ΣτΕ Ολ. 3874/2014 [Νόμιμο το π.δ. για την έγκριση του ΕΣΧΑΔΑ «Κασσιώπη Κέρκυρας»]

Transcript

1 ΣτΕ Ολ. 3874/2014 [Νόμιμο το π.δ. για την έγκριση του ΕΣΧΑΔΑ «Κασσιώπη Κέρκυρας»] Περίληψη -Με την εξαίρεση των εκτιμήσεων και αξιολογήσεων που ανήκουν στο αποκλειστικό πεδίο κάθε μίας από τις δύο διαδικασίες περιβαλλοντικής εκτίμησης, δεν προσκρούει στην Οδηγία 2001/42/ΕΚ η μερική ή κατ αρχήν εξέταση ορισμένων επιπτώσεων στο πλαίσιο της ΣΜΠΕ και η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας στο πλαίσιο των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που εκπονούνται σε επόμενα στάδια. Εξάλλου, κατά τη σαφή διατύπωση τόσο της Οδηγίας όσο και της κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη, στην έννοια της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης περιλαμβάνεται όχι μόνο η εκπόνηση ΣΜΠΕ αλλά και η επομένη διαβούλευση επ αυτής. Συνεπώς, ζητήματα που δεν αντιμετωπίσθηκαν από τη ΣΜΠΕ κατά την διαδικασία καταρτίσεώς της και αναδεικνύονται κατά το επόμενο στάδιο της διαβούλευσης νομίμως (και αυτονοήτως) αξιολογούνται και αντιμετωπίζονται από τη ΣΜΠΕ μετά την ολοκλήρωσή της και κατά την έγκρισή της. -Τόσο η ΣΜΠΕ όσο και το ΕΣΧΑΔΑ έχουν προβεί σε πλήρη αξιολόγηση των επιπτώσεων του Σχεδίου στα συγκεκριμένα είδη ορνιθοπανίδας, επιπλέον δε σε λήψη μέτρων για την αποτροπή ή τον περιορισμό τους. Κατά τα λοιπά, ο ισχυρισμός ότι θα αποψιλωθεί η πέριξ της «Βρωμολίμνης» ελεύθερη ζώνη, αφενός δεν ευρίσκει έρεισμα στα στοιχεία του φακέλου, από τα οποία αντιθέτως προκύπτει ότι λαμβάνεται πρόνοια για οπτική απομόνωση του υγροτόπου (πράγμα που είναι αδύνατο να συμβεί εάν εκχερσωθεί η χορτολιβαδική έκταση της ελεύθερη ζώνης), αφετέρου αποκρούεται κατά τρόπο κατηγορηματικό από τη Διοίκηση με τις απόψεις της. -Για την εφαρμογή του καθεστώτος προστασίας του άρθρου 19 παρ. 4, περ. 3 στοιχ. β του ν. 1650/1986 σε μία περιοχή λόγω του ότι συνιστά «οικολογικό διάδρομο» πρέπει, να έχει προηγηθεί απόφαση χαρακτηρισμού της ως «καταφυγίου άγριας ζωής», η οποία εν προκειμένω δεν έχει εκδοθεί. Συνεπώς, ο λόγος αυτός παρίσταται απορριπτέος, δεδομένου ότι με αυτόν δεν αποδίδεται, ουσιαστικά, πλημμέλεια στη ΣΜΠΕ, η οποία προέβη στην εκτίμηση και αξιολόγηση των επιπτώσεων του Σχεδίου στο περιβάλλον με βάση τις υφιστάμενες πληροφορίες και δεδομένα, αλλά μομφή στη Διοίκηση για την παράλειψη χαρακτηρισμού της περιοχής του Ερημίτη ως προστατευόμενου στοιχείου του τοπίου. Το ζήτημα αυτό, όμως, δεν άπτεται της διαδικασίας στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης, στόχος της οποίας προφανώς δεν είναι η εξέταση της συνδρομής των προϋποθέσεων υπαγωγής μιας περιοχής σε αυτό το καθεστώς. Σε κάθε περίπτωση, και όπως εκτέθηκε ανωτέρω, τα προβλεπόμενα στο ΕΣΧΑΔΑ μέτρα είναι, κατά τη ΣΜΠΕ, ικανά να 1 / 28

2 περιορίσουν τις συνέπειες από την ανάπτυξη των επίμαχων δραστηριοτήτων εντός του δημοσίου ακινήτου. -Ο προβαλλόμενος λόγος ακυρώσεως παρίσταται απορριπτέος ως αβάσιμος, δεδομένου ότι αφενός η γενική περιγραφή των συνεπειών της κατασκευής του τουριστικού λιμένα αιτιολογείται επαρκώς από τη ΣΜΠΕ, αφετέρου στο ΕΣΧΑΔΑ η κατασκευή του αναφέρεται ως δυνητική (γι αυτό και δεν προσδιορίζεται ο χώρος κατασκευής του), η δε λεπτομερής εκτίμηση των επιπτώσεων της τουριστικής λιμενικής εγκατάστασης και η εξέταση των εναλλακτικών δυνατοτήτων, αναμένεται, κατά την ΣΜΠΕ, να χωρήσουν κατά τρόπο αποτελεσματικό σε επόμενο στάδιο σχεδιασμού του ίδιου του έργου. -Το επίμαχο ΕΣΧΑΔΑ εναρμονίζεται και με τους στόχους και κατευθύνσεις τόσο του Γενικού Χωροταξικού Σχεδίου όσο και του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό, όπως συμπληρώνεται από τις ρυθμίσεις του ν. 4179/2013. Συνεπώς, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι το ΕΣΧΑΔΑ αντίκειται σε υπερκείμενο χωροταξικό σχεδιασμό και συγκεκριμένα στο Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού Ιονίων Νήσων, το οποίο εξαιρεί (σύμφωνα με το Χάρτη Π.3) από τις «Ζώνες Ανάπτυξης» την επίμαχη περιοχή του ερημίτη παρίσταται απορριπτέος ως αβάσιμος. Πρόεδρος: Σωτ. Ρίζος Εισηγητής: Α. Ντέμσιας Δικηγόροι: Ιω. Καρδαράς, Αθ. Αλεφάντη, Γ. Γιαννακούρου Βασικές σκέψεις 2. Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση ζητείται η ακύρωση του από προεδρικού διατάγματος με τίτλο «Έγκριση Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης του δημοσίου ακινήτου με την ονομασία Κασσιώπη Κέρκυρας στην περιοχή Ερημίτης της Κασσιώπης Κέρκυρας (τ. ΑΑΠ/ ), με το οποίο εγκρίθηκε : α) το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης του Δημόσιου Ακινήτου (ΕΣΧΑΔΑ) «Κασσιώπη Κέρκυρας», εκτάσεως 447 περίπου στρεμμάτων, που βρίσκεται στη θέση Αρταβάνη (Ερημίτης) περιοχής Αγίου Στεφάνου και β) η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του ανωτέρω ΕΣΧΑΔΑ. 3. Επειδή, η υπόθεση εισήχθη προς συζήτηση ενώπιον της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας με την από πράξη του Προέδρου του Δικαστηρίου, λόγω μείζονος σπουδαιότητος, κατ εφαρμογή των διατάξεων 14 παρ. 2 εδ. α, 20 και 21 του π.δ/τος 18/1989 (Α 8). 2 / 28

