ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΥΛΛΟΒΟΛΩΝ ΕΝ ΡΩΝ. Π Ε Π Ρ Α Γ Μ Ε Ν A του έτους 2014

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΦΥΛΛΟΒΟΛΩΝ ΕΝ ΡΩΝ Π Ε Π Ρ Α Γ Μ Ε Ν A του έτους 2014 Νάουσα, 2015

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. ΕΚΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1.1. Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά 1.2. Εθνικά Ανταγωνιστικά 1.3. Έργα ή Μελέτες κατ ανάθεση 1.4. Συνεχιζόµενα προγράµµατα χωρίς ειδικό προϋπολογισµό 2. ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 2.1. Προγράµµατα που εγκρίθηκαν 2.2. Προγράµµατα υπό αξιολόγηση 2.3. Προγράµµατα που δεν έτυχαν χρηµατοδότησης 3. ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 3.1. ηµοσιεύσεις σε ιεθνή Επιστηµονικά Περιοδικά µε κρίση 3.2. ηµοσιεύσεις σε Ελληνικά Επιστηµονικά Περιοδικά µε κρίση 3.3. ηµοσιεύσεις σε Πρακτικά ιεθνών Συνεδρίων 3.4. ηµοσιεύσεις σε Πρακτικά Εθνικών Συνεδρίων 3.5. Ανακοινώσεις ή παρουσιάσεις σε ιεθνή Συνέδρια οι οποίες δεν συµπεριλαµβάνονται σε τόµους πρακτικών 3.6. Ανακοινώσεις ή παρουσιάσεις σε Εθνικά Συνέδρια οι οποίες δεν συµπεριλαµβάνονται σε τόµους πρακτικών 3.7. Εκθέσεις Ερευνητικών Προγραµµάτων 3.8. Άλλες ηµοσιεύσεις (Εκλαϊκευµένα περιοδικά, Ηµερήσιος τύπος κ.ά.) 3.9. Κριτές σε επιστηµονικά περιοδικά Συλλογικοί τόµοι ή βιβλία, Κεφάλαια, Μονογραφίες 4. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΣΥΝΕ ΡΙΑ ΗΜΕΡΙ ΕΣ 4.1. Συµµετοχή σε ιεθνή Συνέδρια και Ηµερίδες 4.2. Συµµετοχή σε Εθνικά Συνέδρια και Ηµερίδες 4.3. Οργάνωση ή συµµετοχή στην οργάνωση, ιεθνών Συνεδρίων 4.4. Οργάνωση ή συµµετοχή στην οργάνωση, Εθνικών Συνεδρίων 4.5. Οργάνωση ή συµµετοχή στην οργάνωση, Ηµερίδων. 5. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ 5.1. Ως εµπειρογνώµονες: α) σε Ευρωπαϊκές β) σε Εθνικές Επιτροπές 5.2. Επιτροπές Σύνταξης ιεθνών Επιστηµονικών περιοδικών 5.3. Άλλες Επιτροπές 6. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6.1. ιδασκαλία µαθηµάτων πανεπιστηµιακής / τεχνολογικής εκπαίδευσης 6.2. Επίβλεψη διδακτορικών διατριβών 6.3. Επίβλεψη µεταπτυχιακών εργασιών 6.4. Επίβλεψη πτυχιακών εργασιών 6.5. Επίβλεψη φοιτητών πρακτικής άσκησης 6.6. Εκπαίδευση επιστηµόνων 6.7. Περιβαλλοντική εκπαίδευση Σελίδα

3 7. ΑΛΛΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 7.1. Παροχή υπηρεσιών 7.2. Συµµετοχή σε δίκτυα επιστηµόνων α) Ευρωπαϊκά β) Εθνικά 7.3. Συνεργασίες µε Ερευνητικά Ιδρύµατα / Οργανισµούς του εξωτερικού 7.4. Προβολή του έργου της Ερευνητικής Μονάδας (τηλεόραση, ραδιόφωνο, εφηµερίδες/περιοδικά) 8. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ 8.1. απάνες 8.2. Έσοδα 8.3. Προσωπικό Ερευνητές Ειδικό επιστηµονικό προσωπικό Τεχνικό προσωπικό ιοικητικό προσωπικό Βοηθητικό προσωπικό ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 35 3

4 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων ιδρύθηκε το 1961 µε έδρα τη Νάουσα Ηµαθίας και υπάγονταν στο Εθνικό Ίδρυµα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε) από το Από τις 13/10/2011 εντάχθηκε στον Ελληνικό Γεωργικό Οργανισµό (ΕΛ.Γ.Ο.) «ήµητρα», στη Γενική ιεύθυνση Αγροτικής Έρευνας, στα πλαίσια της αναδιοργάνωσης του κράτους. Η Νάουσα βρίσκεται στο επίκεντρο παραγωγής, µεταποίησης και διακίνησης των καρπών που προέρχονται από τα φυλλοβόλα οπωροφόρα. Το 90% των καρπών αυτών των ειδών στη χώρας µας παράγεται στην ευρύτερη περιοχή που περιλαµβάνει τους Νοµούς: Ηµαθίας, Πέλλας και Πιερίας. Το Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων αποτελείται από την Κεντρική Μονάδα, που είναι εγκατεστηµένη στη Νάουσα (200 στρέµµατα) και τρία Παραρτήµατα: ένα στο Μακροχώρι Βεροίας (345 στρέµµατα), ένα στη Σκύδρα (366 στρέµµατα) και ένα στην Αριδαία του Νοµού Πέλλας (100 στρέµµατα). Τα παραρτήµατα σήµερα δεν λειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού, ενώ σε αυτά τώρα συντηρούνται βασικές συλλογές οπωροφόρων δένδρων. Τα εργαστήρια, η βιβλιοθήκη, η αίθουσα διαλέξεων, οι διοικητικές-οικονοµικές υπηρεσίες και όλες οι άλλες βοηθητικές εγκαταστάσεις βρίσκονται στην Κεντρική Μονάδα. Τα αντικείµενα έρευνας ορίστηκαν να είναι τα ακόλουθα για τα Φυλλοβόλα Οπωροφόρα καλλιεργούµενα είδη, βάσει του ιδρυτικού Β.. του Ινστιτούτου και των µετέπειτα νοµοθετικών ρυθµίσεων του Υπουργείου Γεωργίας, στο οποίο υπαγόταν τότε το Ινστιτούτο: - Η δηµιουργία και η επιλογή βελτιωµένων ποικιλιών. - Η δηµιουργία και η επιλογή βελτιωµένων υποκειµένων. - Η βελτίωση των καλλιεργητικών µεθόδων. - Η θρέψη-λίπανση - Οι εχθροί -ασθένειες- φυτοπροστασία. - Η τεχνολογία µετασυλλεκτικών χειρισµών και µεταποίησης καρπών. - Η µελέτη µεθόδων και τεχνικών πολλαπλασιασµού ποικιλιών και υποκειµένων, η συµφωνία µεταξύ τους, το ανθικό ασυµβίβαστο των ποικιλιών κ.λπ. - Η µελέτη αντιµετώπισης των ιώσεων. - Η διατήρηση γενετικού υλικού ποικιλιών και υποκειµένων φυλλοβόλων οπωροφόρων. - Η παραγωγή και ο έλεγχος πολλαπλασιαστικού υλικού. Το Ινστιτούτο ασχολείται και µε άλλες δραστηριότητες εκτός από το ερευνητικό έργο όπως: - Σύνταξη µελετών δενδροκοµικού ενδιαφέροντος. - Αντιµετώπιση σοβαρών προβληµάτων που προκύπτουν κατά την καλλιεργητική διαδικασία. - Παροχή υπηρεσιών στο ΥΠ.Α.Α.Τ., την Τοπική Αυτοδιοίκηση, την υπηρεσία Γεωργικών Εφαρµογών, τους Αγροτικούς φορείς και µεµονωµένους αγρότες ή φυτωριούχους. - Συµµετοχή σε συλλογικά όργανα χάραξης και εφαρµογής αγροτικής πολιτικής. - ιοργάνωση Συνεδρίων, ηµερίδων, οµάδων εργασίας και συµµετοχή σε συνέδρια ελληνικών και διεθνών επιστηµονικών εταιρειών. - Εκπαίδευση φοιτητών και σπουδαστών Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. της χώρας µας και του εξωτερικού. - Ενηµέρωση και καθοδήγηση των παραγωγών κ.λπ. Ανάλογα µε τις δυνατότητες λόγω προσωπικού και πιστώσεων, ιεραρχήθηκαν οι προτεραιότητες στις εργασίες που καλύπτουν τα αντικείµενα που συνέβαλαν περισσότερο στην ανάπτυξη της ελληνικής δενδροκοµίας και κάλυπταν µείζονες ανάγκες της. Η προσφορά του Ι.Φ.. στην ανάπτυξη της ελληνικής φυλλοβόλου δενδροκοµίας είναι σηµαντική, κατά τα 53 έτη λειτουργίας του, αφού σηµαντικός αριθµός των 4

5 καλλιεργουµένων ποικιλιών και υποκειµένων και βελτιωµένες τεχνικές και µέθοδοι καλλιέργειας, πολλαπλασιασµού και φυτοπροστασίας, διαδόθηκαν από το Ινστιτούτο. Μερικά από τα προγράµµατα και πειράµατα είχαν σαν αντικείµενο την αντιµετώπιση σοβαρών προβληµάτων, την βελτίωση των τεχνικών καλλιέργειας, την συµπλήρωση κενών στα πάγια ερευνητικά προγράµµατα και την διενέργεια µελετών, για την διεξαγωγή έρευνας σε νέες καλλιέργειες και είδη τα οποία άρχισαν να παρουσιάζουν διεθνές ενδιαφέρον. Κατά το 2014 ξεκίνησαν οι εργασίες σε ένα Ευρωπαϊκό ανταγωνιστικό πρόγραµµα και διεξήχθησαν Εθνικά ανταγωνιστικά προγράµµατα, συνεχιζόµενα προγράµµατα χωρίς ειδικό προϋπολογισµό, καθώς και προγράµµατα ή µελέτες κατ ανάθεση στο Ι.Φ.. 5

6 1. ΕΚΤΕΛΟΥΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ 1.1. Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Τίτλος προγράµµατος FP7-KBBE single-stage CP-TP Τίτλος έργου «Marker Assisted Resistance to Sharka» Σκοπός έργου Η δηµιουργία ποικιλιών βερικοκιάς µε δύο γονίδια ανθεκτικότητας στην ίωση sharka. Έναρξη - Λήξη 12/ /2015 Φορέας χρηµατοδότησης Ε.Ε. Προϋπολογισµός ,00 έργου (συνολικά) Προϋπολογισµός (από - τη Μονάδα) Υπεύθυνος έργου ρ. Π. ρογούδη Οµάδα υποστήριξης Κ. Καζαντζής Συµµετέχοντες φορείς 1. INSTITUT NATIONAL DE LA RECHERCHE AGRONOMIQUE 2. UNIVERSITA DEGLI STUDI DI MILANO 3. ALMA MATER STUDIORUM - UNIVERSITA DI BOLOGNA 4. UNIV. DE STIINTE AGRONOMICE SI MEDICINA VETERINARA BUCURESTI 5. INSTITUT PO OVOSHTARSTVO, PLOVDIV 6. MUSTAFA KEMAL UNIVERSITY 7. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΜΗΤΡΑ 8. AGENCIA ESTATAL CONSEJO SUPERIOR DE INVESTIGACIONES CIENTIFICAS 9. MENDELOVA UNIVERZITA V BRNE 10. ADNID 11. CEP INNOVATION SARL 12. CENTRO RICERCHE PRODUZIONI VEGETALI 13. BETA INŞAAT TURIZM ZIRAAT TARIM SULAMA FIDANCILIK HAY 14. JUGLANS REGIA BG LTD 15. EFE VIVEROS DEL SURESTE, S.L 16. ΦΥΤΩΡΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ 17. Α. ΒΑΡΛΑΜΟΣ & Γ. ΣΕΙΡΑΓΚΑΚΗΣ O.E. Κατά την άνοιξη του 2014 συλλέχθηκε γύρη από τέσσερις γονείς, αποξηράνθηκε και χρησιµοποιήθηκε για την επικονίαση άλλων τεσσάρων ανθεκτικών στην ίωση Sharka ποικιλιών. υστυχώς κατά την περίοδο µεταξύ 28 Φεβρουαρίου και 13 Μαρτίου 2014 υπήρχαν συνεχείς βροχοπτώσεις και ως εκ τούτου έγιναν διασταυρώσεις µόνο µε οψιµανθείς ποικιλίες. Στα δένδρα έγιναν όλες οι συνήθεις καλλιεργητικές φροντίδες και τα παραγόµενοι καρποί συγκοµίστηκαν. Εκατό πυρήνες διαχωρίστηκαν από τη σάρκα των καρπών και αφού αποξηράνθηκαν σε απορροφητικό χαρτί, αποθηκεύτηκαν στο ψυγείο, έως την άνοιξη του 2015 όταν και θα γίνει στρωµάτωση αυτών για να εκβλαστήσουν. είγµατα φύλλων από 216 δένδρα αποστάλησαν σε συνεργαζόµενο εργαστήρια, για την εξέταση ενός συνόλου δεικτών που συνδέονται µε την αντοχή στην ίωση Sharka. ιάδοση των ανθεκτικών επιλογών βερικοκιάς: Έγινε εµβολιασµός έξι επιλογών, µε σκοπό την παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού, µε στόχο τη δηµιουργία ενός νέου οπωρώνα για περαιτέρω δενδροκοµική αξιολόγηση. 6

7 1.2. Εθνικά Ανταγωνιστικά Τίτλος προγράµµατος Τίτλος έργου Σκοπός έργου ΕΣΠΑ : ράση Εθνικής εµβέλειας «Ενίσχυση Νέων και Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων»: Πράξη «Υποστήριξη Οµάδων Μικροµεσαίων Επιχειρήσεων για ραστηριότητες Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης», κωδικός έργου 13SMEs2009. Μελέτη και βελτίωση της καλλιέργειας της ροδιάς στη χώρα µας. Παραγωγή χυµού υψηλής διαιτητικής αξίας για τον άνθρωπο. Η µελέτη 1) της σχετικής ανθεκτικότητας διαφορετικών γενοτύπων ροδιάς σε χαµηλές θερµοκρασίες, 2) των παραγόντων που προκαλούν το σχίσιµο των καρπών και ηλιοκάµατα για την εύρεση τρόπων αντιµετώπισης, 3) των απαιτήσεων της ροδιάς σε θρεπτικά στοιχεία για τον καταρτισµό κατάλληλης λιπαντικής αγωγής, και 4) των διαφόρων γενοτύπων / ποικιλιών για την παραγωγικότητα τους, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Γ.Γ.Ε.Τ. Προϋπολογισµός ,00 έργου (συνολικά) Προϋπολογισµός (από - τη Μονάδα) Υπεύθυνος έργου ρ. Π. ρογούδη Οµάδα υποστήριξης ρ. Θ. Σωτηρόπουλος, ρ. Γ. Παντελίδης, Κ. Καζαντζής. Συµµετέχοντες φορείς Α.Τ.Ε.Ι. Θεσ/νίκης, Τµήµα Φυτικής Παραγωγής; Α.Π.Θ. Σχολή Γεωπονίας; Α.Π.Θ., Πολυτεχνική Σχολή; ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., Ινστιτούτο Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων. Με σκοπό τη µείωση της εµφάνισης φυσιολογικών ανωµαλιών στη ροδιά εφαρµόστηκαν σε πειραµατικό σχέδιο τυχαιοποιηµένων οµάδων οι παρακάτω 9 µεταχειρίσεις: 0,5 ή 1,0 mm σαλικυλικό οξύ (ΣΟ) (4 ή 6 ψεκασµοί ανά 15 ηµέρες πριν την συγκοµιδή), 75 ή 150 ppm GA 3 στις 17 Ιουλίου, 150 ppm GA 3 στις 10 Σεπτεµβρίου, καολίνης (Surround ) (έξι ψεκασµοί ανά 15 ηµέρες πριν τη συγκοµιδή, 6% ο πρώτος και 2% οι επόµενοι), 5,5 g L -1 γλυκίνη-βεταΐνη (Bluestim ), 3,25 ml L -1 πυριτικό κάλιο (SiK) (Enhance KCS) ή 1,25 ml L -1 πυριτικό ασβέστιο (SiCa) (Stand SKH) (έξι ψεκασµοί ανά 15 ηµέρες πριν τη συγκοµιδή). Μελετήθηκε η εµφάνιση φυσιολογικών ανωµαλιών, ο ρυθµός φωτοσυνθετικής ικανότητας και η στοµατική αγωγιµότητα, η συνολική παραγωγή των δένδρων και φυσικά και χηµικά χαρακτηριστικά των καρπών. Οι πειραµατικοί εφαρµόστηκαν σε εµπορικούς οπωρώνες που βρίσκονταν στο Νεοχώρι Ηµαθίας (ποικ. Wonderful ) και στην Λακωνία (ποικ. Wonderful και Ερµιόνη ). Οι πειραµατικοί εφαρµόστηκαν µία χρονιά, εκτός από τις µεταχειρίσεις µε ΣΟ που εφαρµόστηκαν δύο χρονιές µόνο στο Νεοχώρι. Στον οπωρώνα ροδιάς ποικ. Wonderful που βρίσκονταν στο Νεοχώρι ο µάρτυρας είχε σηµαντική ζηµιά από φυσιολογικές ανωµαλίες, και παρατηρήθηκε ότι στη βόρεια έκθεση της κόµης σε σύγκριση µε τη νότια τα συµπτώµατα σκουριάς ήταν συχνότερα (74% και 47-55% αντίστοιχα) καθώς και το ίδιο συνέβη στο ποσοστό σκισµένων καρπών (41-57% και 2-25%, αντίστοιχα), δείχνοντας πως η αύξηση της υγρασίας µπορεί να ευνοεί το σκίσιµο και την εµφάνιση σκουριάς στους καρπούς. Στους πειραµατικούς της Λακωνίας δεν 7

