ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ (Τ.Τ.Δ.)

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ: ΝΟΜΟΣ ΕΒΡΟΥ ΔΗΜΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Ταχ. Δ/νση : Λ. Δηµοκρατίας 306 Ταχ. Κωδ.: Αλεξανδρούπολη Πληρ: Πορτοκαλίδης Κ. Καδόγλου Μαριάννα Τηλ : Fax : kport@alexpolis.gr mka@alexpolis.gr Διαχρονική εκτίμηση και μοντελοποίηση της παράκτιας μορφολογίας στο ιζηματικό κελί του υγροβιότοπου του δέλτα του Έβρου για χρήση σε εφαρμογές διαδραστικών γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (PPGIS) ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ: Η χρηµατοδότηση του έργου γίνεται κατά 90% από το Πρόγραµµα ENPICBCMED ΠΡΟΕΚΤΙΜΩΜΕΝΗ ΔΑΠΑΝΗ : # ,00 #(συµπεριλαµβανοµέ νου του Φ.Π.Α.) (Τ.Τ.Δ.)

2 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ... 9 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 - ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ - ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ 12 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ

3 1 ΓΕΝΙΚΑ Ο Δήµος Αλεξανδρούπολης συµµετέχει ως εταίρος στο Έργο: «MARENOSTRUM - BRIDGING THE IMPLEMENTATION GAP: FACILITATING CROSS-BORDER ICZM IMPLEMENTION BY LOWERING LEGAL-INSTITUTIONAL BARRIERS IN THE MSB / ΓΕΦΥΡΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟ ΚΕΝΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΥΝΟΡΙΑΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΑΜΒΛΥΝΣΗΣ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΩΝ ΕΜΠΟΔΙΩΝ ΣΤΗΝ ΛΕΚΑΝΗ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ» το οποίο έχει εγκριθεί και υλοποιείται στα πλαίσια του Προγράµµατος του Στόχου «Ευρωπαϊκή Εδαφική Συνεργασία»: ENPICBCMED. Οι υπόλοιποι εταίροι του Έργου είναι οι παρακάτω Φορείς: ΕπικεφαλήςΕταίρος: Technion Israel Institute of Technology ΔήµοςΚαβάλας Foundation Port Institute of Studies and Cooperation of the Valencian Community Haifa Municipality Integrated Resources Management, Μάλτα Society for the protection of nature in Israel ΠανεπιστήµιοΘεσσαλίας ΔηµοκρίτειοΠανεπιστήµιοΘράκης Amman Center for Peace and Development Interteam, Ισραήλ Συµµετέχουν επίσης ως AssociatePartners: Πανεπιστήµιο του Παλέρµο (Ιταλία) MimarSinan Fine Arts University (Τουρκία) Leibniz Institute of Ecological Urban and Regional Development (Γερµανία) 3

4 2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Παρά την υπογραφή από το 2008 του Πρωτόκολλου για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ) της Μεσογείου, η ευρεία υποβάθμιση των Μεσογειακών ακτών συνεχίζεται, είτε λόγω της οικιστικής ανάπτυξης, των έργων υποδομής αλλά και της ρύπανσης. Παράλληλα, το Πρωτόκολλο ΟΔΠΖ εφαρμόζεται πλημμελώς από τα Κράτη- Μέλη, καθώς πληθώρα εμπλεκόμενων φορέων με αλληλοεπικαλυπτόμενες αρμοδιότητες και χαμηλό επίπεδο συνεννόησης και συνεργασίας συμμετέχουν στην εφαρμογή του σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο. Το χάσμα στην εφαρμογή πολιτικής του Πρωτοκόλλου ΟΔΠΖ εντοπίζεται κυρίως: α) στις δυσκολίες συντονισμού