3 4. Επειδή, οι αιτούντες, επικαλούμενοι την ιδιότητα του κατοίκου της πέριξ του ακινήτου αλλά και της ευρύτερης περιοχής ασκούν την κρινόμενη αίτηση με έννομο συμφέρον (ΣτΕ 3341/2013 Ολομ., 2924/2011, 4331/2010 7μ. κ.ά.). Περαιτέρω, παραδεκτώς ομοδικούν προβάλλοντας κοινούς λόγους ακυρώσεως, ερειδόμενους στην ίδια νομική και πραγματική βάση. 5. Επειδή, στη δίκη παρεμβαίνει υπέρ του κύρους του προσβαλλομένου διατάγματος η ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) Α.Ε.», στην οποία ανήκει, πλέον, κατά κυριότητα το επίμαχο δημόσιο ακίνητο. Η παρέμβαση αυτή ασκείται μετ εννόμου συμφέροντος και εμπροθέσμως. 6. Επειδή, στο προσβαλλόμενο προεδρικό διάταγμα σωρεύονται, κατ ουσίαν, δύο διοικητικές πράξεις: α) το ΕΣΧΑΔΑ και β) οι περιβαλλοντικοί όροι του σχεδίου. Η πρώτη από αυτές είναι μικτού περιεχομένου, ήτοι ατομική γενικής εφαρμογής κατά το μέρος που χαράσσει τα όρια του σχεδίου και των ζωνών εντός αυτού και κανονιστική κατά το μέρος που καθορίζει τις χρήσεις επί του ακινήτου και θέτει όρους και περιορισμούς δόμησης (πρβλ. ενδεικτικά ΣτΕ 451/2014 για πολεοδομική μελέτη, 4554/2009 για ρυμοτομικό σχέδιο, 2602/2003 7μ. για γενικό πολεοδομικό σχέδιο). Η δεύτερη έχει ατομικό χαρακτήρα, αλλά είναι αρρήκτως συνδεδεμένη με την πρώτη (πρβλ. ΠΕ ΣτΕ 309/2013 5μ.). Η προσβολή αμφοτέρων με την κρινόμενη αίτηση προκαλεί ακυρωτική διαφορά υπαγόμενη στη γενική ακυρωτική αρμοδιότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας (πρβλ. ΣτΕ 3919/2010 Ολομ.). 7. Επειδή, με το άρθρο μόνο του ν. 3985/2011 (Α 151) εγκρίθηκε το καταρτισθέν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 Α του ν. 2362/1995 Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής των ετών , το οποίο περιέλαβε στο Κεφάλαιο Β II «Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων» προς ενίσχυση των δημοσίων εσόδων με την αξιοποίηση, μεταξύ άλλων, των ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του και, συναφώς, προς εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους. Ειδικότερα, η αιτιολογική έκθεση του ν. 3985/2011 αναφέρει, σε σχέση με το εν λόγω πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, μεταξύ άλλων, τα εξής : «Η εξέλιξη του χρέους συνδέεται με το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Η Κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να πραγματοποιήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο Το σχέδιο αυτό λειτουργεί συμπληρωματικά στην όλη δημοσιονομική προσπάθεια Μέσω του σχεδιασμού και της υλοποίησης ενός ιδιαίτερα σημαντικού προγράμματος αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου επιχειρείται για πρώτη φορά η καταγραφή και αξιοποίηση ενός από τα μεγαλύτερα και πλέον ανεκμετάλλευτα στοιχεία του ενεργητικού του Κράτους Το χαρτοφυλάκιο των περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου αποτελείται από επιχειρήσεις, υποδομές, μονοπωλιακά δικαιώματα και ακίνητα. Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων της Κυβέρνησης αφορά την περίοδο / 28

4 2015 με δέσμευση για τη συγκέντρωση εσόδων από αποκρατικοποιήσεις ύψους 5 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2011, καθώς και σωρευτικά 15 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2012 και 50 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το Τα έσοδα αυτά μπορούν να μειώσουν το χρέος μέχρι 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ Συνοπτικά το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων της περιόδου περιλαμβάνει συναλλαγές σε τραπεζικό τομέα, ενέργεια, τυχερά παιχνίδια, τηλεπικοινωνίες, λιμάνια, αεροδρόμια, αυτοκινητόδρομους, σιδηροδρομικές μεταφορές, ορυχεία, διαχείριση υδάτων και αποβλήτων, άμυνα και ακίνητη περιουσία... Η Κυβέρνηση θα παρουσιάσει πρωτοβουλίες για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου Η Κυβέρνηση προωθεί μια σειρά από νομοθετικές και διοικητικές πρωτοβουλίες για να καθιερώσει και να εξασφαλίσει αποτελεσματικότητα στη διαχείριση της ακίνητης περιουσίας Η κυριότερη πρωτοβουλία είναι η δημιουργία του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, στο οποίο θα περιέλθουν μεταξύ άλλων δικαιωμάτων και όλα τα ιδιωτικά ακίνητα του Δημοσίου που μπορούν να αξιοποιηθούν Η διαμόρφωση των επενδυτικών χαρτοφυλακίων των προς αξιοποίηση ακινήτων θα είναι μια συνεχής διαδικασία Η διαδικασία αυτή θα αποδώσει ώριμες συναλλαγές στην αγορά από το 4ο τρίμηνο του 2011 έως το τέλος του Έχει ήδη επιλεγεί συγκεκριμένος αριθμός σημαντικού μεγέθους ακινήτων από την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου, τα οποία αναμένεται να προσελκύσουν σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον». Στην ίδια αιτιολογική έκθεση γίνεται παραπομπή σε συνημμένο Πίνακα 3.3, όπου καταγράφονται 31 ακίνητα τελούντα υπό τη διαχείριση της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου και σημειώνεται ότι τα ακίνητα αυτά «αποτελούν το αρχικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων, με δυνατότητα αξιοποίησης σε τομείς όπως είναι ο τουρισμός, η αναψυχή, η οικιστική ανάπτυξη, καθώς και άλλες οικονομικές δραστηριότητες». Στον εν λόγω Πίνακα είναι καταγεγραμμένο, ως προοριζόμενο για αξιοποίηση με πιθανή χρήση την τουριστική, ακίνητο τετραγωνικών μέτρων, κείμενο εντός της εδαφικής περιφερείας του πρώην Δήμου Κασσωπαίων του Νομού Κερκύρας. 8. Επειδή, στη συνέχεια, δημοσιεύθηκε ο ν. 3986/2011 «Επείγοντα Μέτρα Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής » (Α 152). Με το άρθρο 1 του νόμου αυτού συστήθηκε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.» (ΤΑΙΠΕΔ), το οποίο έχει αποκλειστικό σκοπό την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου [βλ. και αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού και ΣτΕ 1416/2013 7μ σκ. 9], καθώς και περιουσιακών στοιχείων ν.π.δ.δ. ή των δημοσίων επιχειρήσεων των οποίων το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε ν.π.δ.δ. Στην παράγραφο 2 του άρθρου αυτού ορίζεται ότι «Το προϊόν αξιοποίησης χρησιμοποιείται αποκλειστικά για την αποπληρωμή του δημοσίου χρέους της χώρας», ενώ στην παράγραφο 3 ορίζεται ότι το Ταμείο 4 / 28

5 λειτουργεί χάριν του δημοσίου συμφέροντος. Στο άρθρο 2 του ίδιου νόμου, το οποίο ρυθμίζει θέματα σχετικά με το κεφάλαιο, την περιουσία, τα έσοδα του ΤΑΙΠΕΔ και την διάθεσή τους, προβλέπεται ότι στο ΤΑΙΠΕΔ μεταβιβάζονται και περιέρχονται, χωρίς αντάλλαγμα, μεταξύ άλλων, κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, ακίνητα που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Αποκρατικοποιήσεων του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής του άρθρου 6Α του ν. 2362/1995, ή ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημόσιου [παρ. 4 περ. γ, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 8 εδ. δ του άρθρου 7 του ν. 4038/2012 (Α 14)]. Τα ακίνητα αυτά μεταβιβάζονται και περιέρχονται στο Ταμείο, με απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (Δ.Ε.Α.Α.) που προβλέπεται στο άρθρο 3 παρ. 1 του ν. 3049/2002 (Α 212) [όπως η Επιτροπή αυτή μετονομάσθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 48 του ν. 3871/2010 (Α 141) - παρ. 5]. Στις παραγράφους 17 και 18 του άρθρου 2 ορίζεται ότι «17. Έσοδα του Ταμείου είναι: α) Το τίμημα από την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων που μεταβιβάζονται και περιέρχονται σε αυτό. 18. Τα έσοδα του Ταμείου διατίθενται για: α) Την αποπληρωμή του δημόσιου χρέους.». Περαιτέρω, στις διατάξεις του Κεφαλαίου Β του ν. 3986/2011, το οποίο φέρει τον τίτλο «Πολεοδομική Ωρίμανση και Επενδυτική Ταυτότητα των Ακινήτων και λοιπές Ρυθμίσεις για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας», όπως αυτές ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, δηλαδή μετά τη συμπλήρωση ή τροποποίησή τους με τις διατάξεις των μεταγενέστερων νόμων 4062/2012 (Α 70) και 4092/2012, ορίζονται τα εξής: «Άρθρο 10. Σκοπός Πεδίο εφαρμογής. 1. Με τις διατάξεις του παρόντος Κεφαλαίου ρυθμίζεται η διαδικασία πολεοδομικής ωρίμανσης των δημοσίων ακινήτων και η απόδοση σε αυτά βιώσιμης επενδυτικής ταυτότητας, με σκοπό την αξιοποίησή τους που συνιστά λόγο εντόνου δημοσίου συμφέροντος. Ως δημόσια ακίνητα, για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου, νοούνται τα ακίνητα που ανήκουν στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α. ή σε εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Δημόσιο ή σε Ν.Π.Δ.Δ. ή σε Ο.Τ.Α. 2. Στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 10 έως 17 υπάγονται τα δημόσια ακίνητα, στα οποία το Ταμείο ή εταιρεία της οποίας το μετοχικό κεφάλαιο ανήκει εξ ολοκλήρου, άμεσα ή έμμεσα, στο Ταμείο, αποκτά κυριότητα ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα ή άλλο δικαίωμα περιουσιακής φύσης ή δικαίωμα διαχείρισης και εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 1 έως Άρθρο 11. Γενικοί κανόνες χωροθέτησης και γενικές χρήσεις γης. Α. Γενικοί κανόνες χωροθέτησης. Για την ανάπτυξη και αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων καθορίζονται γενικοί κανόνες χωροθέτησης ως εξής: 1. Η αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων διενεργείται εντός του πλαισίου που διαγράφει η εθνική δημοσιονομική, αναπτυξιακή και χωροταξική πολιτική και σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται στον παρόντα νόμο. Οι κατευθύνσεις της εθνικής χωροταξικής 5 / 28

