30/4/2015. Ορισμός, έννοιες κλειδιά, σημαντικά

Transcript

1 Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Ψυχολογία Ορισμός, έννοιες κλειδιά, σημαντικά θέματα, ο καλός εκπαιδευτικός Ευαγγελία Γαλανάκη Παρουσίαση βασισμένη στο βιβλίο: Elliott, S. N., Kratochwill, T. R., Littlefield Cook, J., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Αθήνα: Gutenberg. Ορισμός Ένας επιστημονικός κλάδος που γεφυρώνει δύο πεδία, την Εκπαίδευση και την Ψυχολογία. Ενδιαφέρεται κυρίως ςγια την εφαρμογή των ψυχολογικών εννοιών, μεθόδων και πρακτικών στη διδασκαλία και τη μάθηση. Σύγχρονο μοντέλο εκπαίδευσης (Bruner, 1996) «Το παιδί, όπως ακριβώς και ο ενήλικος, θεωρείται ότι διατηρεί περισσότερο ή λιγότερο συνεκτικές 'θεωρίες' όχι μόνο σχετικά με τον κόσμο, αλλά και σχετικά με το νου του και με τον τρόπο που αυτός λειτουργεί. Αυτές οι απλοϊκές θεωρίες ταυτίζονται με εκείνες των γονέων και των εκπαιδευτικών, όχι μόνο μέσω της μίμησης ή της διδασκαλίας, αλλά μέσω του διαλόγου, της συνεργασίας και της διαπραγμάτευσης Αυτό το μοντέλο της εκπαίδευσης ασχολείται περισσότερο με την ερμηνεία και την κατανόηση παρά με την επίτευξη της γνώσης των γεγονότων ή της επιτυχούς επίδοσης» (σ. 57). Βασικές έννοιες Κατανόηση του νοήματος της διδασκαλίας Γνώση των μαθητών Κατανόηση της διαδικασίας της μάθησης Κατανόηση των διδακτικών στρατηγικών Κατανόηση των στρατηγικών αξιολόγησης Αυτογνωσία του εκπαιδευτικού Γιατί θέλω να γίνω εκπαιδευτικός; Πώς θα γίνω ο καλύτερος εκπαιδευτικός που μπορώ; Ο στοχαστικός εκπαιδευτικός Σκέφτεται πάνω στη διδασκαλία του. (Calderhead, 1996) Ερωτήματα του εκπαιδευτικού Θα κατορθώσω να διατηρήσω την πειθαρχία στην τάξη μου; Πότε είναι έτοιμοι οι μαθητές για καινούριες ςμαθησιακές εμπειρίες; Υπάρχουν διδακτικές στρατηγικές που ταιριάζουν καλύτερα σε ορισμένους μαθητές παρά σε άλλους; Βοηθά στην τάξη η γνώση της διαδικασίας της μάθησης; 1

2 Ιδιότητες του καλού εκπαιδευτικού Σαφήνεια μαθήματος Διδακτική ποικιλία Εμπλοκή στο έργο Προσεκτικός έπαινος Συνεπείς κατευθυντήριες γραμμές της τάξης Περιοδική ανατροφοδότηση (Calfee & Berliner, 1996) Σαφήνεια μαθήματος Οι μαθητές καταλαβαίνουν τον εκπαιδευτικό. Ο εκπαιδευτικός οργανώνει προσεκτικά το υλικό, δίνει σαφείς οδηγίες, συνδέει το παρόν μάθημα με τα προηγούμενα, χρησιμοποιεί διδακτικές στρατηγικές που είναι κατάλληλες για την ηλικία και το γνωστικό επίπεδο των μαθητών. Διδακτική ποικιλία Ο εκπαιδευτικός «διαβάζει» την ανατροφοδότηση από τους μαθητές και αλλάζει στρατηγική όταν ένα μάθημα δεν πηγαίνει καλά. Βρίσκεται σε εγρήγορση ώστε να αναγνωρίζει τα μηνύματα των μαθητών ότι πρέπει να περάσει από τη συζήτηση και την καθιστική εργασία στη σωματική δραστηριότητα. Εμπλοκή στο έργο Ο εκπαιδευτικός ενημερώνεται για τη συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης και για τον προσανατολισμό τους στο έργο. Κρατά τους μαθητές συμμέτοχους σε μια εργασία, πράγμα που αυξάνει τη σχολική επίδοση. Δίνει έμφαση στην ενεργό συμμετοχή των μαθητών στην εργασία. Προσεκτικός έπαινος Ο εκπαιδευτικός δίνει έπαινο για την πραγματική προσπάθεια και την επίδοση των μαθητών. Αποφεύγει το μη συναφή έπαινο (δεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη συμπεριφορά), τον έπαινο για τις προσωπικές ιδιότητες του μαθητή, αναγνωρίζοντας ότι αυτός αποτελεί πρόκληση για την αυτοεκτίμησή του. Συνεπείς κατευθυντήριες γραμμές της τάξης Ο εκπαιδευτικός εδραιώνει μια σχέση εμπιστοσύνης, αμοιβαίου σεβασμού και διαλόγου με τους μαθητές. Όλοι μαζί θέτουν σαφείς κανόνες συμπεριφοράς, που ισχύουν και για τον ίδιο και για τους μαθητές. «Δεν παίρνει προσωπικά» την ανάρμοστη συμπεριφορά των μαθητών. 2