των δημόσιων πολιτικών (ακόμη και μεταξύ βάσεων δεδομένων) σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου, και εν μέσω εξαιρετικά ποικίλων νομικών και διοικητικών συστημάτων, πολιτισμικών και κοινωνικό- οικονομικών δομών β) στην έντονη παρουσία πολλών γεω- πολιτικών συγκρούσεων μεταξύ των χωρών της Μεσογειακής Λεκάνης, και γ) στην αδυναμία διαχείρισης ή/και συν- διαχείρισης ευαίσθητων χερσαίων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου. Πρωταρχικός στόχος του Προγράμματος «MareNostrum» που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα Εδαφικής Συνεργασίας ENPICBC- Med είναι να συμβάλει στη βελτίωση των διαδικασιών εφαρμογής και υλοποίησης της πολιτικής που αναφέρεται στην ΟΔΠΖ κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου σε τοπικό, εθνικό και διασυνοριακό επίπεδο, προκειμένου να ολοκληρωθεί η ενσωμάτωση των πολιτικών της παράκτιας ζώνης στις ευρύτερες κοινωνικο- οικονομικές και χωροταξικές πολιτικές. Τα αποτελέσματα του έργου αναμένεται να συμβάλουν στον εντοπισμό των εμποδίων για τον συντονισμό της εφαρμογής και κατ επέκταση στην υλοποίηση του οράματος του πρωτόκολλου της ΟΔΠΖ, της Οδηγίας- Πλαίσιο για την Θαλάσσια Στρατηγική της ΕΕ και των άλλων σχετικών νομοθετημάτων και πολιτικών. Το κίνητρο είναι η βελτίωση της κοινωνικο- οικονομικής και περιβαλλοντικής βιωσιμότητας των ακτών της Μεσογείου και η αύξηση της αντοχής τους στους σύγχρονους φυσικούς και ανθρωπογενείς κινδύνους. Τα υφιστάμενα και τα μελλοντικά προγράμματα και πρωτόκολλα ΟΔΠΖ με στόχευση τις χώρες της Μεσογείου απαιτείται να είναι προσαρμοσμένα στην πραγματικότητα των σημαντικών ανισοτήτων μεταξύ των χωρών στους τομείς της διοικητικής ικανότητας και στο βαθμό συμμόρφωσής τους. Η στρατηγική του έργου είναι «από τα κάτω προς τα επάνω - από την εφαρμογή στη βελτίωση της χάραξης πολιτικής», αλλά και από τη τοπική προς τη περιφερειακή, εθνική και Μεσογειακή εφαρμογή και διαχείριση, και όχι το αντίστροφο. 4

5 Πρώτον, θα εντοπίσει και θα αξιολογήσει τα υφιστάμενα νομικά- θεσμικά μέσα που είναι διαθέσιμα για την εφαρμογή του ορθού χωροταξικού σχεδιασμού και της ΟΔΠΖ στους συμμετέχοντες δήμους, περιφέρειες, χώρες. Εργαλεία παράκτιου σχεδιασμού και εργαλεία Διαχείρισης - τόσο για τις χερσαίες όσο και τις θαλάσσιες ζώνες - θα αντιμετωπιστούν ως μέσα που είναι ενσωματωμένα στο ευρύτερο νομικό- θεσμικό, διοικητικό και οικονομικό πλαίσιο (περιλαμβανομένων και των αντίστοιχων καθεστώτων ιδιοκτησίας). Οι διαφορετικές φάσεις του Έργου θα οδηγήσουν σε ένα σταδιακό πρόγραμμα και μέθοδο για την ανάπτυξη κοινών νομικών- διοικητικών εργαλείων που θα διευκολύνουν την ρεαλιστική υλοποίηση της ΟΔΠΖ εντός και εκτός των εθνικών συνόρων. Τα πέντε βασικά παραδοτέα του έργου είναι: 1) ένα σύνολο εργαλείων εναλλακτικών μέσων πολιτικής, που θα αναπτυχθεί με βάση την εκτίμηση των τοπικών εμποδίων για την εφαρμογή της ΟΔΠΖ και δομημένο σε μια σταδιακή προσέγγιση αμοιβαίας μάθησης. Το βοήθημα αυτό θα τεθεί σε λειτουργία στους 3 Δήμους που συμμετέχουν στο έργο και θα επεκταθεί