Η εργασία μου χωρίζεται σε 3 μέρη:

Transcript

1

2 Η εργασία μου χωρίζεται σε 3 μέρη: 1. Αυτισμός 2. Σύνδρομο Asperger 3. Περιστατικό Ο Στόχος μου: να παρουσιάσω τις δύο διαταραχές, ομοιότητες και διαφορές, και να δώσω ένα μικρό δείγμα λογοθεραπευτικής αντιμετώπισης ενός περιστατικού με σύνδρομο Asperger.

3 Τι είναι τελικά ο αυτισμός: Ο αυτισμός είναι μια σοβαρή διαταραχή, κατατάσσεται στην κατηγορία των Εκτεταμένων Διαταραχών Ανάπτυξης. Οφείλεται κατά μεγάλο ποσοστό σε δυσλειτουργία του εγκεφάλου, εκδηλώνεται νωρίς (16-30 μηνών) και διαρκεί όλη τη ζωή. Χαρακτηρίζεται από ποιοτικές αποκλίσεις στην κοινωνική αλληλεπίδραση και στη δημιουργία σχέσης, στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία και στο παιχνίδι-σκέψη-φαντασία.

4 Τύποι Αυτιστικού Φάσματος Aloof: αδιάφορος, απομονωμένος, η πιο σοβαρή μορφή Passive: παθητικός, μοναχικό παιχνίδι, ηχολαλία Active Butodd: ενεργητικός, δραστήριος αλλά παράξενος, αδυναμία διατήρησης αλληλεπίδρασης Over-formal: υπερτυπικός, καλός λόγος, άτομα υψηλής λειτουργικότητας και σύνδρομο Asperger Broaderphenotype: διευρυμένος φαινότυπος, υψηλό IQ με χαρακτηριστικά αυτισμού που αναγνωρίζονται δύσκολα

5 Κατηγορίες Αυτιστικού Φάσματος (ICD-10) Αυτισμός παιδικής ηλικίας Άτυπος Αυτισμός Σύνδρομο Rett Αποδιοργανωτική Διαταραχή Παιδικής Ηλικίας Διαταραχή Υπερδραστηριότητας με νοητική καθυστέρηση και στερεότυπες κινήσεις Σύνδρομο Asperger Άλλες διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές Διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, μη καθοριζόμενη αλλιώς

6 Κατηγορίες Αυτιστικού Φάσματος (DSM-IV) Αυτισμός Σύνδρομο Asperger Σύνδρομο Rett Διαταραχή Αποδιοργάνωσης Εκτεταμένη Εξελικτική Διαταραχή μη καταχωρίσημη σε άλλη κλινική κατηγορία

7 Ιστορική αναδρομή Αυτισμού Προέρχεται ετυμολογικά από την ελληνική λέξη «εαυτός». Χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τον Euger Bleuler (1911). Αργότερα (1940) δύο άλλοι ψυχίατροι ο Leo Kanner και ο Hans Asperger περιέραψαν παιδιά με ελλείψεις στην: 1. Κοινωνική ανάπτυξη 2. Γλωσσική ανάπτυξη 3. Παράξενα ενδιαφέροντα

8 Leo Kanner Αμερικανός Νευροψυχίατρος Hans Asperger Αυστριακός Γιατρός Ανέφεραν σε έρευνες τους την ύπαρξη παιδιών με: 1. προβλήματα στο λόγο, την επικοινωνία και συγκεκριμένους τρόπους σκέψης. 2. παρατεταμένη συγκέντρωση σε αντικείμενα ή δραστηριότητες 3. εξαιρετικές ικανότητες 4. έντονη αδιαλαξία σε μεταφορές

9 Αίτια Αυτισμού Κληρονομικότητα Οργανικοί παράγοντες (επιληψία, σύφιλη, τοξοπλάσμωση, μεγαλοκυττάρωση) Ψυχογενετικοί παράγοντες (παιδί και εχθρικό ή αφιλόξενο περιβάλλον) Βιολογικοί παράγοντες (πρώιμες διαταραχές κατά τους πρώτους μήνες της κύησης) Νευροψυχολογικοί παράγοντες (ελλείμματα σε μνήμη γλώσσα, προσοχή και λειτουργίες εκτελεστικού ελέγχου)

