ΓΝΩΡΙΖΩ ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΔΙΕΚΔΙΚΩ

Transcript

1 ΓΝΩΡΙΖΩ ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΔΙΕΚΔΙΚΩ Ι ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ «ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗΣ» ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014 "Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ" Η διατήρηση της μνήμης της κατεχόμενης γης μας, αποτελεί χρέος και προϋπόθεση για την επιτυχία του αγώνα μας για επιστροφή και απελευθέρωση της Κύπρου. Έτσι, μέσα από την εργασία αυτή επιχειρούμε μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν της πατρίδας μας ώστε να γνωρίσουμε με το δικό μας τρόπο τα κατεχόμενά μας μέρη. Πονούμε όταν μαθαίνουμε για την τραγωδία της Κύπρου, την προσφυγιά, τους σκοτωμένους, τους αγνοούμενους και τους εγκλωβισμένους μας, τις λεηλασίες, τις καταστροφές των εκκλησιών, των μοναστηριών και των αρχαιολογικών μας χώρων. Μέσα από την εργασία αυτή θα προσπαθήσουμε να αντλήσουμε γνώσεις και πληροφορίες ώστε να γνωρίσουμε με το δικό μας τρόπο την ιστορία και παράδοση των κατεχόμενων εδαφών της πατρίδας μας. Οι μαθητές και οι μαθήτριες του Ε 3 «Για μια ακόμη χρονιά ένα μεγάλο τμήμα της πατρίδας μας στενάζει κάτω από την μπότα του κατακτητή. Το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς διανύουμε 40 χρόνια κατοχής της γης μας, ατσαλώνει την αποφασιστικότητα και την πίστη μας για απελευθέρωση και ε- πανένωση της πατρίδας μας». Καρτερούμεν Καρτερούμεν μέραν νύχταν να φυσήσει ένας αέρας στουν τον τόπο πον καμένος τζι' εν θωρεί ποτέ δροσιάν Για να φέξει καρτερούμεν το φως τζιήνης της μέρας πο'ν να φέρει στον καθ' έναν τζιαι δροσιάν τζαι ποσπασιάν Στίχοι: Δημήτρης Λιπέρτης Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης

2 Οι εργασίες μας: Γνωρίζω - Δεν ξεχνώ - Διεκδικώ (εισαγωγή) Οι εργασίες μας... (παρουσίαση εργασιών με τα ονόματα των δημιουργών τους) Άντρη Παφίτη (Πρόσφυγας από την Αμμόχωστο). (Έλλη Παφίτη) Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα - Λαϊκή Παράδοση. (Λουκάς Παπαγεωργίου, Χαράλαμπος Χαραλάμπους - Έλλη Παφίτη) Το κάστρο του Βουφαβέντο - Αβαείο του Πέλλα Πάις... (Ηλέκτρα Κόκου - Μαρία Κωνσταντή) Το κάστρο της Καντάρας - Λαϊκή Παράδοση.. (Χρήστος Κόκου) Κεφαλόβρυσο της Κυθρέας... (Δέσποινα Ανδρέου, Ανδρέας Χαλκίδης) Ιερά Μονή Αποστόλου Ανδρέα - Λαϊκή Παράδοση... (Φοίβος Εθελοντής) Ιερά Μονή Αποστόλου Βαρνάβα - Προνόμια της εκκλησίας.. (Μαρία Παπαριστοδήμου) Καθεδρικός Ναός Αγίου Νικολάου... (Φίλιππος Γιαπάνης) Εκκλησία Αγίου Μάμα - Λαϊκή Παράδοση... (Μάρθα Παπαμιλτιάδου) Ο Διγενής - Λαϊκη Παράδοση. (Νικόλας Κλάδης) Η Αμμόχωστος. (Έλλη Παφίτη) Πραστιό Αμμοχώστου - Γιαλούσα Αμμοχώστου. (Δέσποινα Ανδρέου - Φίλιππος Γιαπάνης) Η Κερύνεια (Δημήτρης Χατζηδημητριάδης) Λάπηθος Κερύνειας - Καραβάς Κερύνειας. (Φίλιππος Γιαπάνης - Έλλη Τσιακκούρη, Νικολέτα Τσιακκούρη) Η Κωμόπολη της Μόρφου. (Μάρθα Παπαμιλτιάδου) Νέο Λιβάδι Μόρφου - Μάσσαρι Μόρφου. (Μαρία Κωνσταντή - Χριστόδουλος Μακρής) Αργάκι Μόρφου - Περιστερωνάρι Μόρφου.. (Αβραάμ Κοντός - Μαρία Παπαριστοδήμου) Οι Αρχαίοι Χύτροι - Κυθρέα... (Δημήτρης Χατζηδημητριάδης) Η αρχαία Σαλαμίνα.. (Αβραάμ Κοντός - Χριστόδουλος Μακρής) Οι αρχαίοι Σόλοι - Σόλοι ή Αιπεία;. (Έλλη Τσιακκούρη - Νικολέτα Τσιακκούρη) Ποιήματα - Τσιαττίσματα. (Αβράαμ Κοντός, Έλλη Τσιακκούρη, Νικολέτα Τσιακκούρη) Η Ρήγαινα. (Νικόλας Κλάδης) σελίδα:

3 Άντρη Παφίτη - Αντικατοχικές εκδηλώσεις και πορείες Άντρη Παφίτη (Πρόσφυγας από την Αμμόχωστο) Βιογραφικό σημείωμα μέσα από τα μάτια της Άντρης Παφίτη για τα χρόνια πριν, κατά και μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή του : Υπέροχα χρόνια. Η ανάπτυξη είναι στα ύψη σε όλους τους τομείς, τρεις οι βασικοί άξονες της οικονομίας: ο τουρισμός, το λιμάνι και η οικοδομή. Η Άντρη Παφίτη κατοικούσε με την οικογένεια της στην οδό Ιπποκράτους 34, δίπλα στη θάλασσα με την χρυσή αμμουδιά. Από το Αχταίο μέχρι το Αλάσιο δεκαόροφες πολυκατοικίες και ξενοδοχεία πλαισιώνουν την παραλία της Αμμοχώστου. Ο σύζυγός της είχε εργοστάσιο κατασκευής αλουμινίων και η ίδια διατηρούσε κομμωτήριο και ινστιτούτο αισθητικής. Ζούσε σε μια Αμμόχωστο με γυμνάσιο θηλέων και αρρένων, γιορτή ανθεστηρίων, γιορτή πορτοκαλιού, γιορτή κατακλυσμού Η ζωή κυλούσε όμορφα και οι σχέσεις ντόπιων, ξένων και τουρκοκυπρίων ήταν πολύ καλές. 15/06/1974: Πραξικόπημα. Η αναστάτωση, ο φόβος και η αγωνία, διακατέχει τους πάντες. 20/06/1974: Εισβολή. Οι πρώτοι πρόσφυγες από Κερύνεια, οικογένειες ολόκληρες, φτάνουν στην Αμμόχωστο αναζητώντας ελπίδα και στήριξη για να μπορέσουν να ζήσουν. Πρόσφυγες, άγνωστη λέξη, άγνωστο συναίσθημα, τα πάντα επισκιάστηκαν από τον φόβο του τι θα επακολουθήσει. Για την Άντρη πικρό το ποτήρι με όλους τους άντρες της οικογένειας στο στρατό: ο σύζυγος, ο πατέρας, τα τέσσερα αδέρφια της. Η αγωνία για τη ζωή τους, την οδηγούσε πρωί και βράδυ στις λίστες του νοσοκομείου για τραυματίες ή νεκρούς. Ο πόνος όλων δυσβάστακτος. Στο σπίτι της έμεναν η μητέρα της, η γιαγιά της και τα δύο της παιδιά, η Χριστιάνα 16 μηνών και ο Δώρος μόλις τεσσάρων μηνών, αβάπτιστος. ( ) (συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα)