μέσω της κατάρτισης στα άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και των γειτονικών μεσογειακών χωρών- εταίρων, 2) ένα διαδικτυακό συμμετοχικό και διαδραστικό Ολοκληρωμένο Γεωγραφικό Σύστημα (web- basedparticipatorygis) δηλαδή ένα εργαλείο που θα δίνει την δυνατότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών ενός Δήμου και της Διοίκησής του, συμβάλλοντας στην πρόοδο της διαφανούς διακυβέρνησης και στη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων στην Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης, 3) Ένα Πρότυπο - Παρατηρητήριο Παράκτιας Ζώνης σε ένα επιλεγμένο Δήμο, και συγκεκριμένα σε αυτόν της Καβάλας, το οποίο και θα συμβάλει στη δημιουργία ενός κοινού και εύκολα υλοποιήσιμου τρόπου συλλογής, καταγραφής και αποτύπωσης δεδομένων σχετικών με τη διαχείριση της παράκτιας ζώνης του Δήμου (θεσμικά νομικά στοιχεία, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά, αναγνώριση ανθρώπινων πιέσεων και εκτίμηση επιπτώσεων) κατά τη διάρκεια και μετά την λήξη του έργου 4) ένα προσχέδιο υπερ- εθνικής νομοθεσίας, προσαρμοσμένα για τις χώρες της Μεσογείου (εντός και εκτός ΕΕ) 5) Τη σύσταση ενός Μεσογειακού Φόρουμ Δράσης για την ΟΔΠΖ, το οποίο θα συνδεθεί με τις υφιστάμενες υπερεθνικές συμπράξεις στην Μεσόγειο ή αλλού, προκειμένου να συνεχιστεί η ανταλλαγή εμπειριών και μεταφορά τεχνογνωσίας και μετά την λήξη του έργου και ικανό να ασκήσει ταυτόχρονα πιέσεις για την διαμόρφωση μίας υπερ- εθνικής νομοθεσίας στον τομέα της ΟΔΠΖ στην περιοχή της Μεσογείου. 5

6 Το σύνολο των εργαλείων εναλλακτικών μέσων πολιτικής που αναφέρεται παραπάνω (βλ. Σημ. 1) θα προσφέρει τοπικά προσαρμοσμένα μέσα για την προώθηση του πρωτοκόλλου της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών της Μεσογείου ("πρωτόκολλο ΟΔΠΖ") καθώς και άλλων μέσων άσκησης πολιτικής (π.χ., Horizon2020, το UNEPMEDPOL, την Οδηγία Πλαίσιο για την θαλάσσια στρατηγική της ΕΕ, κ.ο.κ). Η εργαλειοθήκη αυτή στρέφεται στην εξεύρεση μέσων που ανταποκρίνονται στις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν σε τοπικό και εθνικό επίπεδο, αντί της αναζήτησης μέσων που φιλοδοξούν να εφαρμοστούν σε όλες τις καταστάσεις και περιοχές. Το διαδικτυακό εργαλείο θα βασιστεί σε μία πλατφόρμα περιβαλλοντικών, κοινωνικό- οικονομικών και θεσμικών δεδομένων των 3 συμμετεχόντων Τοπικών Αυτοδιοικήσεων, έτσι ώστε να καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ποικίλων περιβαλλοντικών, κοινωνικο- οικονομικών και νομικών- θεσμικών πλαισίων. Αυτό το εργαλείο θα βοηθήσει στην κινητοποίηση των ενδιαφερομένων καθώς και στην εξοικείωση του ευρύτερου κοινού σε θέματα διαχείρισης των παράκτιων ζωνών και θα αξιοποιήσει την τοπική τεχνογνωσία για την υποστήριξη πολιτικών ΟΔΠΖ. Το πρότυπο Παρατηρητήριο που θα συσταθεί, θα θεσμοθετήσει τη συνεχή παρακολούθηση των πληροφοριών και την ενημέρωση PPGIS. Τέλος, το Φόρουμ Δράσης, επικουρούμενο από άλλα δίκτυα μεταξύ των οποίων και αυτά που θα σχηματιστούν από το έργο, θα είναι μια βιώσιμη σύμπραξη για την προώθηση της ΟΔΠΖ σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου, σε μια ευρεία χωρική και χρονική διάσταση. Το φόρουμ θα εξετάσει επίσης την δυνατότητα άσκησης πιέσεων για υπερ- εθνικές νομοθεσίες εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα αναμενόμενα αποτελέσματα θα είναι: (1) Στις χώρες εταίρους του έργου - η σταδιακή βελτίωση της αποτελεσματικότητας των μέσων του ολοκληρωμένου χωροταξικού σχεδιασμού και διαχείρισης των ακτών - κάθε χώρα σε σχέση με το δικό της εφαλτήριο. Αυτό θα επιτευχθεί με τον εντοπισμό των βασικών νομικών, θεσμικών και διοικητικών εμποδίων (συμπεριλαμβανομένων των καθεστώτων ιδιοκτησίας) και την υιοθέτηση ενός προγράμματος που θα εστιάζεται στην σταδιακή υπέρβαση των εμποδίων και την αναζήτηση για πιο αποτελεσματικά μέσα άσκησης πολιτικής. (2) Πέραν των εθνικών συνόρων των χωρών εταίρων του έργου η βελτίωση του διαλόγου και της συνεργασίας κατά τη διάρκεια του κύκλου του έργου και πέραν αυτού, επιτρέποντας έτσι την καλύτερη ρύθμιση των νομικών και χωροταξικών μέσων σχεδιασμού, τόσο σε περιοχές ειρηνικές όσο και σε αυτές που μαστίζονται από συγκρούσεις. 3) Επέκταση των αποκτηθείσας γνώσης σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ και των γειτονικών μεσογειακών χωρών εταίρων, μέσω ενός πρόσθετου προγράμματος κατάρτισης 6

7 προκειμένου να δημιουργηθεί ένα «πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα» σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου Θάλασσας. 4) Ενίσχυση της ευαισθητοποίησης και της συμμετοχής του κοινού σε θέματα διαχείρισης ακτών. 3 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Αντικείμενο της συγκεκριμένης ερευνητικής εργασίας, στα πλαίσια των γενικότερων στόχων του προγράμματος που περιγράφηκαν γενικά ανωτέρω, είναι η ανάλυση και η δημιουργία μιας βάσης δεδομένων φυσικών χαρακτηριστικών της παράκτιας μορφολογίας, ως στοιχεία ενός διαδικτυακού συμμετοχικού και διαδραστικού Ολοκληρωμένου Γεωγραφικού Συστήματος (web- basedparticipatory - PPGIS) δηλαδή ενός εργαλείου που θα δίνει την δυνατότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας μεταξύ των πολιτών ενός Δήμου και της Διοίκησής του, συμβάλλοντας έτσι στην πρόοδο της διαφανούς διακυβέρνησης και στη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων στην Διαχείριση της Παράκτιας Ζώνης. Ειδικότερα, θα δημιουργηθεί μία πλατφόρμα περιβαλλοντικών, κοινωνικό- οικονομικών και θεσμικών δεδομένων, ώστε τελικά να καταστεί δυνατή η αναγνώριση του παράκτιου μορφολογικού χαρακτήρα της Αλεξανδρούπολης. Αυτό το εργαλείο θα βοηθήσει στην κινητοποίηση των ενδιαφερομένων καθώς και στην εξοικείωση του ευρύτερου κοινού σε θέματα διαχείρισης των παράκτιων ζωνών και θα αξιοποιήσει την τοπική τεχνογνωσία για την υποστήριξη πολιτικών ΟΔΠΖ. Κι αυτό διότι, τα φυσικά χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος και η διαχρονική τους εξέλιξη, αποτελούν έναν πολύ σημαντικό τομέα της έρευνας. Για παράδειγμα η διάβρωση είναι ένα σημαντικό πρόβλημα, που γίνεται ακόμα πιο μεγάλο στις αστικοποιημένες ή περιβαλλοντικά