Αναπτυξιακή Προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας

Transcript

1 Αναπτυξιακή Προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ Δρ Αννα Κ. Τουλουμάκου Μεταδιδακτορική Υπότροφος (ΙΚΥ), ΠΤΔΕ, Πανεπιστήμιο Αθηνών Επ. Συνεργάτης, Κέντρο SKOPE, Πανεπιστήμιο της Οξφόρδη Με ευχαριστίες στην κ. Α. Καφφέ και τον κ. Π. Πήλιουρα

2 Ακαδημαϊκά & Διοικητικά Θέματα! E- class: Αναπτυξιακή προσέγγιση της Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας (600317)! Επικοινωνία μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου!

3 Διάλεξη 12 Ομάδα 5: Σύγχρονες προσεγγίσεις και αποτελεμσατική μάθηση! Μάθημα 1. Σύγχρονες προσεγγίσεις για αποτελεσματική μάθηση (νοοτροπία ανάπτυξης και μαθησιακοί τύποι)

4 Νοοτροπία ανάπτυξης (δυναμική) και στατική νοοτροπία Carol Dweck

5 Νοοτροπία ανάπτυξης! Νευροπλαστικότητα! Η άσκηση και η εκπαίδευση συμβάλουν στην αύξηση του εγκεφαλικού όγκου και των λειτουργικών αντιδράσεων σε περιοχές όπως για παράδειγμα στον μετωπιαίο φλοιό (Colombe & Kramer, 2003; Colombe et al, 2006)! Ελατή (malleable) θεωρία νοημοσύνης (Blackwell, Trzesniewski, Dweck, 2007)

6 Στατική νοοτροπία! Καθορισμός νοημοσύνης και δυναμικού στη γένα! Βιολογικά καθορισμένα! Κανένα περιθώριο παρέμβασης

7 ΣΤΑΤΙΚΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ Κάτι που γεννιέσαι με αυτό Συγκεκριμένες Κάτι που αποφεύγεται Μπορεί να φανερώσουν έλλειψη δεξιοτήτων Εύκολη παραίτηση Μη απαραίτητη Κάτι που το κάνεις όταν δεν είσαι καλός σε κάτι Αμυντική στάση Το παίρνεις προσωπικά Το φταίξιμο σε άλλους/ κατηγορούνται άλλοι Αποθάρρυνση ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Δεξιότητες Αποκτώντα με σκληρή δουλειά Υπάρχει πάντα δυνατότητα βελτίωσης Προκλήσεις Πρέπει να επιδιώκονται Μια ευκαιρία για ανάπτυξη Υπάρχει επιμονή Προσπάθεια Ουσιώδης/απαραίτητη Μονοπάτι προς τη βελτιστοποίηση μιας πρακτικής Ανατροφοδότηση Χρήσιμη Κάτι από το οποίο μαθαίνεις Εντοπίζονται τομείς εν δυνάμει βελτίωσης Δυσκολίες/ αποτυχίες Αξιοποιούνται ως καμπανάκι για σκληρότερη προσπάθεια την επόμενη φορά

8 Νοοτροπία ανάπτυξης Μπορώ να μάθω οτιδήποτε βάλω στόχο Μπορώ να τα καταφέρω ακόμη καλύτερα Οταν αποτυγχάνω σε κάτι, επιμένω («θα μου πάρει λίγο χρόνο παραπάνω») Οταν αποτυγχάνω/μέσα από τα λάθη μου, μαθαίνω (τα λάθη με βοηθούν να βελτιώνομαι») Θέλω να μου λένε να προσπαθώ Θεωρώ την προσπάθεια απαραίτητη Εκμεταλλεύομαι/αξιοποιώ/μου αρέσουν οι προσκλήσεις/τα δύσκολα («χρειάζεται να κάνω μεγαλύτερη πρακτική εξάσκηση») Επιμένω στα εμπόδια («θα δοκιμάσω και άλλους τρόπους και θα τα καταφέρω», «θέλω λίγο χρόνο ακόμα») Μαθαίνω από την κριτική Εμπνέομαι/παρακινούμαι από επιτυχίες άλλων Στατική νοοτροπία Είμαι καλός σε αυτό ή δεν είμαι. Η δουλειά μου είναι αρκετά καλή Οταν αποτυγχάνω σε κάτι, τα παρατάω («αυτό είναι πολύ δύσκολο») Οταν αποτυγχάνω δεν είμαι καλός («έκανα πάλι λάθος») Θέλω να μου λένε ότι είμαι έξυπνος Θεωρώ την προσπάθεια μάταιη Δεν μου αρέσουν οι προκλήσεις/τα δύσκολα («δεν είμαι καλός σε αυτό», «απλά δεν μπορώ να τα καταφέρω») Τα παρατάω εύκολα («παραιτούμαι», «δεν πρόκειται ποτέ να τα καταφέρω») Αποφεύγω την εποικοδομητική κριτική Απειλούμαι από τις επιτυχίες άλλων

