Μάθηµα: ιαχείριση υδατικών πόρων Θέµα: ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Βούλγαρη Χρυσούλα Ντίτορα Αφροδίτη Μάρτιος 2009

Transcript

1 Μάθηµα: ιαχείριση υδατικών πόρων Θέµα: ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Βούλγαρη Χρυσούλα Ντίτορα Αφροδίτη Μάρτιος 2009

2 Εισαγωγή Ανάπτυξη οικισµών πάντα κοντά στο νερό αρχαία Μεσοποταµία Αίγυπτος Ινδία Πολιτισµοί των Μάγιας,, Ίνκας Ρότερνταµ Νέα Υόρκη Τόκυο Σαγκάη Το νερό πάντα στο επίκεντρο των οικισµών: απλή κατανάλωσή εµπόριο άµυνα Αποχέτευση θρησκευτικές και πνευµατικές τελετές

3 Τεχνικά έργα που σχετίζονται µε το νερό Έργα υδροδότησης Αποχετευτικά δίκτυα Αντιπληµµυρικά έργα Έργα παραγωγής ενέργειας Εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυµάτων

4 Αξιόλογα υδραυλικά έργα στην αρχαιότητα Ευπαλίνειο όρυγµα (Σάµος 5 ος αιώνας π.χ.) ιάρκεια κατασκευής 10 χρόνια Συνολικό µήκος υδραγωγείου > 2800 m Μήκος ορύγµατος 1036 m Αµφίστοµη διάνοιξη της σήραγγας Πηγή: Koutsoyiannis, D., N. Zarkadoulas, A. N. Angelakis, and G. Tchobanoglous, 2008

5 Ευπαλίνειο όρυγµα Πηγή: Koutsoyiannis, D., N. Zarkadoulas, A. N. Angelakis, and G. Tchobanoglous, 2008

6 Έργα στο µινωικό ανάκτορο της Κνωσού Συστήµατα υδροδότησης Συστήµατα συλλογής, αποθήκευσης και χρήσης βρόχινου νερού Εγκαταστάσεις υγιεινής Χρήση νερού για αναψυχή!!! Πηγή: palaces/fullsize/agia-triada-drainage-c6454_fs.jpg Ρωµαϊκά έργα ίκτυα ύδρευσης Αγωγοί αποχέτευσης Αγωγοί οµβρίων Πηγή:

7 Ανάγκες ύδρευσης και ενέργειας Συγκέντρωση πληθυσµού στις µεγάλες πόλεις αστικοποίηση αύξηση αναγκών ύδρευσης και ενέργειας Αύξηση βιοτικού επιπέδου αύξηση κατανάλωσης ανά κάτοικο Αποτέλεσµα: ανεπάρκεια νερού για ύδρευση Ανάγκη:αποτελεσµατικότερη διαχείριση υδατικών πόρων

8 Κατανάλωση νερού µεγάλες πόλεις: σε l/ηµ/κατ µικρές πόλεις: l/ηµ/κατ Αναπτυγµένες χώρες: περίπου 10 φορές µεγαλύτερη κατανάλωση από τις αναπτυσσόµενες χώρες Νέα Υόρκη: 500 l/ηµ/κατ Αλγέρι: 128 l/ηµ/κατ Ατιµολόγητο νερό Σηµαντικές διαρροές δικτύων ύδρευσης ιαρροές στις εγκαταστάσεις των καταναλωτών Υποεγγραφές των υδροµετρητών νερού

9 Κάλυψη αναγκών ύδρευσης από υπόγεια νερά Καλιφόρνια Υπεράντληση Πτώση στάθµης 100 m Ζώνη µήκους 113 kmµε καθιζήσεις Μέγιστη καθίζηση 8.5 m (Κουµαντάκης Ι.Ε., 2008) Καλοχώρι, Σίνδος Υπεράντληση Η Η ΒΙ.ΠΕ. Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε αρνητικά υψόµετρα Προστασία µε αναχώµατα

10 Παράδειγµα υδροδοτικού συστήµατος: Αθήνα Πηγή:

11 Παράδειγµα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας: Itaipu Κάλυψη ενεργειακών αναγκών Σάο Πάολο και Ρίο ντε Τζανέιρο Παραγωγή GWh (2008) Πηγή:

12 Αστική ανάπτυξη και ποιοτική υποβάθµιση υδατικών πόρων Μετατροπή αστικών υδατορευµάτων σε αποδέκτες λυµάτων (αστικών και βιοµηχανικών) κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυµάτων Όµως, προβλήµατα υπάρχουν ακόµα!!! Κλασσικό παράδειγµα:κηφισός Όξινη βροχή επιβάρυνση επιφανειακών και υπόγειων νερών

13 Παροχέτευση οµβρίων Πυκνή δόµηση αύξηση αδιαπέρατων επιφανειών µείωση χρόνων απορροής πολλαπλασιασµός πληµµυρικών παροχών αιχµής Στένωση και εγκιβωτισµός κοιτών ποταµών πληµµυρικά επεισόδια