3 Περιοδική ανατροφοδότηση Ο εκπαιδευτικός παρέχει στους μαθητές συχνή ανατροφοδότηση για τις προσπάθειες και τις επιδόσεις τους. Αποτέλεσμα: οι μαθητές γνωρίζουν πόσο καλά τα πηγαίνουν και τι χρειάζεται να βελτιώσουν. Ο ΚΑΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ Δημιουργεί ένα θετικό μαθησιακό περιβάλλον. Επιδεικνύει επιθυμητή εκπαιδευτική συμπεριφορά. Παραδίδει το μάθημα με σαφήνεια. Εφαρμόζει μια ποικιλία διδακτικών στρατηγικών. Είναι καλός στην επίλυση προβλημάτων. Χρησιμοποιεί προσεκτικά τον έπαινο. Ο ΚΑΛΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ Είναι ειλικρινής με τους μαθητές. Είναι δίκαιος με τους μαθητές. Έχει κατάλληλες αλληλεπιδράσεις. Επομένως Προσπαθήστε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά των μαθητών. Δημιουργήστε ένα περιβάλλον μάθησης που ενθαρρύνει τα κίνητρα, τη μάθηση και τη μεταφορά της μάθησης σε άλλες δραστηριότητες μέσα και έξω από την τάξη. Χρησιμοποιήστε διδακτικές στρατηγικές που οδηγούν σε δραστηριότητες επίλυσης προβλημάτων. Επομένως Εδραιώστε ένα θετικό περιβάλλον μάθησης και περιφρουρήστε το προσεκτικά για να αποφύγετε προβλήματα και να διευκολύνετε τη μάθηση. Παρέχετε στους μαθητές συχνή ανατροφοδότηση για τις προσπάθειες και τις πραγματικές τους επιδόσεις. Οι προσωπικές πεποιθήσεις του εκπαιδευτικού Καθορίζουν τη στάση του εκπαιδευτικού απέναντι στη διδασκαλία και στη μάθηση. Π.χ., πώς νομίζει ότι μαθαίνουν οι μαθητές ή ποια θεωρεί ότι είναι η καλή διδασκαλία; 3

