Το ιστορικό πλαίσιο. Ψυχρός πόλεμος - αντικομουνισμός. Διεθνές φιλειρηνικό κίνημα, με αιχμή τον πόλεμο του Βιετνάμ και τα πυρηνικά όπλα

Transcript

1 Το ιστορικό πλαίσιο Ψυχρός πόλεμος - αντικομουνισμός Διεθνές φιλειρηνικό κίνημα, με αιχμή τον πόλεμο του Βιετνάμ και τα πυρηνικά όπλα Η Γαλλία του ντε Γκωλ προσπαθεί να καταστεί ισχυρός παίκτης, μέσω της ανάπτυξης πυρηνικού προγράμματος Ο ντε Γκωλ προβάλλει βέτο στην ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΟΚ Οι ΗΠΑ αντιδρούν με την εγκατάσταση των πυραύλων Πόλαρις στη Βρετανία και προσεγγίζουν αμυντικά τη Γερμανία (φωτ. Από την επίσκεψη του Κεννεντυ στο Βερολίνο όπου είπε το «Ich bin ein Berliner»)

2 Η κατάσταση στην Ελλάδα Πολιτική πόλωση, εκλογές βίας και νοθείας (1961) Ανοικτό μέτωπο Καραμανλή - ανακτόρων Το παρακράτος ζει και βασιλεύει με την ανοχή του παλατιού Δωσίλογοι της κατοχής αποκτούν εξουσία χάρη στο αντικομουνιστικό τους φρόνημα Αναπτύσσει δράση η παρακρατική, αντικομουνιστική οργάνωση «Κόκκινη προβιά» ενταγμένη στο ΝΑΤΟϊκό Stay Behind.

3 20 Απριλίου: Επεισόδιο μεταξύ της Μπ. Αμπατιέλου και της Φρειδερίκης. Την ακρόαση είχε ζητήσει ο Λαμπράκης με την ιδιότητα του βουλευτή. «Δεν θα με απαλλάξει κανείς από αυτόν;» θα πει η τότε βασίλισσα. 22 Απριλίου: Η πορεία ειρήνης στον Μαραθώνα απαγορεύεται. Ο Λαμπράκης κακοποιείται από «αγανακτισμένους χωρικούς».

4 19 Μαΐου: Πανηγυρική υποδοχή του στρατηγού Ντέ Γκώλ στη Θεσσαλονίκη, όπου ανακοινώθηκε η επίσημη αποδοχή της Γαλλικής αμυντικής προστασίας 22 Μαΐου: Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη. Ο Λαμπράκης δέχεται επίθεση από συγκεντρωμένους παρακρατικούς. Οι Γκοτζαμάνης και Eμμανουηλίδης τον χτυπούν με ένα τρίκυκλο. Πέφτει σε κώμα και πέντε μέρες αργότερα υποκύπτει στα τραύματά του.

5 Πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου* *Παραλλαγή της λαϊκής παροιμίας Χίλια καντάρια βούτυρο σε σκύλινο τομάρι

6 «Παλιά βάζανε το βούτυρο, που ήταν ακριβό προϊόν, για να το συντηρήσουνε, μέσα σε γιδίσιο ή αρνίσιο τομάρι και το κρεμούσαν. Οπότε, σκεφτείτε το βούτυρο σε τομάρι σκύλου. Αταίριαστο, εξωφρενικό, ανθυγιεινό και παράλογο. Η επίσκεψη του μεγάλου Ντε Γκολ στη μίζερη Θεσσαλονίκη του '63 δεν είναι πολύ βούτυρο στο τομάρι του σκύλου; «Και τη δουλειά έχει κοτζάμ Ντε Γκωλ στη μιζερόπολη;» (Πολύ βούτυρο, σελ. 33) Γιώργος Σκαμπαρδώνης 13/6/2006

7 Το βιβλίο Ο διοικητής της ΚΥΠ, στρατηγός Δοβρόμηρος, αναλαμβάνει την προστασία του Ντε Γκωλ, κατά την επίσημη επίσκεψη του στη Θεσσαλονίκη, στις 19 Μαϊου 1963 τρεις μέρες πριν δολοφονηθεί ο Λαμπράκης.

8 Είναι πολλοί που δεν θέλουν τον Ντε Γκωλ ζωντανό και ο Δοβρόμηρος επιστρατεύει παρακρατικούς να τον βοηθήσουν. Η φρούρηση του Γάλλου Προέδρου είναι για τους παρακρατικούς και μια πρόβα τζενεράλε για τον Λαμπράκη. Βίντεο από την επίσκεψη Ντε Γκωλ στη Θεσσαλονίκη στο:

9 Όμως ο αρχηγός των παρακρατικών, δεξί χέρι του Δροβρόμηρου, κρυπτοομοφυλόφιλος, στρατολάγνος και μέλος της «Κόκκινης Προβιάς», σχεδιάζει τη δολοφονία του γάλλου ηγέτη! Ο στόχος των ξένων κέντρων, από τα οποία παίρνει εντολές, είναι διπλός εκφοβισμός του Ντε Γκωλ το πυρηνικό του πρόγραμμα του οποίου ενοχλεί στοχοποίηση των «ερυθρών» ως υπευθύνων της απόπειρας.