10 Χαρακτηριστικά Διαταραγμένες κοινωνικές σχέσεις Ανάγκη αμεταβλητότητας Διαταραγμένη ή μη υπαρκτή βλεμματική επαφή Διαταραγμένα Συναισθήματα Παράξενο Δέσιμο με ορισμένα αντικείμενα Παραισθήσεις-παράξενοι φόβοι Διαταραγμένο Παιχνίδι Στερεοτυπικές κινήσεις Αυτοεπιθετικότητα

11 Διαταραγμένη συμπεριφορά μπροστά στον καθρέφτη. Ιδιοτροπίες στο φαγητό. Ιδιοτροπίες στην ενδυμασία. Διαταραχές των αισθήσεων: Ακοή Όραση Αφή Πόνος Γεύση-Όσφρηση

12 Τρόποι αντιμετώπισης Διατροφή-Βιταμίνες: απόκλιση γλουτένης και γαλακτοκομικών, ευεργετικές οι βιταμίνες Β6,C και το μαγνήσιο. Λογοθεραπεία: βελτίωση λεκτικών και μη λεκτικών πληροφοριών, βελτίωση οπτικής επαφής. Μουσικοθεραπεία: ανάπτυξη επίγνωσης του εαυτού. Φαρμακοθεραπεία: εκλεκτικοί αναστολείς, λίθιο, αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωσικά. Σφιχταγκάλιασμα: δημιουργεί επικοινωνία και υποχωρούν τα συμπτώματα. Αισθητηριακή ολοκλήρωση: προσφέρονται ερεθίσματα στα οποία μαθαίνει το παιδί να αντιδρά.

13 Makaton(1973):Πρόγραμμα ανάπτυξης της επικοινωνίας με την χρήση νοημάτων ή συμβόλων που συνοδεύουν τον προφορικό λόγο. PECS(1985):Για σοβαρές μορφές αυτισμού. Στόχος είναι η αναπαράσταση ενός αντικειμένου με μια εικόνα ή ένα σύμβολο. TEACCH(1972): Ανάπτυξη δεξιοτήτων και επίτευξη αλλαγών στο περιβάλλον του παιδιού για να ελαχιστοποιηθούν οι δυσκολίες. SPELL: στόχος είναι η μείωση αρνητικών συνεπειών του αυτισμού και την υποστήριξη των παιδιών με την παροχή ενός ιδανικού περιβάλλοντος μάθησης.

14 Σύνδρομο Asperger: Το σύνδρομο του μικρού σοφού Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μια ισόβια διαταραχή που επηρεάζει το πως το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει και αλληλεπιδρά με άλλα άτομα. Αποτελεί όπως και ο κλασσικός αυτισμός μια «διαταραχή φάσματος» επειδή επηρεάζει τα άτομα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και σε ποικίλο βαθμό. Ιστορική Αναδρομή: Η Lorna Wing (Βρετανή ψυχίατρος) χρησιμοποίησε πρώτη τον όρο. Έκανε τον διαχωρισμό ανάμεσα στις παρατηρήσεις του Kanner και του Asperger. Χρησιμοποίησε τον όρο για να οριοθετήσει μια νέα διαγνωστική κατηγορία σύμφωνα με την οποία παρατήρησε:

15 Απουσία ενσυναίσθησης Ανώριμη, ακατάλληλη, μονομερής κοινωνική αλληλεπίδραση Μικρή ή ανύπαρκτη ικανότητα για δημιουργία κοινωνικών σχέσεων. Στερεότυπος επαναλαμβανόμενος λόγος Φτωχή, μη λεκτική επικοινωνία Προσήλωση σε συγκεκριμένα θέματα Αδέξιες, μη συντονισμένες κινήσεις και ιδιόμορφες στάσεις σώματος.

16 Διαγνωστικά κριτήρια (Gillberg 1991) 1. Απόκλιση κοινωνικών δεξιοτήτων 2. Περιορισμένο εύρος ενδιαφερόντων 3. Ψυχαναγκαστική ανάγκη για ρουτίνες και ενδιαφέροντα 4. Ιδιομορφίες στην ομιλία και τη γλώσσα 5. Προβλήματα στη μη λεκτική επικοινωνία 6. Κινητική αδεξιότητα

17 Συχνότητα Συνδρόμου Με βάση τα κριτήρια DSM-IV ή ICD-10 οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 0,3 και 8,4 ανά παιδιά. Δηλαδή 1/33000 και 1/1200 παιδιά. Σύμφωνα με τα κριτήρια Gillberg η επικράτηση κυμαίνεται μεταξύ 36 και 48 ανά παιδιά ή 1 ανά 280 ή 210 παιδιά.

18 Διαφοροδιάγνωση Αsperger- ΔΑΔ Asperger- Καταναγκαστική Διαταραχή Asperger- Σχιζοειδή Διαταραχή Προσωπικότητας Asperger- Σχιζοφρένεια

19 Χαρακτηριστικά Κοινωνική Συμπεριφορά 1. Ανικανότητα αλληλεπίδρασης με συνομήλικους 2. Απουσία επιθυμίας για αλληλεπίδραση με συνομήλικους 3. Έλλειψη κατανόησης κοινωνικών κωδικών 4. Ακατάλληλη κοινωνική και συναισθηματική συμπεριφορά Μη λεκτική επικοινωνία 1. Περιορισμένη χρήση χειρονομιών 2. Αδέξιες/άξεστες κινήσεις 3. Περιορισμένες εκφράσεις προσώπου 4. Ακατάλληλες εκφράσεις 5. Περίεργο, ψυχρό βλέμμα

20 Επίσης μπορεί να παρουσιάσουν: Μη ευελιξία σκέψης Οπτικό τρόπο σκέψης Αισθητηριακή ευαισθησία σε ήχους, υφές, οπτικά ερεθίσματα και οσμές Νοημοσύνη ανώτερη του φυσιολογικού Ανεπτυγμένη Φαντασία Εξαιρετικές δεξιότητες σε ανάγνωση και αριθμητική Φωτογραφική μνήμη

21 Θεωρία του Νου Η θεωρία του Νου έχει αφετηρία την θεωρία του Piaget ο οποίος μελέτησε τον τρόπο σκέψης του ατόμου από την γέννηση του ως την εφηβική ηλικία. Η θεωρία του Νου σχετίζεται με την ικανότητα συναγωγής συμπερασμάτων. Τα παιδιά με σύνδρομο Asperger δεν ξέρουν πώς να συνάγουν συμπεράσματα, έχουν ελλειμματική ΘΤΝ. Δεν αντιλαμβάνονται ότι οι άλλοι έχουν σκέψεις και συναισθήματα διαφορετικά από τα δικά τους.

22 Συνέπειες από την ελλειμματική ΘΤΝ: Δυσκολία ανάγνωσης των κοινωνικών συναισθηματικών μηνυμάτων των άλλων Κυριολεκτικές ερμηνείες Έλλειψη σεβασμού/αγένεια Ειλικρίνεια και παραπλάνηση Παρανοϊκότητα Δυσκολία στην επίλυση προβλημάτων Άγχος

23 Ο λόγος του παιδιού με σύνδρομο Asperger Κυριολεκτική ερμηνεία Μονότονη προσωδία Λανθασμένη χρήση του λόγου στην κοινωνική συναναστροφή Επίσημη σχολαστική γλώσσα Έλλειψη συνοχής συζητήσεων Έκπτωση στην ικανότητα κατανόησης Καθυστέρηση στη γλωσσική ανάπτυξη

24 Αίτια Ενδείξεις δείχνουν ότι η αιτία είναι αλλοιώσεις στον εγκέφαλο. Ύποπτες περιοχές: Μετωπιαίος λοβός (γύρω από το μέτωπο) Δεξιός κροταφικός λοβός Δυσλειτουργία αμυγλαδοειδούς πυρήνα, βασικών γαγγλίων και παρεγκεφαλίδας Επίσης μπορεί να οφείλεται σε: Κληρονομικότητα Ανωμαλίες του χρωμοσώματος Υ Εμβόλια (ύποπτη ουσία θειομερσάλη) Χημικές ουσίες περιβάλλοντος Λήψη φαρμάκων στην εγκυμοσύνη Λήψη φαρμάκων κατά την πρώτη παιδική ηλικία

25 Αυτισμός Vs σύνδρομο Asperger Αυτισμός Σύνδρομο Asperger Κοινωνικοποίηση Αδιαφορία προς τους άλλους Αναζητά τους άλλους για μονόπλευρη επαφή Επικοινωνία Αρνητική συμπεριφορά Αναζητά τους άλλους για μονόπλευρη επαφή Λόγος Καθόλου ή ηχολαλία Καλός λόγος, επαναληπτικός, κυριολεκτικός, ιδιόμορφος Παιχνίδι Μοναχικό ή καθόλου Μονόπλευρο παιχνίδι Κινητική Δεξιότητα Μονοτονία Δυσκολία, αντίσταση, υπερβολική αντίδραση Βλεμματική επαφή Αποφεύγει Λίγη ή ασυνεχής Ηλικία διάγνωσης μηνών Προσχολική ή σχολική Νοημοσύνη Νοητική υστέρηση σε ποσοστό 75-85% Κανονική και πολλές φορές ανώτερη του φυσιολογικού

26 Τρόποι αντιμετώπισης Εργοθεραπεία Ειδική αγωγή Λογοθεραπεία Φαρμακοθεραπεία Ψυχοθεραπεία Θεραπεία με ζώα (άλογα, δελφίνια)

27 Το περιστατικό Αγόρι 7 ετών με σύνδρομο Asperger ήρθε με παραπομπή από το ΚΕΔΥ με διαταραχές σε οπτική και ακουστική αντίληψη, φτωχό λεξιλόγιο, λανθασμένη χρήση του λόγου και ελλείψεις στις γνωστικές ικανότητες. Να σημειωθεί ότι ήταν δίγλωσσο. Στόχος 1 ος : Γνωστική ανάπτυξη Στόχος 2 ος : Ανάπτυξη επικοινωνιακών ικανοτήτων Στόχος 3 ος :Πραγματολογία

28 Ενδεικτικές δραστηριότητες: 1. Του ζήτησα να βάλει σε λογική σειρά εικόνες που βλέπει. Στην αρχή του έδωσα δύο εικόνες και στη συνέχεια τις αύξησα σταδιακά. Αρχικά είπα την ιστορία μαζί με το παιδί και τοποθετήσαμε μαζί τις κάρτες με την σωστή σειρά. Στη συνέχεια τις μπέρδεψα και ζήτησα από το παιδί να τις φτιάξει και να μου πει την ιστορία.

29 2. Η δραστηριότητα αυτή είχε ως στόχο τις κατηγορίες. Του έδινα κάρτες με αντικείμενα. Εκείνος έπρεπε να τα ονομάσει και να μου πει ποιο δεν ταιριάζει με τα άλλα. Επίσης έπρεπε να μου πει την χρησιμότητα τους, αν έχει δει κάτι τέτοιο από κοντά ή αν το έχει στο σπίτι του.

30 3. Σε αυτή την δραστηριότητα έδωσα στο παιδί ζεύγη καρτών στις οποίες απεικονίζονταν αντικείμενα ή πρόσωπα με τα οποία έπρεπε να σχηματίσει ερωτήσεις ενώ στην άλλη κάρτα δινόταν η απάντηση. Πχ (1 η κάρτα ερώτηση: «ποιος μας φέρνει τα γράμματα;», 2 η κάρτα απάντηση: «ο ταχυδρόμος μας φέρνει τα γράμματα». ) Ακολούθησαν ερωτήσεις με το τι, πώς, πότε, πού.

31 Συμπεράσμα: O αυτισμός όπως και το σύνδρομο Asperger είναι δυο διαφορετικές διαταραχές. Ο κοινός παρανομαστής τους είναι η δυσκολία που έχουν τα άτομα στην επικοινωνία με τους τρίτα πρόσωπα. Στον αυτισμό σε μεγαλύτερο βαθμό και στο σύνδρομο Asperger σε μικρότερο. Όσο εμβαθύνουμε κι όσα περισσότερα μαθαίνουμε για την φύση και την πολυπλοκότητα των διαταραχών του αυτιστικού φάσματος, τόσο αντιλαμβανόμαστε ότι η λύση δεν είναι απλή και μοναδική, όπως δεν είναι o αυτισμός και το σύνδρομο Asperger.

32 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!