ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2014) 540 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον γενικό προϋπολογισμό Κατάσταση στις 31 Δεκεμβρίου 2013 {SWD(2014) 269 final} EL EL

2 Πίνακας περιεχομένων 1. Εισαγωγή Πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ Εξέλιξη των εγγυημένων πράξεων Πράξεις που διαχειρίζεται απευθείας η Επιτροπή Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής Δάνεια Ευρατόμ Εξέλιξη των εξωτερικών χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ Πράξεις που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Ορισμός του κινδύνου Συνολική σύνθεση του κινδύνου Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Κίνδυνος που συνδέεται με τις τρίτες χώρες Ενεργοποίηση των εγγυήσεων και εξέλιξη του Ταμείου Ενεργοποίηση των εγγυήσεων Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Καταπτώσεις εγγυήσεων από τους πόρους του Ταμείου και ανακτήσεις Λειτουργία του Ταμείου

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η παρακολούθηση των πιστωτικών κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ λόγω των εγγυήσεων που παρέχονται και των δανειοδοτικών πράξεων που εκτελούνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή έμμεσα μέσω της εγγύησης που παρέχεται σε πράξεις χρηματοδότησης της ΕΤΕπ για έργα που πραγματοποιούνται εκτός της Ένωσης. Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται βάσει του άρθρου 149 του δημοσιονομικού κανονισμού 1, σύμφωνα με τον οποίο η Επιτροπή διαβιβάζει, σε ετήσια βάση, έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τις εγγυήσεις του προϋπολογισμού της ΕΕ και τους αντίστοιχους κινδύνους 2. Η έκθεση διαρθρώνεται ως εξής: στο τμήμα 2 υπενθυμίζονται τα βασικά χαρακτηριστικά των πράξεων που καλύπτονται από εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ παρουσιάζονται επίσης αρκετοί άλλοι πρόσθετοι μηχανισμοί διαχείρισης κρίσεων, οι οποίοι δεν συνεπάγονται κανένα κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Στο τμήμα 3 περιγράφεται η εξέλιξη των εγγυημένων πράξεων. Στη συνέχεια, στο τμήμα 4 επισημαίνονται οι κύριοι κίνδυνοι που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ στο τμήμα 5 περιγράφονται η ενεργοποίηση των εγγυήσεων και η εξέλιξη του Ταμείου Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο») 3. Η παρούσα έκθεση συμπληρώνεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής) που περιέχει σειρά αναλυτικών πινάκων και επεξηγηματικών σημειώσεων. Επίσης, περιλαμβάνει μακροοικονομική ανάλυση των χωρών που επωφελούνται από ενωσιακά δάνεια ή/και εγγυήσεις, που αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης του Ταμείου. 2. ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΕΓΓΥΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ Οι κίνδυνοι που καλύπτει ο προϋπολογισμός της ΕΕ προέρχονται από διάφορες πράξεις δανειοδότησης και παροχής εγγυήσεων οι οποίες ανήκουν σε δύο κατηγορίες: δάνεια χορηγούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξυπηρέτηση μακροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής 4 («ΜΧΣ») προς τρίτες χώρες, από κοινού με τους οργανισμούς του Bretton Woods, δάνεια για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών 5 («ΣΙΠ») για τη στήριξη ορισμένων κρατών μελών που δεν είναι Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, σχετικά με τους δημοσιονομικούς κανόνες που εφαρμόζονται στον γενικό προϋπολογισμό της Ένωσης και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1605/2002 του Συμβουλίου (ΕΕ L 298 της , σ. 1). Τα έγγραφα COM(2013)871 final και SEC(2013)504 final συναποτελούν την προηγούμενη έκθεση σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονταν από τον προϋπολογισμό στις 31 Δεκεμβρίου Κανονισμός (EΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25ης Μαΐου 2009, σχετικά με την ίδρυση Ταμείου εγγύησης για τις εξωτερικές δράσεις (κωδικοποιημένη έκδοση), ο «κανονισμός για το Ταμείο Εγγυήσεων» (ΕΕ L 145 της , σ. 10). Η ΜΧΣ μπορεί επίσης να λάβει τη μορφή επιχορηγήσεων προς τρίτες χώρες. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου, της 18ης Φεβρουαρίου 2002, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (ΕΕ L 53 της , σ. 1). 3