4 Άντρη Παφίτη Λίγους μήνες μετά την εισβολή Τούρκοι στρατιώτες παραβιάζουν το σπίτι της Άντρη Παφίτη (Πρόσφυγας από την Αμμόχωστο) Σήμερα: Άνοιγμα οδοφραγμάτων. Η Άντρη δεν πήγε ποτέ στα κατεχόμενα. Αυτό που ήθελε, θέλει και επιδιώκει εν όσο ζει είναι η Ελευθερία της Κύπρου, μια πατρίδα για τα παιδιά της και τα εγγόνια τους. Μεγάλωσε τα παιδιά της με τον πόθο της ελευθερίας και αυτό προσπαθεί να μεταδώσει και στα εγγόνια της. (συνέχεια από την προηγούμενη σελίδα) 14/08/1974: Δεύτερη εισβολή. Οι Τούρκοι φτάνουν έξω από την Αμμόχωστο. Έπρεπε να φύγει, έφυγαν σχεδόν όλοι. Τρέχει και βαπτίζει τον γιο της στις τρεις η ώρα και στις πέντε κλείδωσε το σπίτι της, πιστεύοντας ότι θα ξαναγυρίσει πίσω. Πέρασαν 40 χρόνια και ακόμα κρατάει το κλειδί και καρτερεί. Η πορεία της την παίρνει στη Λεμεσό, έπειτα στην Κυπερούντα και στο τέλος στην Πάφο. Όλα αυτά τα χρόνια ένας αγώνας επιβίωσης, δουλειά, ελπίδα και πίστη στο Θεό. Όμως η Άντρη ποτέ δεν ξέχασε ότι έπρεπε να παλεύει ακούραστα για την ελευθερία της πατρίδας της. 1975: Αντικατοχικές πορείες. Με την Μελίνα Μερκούρη και άλλες προσωπικότητες, συμμετέχει στην πορεία προς την Αμμόχωστο και από τότε δίνει το παρόν της σε κάθε πορεία και εκδήλωση διαμαρτυρίας, Βρυξέλες στο κοινοβούλιο, Αθήνα όταν πήγε ο Μπους, Λονδίνο έξω από Τουρκική Πρεσβεία και τόσες άλλες αντικατοχικές εκδηλώσεις στην Κύπρο. Το 1989 στον Άγιο Κασιανό συνελήφθηκαν 108 γυναίκες και 10 άνδρες μεταξύ αυτών ήταν και η Άντρη Παφίτη. Αντικατοχικές διαμαρτυρίες

5 Λαϊκή παράδοση Σύμφωνα με μια παράδοση τα κάστρα έχτισε μία όμορφη κυρία, η Ρήγαινα, η οποία όμως είχε κακή καρδιά και βασάνιζε τους εργάτες. Όταν τέλειωσε η κατασκευή διέταξε τους στρατιώτης της να πετάξουν στον γκρεμό τους εργάτες για να μην αποκαλύψουν τα μυστικά των κάστρων. Μία άλλη παράδοση λέει ότι οι εχθροί κατάφεραν να καταλάβουν το κάστρο μέσα από δόλο μιας και ήταν απόρθητο. Έντυσαν ένα στρατιώτη γυναίκα και έκανε την έγκυο που φώναζε από τους πόνους της γέννας. Τότε η Ρήγαινα την λυπήθηκε και άνοιξε την πύλη για να περάσει μέσα. Σαν άνοιξε η πύλη όμως, ο εχθρικός στρατός μπήκε μέσα και η Ρήγαινα για να μην πιαστεί αιχμάλωτη πήδηξε στον γκρεμό. Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα - Οροσειρά Πενταδάχτυλου Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα ή του Αή Λαρκού βρίσκεται στην Κύπρο στην κατεχόμενη επαρχία Κερύνειας. Κατασκευάστηκε από τους Βυζαντινούς τον 11ον αιώνα μ.χ. στην ομώνυμη κορυφή του Πενταδακτύλου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 725 μέτρα και ονομάστηκε έτσι επειδή στο σημείο αυτό είχε ασκητέψει ο Άγιος Ιλαρίωνας ο νέος. Είναι προσβάσιμο μόνο από την Νότια πλευρά του στις υπόλοιπες περιβάλλεται από απρόσιτους γκρεμούς. Μέσα στο κάστρο υπάρχει ναός από την εποχή της κατασκευής του 11ος αιώνας. Στην διάρκεια της Φραγκοκρατίας α- ποτέλεσε παραθεριστική κατοικία των Φράγκων Ηγεμόνων της Κύπρου. Το κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα όπως και τα άλλα δύο κάστρα του Πενταδακτύλου το κάστρο του Βουφαβέντο και το κάστρο της Καντάρας συνδέεται με τη λαϊκή παράδοση της Ρήγαινας.

6 Το κάστρο του Βουφαβέντο - Οροσειρά Πενταδάχτυλου Το κάστρο του Βουφαβέντο Το κάστρο αυτό βρίσκεται στην Βόρεια Πλευρά του όρους Πενταδάκτυλος, 954 μέτρα ψηλότερα της κατεχόμενης πόλης της Κερύνειας. Η θέα από το κάστρο είναι επιβλητική. Μπορεί κανείς να αγναντέψει όλη την Κύπρο Βορείως του Πενταδακτύλου, καθώς και μεγάλο τμήμα Νοτίως. Η βραχώδης ράχη του βουνού και η δυσκολία προσέγγισής του, έκαναν το κάστρο αυτό απόρθητο. Αποκαλείται και «Σπίτι της Ρήγαινας» ή «Κουτσοβέντης». Κτίστηκε τον 11ο αιώνα από τους Βυζαντινούς και ισχυροποιήθηκε από τους Φράγκους το οποίο το χρησιμοποιούσαν ως φυλακή. Το όνομα «Βουφαβέντο» είναι ιταλική λέξη που σημαίνει μέρος ανεμοδαρμένο. Το κάστρο είναι χτισμένο σε δύο ζώνες. Η μία ζώνη περιλαμβάνει το τείχος και τους πύργους. Στην άλλη ζώνη που είναι πολύ ψηλότερα βρίσκονται οι χώροι αναμονής. Το κάστρο καταστράφηκε από τους Ενετούς τον 16 ο αιώνα, οι οποίοι προσπαθούσαν να προστατέψουν την Λευκωσία από τους Τούρκους και δεν ήθελαν να χρησιμοποιηθεί το φρούριο ως εχθρικό οχυρό. Από το 1974 το κάστρο του Βουφαβέντο είναι κατεχόμενο από τους Τούρκους. Αβαείο του Πέλλα Πάις Το Αβαείο Πελλα Πάις είναι γοτθικό μοναστήρι στη κατεχόμενη Κερύνεια. Το όνομα του προέρχεται από το Γαλλικό "Abbaye de la paix", που σημαίνει: «Το Ειρηνικό Μοναστήρι». Χτίστηκε ανάμεσα 1198 και του 1205 από τους ιππότες του τάγματος του Αυγουστίνου που ήρθαν από τη Ιερουσαλήμ μετά την πτώση της στους Άραβες και επεκτάθηκε αποκτώντας την σημερινή του μορφή στα 1267 με Το μοναστήρι ήταν αφιερωμένο στον Άγιο Αυγουστίνο. Σταδιακά γύρω από το μοναστήρι χτίστηκε χωριό που ονομάζεται σήμερα Πέλλα Πάις. Η μονή σήμερα είναι στο μεγαλύτερο μέρος της κατεστραμμένη. Πέλλα Πάις - Κερύνεια

