ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2012) 66 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον γενικό προϋπολογισμό Η κατάσταση στις 30 Ιουνίου 2011 {SWD(2012) 15 final}

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Είδη πράξεων που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό Εξελίξεις μετά την τελευταία έκθεση της 31ης Δεκεμβρίου Στήριξη ισοζυγίου πληρωμών σε κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή Ευρατόμ Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης Εγγύηση του προϋπολογισμού για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ Στοιχεία για τους κινδύνους που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό Ορισμός του κινδύνου Η σύνθεση του κινδύνου Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες Εξέλιξη του κινδύνου Αδυναμία πληρωμής, Κατάπτωση εγγυήσεων του προϋπολογισμού και Τόκοι υπερημερίας Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Πληρωμές από τον προϋπολογισμό Ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις Ανακτήσεις Περιουσιακά στοιχεία Ποσό-στόχος Αξιολόγηση των κινδύνων: Οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση των τρίτων χωρών με το μεγαλύτερο άνοιγμα Στόχοι Μέθοδοι εκτίμησης των κινδύνων... 1 EL 2 EL

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στόχος της παρούσας έκθεσης είναι η παρακολούθηση της έκθεσης σε πιστωτικούς κινδύνους που βαρύνουν τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως αποτέλεσμα των εγγυήσεων που παρέχονται και των δανειοδοτικών πράξεων που εκτελούνται άμεσα από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή έμμεσα μέσω των εξωτερικών εντολών της ΕΤΕπ. Η παρούσα έκθεση υποβάλλεται βάσει του άρθρου 130 του δημοσιονομικού κανονισμού σύμφωνα με το οποίο η Επιτροπή καταρτίζει δύο φορές ετησίως έκθεση προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με την κατάσταση των εγγυήσεων του προϋπολογισμού και των αντίστοιχων κινδύνων 1. Συμπληρώνεται από το έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής με μία σειρά αναλυτικών πινάκων και επεξηγηματικών σημειώσεων (το «έγγραφο εργασίας»). 2. ΕΙΔΗ ΠΡΑΞΕΩΝ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ Οι κίνδυνοι που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης (στο εξής «προϋπολογισμός») απορρέουν από μία πλειάδα πράξεων δανειοδοσίας και παροχής εγγυήσεων, οι οποίες διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: δάνεια χορηγούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την εξυπηρέτηση μακροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής 2 («ΜΧΣ») προς τρίτες χώρες σε συνδυασμό με τα θεσμικά όργανα του Bretton Woods, δάνεια για τη στήριξη του ισοζυγίου πληρωμών 3 («ΣΙΠ») για τη στήριξη ορισμένων χωρών που δεν είναι μέλη της ευρωζώνης και αντιμετωπίζουν δυσχέρειες ως προς το ισοζύγιο πληρωμών τους, δάνεια για τη στήριξη κρατών μελών της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσχέρειες πέραν του ελέγχου τους, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΜΧΣ) 4 και δάνεια για την εξυπηρέτηση μικροοικονομικών στόχων, ήτοι δάνεια της Ευρατόμ και κυρίως χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων («ΕΤΕπ») πράξεων σε τρίτες χώρες («εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ») 5 που καλύπτονται από εγγυήσεις της ΕΕ Τα έγγραφα COM(2011)528 και SEC(2011)1011 συναποτελούν την προηγούμενη έκθεση σχετικά με τις εγγυήσεις που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό στις 31 Δεκεμβρίου Η ΜΧΣ μπορεί επίσης να λάβει τη μορφή επιχορηγήσεων προς τρίτες χώρες. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με ΜΧΣ, βλ. τις εκθέσεις της Επιτροπής COM(2011)408 και SEC(2011)874. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 332/2002 του Συμβουλίου, της 18 ης Φεβρουαρίου, για τη θέσπιση ενός μηχανισμού μεσοπρόθεσμης οικονομικής στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών των κρατών μελών (ΕΕ L 53 της , σ. 1). Ο ΕΜΧΣ συστάθηκε στις 11 Μαΐου του 2010 βάσει του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11 ης Μαΐου 2010 (ΕΕ L 118 της , σ. 1). Λειτουργεί με τρόπο παρόμοιο με τον Μηχανισμό για τη Στήριξη του Ισοζυγίου Πληρωμών, αλλά είναι διαθέσιμος σε όλα τα κράτη μέλη, δηλ. συμπεριλαμβανομένων των κρατών μελών της ευρωζώνης. Τα στοιχεία σχετικά με τις εντολές που έχουν ανατεθεί στην ΕΤΕπ παρατίθενται στον πίνακα Α1 και οι παραπομπές στις νομικές βάσεις παρατίθενται στον πίνακα A4 του εγγράφου εργασίας. Στις η εγγύηση κάλυπτε την περίοδο από 1 Φεβρουαρίου 2007 έως 31 Οκτωβρίου 2011 σύμφωνα με την απόφαση αριθ. 633/2009/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13 ης Ιουλίου 2009 (ΕΕ L 190 της , σ. 1) («απόφαση εξωτερικής εντολής»), που αντικαθιστά την απόφαση 2006/1016/ΕΚ του Συμβουλίου της 19 ης Δεκεμβρίου Εν τω μεταξύ, η περίοδος EL 3 EL

4 Η εξωτερική χρηματοδότηση της ΕΤΕπ, τα δάνεια Ευρατόμ και τα δάνεια ΜΧΣ καλύπτονται από το 1994 από το Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο») 7, ενώ τα δάνεια ΣΙΠ και ΕΜΧΣ καλύπτονται απευθείας από τον προϋπολογισμό. Το Ταμείο καλύπτει περιπτώσεις αθέτησης υποχρεώσεων για δάνεια και εγγυήσεις δανείων που χορηγήθηκαν σε τρίτες χώρες ή για σχέδια σε τρίτες χώρες. Συστάθηκε με σκοπό: την παροχή μιας «εφεδρείας ρευστότητας» για να αποφεύγεται η προσφυγή στον προϋπολογισμό κάθε φορά που προκύπτει αθέτηση ή καθυστέρηση πληρωμής εγγυημένου δανείου και τη δημιουργία ενός οργάνου δημοσιονομικής πειθαρχίας με την κατάρτιση ενός χρηματοδοτικού πλαισίου για την ανάπτυξη της κοινοτικής πολιτικής σχετικά με τις εγγυήσεις για τα δάνεια που χορηγεί η Επιτροπή και η ΕΤΕπ σε χώρες μη μέλη 8. Εάν τρίτες χώρες καταστούν κράτη μέλη, τα δάνεια προς τις χώρες αυτές δεν καλύπτονται πλέον από το Ταμείο και ο κίνδυνος πρέπει να αναληφθεί απευθείας από τον προϋπολογισμό. Το Ταμείο τροφοδοτείται από τον προϋπολογισμό και οι πόροι του πρέπει να διατηρούνται σε ένα ορισμένο ποσοστό επί του ποσού των εκκρεμών δανείων και εγγυήσεων δανείων που καλύπτονται από το Ταμείο. Αυτό το ποσοστό, γνωστό ως ποσοστό-στόχος, ανέρχεται επί του παρόντος σε 9%. Εάν οι πόροι του Ταμείου δεν είναι επαρκείς, οι αναγκαίοι πόροι θα πρέπει να προέλθουν από τον προϋπολογισμό. 3. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ 31 ΗΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Στήριξη ισοζυγίου πληρωμών σε κράτη μέλη που δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011 πραγματοποιήθηκαν δύο πράξεις συνολικού ύψους 1,35 δισ. ευρώ. Η τέταρτη δόση ύψους 1,2 δισ. ευρώ του δανείου που έχει χορηγηθεί στη Ρουμανία εκταμιεύθηκε στις 24 Μαρτίου Στις 22 Ιουνίου 2011 εκταμιεύθηκε η πέμπτη δόση ύψους 0,15 δισ. ευρώ του δανείου που έχει χορηγηθεί στη Ρουμανία. Παράλληλα, το Συμβούλιο αποφάσισε στις 12 Μαΐου 2011 να χορηγήσει προληπτική ενωσιακή μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή στη Ρουμανία ανώτατου ύψους 1,4 δισ. ευρώ Μακροοικονομική χρηματοδοτική συνδρομή Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011 δεν πραγματοποιήθηκε καμία εκταμίευση δανείου παρατάθηκε έως τις με την απόφαση 1080/2011/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25 ης Οκτωβρίου 2011 (ΕΕ L 280 της , σ. 1). Κανονισμός (EΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25 ης Μαΐου 2009, σχετικά με την ίδρυση Ταμείου εγγύησης για τις εξωτερικές δράσεις (κωδικοποιημένη έκδοση), ο «κανονισμός για το Ταμείο Εγγυήσεων» (ΕΕ L 145 της , σ. 10). Μολονότι οι εξωτερικοί κίνδυνοι καλύπτονται τελικώς από την εγγύηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, το Ταμείο Εγγυήσεων ενεργεί ως μέσο προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ από τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Για εκτενή έκθεση σχετικά με τη λειτουργία του Ταμείου, βλ. COM(2010)418 καθώς και το συνοδευτικό έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SEC(2010)968). Απόφαση (2011/288/ΕΕ) του Συμβουλίου, της 12 ης Μαΐου 2011, περί παροχής προληπτικής ενωσιακής μεσοπρόθεσμης χρηματοδοτικής συνδρομής στη Ρουμανία (ΕΕ L 132 της , σ.15). EL 4 EL