4 μέλη της ζώνης του ευρώ και αντιμετωπίζουν δυσχέρειες ως προς το ισοζύγιο πληρωμών τους, δάνεια στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης («ΕΜΧΣ») 6 για τη στήριξη όλων των κρατών μελών τα οποία αντιμετωπίζουν ή διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να αντιμετωπίσουν σοβαρή οικονομική ή δημοσιονομική διαταραχή, οφειλόμενη σε έκτακτες περιστάσεις που εκφεύγουν από τον έλεγχό τους και δάνεια για την εξυπηρέτηση μικροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια της Ευρατόμ και κυρίως χρηματοδοτήσεις πράξεων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων («ΕΤΕπ») σε τρίτες χώρες (εφεξής «εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ») που καλύπτονται από εγγυήσεις της ΕΕ 7. Η εγγυημένη εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, τα δάνεια Ευρατόμ και τα δάνεια ΜΧΣ σε τρίτες χώρες καλύπτονται, από το 1994, από το Ταμείο, ενώ τα δάνεια ΣΙΠ και ΕΜΧΣ καλύπτονται απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Ταμείο καλύπτει περιπτώσεις αθέτησης υποχρεώσεων για δάνεια και εγγυήσεις δανείων που χορηγήθηκαν σε τρίτες χώρες ή για έργα σε τρίτες χώρες. Συστάθηκε με σκοπό: την παροχή μιας «εφεδρείας ρευστότητας» για να αποφεύγεται η προσφυγή στον προϋπολογισμό της ΕΕ κάθε φορά που προκύπτει αθέτηση ή καθυστέρηση πληρωμής εγγυημένου δανείου, και τη δημιουργία ενός οργάνου δημοσιονομικής πειθαρχίας με την κατάρτιση ενός χρηματοδοτικού πλαισίου για την ανάπτυξη της κοινοτικής πολιτικής σχετικά με τις εγγυήσεις για τα δάνεια που χορηγεί η Επιτροπή και η ΕΤΕπ σε χώρες μη μέλη 8. Εάν τρίτες χώρες καταστούν κράτη μέλη, τα δάνεια προς τις χώρες αυτές δεν καλύπτονται πλέον από το Ταμείο και ο κίνδυνος πρέπει να αναληφθεί απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το Ταμείο τροφοδοτείται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, και οι πόροι του πρέπει να διατηρούνται σε ένα ορισμένο ποσοστό επί του ποσού των εκκρεμών δανείων και εγγυήσεων δανείων που καλύπτονται από το Ταμείο. Αυτό το ποσοστό, γνωστό ως ποσοστό-στόχος, ανέρχεται επί του παρόντος σε 9% 9. Εάν οι πόροι του Ταμείου δεν είναι επαρκείς, τα αναγκαία κεφάλαια θα διατεθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Άλλοι μηχανισμοί διαχείρισης κρίσεων που δεν καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης, συγκροτήθηκαν πολλοί άλλοι μηχανισμοί, οι οποίοι, ωστόσο, δεν συνεπάγονται κανένα κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11ης Μαΐου 2010, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 118 της , σ. 1). Οι παραπομπές στις νομικές βάσεις παρατίθενται στον πίνακα A4 του εγγράφου εργασίας. Αν και οι εξωτερικοί κίνδυνοι καλύπτονται τελικά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, το Ταμείο Εγγυήσεων ενεργεί ως μέσο προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Για την τελευταία έκθεση σχετικά με το Ταμείο και τη διαχείρισή του, βλ. COM(2013)661 final, καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD(2012)217 final). Για συνολική έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του Ταμείου και τον στόχο όσον αφορά το ποσοστό τροφοδότησης, βλ. COM(2014)214 final, καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SEC(2014)129 final). 4

5 - η Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα (ΔΔΕ) 10, η οποία χρηματοδοτείται μέσω διμερών δανείων από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, με κεντρική διαχείριση από την Επιτροπή. - το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ) 11 : το ΕΤΧΣ δημιουργήθηκε από τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ κατόπιν των αποφάσεων που ελήφθησαν στις 9 Μαΐου 2010, στο πλαίσιο Συμβουλίου Ecofin. Η εντολή του ΕΤΧΣ είναι να διασφαλίζει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη με την παροχή χρηματοδοτικής συνδρομής στα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ στο πλαίσιο προγράμματος μακροοικονομικής προσαρμογής. Το ΕΤΧΣ δημιουργήθηκε ως προσωρινός μηχανισμός διάσωσης και ήταν μέτοχος σε δάνεια που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα (από κοινού με το ΔΝΤ και ορισμένα κράτη μέλη), καθώς και προς την Ιρλανδία και την Πορτογαλία (από κοινού με το ΔΝΤ, ορισμένα κράτη μέλη και το ΕΕ/ΕΜΧΣ) 12. Τον Οκτώβριο του 2010, αποφασίστηκε να δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός διάσωσης, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας. - ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ) 13 : η Συνθήκη της Λισαβόνας ετέθη σε ισχύ στις 27 Σεπτεμβρίου Από την ημερομηνία αυτή και μετά, ο ΕΜΣ κατέστη μόνιμος μηχανισμός για την αντιμετώπιση κρίσεων και το κύριο μέσο για τη χρηματοδότηση νέων προγραμμάτων. Παράλληλα με τον ΕΜΣ, το ΕΤΧΣ συνεχίζει να χρηματοδοτεί τα εν εξελίξει προγράμματά του για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, αλλά δεν ασκεί πλέον νέες χρηματοδοτήσεις προγραμμάτων ή συμφωνιών δανειακής διευκόλυνσης από την 1η Ιουλίου Ο ΕΜΣ είναι διακυβερνητικός οργανισμός διεθνούς δημοσίου δικαίου, με έδρα το Λουξεμβούργο. Οι μέτοχοί του είναι τα 18 κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ. Το συνολικό εγγεγραμμένο κεφάλαιο ανέρχεται σε 702 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων το καταβεβλημένο κεφάλαιο ανέρχεται σε 80 δισεκατ. ευρώ (οι τελευταίες πέντε δόσεις πρόκειται να πληρωθούν το πρώτο εξάμηνο του 2014) και το δεσμευμένο καταβλητέο κεφάλαιο ανέρχεται σε 622 δισεκατ. ευρώ. Η πραγματική δανειοδοτική του ικανότητα είναι 500 δισεκατ. ευρώ. 3. ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ Το τμήμα 3 περιγράφει την εξέλιξη των εγγυημένων πράξεων πρώτον, αυτών τις οποίες διαχειρίζεται άμεσα η Επιτροπή και, εν συνεχεία, εκείνων των οποίων η διαχείριση αναλαμβάνεται από την ΕΤΕπ. 10 Σχετικά με τον ΕΜΣ: /../../../../../sinesca/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary Internet Files/skrynna/AppData/Local/Microsoft/Windows/Temporary Internet Files/skrynna/AppData/Local/Microsoft/Windows/steimpa/AppData/Local/Microsoft/ Windows/Temporary Internet Files/Content.Outlook/ASMTF00S/About the EFSFΣχετικά με το ΕΤΧΣ: 12 Τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο της ΕΕ/ΕΜΧΣ είναι εγγυημένα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. 13 Σχετικά με τον ΕΜΣ: 5