9 ! Εσείς τι νοοτροπία έχετε;! Με βάση την εκπαιδευτική σας εμπειρία ποια νοοτροπία προκρίνεται και καλλιεργείται;

10 Νοοτροπία ανάπτυξης και μάθηση! Νοοτροπία ανάπτυξης σημαίνει δυναμική άποψη για τη μάθηση! Τα παιδιά που σκέφτονται με νοοτροπία ανάπτυξης, περιμένουν και καλωςορίζουν δυσκολίες, θεωρούν την αποτυχία μέρος της μάθησης, δίνουν έμφαση στην προσπάθεια για την προσωπική πρόοδο και βελτίωση δεξιοτήτων και ικανότητων! Στατική νοοτροπία! Θεωρούν την ευφυϊα σταθερό χαρακτηριστικό, στόχος είναι να επιβεβαιώνουν ότι είναι ευφυείς με κάθε τρόπο, και ως εκ τούτου φοβούνται και αποφεύγουν προκλήσεις. Δεν δίνουν έμφαση στην προσπάθεια αλλά αποκλειστικά στο αποτέλεσμα

11 ! Πως βοηθάμε στην ανάπτυξη νοοτροπίας ανάπτυξης;

12 Καλλιεργώντας νοοτροπία ανάπτυξης στην τάξη! Με το παράδειγμα! Με την προώθηση και απομυθοποίηση:! των προκλήσεων! της προσπάθειας! των εμποδίων! των λαθών! της αποτυχίας! της δέσμευσης! της αξιολόγησης

13 Καλλιεργώντας νοοτροπία ανάπτυξης στην τάξη! Επιβράβευση- έπαινος- ανατροφοδότηση (λεκτικός- μη λεκτικός)! Οχι στην επιβράβευση ταλέντου και αποτελέσματος! Ναι στην επιβράβευση της επιμονής, της ανθεκτικότητας, της προσαρμοστικότητας, τη μάθησης

14 «Αυτή η εργασία ήταν πραγματικά μεγάλη και δύσκολη. Σε θαυμάζω για την επιμονή σου να την τελειώσεις» «Ξέρω ότι νόµιζες ότι οι εργασίες του σχολείου είναι εύκολες και ανησυχείς τώρα που τα πράγµατα δυσκολεύουν. Είµαι ενθουσιασµένος που πίεσες τον εαυτό σου και εργάστηκες σκληρά για να µάθεις δύσκολα πράγµατα» Ηταν πολύ ωραία που προσπάθησες τόσο πολύ γι αυτό. Ελα να δουλέψουμε λίγο παρέα να δούμε τι δεν κατάλαβες.» «Με ικανοποίησε πολύ ο τρόπος που δούλεψες σ αυτή την εργασία. Τώρα έχεις μάθει πολλά που μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις ξανά στο μέλλον» «Κάθε άνθρωπος µαθαίνει µε διαφορετικό τρόπο. Ας ψάξουµε να βρούµε ποιος είναι ο πιο κατάλληλος για σένα» «Μου άρεσε που χρησιμοποίησες διαφορετικές στρατηγικές μέχρι που τα κατάφερες Τα στοιχεία της διαφάνειας είναι από το υλικό του κ. Π. Πήλιουρα