6 πολιτικής, όπως αυτές απορρέουν από τα υφιστάμενα χωροταξικά πλαίσια εθνικού επιπέδου, λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμώνται κατά τον καθορισμό του χωρικού προορισμού των δημοσίων ακινήτων σε συνδυασμό με τις ανάγκες της δημοσιονομικής βιωσιμότητας, της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητας της επένδυσης, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η βέλτιστη δυνατή σχέση μεταξύ των χωροταξικών επιλογών και των οικονομικών και δημοσιονομικών στόχων για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας. 2. Δεν επιτρέπεται η αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων, τα οποία εμπίπτουν στο σύνολό τους σε οικότοπους προτεραιότητας, σε περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης που καθορίζονται κατά τις διατάξεις των άρθρων 19 παράγραφοι 1 και 2 και 21 του ν. 1650/1986 (Α 160), όπως ισχύει, σε πυρήνες εθνικών δρυμών, σε διατηρητέα μνημεία της φύσης, σε εθνικά πάρκα και σε υγρότοπους διεθνούς σημασίας. 3. Η αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων, στα οποία περιλαμβάνονται χώροι που προστατεύονται από την κείμενη περιβαλλοντική και αρχαιολογική νομοθεσία λόγω του ειδικού χαρακτήρα τους, όπως είναι ιδίως ζώνες προστασίας αρχαιολογικών χώρων, ιστορικοί τόποι, φυσικά πάρκα και περιοχές οικοανάπτυξης, πραγματοποιείται σύμφωνα με τους ειδικότερους όρους και περιορισμούς που θέτουν οι σχετικές διατάξεις των νόμων 998/1979, 1650/1986 και 3028/2002, όπως ισχύουν. 4. Η αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων που εμπίπτουν σε Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας της Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ ενεργείται μόνον εφόσον επιτρέπεται από τα υφιστάμενα ειδικά νομικά καθεστώτα προστασίας τους και υπό τους όρους και προϋποθέσεις που θεσπίζουν τα καθεστώτα αυτά. Β. Γενικές χρήσεις γης. Τα δημόσια ακίνητα που προβλέπονται στο προηγούμενο άρθρο και τα οποία βρίσκονται σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και εκτός ορίων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των κατοίκων μπορούν να υπάγονται, σύμφωνα με το γενικό προορισμό ανάπτυξης και αξιοποίησής τους, στις ακόλουθες γενικές κατηγορίες χρήσεων γης: 1. Τουρισμός Αναψυχή. Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό τον τουρισμό αναψυχή, επιτρέπονται: α) Τουριστικά καταλύματα (κύρια και μη κύρια, σύνθετα τουριστικά καταλύματα κ.λπ.). β) Ειδικές τουριστικές υποδομές και λοιπές τουριστικές εγκαταστάσεις (συνεδριακά κέντρα, γήπεδα γκολφ, υδροθεραπευτήρια κ.λπ.). γ) Τουριστικοί λιμένες, όπως μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια τουριστικών σκαφών. δ) Κατοικία. ε) Εμπορικά καταστήματα, καταστήματα παροχής υπηρεσιών. στ) Καζίνα. ζ) Κοινωνική πρόνοια. η) Αθλητικές εγκαταστάσεις. θ) Πολιτιστικές εγκαταστάσεις. ι) Θρησκευτικοί χώροι. ια) Περίθαλψη. ιβ) Χώροι συνάθροισης κοινού. ιγ) Εστίαση. ιδ) Αναψυκτήρια. ιε) Κέντρα διασκέδασης, αναψυχής. ιστ) Στάθμευση (κτίρια - γήπεδα). ιζ) Εγκαταστάσεις εκθεσιακών χώρων. ιη) Ελικοδρόμιο. ιθ) Κάθε άλλη συναφής χρήση, η οποία δεν μεταβάλλει το γενικό προορισμό του ακινήτου Α. Παραθεριστικό τουριστικό χωριό. Στα ακίνητα που έχουν ως γενικό προορισμό τη δημιουργία παραθεριστικού τουριστικού 6 / 28

7 χωριού επιτρέπονται οι ακόλουθες χρήσεις : α) παραθεριστική κατοικία, β) τουριστικοί λιμένες (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια τουριστικών σκαφών), γ) περίθαλψη, δ) ξενοδοχεία, ε) εγκαταστάσεις γκολφ, στ) αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδα, γυμναστήρια κ.λπ.), ζ) κέντρα αναζωογόνησης (spa), η) εγκαταστάσεις εστίασης και αναψυχής, θ) εμπορικά καταστήματα, ι) χώροι συνάθροισης κοινού. 5. Δημόσια ακίνητα μικτών χρήσεων. Στα ακίνητα αυτά επιτρέπεται κατ εξαίρεση, λόγω του μεγέθους, της θέσης, των υφιστάμενων δημοσίων υποδομών ή της γειτνίασής τους με αυτές ή της ειδικής φύσης του χωρικού προορισμού τους, η ανάμειξη δύο ή περισσότερων κατηγοριών χρήσεων γης από αυτές που προβλέπονται στις προηγούμενες περιπτώσεις του παρόντος... Γ. Γενικοί όροι δόμησης Άρθρο 12. Χωρικός προορισμός Επενδυτική ταυτότητα δημοσίων ακινήτων. 