ευαίσθητες παραλιακές περιοχές, όπως είναι αυτή της Αλεξανδρούπολης (πχ κυματική δράση, καταιγίδες, παλίρροιες κλπ). Στις περιοχές αυτές που η αξία της παράκτιας γης είναι μεγάλη, η απώλεια γης από τη διάβρωση έχει ιδιαίτερα ψηλό κόστος. Η ανεπαρκής διαχείριση της οδήγησε σε λάθη, βραχυπρόθεσμες και μη αειφόρες πολιτικές και τεχνικές αποφάσεις για την προστασία από τη διάβρωση. Παρόλα τα λάθη και τα προβλήματα που έχουν οι υφιστάμενες λύσεις (κυρίως τα σκληρά έργα, όπως οι κυματοθραύστες), ο κόσμος δεν είναι έτοιμος να δεχτεί τις πιο «σύγχρονες» αντιλήψεις και λύσεις. Οι περισσότερες τοπικές αρχές και οι κοινωνικοί τους εταίροι πιστεύουν ότι οι ακτές «τους» θα είναι «καλύτερες» μετά την κατασκευή σκληρών παράκτιων έργων. Για την ανατροπή αυτής της «κουλτούρας», στα πλαίσια των αρχών της ΟΔΠΖ, υπάρχει άμεση ανάγκη για πληροφορίες, εκπαίδευση και κατάρτιση στο θέμα των μεθόδων αντιμετώπισης των προβλημάτων της παράκτιας μορφολογίας και των εναλλακτικών επιλογών που υπάρχουν, όταν είναι τεκμηριωμένο ότι ο μεγαλύτερος 7

8 κίνδυνος προέρχεται από την ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως: Κατασκευές σκληρών παράκτιων έργων (πχ κυματοθραύστες). Η διάβρωση μεταφέρεται στα κατάντι των έργων, συνήθως πολύ εντονότερη από την αρχική) Παράκτιες λατομεύσεις Ποτάμια φράγματα Αστικοποίηση: κατασκευή έργων εντός της ενεργού ζώνης του κύματος, δηλ, πολύ κοντά στην ακτογραμμή. Οι κατασκευές αυτές προκαλούν εντονότατες διαβρώσεις. Από τα ανωτέρω, προκύπτει ότι για να υπάρξει αειφόρος ανάπτυξη της παράκτιας ζώνης είναι απαραίτητο να συνδυαστεί ο έλεγχος και η διαχείριση του παράκτιου μορφολογικού χαρακτήρα με καλές περιβαλλοντικές πρακτικές, στο πλαίσιο της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης. Ειδικότερα: Δράσεις Κατάρτισης και Ευαισθητοποίησης. Είναι πολύ σημαντικός ο ρόλος των Τοπικών Αρχών στη διαχείριση της παράκτιας μορφολογίας. Μόνο κοινωνίες με γνώσεις και κατάρτιση μπορούν να υιοθετήσουν αρχές όπως αυτή της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης της Παράκτιας Ζώνης. Έτσι, μια καλά ενημερωμένη Τοπική Αρχή μπορεί να έχει πολύ θετικό και αναβαθμισμένο ρόλο σε όλη την διαδικασία της διαχείρισης της παράκτιας μορφολογίας μέσα από ένα πλαίσιο ολοκληρωμένο και αειφόρο. Εκστρατείες ενημέρωσης. Στόχος αποτελεί η παροχή πληροφοριών και γνώσεων στην τοπική κοινωνία, τους κοινωνικούς εταίρους και το επιστημονικό δυναμικό. Η ενημερωμένη κοινωνία μπορεί να αποδεχτεί και να στηρίξει σύγχρονες μεθόδους. Ενεργός συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων. η Τοπική Αρχή πρέπει να υλοποιήσει καινοτόμες συμμετοχικές πρακτικές των κοινωνικών εταίρων και των τοπικών κοινωνιών στη διαδικασία λήψεως αποφάσεων, όπως για παράδειγμα στη λήψη της απόφασης για το είδος των παράκτιων κατασκευών ή τις μεθόδους που θα επιλεγούν για την αντιμετώπιση της παράκτιας μορφολογίας. Προαπαίτηση της επιτυχούς εφαρμογής τέτοιων σχεδίων και έργων είναι η συναίνεση, η συνεργασία και η ενεργός συμμετοχή όλων των κοινωνικών εταίρων: θεσμικών παραγόντων που λαμβάνουν αποφάσεις, Τοπικών Αρχών, μηχανικών, ειδικών, πολιτών κλπ. Δημιουργία Τοπικής Βάσης Παράκτιων Δεδομένων. Οι Τοπικές Αρχές πρέπει να δημιουργήσουν βάσεις δεδομένων με τοπικές πληροφορίες για τα φυσικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, τα κυματικά δεδομένα κλπ για την ιστορία, την πολιτιστική κληρονομιά. Η καλή γνώση και συστηματική παρουσίαση των τοπικών δεδομένων αποτελεί την βάση που θα μπορέσουν να στηριχθούν μελέτες και να σχηματιστούν γνώμες και απόψεις. Τελικά, αν σε τοπικό επίπεδο οι έχοντες θεσμικό ρόλο είναι ενημερωμένοι για τις υπαλλακτικές λύσεις που υπάρχουν και τις ωφέλειες που θα έχουν από μια τέτοια 8

9 υλοποίηση, τότε αυξάνονται και οι πιθανότητες για μια αειφόρο διαχείριση της παράκτιας διάβρωσης. Η συγκεκριμένη επιστημονική έρευνα λοιπόν, φιλοδοξεί να συνεισφέρει στον τομέα αυτό, παρέχοντας πρακτική και εφαρμοσμένη γνώση και κατάρτιση στις Τοπικές Αρχές και τις τοπικές κοινωνίες, έτσι ώστε να προωθηθεί η υλοποίηση πιο σύγχρονων και αειφόρων λύσεων για την αντιμετώπιση της παράκτιας μορφολογίας και να ικανοποιηθούν οι στόχοι καθώς και οι δράσεις που προκρίνονται σε κάθε προσπάθεια ΟΔΠΖ. 4. ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ Το περιεχόμενο της ερευνητικής εργασίας, περιλαμβάνει τα κάτωθι: 1. Χρήση διαχρονικών χαρτογραφικών στοιχείων και ανάλυση της μεταβολής της ακτογραμμής 2. Νέο δορυφορικό χαρτογραφικό υλικό υψηλής ανάλυσης (min 0,50m) 3. Περιβαλλοντική και Γεωλογική ανάλυση περιοχής 4. Διαχρονική εξέλιξη χρήσεων γης και ανθρωπογενών δραστηριοτήτων 5. Κυματισμοί και δυναμική των ιζημάτων της παραθαλάσσιας περιοχής (Ακτομηχανική ανάλυση) 6. Σύνδεση με τη νέα νομοθεσία αιγιαλού και παραλίας εφαρμογή νέων γραμμών. 7. Ανάπτυξη βάσης δεδομένων (GIS) παράκτιας περιοχής Αλεξανδρούπολης Το συνολικό παραδοτέο της ερευνητικής εργασίας, θα αποτελείται από τρία μέρη: 1. Κείμενο Ερευνητικής Εργασίας (βλέπε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1) 2. βάση δεδομένων (GIS) παράκτιας περιοχής Αλεξανδρούπολης (βλέπε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2) 3. Δορυφορικήεικόνα (βλέπε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3) Η ερευνητική ομάδα, θα υποβάλλει στο Δήμο Αλεξανδρούπολης τα παρακάτω Παραδοτέα, εντός των αντίστοιχων προθεσμιών: ñ Παραδοτέο 1 (μέχρι 30/11/2015): Το Παραδοτέο 1 θα περιλαμβάνει την ερευνητική εργασία που αναφέρεται στα παραδοτέα καθώς και στα συνημμένα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην Αγγλική και στην Ελληνική. ñ Παραδοτέο 2 (μέχρι 31/12/2015): βάση δεδομένων παράκτιας περιοχής Αλεξανδρούπολης, όπως περιγράφεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2. 9

