ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΟ. κα Ανδρούλλα ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (Υγεία)

Transcript

1 EL ΑΚΡΟΑΣΕΙΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΟ Μέρος Β Ειδικές ερωτήσεις κα Ανδρούλλα ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (Υγεία) A1. Κατά τη γνώμη σας, ποιες θα είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις στον τομέα της πολιτικής για την υγεία και της ασφάλειας των τροφίμων κατά τα πέντε προσεχή έτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Τι θα κάνατε ως Επίτροπος για να τις αντιμετωπίσετε και να εξασφαλίσετε απτά αποτελέσματα έως τη λήξη της θητείας σας; Πώς σκοπεύετε να προχωρήσετε σε σχέση με την πρόταση για διασυνοριακή ιατρική περίθαλψη, ώστε να κωδικοποιηθούν οι αποφάσεις του Δικαστηρίου περί κινητικότητας των ασθενών ως μέρος του κοινοτικού κεκτημένου; Με την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η παρούσα Επιτροπή έχει ήδη ορίσει στόχους και πολιτικές για την περίοδο της εντολής της, προκειμένου να συμβάλει στην εξασφάλιση υψηλού επιπέδου υγείας σε όλη την Ευρώπη και να ανταποκριθεί στις ανάγκες και τους προβληματισμούς των πολιτών. Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι η αύξηση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας και αποτελεί καθήκον μας, στο πλαίσιο μιας διευρυμένης Ευρώπης, να λάβουμε μέτρα για να μειώσουμε αυτό το χάσμα. Οι ανησυχίες που εκφράζονται στον τομέα της υγείας πρέπει να αντιμετωπισθούν με δύο τρόπους: πρώτον, μέσω των προσπαθειών μας για τη μείωση των οικονομικών διαφορών μεταξύ των διαφόρων περιοχών της Ευρώπης και δεύτερον, μέσω της ανάπτυξης των ευρωπαϊκών συστημάτων υγείας για τη μείωση των ανισοτήτων και την ενίσχυση της αλληλεγγύης μεταξύ κοινωνικών ομάδων. Πρέπει επίσης να φροντίσουμε ώστε να εξασφαλισθεί η δυνατότητα μακρού και υγιούς βίου σε όλους, ανεξάρτητα από τον τόπο στον οποίο διαμένουν ή την κοινωνική ομάδα από την οποία προέρχονται. Η γήρανση του πληθυσμού από κοινού με την αύξηση των χρόνιων ασθενειών αποτελούν εξίσου μεγάλες προκλήσεις, οι οποίες θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Θα πρέπει να υποστηρίξουμε την ζωή και τη γήρανση σε καλή κατάσταση υγείας με πρωτοβουλίες προώθησης της υγείας και πρόληψης των ασθενειών καθόλη τη διάρκεια του βίου. 1

2 Έχει μεγάλη σημασία το τι πίνουν και τρώνε οι πολίτες ή το κατά πόσον καπνίζουν ή ασκούνται. Αν μας ενδιαφέρει να τους βοηθήσουμε προκειμένου να ζήσουν υγιείς για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα πρέπει να συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα του καπνίσματος, της κατάχρησης οινοπνευματωδών και της παχυσαρκίας. Οι μεταδοτικές ασθένειες αποτελούν επίσης σοβαρή απειλή, όπως για παράδειγμα ο ιός του AIDS και οι ενδεχόμενες πανδημίες για τις οποίες πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι. Επιπλέον, πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση όσον αφορά νεοεμφανιζόμενες απειλές και νόσους. Μια ιδιαίτερα σοβαρή πρόκληση είναι να εξασφαλισθεί ότι τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τα κράτη μέλη της έχουν την ικανότητα να αντιμετωπίσουν μια πανδημία ή να ανταποκριθούν σε οποιαδήποτε άλλη απειλή με αποτελεσματικό και συντονισμένο τρόπο. Η κατοχύρωση της ασφάλειας των ασθενών αποτελεί εξίσου τομέα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Η υγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση επηρεάζεται όμως εξίσου από τις παγκόσμιες εξελίξεις οι πρωτοβουλίες που αφορούν την πολιτική υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν παγκόσμιες συνέπειες και η ΕΕ καθίσταται ολοένα και πιο σημαντικός παράγοντας στη διεθνή διπλωματία στον τομέα της υγείας. Η ΕΕ πρέπει συνεπώς να έχει μεγαλύτερη επίγνωση της ευθύνης της και να ασκήσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα την αρμοδιότητα της ως παγκόσμιου παράγοντα και ρυθμιστή στον τομέα της υγείας. Εν συντομία, η ΕΕ πρέπει να λάβει υπόψη τη δυνητική συμβολή όλων των πολιτικών της στη βελτίωση της υγείας και από την πλευρά μου θα συνεργαστώ στενά με τους λοιπούς επιτρόπους για να ενσωματώσω την παράμετρο της υγείας σε ευρύ φάσμα πολιτικών. Τηρουμένης πλήρως της αρχής της επικουρικότητας, η οποία αποτελεί βαθειά πεποίθησή μου, η δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο πρέπει να επικεντρωθεί σε τομείς που μπορούν να προσφέρουν προστιθέμενη αξία, όπως η διασυνοριακή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η ΕΕ μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, προωθώντας την ανταλλαγή ορθών πρακτικών μεταξύ κρατών μελών σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος και συντελώντας στη δικτύωση της εμπειρογνωμοσύνης που διαθέτει η Ευρώπη στον τομέα της υγείας. Οι πρωτοβουλίες μας θα συμβάλουν στη δημιουργία συνεργειών και συμπράξεων μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ κυβερνήσεων και κοινωνίας των πολιτών. Υπό την ιδιότητά μου ως Επιτρόπου, θα επιδιώξω να εξασφαλίσω τη στενή συνεργασία της Επιτροπής με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τα κράτη μέλη και την κοινωνία των πολιτών, για να επικεντρώσουμε τις προσπάθειές μας σε βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζονται από τα συστήματα υγείας, έτσι ώστε να επιτευχθούν επωφελή, απτά και βιώσιμα αποτελέσματα. Στόχος μου είναι να εξασφαλίσω ότι η ΕΕ- με τις διάφορες πολιτικές της- καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Στηριζόμενη σε αυτά που έχουν ήδη επιτευχθεί από την παρούσα Επιτροπή κατά τη διάρκεια των τριάμισυ τελευταίων ετών, προτίθεμαι να προτείνω σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα της δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα όσον αφορά την ασφάλεια των ασθενών, και θα καταρτίσω επίσης οδηγία σχετικά με τη δωρεά οργάνων και τις μεταμοσχεύσεις. Κατά τους επόμενους μήνες, θα προσπαθήσω επίσης να οριστικοποιήσω την πρόταση για τη διασυνοριακή ιατρική περίθαλψη. Όσον αφορά την ασφάλεια τροφίμων, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι θα συνεχίσει να υπάρχει το ισχύον υψηλό επίπεδο ασφάλειας τροφίμων στην ΕΕ, μη αφήνοντας περιθώρια εφησυχασμού. Ο στόχος αυτός απαιτεί συνεχή προσπάθεια. Θα αντιμετωπίσουμε πολλές μεγάλες προκλήσεις κατά τα επόμενα έτη στο πλαίσιο της επιδίωξής μας να εξασφαλίσουμε 2

3 συγκεκριμένη εφαρμογή της αρχής "από το αγρόκτημα στο τραπέζι". Θα χρειασθεί να συνεχίσουμε να βελτιώνουμε το επίπεδο προστασίας της υγείας των ανθρώπων και των ζώων καθώς και του περιβάλλοντος μέσω αυστηρών απαιτήσεων. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) παραμένει θεμελιώδης. Πέραν των μέτρων για την ασφάλεια των τροφίμων, η προσοχή επικεντρώνεται τώρα στον τρόπο με τον οποίο μπορεί να διευκολυνθεί η επιλογή του καταναλωτή, ιδίως σε σχέση με την ικανότητα των πολιτών να ακολουθούν υγιέστερους τρόπους ζωής και να επιλέγουν βιώσιμες μορφές κατανάλωσης. Ελπίζω ότι μέσω της κοινής εργασίας μας για την πρόταση αναθεώρησης των κανόνων σήμανσης των τροφίμων, θα επιτρέψουμε στους καταναλωτές να κάνουν τις αγορές τους όντας πλήρως ενημερωμένοι σχετικά με τα τρόφιμα που αγοράζουν και καταναλώνουν. A2. Ποιές θα είναι οι κυριότερες επιπτώσεις της Συνθήκης της Λισαβόνας στην πολιτική για την υγεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Νομίζετε ότι θα υπάρξουν συνέπειες στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων; Καταρχάς, η προσθήκη του όρου "ευημερία" των λαών στους γενικούς στόχους της Ένωσης είναι θεμελιώδους σημασίας ενισχύει τη σημασία της πολιτικής υγείας, η οποία συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στην ευημερία