8 παρουσιάστηκε σηµαντική ζηµιά από φυσιολογικές ανωµαλίες στον µάρτυρα. Η µεταχείριση µε 0,5mM ΣΟ σε οπωρώνα της ποικ. Wonderful στην Ηµαθία µείωσαν κατά 30-57% το ποσοστό καρπών µε συµπτώµατα σκουριάς, βελτίωσαν τον χρωµατισµό των καρπών, αύξησαν τα διαλυτά στερεά συστατικά, την αντιοξειδωτική ικανότητα του χυµού και την συγκέντρωση ανθοκυανινών, σε σύγκριση µε τον µάρτυρα. Αποτελέσµατα πειραµατικών µίας χρονιάς στην Wonderful έδειξαν πως µία εφαρµογή 75 ή 150 ppm GA 3 στις 17 Ιουλίου, µείωσε κατά 63% το σχίσιµο των καρπών, το ποσοστό των µικρών καρπών ( g βάρος) και τον κόκκινο χρωµατισµό, αλλά οψίµισε την ωρίµανση περίπου κατά µία εβδοµάδα κυρίως στη συγκέντρωση των 150 ppm. Η εφαρµογή καολίνη µείωσε κατά 41% τα ηλιοεγκαύµατα και το ποσοστό καρπών µε βάρος g, όµως αύξησε τα συµπτώµατα σκουριάς και µείωσε τον κόκκινο χρωµατισµό των καρπών. Συµπεραίνεται πως ιδιαίτερα η µεταχείριση µε 0,5mM ΣΟ βελτίωσαν ορισµένα ποιοτικά χαρακτηριστικά των καρπών της ροδιάς και συνιστάται η εφαρµογή αυτή ως ένας αποτελεσµατικός τρόπος αντιµετώπισης της σκουριάς σε οπωρώνες που εµφανίζουν έντονο πρόβληµα. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΕΣ Κατά τη διάρκεια της χειµερινής περιόδου των ετών έγιναν πειράµατα που σκοπό είχαν Ι. Να µελετηθεί η σχετική αντοχή διαφορετικών ποικιλιών ροδιάς σε χαµηλές θερµοκρασίες κατά την περίοδο του λήθαργου και της αρχής εξόδου από τον λήθαργο την άνοιξη καθώς και η εύρεση των κρίσιµων θερµοκρασιών που προκαλούν ζηµιά στη ροδιά, Βρέθηκαν τα παρακάτω: Η αντοχή στο ψύχος αυξήθηκε από τον Νοέµβριο µέχρι τις αρχές Φεβρουαρίου και κατόπιν µειώθηκε. Κατά τη διάρκεια του ληθάργου (Ιανουάριος) θερµοκρασία -17 C προκάλεσε µόλις 10-20% ζηµιά στους οφθαλµούς ροδιάς (αποτελέσµατα µελετών που έγιναν 3 έτη). Η θερµοκρασία που προκάλεσε 50% ζηµιά στους οφθαλµούς ήταν -9,5 C τον Νοέµβριο, µειώθηκε στους -17,7 C τον Φεβρουάριο και αυξήθηκε στους -2,6 C στο τέλος Μαρτίου. Οι βλαστοί ήταν συνήθως περισσότερο ανθεκτικοί σε χαµηλές θερµοκρασίες σε σύγκριση µε τους οφθαλµούς, αφού η LT50 ήταν -8,9 C τον Νοέµβριο, µειώθηκε στους -24,5 C τον εκέµβριο και αυξήθηκε στους -9,1 C στο τέλος Μαρτίου. Με βάση την οπτική ζηµιά των οφθαλµών οι ποικιλίες διέφεραν στην αντοχή τους. Κατά την περίοδο εισόδου στο λήθαργο οι ποικιλίες Wonderful και Acco είχαν υψηλότερη LT50 και LT90 τον Νοέµβριο σε σύγκριση µε τις υπόλοιπες ποικιλίες, ενώ κατά την έξοδο από τον λήθαργο η ποικιλία Ανδροµάχη είχε την χαµηλότερη LT10 και LT50. Παροµοίως µε βάση τον δείκτη ζηµιάς αγωγιµότητας η Ανδροµάχη είχε τις χαµηλότερες LT10, LT50 και LT90 κατά την έξοδο από τον λήθαργο. Η ποικιλία Ερµιόνη είχε τις υψηλότερες LT10 και LT50 κατά την περίοδο εξόδου από τον λήθαργο. 8

9 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΕΝΟΤΥΠΩΝ / ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΗΝ ΑΝΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΣΧΙΣΙΜΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΚΑΡΠΩΝ ΤΟΥΣ Α. Ποικιλίες σε διαφορετικά περιβάλλοντα Στην παρούσα µελέτη έγινε εκτίµηση της απόδοσης, καταγράφηκε η παρουσία φυσιολογικών ανωµαλιών και µελετήθηκε η ποιότητα καρπών ροδιάς των ποικιλιών ροδιάς Wonderful, Acco και Ερµιόνη που καλλιεργούνται σε διαφορετικές περιοχές της Ελλάδος. Όµως σηµαντικές διαφορές στην πρωίµιση βρέθηκαν και µεταξύ οπωρώνων που βρίσκονταν σε κοντινές περιοχές. Για παράδειγµα εξαιρετική ποιότητα καρπών ως προς την εµφάνιση µε ιδιαίτερο ωραίο κόκκινο χρωµατισµό, είχαν τα κτήµατα 2- ΚΙ και 3- ΚΤ στη ράµα, και 12-ΠΒΠ και 13-ΠΒΚ στην Πιερία. Πιθανόν το πετρώδες έδαφος στα κτήµατα της Πιερίας να συνέβαλαν στην πρωίµιση της παραγωγής. Σηµαντικές διαφορές στο ποσοστό ζηµιάς από ηλιοεγκαύµατα βρέθηκαν µεταξύ οπωρώνων που βρίσκονταν σε γειτονικούς οπωρώνες. Για παράδειγµα στη Καλαµπάκι ράµας στο κτήµα του κ. Ιορδανίδη είχε ελάχιστα (5%) και στο γειτονικό χωρίο το Φωτολίβος το κτήµα του κ. Κόντια είχε 50%. Σύµφωνα µε λεγόµενα των παραγωγών το Φωτολίβος έχει περισσότερη υγρασία από το Καλαµπάκι. Καθόλου σχεδόν ηλιοεγκαύµατα και πολύ καλή εµφάνιση φλοιού είχαν καρποί από το κτήµα του Περδίκη, στη Βροντού Πιερίας και από το κτήµα Βαζέα στον Πύργο Ηλείας, παραγωγοί είχαν κάνει ένα ψεκασµό καολίνη σε µικρή δόση τον Ιούλιο (ακριβή δοσολογία δεν αναφέρουν). Τα υπολείµµατα καολίνη ήταν σχετικά λίγα ώστε να µην απαιτείται καθάρισµα των καρπών. Πιθανόν ο καολίνης σε µικρή συγκέντρωση µε µία εφαρµογή νωρίς τον Ιούλιο να έχει θετική δράση στη µείωση των ηλιοεγκαυµάτων χωρίς να χρειάζεται καθάρισµα. Β. Αξιολόγηση διαφορετικών γενοτύπων ροδιάς Χρησιµοποιήθηκαν καρποί από τις παρακάτω 33 ποικιλίες/ γενότυπους ροδιάς Το ποσοστό χυµού ανά καρπό κυµαίνονταν από 28,9% (Κολινδρού) µέχρι 44,3% (Φούστανη). Οι γενότυποι της Ερµιόνης είχαν % χυµού/ καρπό από 33,4 µέχρι 40,1%, ενώ η Wonderful είχε 33,5%. Η µεγαλύτερη ογκοµετρούµενη οξύτητα βρέθηκε στο No 116/17 (30,3 g L -1 ), και εποµένως χαρακτηρίζεται ως ξινή ποικιλία, χαρακτηριστικό που δεν είναι επιθυµητό για τους καταναλωτές. Η υψηλή οξύτητα σ αυτήν την ποικιλία δεν µειώνεται µε την πρόοδο της ωρίµανσης του καρπού. Η ποικιλία Hichaz έχει µικρότερη ογκοµετρούµενη οξύτητα σε σύγκριση µε την Wonderful χαρακτηριστικό που αρέσει στους καταναλωτές. Οι µεγαλύτερες συγκεντρώσεις ΣΣ βρέθηκαν σε τοπικούς γενότυπους που διατηρούνται στο ΙΦ Τίτλος προγράµµατος Τίτλος έργου ΕΣΠΑ , Πρόγραµµα ΑΡΧΙΜΗ ΗΣ ΙΙΙ The effect of maturity stage and postharvest storage treatments on quality attributes and phytochemical profile of peach (Prunus persica L.) fruit: a physicochemical, biochemical and transcriptomic approach. Σκοπός έργου 1. Η µελέτη των ποιοτικών χαρακτηριστικών και της µετασυλλεκτικής συµπεριφοράς διαφορετικών ποικιλιών 9