6 3.1. Πράξεις που διαχειρίζεται απευθείας η Επιτροπή Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου Ecofin, το ανώτατο ποσό του μηχανισμού καθορίζεται στα 60 δισεκατ. 14 ευρώ, για τον οποίο το νόμιμο όριο ορίζεται στο άρθρο 2 παράγραφος 2 του κανονισμού αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, ο οποίος περιορίζει το εναπομένον ποσό στο διαθέσιμο περιθώριο μέχρι το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων. Κατόπιν των αποφάσεων του Συμβουλίου για τη χορήγηση ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία 15 (μέχρι 22,5 δισεκατ. ευρώ) και στην Πορτογαλία 16 (μέχρι 26 δισεκατ. ευρώ), οι εκταμιεύσεις ανήλθαν σε 21,7 δισεκατ. ευρώ προς την Ιρλανδία και σε 22,1 δισεκατ. ευρώ προς την Πορτογαλία. Εξελίξεις κατά το 2013 Δεν πραγματοποιήθηκαν νέες πράξεις το Την 31η Δεκεμβρίου 2013, ο ΕΜΧΣ είχε εναπομένουσα ικανότητα 11,5 δισεκατ. ευρώ από το μέγιστο ποσό των 60 δισεκατ. ευρώ, για την παροχή περαιτέρω συνδρομής, σε περίπτωση ανάγκης 17. Εξελίξεις μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013 Κατά τη διάρκεια του Μαρτίου 2014, η τελευταία δόση ύψους 800 εκατ. ευρώ καταβλήθηκε στην Ιρλανδία, κλείνοντας τη μέγιστη ικανότητα δανείου για τη χώρα. Μια πρόσθετη δόση ύψους 1,8 δισεκατ. ευρώ εκταμιεύθηκε ταυτόχρονα στην Πορτογαλία Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών Η ενωσιακή μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του μηχανισμού ΣΙΠ ενεργοποιήθηκε εκ νέου, τον Νοέμβριο του 2008, για την παροχή βοήθειας στην Ουγγαρία και στη συνέχεια, τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2009, για να βοηθηθούν η Λετονία και η Ρουμανία προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών, με συνολικές αναλήψεις υποχρεώσεων ύψους 14,6 δισ. ευρώ. Ποσό 1,2 δισ. ευρώ δεν θα εκταμιευθεί, επειδή έχει λήξει η προθεσμία εκταμίευσης. Εξελίξεις κατά το Βλ. ανακοίνωση τύπου σχετικά με το έκτακτο Συμβούλιο Ecofin στις 9-10 Μαΐου 2010 ( Εκτελεστική απόφαση 2011/77/EE του Συμβουλίου, της 7ης Δεκεμβρίου 2011, σχετικά με την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ιρλανδία (ΕΕ L 30 της , σ. 348). Εκτελεστική απόφαση 2011/344/ΕΕ του Συμβουλίου, της 17ης Μαΐου 2011, για τη χορήγηση ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Πορτογαλία (ΕΕ L 159 της , σ. 88) βλ. επίσης διορθωτικό (ΕΕ L 178 της , σ. 15). Για περαιτέρω πληροφορίες όσον αφορά τον ΕΜΧΣ, βλ. επίσης την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2012 (COM(2013)752 final). 6

7 Όσον αφορά τη Ρουμανία, επιπλέον των 5 δισεκατ. ευρώ συνδρομής που χορηγήθηκε ήδη, το Συμβούλιο αποφάσισε, στις 12 Μαΐου 2011, να χορηγήσει προληπτική χρηματοδοτική συνδρομή στη χώρα αυτή, ύψους έως 1,4 δισεκατ. ευρώ 18. Ωστόσο, οι εκταμιεύσεις δεν πραγματοποιήθηκαν και ο μηχανισμός έληξε στις 31 Μαρτίου Στις 22 Οκτωβρίου 2013, το Συμβούλιο αποφάσισε να θέσει στη διάθεση της Ρουμανίας δεύτερη προληπτική μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή 19 ανώτατου ύψους 2 δισεκατ. ευρώ υπό μορφή δανείου με μέγιστη μέση ληκτότητα 8 ετών. Οι αιτήσεις για τη χορήγηση πόρων μπορούν να υποβληθούν έως τις 30 Σεπτεμβρίου Στις 31 Δεκεμβρίου 2013, ο μηχανισμός ΣΙΠ, είχε εναπομένουσα ικανότητα ύψους 36,6 δισεκατ. ευρώ, από συνολικό ανώτατο όριο ύψους 50 δισεκατ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής, εάν καταστεί αναγκαίο. Εξελίξεις μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013 Δεν πραγματοποιήθηκαν νέες πράξεις Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής Αφότου ετέθη σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, οι αποφάσεις για τη ΜΧΣ δεν λαμβάνονται πλέον μόνον από το Συμβούλιο, αλλά σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία. Εξελίξεις κατά το 2013 Πραγματοποιήθηκε μόνο μία εκταμίευση ύψους 100 εκατ. ευρώ στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη (BiH) κατά την περίοδο αυτή. Οι δικαιούχοι χώρες επέστρεψαν 80,9 εκατ. ευρώ (η Ρουμανία 12,5 εκατ. ευρώ, η Βοσνία και Ερζεγοβίνη 4 εκατ. ευρώ, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 7,4 εκατ. ευρώ, η Σερβία 44,76 εκατ. ευρώ, το Μαυροβούνιο 0,24 εκατ. ευρώ και το Τατζικιστάν 12 εκατ. ευρώ). Το εκκρεμές ποσό των δανείων ΜΧΣ έχει αυξηθεί από 545,5 εκατ. ευρώ σε 564,6 εκατ. ευρώ το Εξελίξεις μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013 Η ΜΧΣ προς την Ουκρανία, που εγκρίθηκε το , μαζί με τα διαθέσιμα κονδύλια της συνδρομής που είχε εγκριθεί το , ανέρχεται σε 610 εκατ. ευρώ με τη μορφή δανείων Απόφαση 2011/288/ΕΕ του Συμβουλίου, της 12ης Μαΐου 2011, για χορήγηση προληπτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής από την ΕΕ στη Ρουμανία (ΕΕ L 132 της , σ. 15). Απόφαση 2013/531/ΕΕ του Συμβουλίου, της 22ας Οκτωβρίου 2013, για χορήγηση προληπτικής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής από την ΕΕ στη Ρουμανία (ΕΕ L 286 της , σ. 1). Απόφαση αριθ. 388/2010/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 7ης Ιουλίου 2010, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L 179 της , σ. 1). Απόφαση 2002/639/ΕΚ του Συμβουλίου, της 12 Ιουλίου 2002, για τη χορήγηση συμπληρωματικής μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L 209 της , σ. 22). 7

8 Από το ποσό αυτό, η πρώτη δόση ύψους 100 εκατ. ευρώ εκταμιεύθηκε στα μέσα Μαΐου Στις 14 Απριλίου 2014, το Συμβούλιο αποφάσισε να χορηγηθούν επιπλέον δάνεια ΜΧΣ στην Ουκρανία 22 για ανώτατο ποσό 1 δισεκατ. ευρώ. Η πρώτη δόση (500 εκατ. ευρώ) εκταμιεύθηκε τον Ιουνίου Δάνεια Ευρατόμ Τα δάνεια της Ευρατόμ προς κράτη μέλη ή προς ορισμένες επιλέξιμες τρίτες χώρες (Ρωσική Ομοσπονδία, Αρμενία, Ουκρανία) υπόκεινται στο ανώτατο όριο των 4 δισεκατ. ευρώ, εκ των οποίων έχει ήδη χρησιμοποιηθεί περίπου το 85%. Τα εναπομένοντα κατά προσέγγιση 600 εκατ. ευρώ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση νέων έργων. Στις 7 Αυγούστου 2013, υπογράφηκε δάνειο ύψους 300 εκατ. ευρώ στην Ουκρανία με στόχο την αναβάθμιση των υφιστάμενων πυρηνικών εγκαταστάσεων. Εξελίξεις κατά το 2013 Δεν πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις δανείων το Τα αποπληρωθέντα ποσά ανήλθαν σε 19,81 εκατ. ευρώ από τη Βουλγαρία, 10 εκατ. ευρώ από την Ρουμανία και 6,61 εκατ. ευρώ από την Ουκρανία. Εξελίξεις μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013 Δεν υπάρχουν περαιτέρω εξελίξεις Εξέλιξη των εξωτερικών χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ Εξελίξεις κατά το 2013 Η εγγύηση της ΕΕ προς την ΕΤΕπ για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ που καλύπτει την περίοδο (η «εξωτερική εντολή ») παρατάθηκε κατά έξι μήνες, δεδομένου ότι καμία απόφαση σχετικά με νέα εγγύηση της ΕΕ στην ΕΤΕπ δεν είχε εγκριθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 31 Δεκεμβρίου Το 2013 συνεχίστηκαν αθετήσεις πληρωμών τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση. Η ΕΤΕπ έχει ζητήσει από το Ταμείο Εγγυήσεων να καλύψει αυτές τις αθετήσεις υποχρεώσεων (βλ. παράγραφο 5.3 κατωτέρω). Στο πλαίσιο της εξωτερικής εντολής , η υπογραφή δανείων αυξήθηκε κατά 17 % το 2013 και το ποσό τους ανήλθε σε εκατ. ευρώ. Το ύψος των δανείων που εκταμιεύθηκαν ανήλθε σε εκατ. ευρώ (+ 20 % σε σύγκριση με τις 31 Δεκεμβρίου 2012). Συνεπώς, το σωρευτικό ποσό των δανείων που έχουν υπογραφεί και των δανείων που έχουν εκταμιευθεί στο πλαίσιο της εντολής ανερχόταν, αντίστοιχα, σε εκατ. ευρώ και εκατ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου Για προηγούμενες εξωτερικές εντολές της ΕΤΕπ, βλ. παράρτημα του πίνακα Α1 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 22 Απόφαση αριθ. 2014/215/ΕΕ του Συμβουλίου, της 14ης Απριλίου 2014, για τη χορήγηση μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Ουκρανία (ΕΕ L της , σ. 85). 8

9 Εξελίξεις μετά την 31η Δεκεμβρίου 2013 Η νέα απόφαση σχετικά με τη χορήγηση εγγύησης της ΕΕ για τις δραστηριότητες της ΕΤΕπ εκτός της Ένωσης για την περίοδο εγκρίθηκε στα τέλη Απριλίου Προβλέπει ότι το ανώτατο όριο της εγγύησης της ΕΕ θα πρέπει να αναλυθεί σε σταθερό ανώτατο όριο με ανώτατο ύψος 27 δισεκατομμυρίων ευρώ και σε προαιρετικό πρόσθετο ποσό ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η ενεργοποίηση, εν όλω ή εν μέρει, του προαιρετικού πρόσθετου ποσού θα αποφασίζεται σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία βάσει της ενδιάμεσης επισκόπησης, την υποβολή εκθέσεων σχετικά με την εφαρμογή από την ΕΤΕπ της απόφασης και την εξέλιξη των δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ. Παράλληλα, μια νέα συμφωνία περί εγγυήσεων βρίσκεται στη διαδικασία συμφωνίας, όπως απαιτείται από το άρθρο 14 της απόφασης. Τα ανεξόφλητα ποσά στις 31 Δεκεμβρίου 2013 για τους διαφόρους μηχανισμούς που αναφέρονται σε αυτό το τμήμα παρουσιάζονται στον πίνακα ΠΡΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΕΕ 4.1. Ορισμός του κινδύνου Ο κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ απορρέει από το οφειλόμενο ποσό κεφαλαίου και τόκων για πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, δύο είναι οι μέθοδοι που εφαρμόζονται για την εκτίμηση των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της ΕΕ (είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω του Ταμείου): η μέθοδος του «συνολικού καλυπτόμενου κινδύνου» βασίζεται στο συνολικό ποσό των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων για τις εκάστοτε πράξεις σε συγκεκριμένη ημερομηνία, συμπεριλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων 24 η δημοσιονομική προσέγγιση η οποία ορίζεται ως «ετήσιος κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ» βασίζεται στον υπολογισμό του ανώτατου ποσού ετήσιων πληρωμών που η ΕΕ θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει σε ένα οικονομικό έτος, εάν υποτεθεί ότι όλες οι πληρωμές των εγγυημένων δανείων καθίστανται ληξιπρόθεσμες Συνολική σύνθεση του κινδύνου Έως το 2010, ο μέγιστος κίνδυνος από πλευράς συνολικών οφειλόμενων ποσών που καλύπτονταν από εγγυήσεις συνδεόταν κυρίως με δάνεια χορηγούμενα σε τρίτες χώρες. Από το 2011 και μετά, η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σοβαρά τα δημόσια οικονομικά των Απόφαση αριθ. 466/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 16ης Απριλίου 2014, σχετικά με τη χορήγηση εγγύησης της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για την κάλυψη ζημιών από δάνεια και εγγυήσεις δανείων για έργα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ L 135 της , σ. 1). Βλ. πίνακα 1 της έκθεσης. Για τον υπολογισμό αυτό γίνεται δεκτό ότι τα δάνεια σε κατάσταση υπερημερίας δεν επισπεύδονται, πράγμα που σημαίνει ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές (βλ. τους πίνακες 2 και 3α/3β της έκθεσης και τον πίνακα Α2 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής). 9

10 κρατών μελών, οδηγώντας σε αύξηση της δανειοδοτικής δραστηριότητας της ΕΕ για τη στήριξη μεγαλύτερων αναγκών χρηματοδότησης του δημόσιου χρέους στα κράτη μέλη. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει η σύνθεση του κινδύνου. Στις 31 Δεκεμβρίου 2013: 71 % του συνολικού οφειλόμενου ποσού αφορούσε δανειοληπτικές δραστηριότητες συνδεόμενες με δάνεια σε κράτη μέλη, οι οποίες καλύπτονταν άμεσα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ (σε σύγκριση με το 45% στις ). Η λεπτομερής ανάλυση του κινδύνου που βάρυνε τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις 31 Δεκεμβρίου 2013 απεικονίζεται στον κατωτέρω πίνακα 1. Πίνακας 1: Συνολικά οφειλόμενα ποσά που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις 31 Δεκεμβρίου 2013 σε εκατ. ευρώ Εκκρεμείς κεφαλαιακές υποχρεώσεις Δεδουλευμένοι τόκοι Σύνολο % Κράτη μέλη* Ευρατόμ < 1 % ΣΙΠ % ΕΤΕπ % ΕΜΧΣ % Υποσύνολο μελών* Τρίτες χώρες** κρατών % ΜΧΣ % Ευρατόμ < 1 % ΕΤΕπ*** % Υποσύνολο χώρες Τρίτες % Σύνολο % * Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Περιλαμβάνονται επίσης τα δάνεια ΜΧΣ, Ευρατόμ και ΕΤΕπ που είχαν χορηγηθεί στις χώρες πριν από την προσχώρησή τους στην ΕΕ. ** Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται από το Ταμείο. ***Περιλαμβάνονται δάνεια για τα οποία υπήρξε υποκατάσταση στην ΕΕ κατόπιν των αθετήσεων εξόφλησης δανείων στην ΕΤΕπ εκ μέρους της Συρίας. 10

11 (ποσό: 60 εκατ. ευρώ). 11

12 Οι πίνακες A1, A2, A3α και A3β του εγγράφου εργασίας παρέχουν λεπτομερέστερες πληροφορίες για τα οφειλόμενα ποσά, και ιδίως για τα σχετικά ανώτατα όρια, τα εκταμιευθέντα ποσά ή τα ποσοστά εγγύησης Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Για το 2014, το ανώτατο ποσό που θα έπρεπε να καταβάλει η ΕΕ (απευθείας ή μέσω του Ταμείου) με την παραδοχή ότι όλα τα εγγυημένα δάνεια θα είναι υπερήμερα ανερχόταν σε εκατ. ευρώ. Τούτο αντιπροσωπεύει το κεφάλαιο και τις πληρωμές τόκων εγγυημένων δανείων που έληξαν κατά τη διάρκεια του 2014 και με την παραδοχή ότι τα υπερήμερα δάνεια δεν επισπεύδονται (για λεπτομέρειες, βλ. πίνακα A2 του εγγράφου εργασίας) Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Ο κίνδυνος που συνδέεται με κράτη μέλη αφορά: α) τα δάνεια ΕΤΕπ και/ή τα δάνεια ΜΧΣ και/ή Ευρατόμ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση στην ΕΕ, β) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του μηχανισμού ΣΙΠ, και γ) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ. 12

13 Πίνακας 2: Κατάταξη των κρατών μελών με κριτήριο τον ετήσιο κίνδυνο που βαρύνει τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2014 (σε εκατ. ευρώ) Σειρά κατάταξης Χώρα Δάνεια Μέγιστος ετήσιος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του ετήσιου κινδύνου των κρατών μελών (ΚΜ) Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού ετήσιου κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Ουγγαρία α)+β) 2.128,42 41,0 % 28,8 % 2 Λετονία α)+β) 1.096,43 21,1 % 14,8 % 3 Ιρλανδία γ) 661,00 12,7 % 8,9 % 4 Πορτογαλία γ) 644,88 12,4 % 8,7 % 5 Ρουμανία α)+β) 377,02 7,3 % 5,1 % 6 Βουλγαρία α) 87,52 1,7 % 1,2 % 7 Τσεχική Δημοκρατία α) 56,44 1,1 % 0,8 % 8 Πολωνία α) 52,49 1,0 % 0,7 % 9 Κροατία α) 42,62 0,8 % 0,6 % 10 Σλοβακική Δημοκρατία α) 25,78 0,5 % 0,3 % 11 Σλοβενία α) 7,44 0,1 % 0,1 % 12 Λιθουανία α) 4,95 0,1 % 0,1 % 13 Κύπρος α) 3,29 0,1 % < 0,1 % Σύνολο 5.188, % 70,2 % Κίνδυνος που συνδέεται με τις τρίτες χώρες Το Ταμείο καλύπτει τα εγγυημένα δάνεια που αφορούν τρίτες χώρες με προθεσμίες λήξης που φθάνουν έως το Το 2014, το Ταμείο θα επιβαρυνθεί με μέγιστο ετήσιο κίνδυνο σε σχέση με τρίτες χώρες, ύψους 2.206,6 εκατ. ευρώ (30 % του συνολικού ετήσιου κινδύνου). 13

14 Οι χώρες που καταλαμβάνουν τις δέκα πρώτες θέσεις (επί συνόλου σαράντα δύο) κατατάσσονται κατωτέρω ανάλογα με το συνολικό οφειλόμενο ποσό. Οι χώρες αυτές αντιπροσωπεύουν εκατ. ευρώ ή το 76,3 % του κινδύνου που επωμίζεται το Ταμείο. Η οικονομική κατάσταση των χωρών αυτών αναλύεται και σχολιάζεται στο σημείο 3 του εγγράφου εργασίας. Στον πίνακα για κάθε χώρα αναφέρεται επίσης η πιστοληπτική ικανότητα, όπως αξιολογείται από τους οργανισμούς αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας. Ο κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες αφορά τα δάνεια ΕΤΕπ και/ή τα δάνεια ΜΧΣ και/ή Ευρατόμ (λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στους πίνακες A3β και A4 του εγγράφου εργασίας). Πίνακας 3: Κατάταξη των 10 σημαντικότερων τρίτων χωρών με κριτήριο τον ετήσιο κίνδυνο που βαρύνει το Ταμείο το 2014 (σε εκατ. ευρώ). Σειρά κατάταξης Χώρα Μέγιστος ετήσιος κίνδυνος Στάθμιση της χώρας έναντι του ετήσιου κινδύνου των τρίτων χωρών Στάθμιση της χώρας έναντι του συνολικού ετήσιου κινδύνου (ΚΜ και τρίτες χώρες) 1 Τουρκία 542,67 24,6 % 7,3 % 2 Τυνησία 221,59 10,0 % 3,0 % 3 Μαρόκο 217,77 9,9 % 2,9 % 4 Σερβία 195,00 8,8 % 2,6 % 5 Αίγυπτος 184,11 8,3 % 2,5 % 6 Βραζιλία 102,45 4,6 % 1,4 % 7 Νότια Αφρική 74,51 4,6 % 1,4 % 8 Συρία 72,52 3,3 % 1,0 % 9 Βοσνία και Ερζεγοβίνη 63,24 2,9 % 0,9 % 10 Ουκρανία 10,61 0,5 % 0,1 % Σύνολο των 10 χωρών 1.684,47 76,3 % 22,8 % 14

15 5. ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ 5.1. Ενεργοποίηση των εγγυήσεων Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Οσάκις ο οφειλέτης καθυστερεί να καταβάλει τα προβλεπόμενα ποσά στην ΕΕ, η Επιτροπή αντλεί από τα ταμειακά διαθέσιμά της για να αποφεύγει τις καθυστερήσεις και τα συναφή έξοδα κατά την εξυπηρέτηση των δανειοληπτικών της πράξεων 26. Αυτό δεν συνέβη το Πληρωμές από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Εάν θα υπάρξει ενδεχόμενη παύση πληρωμών, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα κληθεί να καλύψει το έλλειμμα. Δεδομένου ότι δεν υπήρξε καμία περίπτωση αθέτησης πληρωμής από τα κράτη μέλη κατά τη διάρκεια του έτους 2013, δεν ζητήθηκε πίστωση Καταπτώσεις εγγυήσεων από τους πόρους του Ταμείου και ανακτήσεις Σε περίπτωση καθυστερημένης εξόφλησης από τον δικαιούχο ενός δανείου σε τρίτη χώρα το οποίο έχει χορηγηθεί από την ΕΕ ή καλύπτεται με εγγύηση της ΕΕ, το Ταμείο καλείται να καλύψει την αδυναμία πληρωμής εντός τριμήνου από την ημερομηνία αίτησης 27. Η ΕΤΕπ αντιμετώπισε αθετήσεις πληρωμών ορισμένων τόκων και αποπληρωμών δανείων από τη συριακή κυβέρνηση από τον Δεκέμβριο Επειδή οι επίσημες αιτήσεις πληρωμής παρέμειναν χωρίς ανταπόκριση, η ΕΤΕπ κινητοποίησε το Ταμείο Εγγυήσεων τον Μάιο του Η εξέλιξη των κινητοποιήσεων του Ταμείου για τα υπερήμερα δάνεια στη Συρία παρουσιάζεται στον πίνακα 4. Τα ποσά που κινητοποιεί η ΕΤΕπ αποσύρονται από τον λογαριασμό του Ταμείου Εγγυήσεων κατόπιν εγκρίσεως από τις υπηρεσίες της Επιτροπής. Όταν η ΕΕ καταβάλλει πληρωμή βάσει της εγγύησης της ΕΕ, υποκαθιστά την ΕΤΕπ στα δικαιώματα και τα μέσα επανόρθωσης. Οι διαδικασίες ανάκτησης των ποσών για τα οποία υπήρξε υποκατάσταση κινούνται από την ΕΤΕπ Βλ. άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2007/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της , σ. 11). Από τη σύστασή του το 1994 και μέχρι την ημερομηνία υποβολής της έκθεσης, το Ταμείο έχει κληθεί να παρέμβει για συνολικό ποσό 502 εκατ. ευρώ. Ανακτήθηκαν 579 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνεται το ποσό του αποπληρωθέντος κεφαλαίου και των τόκων, καθώς και οι τόκοι ποινής για καθυστερημένη αποπληρωμή, συν τα πραγματοποιηθέντα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες). Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. τμήμα του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 15