των Ευρωπαίων. Ο νομικά δεσμευτικός χαρακτήρας του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, ο οποίος περιλαμβάνει το δικαίωμα στην ιατρική περίθαλψη, αποτελεί επίσης μια άκρως σημαντική αλλαγή. Επιπλέον, η συνθήκη της Λισαβόνας θα επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις επεκτείνοντας σημαντικά την τρέχουσα διαδικασία συναπόφασης και ενισχύοντας κατ' αυτόν τον τρόπο τον δημοκρατικό έλεγχο και τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Βάσει αυτής, οι περισσότερες νομοθετικές πράξεις που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων, την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων και την υγεία των φυτών θα θεσπίζονται σύμφωνα με την συνήθη νομοθετική διαδικασία. Όσον αφορά τη δημόσια υγεία, κύριο μέλημα της νέας Συνθήκης παραμένει η υποστήριξη της δράσης των κρατών μελών μέσω της ενισχυμένης συνεργασίας, του συντονισμού και της δημιουργίας κινήτρων. Συγχρόνως όμως παραχωρεί στην Ένωση συντρέχουσα αρμοδιότητα με τα κράτη μέλη σε τομείς της δημόσιας υγείας που καθορίζονται με σαφήνεια στη Συνθήκη και αφορούν κοινά συμφέροντα ασφάλειας. Έχω την πεποίθηση ότι, με την υποστήριξη του Κοινοβουλίου, η Συνθήκη θα μου δώσει τη δυνατότητα να αναπτύξω περαιτέρω τον τομέα της δημόσιας υγείας, όπως συνέβη με τις επιτυχείς πρωτοβουλίες που αναλήφθηκαν σε σχέση με τις κατευθυντήριες γραμμές για τη διάγνωση του καρκίνου. Η Συνθήκη της Λισαβόνας επιβεβαιώνει τη σταθερή αύξηση του ενδιαφέροντος για τα θέματα υγείας σε κοινοτικό επίπεδο, τονίζει την πολιτική σημασία της υγείας και ενισχύει το πεδίο των δράσεων που υποστηρίζουν τη δημόσια υγεία σε κοινοτικό επίπεδο. Ενθαρρύνεται η συνεργασία μεταξύ κρατών μελών, ιδιαίτερα όσον αφορά τις διασυνοριακές περιοχές ή την αντιμετώπιση παγκόσμιων απειλών. Ο συντονισμός μεταξύ κρατών μελών για θέματα υγείας ενισχύεται, γεγονός που συμπεριλαμβάνει τη δυνατότητα θέσπισης κατευθυντηρίων γραμμών και δεικτών, την οργάνωση της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και μηχανισμούς τακτικής παρακολούθησης 3

4 και αξιολόγησης. Ενισχύεται επίσης η βάση δημιουργίας κινήτρων, με ρητή αναφορά στην επαγρύπνηση, στην κήρυξη συναγερμού σε περίπτωση σοβαρών διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας, στο κάπνισμα, και στην κατάχρηση οινοπνευματωδών. Αυτές οι τροποποιήσεις αντικατοπτρίζουν το δημόσιο ενδιαφέρον για θέματα υγείας όπως οι διασυνοριακές απειλές, οι πανδημίες, η βιοχημική τρομοκρατία και οι συνέπειες των κλιματικών αλλαγών στην υγεία. Η νέα στρατηγική υγείας της Επιτροπής για την περίοδο προσδιορίζει τους τομείς στους οποίους η δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορεί να επιφέρει οφέλη για την υγεία. A3. Σύμφωνα με τη Συνθήκη, «κατά τον καθορισμό και την εφαρμογή όλων των πολιτικών και δράσεων της Κοινότητας, εξασφαλίζεται υψηλού επιπέδου προστασία της υγείας του ανθρώπου». Πώς θα εξασφαλίζατε την ενδεικνυόμενη πρακτική εφαρμογή της αρχής αυτής, ιδίως σε σχέση με τη νομοθεσία περί εσωτερικής αγοράς; Πώς θα βελτιώνατε τον συντονισμό στο εσωτερικό της Επιτροπής ώστε να λαμβάνονται περισσότερο υπόψη οι πτυχές υγείας κατά την κατάστρωση των κοινοτικών πολιτικών; Η δημόσια υγεία επηρεάζεται από μεγάλο αριθμό οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Μια αποτελεσματική πολιτική υγείας πρέπει να υποστηρίζεται από περισσότερους τομείς δράσης. Η βελτίωση της δημόσιας υγείας επιβάλλει το συνδυασμό μεγάλου φάσματος πολιτικών. Για να εξασφαλισθεί ότι η υγεία λαμβάνεται δεόντως υπόψη από άλλες πολιτικές, πρέπει να υπάρχει καλή κατανόηση των επιπτώσεων των διαφόρων πολιτικών στην υγεία και αξιόπιστοι μηχανισμοί που να επιτρέπουν την ανάληψη δράσης σε διάφορους τομείς. Κατά τα τελευταία έτη έχει σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος προς την κατεύθυνση