1. Για τον καθορισμό του χωρικού προορισμού των δημοσίων ακινήτων που προβλέπονται στο άρθρο 10 του παρόντος Κεφαλαίου, καταρτίζονται και εγκρίνονται Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ) κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου. Με τα σχέδια αυτά οριοθετούνται σε χάρτη κλίμακας 1: με συντεταγμένες κορυφών, βασιζόμενες στο Εθνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς ΕΓΣΑ `87, όπως αυτό ισχύει, τα προς αξιοποίηση ακίνητα και καθορίζονται και εγκρίνονται : α) Ο βασικός χωρικός προορισμός (επενδυτική ταυτότητα) του προς αξιοποίηση ακινήτου, δηλαδή η υπαγωγή σε μία εκ των γενικών κατηγοριών χρήσεων γης και όρων δόμησης που ορίζονται στο προηγούμενο άρθρο. β) Οι ειδικότερες χρήσεις γης που επιτρέπονται στην έκταση του προς ανάπτυξη ακινήτου και οι τυχόν πρόσθετοι περιορισμοί που αποσκοπούν στον έλεγχο της έντασης κάθε χρήσης. γ) Οι ειδικοί όροι και περιορισμοί δόμησης του προς αξιοποίηση ακινήτου. δ) Ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου στα οριοθετούμενα κατά τα ανωτέρω ακίνητα, εφόσον απαιτείται, στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών. ε) Οι περιβαλλοντικοί όροι του σχεδίου, σύμφωνα με την κατά νόμο προβλεπόμενη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία καταρτίζεται και δημοσιοποιείται κατά τα οριζόμενα στην επόμενη παράγραφο. 2. Για την έγκριση των σχεδίων της προηγούμενης παραγράφου υποβάλλεται στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών αίτηση από τον κύριο του ακινήτου ή τον δικαιούχο εμπράγματου δικαιώματος ή τον κάτοχο δικαιώματος περιουσιακής φύσης ή δικαιώματος διαχείρισης και εκμετάλλευσης ή τον έλκοντα εξ αυτών δικαιώματα ή από το Ταμείο, η οποία συνοδεύεται από τα ακόλουθα δικαιολογητικά : α) Μελέτη στην οποία παρουσιάζεται και αξιολογείται το υφιστάμενο ρυθμιστικό καθεστώς του προς αξιοποίηση ακινήτου (χωροταξικό, πολεοδομικό, αναπτυξιακό κ.λπ.) ιδίως από απόψεως επικαιρότητας, συνέργειας, συμπληρωματικότητας και βιωσιμότητας των σχετικών ρυθμίσεων και τεκμηριώνεται, με βάση κριτήρια χωροταξικά, 7 / 28

8 περιβαλλοντικά, χρηματοοικονομικά και εμπορικά, ο βέλτιστος χωρικός προορισμός του (χρήσεις γης, όροι δόμησης κ.λπ.), ο οποίος συνιστά και τη βασική επενδυτική του ταυτότητα για κάθε μεταγενέστερη πράξη αξιοποίησης, καθώς και οι γενικές κατευθύνσεις για την ενσωμάτωση της σχεδιαζόμενης επένδυσης στην περιβάλλουσα το δημόσιο ακίνητο περιοχή και τη συμβολή της στην εθνική, περιφερειακή και τοπική ανάπτυξη. Ως περιοχή μελέτης, ευρύτερη του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του ΕΣΧΑΔΑ, προσδιορίζεται τουλάχιστον η οικεία δημοτική ενότητα ή και οι δημοτικές ενότητες κατά την έννοια της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του ν. 3852/2010 οι οποίες τυχόν βρίσκονται σε λειτουργική εξάρτηση με αυτήν. β) Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), η οποία συντάσσεται κατά το άρθρο 6 και δημοσιοποιείται κατά το άρθρο 7 της κοινής υπουργικής απόφασης (κ.υ.α.) /2006 (Β 1225). Ως αρμόδια αρχή για τις ανάγκες εφαρμογής του παρόντος νόμου νοείται η αρμόδια υπηρεσία περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΕΥΠΕ) που ορίζεται στο άρθρο 4 παρ. 1 της πιο πάνω κ.υ.α. Κατά τη σχετική διαδικασία διαβούλευσης, αντί των υπηρεσιών και οργανισμών που ορίζονται στην παράγραφο 4.1. του άρθρου 7 της ανωτέρω κ.υ.α., γνωμοδοτεί το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο, το οποίο είναι επιπλέον αρμόδιο να θέτει στη διάθεση του κοινού, όποτε του ζητούνται, τις πληροφορίες και τα στοιχεία του φακέλου ΣΜΠΕ που του διαβιβάζεται από την αρμόδια αρχή. 3. Η έγκριση των ΕΣΧΑΔΑ γίνεται με προεδρικά διατάγματα που εκδίδονται με πρόταση των Υπουργών Οικονομικών και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ύστερα από εισήγηση του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας που προβλέπεται στο άρθρο 16 του παρόντος. 4. Με τα προεδρικά διατάγματα της προηγούμενης παραγράφου μπορεί να τροποποιούνται εγκεκριμένα Ρυθμιστικά Σχέδια, ΓΠΣ, ΣΧΟΟΑΠ, ΖΟΕ και άλλα σχέδια χρήσεων γης, εφόσον η τροποποίηση καθίσταται αναγκαία για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και την αποτελεσματική αξιοποίηση των δημοσίων ακινήτων, ιδίως στις περιπτώσεις που οι υφιστάμενες ρυθμίσεις και κατευθύνσεις είναι ασαφείς ή απορρέουν από ανεπίκαιρα χωροταξικά και πολεοδομικά σχέδια α. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Οικονομικών και Τουρισμού, που εκδίδεται σύμφωνα με τα οριζόμενα στο οικείο ΕΣΧΑΔΑ, εγκρίνεται η πολεοδόμηση δημοσίων ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχές εκτός εγκεκριμένων σχεδίων πόλεων και ορίων οικισμών προ του 1923 ή κάτω των κατοίκων και τα οποία προορίζονται για τη χρήση του παραθεριστικού τουριστικού χωριού ύστερα από εισήγηση του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης για την Αξιοποίηση της Δημόσιας Περιουσίας. Για την έκδοση της πιο πάνω απόφασης υποβάλλεται από τον κύριο του ακινήτου ή τον δικαιούχο εμπράγματου δικαιώματος ή τον κάτοχο δικαιώματος περιουσιακής φύσης ή δικαιώματος διαχείρισης και εκμετάλλευσης ή τον 8 / 28