10 ñ Παραδοτέο 3 (μέχρι 30/11/2015): Δορυφορική εικόνα υπερ- υψηλής ανάλυσης (για τεχνικά χαρακτηριστικά βλέπε ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3). Αλεξανδρούπολη 08/2015 ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ Ο ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ερευνητική εργασία, θα περιλαμβάνει κατ ελάχιστο τα κάτωθι στοιχεία, όπως περιγράφονται σε θεματικές ενότητες: ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σύντομο Ιστορικό Πρόγραμμα MARENOSTRUM Δομή Εργασίας Σκοπός Ορισμός Περιοχής Μελέτης Ιζηματικά κελιά (Υδρολογική λεκάνη, Ακτογραμμή, Ευρύτερη παράκτια & θαλάσσια Περιοχή επίδρασης επιρροής) Δορυφορικά δεδομένα στοιχεία τηλεπισκόπισης - χαρτογραφία Νομοθετικό Υπόβαθρο Εθνικό και Υπερεθνικό πλαίσιο (Μεσογειακό Πρόγραμμα Δράσης MAP, Ολοκληρωμένη Διαχείριση Παράκτιας Ζώνης ΟΔΠΖ, Μεσογειακό Πρωτόκολλο για τις Παράκτιες Περιοχές, Πολιτικές για την Κλιματική Αλλαγή, Ευρωπαϊκά Προγράμματα για τις Παράκτιες Περιοχές και τη Θαλάσσια Πολιτική) Περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές Χωρικός Σχεδιασμός Νομοθεσία για τον αιγιαλό και το περιβάλλον Μεθοδολογία (Συλλογή Στοιχείων, Παρόμοιες μελέτες, Επιτόπιες Παρατηρήσεις, Μέθοδοι Ανάλυσης και Μοντελοποίησης, Παραδοχές, Αντιμετώπιση Προβλημάτων Κατά τη Διάρκεια της έρευνα) ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΤΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ Δημογραφικά και κοινωνικοοικονομικά δεδομένα Υφιστάμενα και προγραμματιζόμενα νέα έργα Υπάρχουσες μελέτες ανάπτυξης και χωροθέτησης νέων δραστηριοτήτων στην Παράκτια ζώνη 10

11 Συμπεράσματα ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Περιβαλλοντική Ευαισθησία - Περιγραφή Φυσικού Περιβάλλοντος Χρήσεις γης - Τοπογραφία (Ανάγλυφο Φυσικό Υπόβαθρο Μορφολογία, Υφιστάμενες χρήσεις παράκτιας ζώνης, Χρήσεις παραλίας Καθεστώς γης, Βυθομετρία, Αισθητική ζώνες τοπίου) Γεωλογικά Χαρακτηριστικά Σεισμικά Χαρακτηριστικά Υδρολογικά- Υδρογεωλογικά Χαρακτηριστικά Μετεωρολογικά Δεδομένα Βιόκλιμα Κλιματική αλλαγή Ποιότητα της Ατμόσφαιρας Ποιότητα Εδαφών Βιολογικό Περιβάλλον (Χέρσο, θαλάσσιο) Συμπεράσματα ΑΚΤΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Εισαγωγή Διερεύνηση με Μαθηματικά μοντέλα Διερεύνηση σε φυσικό προσομοίωμα της κυματικής διαταραχής Ανάλυση ιζημάτων της περιοχής Κυματική διαχρονική ανάλυση Συμπεράσματα ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΒΡΩΣΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑΣ Εισαγωγή Παραδοχές Παράγοντες διάβρωσης Περιοχή μελέτης Δέλτα Έβρου (Η κυματική δράση, Οι καταιγίδες, Οι παλίρροιες, Διαχρονική εκτίμηση περιοχές διαταραχής, Χαρτογράφηση του κινδύνου, Συμπεράσματα Τρωτότητα Μορφολογική κατάταξη) Ευρύτερη Περιοχή επίδρασης επιρροής (Η κυματική δράση, Οι καταιγίδες, Οι παλίρροιες, Διαχρονική εκτίμηση περιοχές διαταραχής, Χαρτογράφηση του κινδύνου, Συμπεράσματα Τρωτότητα Μορφολογική κατάταξη) Συμπεράσματα ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΧΑΡΑΞΗΣ ΑΙΓΙΑΛΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΙΑΣ Εισαγωγή Παραδοχές και αποτελέσματα έρευνας Αιγιαλός και παραλία περιοχής περιβαλλοντικής προστασίας Αιγιαλός και παραλία ευρύτερης περιοχής επίδρασης επιρροής Αναγνώριση Περιοχών κινδύνου Έργα προστασίας ακτής (Βυθοκόρηση άμμου- αναπλήρωση, Παγίδευση ιζημάτων, Άλλες ήπιες δράσεις) ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΧΡΗΣΗ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΩΝ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ 11