10 ροδακινιάς και νεκταρινιάς. 2. Η µελέτη της αποτελεσµατικότητας του δείκτη I AD για τον προσδιορισµό του βαθµού ωρίµανσης σε διαφορετικές ποικιλίες ροδακινιάς και νεκταρινιάς. Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Γ.Γ.Ε.Τ. Προϋπολογισµός - έργου (συνολικά) Προϋπολογισµός (από - τη Μονάδα) Υπεύθυνος έργου ρ. Α. Μαγγανάρης (ΑΤΕΙΘ) Οµάδα υποστήριξης ρ. Π. ρογούδη (Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων), Καθ. Μ. Βασιλακάκης (ΑΠΘ), ρ. Γ. Μαγγανάρης (ΤΕΠΑΚ), ρ. Γ. Παντελίδης (ΑΤΕΙΘ) Συµµετέχοντες φορείς Α.Τ.Ε.Ι. Θεσ/νίκης, Τµήµα Φυτικής Παραγωγής; Α.Π.Θ. Σχολή Γεωπονίας Α.Π.Θ.; Τεχνολογικό Πανεπιστήµιο Κύπρου. Κατά τη συγκοµιδή καρπών ροδακινιάς και νεκταρινιάς το στάδιο ωρίµανσης συνήθως καθορίζεται µε βάση τη συνεκτικότητα της σάρκας και το βασικό χρώµα του καρπού και αυτό επηρεάζει σηµαντικά τη δυνατότητα διατήρησής τους στο ράφι και την ποιότητα κατά την κατανάλωσή τους. Ωστόσο, ο προσδιορισµός της συνεκτικότητας της σάρκας καταστρέφει τον καρπό, ενώ σε πολλές νέες ποικιλίες το βασικό χρώµα είναι δύσκολο να διακριθεί. Πρόσφατα, βρέθηκε πως µε τη χρήση ενός φασµατοφωτόµετρου χειρός (DA Meter, Sinteleia, Bolonga, Italy) το οποίο µετρά τη διαφορά της απορρόφησης της χλωροφύλλης-α µεταξύ 670 nm και 720 nm και προσδιορίζει το δείκτη IAD (Index of Absorbance Difference) µπορεί να προβλεφθούν παράµετροι ωρίµανσης σε ορισµένες ποικιλίες ροδάκινων. Ωστόσο, βιβλιογραφικές αναφορές παρουσιάζουν τις σχέσεις µεταξύ του δείκτη IAD και συγκεκριµένων παραµέτρων που µεταβάλλονται µε την ωρίµανση σε σχετικά περιορισµένο αριθµό ποικιλιών ροδακινιάς. Στην παρούσα µελέτη µετρήθηκε ο δείκτης IAD και παράµετροι που µεταβάλλονται και αποτελούν κριτήρια ωρίµανσης των ροδάκινων όπως η αντίσταση στη πίεση, η απώλεια βάρους, οι παράµετροι χρώµατος CIELAB L, a* και b*, ο ρυθµός έκλυσης αιθυλενίου και αναπνοής, τα διαλυτά στερεά συστατικά ( ΣΣ) και η ογκοµετρούµενη οξύτητα (ΟΟ), τα οποία µετρήθηκαν κατά τη συγκοµιδή και ύστερα από 1, 3 και 5 ηµέρες διατήρησής τους σε θερµοκρασία δωµατίου (shelf life) σε 26 εµπορικές ποικιλίες. Κατά τη συγκοµιδή παρατηρήθηκε µεγάλη παραλλακτικότητα σε όλες τις µετρηθείσες παραµέτρους µεταξύ των ποικιλιών. Η παραλλακτικότητα ήταν υψηλή για το δείκτη IAD (συντελεστής µεταβλητότητας (CV)=32%), µικρότερη µόνο από αυτή για τις παραµέτρους του χρώµατος a* και b* (CV=52% και 35% αντίστοιχα), ενώ η µικρότερη παραλλακτικότητα παρατηρήθηκε για τα ΣΣ (CV=12%). Οι ποικιλίες διέφεραν επίσης στις αλλαγές που σχετίζονται µε την ωρίµανση κατά τη διάρκεια των 5 ηµερών διατήρησης σε θερµοκρασία δωµατίου, µε πιο χαρακτηριστικές αλλαγές στο δείκτη IAD και στη συνεκτικότητα της σάρκας στις ποικιλίες Rita Star, Spring Bell και Red Haven. Ο δείκτης IAD στη συγκοµιδή και κατά τη διατήρηση σε θερµοκρασία δωµατίου συσχετίζονταν θετικά µε τη συνεκτικότητα της σάρκας σε όλες τις ποικιλίες (οι τιµές r2 κυµάνθηκαν από 0,797 έως 0,998), εκτός από τις πολύ όψιµες ποικιλίες Tasty Free και Όψιµο Ναούσης. Επίσης, ο δείκτης IAD συσχετίζονταν θετικά µε το νωπό βάρος των καρπών σε όλες τις ποικιλίες, µε την απώλεια νωπού βάρους σε 10 ποικιλίες, µε την ΟΟ σε 15 ποικιλίες και µε την παραγωγή αιθυλενίου σε 13 ποικιλίες. Η σηµαντική παραλλακτικότητα στο δείκτη IAD κατά τη συγκοµιδή µεταξύ των εξεταζόµενων ποικιλιών ροδακινιάς και νεκταρινιάς ισχυροποιεί τη σηµασία του καθορισµού των τιµών του ξεχωριστά για κάθε ποικιλία. 10

11 1.3. Έργα ή Μελέτες κατ ανάθεση Τίτλος έργου Αξιολόγηση Ποικιλιών και Υποκειµένων Φυλλοβόλων Οπορωφόρων ένδρων στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων Νάουσας Σκοπός έργου 1. Η εγκατάσταση και αξιολόγηση νέων ποικιλιών ροδακινιάς, νεκταρινιάς, κερασιάς, βερικοκιάς, µηλιάς και αχλαδιάς. 2. Η εγκατάσταση και αξιολόγηση νέων υποκειµένων οπωροφόρων δένδρων. 3. Η επισκόπηση και συγγραφή µελέτης για τα χαρακτηριστικά των υπαρχουσών ποικιλιών οπωροφόρων δένδρων. Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης VENUS growers, Α.Σ. Βελβεντού «ήµητρα», ΑΣ Επισκοπής, ΑΣΕΠΟΠ Βελβεντού, ΑΣΕΠΟΠ Νάουσας, ΑΣΟΠ Επισκοπής, ΕΛΚΟΦ Α.Ε., Agro Q O.E., FARMA CHEM, Βίτρο Ελλάς Α.Ε., Φυτώρια Αποστόλου, Φυτώρια ανιηλίδη, Φυτώρια Μίλη, Α.Σ. Αγροτική Ανάπτυξη, Φυτώρια Π. Μπουρδάνος, Φυτώρια Πουλτσίδη και Φυτώρια Τσεσµελή, στα πλαίσια του προγράµµατος Αξιολόγηση Ποικιλιών και Υποκειµένων Φυλλοβόλων Οπορωφόρων ένδρων στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων Νάουσας» Προϋπολογισµός ,00 έργου (συνολικά) Προϋπολογισµός - (από τη Μονάδα) Υπεύθυνος έργου ρογούδη Π., Σωτηρόπουλος Θ. Οµάδα υποστήριξης Κ. Καζαντζής, Α. Ντίκας Συµµετέχοντες φορείς Ι.Φ.. Α) Εγκατάσταση πειραµατικού αξιολόγησης ποικιλιών Στα πλαίσια του προγράµµατος έγιναν οι απαραίτητες καλλιεργητικές φροντίδες και εγκαταστάθηκαν στο αγρόκτηµα του Τµήµατος Φυλλοβόλων Οπωροφόρων ένδρων Νάουσας οι παρακάτω ποικιλίες: 58 ποικιλίες ροδακινιάς και νεκταρινιάς: Francoise, Lolita, Tastired, Black Gold, Earli Bomba, May Crest, Big Bang, Crimson Lady, Patty, Zee Diamond, Big Haven, Earli Top, Royal Queen, Ruby Rich, Brittney Lane, Magigue, Royal Glory, Ufo 4, Sweet Dream, Royal Majestic, Maura, Red Heaven, Rosa Del West, Alitop, Royal Time, Irena, Loretta, Luciana, Royal Summer, Ruby Bell, Summer Sweet, Sweet Scarlet, Κόρη, Λεµονάτα Ιουλίου, Rome Star, Marathon, Royal Lee, Zee Lady, Sweet Cap, Rosalia, Royal Pride, Max, Octavia, Orion, Queen Globe, Zee Glo, Morsiani 51, Summer Lady, Bolero, Royal Jim, Κεβίνα, Λεµονάτο Αυγούστου, Gladys, Redstar, Max 10, Red Fall, Late Fair 8 ποικιλίες κονσερβοποιήσιµου ροδάκινου: Εγκαταστάθηκαν 8 νέες ποικιλίες που προήλθαν από πρόγραµµα διασταύρωσης από το πανεπιστήµιο του Μιλάνου, Ιταλίας. 16 Ποικιλίες βερικοκιάς: Primando, Primaya, Priabel, Medaga, Pin Cot, Orange Red, Orange Ruby, Bora, Farely, Farbaly, Farhial, Fardao, Χαρίεσα, αναϊς, Λαϊας, Νόστος. 11

12 17 ποικιλίες κερασιάς: Sabrina, Skeena, Sweet Heart, Lory Bloom, Canadian Red, Sweet Early, Samba, Satin, Canada Giant, Octavia, Tieton, Grace Star, Big Star, Black Star, Early Star, Blaze Star και Lala Star. 21 ποικιλίες µηλιάς: Fuji, Super Chief, Gala Brookfield, Jeromine, Scarlet spur, Gold Chief, Forlady, Fuji Aztec, Ozark Gold, Mutsu, Golden Delicious, Fuji kiku, Red Chief, Gala Buckeye, Granny Smith, Golden Reinders, Jonagored, Jonaprince, Red Cap, Gala Schniga και Φυρίκι. 14 ποικιλίες αχλαδιάς: Carmen, Abate Fetel, Williams, Highland, Coscia, Santa Maria, Κρυστάλλι, Passa Crasana, Κοντούλα, Hoshui, Koshui, Sissy, Κοντούλα 1/6 και Κοντούλα 7/9. Εγκαταστάθηκαν 9 (εννέα) διαφορετικά υποκείµενα κερασιάς, πάνω στα οποία εµβολιάστηκαν δύο εµπορικές, αλληλοεπικονιαζόµενες ποικιλίες κερασιάς, (Ferrovia και Regina), για να µελετηθούν οι διαφορές που προσδίδουν τα διαφορετικά υποκείµενα σε γνωστές εµβολιαζόµενες ποικιλίες πάνω σε αυτά. Β) Μελέτη ποιοτικών χαρακτηριστικών, αντιοξειδωτικών ουσιών και σακχάρων σε νωπό φρούτο και µαρµελάδα από 45 καλλιεργούµενες ποικιλίες ροδακινιάς και νεκταρινιάς. Στα πλαίσια της αξιολόγησης ποικιλιών ροδακινιάς και νεκταρινιάς έγιναν αναλύσεις διαλυτών στερεών συστατικών, ογκοµετρούµενης οξύτητας, χρώµατος στο φλοιό, συγκέντρωσης συνολικών φαινολών και αντιοξειδωτικής ικανότητας σε ιστό σάρκας και φλοιού Τίτλος έργου Σκοπός έργου ιενέργεια αναλύσεων δειγµάτων εδαφών και φύλλων σε οπωρώνες του ΑΣΕΠΟΠ Νάουσας των νοµών Ηµαθίας και Πέλλας και παροχή οδηγιών για εφαρµογή ορθολογικής λίπανσης σε οπωρώνες φυλλοβόλων οπωροφόρων περιόδου Στο παρόν ερευνητικό πρόγραµµα διενεργήθηκαν αναλύσεις εδαφών και φύλλων σε οπωρώνες του ΑΣΕΠΟΠ Νάουσας και δόθηκαν οδηγίες για εφαρµογή ορθολογικής λίπανσης στους παραγωγούς του Συνεταιρισµού (To πρόγραµµα έληξε). Αγροτικός Συνεταιρισµός ΑΣΕΠΟΠ Νάουσας ,00 Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Προϋπολογισµός έργου (συνολικά) Προϋπολογισµός (από - τη Μονάδα) Υπεύθυνος έργου ρ. Σωτηρόπουλος Θωµάς Ι.Φ.., ρ. Φραντζής Παπαδόπουλος Ι.Ε.Θ. Οµάδα υποστήριξης Κ. Καζαντζής, Α. Ντίκας Συµµετέχοντες φορείς Ι.Φ.. / Ι.Ε.Θ. Πραγµατοποιήθηκαν αναλύσεις εδαφών και φύλλων σε επιλεγµένα αγροτεµάχια του συνεταιρισµού και δόθηκαν οι συστάσεις συµβουλευτικής λίπανσης στους παραγωγούς. 12

