δραστηριοτήτων ανά γνωστικό αντικείμενο 6.5 Ανάπτυξη, εφαρμογή και αξιολόγηση εκπαιδευτικών σεναρίων και δραστηριοτήτων ανά γνωστικό αντικείμενο Το εκπαιδευτικό σενάριο Η χρήση των Τ.Π.Ε. στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα πρέπει να γίνεται με οργανωμένο

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 9: Η συνεργατική διδασκαλία & μάθηση Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣεφx ΣΤΗΝ ΒΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΜΑΔΑΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣεφx ΣΤΗΝ ΒΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΜΑΔΑΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣεφx ΣΤΗΝ ΒΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΟΜΑΔΑΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Χριστόφορος Δερμάτης ΠΕ 0 3 Γυμνάσιο - Λυκειακές τάξεις Κασσιόπης Κέρκυρα 01/07/2015 1. Συνοπ τική π εριγραφή της ανοιχτής εκπαιδευτικής π ρακτικής Γίνεται

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 6: Η σημασία των ερωτήσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία

Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 6: Η σημασία των ερωτήσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία Εκπαιδευτική Διαδικασία και Μάθηση στο Νηπιαγωγείο Ενότητα 6: Η σημασία των ερωτήσεων στην εκπαιδευτική διαδικασία Διδάσκουσα: Μαρία Καμπεζά Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

των σχολικών μαθηματικών

των σχολικών μαθηματικών Μια σύγχρονη διδακτική θεώρηση των σχολικών μαθηματικών «Οι περισσότερες σημαντικές έννοιες και διαδικασίες των μαθηματικών διδάσκονται καλύτερα μέσω της επίλυσης προβλημάτων (ΕΠ)» Παραδοσιακή προσέγγιση:

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΗΠ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΗΠ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟ ΝΗΠ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΕΡΕΥΝΑΣ-ΔΡΑΣΗΣ «Η Δημιουργική χρήση της τεχνολογίας στα Μαθηματικά μέσω της αυτενέργειας των παιδιών.» Συντονίστρια: Στέλια Δημητρίου-Μιχαηλίδου

Διαβάστε περισσότερα

Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό πλαίσιο των ομάδων σχεδιασμού ανάπτυξης

Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό πλαίσιο των ομάδων σχεδιασμού ανάπτυξης ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ Αξιοποίηση Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Περιεχομένου για τη Διδασκαλία Γνωστικών Αντικειμένων Κέρκυρα, 18.06.15 Εμπλουτισμός σχολικών εγχειριδίων με μαθησιακά αντικείμενα: το μεθοδολογικό

Διαβάστε περισσότερα

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη

Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο. Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Διήμερο εκπαιδευτικού επιμόρφωση Μέθοδος project στο νηπιαγωγείο Έλενα Τζιαμπάζη Νίκη Χ γαβριήλ-σιέκκερη Δομή επιμόρφωσης 1 η Μέρα Γνωριμία ομάδας Παρουσίαση θεωρητικού υποβάθρου Προσομοίωση : α) Επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

GEOGEBRA και Γεωμετρία, Μέτρηση και Αριθμοί. Ανδρέας Σάββα Σύμβουλος Πληροφορικής ΤΠΕ, Δημοτικής Εκπαίδευσης

GEOGEBRA και Γεωμετρία, Μέτρηση και Αριθμοί. Ανδρέας Σάββα Σύμβουλος Πληροφορικής ΤΠΕ, Δημοτικής Εκπαίδευσης GEOGEBRA και Γεωμετρία, Μέτρηση και Αριθμοί Ανδρέας Σάββα Σύμβουλος Πληροφορικής ΤΠΕ, Δημοτικής Εκπαίδευσης Ενημερωτική Συνάντηση Ομάδων Εργασίας Ν.Α.Π. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Λευκωσία, 8 Μαΐου 2012 Ιδιότητες

Διαβάστε περισσότερα

5.34 Αξιοποίηση κοινοτήτων μάθησης στο πλαίσιο προγράμματος προπτυχιακής εκπαίδευσης εν δυνάμει εκπαιδευτικών