9 έλκοντα εξ αυτών δικαιώματα στη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας του Υπουργείου Οικονομικών πολεοδομική μελέτη, η οποία περιλαμβάνει το πολεοδομικό σχέδιο που συντάσσεται με βάση οριζοντιογραφικό και υψομετρικό τοπογραφικό διάγραμμα, τον πολεοδομικό κανονισμό και έκθεση που περιγράφει και αιτιολογεί τις προτεινόμενες από τη μελέτη ρυθμίσεις.». 9. Επειδή, με την υπ αριθμ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ / κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημόσιων Έργων και του Υφυπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης (Β 1225/ ) μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2001 «σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων» (ΕΕ L 197, 30/ ). Όπως έχει κριθεί (ΣτΕ 3650/2010 Ολομ.), η Οδηγία 2001/42/ΕΚ, προβλέπει περιβαλλοντική εκτίμηση ήδη στο υψηλότερο επίπεδο του «σχεδιασμού ή προγραμματισμού», σε στάδιο δηλαδή προγενέστερο του σχεδιασμού συγκεκριμένων «έργων» κατά την έννοια της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ («για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον», ΕΕ L175/ ). Ειδικότερα, η τελευταία αυτή οδηγία, όπως ισχύει, προβλέπει εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν από τη χορήγηση άδειας για την «υλοποίηση κατασκευαστικών εργασιών ή άλλων εγκαταστάσεων ή έργων», καθώς και «άλλων επεμβάσεων στο φυσικό περιβάλλον ή το τοπίο, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και οι επεμβάσεις που αφορούν την εκμετάλλευση των πόρων του εδάφους», όταν τα «έργα» αυτά «ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.». [Άρθρα 1 (παρ. 1 και 2) και 2 παρ.1]. Περιπτώσεις σχετικών έργων παρατίθενται στα παραρτήματα I και ΙΙ της εν λόγω οδηγίας κατά κατηγορίες, μεταξύ των οποίων η κατηγορία τού «τουρισμού και αναψυχής» (παράρτημα ΙΙ, κατηγορία 12) και εκείνη των «έργων υποδομής» (κατηγορία 10 του ίδιου παραρτήματος). Στην πρώτη περιλαμβάνονται «α) χιονοδρομικές πίστες, μηχανισμοί ανάβασης και σχετικά έργα υποδομής β) μαρίνες σκαφών αναψυχής γ) παραθεριστικοί οικισμοί και ξενοδοχειακά συγκροτήματα εκτός αστικών περιοχών και σχετικά έργα υποδομής δ) μόνιμοι χώροι κάμπινγκ και στάθμευσης τροχόσπιτων και ε) θεματικά πάρκα.» στη δεύτερη, μεταξύ άλλων, τα «έργα αστικής ανάπτυξης, συμπεριλαμβανομένης της κατασκευής εμπορικών κέντρων και χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων». Με την τήρηση της διαδικασίας αυτής, επιδιώκεται η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στα κατά την έννοια της εν λόγω κ.υ.α. σχέδια και προγράμματα, ιδίως, μέσω της υιοθέτησης μέτρων, όρων και διαδικασιών για την αντιμετώπιση των ενδεχόμενων επιπτώσεων των σχεδίων, τη διασφάλιση της αειφόρου ανάπτυξης και την επίτευξη μίας υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος (άρθρο 1). Για την κατά τα προαναφερόμενα στρατηγική 9 / 28

10 περιβαλλοντική εκτίμηση απαιτείται, πλην άλλων, η εκπόνηση στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία λόγω του αντικειμένου της που αφορά σχέδιο ή και πρόγραμμα, έχει διαφορετικό περιεχόμενο και λειτουργία από τις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οι οποίες απαιτούνται για έργα και δραστηριότητες (ΣτΕ 1421/2013 7μ.). Εξάλλου, στο άρθρο 11 παρ. 1 της οδηγίας 2001/42/ΕΚ ορίζεται, κατά τα προεκτεθέντα, ότι «η εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία διεξάγεται βάσει της παρούσας οδηγίας, δεν θίγει οποιεσδήποτε απαιτήσεις της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ ούτε οποιεσδήποτε άλλες απαιτήσεις του κοινοτικού δικαίου». Επιπλέον, όμως, αποτελεί μέριμνα της οδηγίας 2001/42/ΕΚ η υψηλού επιπέδου περιβαλλοντική προστασία, η αποφυγή των επαναλήψεων κατά τις εκτιμήσεις σε διάφορα στάδια και η εν γένει οικονομία και αποτελεσματικότητα των σχετικών διαδικασιών, με την παράλληλη παροχή ευρείας ευχέρειας στα κράτη μέλη για την επιλογή του κατάλληλου για την ικανοποίηση των σκοπών της οδηγίας συστήματος (ΣτΕ 3650/2010). Και μάλιστα με ρητώς προβλεπόμενες εναλλακτικές δυνατότητες: Είτε με ένταξη των σχετικών ρυθμίσεων σε υφιστάμενες διαδικασίες, είτε με θέσπιση ειδικής προς τούτο διαδικασίας. Οι εγκείμενοι, άλλωστε, πράγματι στην εν λόγω επιλογή κίνδυνοι επανάληψης εκτιμήσεων άλλων σχετικών διαδικασιών και αλληλεπικάλυψής τους, αντιμετωπίζονται, καταρχήν, στην κ.υ.