13 Τίτλος έργου Αξιολόγηση νέων προϊόντων της εταιρείας COMPO Ελλάς ΑΕ για προστασία των καλλιεργειών από τα ηλιακά εγκαύµατα. Σκοπός έργου Στο παρόν ερευνητικό πρόγραµµα µελετάται η επίδραση διαφόρων ενώσεων νέας τεχνολογίας στην προστασία των καρπών από τα ηλιακά εγκαύµατα, στην αύξηση-ανάπτυξη των δένδρων και στην ποιότητα και συντηρησιµότητα των καρπών σε καλλιέργειες φυλλοβόλων οπωροφόρων. Έναρξη - Λήξη (To πρόγραµµα έληξε). Φορέας χρηµατοδότησης COMPO Ελλάς ΑΕ Προϋπολογισµός έργου 6.500,00 (συνολικά) Προϋπολογισµός (από τη - Μονάδα) Υπεύθυνος έργου Σωτηρόπουλος Θωµάς Ι.Φ.. Οµάδα υποστήριξης Α. Ντίκας Συµµετέχοντες φορείς Πειραµατικός µηλιάς. Στην ποικιλία µηλιάς Granny Smith, o ρυθµός φωτοσύνθεσης των φύλλων, η συγκέντρωση του µεσοκυττάριου CO 2 και η αποτελεσµατικότητα χρήσης νερού δεν διέφεραν σηµαντικά στις διάφορες µεταχειρίσεις. Ο ρυθµός διαπνοής βρέθηκε µεγαλύτερος στη µεταχείριση Α+Β σε σχέση µε τις µεταχειρίσεις στις οποίες τα δύο αυτά σκευάσµατα εφαρµόστηκαν µόνα τους. Η στοµατική αγωγιµότητα ήταν σηµαντικά µεγαλύτερη στη µεταχείριση Α σε σύγκριση µε τις µεταχειρίσεις Β και του µάρτυρα. Η περιεκτικότητα των καρπών σε διαλυτά στερεά των µεταχειρίσεων Α και του µάρτυρα ήταν σηµαντικά µεγαλύτερη από τις υπόλοιπες. Η µικρότερη µετρήθηκε στη µεταχείριση Α+Β. Η αντίσταση της σάρκας των καρπών στην πίεση δεν διέφερε σηµαντικά µεταξύ των µεταχειρίσεων. Αναφορικά µε το χρωµατισµό των καρπών, η στιλπνότητα (παράµετρος L) στη µεταχείριση Α βρέθηκε µικρότερη απ το µάρτυρα, ενώ δε διέφερε σηµαντικά από τις άλλες µεταχειρίσεις. Η ένταση του κόκκινου χρώµατος δε διέφερε σηµαντικά µεταξύ των µεταχειρίσεων. Η ένταση του κίτρινου χρώµατος ήταν µεγαλύτερη στη µεταχείριση του µάρτυρα και µειώθηκε κατά την εξής σειρά Β, Α και Β, Α, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι καρποί στη µεταχείριση Β παρέµειναν περισσότερο πράσινοι διατηρώντας τον τυπικό πράσινο χρωµατισµό της ποικιλίας. Ηλιακά εγκαύµατα δεν βρέθηκαν κατά το τρέχον έτος λόγω των συνθηκών του καλοκαιριού και του φθινοπώρου (µη υψηλές θερµοκρασίες, δροσερή νύχτα και ύπαρξη υγρασίας κατά της πρωινές ώρες). Επίσης, από τη µακροσκοπική εξέταση των καρπών, περισσότεροι πράσινοι καρποί (>90% της επιφάνειας πράσινο) µετρήθηκαν στη µεταχείριση Α, ακολουθούσαν οι Β και Α +Β που δε διέφεραν σηµαντικά µεταξύ τους ενώ λιγότεροι πράσινοι καρποί βρέθηκαν στο µάρτυρα. Αντιστρόφως ανάλογο ήταν το ποσοστό των κίτρινων καρπών. Το µεγαλύτερο ποσοστό πράσινων καρπών στη µεταχείριση Α επιδρά θετικά στο εισόδηµα του παραγωγού, καθώς οι καρποί που δεν έχουν έντονο πράσινο χρώµα πωλούνται σε χαµηλότερη τιµή σε σχέση µε αυτούς που έχουν το τυπικό πράσινο χρώµα (β κατηγορία). 13

14 Καρποί µε ηλιακά εγκαύµατα στη µεταχείριση του µάρτυρα Τίτλος έργου Σκοπός έργου ηµιουργία πρότυπου οπωρώνα στο Ινστιτούτο Φυλλοβόλων ένδρων Νάουσας Στόχος του έργου είναι η διατήρηση του γενετικού υλικού φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων και η δηµιουργία ενός πρότυπου οπωρώνα όπου θα πραγµατοποιούνται τα παρακάτω: 1) Αξιολόγηση και διατήρηση νέων και παλαιών ποικιλιών και υποκειµένων φυλλοβόλων οπορωφόρων δένδρων. 2) Αξιολόγηση υποκειµένων φυλλοβόλων οπορωφόρων δένδρων. 2) Αξιολόγηση συστηµάτων διαµόρφωσης δένδρων και κλαδευµάτων. 3) Πραγµατοποίηση επιµορφώσεων σε γεωτεχνικούς, φοιτητές και νέους αγρότες, σε χώρο όπου θα έχουν την δυνατότητα να αποκτήσουν εµπειρίες για τα νέα συστήµατα καλλιέργειας, και 4) Επιδεικτικές δραστηριότητες (πραγµατοποίηση ηµερίδων, ξεναγήσεων, γευσιγνωσία φρούτων κ.α.) συνεχές Αυτοχρηµατοδοτούµενο 4.832,00 Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Προϋπολογισµός έργου (συνολικά) Προϋπολογισµός (από τη - Μονάδα) Υπεύθυνος έργου ρ. Π. ρογούδη Οµάδα υποστήριξης ρ. Θ. Σωτηρόπουλος, Κ. Καζαντζής, Α. Ντίκας Συµµετέχοντες φορείς Ι.Φ.. Έγιναν οι προγραµµατισµένες καλλιεργητικές φροντίδες για τη διατήρηση του γενετικού υλικού. Κατά το 2013 εγκαταστάθηκαν δύο πειραµατικές γραµµές φύτευσης κερασιάς, µε δύο υποκείµενα (Gisela 5 και Gisela 6) και δύο γνωστές αλληλοεπικονιαζόµενες ποικιλίες (Ferrovia και Kordia), σε δύο διαφορετικά γραµµικά συστήµατα διαµόρφωσης. Στο ήδη γνωστό Μονόκλωνο σύστηµα και στο άγνωστο για τα ελληνικά δεδοµένα U.F.O. (Upright Fruiting Offshoots), που βρίσκεται σε πειραµατικό στάδιο ακόµη και στη χώρα επινόησής του, τις Η.Π.Α. 14

15 Γραµµική φύτευση κερασιάς σε Μονόκλωνο σύστηµα στο κεντρικό Αγρόκτηµα του Ι.Φ.. 15

16 1.4. Συνεχιζόµενα προγράµµατα χωρίς ειδικό προϋπολογισµό Τίτλος έργου Αξιολόγηση ποικιλιών-υποκειµένων Μηλιάς. Τίτλος υποέργου Αξιολόγηση 18 ξένων νέων ποικιλιών µηλιάς και 11 Ελληνικών επιλογών. Σκοπός έργου Σκοπός του έργου είναι ο καθορισµός του βαθµού προσαρµογής των διαφόρων ποικιλιών µηλιάς που εισάγονται από το εξωτερικό ή επιλέγονται από τον εγχώριο πληθυσµό ή δηµιουργούνται µε διασταυρώσεις. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. Σωτηρόπουλος Θωµάς Οµάδα υποστήριξης - Συνεχίστηκε η λήψη παρατηρήσεων ως προς τα φαινολογικά στάδια των διαφόρων ποικιλιών µηλιάς. Από τις νέες ποικιλίες µηλιάς που αξιολογούνται, ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι θερινές ποικιλίες Gala Snigha, οι φθινοπωρινές Florina, Skarlet spur, Red Cap, Red Kan και οι όψιµες ποικιλίες Fuji Kiku 8 και Fuji Aztec. Από τις επιλογές που προήλθαν από διασταυρώσεις στο Ι.Φ.., το υβρίδιο 12/7 (Golden Delicious x Granny Smith) εµφανίζει αξιόλογα χαρακτηριστικά στον καρπό και αξιολογείται σε επίπεδο παραγωγών. Έχουν γίνει µετρήσεις των ποιοτικών χαρακτηριστικών των καρπών της εν λόγω ποικιλίας. Τίτλος έργου Τίτλος υποέργου Αξιολόγηση ποικιλιών-υποκειµένων Μηλιάς. Αξιολόγηση 145 ξένων ποικιλιών µηλιάς, 24 ξένων υβριδίων και 13 Ελληνικών υβριδίων. Σκοπός έργου Σκοπός του έργου είναι ο καθορισµός του βαθµού προσαρµογής των διαφόρων ποικιλιών µηλιάς που εισάγονται από το εξωτερικό ή επιλέγονται από τον εγχώριο πληθυσµό ή δηµιουργούνται µε διασταυρώσεις. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. Σωτηρόπουλος Θωµάς Οµάδα υποστήριξης - Συνεχίζεται η λήψη παρατηρήσεων (παραγωγικότητας και ποιοτικών χαρακτηριστικών των καρπών). Από τα µέχρι τώρα αποτελέσµατα, διαπιστώθηκαν ως αξιόλογες προς διάδοση στους παραγωγούς οι ποικιλίες, Ozark Gold, Red Chief, Golden Reinders και Golden B. Όσον αφορά τα Ελληνικά υβρίδια, διαπιστώθηκαν ως υποσχόµενα τα 9/7, 9/9 και 11/4.