5.34 Αξιοποίηση κοινοτήτων μάθησης στο πλαίσιο προγράμματος προπτυχιακής εκπαίδευσης εν δυνάμει εκπαιδευτικών 5.34 Αξιοποίηση κοινοτήτων μάθησης στο πλαίσιο προγράμματος προπτυχιακής εκπαίδευσης εν δυνάμει εκπαιδευτικών συντελεστές Σπυρίδων Δουκάκης sdoukakis@rhodes.aegean.gr ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Αιγαίου Μαρία Μοσκοφόγλου-

Διαβάστε περισσότερα

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση

Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Ενότητα 5: Χρήστος Παρθένης Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας ΣΧΕΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΠΟΛΥΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: Το παράδειγμα του Προγράμματος «Εκπαίδευση των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο

Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Διδακτική των Φυσικών Επιστημών Ενότητα 2: Βασικό Εννοιολογικό Πλαίσιο Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας Αντικείμενο και Αναγκαιότητα Μετασχηματισμός της φυσικοεπιστημονικής γνώσης στη σχολική της εκδοχή.

Διαβάστε περισσότερα

Cabri II Plus. Λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας

Cabri II Plus. Λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας Cabri II Plus Λογισμικό δυναμικής γεωμετρίας Cabri II Plus Ο Jean-Marie LABORDE ξεκίνησε το 1985 το πρόγραμμα με σκοπό να διευκολύνει τη διδασκαλία και την εκμάθηση της Γεωμετρίας Ο σχεδιασμός και η κατασκευή

Διαβάστε περισσότερα

Αναγκαιότητα - Χρησιμότητα

Αναγκαιότητα - Χρησιμότητα Διδακτικά Σενάρια Σενάρια Ως διδακτικό σενάριο θεωρείται η περιγραφή μιας διδασκαλίας- παρέμβασης με εστιασμένο γνωστικό αντικείμενο, συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους, διδακτικές αρχές και πρακτικές.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ MATHDebate - Η Φωνή των Φοιτητών - Ψάχνοντας την Αριστεία στην Εκπαίδευση Μαθηματικών μέσω της Αύξησης των Κινήτρων για Μάθηση (project 2016-2018) mathdebate.eu Σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο

Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ. Μάθημα 1 ο Παιδαγωγικές εφαρμογές Η/Υ Μάθημα 1 ο 14/3/2011 Περίγραμμα και περιεχόμενο του μαθήματος Μάθηση με την αξιοποίηση του Η/Υ ή τις ΤΠΕ Θεωρίες μάθησης Εφαρμογή των θεωριών μάθησης στον σχεδιασμό εκπαιδευτικών

Διαβάστε περισσότερα

Το σενάριο προτείνεται να διεξαχθεί με τη χρήση του Cabri Geometry II.

Το σενάριο προτείνεται να διεξαχθεί με τη χρήση του Cabri Geometry II. 9.2.3 Σενάριο 6. Συμμεταβολές στο ισοσκελές τρίγωνο Γνωστική περιοχή: Γεωμετρία Β Λυκείου. Συμμεταβολή μεγεθών. Εμβαδόν ισοσκελούς τριγώνου. Σύστημα συντεταγμένων. Γραφική παράσταση συνάρτησης. Μέγιστη

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Δρ Κωνσταντίνα Κηροποιού Σχολική Σύμβουλος Φιλολόγων Καβάλας ΟΜΑΔΟΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ Ομαδοσυνεργατική μάθηση. Γιατί; Στη σύγχρονη εποχή, κοινωνικοί παράγοντες, όπως

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά Ε. Κολέζα Α. Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας µαθηµατικής ενότητας: Βήµατα για τη συγγραφή του σχεδίου Β. Θεωρητικό υπόβαθρο της διδακτικής πρότασης

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

«Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή»

«Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή» Ψηφιακό σχολείο: Το γνωστικό πεδίο των Μαθηματικών «Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή» ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΟΥ Πληροφορικός ΠΕ19 (1 ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ Η/Υ ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΣΙΑΣΙΑΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Τα διδακτικά σενάρια