της ενσωμάτωσης ζητημάτων υγείας σε άλλες πολιτικές. Τα υγιή έτη ζωής αποτελούν βασικό δείκτη της στρατηγικής της Λισαβόνας και η υγεία αποτελεί σημαντική πτυχή της περιφερειακής ανάπτυξης. Η νέα στρατηγική υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εγκρίθηκε πέρυσι, προσφέρει ένα γενικό πλαίσιο για ανάληψη δράσης σε πλειάδα τομέων πολιτικής που έχουν επιπτώσεις στην υγεία. Αυτό όμως αποτελεί απλά την κορυφή του παγόβουνου. Αυτό που χρειαζόμαστε τώρα είναι να κάνουμε ένα ακόμα βήμα και να μετατρέψουμε τις καλές προθέσεις σε πραγματικότητα. Επιτρέψτε μου να σας δώσω ένα συγκεκριμένο παράδειγμα. To θέμα της παχυσαρκίας είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θα έχουμε μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα αν το συνδέσουμε, για παράδειγμα, με την πολιτική του τομέα των μεταφορών και παροτρύνουμε τους πολίτες να προτιμούν το περπάτημα και την ποδηλασία αντί της οδήγησης, ή με την πολιτική του ραδιοτηλεοπτικού τομέα και εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο προωθούνται στην αγορά ανθυγιεινά είδη διατροφής. Στόχος μου κατά συνέπεια είναι να συνεργαστώ στενά με τους άλλους Επιτρόπους, καθώς και με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για να ενσωματώσω την παράμετρο της υγείας σε ευρύ φάσμα πολιτικών. Η εσωτερική αγορά έχει δημιουργήσει νέες ανάγκες: η ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και η ελευθερία εγκατάστασης, για παράδειγμα, οδήγησε σε μια κατάσταση στην οποία οι πολίτες, ασκώντας το δικαίωμά τους στην ελεύθερη κυκλοφορία, μετακινούνται μεταφέροντας μαζί τους και τις ανάγκες τους στον τομέα της υγείας. Το γεγονός αυτό από 4

5 την πλευρά του δημιούργησε νέες πραγματικότητες, όπως είναι η κινητικότητα των ασθενών και η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων στον τομέα της υγείας, χωρίς αναγκαστικά το φαινόμενο αυτό να συνδυάζεται με το αντίστοιχο νομικό πλαίσιο. Πέραν της κινητικότητας των ασθενών και των επαγγελματιών του τομέα της υγείας, τα ζητήματα της υγείας συνδέονται εξίσου στενά με τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς σε σχέση μεταξύ άλλων με τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα ιατρικά βοηθήματα. Ελπίζω ότι, μέχρι το τέλος του έτους, θα δημοσιεύσουμε πράσινη βίβλο, η οποία θα σημάνει την έναρξη δημόσιας διαβούλευσης σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το σχεδιασμό των ανθρωπίνων πόρων στον τομέα της υγείας και τις επιπτώσεις της κινητικότητας των εργαζομένων του τομέα της υγείας. Είναι σαφές ότι προσβλέπω στη συμμετοχή του Κοινοβουλίου στη συγκεκριμένη διαβούλευση. Η περιφερειακή πολιτική διαδραματίζει εξίσου ρόλο, δεδομένου ότι τα διαρθρωτικά ταμεία χρησιμοποιούνται ολοένα και περισσότερο για τα ζητήματα υγείας και η τάση αυτή αναμένεται να συνεχισθεί. Η περιβαλλοντική πολιτική είναι επίσης σημαντική. Σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα υπάρχει ένα πρόγραμμα δράσης για την υγεία και το περιβάλλον. Η σχέση συστημάτων υγείας και κοινωνικής προστασίας είναι σημαντική στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής. Στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, θα πρέπει να κάνουμε ακόμα καλύτερη χρήση του προγράμματος-πλαισίου έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα επιδιώξω να εξασφαλίσω ότι θα τονισθεί η συμβολή της υγείας του πληθυσμού στην ανταγωνιστικότητα της ΕΕ κατά τον επόμενο κύκλο της στρατηγικής της Λισαβόνας ( ), για παράδειγμα στο πλαίσιο της δράσης παρακολούθησης όσον αφορά τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες στον τομέα της υγείας (e-health), τομέας ο οποίος έχει χαρακτηρισθεί από την Επιτροπή ως ένας από τους πλέον υποσχόμενους μελλοντικά τομείς της ΕΕ από την άποψη της καινοτομίας και της δυνατότητας ανάπτυξης. Το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για