5 3.3. Ευρατόμ Δεν πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις δανείων κατά την περίοδο αναφοράς Ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης Πλαίσιο Με τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου της 11 ης Μαΐου 2010 θεσπίστηκε ο ευρωπαϊκός μηχανισμός χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (στο εξής ΕΜΧΣ-EFSM) με βάση το άρθρο 122 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) 10. Το ανώτατο διαθέσιμο ποσό βάσει του μηχανισμού ανέρχεται σε 60 δισ. ευρώ και καλύπτεται πλήρως από τον προϋπολογισμό της ΕΕ που εγγυάται την αποπληρωμή των δανείων σε περίπτωση αθέτησης από πλευράς του οικείου κράτους μέλους. Η χρηματοδοτική συνδρομή από την Ένωση στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ παρέχεται με τη μορφή δανείου ή πιστωτικού ορίου που χορηγείται στο οικείο κράτος μέλος. Προς τούτο, η Επιτροπή εξουσιοδοτείται εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης να συνάπτει δάνεια στις κεφαλαιαγορές. Νέα πράξη από τις Στις 30 Μαΐου 2011, το Συμβούλιο αποφάσισε να χορηγήσει ενωσιακή χρηματοδοτική συνδρομή στην Πορτογαλία βάσει του ΕΜΧΣ, ανώτατου ποσού 26 δισ. ευρώ, στο πλαίσιο τριετούς κοινού προγράμματος χρηματοδοτικής στήριξης ΕΕ-ΔΝΤ ύψους 78 δισ. ευρώ. Η απόφαση συμπληρώνει την απόφαση που λήφθηκε από το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2010 για την χορήγηση χρηματοδοτικής συνδρομής ανώτατου ποσού 22,5 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία δυνάμει του ΕΜΧΣ. Χορηγήθηκαν συνολικά 48,5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΜΧΣ (για περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τις πράξεις αυτές βλ. την παράγραφο 4.4 Εξέλιξη του κινδύνου). Στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της κρίσης συγκροτήθηκαν και δύο άλλοι μηχανισμοί, οι οποίοι, ωστόσο, δεν συνεπάγονται κανένα κίνδυνο για τον προϋπολογισμό της ΕΕ: Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕΤΧΣ-EFSF 11 ) το οποία εγγυώνται τα συμμετέχοντα κράτη μέλη κατ αναλογία της συμμετοχής τους, και η Ευρωπαϊκή Δανειακή Διευκόλυνση για την Ελλάδα 12, η οποία χρηματοδοτείται μέσω διμερών δανείων από τα υπόλοιπα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ, τα οποία συγκεντρώνει η Επιτροπή Στο άρθρο 122 παράγραφος 2 της ΣΛΕΕ προβλέπεται χρηματοδοτική στήριξη για τα κράτη μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες οι οποίες οφείλονται σε εξαιρετικές περιστάσεις πέραν του ελέγχου των κρατών μελών. Σχετικά με την ΕΔΧΣ βλ,: The Greek Loan Facility - ECFIN - European Commission: EL 5 EL

6 3.5. Εγγύηση του προϋπολογισμού για εξωτερικές χρηματοδοτήσεις της ΕΤΕπ Στο πλαίσιο της εξωτερικής εντολής , η υπογραφή δανείων αυξήθηκε κατά 7% κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2011 και το ποσό τους ανήλθε σε εκατ. ευρώ. Το ύψος των δανείων που εκταμιεύθηκαν ανήλθε σε εκατ. ευρώ κατά τη περίοδο αναφοράς. Συνεπώς, το σωρευτικό ποσό των εκταμιευθέντων δανείων στο πλαίσιο της εξωτερικής εντολής ανήλθε σε εκατ. ευρώ στις 30 Ιουνίου 2011, παρουσιάζοντας αύξηση 17% από τις 31 Δεκεμβρίου ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ 4.1. Ορισμός του κινδύνου Ο κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό απορρέει από το οφειλόμενο ποσό κεφαλαίου και τόκων για πράξεις που καλύπτονται από εγγύηση. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, δύο είναι οι μέθοδοι που εφαρμόζονται για την αξιολόγηση των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό (είτε άμεσα είτε έμμεσα μέσω του Ταμείου): Η μέθοδος του «συνολικού καλυπτόμενου κινδύνου» βασίζεται στο συνολικό ποσό του οφειλόμενου κεφαλαίου για τις εκάστοτε πράξεις σε συγκεκριμένη ημερομηνία συμπεριλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων 13. Η δημοσιονομική προσέγγιση η οποία ορίζεται ως «ετήσιος κίνδυνος που βαρύνει τον προϋπολογισμό» βασίζεται στον υπολογισμό του ανώτατου ποσού ετήσιων πληρωμών που η ΕΕ θα ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει σε ένα οικονομικό έτος εάν υποτεθεί ότι όλες οι πληρωμές των εγγυημένων δανείων καθίστανται ληξιπρόθεσμες Η σύνθεση του κινδύνου Έως το 2010, ο μέγιστος κίνδυνος από πλευράς οφειλόμενων ποσών που καλύπτονταν από εγγυήσεις συνδεόταν κυρίως με τις δανειοδοτικές πράξεις σε τρίτες χώρες. Το 2011, η χρηματοπιστωτική κρίση επηρέασε σοβαρά τα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών οδηγώντας σε αύξηση της δανειοδοτικής δραστηριότητας της ΕΕ για τη στήριξη μεγαλύτερων αναγκών κρατικής χρηματοδότησης. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξει η σύνθεση του κινδύνου από τις 30 Ιουνίου % του συνολικού οφειλόμενου εγγυημένου ποσού αφορούσε δανειοληπτικές δραστηριότητες συνδεόμενες με δάνεια σε κράτη μέλη, τα οποία καλύπτονται άμεσα από τον προϋπολογισμό. 36% του συνολικού οφειλόμενου εγγυημένου ποσού αφορά δανειοληπτικές και δανειοδοτικές δραστηριότητες σε τρίτες χώρες που καλύπτονται από το Ταμείο Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο») Βλ. πίνακα 1 της έκθεσης. Για τον υπολογισμό αυτό γίνεται δεκτό ότι τα δάνεια σε κατάσταση υπερημερίας δεν επισπεύδονται, πράγμα που σημαίνει ότι λαμβάνονται υπόψη μόνον οι ληξιπρόθεσμες πληρωμές (βλ. επίσης τους πίνακες 2 και 3 της έκθεσης και τον πίνακα Α2 του εγγράφου εργασίας). EL 6 EL

7 Ο συνολικός κίνδυνος που βάρυνε τον προϋπολογισμό στις 30 Ιουνίου 2011 απεικονίζεται στον κατωτέρω πίνακα 1. Πίνακας 1: Συνολικά οφειλόμενα ποσά που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό στις 30 Ιουνίου 2011 σε εκατ. ευρώ Οφειλόμενο κεφάλαιο Δεδουλευμένοι τόκοι Σύνολο % Κράτη μέλη* ΜΧΣ <1% Ευρατόμ % ΣΙΠ % ΕΤΕπ*** % ΕΜΧΣ % Υποσύνολο κρατών μελών % Τρίτες χώρες** ΜΧΣ % Ευρατόμ <1% ΕΤΕπ*** % Υποσύνολο τρίτων χωρών % Σύνολο % * Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται απευθείας από τον προϋπολογισμό. Περιλαμβάνονται επίσης τα δάνεια ΜΧΣ, Ευρατόμ και ΕΤΕπ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση στην ΕΕ. **Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται από το Ταμείο. ***Περίπου το 83% των δανειοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ (χορήγηση δανείων σε κράτη και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης) καλύπτονται από συνολική εγγύηση, ενώ για τις εναπομένουσες πράξεις η ΕΤΕπ τυγχάνει κάλυψης μόνο για τους πολιτικούς κινδύνους (από τις 31 Δεκεμβρίου 2010). Οι πίνακες A1, A2, A3 και A4 του εγγράφου εργασίας παρέχουν λεπτομερέστερες πληροφορίες για τα οφειλόμενα ποσά, και ιδίως για τα σχετικά ανώτατα όρια, τα εκταμιευθέντα ποσά και τα ποσοστά εγγύησης. Το συνολικό ποσό του οφειλόμενου κεφαλαίου και των τόκων που καλύπτονται από τον προϋπολογισμό αυξήθηκε σημαντικά σε 54,98 δισ. ευρώ, ήτοι κατά 55% σε σύγκριση με την κατάσταση στις Η αύξηση αυτή εξηγείται κυρίως από το ποσό των 17,9 δισ. ευρώ που εκταμιεύθηκε στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ (11,4 δισ. ευρώ στην Ιρλανδία και 6,5 δισ. ευρώ στην Πορτογαλία). Παράλληλα, 1,35 δισ. ευρώ εκταμιεύθηκαν στο πλαίσιο του EL 7 EL

8 μηχανισμού ΣΙΠ υπέρ της Ρουμανίας για τις τελικές δόσεις βάσει της απόφασης 2009/459/ΕΚ της 6 ης Μαΐου Οι καθαρές εκταμιεύσεις της ΕΤΕπ προς τρίτες χώρες αυξήθηκαν κατά 486 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του Ετήσιος κίνδυνος που καλύπτεται από τον προϋπολογισμό Για το δεύτερο εξάμηνο του 2011, ο προϋπολογισμός θα καλύπτει (απευθείας ή μέσω του Ταμείου) ποσό ύψους 3,6 δισ. ευρώ 15, το οποίο αντιπροσωπεύει το ποσό που καθίσταται απαιτητό κατά την τρέχουσα περίοδο από το συνολικό οφειλόμενο ποσό στις 30 Ιουνίου Από αυτό το ποσό, περίπου 2,6 δισ. ευρώ περίπου 73% οφείλεται από κράτη μέλη, ενώ το υπόλοιπο οφείλεται από τρίτες χώρες. 15 Αντιπροσωπεύει τα οφειλόμενα ποσά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011 (από τα συνολικά οφειλόμενα στις 3 Ιουνίου 2011) και με την παραδοχή ότι τα υπερήμερα δάνεια δεν επισπεύδονται. Για λεπτομέρειες, βλ. Πίνακα Α2, στο έγγραφο εργασίας. EL 8 EL