Τα διδακτικά σενάρια 2.2.4.1 Τα διδακτικά σενάρια Το ζήτηµα της διδακτικής αξιοποίησης του λογισµικού αποτελεί σηµείο προβληµατισµού ερευνητών και εκπαιδευτικών που ασχολούνται µε την ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

Συνεργασία & συνεργατική διδασκαλία

Συνεργασία & συνεργατική διδασκαλία Συνεργασία & συνεργατική διδασκαλία Σοφία Ευφραιμίδου Τμήμα Ένταξης 7o Δ.Σ. Σταυρούπολης Σεβαστή Κεσαπίδου Α Δημοτικού Αναθεώρηση του ρόλου του/της εκπαιδευτικού του Τ.Ε. στη Γενική Εκπαίδευση 1 Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ενότητα: Το Παραπρόγραμμα ή κρυφό Αναλυτικό Πρόγραμμα Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος. Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία

1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος. Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία 1. Τίτλος: Οι κρυµµένοι τριγωνοµετρικοί αριθµοί Συγγραφέας Βλάστος Αιµίλιος Γνωστική περιοχή των µαθηµατικών: Τριγωνοµετρία Θέµα- Σκεπτικό της δραστηριότητας. Η ιδέα πάνω στην οποία έχει στηριχτεί ο σχεδιασµός

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Το εργαστήρι για εκπαιδευτικούς σχολικών μονάδων των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κιλκίς προσφέρει μεθοδολογικά εργαλεία και στρατηγικές ενίσχυσης των

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης

Μαθηματικά Γ Δημοτικού. Πέτρος Κλιάπης Μαθηματικά Γ Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση ΌΧΙ απομνημόνευση Αξιοποίηση της προϋπάρχουσας

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα σχεδίασης και παρατήρησης (για εστίαση σε συγκεκριµένες πτυχές των αλλαγών στο σχήµα).

Ερωτήµατα σχεδίασης και παρατήρησης (για εστίαση σε συγκεκριµένες πτυχές των αλλαγών στο σχήµα). τάξης είναι ένα από τα στοιχεία που το καθιστούν σηµαντικό. Ο εκπαιδευτικός πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη του αυτές τις παραµέτρους και να προσαρµόσει το σενάριο ανάλογα. Ιδιαίτερα όταν εφαρµόσει το σενάριο

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση ανά πρόταση του κειμένου που πιθανόν αφορά κάποια χαρακτηριστικά της δομής (ένα ή ομοειδή χαρακτηριστικά ανά πρόταση)

Ανάλυση ανά πρόταση του κειμένου που πιθανόν αφορά κάποια χαρακτηριστικά της δομής (ένα ή ομοειδή χαρακτηριστικά ανά πρόταση) Ανάλυση ανά πρόταση του κειμένου που πιθανόν αφορά κάποια χαρακτηριστικά της δομής (ένα ή ομοειδή χαρακτηριστικά ανά πρόταση) (1): Η διαδικασία ς και κατάρτισης (Ε&Κ) αντιμετωπίζεται εντός του πλαισίου

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθήστε τη ΕΗ. Ένα µικρό νησί απέχει 4 χιλιόµετρα από την ακτή και πρόκειται να συνδεθεί µε τον υποσταθµό της ΕΗ που βλέπετε στην παρακάτω εικόνα.

Βοηθήστε τη ΕΗ. Ένα µικρό νησί απέχει 4 χιλιόµετρα από την ακτή και πρόκειται να συνδεθεί µε τον υποσταθµό της ΕΗ που βλέπετε στην παρακάτω εικόνα. Γιώργος Μαντζώλας ΠΕ03 Βοηθήστε τη ΕΗ Η προβληµατική της Εκπαιδευτικής ραστηριότητας Η επίλυση προβλήµατος δεν είναι η άµεση απόκριση σε ένα ερέθισµα, αλλά ένας πολύπλοκος µηχανισµός στον οποίο εµπλέκονται

Διαβάστε περισσότερα

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση

Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Πρόγραμμα Eξ Aποστάσεως Eκπαίδευσης (E learning) Eκπαίδευση Εκπαιδευτών Ενηλίκων & Δία Βίου Μάθηση Οδηγός Σπουδών Το πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης ( e-learning ) του Πανεπιστημίου Πειραιά του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ:

Περιγραφή ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: Περιγραφή Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία αποτελεί τη διδακτική έκφραση της προβληματικής του σύγχρονου σχολείου, το οποίο επιδιώκει να αναπτύξει τον ολοκληρωμένο και αυτόνομο δημοκρατικό πολίτη, που θα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης; ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.