10 Τα ιστορικά γεγονότα αποτελούν τον καμβά πάνω στον οποίο ο Σκαμπαρδώνης κεντά τους χαρακτήρες του παρακράτους, που ανθεί στη Θεσσαλονίκη της εποχής. «Με φόντο μια πόλη φωτισμένη ειρωνικά από τις αιματηρές ανταύγειες του Εμφυλίου, στηνπαρανοϊκή καθημερινότητα του 63, κάποιοι φτωχοδιάβολοι γίνονται επικίνδυνοικιαφελείςπρωταγωνιστέςσε κάτι παγκόσμια σημαντικό, αναποδογυρισμένο και για τους ίδιους ακατανόητο».

11 Τα εκτελεστικά όργανα του παρακράτους είναι άνθρωποι του μεροκάματου: εκδορέας ο ένας, λιμενεργάτης ο άλλος, ταξιτζής στη ζούλα ο τρίτος. Δεν είναι όμως μόνο η φτώχια που τους οδηγεί στις οργανώσεις του παρακράτους, για να βγάλουν το εξτραδάκι τους

12 Ούτε το ιδεολόγημα της προάσπισης του έθνους από τα «κομμούνια», δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας το επαναλαμβάνουν περισσότερο για να «ντοπάρονται» οι ίδιοι και να δικαιολογούν τη βία. [Ένας από τους παρακρατικούς μάλιστα είναι γιος κομμουνιστή. Κόρη κομμουνιστή και η σύζυγος του διοικητή της ΚΥΠ, άλλη μια ειρωνική αντίστιξη]

13 Η εξουσία που δίνει σε αυτούς τους «φτωχοδιάβολους» η βία, τους βοηθά να ξεχνούν τη φτώχια, να βγαίνουν από την κοινωνική περιθωριοποίηση, να εκτονώνουν τον καταπιεσμένο ερωτισμό - είτε κάνοντάς τα λαμπόγυαλο στα γραφεία της ΕΔΑ, είτε σπάζοντας στο ξύλο έναν μεθυσμένο ναύτη στο καμπαρέ.

14 Ο διοικητής της ΚΥΠ υποστράτηγος Δοβρόμηρος, μάχεται κατά του «κομμουνιστικού περονόσπορου», υπερασπίζεται το «πατρίς θρησκεία οικογένεια», όμως η δική του οικογένεια βασίζεται στο ψέμα (η γυναίκα του, Λιλή, τον απατά με έναν αριστερό φοιτητή, ο γιος του δεν είναι βιολογικό του παιδί) ο ίδιος αποτυγχάνει να προασπίσει την τιμή της πατρίδας (δεν αντιλαμβάνεται τη δράση πρακτόρων που έχουν φυτέψει μια βόμβα δίπλα στον Ντε Γκολ).

15 Λίγο πριν πέσει η αυλαία ο Δοβρόμηρος κάνει μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας και καταλήγει στην εντατική του ΑΧΕΠΑ, εκεί όπου θα βρεθεί ο Λαμπράκης στις 22 Μαϊου. Προοικονομία όσων θα συμβούν, ο «πεντακάθαρος, δυσοίωνος ήχος» ενός τρικύκλου, που ακούει η Λιλή την ώρα της απόπειρας αυτοκτονίας του Δοβρόμηρου.

16

17 Πολύ βούτυρο σε λίγες φράσεις Εξαιρετική παρουσίαση της ανθρωπογεωγραφίας της πόλης: ο δεξιός, ο αστός, ο λουμπεν υπόκοσμος, ο ηττημένος αριστερός. Παρούσα και η πόλη μέσα από τα στέκια της εποχής και τις γνώριμες γωνιές. Η Αριστερά ηττημένη, συμβιβασμένη με το καθεστώς, ταλανιζόμενη από εσωτερικές έριδες Η Δεξιά- βασιλικοί, καραμανλικοί, αρκοδεξιοί, στρατιωτικοί, πλούσιοι αστοί, φτωχοδιάβολοι του παρακράτους

18 Η παρουσία του εμφυλίου στους εφιάλτες των χαρακτήρων και στη πραγματικότητα της πόλης Το στοιχείο του ερωτισμού μέσα από τους χαρακτήρες του εφαψία, του μπανιστηρτζή, του ομοφυλόφιλου, του απατημένοι συζύγου και του μποεμ εραστή Η διαβρωτική ειρωνεία επί πάντων Ο κινηματογραφικός ρυθμός και οι εναλλαγές γλώσσας και ύφους