9 Κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη Ο κίνδυνος που συνδέεται με τα κράτη μέλη αφορά α) τον δανεισμό ΕΤΕπ καθώς και τα δάνεια ΜΧΣ και Ευρατόμ που χορηγήθηκαν πριν από την προσχώρηση στην ΕΕ, β) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του μηχανισμού ΣΙΠ μετά την προσχώρηση και γ) τα δάνεια που χορηγήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΜΧΣ. Όπως φαίνεται στον πίνακα 2, η Ουγγαρία και η Ρουμανία καταλαμβάνουν την πρώτη και τη δεύτερη θέση μεταξύ των σχετικών κρατών μελών από την άποψη αποπληρωμών που Πίνακας 2: Κατάταξη των κρατών μελών με κριτήριο τον μέγιστο κίνδυνο που βαρύνει τον προϋπολογισμό το δεύτερο εξάμηνο του 2011 (σε εκατ. ευρώ) Σειρά κατάταξης Χώρα Μέγιστος κίνδυνος % του συνολικού μέγιστου κινδύνου 1 Ουγγαρία 2.145,6 81,9% 2 Ρουμανία 197,0 7,5% 3 Ιρλανδία 111,7 4,3% 4 Πολωνία 40,1 1,5% 5 Βουλγαρία 37,5 1,4% 6 Τσεχική Δημοκρατία 36,7 1,4% 7 Σλοβακική Δημοκρατία 26,7 1,0% 8 Λετονία 9,1 0,3% 9 Σλοβενία 5,9 0,2% 10 Κύπρος 4,6 0,2% 11 Λιθουανία 2,7 0,1% 12 Εσθονία 0,5 0,0% 13 Μάλτα 0,3 0,0% καθίστανται ληξιπρόθεσμες το δεύτερο εξάμηνο του Κίνδυνος που συνδέεται με τρίτες χώρες Σύνολο 2.618,4 100,0% Το Ταμείο καλύπτει τα εγγυημένα δάνεια που αφορούν τρίτες χώρες με προθεσμίες λήξης που φθάνουν έως το Το δεύτερο εξάμηνο του 2011, ειδικότερα, το Ταμείο θα EL 9 EL

10 επιβαρυνθεί με μέγιστο ετήσιο κίνδυνο σε σχέση με τρίτες χώρες, ύψους 961 εκατ. ευρώ 16 (27% του συνολικού ετήσιου κινδύνου). Οι χώρες που καταλαμβάνουν τις δέκα πρώτες θέσεις (επί συνόλου σαράντα τεσσάρων) κατατάσσονται κατωτέρω ανάλογα με το συνολικό οφειλόμενο ποσό. Αντιπροσωπεύουν 754,2 εκατ. ευρώ ή το 78% του ετήσιου κινδύνου που επωμίζεται το Ταμείο σε σχέση με τρίτες χώρες. Η οικονομική κατάσταση των υπόψη χωρών αναλύεται και σχολιάζεται στο έγγραφο εργασίας. Πίνακας 3: Κατάταξη των 10 σημαντικότερων τρίτων χωρών με κριτήριο τον μέγιστο κίνδυνο που βαρύνει το Ταμείο κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011 (σε εκατ. ευρώ). Σειρά κατάταξης Χώρα Μέγιστος κίνδυνος % του συνολικού μέγιστου κινδύνου Κατάταξη πιστωτικού κινδύνου Euromoney 17 09/ / Τουρκία 220,7 29,3% 50/185 54/100 2 Αίγυπτος 91,7 12,2% 64/185 88/100 3 Mαρόκο 87,8 11,6% 62/185 67/100 4 Τυνησία 86,6 11,5% 69/185 81/100 5 Σερβία 75,8 10,1% 70/185 86/100 6 Λίβανος 54,0 7,2% 76/185 91/100 7 Νότιος Αφρική 47,9 6,4% 44/185 48/100 8 Συρία 39,3 5,2% 128/185 ΜΔ 9 Βοσνία-Ερζεγοβίνη 27,0 3,6% 113/185 ΜΔ 10 Βραζιλία 23,2 3,1% 41/185 42/100 Σύνολο των 10 χωρών 754,2 100,0% Αντιπροσωπεύει τα οφειλόμενα ποσά κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011 (από τα συνολικά οφειλόμενα στις 30 Ιουνίου 2011) και με την παραδοχή ότι τα υπερήμερα δάνεια δεν επισπεύδονται. Για λεπτομέρειες, βλ. Πίνακα Α2, στο έγγραφο εργασίας. Όσο υψηλότερη είναι η θέση στην κατάταξη, τόσο χαμηλότερη είναι η πιστοληπτική ικανότητας της χώρας. Οι χώρες κατατάσσονται σε κλίμακα από το μηδέν έως το 185 ή το 100 (ο αριθμός των χωρών έχει μειωθεί από 185 σε 100 από την 1 η Ιανουαρίου 2011). Το 185, ή αντίστοιχα το 100, αντιπροσωπεύει τον υψηλότερο κίνδυνο αθέτησης. Μια χώρα μπορεί να βελτιώσει την αξιολόγησή της και εντούτοις να υποχωρήσει σε σειρά κατάταξης εάν βελτιωθεί η μέση αξιολόγηση διεθνώς, για όλες τις αξιολογούμενες χώρες. EL 10 EL

11 4.4. Εξέλιξη του κινδύνου Το επίπεδο αβεβαιότητας παραμένει υψηλό καθώς η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση εξακολουθεί να επηρεάζει την οικονομική ανάκαμψη στην ΕΕ και την παγκόσμια ανάπτυξη. Οι γεωπολιτικές εντάσεις που πλήττουν ορισμένες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου πρόσθεσαν επίσης αβεβαιότητα στην οικονομική ανάκαμψη σε ορισμένες τρίτες χώρες. Μηχανισμός στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών Η ενωσιακή μεσοπρόθεσμη χρηματοδοτική συνδρομή δυνάμει του μηχανισμού στήριξης του ισοζυγίου πληρωμών ενεργοποιήθηκε εκ νέου τον Νοέμβριο του 2008 για την παροχή βοήθειας στην Ουγγαρία και στη συνέχεια τον Ιανουάριο και τον Μάιο του 2009 για να βοηθηθούν η Λετονία κα η Ρουμανία προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών. Η πρώτη αποπληρωμή δανείου ποσού 2 δισ. ευρώ από την Ουγγαρία θα πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο του Ο μηχανισμός ΣΙΠ με το συνολικό ανώτατο όριο των 50 δισ. ευρώ που διαθέτει έχει εναπομένουσα δυναμικότητα ύψους 35 δισ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής για ΣΙΠ εφόσον απαιτηθεί. Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Χρηματοοικονομικής Σταθεροποίησης (EFSM) Οι εντάσεις στις αγορές κρατικών ομολόγων παρέμειναν υψηλές κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του Οι συνθήκες έκδοσης κρατικών ομολόγων για τις περιφερειακές χώρες της ζώνης του ευρώ παραμένουν δυσχερείς παρά την ενεργοποίηση του ΕΜΧΣ και του ΕΤΧΣ με τη στήριξη διμερών δανείων. Οι αυξημένες χρηματοδοτικές ανάγκες των κυβερνήσεων των κρατών μελών κατά τους προσεχείς μήνες και τα προσεχή έτη παραμένουν ανησυχητικές. Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου Ecofin καθορίζουν το ανώτατο όριο του μηχανισμού στα 60 δισ. ευρώ 18, αλλά το όριο από νομικής απόψεως ορίζεται στο άρθρο 2.2 του κανονισμού του Συμβουλίου, ο οποίος περιορίζει το εναπομένον ποσό στο διαθέσιμο περιθώριο μέχρι το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων 19. Στις αρχές του 2011 οι χρηματαγορές άσκησαν αυξημένες πιέσεις στην Πορτογαλία με επίπτωση στο δημόσιο χρέος της και στο κόστος εξυπηρέτησής του. Στις 7 Απριλίου του 2011, η Πορτογαλία ζήτησε επίσημα χρηματοδοτική συνδρομή από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) 20. Σε συνέχεια του αιτήματος αυτού συμφωνήθηκαν, στις 17 Μαΐου 2011, από την Ευρωομάδα και το Συμβούλιο οι όροι και οι προϋποθέσεις μιας τριετούς δέσμης μέτρων χρηματοδοτικής συνδρομής. Η χρηματοδοτική δέσμη θα καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες της Πορτογαλίας για ποσό έως και 78 δισ. ευρώ και θα κατανεμηθεί ισομερώς μεταξύ: Βλ. ανακοίνωση τύπου σχετικά με το έκτακτο Συμβούλιο Ecofin στις 9-10 Μαΐου 2010 ( Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 407/2010 του Συμβουλίου, της 11 ης Μαΐου 2010, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοοικονομικής σταθεροποίησης (ΕΕ L 118 της , σ. 1). Εκτελεστική απόφαση αριθ. 344/2011/ΕΕ του Συμβουλίου, της 30 ής Μαΐου 2011, σχετικά με την παροχή ενωσιακής χρηματοδοτικής συνδρομής στην Πορτογαλία (ΕΕ L 159 της , σ. 88). EL 11 EL

12 του ΕΜΧΣ για ποσό έως 26 δισ. ευρώ 21 (που καλύπτεται άμεσα από τον προϋπολογισμό) του ΕΤΧΣ για ποσό 26 δισ. ευρώ του ΔΝΤ για ποσό 26 δισ. ευρώ. Η απόφαση για την παροχή στήριξης προς την Πορτογαλία δυνάμει του ΕΜΧΣ συμπληρώνει την απόφαση του Δεκεμβρίου 2010 για την Ιρλανδία 22 για ποσό έως 22,5 δισ. ευρώ. Από το μέγιστο ποσό των 60 δισ. ευρώ, ο ΕΜΧΣ διαθέτει εναπομένουσα ικανότητα 11,5 δισ. ευρώ για την παροχή περαιτέρω συνδρομής εάν καταστεί αναγκαίο 23. Στις 21 Ιουλίου 2011, στη σύνοδο κορυφής της ζώνης του ευρώ, αποφασίστηκε η λήψη πολλών μέτρων, καθώς και η παράταση των προθεσμιών εξόφλησης και η ελάττωση των επιτοκίων δανεισμού των μελλοντικών δανείων από το ΕΤΧΣ προς την Ελλάδα για την άμβλυνση της κρίσης χρέους και για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Η επίπτωση των συμπερασμάτων της συνόδου κορυφής στον ΕΜΧΣ είναι διττή: α) το περιθώριο του ΕΜΧΣ θα μειωθεί αναδρομικά για δανειοδοτικές πράξεις στην Πορτογαλία και την Ιρλανδία και β) θα παραταθούν οι προθεσμίες των μελλοντικών εκταμιεύσεων. Δάνεια μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής Τα δάνεια ΜΧΣ προς τρίτες χώρες έχουν αποτελέσει αντικείμενο επιμέρους αποφάσεων του Συμβουλίου και, μετά την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Έχει εκπονηθεί νέα νομοθετική πρόταση κανονισμού πλαισίου ΜΧΣ για τη βελτίωση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων δυνάμει της Συνθήκης της Λισαβόνας 24. Βάσει του προτεινόμενου κανονισμού πλαισίου, η διαδικασία για την ΜΧΣ θα ευθυγραμμιστεί με εκείνη άλλων μέσων εξωτερικής χρηματοδοτικής συνδρομής, έτσι ώστε η Επιτροπή να έχει την αρμοδιότητα λήψης αποφάσεων χορήγησης ΜΧΣ υπό την εποπτεία επιτροπής εκπροσώπων των κρατών μελών σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης που καθιερώθηκε από τους νέους κανόνες επιτροπολογίας, οι οποίοι άρχισαν να ισχύουν την 1 η Μαρτίου Η πρώτη δόση για την Πορτογαλία ύψους 1,75 δισ. ευρώ εκταμιεύθηκε στις 31 Μαΐου Έως τον Ιούνιο του 2011 είχαν εκταμιευθεί 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Για περαιτέρω πληροφορίες όσον αφορά τον ΕΜΧΣ βλέπε επίσης την έκθεση της Επιτροπής σχετικά με τις δανειοληπτικές και δανειοδοτικές πράξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2010, COM(2011)485. Αφότου τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, οι αποφάσεις για τη ΜΧΣ δεν λαμβάνονται πλέον μόνον από το Συμβούλιο, αλλά σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία (συναπόφαση). Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 182/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση κανόνων και γενικών αρχών σχετικά με τους τρόπους ελέγχου από τα κράτη μέλη της άσκησης των εκτελεστικών αρμοδιοτήτων από την Επιτροπή (ΕΕ L 55 της , σ. 13), ο οποίος αντικαθιστά την απόφαση 1999/468/ΕΚ του Συμβουλίου. EL 12 EL

13 Κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011 δεν πραγματοποιήθηκαν δανειοδοτικές πράξεις ΜΧΣ. Τον Ιούλιο 2011 εκταμιεύθηκαν δύο δάνεια ΜΧΣ συνολικού ύψους 126 εκατ. ευρώ 26. Δάνεια Ευρατόμ Τα δάνεια της Ευρατόμ προς κράτη μέλη ή προς ορισμένες επιλέξιμες τρίτες χώρες (Ρωσική Ομοσπονδία, Αρμενία, Ουκρανία) υπόκεινται στο ανώτατο όριο των 4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έχει ήδη χρησιμοποιηθεί περίπου το 85%. Το εναπομένον ποσόν ανέρχεται περίπου σε 600 εκατ. ευρώ και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη χρηματοδότηση νέων έργων. Δάνεια της ΕΤΕπ Στο πλαίσιο της γενικής εντολής της ΕΤΕπ που καλύπτει την περίοδο υπεγράφησαν στις 30 Ιουνίου 2011 πράξεις συνολικού ύψους εκατ. ευρώ. Από το ποσό αυτό είχαν εκταμιευθεί εκατ. ευρώ κατά την εν λόγω ημερομηνία (βλ. τον πίνακα A6 του εγγράφου εργασίας). Μετά την ενδιάμεση επισκόπηση της εξωτερικής εντολής της ΕΤΕπ, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο εξέδωσαν στις 13 Οκτωβρίου 2011 νέα απόφαση (αριθ. 1080/2011/ΕΕ της 25 ης Οκτωβρίου 2011), για τη χορήγηση εγγύησης της EE στην ΕΤΕπ για την κάλυψη ζημιών από δάνεια και εγγυήσεις δανείων για έργα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και για την κατάργηση της απόφασης αριθ. 633/2009/ΕΚ. Η νέα απόφαση τέθηκε σε ισχύ στις 30 Οκτωβρίου Κατά συνέπεια, το συνολικό ποσό των πιστώσεων που εκταμιεύθηκαν και των εγγυήσεων που παρασχέθηκαν στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών πράξεων της ΕΤΕπ, μείον τα ποσά των αποπληρωμών, συν όλα τα συναφή ποσά, θα αυξηθεί από εκατ. ευρώ σε ανώτατο ποσό εκατ. ευρώ 27. Η εγγύηση της ΕΕ περιορίζεται στο 65% του συνολικού ποσού των πιστώσεων που εκταμιεύονται και των εγγυήσεων που χορηγούνται στο πλαίσιο των χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων της ΕΤΕπ. Όσον αφορά τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις που πλήττουν ορισμένες χώρες της Νότιας Μεσογείου, δεν αποκλείεται το Ταμείο να κληθεί να καλύψει πιθανές υπερημερίες δανείων ή εγγυήσεων δανείων που καλύπτονται από εγγύηση της ΕΕ στην εν λόγω γεωγραφική περιοχή (για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις χώρες που καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ βλέπε πίνακες Α1 και Α2 του εγγράφου εργασίας) εκατ. ευρώ στην Αρμενία και 100 εκατ. ευρώ στη Σερβία. Η αύξηση κατά εκατ. ευρώ επιμερίζεται σε μια συμπληρωματική εντολή (2.000 εκατ. ευρώ) για τη χρηματοδότηση πράξεων αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και σε ενίσχυση των πράξεων της ΕΤΕπ που ενέχουν κίνδυνο (1.684 εκατ. ευρώ). EL 13 EL