4 Τι πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός; Διδακτική (παιδαγωγική) γνώση Γνώση διδακτικού αντικειμένου Γνώση διδασκαλίας δ του διδακτικού δ αντικειμένου Διδακτική γνώση Γνώση του τρόπου με τον οποίο οι βασικές αρχές και στρατηγικές του διδακτικού αντικειμένου μπορούν να αποκτηθούν και να συγκρατηθούν καλύτερα. Διδακτική γνώση Είμαι επαρκώς προετοιμασμένος /η στο συγκεκριμένο διδακτικό αντικείμενο, ώστε να το παρουσιάσω με τον καλύτερο τρόπο; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να διδάξω τα βασικά του στοιχεία; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να αξιολογήσω τους μαθητές μου; Μπορώ να διαχειριστώ αποτελεσματικά την τάξη; Γνώση διδακτικού αντικειμένου Γνώση του διδακτικού αντικειμένου, σε σύγκριση με τη γνώση ενός ειδικού. Περιλαμβάνει: Τη γνώση των βασικών ιδεών του αντικειμένου και του πώς αυτές σχετίζονται μεταξύ τους. Τη συνεχή ενημέρωση για τα πορίσματα των νέων ερευνών. Γνώση διδακτικού αντικειμένου Λειτουργεί αμφίδρομα: αν ο εκπαιδευτικός νιώθει ανασφαλής με ένα αντικείμενο, το προσπερνά γρήγορα, ενώ αν νιώθει ότι έχει βαθιά γνώση του, τότε επιμένει σε αυτό. Η βαθιά γνώση βοηθά τον εκπαιδευτικό να ανιχνεύσει καλύτερα τις δυσκολίες των μαθητών και να παρουσιάζει υλικό με κριτικό τρόπο, αυξάνοντας την επίδοσή τους. Γνώση διδακτικού αντικειμένου Πόσο καλά πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός το διδακτικό του αντικείμενο; Καλό είναι να γνωρίζει όσο το δυνατόν περισσότερα, να το παρουσιάζει όσο πιο δυναμικά μπορεί και να είναι προετοιμασμένος/η να απαντήσει σε όλα τα είδη των σχετικών ερωτήσεων. 4

5 Γνώση διδασκαλίας του διδακτικού αντικειμένου «σημαίνει τους τρόπους παρουσίασης και διαμόρφωσης του αντικειμένου που το κάνουν κατανοητό από τους άλλους, και μια κατανόηση του τι κάνει την εκμάθηση των συγκεκριμένων θεμάτων εύκολη ή δύσκολη: τις αντιλήψεις και τις προκαταλήψεις που φέρνουν μαζί τους οι μαθητές των διαφόρων ηλικιών και κοινωνικών πλαισίων στην εκμάθηση των πλέον συχνότερα διδασκομένων θεμάτων και μαθημάτων» (Shulman, 1986, σ. 9). Γνώση διδασκαλίας του διδακτικού αντικειμένου Γιατί διδάσκετε αυτό που διδάσκετε; Ποιες είναι οι συνήθεις κατανοήσεις και παρανοήσεις των μαθητών για ένα διδακτικό αντικείμενο; Πόσα γνωρίζετε για το πρόγραμμα σπουδών και τα υλικά του προγράμματος σπουδών; Έχετε σκεφτεί τις στρατηγικές και τις παρουσιάσεις που θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε για συγκεκριμένα θέματα; (Grossman, 1990) Γιατί διδάσκετε αυτό που διδάσκετε; Τι νομίζετε ότι είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι μαθητές; Οι αποφάσεις σας θα επηρεάσουν τους στόχους που θέλετε να επιτύχουν οι μαθητές, τις διδακτικές στρατηγικές που θα χρησιμοποιήσετε και τα υλικά που θα επιλέξετε. Ποιες είναι οι συνήθεις κατανοήσεις και παρανοήσεις των μαθητών; Π.χ., Οι μαθητές κατανοούν ότι ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, αλλά δεν κατανοούν γιατί επιβλήθηκε στην Ελλάδα η βασιλεία του Όθωνα. Π.χ., Οι μαθητές κατανοούν τα κλάσματα (ίσως ), αλλά δεν κατανοούν τη διαίρεση των κλασμάτων. Πόσα γνωρίζετε για το πρόγραμμα σπουδών και τα υλικά του; Γνωρίζετε το εύρος των υλικών που είναι διαθέσιμα για τη διδασκαλία του συγκεκριμένου θέματος; Έχετε κατανοήσει πώς είναι οργανωμένα τα θέματα και οι ιδέες ενός αντικειμένου οριζοντίως (μέσα στα πλαίσια ενός μαθήματος ή μιας σχολικής βαθμίδας) και καθέτως (από το νηπιαγωγείο έως την τρίτη λυκείου); Ποιες στρατηγικές και παρουσιάσεις για ποια θέματα; Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος παρουσίασης ενός συγκεκριμένου αντικειμένου ή θέματος; Ποιο μοντέλο, απεικόνιση, επίδειξη, παράδειγμα, ή εξομοίωση ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες των μαθητών; Χρειάζεται να προσαρμόσετε το μοντέλο για να ανταποκριθείτε στις ατομικές διαφορές των μαθητών; 5