17 Τίτλος έργου Αξιολόγηση ποικιλιών-υποκειµένων Μηλιάς. Τίτλος υποέργου Αξιολόγηση 123 υβριδίων µηλιάς. Σκοπός έργου Σκοπός του έργου είναι ο καθορισµός του βαθµού προσαρµογής των διαφόρων ποικιλιών µηλιάς που εισάγονται από το εξωτερικό ή επιλέγονται από τον εγχώριο πληθυσµό ή δηµιουργούνται µε διασταυρώσεις. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. Σωτηρόπουλος Θωµάς Οµάδα υποστήριξης - Τα υβρίδια δηµιουργήθηκαν στο ερευνητικό κέντρο Holovousy της Τσεχίας ως αποτέλεσµα Ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράµµατος και δοκιµάζονται στις εδαφοκλιµατικές συνθήκες στη χώρα µας για να εντοπιστούν αξιόλογες νέες ποικιλίες. Τίτλος έργου Τίτλος υποέργου Αξιολόγηση ποικιλιών-υποκειµένων Αχλαδιάς. Αξιολόγηση 58 ξένων ποικιλιών αχλαδιάς, 18 ξένων υβριδίων, 19 Ελληνικών ποικιλιών και 18 Ελληνικών υβριδίων. Σκοπός έργου Σκοπός του έργου είναι ο καθορισµός του βαθµού προσαρµογής των διαφόρων ποικιλιών αχλαδιάς που εισάγονται από το εξωτερικό ή επιλέγονται από τον εγχώριο πληθυσµό ή δηµιουργούνται µε διασταυρώσεις. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. Σωτηρόπουλος Θωµάς Οµάδα υποστήριξης - Συνεχίστηκε η λήψη παρατηρήσεων ως προς τα φαινολογικά σταδία των διαφόρων ποικιλιών αχλαδιάς. Επί του παρόντος, έχει εγκατασταθεί ένας νέος πειραµατικός. Η αξιολόγησή γίνεται προς το παρόν στο στάδιο της νεανικότητας και θα συνεχισθεί τα επόµενα χρόνια στο στάδιο της καρποφορίας. Τίτλος έργου Αξιολόγηση ποικιλιών Κυδωνιάς και γενοτύπων κυδωνιάς ως υποκείµενα αχλαδιάς. Σκοπός έργου Σκοπός του πειράµατος είναι η επιλογή κατάλληλων ποικιλιώνγενοτύπων κυδωνιάς (ανθεκτικών στο βακτηριακό κάψιµο) για τη βελτίωση της ποιότητας, την αντοχή στις ασθένειες και αύξηση των στρεµµατικών αποδόσεων των επιτραπέζιων και µεταποιηµένων κυδωνιών. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. Σωτηρόπουλος Θωµάς Οµάδα υποστήριξης - 17

18 Συνεχίστηκε η λήψη παρατηρήσεων ως προς τα φαινολογικά σταδία των διαφόρων ποικιλιών κυδωνιάς και ειδικότερα 5 επιλεγµένων γενοτύπων µε καλά χαρακτηριστικά. Τίτλος έργου Τίτλος υποέργου Σκοπός έργου Αξιολόγηση ποικιλιών και υποκειµένων Ροδακινιάς. Αξιολόγηση 40 ποικιλιών ροδακινιάς και νεκταρινιάς εµβολιασµένων στα υποκείµενα GF677, Pr204/84 και ΚΙ 2. Σκοπός του προγράµµατος είναι η συνεχής βελτίωση της ροδακινοκαλλιέργειας µε την επιλογή νέων ποικιλιών και υποκειµένων µε καλύτερα χαρακτηριστικά και την αξιολόγηση ξένων αξιόλογων ποικιλιών-υποκειµένων ροδακινιάς, οι οποίες να προσαρµόζονται στις ελληνικές συνθήκες και να είναι καλύτερες από τις καλλιεργούµενες συνεχές ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Συνεχίστηκε η λήψη παρατηρήσεων που αφορούν το χρόνο έναρξης και πλήρους ανθοφορίας, την παραγωγικότητα των δένδρων, την ευπάθεια των δένδρων σε ασθένειες και την ανάπτυξη των δένδρων. Επίσης, µελετήθηκε η επίδραση των υποκειµένων στην συγκέντρωση ανόργανων στοιχείων στα φύλλα, φυσιολογικές παραµέτρους, την ποιότητα και ποσότητα της παραγωγής στις ποικιλίες ροδακινιάς Symphonie, Sun Crest (επιτραπέζιες) και A37 και Ε45 (κονσερβοποιήσιµες). Τίτλος έργου Τίτλος υποέργου Σκοπός έργου Αξιολόγηση ποικιλιών και υποκειµένων αµασκηνιάς Αξιολόγηση νέων ποικιλιών Ευρωπαϊκής και Ιαπωνικής δαµασκηνιάς. Σκοπός του προγράµµατος είναι η αξιολόγηση και επιλογή ποικιλιών και υποκειµένων δαµασκηνιάς µε καλή ποιότητα καρπού, καλές αποδόσεις και λοιπά φυτοτεχνικά χαρακτηριστικά καθώς και αντοχή στην ιολογική ασθένεια Ευλογιά της δαµασκηνιάς (Sharka) και τα φυτοπλάσµατα. Επίσης, σκοπός του πειράµατος είναι η δηµιουργία µε διασταυρώσεις νέου καρπού που θα συνδυάζει τα γνωρίσµατα του βερίκοκου και του δαµάσκηνου και θα ανοίξει νέους ορίζοντες στην παραγωγή φρούτων σε µία ήδη πλεονασµατική αγορά (αποσύρσεις), από ροδάκινα και µήλα συνεχές ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Α) Συνεχίστηκαν οι καλλιεργητικές φροντίδες του νέου πειραµατικού αξιολόγησης 20 ποικιλιών Ευρωπαϊκής και 32 ποικιλιών Ιαπωνικής δαµασκηνιάς εµβολιασµένων σε υποκείµενο GF

19 Β) Συνεχίστηκαν οι εργασίες των προηγούµενων ετών για τη συµπλήρωση των αποτελεσµάτων αξιολόγησης των υπό µελέτη ποικιλιών. Από τις ποικιλίες Ευρωπαϊκής δαµασκηνιάς που αξιολογούνται και έδειξαν καλά χαρακτηριστικά είναι οι: Valor, Washington, Prune d Ente 707, President, Stanley και η ποικιλία Anna Spath που ο καρπός της µοιάζει µε την ποικιλία Σκοπέλου θεωρείται πολύ αξιόλογη γιατί είναι ανεκτική στη Sharka (PPV). Τίτλος έργου Συλλογή, αξιολόγηση και διατήρηση γενετικού υλικού πυρηνοκάρπων στα πλαίσια της Ι.B.P.G.R. Σκοπός έργου H επισήµανση, καταγραφή, χαρτογράφηση, συλλογή και αξιολόγηση γενετικού υλικού πυρηνοκάρπων από αυτοφυή άτοµα ή πληθυσµούς και η διατήρηση σε ειδικές συλλογές του Ινστιτούτου (ex situ), αυτού που κινδυνεύει άµεσα να εξαφανιστεί ή έχει ιδιαίτερο γενετικό ενδιαφέρον, για να χρησιµοποιηθεί σε προγράµµατα βελτίωσης ποικιλιών και υποκειµένων, καθώς και η διατήρηση αξιόλογων ποικιλιών και υποκειµένων που άρχισε να εγκαταλείπεται η καλλιέργειά τους από τους παραγωγούς και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Οι πρώτες προσπάθειες ξεκίνησαν την περίοδο , µε χρηµατοδότηση εξερευνητικών αποστολών από την I.B.P.G.R. Εξερευνήθηκαν περιοχές στη Θράκη, Μακεδονία, Στερεά Ελλάδα, Εύβοια, Πελοπόννησο και νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Επισηµάνθηκαν και καταγράφηκαν 330 άτοµα (σπορόφυτα, άγρια είδη, κλώνοι και παλαιές ποικιλίες). Από τις προσπάθειες αυτές συλλέχθηκαν 90 άτοµα διαφόρων ειδών πυρηνοκάρπων και αξιολογήθηκαν, σε ειδικές συλλογές του Ι.Φ.., µε πιστώσεις του ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Επιλέγηκαν τρία φυσικά διειδικά υβρίδια P. amygdalus x P. persica, τρία σπορόφυτα P. mahaleb και τρεις ποικιλίες κερασιάς που συµπεριλήφθηκαν στα προγράµµατα βελτίωσης υποκειµένων και ποικιλιών. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Συµµετέχοντες Ε.Τ..Γ.Υ., I.B.P.G.R. φορείς Σταµάτησε η µελέτη της συµπεριφοράς των παραπάνω επιλογών, των χαρακτηριστικών και της ευπάθειάς τους σε εχθρούς και ασθένειες, λόγω ελλείψεως πιστώσεων και προσωπικού. Η εξερεύνηση του υπολοίπου ελλαδικού χώρου και η παρακολούθηση in situ των ατόµων που είχαν επισηµανθεί σταµάτησε, λόγω ελλείψεως πιστώσεων. Για τον ίδιο λόγο δεν µπόρεσε να γίνει και η χαρτογράφηση του υλικού. Ο συνολικός αριθµός των διατηρούµενων ποικιλιών, υποκειµένων κ.λπ., των διαφόρων ειδών πυρηνοκάρπων παρουσιάζεται στον παρακάτω πίνακα: Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων ροδακινιάς-νεκταρινιάς 359 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων βερικοκιάς 111 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων κερασιάς 55 19