12 ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ (PPGIS) Εισαγωγή Παραδοχές Τεκμηρίωση γεωβάσης Στατικά στοιχεία γεωβάσης Διαχρονικές μεταβολές ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΚΤΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Η βάση φυσικών δεδομένων και στοιχείων περιβάλλοντος, θα κατατεθεί σε πρόγραμμα (GIS) και σε επεξεργάσιμη μορφή (shapefiles, geodataκλπ). Ειδικότερα, η βάση δεδομένων θα περιλαμβάνει: Στοιχεία για τάσεις ανύψωσης ή καθίζησης παράκτιας περιοχής Βαθυμετρικά δεδομένα και βαθυμετρικοί χάρτες κυρίως για ρηχά ύδατα (κάτω από 10m βάθος) Παράκτια γεωμορφολογία Δεδομένα κυματισμών Παλιρροιακά στοιχεία για τον προσδιορισμό των παλιρροιακών χαρακτηριστικών, των σχετικών μεταβολών της στάθμης της θάλασσας και των επιπέδων πλημμύρας Εκτίμηση της περιόδου επαναφοράς των πλημμύρων Ιστορικά στοιχεία για κοινωνικοοικονομικές ζημιές και φυσικές μεταβολές από καταιγίδες και πλημμύρες Στοιχεία για την παρούσα κατάσταση των παράκτιων οικοσυστημάτων (π.χ. υγροβιότοποι) Μακροπρόθεσμες τάσεις μεταβολής παράκτιων περιοχών από συγκεκριμένες δράσεις (άνοδος στάθμης θάλασσας, διάβρωση, πλημμύρες, υφαλμύρωση, υποβάθμιση φυσικών παράκτιων χαρακτηριστικών κλπ.) Στοιχεία για υπάρχοντα έργα προστασίας των ακτών και ευρύτερα για προγράμματα προστασίας των ακτών παρελθόντων ετών Στοιχεία για παράκτιες χρήσεις γης και ιστορικές μεταβολές τους Στοιχεία για σημαντικές ανθρωπογενείς κατασκευές και παράκτιες υποδομές που είναι δυνητικά σε κίνδυνο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας Παράκτιος πληθυσμός και ιστορικές μεταβολές του καθώς και κοινωνικές και οικονομικές παράκτιες λειτουργίες (αναψυχή, τουρισμός, βιομηχανία κλπ.) Στοιχεία για τη μεταφορά ιζημάτων στις ακτές 12

13 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 ΤΕΧΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ Προμήθεια μίας (1) δορυφορικής εικόνας υπέρ- υψηλής ανάλυσης με τα ακόλουθα τεχνικά χαρακτηριστικά: Θα καλύπτει γεωγραφικά το σύνολο του Δήμου Αλεξανδρούπολης (διοικητικά όρια). Ανάλυση 0,5m ή καλύτερη (pansharpened). Η εικόνα πρέπει να έχει γεωαναφορά στο ΕΓΣΑ 87, ακρίβειας τουλάχιστον 0,5m και να συνοδεύεται από τα κατάλληλα αρχεία ούτως ώστε να διευκολύνεται η ορθοαναγωγή της (π.χ. IKONOS GeoOrthoKit). Το παραδοτέο προϊόν θα παραδοθεί σε DVD, σε formatgeotiff 16 bit. χρόνος λήψης των δορυφορικών εικόνων να είναι από το καλοκαίρι του 2015 και έπειτα, με ομοιογενής κάλυψη από ένα δορυφόρο και από μια ημερομηνία. H μέγιστη νεφοκάλυψη (maxcloudcoverage) στο σύνολο της περιοχής ενδιαφέροντος είναι (fullframe) 0%. Θα διαθέτει τέσσερα φασματικά κανάλια, Red,, Blue, Green& Near- IR1 Οι εικόνες να συνοδεύονται από τα αντίστοιχα αρχεία προσανατολισμού (RationalPolynomialCoefficients- RPCs), που να δηλώνουν τη γεωμετρία του δέκτη και να συνδέουν το σύστημα εικόνας με το σύστημα εδάφους. 13