6 ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΓΙΑ ΣΑΣ; Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τι θέλετε να επιτύχετε. Ενθαρρύνετε όσο το δυνατόν περισσότερη δραστηριότητα των μαθητών. Προφυλαχτείτε από το άγχος των μαθητών. Διδάξτε με στόχο την κατανόηση, ενθαρρύνετε τη χρήση των στρατηγικών μάθησης. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε τι θέλετε να επιτύχετε Να διατηρείτε σαφώς ορισμένους στόχους, πράγμα που βοηθά να αναγνωρίζετε τα στάδια που χρειάζεται να ακολουθηθούν σε κάθε εργασία. Π.χ., οι μαθητές δεν μπορούν να κάνουν δύσκολες διαιρέσεις μέχρι να είναι σε θέση να προσθέσουν, να αφαιρέσουν και να κάνουν απλές διαιρέσεις. Ενθαρρύνετε όσο το δυνατόν περισσότερη δραστηριότητα των μαθητών Οι μαθητές πρέπει να εμπλακούν σε πολλαπλές δραστηριότητες, από την ανάγνωση και κατανόηση η ενός κειμένου μέχρι τη συζήτηση θεμάτων στην τάξη και την αναζήτηση υλικών για τις εργασίες τους. Να παρέχετε πάντα ενθάρρυνση. Να παρέχετε έπαινο όταν οι μαθητές τον αξίζουν. Προφυλαχτείτε από το άγχος των μαθητών Το άγχος των μαθητών μπορεί να έχει πολλά αίτια: πίεση από την οικογένεια, τον εκπαιδευτικό, τον ανταγωνισμό. Η ατμόσφαιρα της τάξης πρέπει να είναι προκλητική, αλλά όχι δυσβάστακτη. Χρησιμοποιήστε διδακτικές στρατηγικές και υλικά κατάλληλα για το γνωστικό και συναισθηματικό επίπεδο των μαθητών σας. Διδάξτε με στόχο την κατανόηση και ενθαρρύνετε τη χρήση μαθησιακών στρατηγικών Κατανόηση: να είμαστε σε θέση να κάνουμε μια ποικιλία πραγμάτων που απαιτούν σκέψη για ένα θέμα να εξηγήσουμε, να βρούμε αποδείξεις και παραδείγματα, να εφαρμόσουμε και να αναπαραστήσουμε το θέμα με νέους τρόπους. (Perkins & Blythe, 1994) Διδάξτε με στόχο την κατανόηση και ενθαρρύνετε τη χρήση μαθησιακών στρατηγικών Π.χ., Γιατί πρέπει τα πατίνια να είναι μυτερά για να κάνουμε καλό πατινάζ; Π.χ., ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της βιολογικής γεωργίας; Δύσκολη η βαθιά κατανόηση. 6

7 Βαθιά κατανόηση «Ο κόσμος δεν χρειαζόταν τον Ισαάκ Νεύτωνα για να μάθει ότι τα μήλα πέφτουν από τα δέντρα. Χρειαζόταν τον Νεύτωνα για να μας δώσει μια γενική θεωρία που εξηγεί γιατί τα μήλα πέφτουν από τα δέντρα. Η γνώση του γιατί τα μήλα πέφτουν από τα δέντρα μας επέτρεψε να πάμε στο φεγγάρι και να βλέπουμε τηλεοπτικές εικόνες από πλανήτες. Η γνώση του γιατί οδηγεί σε άλλες ανακαλύψεις, νέες εφαρμογές και περαιτέρω εμβάθυνση» (Bruer, 1994, σ. 17). Βαθιά κατανόηση Ο εκπαιδευτικός και το σχολείο που διδάσκουν την κατανόηση ως απόρροια της διδασκαλίας μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή των μαθητών τους. Η διδασκαλία ως τέχνη και επιστήμη Η διδασκαλία είναι και τα δύο. Έρευνα (Cohen, 1992): έδειξε τα χαρακτηριστικά 5 πολύ επιτυχημένων εκπαιδευτικών. Κοινό στοιχείο τους το πάθος και ο ενθουσιασμός. Δεν ήταν καθηλωμένοι σε ένα μεμονωμένο διδακτικό ύφος. Είχαν αναπτύξει το δικό τους, μοναδικό ύφος και το τροποποιούσαν διαρκώς. Είχαν την οπτική του αρχάριου: δοκίμαζαν το καινούριο, επιζητούσαν τη βελτίωση. Ήταν «αυθεντικοί», ως καλλιτέχνες. Η διδασκαλία ως τέχνη και επιστήμη Ο εκπαιδευτικός χρησιμοποιεί την πειραματική μέθοδο: 1. Εντοπισμός του προβλήματος (στόχου) 2. Διαμόρφωση μιας σειράς βημάτων για την επίτευξη ενός στόχου 3. Συλλογή δεδομένων 4. Ερμηνεία των δεδομένων Σημαντικά θέματα στη σύγχρονη Παιδαγωγική Ψυχολογία Κονστρουκτιβισμός Διαφορετικότητα των μαθητών στην τάξη Εξωσχολικές επιδράσεις Κονστρουκτιβισμός Σύγχρονη πεποίθηση ότι οι μαθητές κατασκευάζουν τη δική τους κατανόηση του κόσμου τους. Δεν αφορά τις διδακτικές στρατηγικές, αλλά τον τρόπο που σκεφτόμαστε για την απόκτηση της γνώσης και την αξιολόγησή της. 7

8 Κονστρουκτιβισμός «Ο μαθητής δεν καταγράφει ή θυμάται απλώς το υλικό που πρέπει να μάθει. Αντίθετα, κατασκευάζει μια μοναδική νοητική αναπαράσταση του υλικού που πρέπει να μάθει και της δουλειάς που πρέπει να εκτελέσει, επιλέγει πληροφορίες που αντιλαμβάνεται ότι είναι σχετικές και ερμηνεύει αυτές τις πληροφορίες βάσει της υπάρχουσας γνώσης και των υπαρχουσών αναγκών του... Κονστρουκτιβισμός "... Σε αυτή τη διαδικασία, ο μαθητής προσθέτει πληροφορίες που δεν παρέχονται ξεκάθαρα από τον εκπαιδευτικό, οποτεδήποτε τέτοιες πληροφορίες είναι αναγκαίες για την κατανόηση του υλικού που μελετά. Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι ενεργός και ο μαθητής πρέπει να εκτελέσει διάφορες λειτουργίες σε σχέση με τα νέα υλικά, προκειμένου να τα αφομοιώσει με τρόπο που να έχει νόημα γι αυτόν" (Shuell 1996, σ. 743). ΚΟΝΣΤΡΟΥΚΤΙΒΙΣΜΟΣ Λέξεις Κλειδιά Ενεργός Νόημα Ερμηνεύει τις διαφορές στην πρόσληψη του ίδιου υλικού. Οδηγεί στην κατασκευή ενός αποκλειστικά προσωπικού δικτύου γνώσης. Δύο είδη κονστρουκτιβισμού Ατομικός ή ψυχολογικός κονστρουκτιβισμός: Ο κάθε μαθητής, μόνος του, κατασκευάζει νόημα Jean Piaget. Κοινωνικός κονστρουκτιβισμός: Ο κάθε μαθητής κατασκευάζει νόημα μέσα σε μια κοινωνική κατάσταση Lev Vygotsky. Ο εκπαιδευτικός που ακολουθεί τον κονστρουκτιβισμό... "Τυλίγει" τη διδασκαλία του σε έναν μανδύα προβλημάτων για τους μαθητές του, προβλημάτων που είναι πραγματικά, ουσιώδη και κατάλληλα για την ηλικία τους. Χρησιμοποιεί την οπτική των μαθητών του για να ερμηνεύσει τις αντιδράσεις και τις λύσεις τους. Δηλ. λαμβάνει υπόψη του ιδιαίτερα σημαντικές μεταβλητές, όπως το γνωστικό επίπεδο, οι εμπειρίες στην οικογένεια και τα κίνητρα. Ο εκπαιδευτικός που ακολουθεί τον κονστρουκτιβισμό... Γνωρίζει ότι οι αντιδράσεις των μαθητών του αντανακλούν το τρέχον επίπεδο κατανόησής τους. Αποδέχεται τις συγκρούσεις και τη σύγχυση που συνοδεύουν αρχικά την αναζήτηση νοήματος. 8