α. μεταφοράς με διατάξεις οι οποίες, στοιχούμενες με τις αντίστοιχες της οδηγίας, επιτάσσουν την ορθολογική εφαρμογή των ρυθμίσεών της, με αξιοποίηση, προκειμένου περί των περιβαλλοντικών μελετών, «κάθε σχετικής διαθέσιμης πληροφορίας [ ] η οποία προήλθε από κάποιο άλλο επίπεδο λήψης αποφάσεων ή από άλλες διατάξεις της εθνικής ή κοινοτικής νομοθεσίας» (άρθρο 6 παρ. 4), καθώς και με τη συνεκτίμηση «του σταδίου εκπόνησης του [σχεδίου ή προγράμματος] και του βαθμού στον οποίο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις δύνανται να αξιολογηθούν καλύτερα σε διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού ώστε να αποφεύγεται η επανάληψη εκτίμησής τους» (άρθρο 6 παρ. 2). Των ανωτέρω παρέπεται, ότι, με την εξαίρεση των εκτιμήσεων και αξιολογήσεων που ανήκουν στο αποκλειστικό πεδίο κάθε μίας από τις δύο διαδικασίες περιβαλλοντικής εκτίμησης, δεν προσκρούει στην Οδηγία 2001/42/ΕΚ η μερική ή κατ αρχήν εξέταση ορισμένων επιπτώσεων στο πλαίσιο της ΣΜΠΕ και η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας στο πλαίσιο των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που εκπονούνται σε επόμενα στάδια. Εξάλλου, κατά τη σαφή διατύπωση τόσο της Οδηγίας όσο και της κοινής υπουργικής απόφασης, με την οποία ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη, στην έννοια της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης περιλαμβάνεται όχι μόνο η εκπόνηση ΣΜΠΕ αλλά και η επομένη διαβούλευση επ αυτής. Συνεπώς, ζητήματα που δεν αντιμετωπίσθηκαν από τη ΣΜΠΕ κατά την διαδικασία καταρτίσεώς της και αναδεικνύονται κατά το επόμενο στάδιο της διαβούλευσης νομίμως (και αυτονοήτως) αξιολογούνται και αντιμετωπίζονται 10 / 28

11 από τη ΣΜΠΕ μετά την ολοκλήρωσή της και κατά την έγκρισή της. Τέλος, είναι δυνατή η εν ταυτώ έγκριση της ΣΜΠΕ και του σχεδίου ή προγράμματος, υπό τον όρο ότι διασφαλίζεται η πλήρης συμμόρφωση στις απαιτήσεις της εθνικής και ενωσιακής νομοθεσίας (ΣτΕ 1421/2013 7μ.). Κατά τα λοιπά, η ΣΜΠΕ υπόκειται στον ακυρωτικό έλεγχο υπό τους ίδιους όρους που ισχύουν για οποιαδήποτε μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων (όπως αιτιολογία, τήρηση ουσιωδών τύπων διαδικασίας, εφαρμογή παραδεκτών επιστημονικών μεθόδων). 10. Επειδή, στην προκείμενη περίπτωση, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα εξής: Το ακίνητο, το οποίο αφορά η έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης, βρίσκεται σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλεως, εκτός ορίων οικισμού καθώς και εκτός Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Το παράκτιο τμήμα του ακινήτου καταλήγει στον θαλάσσιο δίαυλο μεταξύ Κέρκυρας και Αλβανίας, ενώ από την ανατολική και βόρεια πλευρά συνορεύει εν μέρει με τη γραμμή παραλίας και πέραν αυτής με τους παράκτιους υγρότοπους της λίμνης Βρωμολίμνης και Άκολης αντίστοιχα, οι οποίοι με το π.δ. για την προστασία των μικρών υγροτόπων (ΑΑΠ 229/ ) και τον καθορισμό όρων και περιορισμών για την προστασία και την ανάδειξή τους, εντάχθηκαν στον περιλαμβανόμενο σε αυτό κατάλογο μικρών νησιωτικών υγροτόπων. Εντός της εκτάσεως του ακινήτου υπάρχει επίσης δασική έκταση, χαρακτηρισμένη με την υπ αριθμ. 2143/ πράξη της Διεύθυνσης Δασών της Νομαρχίας Κέρκυρας, αποτελούμενη από πέντε (5) τμήματά του, τα οποία καλύπτουν τα τετραγωνικά μέτρα της επιφανείας του. Η υπόλοιπη επιφάνειά του χαρακτηρίζεται ως γεωργική και χορτολιβαδική. Το εν λόγω ακίνητο, κατά την αρχική του έκταση των 489,56 στρεμμάτων, περιήλθε στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου δυνάμει συμβολαιογραφικής πράξεως παραχώρησης στο Δημόσιο άνευ ανταλλάγματος κληρονομηθέντος ακινήτου για εξόφληση φόρου κληρονομίας. Εν συνεχεία, λόγω των ιδιαίτερα αξιόλογων χαρακτηριστικών του, το ακίνητο εντάχθηκε, όπως ανωτέρω προαναφέρθηκε, στο πρόγραμμα αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου και μεταβιβάσθηκε από το Ελληνικό Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ με την υπ αριθμ. 202/ απόφαση της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων, προκειμένου να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις αξιοποίησής του, μέσω μακροχρόνιας παραχώρησής του σε επενδυτή, με σκοπό την κάλυψη μέρους του εθνικού χρέους αλλά και με ταυτόχρονη μέριμνα για την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Στη σημερινή του έκταση και όρια, το ακίνητο προέκυψε, μετά από μεταβίβαση προς το ΤΑΙΠΕΔ από το Ελληνικό Δημόσιο πρόσθετης έκτασης 12 περίπου στρεμμάτων, κειμένης στο μέσο περίπου του ακινήτου, η οποία είχε αρχικά παραχωρηθεί στο Λιμενικό Σώμα και το Πολεμικό Ναυτικό για τη δημιουργία Ναυτικού Οχυρού. Η πιο πάνω έκταση αποχαρακτηρίσθηκε από χώρος ναυτικού οχυρού με το υπ αριθμ. 60/2013 π.δ. (Α 111), με το οποίο και καθορίστηκε νέα έκταση 7,2 στρεμμάτων 11 / 28