14 5. ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΛΗΡΩΜΗΣ, ΚΑΤΑΠΤΩΣΗ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΚΟΙ ΥΠΕΡΗΜΕΡΙΑΣ 5.1. Πληρωμές με ταμειακά διαθέσιμα Η Επιτροπή αντλεί από τα ταμειακά διαθέσιμά της για να αποφεύγει τις καθυστερήσεις και τα συναφή έξοδα κατά την εξυπηρέτηση των δανειοληπτικών της πράξεων οσάκις ο οφειλέτης καθυστερεί να καταβάλει τα προβλεπόμενα ποσά στην ΕΕ Πληρωμές από τον προϋπολογισμό Δεδομένου ότι δεν υπήρξε καμία περίπτωση παράλειψης πληρωμής το πρώτο εξάμηνο του 2011, δεν ζητήθηκε πίστωση από τις γραμμές p.m (προς υπόμνηση) του άρθρου του προϋπολογισμού «Εγγυήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δανειοληπτικές πράξεις της Ένωσης και της Ευρατόμ και για δανειοδοτικές πράξεις της (ΕΤΕπ)» Ενεργοποίηση του Ταμείου Εγγυήσεων για εξωτερικές δράσεις 29 Σε περίπτωση καθυστερημένης εξόφλησης από τον δικαιούχο ενός δανείου σε τρίτη χώρα το οποίο έχει χορηγηθεί από την ΕΕ ή καλύπτεται με εγγύηση της ΕΕ, το Ταμείο καλείται να καλύψει την αδυναμία πληρωμής εντός τριμήνου από την ημερομηνία κατά την οποία καθίσταται ληξιπρόθεσμη η οφειλή 30. Το Ταμείο δεν κλήθηκε να παρέμβει κατά το πρώτο εξάμηνο του ΤΑΜΕΙΟ ΕΓΓΥΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ 6.1. Ανακτήσεις 31 Στις 30 Ιουνίου 2011, το Ταμείο δεν είχε τόκους υπερημερίας προς ανάκτηση Περιουσιακά στοιχεία Στις 30 Ιουνίου 2011, τα καθαρά περιουσιακά στοιχεία ευρώ. του Ταμείου ανέρχονταν σε 6.3. Ποσό-στόχος Το Ταμείο οφείλει να επιτύχει ένα κατάλληλο επίπεδο (ποσό-στόχο), το οποίο καθορίζεται στο 9% των συνολικών τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων που απορρέουν από κάθε πράξη, με την προσαύξηση των δεδουλευμένων τόκων. Η αναλογία μεταξύ των πόρων του Βλ. άρθρο 12 του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 1150/2000 του Συμβουλίου, της 22 ας Μαΐου 2000, για την εφαρμογή της απόφασης 2000/436/ΕΚ, Ευρατόμ για το σύστημα των ιδίων πόρων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΕΕ L 130 της , σ. 1-12). Από τη θέσπισή του το 1994, το Ταμείο έχει παρέμβει για συνολικό ποσό 478 εκατ. ευρώ. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλ. τμήμα του εγγράφου εργασίας. Από τη θέσπισή του το 1994, οι συνολικές ανακτήσεις από το Ταμείο ανέρχονται σε 576 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνεται το ποσό του αποπληρωθέντος κεφαλαίου και των τόκων, καθώς και οι τόκοι ποινής για καθυστερημένη αποπληρωμή, συν τα πραγματοποιηθέντα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες). Σύνολο ενεργητικού του Ταμείου μείον δεδουλευμένα πληρωτέα ποσά (έξοδα ΕΤΕπ και έξοδα λογιστικού ελέγχου). EL 14 EL

15 Ταμείου ( ευρώ) και των εκκρεμών κεφαλαιακών υποχρεώσεων 33 ( ευρώ) κατά την έννοια του κανονισμού περί του Ταμείου, αυξήθηκε ελαφρά από 7,7% στις 31 Δεκεμβρίου 2010 σε 8,8% στις 30 Ιουνίου Στα τέλη του 2010, οι πόροι του Ταμείου ήταν χαμηλότεροι από το ποσό-στόχο. Σύμφωνα με τους κανόνες τροφοδότησης του κανονισμού για το Ταμείο Εγγυήσεων, προστέθηκε κονδύλιο ευρώ στο προσχέδιο προϋπολογισμού του Το ποσό αυτό θα καταβληθεί από τον προϋπολογισμό στο Ταμείο τον Φεβρουάριο του ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΜΕ ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΑΝΟΙΓΜΑ 7.1. Στόχοι Στα προηγούμενα τμήματα της παρούσας έκθεσης παρατίθενται στοιχεία για ποσοτικές πτυχές των κινδύνων που βαρύνουν τον προϋπολογισμό, σε σχέση με τρίτες χώρες. Το παρόν τμήμα, που συμπληρώνεται από το τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας, περιλαμβάνει μια μακροοικονομική ανάλυση των τρίτων χωρών με το μεγαλύτερο άνοιγμα στον προϋπολογισμό ή οι οποίες επωφελούνται από τις δανειοδοτικές διευκολύνσεις της ΕΕ (δάνεια ΜΧΣ και δάνεια Ευρατόμ) Μέθοδοι εκτίμησης των κινδύνων Η εκτίμηση κινδύνων που παρουσιάζεται στο έγγραφο εργασίας βασίζεται στις πληροφορίες για την οικονομική και δημοσιονομική κατάσταση, τις βαθμολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας και άλλα γνωστά στοιχεία για τις χώρες που έχουν λάβει εγγυημένα δάνεια. Η εκτίμηση των κινδύνων δεν περιλαμβάνει αποτιμήσεις των αναμενόμενων ζημιών και των ανακτήσεων που αναπόφευκτα παρουσιάζουν υψηλή αβεβαιότητα. Στους δείκτες κινδύνου χώρας που περιλαμβάνονται στους πίνακες του εγγράφου εργασίας απεικονίζεται η εξέλιξη του κινδύνου αδυναμίας πληρωμής. Η ανάλυση αυτή παρουσιάζεται στο τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας για τις χώρες που εμφανίζουν τον υψηλότερο πιστωτικό κίνδυνο και το μεγαλύτερο άνοιγμα για τον προϋπολογισμό (συμπεριλαμβανομένων των δανείων ΜΧΣ και Ευρατόμ) στις 30 Ιουνίου Περιλαμβανομένων των δεδουλευμένων τόκων. EL 15 EL