9 Διαφορετικότητα των μαθητών στην τάξη Μαθητές που εκπροσωπούν πολλά διαφορετικά είδη πολιτισμικών πλαισίων. Πολιτισμικός κονστρουκτιβισμός: οι μαθητές χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο περιβάλλον γύρω τους για να κατασκευάσουν το δικό τους νόημα για τον κόσμο. Διαφορετικότητα των μαθητών στην τάξη Αναπτυξιακό πλαίσιο αναφοράς: ανάλυση και κατανόηση της ανάπτυξης εν όψει των πολλαπλών επιπέδων αλληλεπίδρασης ανάμεσα στα άτομα και στο περιβάλλον τους (Lerner, 1991). Αναπτυξιακό πλαίσιο αναφοράς 4 βασικές δυνάμεις της ανάπτυξης: Φυσικά πλαίσια (π.χ., οικογένεια, τάξη, χώρος εργασίας) Κοινωνικές επιδράσεις (π.χ., οικογένειες, φίλοι, άλλα πρόσωπα) Προσωπικά χαρακτηριστικά των μαθητών (π.χ., εξωτερική εμφάνιση, ιδιοσυγκρασία, γλωσσική ευφράδεια) Επίδραση του χρόνου (αλλαγή με το πέρασμα του χρόνου) Εξωσχολικές επιδράσεις Δυνάμεις έξω από την τάξη που επηρεάζουν τη μάθηση. Π.χ., οικογένεια, καταγωγή, κοινωνικοοικονομικό επίπεδο,, κουλτούρα. Το σχολείο αποτελεί μόνο μία επίδραση στη ζωή των μαθητών. Επίδραση των γονέων στην επίδοση των παιδιών Πώς; Έρευνα (Steinberg, 1996) Σκόπιμα ή τυχαία μεταφέρουν συγκεκριμένα μηνύματα στα παιδιά τους για τους εκπαιδευτικούς, τα σχολεία και τη μάθηση. Τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα εάν το σχολείο είναι σημαντικό ή όχι και εάν θα έπρεπε να καταβάλλουν μεγάλη προσπάθεια εκεί. Επίδραση των γονέων στην επίδοση των παιδιών Πώς; Η γονική συμπεριφορά στέλνει σαφή και αλάνθαστα σήματα για τη σημασία που δίνουν οι γονείς στη σχολική διαπαιδαγώγηση. γη η Π.χ., η αδιαφορία για τα σημειώματα, η έλλειψη παρακολούθησης δραστηριοτήτων των γονέων στο σχολείο, η άρνηση εθελοντικής προσφοράς σε σχολικές δραστηριότητες. 9

10 Επίδραση των γονέων στην επίδοση των παιδιών Πώς; Το γονικό στυλ ενθαρρύνει ή αποθαρρύνει την εμπλοκή στο σχολείο. Ο έλεγχος των εργασιών στο σπίτι ή η ενθάρρυνση των παιδιών να τα πάνε καλύτερα στο σχολείο δεν είναι οι πιο σημαντικές μορφές εμπλοκής. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι η φυσική παρουσία των γονέων στο σχολείο (π.χ., η παρακολούθηση εκδηλώσεων στο σχολείο). "Οι παθιασμένοι εκπαιδευτικοί μεταφέρουν το πάθος τους στους αρχάριους εκπαιδευόμενους τους μαθητές τους ενεργώντας ως σύντροφοι στη μάθηση παρά ως 'ειδήμονες'. Ως σύντροφοι, προσκαλούν τους λιγότερο έμπειρους, τους μαθητές, να αναζητήσουν γνώση και εμπειρίες ουσιαστικής κατανόησης και ενισχύουν την αυτοπεποίθηση και την ικανότητα στους μαθητές, που μπορεί να επέλεγαν διαφορετικά να καθίσουν αναπαυτικά και να παρακολουθούν το δάσκαλό τους να κάνει και να λέει ενδιαφέροντα πράγματα" (Fried, 1995). 10