20 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων βυσσινιάς 1 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων ευρωπαϊκής δαµασκηνιάς 20 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων ιαπωνικής δαµασκηνιάς 12 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων κοροµηλιάς 4 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων αµυγδαλιάς 17 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων καρυδιάς 30 Συνολικός αριθµός διατηρούµενων ατόµων λεπτοκαρυάς 12 Τίτλος έργου Τίτλος υποέργου Σκοπός έργου Βελτίωση ποικιλιών Κερασιάς και Βυσσινιάς. Αξιολόγηση νεότερων ξένων ποικιλιών κερασιάς. Σκοπός του προγράµµατος είναι η δηµιουργία νέων αξιόλογων ποικιλιών κερασιάς µε ελεγχόµενο υβριδισµό, η αξιολόγηση ντόπιων ποικιλιών που καλλιεργούνται σε διάφορες περιοχές της χώρας µας και η µελέτη της συµπεριφοράς στις ελληνικές εδαφοκλιµατικές συνθήκες νέων υποσχόµενων ποικιλιών, που έχουν δηµιουργηθεί σε διάφορες χώρες του εξωτερικού και παρουσιάζουν µεγάλη παραγωγικότητα, εξαιρετική ποιότητα καρπού, µε έµφαση στην τραγανότητα της σάρκας και το µέγεθος αυτού, αντοχή σε εχθρούς, ασθένειες και αντιξοότητες του περιβάλλοντος και δίνουν δένδρα µικρού µεγέθους συνεχές ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» Έναρξη - Λήξη Φορέας χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου Καζαντζής Κωνσταντίνος Οµάδα υποστήριξης - Συνεχίζεται η λήψη παρατηρήσεων στις εγκατεστηµένες, προς αξιολόγηση και ήδη αξιολογηµένες ποικιλίες στους πειραµατικούς του Ι.Φ.., καθώς και σε εµπορικούς κερασεώνες εκτός Ι.Φ.. Σηµαντικό εύρηµα κατά το 2014, ήταν η διαπίστωση ότι η εµπορική και διαδιδόµενη ποικιλία Samba δεν είναι αυτογόνιµη, αν και διατίθεται από πολλούς επαγγελµατίες του χώρου εµπορίας πολλαπλασιαστικού υλικού ως αυτογόνιµη. Εγκαταστάθηκαν επίσης πέντε ακόµη ξένης προέλευσης ποικιλίες κερασιάς προς αξιολόγηση στις ελληνικές εδαφοκλιµατικές συνθήκες, καθώς και µία εγχώρια ποικιλία κερασιάς προς αξιολόγηση και διατήρηση γενετικού υλικού. Τίτλος έργου Τίτλος υποέργου Σκοπός έργου Βελτίωση ποικιλιών Κερασιάς και Βυσσινιάς. ηµιουργία νέων ποικιλιών κερασιάς µε ελεγχόµενο υβριδισµό. Σκοπός του προγράµµατος είναι η δηµιουργία νέων αξιόλογων ποικιλιών κερασιάς µε ελεγχόµενο υβριδισµό, η αξιολόγηση ντόπιων ποικιλιών που καλλιεργούνται σε διάφορες περιοχές της χώρας µας και η µελέτη της συµπεριφοράς στις ελληνικές εδαφοκλιµατικές συνθήκες νέων υποσχόµενων ποικιλιών, που έχουν δηµιουργηθεί σε διάφορες χώρες του εξωτερικού και παρουσιάζουν µεγάλη παραγωγικότητα, εξαιρετική ποιότητα καρπού, µε έµφαση στην τραγανότητα της σάρκας και το µέγεθος αυτού, αντοχή σε εχθρούς, ασθένειες και αντιξοότητες 20

21 του περιβάλλοντος και δίνουν δένδρα µικρού µεγέθους. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου Καζαντζής Κωνσταντίνος Οµάδα υποστήριξης - Οι διασταυρώσεις ξεκίνησαν το 1992 και συνεχίστηκαν µέχρι το 1998, στις συλλογές αξιολόγησης ποικιλιών του Ι.Φ.., µε στόχο την απόκτηση αυτογόνιµων ποικιλιών, µεγαλόκαρπων, παραγωγικών και ανθεκτικών στο σχίσιµο, που να καλύπτουν όλη την περίοδο του κερασιού. Οι γονείς που χρησιµοποιήθηκαν παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας διασταυρώσεων B.S. Hardy Giant x Stella Stella x Τραγανά Εδέσσης Chinook x Stella Larian x Stella B. Burlat x Stella Τραγανά Εδέσσης x Άγνωστο Summit x Άγνωστο Germersdorfer x Τραγανά Εδέσσης Germersdorfer x Άγνωστο Μπακιρτζέικα x Άγνωστο Από τις προσπάθειες αυτές προέκυψαν 1200 υβρίδια και µετά την πρώτη επιλογή, επιλέχθηκαν 49, τα οποία φυτεύτηκαν σε συλλογές αξιολόγησης το Στην ίδια συλλογή εγκαταστάθηκαν 13 γνωστές ποικιλίες για να χρησιµοποιηθούν ως µάρτυρες, 18 νεότερες ποικιλίες για αξιολόγηση και 23 παλιές ποικιλίες για διατήρηση γενετικού υλικού και χορήγηση εµβολίων. Κατά το 2013 έγιναν οι απαραίτητες καλλιεργητικές εργασίες διατήρησης του ως άνω υλικού, καθώς και ελήφθησαν οι πρώτες παρατηρήσεις επί του αγρού. Έγιναν επίσης και εγκλωβισµοί υβριδίων που έχουν ως ένα γονέα την αυτογόνιµη ποικιλία Stella, για να ελεγχθεί µήπως κληρονόµησαν αυτή τη σπουδαία ιδιότητα για την κερασιά. Κατά το 2014 βρέθηκαν οχτώ αυτογόνιµα υβρίδια, που µαζί µε τα δύο που εντοπίστηκαν το 2013, φτάνουν τον αριθµό δέκα. Οι παρατηρήσεις θα συνεχιστούν και τις επόµενες χρονιές. 21

22 οκιµές ελέγχου του αυτογόνιµου σε υβρίδια που έχουν ως ένα γονέα την ποικιλία Stella. Τίτλος έργου Επιλογή και αξιολόγηση υποκειµένων Κερασιάς και Βυσσινιάς. Σκοπός έργου Σκοπός του προγράµµατος είναι η επιλογή από τον εγχώριο πληθυσµό και από επιλογές του εξωτερικού, νέων υποκειµένων, καταλλήλων για τις εδαφοκλιµατικές συνθήκες της χώρας µας, µε ορισµένα επιθυµητά χαρακτηριστικά, όπως είναι η αντοχή στους εχθρούς και τις ασθένειες του εδάφους, που να έχουν συγγένεια µε τις ποικιλίες, να προκαλούν νανισµό στα δένδρα και να πολλαπλασιάζονται εύκολα αγενώς. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου Καζαντζής Κωνσταντίνος Οµάδα υποστήριξης - ιατηρούνται σε ειδική συλλογή 14 υποκείµενα, ξένης προέλευσης, πολλά εκ των οποίων προκαλούν νανισµό στα δένδρα κερασιάς. Κατά το 2014 έγιναν όλες οι απαραίτητες καλλιεργητικές εργασίες διατήρησης του ως άνω υλικού. Τίτλος έργου Σκοπός έργου Αξιολόγηση ποικιλιών και Βελτίωση καλλιέργειας Καρυδιάς. Σκοπός του προγράµµατος είναι η επιλογή καλών ποικιλιών καρυδιάς από τον σπορόφυτο εγχώριο πληθυσµό και η εισαγωγή και αξιολόγηση ξένων ποικιλιών, µε στόχο την εξεύρεση κατάλληλων ποικιλιών καρυδιάς για τις διάφορες περιοχές της χώρας. Επίσης επιδιώκεται η βελτίωση του τρόπου εµβολιασµού της καρυδιάς, η εξάπλωση της 22

23 καλλιέργειας µε εµβολιασµένα φυτά και η βελτίωση της καλλιεργητικής τεχνικής (διαµόρφωση δένδρων, αποστάσεις φύτευσης, κ.λπ.). Βρίσκεται σε εξέλιξη πείραµα σύγκρισης δύο υποκειµένων καρυδιάς. Συνεχίζεται η συγκέντρωση στοιχείων. Τα µέχρι τώρα στοιχεία είναι αρνητικά για το υποκείµενο J. nigra. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Οι ελάχιστες εργασίες που πραγµατοποιήθηκαν λόγω έλλειψης πιστώσεων και προσωπικού, αποσκοπούσαν στην διατήρηση του υλικού. Τίτλος έργου Αξιολόγηση ποικιλιών και Βελτίωση καλλιέργειας Αµυγδαλιάς. Σκοπός έργου Το πρόγραµµα αποσκοπεί στην βελτίωση της καλλιέργειας αµυγδαλιάς µέσω της δηµιουργίας, εισαγωγής και αξιολόγησης νέων ποικιλιών και υποκειµένων. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Οι ελάχιστες εργασίες που πραγµατοποιήθηκαν λόγω έλλειψης πιστώσεων και προσωπικού, αποσκοπούσαν στην διατήρηση του υλικού. Τίτλος έργου Αξιολόγηση ποικιλιών και Βελτίωση καλλιέργειας Λεπτοκαρυάς. Σκοπός έργου Η µελέτη διαµόρφωσης διαφόρων ποικιλιών λεπτοκαρυάς σε δένδρο-κύπελλο και η αξιολόγησή τους. Με τη χρησιµοποίηση µονόκορµων δένδρων θα είναι δυνατή η εκµηχάνιση της καλλιέργειας µε αποτέλεσµα τη µείωση του κόστους παραγωγής και την ανταγωνιστικότητα του είδους στην αγορά. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Οι ελάχιστες εργασίες που πραγµατοποιήθηκαν λόγω έλλειψης πιστώσεων και προσωπικού, αποσκοπούσαν στην διατήρηση του υλικού. Η υπάρχουσα συλλογή 12 ποικιλιών λεπτοκαρυάς είναι νεαρής ηλικίας, συνεχίζονται οι παρατηρήσεις καρποφορίας. 23