7 Λαϊκή παράδοση Σύμφωνα με την παράδοση δίπλα από αυτό το κάστρο υ- πάρχει ένας βράχος που ονομαζόταν Θρονί όπου καθόταν η Ρήγαινα και απολάμβανε την θέα όλης της Καρπασίας. Μια μέρα καθώς καθόταν εκεί είδε εχθρικά καράβια που έρχονταν προς την Αμμόχωστο. Χωρίς να ξέρει τι να κάνει φώναξε σε όλους τους δούλους και τις δούλες τις να φυλάξουν το θησαυρό κάπου. Τότε εκείνοι σκέφτηκαν να τον κρύψουν στο κάστρο που ήταν δίπλα, το κάστρο της Καντάρας. Το κάστρο της Καντάρας Το κάστρο της Καντάρας βρίσκεται στον Πενταδάχτυλο της Κύπρου. Χτίστηκε από τους Βυζαντινούς και καταστράφηκε από τους Βενετσιάνους. Το όνομα του κάστρου Καντάρα προέρχεται από το Αραβικό «Καντάρα» που σημαίνει χαράδρα. Το κάστρο είναι χτισμένο σε 620 μέτρα ύψος στην κορυφή μιας βραχώδη περιοχής. Το 1230 μ.χ. ο αντιβασιλιάς Ιωάννης πολιόρκησε και πήρε το κάστρο από μια φιλογερμανική ομάδα που κατέφυγε εκεί. Το κάστρο αυτό χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο τον καιρό που οι Γενουάτες κρατούσαν την Αμμόχωστο, από τους Φράγκους βασιλιάδες. Το κάστρο της Καντάρας αποτελείται από τρία τμήματα. Το μικρό προπύργιο που προστατεύει την κύρια είσοδο, το ισχυρό τείχος με την κύρια είσοδο του κάστρου και το ψηλότερο τμήμα του κάστρου με δωμάτια διαμονής και στέρνες. Το φρούριο της Καντάρας σε υψόμετρο 620 μέτρων, είναι το ακραίο φρούριο της οροσειράς του Πενταδάχτυλου και ελέγχει την είσοδο στη Χερσόνησο της Καρπασίας. Το γειτονικό μοναστήρι της Παναγίας Καντάρας συνδέεται με το μαρτύριο των δεκατριών μοναχών στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Το κάστρο της Καντάρας - Οροσειρά Πενταδάχτυλου

8 Κεφαλόβρυσο της Κυθρέας Κεφαλόβρυσο - Κυθρέα Κεφαλόβρυσο της Κυθρέας Το κεφαλόβρυσο της Κυθρέας παρείχε νερό για ύδρευση και άρδευση όλης της περιοχής. Τα παλιά χρόνια το κεφαλόβρυσο παρείχε ενέργεια για 33 νερόμυλους. Ένα έγκλημα που έγινε στην Κύπρο ως αποτέλεσμα της Τουρκικής Εισβολής του 1974 είναι το ξέραμα του Κεφαλόβρυσου της Κυθρέας. Η μεταφορά του νερού που έτρεχε α- σταμάτητα εδώ και χιλιάδες χρόνια διακόπηκε χαραμίζοντας έτσι το μοναδικό θείο δώρο που αναζωογονούσε την πεδιάδα της Μεσαορίας. Ιστορικά αναφέρεται ότι, μέρος του νερού του Κεφαλόβρυσου, μεταφερόταν στην αρχαία Σαλαμίνα, τον καιρό που βασίλευε ο ξακουστός βασιλιάς Ευαγόρας. Σαν απόδειξη της μεταφοράς αυτής σώζονται σε διάφορα μέρη, ανατολικά της Κυθρέας, ερείπια του υδραγωγείου που καταστράφηκε κατά τη διάρκεια των Αραβικών επιδρομών στην Κύπρο. Για το κεφαλόβρυσο της Κυθρέας αναφέρουν ότι στην τοποθεσία Σελλάς ακόμη και σήμερα βρίσκονται υπολείμματα των χτισμάτων και μεγάλων εκείνων πετραύλακων που μαρτυρούν τη μεταφορά του νερού στην μακρινή και όμορφη Αμμόχωστο για την ύδρευση της πόλης. Πριν την τουρκική εισβολή, του 1974, ο ποταμός της Κυθρέας και το Κεφαλόβρυσό της παρείχε νερό για ύδρευση και άρδευση όλης της περιοχής που κάλυπτε επτά ενορίες: τη Χρυσίδα, τον Άγιο Ανδρόνικο, την Αγία Μαρίνα, τη Χαρδκιώτισσα, τον Άγιο Γεώργιο και τη Συρκανιά. Τα παλιά χρόνια έδινε επίσης ενέργεια για 33 νερόμυλους. Κεφαλόβρυσο - Κυθρέα

9 Λαϊκή παράδοση Η παράδοση λέει ότι η μονή ιδρύθηκε από τον ίδιο τον Απόστολο Ανδρέα όταν τον πρώτο αιώνα μ.χ., περνούσε με καράβι από το Ακρωτήρι της Καρπασίας. Για τρεις μέρες ο καιρός δεν τους άφηνε να προχωρήσουν και ο Απόστολος Ανδρέας έκανε δύο θαύματα με αποτέλεσμα ο καπετάνιος του πλοίου να κτίσει αργότερα το μοναστήρι προς τιμή του Αγίου. Το ακρωτήρι στο οποίο είναι κτισμένο το μοναστήρι αναφέρεται σε παλιά βιβλία και χάρτες από τα αρχαία χρόνια ως το ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα. Ιερά Μονή Αποστόλου Ανδρέα - Ριζοκάρπασο Καρπασία Ιερά Μονή Αποστόλου Ανδρέα Το Μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα βρίσκεται στο Ακρωτήρι της Καρπασίας. Από το 1974 το κρατούν οι Τούρκοι και οι Χριστιανοί Ελληνοκύπριοι μπορούν να το επισκεφθούν περνώντας από τα οδοφράγματα. Η κατάστασή του σήμερα είναι πολύ άσχημη αφού οι Τούρκοι δεν έκαναν καμία συντήρηση σε αυτό από το Μόλις πριν λίγες μέρες οι Τούρκοι συμφώνησαν να γίνουν έργα για τη διάσωση του μοναστηριού. Το μοναστήρι κάθε χρόνο προσελκύει πολλές χιλιάδες προσκυνητές, ιδιαίτερα στις 15 Αυγούστου και 30 Νοεμβρίου που γιορτάζει η μονή. Ο Απόστολος Ανδρέας ήταν πάντα το πιο φημισμένο μοναστήρι της Κύπρου και πριν την Τουρκική εισβολή άνθρωποι από κάθε μέρος της Κύπρου πήγαιναν για να προσκυνήσουν και για να δουν το περίφημο πανηγύρι του.