το περιβάλλον και την υγεία αποτελεί ένα ακόμα καλό παράδειγμα της ισχυρής υποστήριξης της οποίας τυγχάνει η έννοια της "συμπερίληψης της παραμέτρου της υγείας σε όλες τις πολιτικές". Οι προβληματισμοί που αφορούν τη δημόσια υγεία θα αποτελέσουν θεμελιώδες ζήτημα για την ανανέωση της κοινωνικής ατζέντας της Επιτροπής. Ενσωματώνονται συστηματικά στους τομείς πολιτικής που αφορούν το περιβάλλον, την έρευνα, τις επιχειρήσεις και σε πολλούς άλλους τομείς πολιτικής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η συγκεκριμένη ενσωμάτωση είναι ουσιαστικής σημασίας για την κατοχύρωση της προστασίας της υγείας σε όλα τα επίπεδα και σε όλους τους τομείς. A4. Πιστεύετε ότι έχουν επαρκή χρηματοδότηση και στελέχωση οι δραστηριότητες της ΕΕ στον τομέα της δημόσιας υγείας και της ασφάλειας των τροφίμων; Πώς θα εξασφαλίζατε επαρκή χρηματοδότηση τόσο για τους ειδικευμένους οργανισμούς (Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων-ECDC, Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων-EFSA) όσο και για την ανάπτυξη πολιτικής εκ μέρους της Επιτροπής; Οι διαθέσιμοι πόροι δεν είναι ποτέ επαρκείς για όλα όσα θέλουμε να κάνουμε, πράγμα που ισχύει και για τον συγκεκριμένο τομέα πολιτικής. Επομένως, πολλά απομένουν να γίνουν ακόμη! 5

6 Όπως γνωρίζετε, η πολυετής πρόβλεψη χρηματοδότησης για τη γραμμή του προϋπολογισμού που καλύπτει τόσο τη δημόσια υγεία όσο και την ασφάλεια των τροφίμων καθορίστηκε στη διοργανική συμφωνία της 17 ης Μαΐου 2006, και το Κοινοβούλιο έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την εξασφάλιση του επιπέδου χρηματοδότησης που συμφωνήθηκε με το Συμβούλιο το Με βάση το τρέχον χρηματοδοτικό πλαίσιο, το «Πρόγραμμα για τη δημόσια υγεία» (PHP), η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) χρηματοδοτούνται στο σύνολό τους από τον «Τομέα 3β Ιθαγένεια». Από κοινού, αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο περίπου των συνολικών κονδυλίων του τομέα 3β. Λόγω του περιορισμένου ύψους της διαθέσιμης χρηματοδότησης που αναλογεί στον τομέα 3β (600 εκατ. ετησίως σε σταθερές τιμές ή 0,5% της συνολικής διαθέσιμης χρηματοδότησης βάσει των δημοσιονομικών προοπτικών), ήταν αναγκαίο να επιτευχθεί μια λεπτή ισορροπία μεταξύ δύο αναγκών: Αφενός, της ανάγκης να παρασχεθούν πόροι για τους προαναφερθέντες δύο νεοσύστατους οργανισμούς κατά τα έτη ωρίμανσής τους (η EFSA συνεστήθη το 2002, το δε ECDC μόλις το 2004), ούτως ώστε να προσεγγίσουν γρήγορα έναν κανονικό ρυθμό λειτουργίας. Αφετέρου, της εξίσου σημαντικής ανάγκης να διασφαλισθεί η απαραίτητη κρίσιμη μάζα για τη χρηματοδότηση σχεδίων υψηλής ποιοτικής στάθμης στον τομέα της δημόσιας υγείας. Ο τρέχων συνολικός προϋπολογισμός του PHP ανέρχεται σε σχεδόν 300 εκατ. σε σταθερές τιμές για την επταετία , ενώ το ποσό για τη χρηματοδότηση των δύο οργανισμών είναι της τάξεως των 750 εκατ. (444 εκατ. για την EFSA και 306 εκατ. για το ECDC, κυρίως για την κάλυψη αναγκών στελέχωσης). Πιστεύω ότι, αν ληφθούν υπόψη οι τρέχοντες δημοσιονομικοί περιορισμοί, μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με τα κονδύλια που εξασφαλίστηκαν. Παρόλα αυτά, οι Ευρωπαίοι πολίτες προβληματίζονται ιδιαίτερα για τα θέματα υγείας και ασφάλειας της διατροφικής αλυσίδας, επειδή τα θέματα αυτά έχουν άμεσες και τεράστιες συνέπειες για την καθημερινή τους ζωή. Κατά την άποψή μου, επομένως, η δημόσια υγεία και η ασφάλεια των τροφίμων είναι πολιτικές με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης στο μέλλον, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησής τους, και ασφαλώς υπολογίζω σε σας, ως ένα σκέλος της αρμόδιας για τον προϋπολογισμό αρχής, για το ότι θα λάβετε το στοιχείο αυτό υπόψη. Η κατάσταση που ισχύει για την ασφάλεια των τροφίμων είναι διαφορετική, δεδομένου ότι η σχετική χρηματοδότηση παρέχεται από τον «Τομέα 2 Διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων». Ο τρέχων συνολικός προϋπολογισμός για την ασφάλεια των τροφίμων, την υγεία των ζώων, την καλή μεταχείριση των ζώων και την υγεία των φυτών ανέρχεται σε 300 εκατ. περίπου ετησίως, ποσό μικρότερο από το 1% του συνολικού ετήσιου ανώτατου ορίου που ισχύει για τον Τομέα 2. Θεωρώ ότι το ποσό που έχει αποφασισθεί να διατεθεί για δραστηριότητες στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων επαρκεί για τη χρηματοδότηση του τρέχοντος φιλόδοξου προγράμματος. Παρά το χαμηλό ποσοστό χρηματοδότησης για την ασφάλεια των τροφίμων στο πλαίσιο του Τομέα 2, έχω τη βεβαιότητα ότι, όπως έχει ήδη συμβεί στο παρελθόν, θα είναι δυνατό να υπάρξει γρήγορη και σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης εφόσον παραστεί ανάγκη, ιδίως για την αντιμετώπιση καταστάσεων εκτάκτου ανάγκης. A5. Μπορείτε να προσδιορίσετε συγκεκριμένα σημεία συμφόρησης στην εφαρμογή της νομοθεσίας που καλύπτει τους τομείς αρμοδιότητάς σας; Πώς 6

7 θα βελτιώνατε την αξιολόγηση των πολιτικών και τη συνεργασία με επιστημονικές επιτροπές καθώς και με το ECDC και την EFSA; Στον τομέα της δημόσιας υγείας, σήμερα το 80% περίπου των οδηγιών για θέματα υγείας έχει ενσωματωθεί στη νομοθεσία των κρατών μελών. Για τις δύο οδηγίες που αφορούν τον καπνό (2001/37 και 2003/33), το ποσοστό ενσωμάτωσης είναι 100%. Οι οδηγίες για το αίμα, τους ιστούς και τα κύτταρα καθώς και οι σχετικές διατάξεις εφαρμογής είναι πιο πρόσφατες και οι διαδικασίες ενσωμάτωσής τους στις εθνικές νομοθεσίες είναι σε εξέλιξη. Σχετικές λεπτομέρειες θα παρατίθενται σε «πίνακα αποτελεσμάτων» για τη νομοθεσία στον τομέα της δημόσιας υγείας, τον οποίον η Επιτροπή σκοπεύει να δημοσιεύσει τους προσεχείς μήνες. Στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων, το ποσοστό ενσωμάτωσης είναι χαμηλότερο, λόγω του περίπλοκου, τεχνικού και λεπτομερειακού χαρακτήρα της συναφούς νομοθεσίας. Παρόλα αυτά, προβλέπονται μηχανισμοί για την αντιμετώπιση των δυσκολιών που ανακύπτουν. Επειδή έχω συνείδηση του πόσο σημαντικό είναι να υπάρξει πρόοδος σε έναν τομέα που συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια της καθημερινής ζωής των πολιτών της Ένωσης, προτίθεμαι να καταγράψω πάραυτα τις δυσκολίες που εξακολουθούν ενδεχομένως να υφίστανται και να αναζητήσω ενδεδειγμένες λύσεις, σε στενή συνεννόηση με τα κράτη μέλη και με την ενεργό στήριξη του Κοινοβουλίου. Για να διασφαλισθεί η πλήρης εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας, θα κάνω χρήση, κάθε φορά που απαιτείται, των διαδικασιών παράβασης κοινοτικού δικαίου τις οποίες προβλέπει η συνθήκη. Πέραν αυτού, σκοπεύω να εισηγηθώ φέτος στο Κολλέγιο των Επιτρόπων την αναθεώρηση της δομής και των πρακτικών εργασίας των επιστημονικών επιτροπών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον συγκεκριμένο τομέα, με τους εξής στόχους: να διασφαλισθεί η πρόσβαση σε ευρύτερο φάσμα εμπειρογνωμοσύνης να ενισχυθούν ο διάλογος και η διαφάνεια έναντι των ενδιαφερομένων και να διασφαλισθεί η ικανότητα των επιτροπών να υποβοηθούν το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρέχοντάς της άριστες επιστημονικές συμβουλές. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα πραγματοποιήσουν στις 2 Απριλίου παρουσίαση προς την επιτροπή ENVI σχετικά με τις κατευθύνσεις της αναθεώρησης και θα καταγράψουν προσεκτικά τις απόψεις της εν λόγω επιτροπής. Οι πρόσφατες πρωτοβουλίες για την προαγωγή του διαλόγου με το Κοινοβούλιο και της συνεργασίας μεταξύ οργανισμών και επιτροπών πρέπει να συνεχισθούν αλλά και να ενισχυθούν. Σε ό,τι αφορά την EFSA, η εν λόγω αρχή διαδραματίζει καίριο ρόλο σε σχέση με την παροχή ανεξάρτητων επιστημονικών συμβουλών επί όλων των ζητημάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια των τροφίμων, την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων καθώς και την υγεία των φυτών. Είναι πολύ σημαντικό να παρέχονται εγκαίρως οι γνωμοδοτήσεις της EFSA, και επιβάλλεται να συνεχισθεί η επεξεργασία νέων εργαλείων και πρακτικών εργασίας προκειμένου να μπορεί η EFSA να αντεπεξέλθει στον αυξανόμενο φόρτο εργασίας της. Ως εκ τούτου, υποστηρίζω πλήρως την κοινή προσπάθεια που καταβάλλεται με την EFSA για την ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων, με έμφαση στον προγραμματισμό και την ιεράρχηση στόχων, προκειμένου να υλοποιηθούν οι προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας των τροφίμων. Ωστόσο, η πλέον σημαντική πτυχή του έργου της εν λόγω αρχής έγκειται στην παροχή σαφών και εύληπτων επιστημονικών γνωμοδοτήσεων σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων. Σε ό,τι αφορά το ECDC και τη σύμπραξη στο έργο που αναπτύσσει γύρω από επιστημονικά ζητήματα, η Επιτροπή, ως μέλος του διοικητικού συμβουλίου, συμμετέχει ήδη στον προγραμματισμό εργασίας του ECDC σε ετήσια βάση, καθορίζοντας από κοινού με τα κράτη 7

8 μέλη τις προτεραιότητες για το έργο του Κέντρου, συμπεριλαμβανομένων των εργασιών του επί επιστημονικών θεμάτων. Επιπλέον, κάθε χρόνο η Επιτροπή υποβάλλει στο ECDC έναν αριθμό ερωτημάτων σχετικά με ζητήματα για τα οποία είναι απαραίτητη μία επιστημονική εκτίμηση κινδύνων στο πλαίσιο του έργου που η Επιτροπή έχει αναλάβει όσον αφορά τον συντονισμό των εθνικών πολιτικών δημόσιας υγείας σύμφωνα με την εντολή που καθορίζεται στο άρθρο 152 της συνθήκης. Οι δραστηριότητες του ECDC αποτελούν σήμερα αντικείμενο εξέτασης στο πλαίσιο εξωτερικής αξιολόγησης, της οποίας τα πορίσματα αναμένεται να καταστούν γνωστά τον Νοέμβριο του Τα πορίσματα της αξιολόγησης αυτής είναι σκόπιμο να χρησιμεύσουν για τη μελέτη περαιτέρω βελτιώσεων σε σχέση με το ECDC. B1. Ποια θα είναι η προτεραιότητά σας όσον αφορά την εφαρμογή της «ζωοϋγειονομικής στρατηγικής»; Πού βλέπετε να υπάρχουν μεγαλύτερα περιθώρια βελτίωσης; Θα ήθελα καταρχάς να υπενθυμίσω ότι η Ευρώπη διαθέτει ήδη ένα πλήρως εναρμονισμένο πλαίσιο για τα ζωοϋγειονομικά μέτρα. Η προστιθέμενη αξία του πλαισίου αυτού επιβεβαιώνεται καθημερινά από το γεγονός ότι διευκολύνει την εκρίζωση σοβαρών νόσων, ενώ συγχρόνως επιτρέπει την ομαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς με την ελεύθερη κυκλοφορία των ζώων και των προϊόντων ζωικής προέλευσης. Η νέα στρατηγική τελειοποιεί την προσέγγιση της Επιτροπής έτσι ώστε να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις του μέλλοντος. Προσδιορίζει με σαφέστερο τρόπο τους στόχους: απλούστευση της νομοθεσίας, διερεύνηση της σκοπιμότητας επιμερισμού των ευθυνών και του κόστους και καλύτερη μεθόδευση των παρεμβάσεων της ΕΕ. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν με βάση μια διαφανή αξιολόγηση των κινδύνων για την ανθρώπινη υγεία, καθώς και για την υγεία και την καλή μεταχείριση των ζώων και λαμβανομένων υπόψη των επιπτώσεων για το περιβάλλον. Έχοντας επίγνωση της τεράστιας σημασίας της υγείας των ζώων για τη δημόσια υγεία και την ασφάλεια των τροφίμων, αλλά και για άλλους τομείς, όπως το περιβάλλον, η αειφόρος ανάπτυξη, η γεωργία και η έρευνα, σκοπεύω να ακολουθήσω πιο ολοκληρωμένη πολιτική και μέτρα. Η Επιτροπή επιδιώκει να εγγράψει την καταπολέμηση των νόσων στο καλύτερο δυνατό πλαίσιο, λαμβάνοντας ως σημείο εκκίνησης την αρχή ότι «η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία». Στον τομέα της ανάπτυξης της υπαίθρου, η ΕΕ στηρίζει χρηματοδοτικά δύο προγράμματα για την επεξεργασία προληπτικών μέτρων για την υγεία των ζώων. Στόχος της είναι να ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να αναλάβουν και αυτά παρόμοιες πρωτοβουλίες. B2. Ποια μέτρα σχεδιάζετε για να εξασφαλιστεί ότι οι εισαγωγές γεωργικών προϊόντων θα σέβονται τους υγειονομικούς και φυτοϋγειονομικούς κανόνες της ΕΕ και ότι έτσι θα αποσοβηθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός εις βάρος των ευρωπαίων παραγωγών, όπως συνέβη πρόσφατα με τις εισαγωγές βραζιλιάνικου βοδινού κρέατος; Το συγκεκριμένο θέμα πρέπει να εξετάζεται από τη σκοπιά της ασφάλειας μάλλον, και όχι από τη σκοπιά του ανταγωνισμού και του εμπορίου. Κάθε φορά που συντρέχει λόγος, η Επιτροπή λαμβάνει αυστηρά μέτρα για να διασφαλίζεται ότι οι εισαγωγές είναι ασφαλείς. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την ολική απαγόρευση της εισαγωγής, περιορισμούς επί των περιφερειών που επιτρέπεται να εξάγουν στην Κοινότητα, την αυστηρή ταυτοποίηση των 8

9 ζώων και ελέγχους επί της κυκλοφορίας τους και, τέλος, υποχρεωτικούς ελέγχους επί του συνόλου των εισαγωγών στο σημείο εισόδου στην Κοινότητα. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής πραγματοποιούν τακτικά επιτόπιους ελέγχους με σκοπό την επίβλεψη του όλου συστήματος. Στους τομείς όπου τα αποτελέσματα είναι ανεπαρκή, δεν θα διστάσω να λάβω αυστηρά διορθωτικά μέτρα. Τούτο συνέβη πρόσφατα σε σχέση με το βοδινό κρέας από τη Βραζιλία, για το οποίο θεσπίστηκαν μέτρα τα οποία περιελάμβαναν απαιτήσεις που οδήγησαν σε μεγάλη μείωση των εξαγωγών προς την Κοινότητα, μέχρι να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχει πλέον καμία αιτία ανησυχίας. Προτίθεμαι να εμμείνω στη γενική αυτή προσέγγιση και, αν είναι απαραίτητο, να την ενισχύσω, ως προς ολόκληρο το φάσμα μέτρων για την εισαγωγή τροφίμων και ζωοτροφών, ανεξάρτητα από τον τόπο προέλευσης, πράγμα που σημαίνει ότι θα είναι ίδια η αντιμετώπιση των κινδύνων που πηγάζουν από τρόφιμα και ζωοτροφές, είτε αυτά είναι εισαγόμενα είτε είναι εγχώριας παραγωγής. Σχεδιάζουμε να επανεξετάσουμε τους ελέγχους που διεξάγονται σήμερα στα σημεία εισόδου στην Κοινότητα, δηλαδή στα αποκαλούμενα «συνοριακά σημεία ελέγχου» (ΣΣΕ). Όλα τα προϊόντα ζωικής προέλευσης υποβάλλονται σε πληθώρα κτηνιατρικών ελέγχων στα ΣΣΕ, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων της ταυτότητας, των σχετικών παραστατικών και φυσικών ελέγχων. Η είσοδος των διαφόρων προϊόντων στην Κοινότητα επιτρέπεται μόνον εφόσον το αποτέλεσμα των εν λόγω ελέγχων είναι ικανοποιητικό. Ήδη έχει ξεκινήσει σε συνεργασία με τα κράτη μέλη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίον ο μηχανισμός αυτός θα μπορούσε να βελτιωθεί και να προσαρμοσθεί στους αυξανόμενους όγκους εμπορίου και στους νέους κινδύνους που έχουν κάνει την εμφάνισή τους τα τελευταία έτη. Επίσης σκοπεύουμε να εξετάσουμε πώς θα μπορούσαμε να καθιερώσουμε ελέγχους επί ολόκληρου του φάσματος προϊόντων που εισάγονται στην Κοινότητα. Ταυτόχρονα με τη διαδικασία επανεξέτασης που προανέφερα, η κατάρτιση του προσωπικού και ο συντονισμός των προσπαθειών των κρατών μελών στον τομέα των ελέγχων κατά την εισαγωγή έχουν αναβαθμισθεί σημαντικά. Οι σχετικές συνεδριάσεις είναι πολύ συχνότερες. Η επιμόρφωση μέσω του προγράμματος «Καλύτερη κατάρτιση για ασφαλέστερα τρόφιμα», το οποίο έχουμε θεσπίσει, εστιάζεται πλέον στη λειτουργία των ΣΣΕ. Το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων έχει επίσης αυξήσει τις επιθεωρήσεις που διενεργεί σε σχέση με τα ΣΣΕ και, στο πλαίσιο του προγράμματος «Καλύτερη κατάρτιση για ασφαλέστερα τρόφιμα» σε τρίτες χώρες, καταβάλλουμε προσπάθειες για την προώθηση αυστηρών προτύπων ασφάλειας των τροφίμων τα οποία να εφαρμόζονται παγκοσμίως. Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρω ότι είμαι αποφασισμένη να καταβάλω προσπάθειες σε διεθνές επίπεδο, ιδίως με διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Codex Alimentarius, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ο ρόλος της ΕΕ ως σημαντικός παράγοντας καθορισμού διεθνών προτύπων για την ασφάλεια των τροφίμων. 9