15

16 Εμπειρική- βιωματική μάθηση! Βασίστηκε στις θεωρίες των Dewey, Piaget, Lewing για το ρόλο της εμπειρίας στη μάθηση! Το μοντέλο βιωματικής μάθησης που ανέπτυξε εμπλουτίστηκε από τον Jarvis! Το μοντέλο προωθεί την άποψη ότι ο αναστοχασμός της βιωμένης εμπειρίας βοηθά στη μάθηση και τις μελλοντικές επιδόσεις μέσα από 4 στάδια:! Η εμπειρία (βίωμα γεγονότος)! Ο στοχασμός (εντοπισμός συγκεκριμένων στοιχείων, επεξεργασία και κριτική)! Η θεωρητικοποίηση (ερμηνεία και κατανόηση),! Ο πειραματισμός (προγραμματίζω περαιτέρω ενέργειες)

17 Από την εμπειρική μάθηση στους μαθησιακούς τύπους! Καθένα από τα στάδια που περιγράφηκαν απαιτούν διαφορετικές μαθησιακές προσεγγίσεις και ανταποκρίνεται σε διαφορετικά είδη ατόμων! Τα είδη:! Ενεργητικοί εκπαιδευόμενοι- Μαθαίνουν αμέσως κάτι όταν καταπιαστούν με αυτό στην πράξη. Δεν περιμένουν οδηγίες κλπ. Εκνευρίζονται από τη προσπάθεια να τους δώσουν πολλές λεπτομέρειες. Αγαπούν τους βραχυπρόθεσμους στόχους. Τους αρέσει να ηγούνται και να ανακαλύπτουν μόνοι! Στοχαστικοί εκπαιδευόμενοι- προτιμούν να περιμένουν την επίδειξη (να δουν). Πρώτα βλέπουν, πριν αποφασίσουν σκέφτονται όλες τις συνέπειες. Τους αρέσει να μαθαίνουν μαζί με άλλους γιατί έτσι συλλέγουν γνώμες πριν αποφασίσουν

18 ! Τα είδη:! Θεωρητικοί εκπαιδευόμενοι- Επιδιώκουν να δημιουργούν συστήματα και να καταπιάνονται με τις θεμελιώδεις αρχές, θέλουν να κατανοούν το όλον, διαμορφώνουν κανόνες. Επιδιώκουν να είναι αντικειμενικοί και διαλέγουν πάντα τη λογική. Δεν αγαπούν τις πολλές πολλές απόψεις! Πειραματιζόμενοι εκπαιδευόμενοι- θέλουν να εφαρμόζουν όσα ξέρουν ή καταλαβαίνουν. Είναι ενθουσιώδεις με τις νέες ιδέες που μπορούν να εφαρμόσουν. Βλέπουν κάθε τι νέο ως πρόκληση και έχουν προσέγγιση επίλυσης προβλημάτων. Θέλουν να τους υποδεικνύνουν πως να κάνουν κάτι, αλλά θέλουν να το εφαρμόσουν αμέσως μόνοι τους

19 Κριτική μοντέλου και θεωρίας! Δε δίνει πρέπουσα σημασία σε διεργασία στοχασμού! Απόλυτος ο διαχωρισμός των 4 τύπων! Το μοντέλο δεν λαμβάνει υπόψιν του τη διαφορετικότητα των εμπειριών! Ο τρόπος ανάλυσης των σταδίων είναι απλοϊκός! Το μοντέλο στερείται επαρκούς ερευνητικής τεκμηρίωσης! Η σχέση της μαθησιακής διεργασίας με τη γνώση θεωρείται προβληματική

20 Βιβλιογραφία! Διαφάνειες μαθήματος! Αρθρα στο e- class Dweck, C. S. (2007). The perils and promises of praise. EducaQonal Leadership, 65(2), Dweck, C. S. (2009). MINDSETS: Developing talent through a growth mindset.olympic Coach, 21(1),4 7. Kolb, D. A. (1981). Learning styles and disciplinary differences. The modern American college, 1,

21 Ευχαριστώ!