10 Ιερά Μονή Αποστόλου Βαρνάβα Κοντά στην αρχαία πόλη της Σαλαμίνας, αργότερα Κωνσταντία και σήμερα Αμμόχωστο, βρίσκεται το μοναστήρι του Αποστόλου Βαρνάβα. Εκεί βρίσκεται και ο τάφος του Αγίου, όπου βρέθηκε και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο στήθος του, κατόπιν οράματος του Αρχιεπισκόπου Κύπρου Ανθέμιου το 477 μχ, οπότε και η Εκκλησία της Κύπρου επιβεβαιώθηκε ως Αυτοκέφαλη. Η μνήμη του αγίου εορτάζεται στις 11 Ιουνίου. Το μοναστήρι αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα της Κύπρου, αλλά εδώ και 40 χρόνια βρίσκεται υπό την τουρκική κατοχή και τώρα λειτουργεί ως μουσείο εικόνων. Το μοναστήρι αυτό διατηρείται σε αρκετά καλή κατάσταση. Ο Απόστολος Βαρνάβας γεννήθηκε στην Κύπρο τον 1ο αιώνα. Αρχικά ονομαζόταν Ιωσής, όμως οι Απόστολοι τον ονόμασαν Βαρνάβα, που σημαίνει «Υιός παρηγοριάς» όταν έγινε ένας από τους μαθητές του Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου θεωρεί τον Βαρνάβα ιδρυτή και προστάτη της. Ο Απόστολος Βαρνάβας θεωρείται ο πρώτος επίσκοπος Σαλαμίνος ο οποίος ακολούθως είχε μαρτυρικό τέλος αφού πέθανε δια λιθοβολισμού στη Σαλαμίνα. Προνόμια της Εκκλησίας Ο Ανθέμιος αφού παρέλαβε το Ιερό Ευαγγέλιο σαν τεκμήριο, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και παρουσιάστηκε στον Αυτοκράτορα Ζήνωνα, που μόλις είδε το ιερό κειμήλιο χάρηκε πολύ. Τότε ο Ανθέμιος πρόσφερε σαν δώρο το Ιερό Ευαγγέλιο στον Ζήνωνα. Ο Αυτοκράτορας Ζήνωνας έκανε κι αυτός με τη σειρά του μια ευγενική και γενναιόδωρη χειρονομία και παρεχώρησε στον κατά καιρούς Αρχιεπίσκοπο Κύπρου 4 βασιλικά προνόμια: 1) Να υπογράφει με κόκκινο μελάνι. 2) Να φορεί ερυθρό μανδύα, όπως οι αυτοκράτορες. 3) Να κρατεί σκήπτρο βασιλικό, αντί ποιμαντορική ράβδο. 4) Να κάθεται σε Οικουμενικές Συνόδους στην 5η θέση ύστερα απ' τους 4 Πατριάρχες. Ιερά Μονή Αποστόλου Βαρνάβα - Αμμόχωστος

11 Καθεδρικός ναός Αγίου Νικολάου Ο επιβλητικός καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στην εντός των τειχών πόλη της Αμμοχώστου και είναι κτίσμα του 14ου αι. Αρχιτεκτονικά μιμείται τον καθεδρικό ναό της γαλλικής πόλης Reims. Στο ναό αυτό στέφονταν οι Φράγκοι βασιλείς της Κύπρου και Ιερουσαλήμ. Καθεδρικός ναός του Αγίου Νικολάου - Αμμόχωστος Καθεδρικός ναός Αγίου Νικολάου Η εκκλησία χωρίζεται σε τρία κλίτη με δύο σειρές από έξι κυλινδρικούς κίονες. Τα κλίτη καταλήγουν σε πολυγωνικές αψίδες και δύο τετράγωνοι πύργοι υψώνονται στις δύο γωνίες της πρόσοψης. Στην πρόσοψη επίσης υπάρχουν τρεις πύλες με βαθμιδωτά περίθυρα. Στο κεντρικό τμήμα της πρόσοψης υπάρχει μεγάλο παράθυρο με οξυκόρυφο τόξο που κοσμείται με ανάγλυφο φυτικό διάκοσμο. Στο νότιο και το βόρειο τοίχο τα παράθυρα έχουν πιο απλή μορφή. Ο ναός αρχικά ήταν κοσμημένος με τοιχογραφίες που όμως καταστράφηκαν όταν οι Οθωμανοί μετέτρεψαν την εκκλησία σε τζαμί το 1571 (τέμενος Λάλα Μουσταφά πασά). Τότε είναι που καταστράφηκαν και τα αγάλματα που κοσμούσαν το ναό. Ίχνη τοιχογραφιών σώζονται στο βόρειο τοίχο (έφιππος Άγιος Γεώργιος) και στην αψίδα (Σταύρωση). Επίσης, στο νότιο κλίτος διατηρούνται ακόμα τμήματα χρωματιστού γυαλιού (βιτρώ).

12 Εκκλησία Αγίου Μάμα Ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στη Παφλαγονία της Μικράς Ασίας το 260 μ.χ.. Οι γονείς του ήταν Χριστιανοί και γι αυτό φυλακίστηκαν και ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στην φυλακή. Κατά την εφηβική του ηλικία συνελήφθηκε από ειδωλολάτρες που του έκαναν βασανιστήρια. Τελικά τον κρέμασαν από τον λαιμό σε ένα σιδερένιο ραβδί και τον έριξαν στο νερό για να πνιγεί. Ο Άγιος με θαύμα σώθηκε αλλά οι βασανιστές τον ξανάπιασαν και τον έριξαν σε αναμμένη φωτιά. Και αυτή τη φορά σώθηκε αλλά έριξαν πάνω του άγρια ζώα, αλλά αυτά ούτε που τον πείραξαν. Σύμφωνα με την παράδοση, ένα λιοντάρι τον μετέφερε πάνω στην ράχη του μακριά από τα άλλα ζώα. Γι αυτό και στην εικόνα του φαίνεται καθισμένος πάνω σε ένα λιοντάρι. Οι εχθροί του αφού δεν κατάφεραν να τον σκοτώσουν με ένα από τους παραπάνω τρόπους αποφάσισαν να τον εκτελέσουν με τρίαινα. Σήμερα πολλοί ναοί στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι αφιερωμένοι στον Άγιο Μάμα. Στην Χαλκιδική ένα από τα χωριά έχει το όνομά του. Στην κατεχόμενη κωμόπολη της Μόρφου βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Μάμα. Λαϊκή παράδοση Στην κατεχόμενη κωμόπολη της Μόρφου βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Μάμα. Σύμφωνα με την παράδοση η οστεοθήκη με τα λείψανα του Αγίου ρίχτηκαν από τη θάλασσα της Μικράς Ασίας και έφτασαν στις ακτές της Κύπρου. Την ο- στεοθήκη την βρήκαν κάποιοι άνθρωποι και προσπάθησαν να την μεταφέρουν στο χωριό τους. Όταν έφτασαν στο σημείο που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι στη Μόρφου, η οστεοθήκη βάρυνε και δεν μπορούσαν να τη μετακινήσουν. Τότε κατάλαβαν ότι εκεί έπρεπε να χτίσουν την εκκλησία προς τιμή του Αγίου. Εκκλησία Αγίου Μάμα - Μόρφου

13 Ο Διγενής (Λαϊκή παράδοση) Ο Διγενής Ακρίτας επειδή ήταν ο πιο αντρειωμένος από όλους τους Ακρίτες οι οποίοι φύλαγαν τα σύνορα του Βυζαντίου, ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Σαρακηνών στα βουνά της Μ. Ασίας. Μια μέρα καταδίωκε εκεί ένα Σαρακηνό που ήταν γνωστός για την παλικαριά του και ο Διγενής τον είχε νικήσει σε πολλές μονομαχίες. Αυτός αποφάσισε να φύγει από τα μέρη εκείνα, γιατί κατάλαβε πως δεν μπορούσε να γλιτώσει από τα χέρια του. Μπαίνει λοιπόν σε ένα καΐκι και φεύγει για την Κύπρο. Ο Διγενής τον είδε μεσοπέλαγα. Ο Σαρακηνός αποβιβάστηκε στ α- κρογιάλια της Κερύνειας και προχώρησε κατά την Κυθρέα με σκοπό να περάσει τον κάμπο της Μεσαορίας και να φτάσει στην Αμμόχωστο για να μπει σε άλλο πλοίο να πάει στη Συρία. Με τον τρόπο αυτό θα έχανε τα ίχνη του ο Διγενής. Τότε ο Διγενής μπήκε αμέσως σε ένα καΐκι και έφτασε στ ακρογιάλια της Κερύνειας. Μόλις έφτασε στην ακρογιαλιά, βλέπει μπροστά του το βουνό του Πενταδάκτυλου να κρύβει το Σαρακηνό και τα ίχνη του. Δοκιμάζει να προχωρήσει μα το βουνό είναι μαλακό σαν ζυμάρι και δεν μπορεί να το περάσει περπατητός. Ακουμπά τότε το δεξί του χέρι στο πελώριο κοντάρι του, φουχτώνει με το αριστερό την κορφή του βουνού και σαν πουλί πετά πάνω από το βουνό. Μ ένα πήδημα βρέθηκε πάνω από την Κυθρέα. Τα πέντε δάκτυλα του χεριού του αποτυπώθηκαν στη μαλακή κορφή του βουνού κι έμειναν από τότε τα σημάδια τους εκεί, για να δώσουν στο βουνό το όνομα Πενταδάκτυλος. Πενταδάχτυλος Λαϊκή παράδοση Μια φορά ο Διγενής Α- κρίτας σαν πέρασε από τη Χλώρακα είδε τη Ρήγαινα και την αγάπησε κεραυνοβόλα. Της έκανε πρόταση γάμου αλλά εκείνη δεν ήθελε να τον παντρευτεί και γι αυτό, για να τον απαλλαγεί εντολή από τον πατέρα της ότι αυτός που θα γινόταν βασιλικός σύζυγος, θα έπρεπε πρώτα να κάνει ένα θέλημα της βασίλισσας. Του ζήτησε λοιπόν να κτίσει ένα μακρύ αυλάκι για να έρχεται το νερό από τα λουτρά του Άδωνη της Τάλας στο παλάτι της και ο Διγενής δέχτηκε. Το έκτισε αλλά η Ρήγαινα τον γέλασε και δεν τον παντρεύτηκε. Ο Διγενής νευρίασε πάρα πολύ. Η Ρήγαινα φοβήθηκε το θυμό του και γι αυτό μπήκε σε ένα πλοίο να φύγει να γλυτώσει. Μέτα, ο Διγενής έριξε μια πέτρα που έπεσε λίγο πιο έξω από τη θάλασσα. Έτσι λένε ότι δημιουργήθηκε η Πέτρα του Ρωμιού.

14 Αμμόχωστος - Παραλία Η Αμμόχωστος Η Αμμόχωστος είναι πόλη στην Κύπρο και βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του νησιού, στον κόλπο που φέρει και το όνομά της. Η αρχαία Αμμόχωστος έφερε το όνομα Σαλαμίνα. Αργότερα μετονομάστηκε σε Αρσινόη και Κωνστάντια. Οι Ελληνοκύπριοι κάτοικοι της εκδιώχθηκαν το 1974 από τον τουρκικό στρατό. Αναφέρεται με το όνομα αυτό, που σημαίνει κυριολεκτικά την πόλη τη χωμένη στην άμμο, από τον 4ο μ.χ. αιώνα. Και πράγματι, η Αμμόχωστος υπήρξε παγκόσμια γνωστό τουριστικό θέρετρο, μεταξύ του 1960 και 1974, λόγω της αμμώδους παραλίας της. Η Αμμόχωστος (Φαμαγκούστα η φράγκικη ονομασία της) είναι και η πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας της Κύπρου με περίπου κατοίκους. Η Αμμόχωστος βρίσκεται σε μια περιοχή πεδινή και εύφορη, με αρκετά αξιόλογη γεωργική παραγωγή. Από τα πιο βασικά προϊόντα της περιοχής είναι το σιτάρι, τα αμπέλια, τα εσπεριδοειδή, οι ελιές, ενώ παράγεται και μικρή ποσότητα από βαμβάκι. Το λιμάνι της πόλης είναι από τα καλύτερα φυσικά λιμάνια που διαθέτει η Κύπρος και το μοναδικό που είναι κλειστό. Έως το 1974 αποτελούσε το βασικό λιμάνι εξαγωγής γεωργικών προϊόντων. Η Αμμόχωστος είναι μια από τις πιο παλιές πόλεις της Κύπρου. Η πόλη πρωτοχτίστηκε κατά τον 3ο π.χ. αιώνα από τους Πτολεμαίους, και είχε ονομαστεί Αρσινόη, προς τιμή της βασίλισσας Αρσινόης Β' Φιλαδέλφου, της διάσημης αυτής Ελληνίδας βασίλισσας της Αιγύπτου των Ελληνιστικών χρόνων. Στην ουσία όμως, η Αμμόχωστος υπήρξε η διάδοχος της πιο φημισμένης και πιο σημαντικής αρχαίας πόλης της Κύπρου, της Σαλαμίνας. Κατά την ελληνική μυθολογία, η Σαλαμίνα είχε ιδρυθεί μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου από τον Τεύκρο, το γιο του Τελαμώνα και αδελφό του Αίαντα, από το ελληνικό νησί της Σαλαμίνας.

15 Πραστιό Αμμοχώστου - Εκκλησία Αγίου Γεωργίου Πραστιό Αμμοχώστου Το Πραστιό Αμμοχώστου βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Το Πραστιό είναι αμιγώς ελληνική κοινότητα του κατεχόμενου τμήματος της Επαρχίας Αμμοχώστου, που βρίσκεται 19 χλμ δυτικά της πόλης της Αμμοχώστου. Ο πληθυσμός της κοινότητας αυτής το 1960 ανερχόταν σε 976 κατοίκους, όλοι Έλληνες. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκεται η εκκλησία Αγίου Γεωργίου καθώς και τα εξωκλήσια Αγίου Γεωργίου και Αγίου Ανδρονίκου. Στο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους. Γιαλούσα Αμμοχώστου - Εκκλησία Αρχαγγέλου Μιχαήλ Γιαλούσα Αμμοχώστου Η Αιγιαλούσα (Γιαλούσα) βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Η Γιαλούσα είναι μια μεγάλη κοινότητα της κατεχόμενης Καρπασίας, που βρίσκεται 51 χλμ βορειοανατολικά της πόλης της Αμμοχώστου, σε υψόμετρο 120 μέτρων. Το 1960 κατοικούσαν στην κοινότητα αυτή 2537 Έλληνες. Ο ελληνικός πληθυσμός της το 1973 υπολογιζόταν σε 2460 κατοίκους. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκονται οι εκκλησίες Αγίας Μαρίνας και Αρχαγγέλου. Στα 2 ελληνικά Δημοτικά Σχολεία που λειτουργούσαν εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές. Το 1979 εξακολουθούσαν να κατοικούν στην κοινότητα αυτή 2 Έλληνες κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες. Έκτοτε και αυτοί οι τελευταίοι Έλληνες κάτοικοι της κοινότητας υποχρεώθηκαν να την εγκαταλείψουν και οι τουρκικές κατοχικές δυνάμεις και η παράνομη κατοχική διοίκηση απαγορεύουν την επιστροφή όσο αυτών όσο και των υπολοίπων Ελλήνων κατοίκων της.