16 Πίνακας 4: Κινητοποιήσεις του Ταμείου Εγγυήσεων για τα υπερήμερα δάνεια στη Συρία (σε εκατ. ευρώ) Έτος Αριθμός των κινητοποιήσεων που καταβλήθηκαν Ποσό οφειλόμενων δόσεων Κυρώσεις και δεδουλευμένοι τόκοι (1) Εισπραχθέν ποσό 28 Σύνολο ,02 n.a. 2,15 21, ,27 1, ,63 Σύνολο 10 83,29 1,36 2,15 82,50 (1) Οι κυρώσεις και οι δεδουλευμένοι τόκοι καταλογίζονται από την ETEπ μόνο με τη δεύτερη αίτηση πληρωμής κάθε μεμονωμένου δανείου και υπολογίζονται από την ημερομηνία αθέτησης έως την ημερομηνία πληρωμής από το Ταμείο Εγγυήσεων. Στις 31 Δεκεμβρίου 2013, το συνολικό οφειλόμενο κεφάλαιο των εγγυημένων δανείων που συνδέονται με τη Συρία ανέρχεται σε 554 εκατ. ευρώ, ενώ η τελευταία λήξη δανείου είναι το Λειτουργία του Ταμείου Σύμφωνα με τους κανόνες του κανονισμού για το Ταμείο Εγγυήσεων, το ποσό του Ταμείου πρέπει να ανέρχεται σε κατάλληλο επίπεδο (ποσό-στόχος) ίσο με το 9% του συνόλου των τρεχουσών υποχρεώσεων σε κεφάλαιο που απορρέουν από κάθε πράξη, συν τους δεδουλευμένους και μη καταβληθέντες τόκους. Προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι καλύπτεται το ποσό-στόχος, εφαρμόζεται μηχανισμός τροφοδότησης. Με βάση τον μηχανισμό τροφοδότησης, ο προϋπολογισμός της ΕΕ κατέβαλε 155,66 εκατ. ευρώ στο Ταμείο, τον Φεβρουάριο 2013, ενώ τον Φεβρουάριο 2014, οι αντίστοιχες πληρωμές ανήλθαν σε 58,43 εκατ. ευρώ. Στις 31 Δεκεμβρίου 2013, το καθαρό ενεργητικό 29 του Ταμείου ανερχόταν σε 1.981,29 εκατ. ευρώ. Η αναλογία μεταξύ του καθαρού ενεργητικού και των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων 30 ( ,19 εκατ. ευρώ), κατά την έννοια του κανονισμού περί του Ταμείου Εγγυήσεων, ήταν μικρότερη από το ποσό-στόχο. Κατά συνέπεια, προστέθηκε κονδύλιο 144,40 εκατ. ευρώ στο προσχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ για το Στις 31 Δεκεμβρίου 2013, το Ταμείο έπρεπε να ανακτήσει τόκους υπερημερίας ύψους 82,5 εκατ. ευρώ Από τη σύστασή του το 1994, οι συνολικές ανακτήσεις από το Ταμείο, κατά την ημερομηνία κοινοποίησης, ανέρχονται σε 579 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνεται το ποσό του αποπληρωθέντος κεφαλαίου και των τόκων, καθώς και οι τόκοι ποινής για καθυστερημένη αποπληρωμή, συν τα πραγματοποιηθέντα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες). Σύνολο ενεργητικού του Ταμείου μείον δεδουλευμένα πληρωτέα ποσά (έξοδα ΕΤΕπ και έξοδα λογιστικού ελέγχου). Περιλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων. 16