Διαβάστε περισσότερα

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Π. Καριώτογλου. Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΙΣ ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ: ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ STED Π. Καριώτογλου Παιδαγωγική Σχολή, Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Η παρουσίαση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη. Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων

Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη. Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων Εκπαίδευση και ΤΠΕ: από την ιδέα στην πράξη Δρ. Ι. Καραβασίλης Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων Κέρκυρα 2014 Εξέλιξη των ΤΠΕ Η ραγδαία εξέλιξη των ΤΠΕ που χαρακτηρίζει την εποχή μας καθώς

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙ.ΜΕ.Π.Α. Β ΦΑΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙ.ΜΕ.Π.Α. Β ΦΑΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΦΛΩΡΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙ.ΜΕ.Π.Α. Β ΦΑΣΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ: 13/1/2009 ΣΧΟΛΕΙΟ: 2ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu Τι έχουμε μάθει για την προώθηση της Δημιουργικότητας μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες και τα Μαθηματικά στην Ελληνική Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία; Ευρήματα για την εκπαίδευση στην Ελλάδα από το

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Μαίρη Κουτσελίνη Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Πανεπιστήμιο Κύπρου

Μαίρη Κουτσελίνη Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Πανεπιστήμιο Κύπρου Μαίρη Κουτσελίνη Τμήμα Επιστημών της Αγωγής Πανεπιστήμιο Κύπρου 1 1. Η αναγκαιότητα για Έρευνα Δράσης και οι επιστημολογικές της καταβολές 2. Οι στόχοι, η μεθοδολογία και τα χαρακτηριστικά της Έρευνας

Διαβάστε περισσότερα

Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού στο σχολείο: η περίπτωση των ΝΑΠ

Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού στο σχολείο: η περίπτωση των ΝΑΠ Συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού στο σχολείο: η περίπτωση των ΝΑΠ Δρ Αθ. Μιχαηλίδου Ευριπίδου Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Συνέδριο Διευθυντών Δημοτικής Εκπαίδευσης 15 Μαΐου 2012 ΔΟΜΗ

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές

Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Φοιτητής: Σκαρπέντζος Γεώργιος Καθηγήτρια: Κολέζα Ευγενία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βασικές θεωρίες σχεδιασμού της διδασκαλίας Δραστηριότητες και κατανόηση εννοιών

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Ε Δημοτικού

Μαθηματικά Ε Δημοτικού Μαθηματικά Ε Δημοτικού Πέτρος Κλιάπης 2014 Πέτρος Κλιάπης 12η Περιφέρεια Θεσσαλονίκης Το σύγχρονο μαθησιακό περιβάλλον των Μαθηματικών Ενεργή συμμετοχή των παιδιών Μάθηση μέσα από δραστηριότητες Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Καθηγητής Τ. Α. Μικρόπουλος

Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο. Καθηγητής Τ. Α. Μικρόπουλος Ο υπολογιστής ως γνωστικό εργαλείο Καθηγητής Τ. Α. Μικρόπουλος Τεχνολογίες Πληροφορίας & Επικοινωνιών ΟιΤΠΕχαρακτηρίζουνόλαταμέσαπουείναιφορείς άυλων μηνυμάτων (χαρακτήρες, εικόνες, ήχοι). Η αξιοποίησή