24 Τίτλος έργου Αξιολόγηση και διατήρηση ειδών που καλλιεργούνται σε µικρότερη έκταση (minor fruits). Σκοπός έργου Σκοπός του προγράµµατος είναι η επισήµανση ατόµων κρανιάς, κουµαριάς, µουριάς, τζιτζιφιάς, µουσµουλιάς, που παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, η αξιολόγησή τους (in situ) και η συλλογή, διατήρηση και αξιολόγηση (ex situ) ποικιλιών ή ατόµων ροδιάς µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά (µεγάλη γενετική παραλλακτικότητα, αντοχή στους εχθρούς, ασθένειες, αντίξοες εδαφοκλιµατικές συνθήκες, πολύ καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά, υψηλές αποδόσεις κ.λπ.) και η αξιολόγηση των ήδη υπαρχόντων ποικιλιών κυρίως κυδωνιάς και ροδιάς. Έναρξη - Λήξη συνεχές Φορέας ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. ΕΛ.Γ.Ο. «ΗΜΗΤΡΑ» χρηµατοδότησης Υπεύθυνος έργου ρ. ρογούδη Παυλίνα Οµάδα υποστήριξης - Συνεχίστηκαν οι καλλιεργητικές φροντίδες και διατηρούνται 7 γενότυποι συκιάς, ένας τζίτζιφων, µίας κρανιάς και τεσσάρων µουριάς. Συνεχίστηκε η συλλογή παρατηρήσεων σε πειραµατικό αξιολόγησης 22 γενοτύπων ροδιάς. Συνεχίζονται οι καλλιεργητικές φροντίδες στις νέες φυτεύσεις µε γενότυπους ροδιάς όπου πρόσφατα εισήχθησαν µαζικά στην Ελλάδα από φυτωριούχους. 24

25 2. ΝΕΕΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 2.1. Προγράµµατα που εγκρίθηκαν Τίτλος πρότασης: PrunDoc - Identification of a representative set of Prunus domestica accessions of EU origin, well documented and characterized, to be included into AEGIS system Υπεύθυνος: Stein Harald Hjeltnes (Njøs næringsutvikling - Νορβηγία) Συµµετέχοντες φορείς: ΙΦ : ρ. Π. ρογούδη. Φορέας χρηµατοδότησης: ECPGR. Έναρξη προγράµµατος 1/2/ Προγράµµατα υπό αξιολόγηση Τίτλος πρότασης: Studies on flower induction in apple. Υπεύθυνος: Magda Hanke. Julius Kühn-Institut, Federal Research Center for Cultivated Plants Institute for Breeding Research in Horticultural and Fruit Crops, Γερµανία Συµµετέχοντες φορείς: ΙΦ : ρ. Θ. Σωτηρόπουλος. Προκήρυξη German federal ministry of research and education Προγράµµατα που δεν έτυχαν χρηµατοδότησης - 25

26 3. ΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 3.1. ηµοσιεύσεις σε ιεθνή Επιστηµονικά Περιοδικά µε κρίση Bacchetta L., M. Rovira, M. Aramini, P. Drogoudi, A.P. Silva, A. Solar, D. Avanzato, R. Botta, N. Valentini, P. Boccacci (2014). A multidisciplinary approach to enhance the conservation and use of hazelnut genetic resources. Genetic Resources and Crop Evolution DOI /s Sotiropoulos T., A. Petridis, M. Koukourikou-Petridou, S. Koundouras, I. Therios, N. Koutinas, K. Kazantzis, M. Pappa (2014). Efficacy of using rain protective plastic films against cracking of four sweet cherry (Prunus avium L.) cultivars in Greece. International Journal of Agriculture Innovations and Research. Volume 2, Issue 6, ISSN (Online) , pp Tsoktouridis G., N. Koutinas, I. Osmantzikidis, A. Giannakoula, K. Roubos, T. Sotiropoulos, L. Podbeltseva, E. Maloupa, N. Krigas (2014). Phylogenetic analysis of 15 Eucalyptus species through amplification of the intergenic space of the clpp gene of chloroplast DNA. Journal of Environmental Protection and Ecology 15, No 1, ηµοσιεύσεις σε Ελληνικά Επιστηµονικά Περιοδικά µε κρίση ηµοσιεύσεις σε Πρακτικά ιεθνών Συνεδρίων Bacchetta L., D. Avanzato, B. Di Giovanni, R. Botta, P. Boccacci, P. Drogoudi, I. Metzidakis, M. Rovira, J.P. Sarraquigne, A.P. Silva, A. Solar and D. Spera The Reorganisation of European Hazelnut Genetic Resources in the SAFENUT (AGRI GEN RES) Project. Proc. VIIIth International Congress on Hazelnut. Eds.: P. Grau Beretta and M. Ellena. Acta Hort. 1052, ISHS Sotiropoulos T., A. Petridis, M. Koukourikou-Petridou, I. Therios, N. Koutinas, K. Kazantzis (2014). Results of a trial using plastic covers for the control of fruit cracking of sweet cherries in Greece. COST FA 1104 Meeting May 2014 Fruitgrowing Institute, Plovdiv, Bulgaria ηµοσιεύσεις σε Πρακτικά Εθνικών Συνεδρίων Ανακοινώσεις ή παρουσιάσεις σε ιεθνή Συνέδρια οι οποίες δεν συµπεριλαµβάνονται σε τόµους πρακτικών Drogoudi P. Peach and apricot cultivars produced at the Pomology Institute. In: One-day Peach and Apricot Summer Meeting. EUFRIN meeting. Forli, Italy 08/08/2014. Oral presentation. 26

27 Drogoudi P., G.E. Pantelidis, V. Goulas, V. Ziogas, G.A. Manganaris, M. Vasilakakis, A. Manganaris. Qualitative properties and phytochemical contents in peach and nectarine cultivars: the use of IAD index as an indicator of fruit ripening status. In: Book of abstract of the 29 th International Horticultural Congress, Brisbane Australia 17-22/8/2014. Oral presentation Manganaris G.A., P. Drogoudi, G.E. Pantelidis, V. Goulas, G. Tanou, K. Paschalidis, A. Manganaris. The complexity of peach fruit ripening revisited: the effect of maturity stage and cold storage on fruit ripening and antioxidant properties of peach cultivars with diverse ripening patterns. In: Book of abstract of the 29 th International Horticultural Congress, Brisbane Australia 17-22/8/2014. Poster presentation. Manganaris G.A., P. Drogoudi, V. Goulas, G.E. Pantelidis, G. Tanou, K. Paschalidis, A. Manganaris. Antioxidant phytochemicals of peach fruit during postharvest ripening: the effect of genotype, maturity stage and cold storage. In: Postharvest Unlimited ISHS meeting Cyprus 10-13/06/2014. PP-81, Page 121. Poster presentation Ανακοινώσεις ή παρουσιάσεις σε Εθνικά Συνέδρια οι οποίες δεν συµπεριλαµβάνονται σε τόµους πρακτικών Χατζηχαρίσης Ι., Καζαντζής Κ., Σωτηρόπουλος Θ., Κουτίνας Ν. (2014). Αξιολόγηση ορισµένων εγχώριων γαλανών ποικιλιών κερασιάς. Γραπτή Ανακοίνωση 15 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Επιστηµονικής Εταιρείας Γενετικής Βελτίωσης Φυτών, Λάρισα Οκτωβρίου Εκθέσεις Ερευνητικών Προγραµµάτων Άλλες ηµοσιεύσεις (Εκλαϊκευµένα περιοδικά, Ηµερήσιος τύπος κ.ά.) ρογούδη Π, και Μ. Βασιλακάκης (2014). Οι αντιοξειδωτικες ουσίες σε φρούτα (νωπά και αποξηραµένα) και ξηρούς καρπούς. Γεωργία-Κτηνοτροφία τ. 4: Καζαντζής Κ., Χατζηχαρίσης Ι. (2014). Σχίσιµο κερασιών. Εργαστηριακή διαβάθµιση 22 ποικιλιών κερασιάς όσον αφορά την ευαισθησία τους. Γεωργία-Κτηνοτροφία τ. 4: Καζαντζής Κ., έλλα Α. (2014). ιαµόρφωση των δένδρων κερασιάς σε σύστηµα KGB. Γεωργία-Κτηνοτροφία τ. 9: Σωτηρόπουλος Θ. (2014). Η ορθολογική θρέψη και λίπανση των φυλλοβόλων οπωροφόρων. Συµπεράσµατα ηµερίδας ΙΦ. Γεωργία-Κτηνοτροφία τεύχος 1, σελ Σωτηρόπουλος Θ. (2014). Οι ποικιλίες της µηλιάς. Γεωργία-Κτηνοτροφία τεύχος 6, σελ Σωτηρόπουλος Θ. (2014). Θρέψη και λίπανση γιγαρτοκάρπων οπωροφόρων. Γεωργία-Κτηνοτροφία τεύχος 6, σελ