14 Ανάγκη διαχείρισης Ορθολογική αντιµετώπιση της χρήσης του νερού από τον άνθρωπο Πολυδιάστατο ζήτηµα Τεχνολογία Οικονοµία Περιβάλλον Κοινωνία Πολιτική Ελλάδα Απουσία ελεγκτικών µηχανισµών Έλλειψη ενηµέρωσης Έλλειψη εµπιστοσύνης στην Πολιτεία και τους εκπροσώπους της Έλλειψη χρηµατοδότησης της έρευνας

15 Ύδρευση Επιλογή βέλτιστου συνδυασµού των προσφερόµενων πηγών υδροδότησης Χρήση νερού δεύτερης ποιότητας για πότισµα κήπων και δηµοτικών πάρκων Αποθηκευµένα όµβρια Τοπικές γεωτρήσεις Επεξεργασµένα λύµατα Έλεγχος και περιορισµός διαρροών και µη τιµολογούµενου νερού Επιτήρηση και συντήρηση ή αντικατάσταση δικτύων Τοποθέτηση υδροµέτρωνγια τον εντοπισµό διαρροών και αντικατάσταση των υπαρχόντων µε νέα πολύ αυστηρών προδιαγραφών ιαχείριση της ζήτησης Εφαρµογή τιµολογιακής πολιτικής (κλιµακωτή τιµολόγηση, αναπροσαρµογή τιµών στο χρόνο ανάλογα µε τη διαθεσιµότητα των υδατικών πόρων) Προσαρµογή κατανάλωσης στους διαθέσιµους υδατικούς πόρους Ορθή ενηµέρωση για ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης

16 Αποχέτευση και επεξεργασία λυµάτων Ενίσχυση των προσπαθειών επεξεργασίας, παρακολούθησης και ελέγχου Συγκέντρωση παραγωγικών και βιοµηχανικών µονάδων σε βιοµηχανικές περιοχές Οργανωµένος έλεγχος λειτουργίας ιδιωτικών και δηµόσιων µονάδων επεξεργασίας υγρών αποβλήτων

17 Αντιπληµµυρική προστασία και διαχείριση οµβρίων Σεβασµός φυσικού υδρογραφικού δικτύου Συστήµατα οµβρίων στο σύνολο της αστικής περιοχής Εντοπισµός, απογραφή και ιεράρχηση των προβληµάτων απορροής Εφαρµογή των Μεθόδων Ελέγχου της Απορροής στην Πηγή ιατήρηση ανοιχτών χώρων ή χρησιµοποίηση διαπερατών στο νερό υλικών στις κατασκευές ανατροφοδότηση υδροφόρου ορίζοντα και µείωση κινδύνου για πληµµύρες και υπερχείλιση (Κουτσογιάννης., 2007) Συνεργασία µε το γενικότερο πολεοδοµικό σχεδιασµό -χρήση σύγχρονων µετρητικών συστηµάτων και εργαλείων πληροφορικής

18 Αντιπληµµυρική προστασία και διαχείριση οµβρίων Μελέτη αντιπληµµυρικών έργων µε χρήση αξιόπιστων µεγεθών σχεδιασµού (υδροµετρικοίσταθµοί) -χρηµατοδότηση Εκπόνηση χαρτών πληµµύρας Ανάπτυξη συστηµάτων πρόβλεψης-παρακολούθησης- προειδοποίησης και σχεδίων αντιµετώπισης έκτακτων αναγκών Θεσµοθέτηση µελέτης διαχείρισης οµβρίωνσε κλίµακα µεµονωµένης οικοδοµής Μελέτη προβληµάτων στα συστήµατα οµβρίωναπό µεταφορά φερτών υλικών Έλεγχος ρύπανσης της αστικής απορροής Έλεγχος ρύπανσης της αστικής απορροής `

19 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ Koutsoyiannis, D., N. Zarkadoulas, A. N. Angelakis, and G. Tchobanoglous, Urban water management in Ancient Greece: Legacies and lessons, Journal of Water Resources Planning and Management - ASCE,, 134 (1), 45 54, 54, ( ιαθέσιµο στο ιαδίκτυο στη διεύθυνση docinfo/750/). ΚαπόπουλοςΚωνσταντίνος Κωνσταντίνος & Μαζιώτης ηµήτρης, Βέλτιστες πρακτικές πόλεων για το νερό, Economist, Φεβρουάριος Κουτσογιάννης. (2007) Νερό και αστική ανάπτυξη, Σηµειώσεις για το µάθηµα ιαχείριση Υδατικών Πόρων ( ιαθέσιµο στο ιαδίκτυο στη διεύθυνση WRMUrbanWater.pdf). Κουτσογιάννης. (1999) Σχεδιασµός αστικών δικτύων αποχέτευσης, έκδοση 3.1, ΕΜΠ, Αθήνα. Ξανθόπουλος, Θ.,. Χριστούλας,, Μ. Μιµίκου,, Μ. Αφτιάς,, και. Κουτσογιάννης,, Το πρόβληµα των πληµµυρών της Αθήνας: Στρατηγική αντιµετώπισης, Αντιπληµµυρική προστασία του λεκανοπεδίου της Αθήνας,, Αθήνα, Τεχνικό Επιµελητήριο Ελλάδας, ΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ :// :// ://