Διαβάστε περισσότερα

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού

Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Θέµατα αξιολόγησης εκπαιδευτικού λογισµικού Όνοµα: Τάσος Αναστάσιος Επώνυµο: Μικρόπουλος Τίτλος: Αναπληρωτής Καθηγητής, Εργαστήριο Εφαρµογών Εικονικής Πραγµατικότητας στην Εκπαίδευση, Πανεπιστήµιο Ιωαννίνων

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: Ιστορίες δωματίων Βαθμίδα: 2 Τάξη: Ε Διάρκεια: 6 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας Οι μαθητές και οι μαθήτριες μέσα από διάφορες δραστηριότητες που αφορούν στο δωμάτιό τους

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΦΩΝΗΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ (µικρές τάξεις ηµοτικού) Σχεδιασµός σεναρίου µε θέµα «Ο καιρός» µε τη χρήση λογισµικών γενικής χρήσης, οπτικοποίησης, διαδικτύου και λογισµικών εννοιολογικής χαρτογράφησης. ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Επικοινωνία, Μάθηση και Προσεγγίσεις Αποτελεσματικής Διδασκαλίας Λευκωσία 26 Φεβρουαρίου 2014

Επικοινωνία, Μάθηση και Προσεγγίσεις Αποτελεσματικής Διδασκαλίας Λευκωσία 26 Φεβρουαρίου 2014 ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Επικοινωνία, Μάθηση και Προσεγγίσεις Αποτελεσματικής Διδασκαλίας Λευκωσία 26 Φεβρουαρίου 2014 1 Συνάντηση με εκπαιδευτικούς εσπερινών Γυμνασίων - Λυκείων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Στο πλαίσιο του μαθήματος «Σχολική Πρακτική Ι» οι φοιτητές/φοιτήτριες σε ομάδες των δύο ή τριών ατόμων πρόκειται να επισκεφτούν σε πέντε (5) διαφορετικές ημέρες μία

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών

Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών 1ο Κεφάλαιο Μοντέλα Εκπαίδευσης με σκοπό τη Διδασκαλία με χρήση Ψηφιακών Τεχνολογιών Τις τελευταίες δεκαετίες, οι επιστημονικές ενώσεις, οι συνδικαλιστικοί φορείς και εκπαιδευτικοί της πράξης μέσω συνεδρίων

Διαβάστε περισσότερα

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017

Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Τρίτη 24 και Τετάρτη 25 Οκτωβρίου 2017 Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και διδακτικές πρακτικές - η σχέση τους με τις θεωρίες μάθησης Παρατηρώντας τη μαθησιακή διαδικασία Τι είδους δραστηριότητες παρατηρήσατε

Διαβάστε περισσότερα

Η υποστήριξη της επαγγελματικής μάθησης στη σχολική μονάδα: Ο ρόλος του ηγέτη

Η υποστήριξη της επαγγελματικής μάθησης στη σχολική μονάδα: Ο ρόλος του ηγέτη Η υποστήριξη της επαγγελματικής μάθησης στη σχολική μονάδα: Ο ρόλος του ηγέτη Δρ Αθηνά Μιχαηλίδου Ευριπίδου Διευθύντρια Παιδαγωγικού Ινστιτούτου 4 Ιουνίου, 2016 Περιεχόμενο παρουσίασης Α. Πραγματικότητες

Διαβάστε περισσότερα

Τροχιές μάθησης. learning trajectories. Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών. επ. Κωνσταντίνος Π.

Τροχιές μάθησης. learning trajectories. Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών. επ. Κωνσταντίνος Π. Παιδαγωγικό Τµήµα Νηπιαγωγών Τροχιές μάθησης learning trajectories Διδάσκων: Κωνσταντίνος Π. Χρήστου επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου τι είναι η τροχιά μάθησης Η μάθηση των μαθηματικών ακολουθεί μία τροχιά

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics»

Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics» Σενάριο µαθήµατος µε τίτλο: «Μελέτη του 2 ου νόµου του Newton στο περιβάλλον του Interactive Physics» ΣΧΟΛΕΙΟ Π.Π.Λ.Π.Π. ΤΑΞΗ: Α ΜΑΘΗΜΑ: Β Νόµος του Νεύτωνα ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Σφαέλος Ιωάννης Συνοπτική Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα