ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΝΕΦΟΣ: Ο ΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ

Transcript

1

2 ΜΑΘΗΣΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΝΕΦΟΣ: Ο ΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Ο στόχος της συγκεκριµένης µαθησιακής ενότητας είναι να παρουσιάσει στους σπουδαστές το µεθοδολογικό πλαίσιο και τα εργαλεία για την πλήρη µετάβαση των εφαρµογών ενός οργανισµού στο περιβάλλον του cloud computing.

3 ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΝΕΦΟΣ: Ο ΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ Κεφάλαιο 3: Μελέτες Περίπτωσης

4 ΜΕΡΟΣ 3 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ 1. Υπόδειγµα µετάβασης σε µοντέλο υπηρεσιών νέφους SaaS/IaaS 2. Υπόδειγµα µετάβασης σε µοντέλο υπηρεσιών νέφους PaaS

5 1. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΝΕΦΟΥΣ SAAS/IAAS

6 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Το ηµαρχείο «Η πόλη µου" διατηρεί επιφυλάξεις για το αν θα µεταβιβάσει ή το όχι το χαρτοφυλάκιο των εφαρµογών του στο υπολογιστικό νέφος. Η πόλη έχει περίπου 2000 υπαλλήλους, µε έναν πληθυσµό κατοίκων που συνεχίζει να αυξάνεται. Οι υπάλληλοι του ηµαρχείου χρησιµοποιούν εννέα εφαρµογές, καθεµία για έναν ειδικό σκοπό, όπως η διαχείριση των νεκροταφείων, οι εκλογές και η ανάλυση των παραγόντων επικινδυνότητας για πυρκαγιές. Ένα µεγάλο µέρος του προϋπολογισµού του τµήµατος ΥΠ έχει διατεθεί για τη συντήρηση αυτών των εφαρµογών. Το ηµοτικό Συµβούλιο επιθυµεί να µειώσει τα έξοδα, µετατοπίζοντας το ενδιαφέρον από τις υφιστάµενες υποδοµές των εφαρµογών σε εφαρµογές µεγαλύτερης αξίας, και σε αυτό το πλαίσιο εξετάζει το ενδεχόµενο µετάβασης ορισµένων από αυτές στο υπολογιστικό νέφος. Πώς µπορεί να πραγµατοποιηθεί αυτό;

7 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Άσκηση 1: Πριν ληφθεί η απόφαση για τη µετάβαση στο υπολογιστικό νέφος, πρέπει να πραγµατοποιηθεί µια µελέτη ανάλυσης των κριτηρίων (Φάση 1 της διαδικασίας µετάβασης). Ανάµεσα στα κριτήρια που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο του µαθήµατος, επιλέξτε τα κριτήρια που φαίνονται σχετικά µε την περίπτωση, και στη συνέχεια πραγµατοποιείστε την ανάλυση αυτών των κριτηρίων.

8 Για το κάθε κριτήριο ορίζουµε µια αριθµητική εκτίµηση που προσδιορίζει τον συντελεστή βαρύτητας που του αποδίδουµε. ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Τα κριτήρια αφορούν α)στην διαθεσιµότητα της υπηρεσίας, β) την ασφάλεια των δεδοµένων, γ) την πλέον συµφέρουσα οικονοµικά λύση σε σύγκριση µε την τοπική επιλογή και την δ) γρήγορη αύξηση της αποτελεσµατικότητας. Το ηµαρχείο «Η πόλη µου»ενδιαφέρεται για περιβαλλοντικές λύσεις Πληροφορικής Τεχνολογίας χωρίς ωστόσο να αποτελεί άµεση προτεραιότητα Κριτήρια Σηµείωση ιαθεσιµότητα των υπηρεσιών 4 Απλή αναβάθµιση δεξιοτήτων 4 Ασφάλεια:Πιστοποίηση 4 Ιδιωτικότητα και ακεραιότητα δεδοµένων 4 Χρόνος αποκατάστασης 3 Εξοικονόµηση σε τοπικό επίπεδο 4 Βιώσιµη ανάπτυξη 1

9 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Οι εφαρµογές του ήµου «Η πόλη µου" διακρίνονται σε δύο οµάδες: Εφαρµογές που αφορούν τη διοίκηση του ήµου, όπως: OpenARIA: δωρεάν λογισµικό για την ανάλυση της επικινδυνότητας για πυρκαγιές και την Προσβασιµότητα στις Εγκαταστάσεις Υποδοχής του Κοινού (ERP) OpenCimetière : δωρεάν λογισµικό για τη διαχείριση των κοιµητηρίων OpenEcole: αφορά τις εκπαιδευτικές δράσεις και την υποστήριξη των σχολείων OpenELEC:δωρεάν λογισµικό για τη διαχείριση των εκλογικών καταλόγων. Επιτρέπει την ολοκληρωµένη διαχείριση των πολιτικών εκλογών, την καταγραφή των ψηφοφόρων κτλ. OpenScrutin: δωρεάν λογισµικό για τη διαχείριση της σύνθεσης των εκλογικών κέντρων. OpenRésultat: δωρεάν λογισµικό για τη διαχείριση των εκλογικών αποτελεσµάτων. Επιτρέπει την είσοδο των αποτελεσµάτων, την υποστήριξη της εκλογικής διαδικασίας καταµέτρησης των ψήφων κτλ. Υποστηρικτικές εφαρµογές όπως: Εσωτερική αλληλογραφία ιαχείριση ανθρώπινων πόρων (HRM) ιαχείριση πελατειακών σχέσεων (CRM) * Inspirées du catalogue de openmairie.org

10 Άσκηση 2: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Σχεδιάστε το διάγραµµα αλληλεξάρτησης των εφαρµογών, και βρείτε ποιος είναι ο καλύτερος υποψήφιος να αναλάβει τη διαδικασία µετάβασης.

11 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS Το διάγραµµα αλληλεξάρτησης των εφαρµογών openecole DB1 openscrutin DB2 openelec DB3 openrésultat opencimetière DB4 openaria DB5 Messagerie GRH DB6

12 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS ιάγραµµα ανάλυσης: Σύµφωνα µε το διάγραµµα αλληλεξάρτησης των εφαρµογών, διαπιστώνουµε ότι οι συγκεκριµένες εφαρµογές είναι ανεξάρτητες µεταξύ τους και δεν µοιράζονται µια κοινή βάση δεδοµένων, µε εξαίρεση τις εφαρµογές OpenELEC και openresultat οι οποίες έχουν κοινό τον πίνακα των υποψηφίων των εκλογών.

13 ιάγραµµα ανάλυσης: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣTO SAAS/IAAS Οι υποστηρικτικές εφαρµογές είναι συνήθως οι πιο κατάλληλες για µετάβαση στο υπολογιστικό νέφος, λόγω της διαθεσιµότητάς τους ως SaaS, δεδοµένου του εύρους χρήσης τους, κάνοντας τη µετάβαση λιγότερο κοστοβόρα όσον αφορά την επένδυση σε χρόνο και σε χρόνο που απαιτείται για προσαρµογή στην αγορά (time-to-market) Στην περίπτωση του ήµου «Η πόλη µου», η ανταλλαγή της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας των υπαλλήλων διαµείβεται σε συνθήκες προσεκτικής διαχείρισης των δεδοµένων, καθώς ενδέχεται να αφορά τις πολιτικές των εκλεγµένων ή ακόµη την επικοινωνιακή εκστρατεία κατά τη διάρκεια των εκλογών. Ωστόσο, η ηλεκτρονική αλληλογραφία µπορεί να αποτελέσει µια καλή υποψήφια περίπτωση για µετάβαση στο υπολογιστικό νέφος. Αυτή είναι µια εφαρµογή που έχει την ελάχιστη ανοδική και καθοδική αλληλεξάρτηση µε άλλες εφαρµογές. Θα µπορούσε να αντικατασταθεί από SaaS που εξασφαλίζει άριστες προϋποθέσεις ασφάλειας των ευαίσθητων δεδοµένων που περιέχονται στην αλληλογραφία..

14 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS ιάγραµµα ανάλυσης: Το CRM και η διαχείριση ανθρώπινων πόρων είναι τα πλέον κατάλληλα για µετάβαση, ακόµη κι αν αυτό σηµαίνει ότι τα δεδοµένα των υπαλλήλων µπορούν να διατεθούν στον πάροχο που προσφέρει αποθηκευτικό χώρο για το υπολογιστικό νέφος. Συµπέρασµα: Οι υποστηρικτικές εφαρµογές µπορούν εύκολα να µεταφερθούν σε ένα µοντέλο υπηρεσιών νέφους SaaS Αυτό µειώνει τον χρόνο που απαιτείται για τη µετάβαση στην αγορά (time to market) Αυτό που βασικά µεταβιβάζεται είναι τα δεδοµένα Η πλειοψηφία των µοντέλων SaaS επιτρέπει ένα σχετικά απλό σύστηµα εισόδου δεδοµένων στο σύστηµα διεπαφής Αυτός ο τύπος µετάβασης µειώνει τον χρόνο επένδυσης σε σύγκριση µε τα µοντέλα υπηρεσιών PaaSκαι IaaS

15 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS ιάγραµµα ανάλυσης: Οι εφαρµογές που είναι αφιερωµένες σε ένα συγκεκριµένο πεδίο (όπως στην περίπτωσή της διαχείρισης ενός ηµαρχείου), ίσως να παρουσιάζουν σχετικά µεγαλύτερες δυσκολίες όσον αφορά την µεταφορά τους στο περιβάλλον του cloud σε ένα µοντέλο υπηρεσιών SaaS). ύο δυνατότητες µετάβασης στο υπολογιστικό σύννεφο: Σε PaaS Σε IaaS Εφαρµογές που αφορούν τη διοίκηση του ηµαρχείου «Η πόλη µου» δεν διαµοιράζονται µεγάλο όγκο πληροφοριών µε εξαίρεση τους δείκτες αναγνώρισης που χρησιµοποιούνται για τον ορισµό δικαιωµάτων αναφορικά µε τη χρήση διαφόρων χαρακτηριστικών των εφαρµογών. Αυτές οι εφαρµογές µπορούν να προωθηθούν µε τρόπο που να επιτρέπει τον απόλυτο διαµοιρασµό χωρίς να απαιτείται µεγάλη επικοινωνία µεταξύ τους.

16 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS ιάγραµµα ανάλυσης: Ωστόσο, ανάµεσα σε αυτές τις εφαρµογές, τρεις ξεχωρίζουν ως προς το ότι χρησιµοποιούνται συστηµατικά. Πρόκειται για εφαρµογές διαχείρισης που σχετίζονται µε την διεξαγωγή των εκλογών (OpenELEC, openscrutin και openresultat). Η µετάβαση αυτών των εφαρµογών στο υπολογιστικό σύννεφο επιτρέπει την ανακατανοµή των τοπικών δεδοµένων των οποίων η µέγιστη ικανότητα µπορεί να υποστηριχθεί περιστασιακά.

17 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS Παράδειγµα µετάβασης εφαρµογών σε µοντέλο υπηρεσιών νέφους SaaS/IaaS Εφαρµογές: CRM & OpenScrutin.

18 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Άσκηση 3 : Μετάβαση στο SaaS Η εφαρµογή της διαχείρισης πελατειακών σχέσεων είναι ένας καλός υποψήφιος για µετάβαση σε ένα SaaS µοντέλο υπηρεσιών cloud. Για το σκοπό αυτό, πρέπει να επιλέξουµε µεταξύ των διαθέσιµων λύσεων εκείνη που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες µας. Το «Best cloud» είναι ένας διαδικτυακός τόπος που παρουσιάζει έναν κατάλογο των παρόχων που προσφέρουν αποθήκευση για το υπολογιστικό νέφος µε βάση τις επιθυµητές υπηρεσίες. Σύνδεσµος: Ο διαδικτυακός αυτός τόπος προσφέρει µια γενική ιδέα των υπηρεσιών του υπολογιστικού νέφους που προσφέρουν οι εφαρµογές διαχείρισης πελατειακών σχέσεων.

19 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Άσκηση 3 : Μετάβαση στο SaaS - Με βάση τον προαναφερόµενο κατάλογο, εκτιµείστε τον συντελεστή βαρύτητας του κάθε κριτηρίου που διαχειριστήκατε στην πρώτη άσκηση, όπως περιγράφεται στην φάση λήψης αποφάσεων (π.χ. 0 βαθµούς αν ένα ζητούµενο δεν καλύπτεται καθόλου, 1 βαθµό εάν ένα προαπαιτούµενο καλύπτεται µερικώς, 2 βαθµούς αν καλύπτεται πλήρως). - Εκτιµείστε συνολικά την πληροφορία που συγκεντρώσατε (κριτήρια αξιολογηµένα κατά σπουδαιότητα και εκτίµηση της κάθε προσφερόµενης υπηρεσίας) προκειµένου να επιλέξετε εκείνην που ταιριάζει καλύτερα στα κριτήριά σας.

20 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ SAAS/IAAS Στον πίνακα που ακολουθεί δίνεται ένα παράδειγµα συσσωµάτωσης των δεδοµένων (σηµειώσεις και εκτιµήσεις σπουδαιότητας) όπως φαίνονται στη βάση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων. Κάθε εισαγωγή στον πίνακα έχει υπολογιστεί ως αποτέλεσµα ενός συντελεστή βαρύτητας (σύµφωνα µε την σπουδαιότητα του κάθε κριτηρίου) και της προσδοκώµενης αποδοτικότητας της εφαρµογής γιακάθεένα απότακριτήριαπουέχουνοριστεί. CRM1 CRM2 SalesForce ιαθεσιµότητα υπηρεσιών Βελτίωση δεξιοτήτων Ασφάλεια: Πιστοποίηση Απόρρητο και ακεραιότητα δεδοµένων Χρόνος αποκατάστασης Εξοικονόµηση σε τοπικό επίπεδο Βιώσιµη Ανάπτυξη 1 1 1

21 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS Με βάση τον προηγούµενο πίνακα προκύπτει το ακόλουθο διάγραµµα, το οποίο αποτιµά γραφικά την αξιολόγηση της κάθε εφαρµογής στη βάση των κριτηρίων.

22 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS Ας υποθέσουµε ότι έχουµε επιλέξει την υπηρεσία Suppose saleforces CRM. Ακολουθήστε τα παρακάτω βήµατα για τη µετάβαση του CRM του «Η πόλη µου». 1. ηµιουργήστε έναν δοκιµαστικό λογαριασµό µε διάρκεια 30 ηµερών στο 2. Για να αξιοποιήσουµε τις δυνατότητες CRM, πρέπει να εισάγουµε δεδοµένα µέσα στο CRM Το Salesforce διευκολύνει την ενσωµάτωση δεδοµένων αξιοποιώντας εργαλεία εισαγωγής από πλατφόρµες όπως τα gmail, linkedin etc.,όπως επίσης.csv αρχεία, όπως φαίνεται στο ακόλουθο video : watch? v = 6qYgleYS1dM Ακολουθήστε τον εκπαιδευτικό οδηγό για να εισάγετε δεδοµένα στο.csv αρχείο που δίνεται παρακάτω. Αυτό το αρχείο έχει ανακτηθεί µέσω του εργαλείου εξαγωγής δεδοµένων CRM του ηµαρχείου «Η πόλη µου».

23 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS First Name Last Name Jean Dupond Jean.d com Bernard Soft Bernar com Andrew Camero n Account Title Phone Mailing Street Andrew.camer on@m ail.com Sunshine IT Managin g Director st Avenue Rainbow Sales IT Manager 303 6nd Avenue Universal IT IT Director nd Avenue Mailing City Mailing Satet Mailin g Countr y Status Carcosa AR USA Included Patience KS USA Not Interest ed Salem WV USA Sent!!!! Ο παραπάνω πίνακας πρέπει να αποθηκευθεί σε µια σελίδα Excel µε µορφοποίηση.csv Μόλις ενσωµατωθούν τα δεδοµένα, το CRM µπορεί να χρησιµοποιηθεί από την πλατφόρµα του υπηρεσιών cloud computing

24 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS Άσκηση 4 : Μετάβαση σε µοντέλο IaaS Επιλέξαµε να δείξουµε τη µετάβαση σε ένα µοντέλο υπηρεσιών νέφους IaaS µεταβιβάζοντας την εφαρµογή openscrutin. Μετά από µελέτη διαφορετικών παρόχων υπηρεσιών IaaS, επιλέξαµε µια πλατφόρµα που λειτουργεί µε OpenStack. Η ιδέα είναι να δηµιουργήσουµε µια εικόνα του server στον οποίο είναι εγκατεστηµένη η εφαρµογή και να την ενσωµατώσουµε ως διαθέσιµη εικόνα στο OpenStack προκειµένου να αναπτύξουµε µια εικονική µηχανή που περιέχει την εφαρµογή µας.

25 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS 1. ηµιουργείστε ένα εικονικό λειτουργικό ubuntu χρησιµοποιώντας το εικονικό κυτίο. 2. Κατεβάστε και εγκαταστήστε την εφαρµογή openscrutin σε αυτή την εικονική µηχανή ( 3. Συνδεθείτε µε την πλατφόρµα OpenStack.

26 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS 4. Εισάγετε την εικόνα της εικονικής µηχανής σας στο OpenStack όπως ακολουθεί:

27 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS

28 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS 5. Μπορείτε να αποκτήσετε µια ιδέα για το OpenStack µελετώντας το ακόλουθο παράδειγµα:

29 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ SAAS/IAAS

30 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (1) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ SAAS/IAAS 6. Από τον περιηγητή σας, ανοίξτε την εφαρµογή από την νέα της IP διεύθυνση (όπως παρέχεται από το OpenStack)

31 2. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΝΕΦΟΥΣ PAAS

32 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Αυτή η µελέτη περίπτωσης αφορά τη ηµοτική Αρχή µιας πόλης που ενδιαφέρεται να µεταβιβάσει µια εφαρµογή της στο PaaS. Πλαίσιο Η ηµοτική Αρχή θέλει να αναπτύξει ένα πακέτο εφαρµογών OpenLoisirs για πολίτες το οποίο θα τους επιτρέψει να δηµιουργούν και να µοιράζονται πληροφορίες σχετικές µε αθλητικές και πολιτισµικές δραστηριότητες. Σε αυτό το πλαίσιο, εθελοντικά η SoftLab, µια ένωση DIY µε προσανατολισµό στην πληροφορική µε την υποστήριξη της ηµοτικής Αρχής ξεκίνησε ήδη την ανάπτυξη ορισµένων από αυτές τιε εφαρµογές οι οποίες αρχικά φιλοξενούνταν από το ISD της πόλης. 32

33 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Κίνητρα Καθώς πρόκειται για εφαρµογές που είναι συγκεκριµένες και υπό διαµόρφωση, δύσκολα µεταφέρονται στο µοντέλο του SaaS. Ο ήµος αποφάσισε στο πλαίσιο της µετάβασής του στο υπολογιστικό νέφος να παρέχει µια πλατφόρµα υλοποίησης η οποία θα είναι γρήγορα διαθέσιµη στα µέλη του SoftLab, αφήνοντας σε εκείνα τον έλεγχο των εφαρµογών που µπορούν να εγκαταστήσουν, διαµορφώνουν, διατηρήσουν και µοιραστούν µε τους πολίτες. Επί του παρόντος, η εταιρεία εφαρµογών OpenLoisirs επικεντρώνεται σε υπηρεσίες που χρησιµοποιούν δωρεάν λογισµικά (Eclipse, Apache Synapse, MySQL, Redhat Linux,...). Η πόλη αναζητά λοιπόν έναν δηµόσιο πάροχο υπολογιστικού νέφους προκειµένου να διατηρήσει την πλατφόρµα υλοποίησης και να αναλάβει την διαχείριση των συστηµάτων µε σκοπό να µειωθούν τα λειτουργικά έξοδα του ISD. 33

34 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Μετάβαση σε µοντέλο υπηρεσιών νέφους PaaS µε Google App Engine Στη µελέτη περίπτωσης OpenLoisirs, θα δηµιουργήσουµε και αναπτύξουµε µια νέα δυναµική Web εφαρµογή χρησιµοποιώντας το Google PaaS που ονοµάζεται Google App Engine (GAP). GAP είναι ένα περιβάλλον σχεδιασµού και φιλοξενίας για web εφαρµογές που βασίζονται σε περιηγητές της Google. Τα πλεονεκτήµατα περιλαµβάνουν τη δηµιουργία µιας βάσης δεδοµένων (η οποία ονοµάζεται BigTable κατάστηµα δεδοµένων) και διαχείρισης χρήστη. Η γλώσσα που συνδέεται µε αυτό το κατάστηµα δεδοµένων είναι η Google Query Language (GQL). 34

35 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS GOOGLE APP ENGINE (GAP) Η εικόνα δείχνει τη δοµή της Google App Engine, η οποία αποκαλύπτει την λειτουργία και την πολυπλοκότητα των περιηγητών της Google. Η εφαρµογή εξισορρόπησης φορτίου (load balancer) χρησιµοποιείται για να διανεµηθούν τα HTTP αιτήµατα στα διαφορετικά καταστήµατα δεδοµένων (datastores). 35

36 Η Google App Engine παρέχει ένα πακέτο διεπαφών προγραµµατισµού εφαρµογών (APIs) για πρόσβαση σε διάφορες υπηρεσίες, για παράδειγµα: ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS URL Fetch : Επιτρέπει HTTP / HTTPS αιτήµατα σε άλλους servers. Αποστολή και λήψη ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Images: ιαχείριση εικόνων (περιστροφή, κλίµακα κτλ). Google Accounts: Ταυτοποιήσεις µέσα σε µια εφαρµογή. XMPP: Αποστολή και λήψη µηνυµάτων σε µορφή XMPP (που χρησιµοποιούνται στο Google Talk) Task Queues: Ταξινόµηση καθηκόντων σε σειρά. Cron: Καθιστά δυνατό τον συστηµατικό προγραµµατισµό των καθηκόντων, π.χ. µηνιαία αποστολή newsletter. Channel API: Επιτρέπει την επικοινωνία ανάµεσα στον περιηγητή και τον server (push). Πρόκειται για µια εκτέλεση Comet µε την υποστήριξη της βιβλιοθήκης javascript. Backends: ηµιουργεί µόνιµες συνθήκες για µια εφαρµογή µε πρόσβαση σε µεγαλύτερη µνήµη (νέα στο 1.5.0) Pull Queues: Ανάλογη µε το Task Queues αλλά η εφαρµογή επιλέγει να τρέξουν καθήκοντα σε σειρά (instead of being served) Οι βασικές υπηρεσίες της Google App Engine είναι δωρεάν, αλλά παραµένουν εξαρτηµένες από τη ποσόστωση. Είναι δυνατό να αφοραστεί µεγαλύτερη ποσόστωση ανάλογα µε την κάθε υπηρεσία. 36

37 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Βήµα 1: Εγκατάσταση του Google App Engine µε Eclipse Για να αναπτύξουµε τη νέα ιστοσελίδα, θα χρησιµοποιήσουµε Java και Java EE µε Eclipse ως IDE. Η δηµιουργία και ανάπτυξηαπαιτούν εγκατάσταση της τελευταίας έκδοσηςτου "Eclipse for Java EE developers". Η Google App Engine παρέχει ένα SDK για σύνδεση Eclipse. Για να το εγκαταστήσετε πρέπει να πάτε στο Help menu> Install New Software. Αν η έκδοση Eclipse που έχετε είναι 4.x, επιλέξτε για να κάνετε µια λίστα των συνδέσµων που διατίθενται. Επιλέξτε: Google Plugin για Eclipse SDK> Google App Engine Java SDK SDK> Google Web Toolkit SDK (προαιρετικό) Στη συνέχεια πατήστε Next και µετά επικυρώστε την άδεια. 37

38 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ PAAS Βήµα 2- ηµιουργία της εφαρµογής (1/4) Μόλις µπει σε λειτουργία το Eclipse, µπορείτε να ξεκινήσετε ένα νέο έργο "OpenLoisirsApp" επιλέγοντας το εικονίδιο Google (το οποίο αναπαρίσταται από ένα "g") το οποίο εµφανίζει τα χαρακτηριστικά του Google App Engine που έχουµε εγκαταστήσει. Επιλέξτε "New Web Application Project" για να δηµιουργήσετε µια νέα εφαρµογή App Engine. Ο βοηθός δηµιουργίας έργου ανοίγει, συµπληρώστε τα ακόλουθα πεδία: Εισάγετε ένα όνοµα για το πρώτο έργο σας -> "OpenLoisirsApp" ώστε ένα όνοµα στο πακέτο που δηµιουργήσατε -> "OpenLoisirsApp" Επιβεβαιώστε ότι έχετε επιλέξει τα κυτία "Use Google App Engine" και "Generate sample project code". Καταργήστε την επιλογή "Use Google Web Toolkit." Πατήστε Finish. Ο σύνδεσµος App Engine δηµιουργεί και οργανώνει τα αρχεία των εφαρµογών. Ακολουθούν λεπτοµερώς οι λειτουργίες των αρχείων. 38

39 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ PAAS Βήµα 2- ηµιουργία εφαρµογής (2/4) 1. OpenLoisirsAppServlet.java Εντοπίστε ένα αρχείο κωδικοποιηµένο σε Java servlet OpenLoisirsAppServlet.java source στη δοµή µε τα αρχεία του έργου. Πλοηγηθείτε στην ιεραρχία. Βρίσκεται εκεί. OpenLoisirsApp/src/openLoisirsApp/OpenLoisirsAppServlet.java Ο κωδικός ενεργοποιήθηκε από το σύνδεσµο 1 package OpenLoisirsApp; 2 3 import java.io.ioexception; 4 import javax.servlet.http.*; 5 7 public class OpenLoisirsAppServlet extends HttpServlet { 8 public void doget(httpservletrequest req, HttpServletResponse resp) 9 throws IOException { 10 resp.setcontenttype("text/plain"); 11 resp.getwriter().println("la ville vous souhaite la bienvenue"); 12 } 13 } Το αρχείο περιέχει µια τάξη που αλληλεπιδρά µε τον Web server ώστε να ανακτήσει και να επεξεργαστεί δεδοµένα που εστάλησαν από επισκέπτες σε µορφή φόρµας, για παράδειγµα: 39

40 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΜΕΤΑΒΑΣΗΣ ΣΤΟ PAAS Βήµα 2 - ηµιουργία εφαρµογής (3/4) 1. OpenLoisirsAppServlet.java Η µέθοδος doget () χρησιµοποιείται όταν ο επισκέπτης αναζητά µια σελίδα. Παρέχει πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες που προσφέρονται από το App Engine libraries. Για παράδειγµα, επιτρέπει την ανάκτηση δεδοµένων που εστάλησαν από µια φόρµα, την αποθήκευσή τους στη βάση δεδοµένων της Google, την αποστολή ηλεκτρονικής αλληλογραφίας µέσω διακοµιστών που χρησιµοποιούνται από το GMail κτλ. Η µέθοδος doget () παρουσιάζει µόνο το «Η πόλη σας υποδέχεται» στην αρχική σελίδα ως απλό κείµενο. 40

41 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Βήµα 2- ηµιουργία εφαρµογής (3/4) 2 appengine-web.xml Αυτό το αρχείο είναι ειδικά διαµορφωµένο για το App Engine και περιλαµβάνει γενικές πληροφορίες σχετικά µε την εφαρµογή OpenLoisirsApp (όνοµα, έκδοση κτλ) και ορισµένα χαρακτηριστικά όπως συνεδρίες, υπηρεσίες Google, κτλ. 3 index.html Αυτό το αρχείο αποτελεί µια σελίδα HTML και οδηγεί τους επισκέπτες στην αρχική σελίδα. 41

42 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Βήµα 3- Εκτέλεση της εφαρµογής Για να δοκιµάσετε την εφαρµογή, απλά πατήστε το κοµβίο "Debug" στη γραµµή εργαλείων, και επιλέξτε "Debug as"> "Web Application«. Η κονσόλα Eclipse εµφανίζει µηνύµατα όπως: "INFO: Dev App Server is now running" για να δείξει ότι ο εξυπηρετητής Google «τρέχει» στον υπολογιστή σας "INFO: Server default is running at http: // localhost: 8888 /" για να δείξει µε ποια τοπική διεύθυνση µπορείτε να δοκιµάστε την ιστοσελίδα σας Πληκτρολογώντας στον πλοηγό σας http: // localhost: 8888, θα δείτε να εµφανίζεται η αρχική σελίδα του αρχείου index.html. Επιλέγοντας το σύνδεσµο "OpenLoisirsApp" ο OpenLoisirsApp servlet θα φορτωθεί και «τρέξει» δείχνοντας αυτή τη φορά το µήνυµα «Η πόλη σας καλοσωρίζει«. Η plug-in Google App Engine αυτόµατα ενεργοποιεί µια σελίδα διαχείρισης για τον έλεγχο και την παρακολούθηση της εφαρµογής OpenLoisirsApp. Για να εισέλθετε πηγαίνετε στο http: // localhost: 8888 / _ah / admin Αυτή η σελίδα σας επιτρέπει να δείτε τα δεδοµένα που είναι αποθηκευµένα στο Datastore ("the Google database")και να προσοµοιώσετε τη λειτουργικότητα ώστε να δοκιµάσετε την εφαρµογή (αποστολή και λήψη ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, υποβάθµιση τρόπου λειτουργίας). 42

43 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ PAAS Βήµα 4- Ανάπτυξη στο Google PaaS 4.1 ήλωση της εφαρµογής στο Google Για την ανάπτυξη του OpenLoisirsApp απαιτείται πρόσβαση στο: µέσω ενός λογαριασµού Google (για παράδειγµα λογαριασµός, GMail). Στη συνέχεια επιλέξτε "Create Application" για να εκκινήσετε τη δήλωση και ελέγξτε τη διαθεσιµότητά επιλέγοντας "Check Availability". Για την προκειµένη µελέτη περίπτωσης διαλέξαµε το ville69-openloisirsapp. Ένας σύνδεσµος στο ταµπλό της εφαρµογής OpenLoisirsApp επιτρέπει να κάνουµε ακριβείς δοκιµές για να απενεργοποιήσουµε την εφαρµογή προσωρινά και να ελέγξουµε την πλατφόρµα (ανάλυση κίνησης, αύξηση της δύναµης κτλ). 43

44 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΕΙΧΝΟΝΤΑΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΟ PAAS Βήµα 4- Ανάπτυξη στο Google PaaS Πριν τη µεταφορά της εφαρµογής στο Google PaaS, πρέπει πρώτα να προσδιορίσετε το ειδικό αναγνωριστικό της εφαρµογής στο appengine-web.xml στο <application> </ application>: Στη συνέχεια µεταβείτε στο Google Eclipse menu και επιλέξτε "Deploy to App Engine" χρησιµοποιώντας το λογαριασµό σας στην Google <?xml version="1.0" encoding="utf-8"?> 2 <appengine-web-app xmlns=" 3 <application>mairie69-openloisirsapp</application> 4 <version>1</version> Μετά τη σύνδεση, επιλέξτε "Deploy" και έχετε πρόσβαση στην web εφαρµογή σας στο: 44

45 ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (2) ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΕ ΜΟΝΤΕΛΟ PAAS Κοινοποίηση της εφαρµογής Το κοινό µπορεί να έχει πρόσβαση στην εφαρµογή ville69-openloisirsapp από το domain loisirs.ville69.eu του ήµου (στο συγκεκριµένο παράδειγµα). O χρήστης µπορεί να αξιολογήσει τη διαχείριση της εφαρµογής, επιλέγοντας αρχικά "Administration" > "Application Settings" και κατόπιν να επιλέξει την λειτοργία "Add Domain" στο "Domain Setup" ώστε να κοινοποιήσει στην αγορά την εφαρµογή: 45