16 Κερύνεια - Λιμάνι Η Κερύνεια H Κερύνεια, η μικρότερη σε έκταση και πληθυσμό από τις έξι πόλεις της Κύπρου και πρωτεύουσα της ομώνυμης επαρχίας, ήταν σημαντικό τουριστικό κέντρο τόσο για Κύπριους όσο και για ξένους επισκέπτες. Κτισμένη στη βόρεια ακτή της Κύπρου και έχοντας πίσω της την εντυπωσιακή οροσειρά του Πενταδακτύλου, περιτριγυρίζεται από ένα εξαίρετο φυσικό περιβάλλον που συνδυάζει τη θάλασσα με το βουνό. Η γεωγραφική της, όμως, θέση κοντά και απέναντι α- πό τις μικρασιατικές ακτές στάθηκε μοιραία το Στην επαρχία της Κερύνειας ήταν που διενεργήθηκε η απόβαση των τουρκικών δυνάμεων εισβολής τον Iούλη του 1974 κι εκεί δημιούργησαν το αρχικό τους προγεφύρωμα, καταλαμβάνοντας και την πόλη της Κερύνειας. Kατά τη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής καταλήφθηκε από τους επιδρομείς ολόκληρη η επαρχία. Από τότε η πόλη παραμένει σκλαβωμένη στα χέρια των Τούρκων εισβολέων και κατοικείται από Τουρκοκύπριους και Τούρκους εποίκους. H Κερύνεια ήταν κατοικημένη από τα αρχαιότατα χρόνια. Κατά την εποχή του χαλκού η βόρεια ακτή της Κύπρου διαδραματίζει αρκετά σημαντικό ρόλο στην διεξαγωγή του εμπορίου τόσο με το Αιγαίο και άλλα μέρη του ελληνικού χώρου όσο και με την Ανατολή. Η Κερύνεια συνδέεται με τον αποικισμό της Κύπρου από τους Αχαιούς αφού φέρει την ονομασία της Κερύνειας, αρχαίας μικρής πόλης της Αχαΐας στην Πελοπόννησο. Oι Βυζαντινοί δημιούργησαν στρατιωτικές εγκαταστάσεις και οχυρά στις βουνοκορφές του Πενταδακτύλου όπως τα κάστρα του Αγίου Ιλαρίωνα, του Βουφαβέντο και της Kαντάρας που ενισχύθηκαν και κατέστησαν απόρθητα κατά την περίοδο της φραγκοκρατίας. Tο κάστρο της Κερύνειας, κτίστηκε αρχικά από τους Βυζαντινούς και ενισχύθηκε αργότερα από τους Λουζινιανούς και τους Bενετούς. Από τις αρχές της περιόδου της φραγκοκρατίας αναφέρεται και το λαμπρό Αβαείο του Πέλλα Πάις, που ήταν έδρα Λατίνων μοναχών. H Kερύνεια άρχισε να αναπτυσσόταν με γοργό ρυθμό κατά την περίοδο από την ανεξαρτησία της Kύπρου (1960) και μετά με κυριότερο τομέα ανάπτυξής της την τουριστική βιομηχανία.

17 Λάπηθος - Κερύνεια Λάπηθος Κερύνειας Η Λάπηθος βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Η Λάπηθος είναι μεγάλη κοινότητα της κατεχόμενης Επαρχίας Κερύνειας, που βρίσκεται 13 χλμ δυτικά της πόλης της Κερύνειας. Το 1960 κατοικούσαν στην κοινότητα αυτή 3124 Έλληνες και 370 Τούρκοι. Ο ελληνικός πληθυσμός της το 1973 υπολογιζόταν σε 3196 κατοίκους. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκονται οι εκκλησίες Αγίας Αναστασίας, Αγίου Θεοδώρου, Αποστόλου Λουκά, Αγίου Μηνά, Τιμίου Προδρόμου και Αγίας Παρασκευής καθώς και τα εξωκλήσια Α- γίας Ευδοκίας, Παναγίας Αϊρκότισσας, Παναγίας Κρηνιώτισσας, Αγίας Μαρίνας, Αγίας Βαρβάρας, Αγίας Μαρίνας, Αγίου Μάμα, Α- γίου Γεωργίου Σπηλιώτη. Στα 2 ελληνικά Δημοτικά Σχολεία που λειτουργούσαν εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές. Η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Καραβάς - Κερύνεια Καραβάς Κερύνειας Ο Καραβάς βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το 1974 και όλοι οι κάτοικοί του έχουν εκτοπισθεί. Είναι μεγάλη αμιγώς ελληνική κοινότητα της κατεχόμενης Επαρχίας Κερύνειας, που βρίσκεται 12 χλμ δυτικά της πόλης της Κερύνειας, στην παράκτια πεδιάδα της Κερύνειας, σε απόσταση δύο χλμ από τη θάλασσα, σε υψόμετρο 70 μ. Ο πληθυσμός της κοινότητας αυτής το 1960 ανερχόταν σε 2416 κατοίκους, όλοι Έλληνες. Ο πληθυσμός της το 1973 υπολογιζόταν σε 2251 κατοίκους. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκονται οι εκκλησίες Ευαγγελίστριας, Αγίας Ειρήνης, Αγίου Γεωργίου και Αχειροποιήτου (Ιερά Μονή) (Λάμπουσα) καθώς και τα εξωκλήσια Αποστόλου Παύλου, Αγίου Αντωνίου, Αγίου Παύλου, Αποστόλου Ανδρέα, Αγίου Σκουταλάρη, Αγίας Μαρίνας, Αγίου Παντελεήμονα, Βασιλική. Στα 2 ελληνικά Δημοτικά Σχολεία που λειτουργούσαν εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές.

18 Μόρφου - Ο Άγιος Μάμας Η κωμόπολη της Μόρφου Η Μόρφου είναι κωμόπολη της επαρχίας Λευκωσίας και δήμος της Κύπρου από το Βρίσκεται στα βορειοδυτικά του νησιού σε υψόμετρο 65 μέτρα και έχει έκταση 5636 εκτάρια. Το 1974 η πόλη καταλήφθηκε από τους Τούρκους και σήμερα είναι κατεχόμενη. Προσωρινή έδρα του δήμου είναι η Λευκωσία. Η πόλη ήταν γνωστή για τα εσπεριδοειδή της και κυρίως τους πορτοκαλεώνες της. Κάθε χρόνο μάλιστα γινόταν, όπως και στην Αμμόχωστο, η γιορτή πορτοκαλιού που διαρκούσε δύο εβδομάδες. Η Μόρφου ιδρύθηκε από τους Σπαρτιάτες που έφεραν και τη λατρεία της Αφροδίτης, όπως ο Αγαπήνωρ στην Πάφο. Κατά τον μεσαίωνα λόγω των αραβικών επιδρομών στην περιοχή ε- γκαταστάθηκαν ακρίτες οι οποίοι εισήγαγαν στο νησί και την λατρεία του Αγίου Μάμα, ο οποίος ήταν προστάτης τους. Στη Φραγκοκρατία αποτέλεσε φέουδο και στη Μόρφου το 1426 καταγράφηκε η πρώτη εξέγερση των Κυπρίων κατά των Φράγκων. Στην Τουρκοκρατία αποτέλεσε πρωτεύουσα κατιλικίου και ανήκε διοικητικά στην επαρχία Κερύνειας. Κατά την Αγγλοκρατία ανακηρύχθηκε ανεξάρτητος δήμος, το 1883, με δημάρχους Ελληνοκύπριους αλλά και Τουρκοκύπριους. Στις 14 Αυγούστου του 1974 κατά τον δεύτερο Αττίλα η Μόρφου καταλήφθηκε από τον Τούρκικο στρατό. Το 1852 ιδρύθηκε το πρώτο σχολείο και το 1917 νηπιαγωγείο στη Μόρφου. Το 1973 δημιουργήθηκε η Επισκοπή Μόρφου με πρώτο μητροπολίτη τον Χρύσανθο Σαρρηγιάννη. Η ετυμολογία του ονόματος Μόρφου είναι αμφιλεγόμενη. Κατά την κυρίαρχη εκδοχή, το όνομα προέρχεται από τη λέξη Μορφώ, προσωνύμιο της θεάς Αφροδίτης. Κατά τα βυζαντινά χρόνια, επεκράτησε ο τύπος Θεομόρφου. Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Φράγκους αυτοί, λόγω ιδιώματος, πρόφεραν Τεμόρφου και εξέλαβαν το τε ως το γαλλικό κτητικό μόριο ντε (de). Από αυτή την εκδοχή προέρχεται και το γεγονός ότι η Μόρφου συνήθως αναφέρεται στη γενική, π.χ. πάω στου Μόρφου.

19 Νέο Λιβάδι Μόρφου (Πραστιό) - Εκκλησία Αγίου Στυλιανού Νέο Λιβάδι Μόρφου Το Νέο Λιβάδι Μόρφου είναι οικισμός του χωριού Πραστιό στη Μόρφου, που σήμερα βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Είναι αμιγώς ελληνική κοινότητα του κατεχόμενου τμήματος της Επαρχίας Λευκωσίας και βρίσκεται 39 χλμ δυτικά της πόλης της Λευκωσίας και 6 χλμ νοτιοδυτικά της πόλης της Μόρφου. Ο πληθυσμός της κοινότητας αυτής το 1960 ανερχόταν σε 545 κατοίκους, όλοι Έλληνες. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκονται οι εκκλησίες Αγίου Γεωργίου και Αγίου Στυλιανού καθώς και το εξωκλήσι Αγίου Νικολάου. Στο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους. Μάσσαρι ή Μάσαρη - Μόρφου Μάσσαρι Μόρφου Το Μάσσαρι ή τα Μάσαρη βρίσκονται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Τα Μάσαρη είναι αμιγώς ελληνική κοινότητα του κατεχόμενου τμήματος της Επαρχίας Λευκωσίας και βρίσκεται 27 χλμ δυτικά της πόλης της Λευκωσίας και 7 χλμ ανατολικά της πόλης της Μόρφου, στην πεδιάδα της Μόρφου, σε υψόμετρο 130 μέτρων. Ο πληθυσμός της κοινότητας αυτής το 1960 ανερχόταν σε 185 κατοίκους, όλοι Έλληνες. Ο πληθυσμός της το 1973 υπολογιζόταν σε 317 κατοίκους. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκεται η εκκλησία του Αγ. Αντωνίου. Στο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους.

20 Αργάκι Μόρφου - Εκκλησία Τιμίου Προδρόμου Αργάκι Μόρφου Το χωριό Αργάκι βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Είναι κοινότητα του κατεχόμενου τμήματος της Επαρχίας Λευκωσίας και βρίσκεται 30 χλμ δυτικά της πόλης της Λευκωσίας και 4 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης της Μόρφου, στην πεδιάδα της Μόρφου, σε υψόμετρο 103 μέτρα. Ο πληθυσμός της κοινότητας το 1960 ανερχόταν σε 1219 Έλληνες και 72 Τούρκους. Στα όρια της κοινότητας αυτής βρίσκεται η εκκλησία Τιμίου Προδρόμου καθώς και τα εξωκλήσια Αγιων Ανδρονίκου και Αθανασίας και Αγίου Κοσμά (ερείπιο). Στο ελληνικό Δημοτικό Σχολείο που λειτουργούσε εδώ πριν την τουρκική εισβολή φοιτούσαν κατά το σχολικό έτος μαθητές. Περιστερωνάρι - Μόρφου Περιστερωνάρι Μόρφου Το χωριό Περιστερωνάρι Μόρφου βρίσκεται υπό παράνομη τουρκική κατοχή από το Το Περιστερωνάρι είναι κοινότητα του κατεχόμενου τμήματος της Επαρχίας Λευκωσίας, που βρίσκεται 46 χλμ δυτικά της πόλης της Λευκωσίας και 14 χλμ νοτιοδυτικά της πόλης της Μόρφου. Ο πληθυσμός της κοινότητας το 1960 ανερχόταν σε 138 Έλληνες και 61 Τούρκους. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους. Κατά τη διάρκεια της τουρκικής εισβολής, η κοινότητα καταλήφθηκε από τον τουρκικό στρατό με αποτέλεσμα να εκτοπιστούν όλοι οι Έλληνες κάτοικοι της. Έκτοτε, οι τουρκικές δυνάμεις κατοχής και η παράνομη κατοχική διοίκηση εμποδίζουν την επιστροφή τους.

21 Αρχαίοι Χύτροι Σύμφωνα με την μυθολογία, η πόλη ι- δρύθηκε από τον Χύτρο, ανιψιό του Αθηναίου Ακάμαντα, που κατά την επιστροφή του από τον Τρωικό πόλεμο βρέθηκε στην Κύπρο. Από το όνομα του Χύτρου προήλθε και σημερινή ονομασία της περιοχής Κυθρέα. Την εποχή του βασιλιά των Ασσυρίων Α- σουρμπάνιμπαλ αναφέρεται σαν ένα από τα 12 βασίλεια της Κύπρου. Έχουν βρεθεί πολλές επιγραφές στην κυπριακή διάλεκτο και μερικές στη ελληνική. Στην πόλη λατρευόταν ο Απόλλωνας, η Άρτεμις και η Αφροδίτη Παφία. Κυθρέα Οι αρχαίοι Χύτροι - Κυθρέα Οι Χύτροι ήταν αρχαία πόλη κράτος στην αρχαία Κύπρο. Βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στην πεδιάδα της Κυθρέας κοντά στη Λευκωσία. Ανασκαφές έδειξαν ότι η περιοχή κατοικείται από την προϊστορική περίοδο με πρώτους κατοίκους Θρακοφρύγες. Οι κάτοικοι των Χύτρων ασχολήθηκαν με την γεωργία, την κτηνοτροφία και την μελισσοκομία. Ιδιαίτερα η τελευταία είναι ονομαστή, αφού το μέλι των Χύτρων ήταν το καλύτερο της περιοχής. Κατά το Μεσαίωνα οι Χύτροι ήταν η πρώτη πόλη στη Κύπρο που ασπάστηκε τον χριστιανισμό και ήταν έδρα επισκόπου αλλά είναι γνωστοί μόνο 8 από αυτούς του επισκόπους σήμερα. Η πόλη καταστράφηκε το 806 μ.χ από τους Σαρακηνούς ο οποίοι και την έκαψαν. Η εγκατάλειψη της πόλης φαίνεται πως οφείλεται κυρίως: στην καταστροφή της από την Αραβική επιδρομή του 912 μ.χ., στην αλματώδη ανάπτυξη της Κυθρέας, καθώς επίσης και την λειτουργία των νερόμυλων της Κυθρέας λόγω της ύπαρξης του νερού και βέβαια των πηγών του Κεφαλόβρυσου. Άγαλμα - Σεπτίμιος Σεβήρος Σήμερα η Κυθρέα ή Κυθραία είναι κατεχόμενη κωμόπολη της Κύπρου, 13 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Λευκωσίας.

22 Θέατρο της Σαλαμίνας Το θέατρο της Σαλαμίνας: Είναι ρωμαϊκό κατάλοιπο και μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι και θεατές. Καταστράφηκε το 4ο αιώνα αλλά έχει αποκατασταθεί σε μεγάλο βαθμό. Αρχαία Σαλαμίνα - Γυμνάσιο Η αρχαία Σαλαμίνα Η Σαλαμίνα ήταν ένα από τα παλιά βασίλεια της Κύπρου. Ήταν το μεγαλύτερο βασίλειο και για κάποιο διάστημα η πρωτεύουσα της χώρας. Βρισκόταν στην ανατολική ακτή της Κύπρου, στην σημερινή κατεχόμενη Αμμόχωστο. Ο ιδρυτής της Σαλαμίνας ήταν ο Τεύκρος, αδελφός του Αίαντα, που της έδωσε το όνομα της πατρίδας του. Ο Τεύκρος γυρνώντας πίσω από τον Τρωικό πόλεμο όπου πολέμησε δεν μπορούσε να επιστρέψει στην πατρίδα του τη Σαλαμίνα επειδή δεν κατάφερε να εκδικηθεί για το θάνατο του αδελφού του Αίαντα. Έτσι έμεινε στην Κύπρο και ίδρυσε το βασίλειο της Σαλαμίνας. Από ανασκαφές που ξεκίνησαν το 1952 στη Σαλαμίνα έχουν έρθει στην επιφάνεια τα πιο κάτω αξιοθέατα: Το Θέατρο της Σαλαμίνας, το Γυμνάσιο της Σαλαμίνας και η νεκρόπολη της Σαλαμίνας. Αρχαία Σαλαμίνα - Θέατρο Γυμνάσιο της Σαλαμίνας Το Γυμνάσιο της Σαλαμίνας: Εδώ βρέθηκαν πολλά αγάλματα και τα περισσότερα δεν έχουν κεφάλι. Η νεκρόπολη της Σαλαμίνας Εκεί βρίσκεται το μουσείο που μέχρι την τουρκική εισβολή φιλοξενούσε όλα τα ευρήματα των ανασκαφών. Οι βασιλικοί τάφοι είναι οι πιο γνωστοί και σε αυτούς έχουν βρεθεί άρματα και πολλά πλούσια δώρα για προσφορά στους νεκρούς. Αρχαία Σαλαμίνα - Γυμνάσιο

23 Σόλοι ή Αιπεία; Το όνομά τους οι Σόλοι το πήραν από τη Συριακή λέξη «solo» που σημαίνει βουνό. Γιατί αρχικά, ήταν κτισμένη σε έναν λόφο που μπορούσες να βλέπεις από ψηλά όλη την περιοχή. Όταν οι Έλληνες, που πιθανώς κατάγονταν από την Αιπείαν της Πελοποννήσου, ήρθαν να ζήσουν στην περιοχή έφεραν μαζί τους τη δική τους λέξη «Αιπεία» που σημαίνει απόκρημνη. Και τότε η περιοχή πήρε το όνομα του τόπου καταγωγής τους. Έτσι για μερικές εκατονταετίες οι δυο ο- νομασίες «Σόλοι» και «Αιπεία» συνυπήρχαν. Η επίσκεψη όμως του αρχαίου Αθηναίου σοφού και νομοθέτη Σόλωνα γύρω στο 650 π.χ. έπαιξε μεγάλο ρόλο στην επικράτηση της ονομασίας Σόλοι. Αρχαίοι Σόλοι - Θέατρο Οι αρχαίοι Σόλοι Οι Σόλοι ήταν μία αρχαία ελληνική πόλη, που Βρισκόταν στην βόρεια ακτή της Κύπρου. Αναπτύχθηκε από την κλασσική περίοδο (1000 π.χ ) μέχρι και την πρωτοχριστιανική περίοδο (700 μ.χ.). Ο πρώτος οικισμός κτίστηκε από τους Ετεοκύπριους πριν το 1300π.Χ στο λόφο που δεσπόζει της περιοχής. Η περιοχή των Σόλων αποικίστηκε από τους Έλληνες γύρω στο 1200π.Χ. αμέσως μετά τον Τρωικό πόλεμο. Αρχηγοί των αποίκων ήταν ο Φάληρος και ο Ακάμας ήρωες του πολέμου αυτού. Όταν η Κύπρος αποικίστηκε από τους Έλληνες η νέα πόλη κτίστηκε πιο κάτω, στην πλαγιά του λόφου. Τότε οι κάτοικοι άρχισαν μια συνεχόμενη εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων χαλκού της περιοχής, κατασκεύασαν λιμάνι και επιδόθηκαν στο εμπόριο. Έτσι η πόλη απόκτησε πλούτο και δύναμη που την έκαναν μια από τις πιο σπουδαίες πόλεις της Κύπρου για 1700 περίπου χρόνια. ( ) (συνεχίζεται στην επόμενη σελίδα)

24 Οι αρχαίοι Σόλοι (συνέχεια από προηγούμενη σελίδα) Οι σεισμοί που έπληξαν τη δυτική Κύπρο περί το 350 μ.χ., η εξάντληση των μεταλλείων της Σκουριώτισσας και η επίχωση του λιμανιού από τον Κλάριο ποταμό οδήγησαν την πόλη σε παρακμή. Οριστικό τέλος έδωσαν οι Αραβικές επιδρομές του 7ου μ.χ. αιώνα. Η πόλη εγκαταλείφτηκε και οι κάτοικοί της ίδρυσαν νέο οικισμό οκτώ περίπου χιλιόμετρα πιο ψηλά στην κοίτη του Κλάριου την οποία ονόμασαν Σολία. Εδώ μεταφέρθηκε και η έδρα του επισκόπου όπως μαρτυρούν παλιοί συγγραφείς. Από το όνομα της πόλης αυτής ονομάστηκε αργότερα όλη η κοιλάδα Σολία (Σολιά) ή Σολέα. Ποίημα: Αν κάποια μέρα πας στη Σαλαμίνα, ίσως εκεί τον Τεύκρο συναντήσεις. Σταμάτα, μην γυρίσεις, βοήθεια να ζητήσεις τη Σαλαμίνα λεύτερη, σύντομα να γνωρίσεις. Το θέατρο των Σόλων άμα επισκεφθείς, το Σόλωνα θα θυμηθείς και για την ιστορία του τόπου σου, περήφανος θα ζεις. Τσιαττίσματα: Εεε οι αρχαιολογικοί μας τόποι εν χίλιοι τζι άλλοι τόσοι Εεε η Σαλαμίνα τζι Σολιά Καρπάσι τζιαι Βαρώσι Ρήγαινα Η Ρήγαινα είναι πρόσωπο της λαϊκής παράδοσης της Κύπρου. Το όνομα της αναφέρεται σε όλους τους θρύλους. Σχετίζεται με το Διγενή Α- κρίτα και άλλα θρυλικά πρόσωπα. Πολλά μεσαιωνικά κτήρια αποδίδονται στη Ρήγαινα: κάστρα, πύργοι, σπηλιές, εκκλησίες, ακόμα και χώρια όλης της Κύπρου. Η Ρήγαινα στους θρύλους αποδίδεται πανέμορφη κυρά με πολλά πλούτη. Άλλες φορές παρουσιάζεται ως καλή και συμπονετική και άλλες φορές κακιά. Στη Ρήγαινα αποδίδονται τα κάστρα του Πενταδάκτυλου: Άγιος Ιλαρίωνας, Καντάρας και το Βουβαφέντο. Ι ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ «ΕΥΑΓΟΡΑΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗΣ» Οι εργασίες που παρουσιάζονται πιο πάνω υλοποιήθηκαν στα πλαίσια του στόχου υπό έμφαση: «Γνωρίζω, Δεν Ξεχνώ, Διεκδικώ», κατά τη σχολική χρονιά Τμήμα: Ε 3 Υπεύθυνος δάσκαλος: Νίκος Νικολάου