12 εντός του επίμαχου ακινήτου για τη δημιουργία του ναυτικού οχυρού. Από τη συνολική έκταση των 501 στρεμμάτων, προωθούνται προς αξιοποίηση εντασσόμενα στο υπό έγκριση Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης, 447 στρέμματα, ενώ εξαιρούνται από το σχέδιο αυτό τα υπόλοιπα 54 περίπου στρέμματα, τα οποία καταλαμβάνονται, αφενός μεν από τον αιγιαλό και την παραλία, που έχουν οριοθετηθεί με την υπ αριθμ /11880/ απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας και Ιονίου (Δ 632) καθώς και τον υγρότοπο της Βρωμολίμνης (αθροιστικά 47 στρέμματα περίπου), αφετέρου δε από την προαναφερθείσα έκταση των 7,2 στρεμμάτων του νέου ναυτικού οχυρού. Περαιτέρω, το επίμαχο ακίνητο δεν περιλαμβάνεται σε καμία θεσμοθετημένη ζώνη προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος βάσει της κείμενης νομοθεσίας και δεν εντάσσεται στο δίκτυο NATURA. Με το εγκριθέν με το προσβαλλόμενο διάταγμα Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης, προκρίνεται μια συγκεκριμένη πρόταση ανάπτυξης της περιοχής, σύμφωνα με την οποία προβλέπονται ξενοδοχειακές χρήσεις και χρήσεις παραθεριστικής κατοικίας. Η πρόταση αυτή στηρίζεται στην από τον Μάιο του και Ιανουάριο του 2013 Μελέτη του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου Αξιοποίησης του επίμαχου ακινήτου (εκπονηθείσα από την τεχνική ομάδα της εταιρείας Eurobank Υπηρεσίες Ακινήτων, η οποία λειτουργεί ως Τεχνικός Σύμβουλος της Eurobank Equities ΑΕΠΕΥ στα πλαίσια σύμβασης που υπογράφηκε μεταξύ της τελευταίας και του ΤΑΙΠΕΔ) καθώς και στην συνοδεύουσα το παρόν σχέδιο Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Στην τελευταία αυτή μελέτη 1) περιγράφεται το σχέδιο ανάπτυξης του ως άνω δημοσίου ακινήτου, 2) αναφέρεται η σκοπιμότητα και παρατίθενται οι γενικοί και περιβαλλοντικοί στόχοι υλοποιήσεως του σχεδίου, 3) παρουσιάζονται τα εξετασθέντα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης, μεταξύ των οποίων και το μηδενικό, 4) αποτυπώνεται η υφιστάμενη κατάσταση του περιβάλλοντος και 5) εξετάζονται οι επιπτώσεις του σχεδίου στο περιβάλλον και συγκεκριμένα, στο κλίμα, στη βιοποικιλότητα της περιοχής, στα ύδατα, στο έδαφος, στην αισθητική του τοπίου, στον πληθυσμό και την υγεία του και στην πολιτιστική κληρονομιά του τόπου. Την ως άνω Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν απεδέχθη το Περιφερειακό Συμβούλιο Ιονίων Νήσων, το οποίο γνωμοδότησε ομόφωνα αρνητικά, διότι, κατά την άποψή του, η μελέτη αυτή έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις υπ αριθμ /2011 και 4-2/2013 αποφάσεις του, με τις οποίες αποφασίσθηκε να ζητηθεί να υπαχθεί το επίμαχο ακίνητο στις διατάξεις του άρθρου 11 παρ. 2 του εφαρμοστικού νόμου του Μεσοπρόθεσμου που αφορά τα εξαιρούμενα αξιοποίησης δημόσια ακίνητα και εν συνεχεία να εκχωρηθεί στον Δήμο Κέρκυρας για την μετατροπή του σε πάρκο αναψυχής, οικολογικού και περιπατητικού τουρισμού. Για την ίδια όμως μελέτη (Σ.Μ.Π.Ε.) εισηγήθηκε θετικά και μάλιστα, χωρίς διαφοροποιήσεις, η Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ) της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου 12 / 28

13 Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Υ.Π.Ε.Κ.Α.) με το /2013 έγγραφό της, όπως δε προκύπτει από το έγγραφο αυτό έχει τηρηθεί, κατ αρχήν, η διαδικασία δημοσιοποίησης της προαναφερθείσας Σ.Μ.Π.Ε. (στοιχ. 9 και 10 του προοιμίου του εν λόγω εγγράφου). Το προσβαλλόμενο διάταγμα αποτελείται από τέσσερα άρθρα. Με το άρθρο 1 εγκρίνεται το Ειδικό Σχέδιο Χωρικής Ανάπτυξης του προαναφερθέντος ακινήτου. Με το άρθρο 2 ορίζεται ως βασικός χωρικός προσδιορισμός του η χρήση παραθεριστικό-τουριστικό χωριό της περίπτωσης 4 Α της παραγράφου Β του άρθρου 11 του ν. 3986/2011, όπως η περίπτωση αυτή προστέθηκε με την παράγραφο 4δ του άρθρου τρίτου του ν. 4092/2012. Η χρήση αυτή, η οποία και εξειδικεύεται στο ίδιο άρθρο, αναπτύσσεται σε τμήμα του ακινήτου επιφάνειας 182 περίπου στρεμμάτων, το οποίο συνιστά τη Ζώνη Ι αυτού, ενώ το υπόλοιπο τμήμα του ακινήτου, επιφάνειας 265 στρεμμάτων περίπου, περιλαμβάνει τις δασικού χαρακτήρα εκτάσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται ως Ζώνη ΙΙ. Στη ζώνη αυτή διατηρείται ο δασικός χαρακτήρας των εκτάσεων και το φυσικό ανάγλυφο και απαγορεύεται κάθε δόμηση. Στο ίδιο άρθρο καθορίζονται οι ειδικότερες χρήσεις γης και οι όροι και περιορισμοί δόμησης. Συγκεκριμένα, στην εν λόγω ζώνη επιτρέπονται οι χρήσεις παραθεριστικής κατοικίας και ξενοδοχείου, η επιφάνεια του οποίου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% της συνολικώς επιτρεπόμενης δόμησης, δηλαδή τα τ.μ., καθώς και οι υπόλοιπες χρήσεις της περίπτωσης 4 Α της παραγράφου Β του άρθρου 11 του ν. 3986/2011, πλην των εγκαταστάσεων γκολφ. Επιτρέπεται επίσης η δημιουργία τουριστικής λιμενικής εγκατάστασης, σύμφωνα με τους ορισμούς του άρθρου 14 Α του ν. 3986/2011, όπως αυτό προστέθηκε με την παράγραφο 8 του άρθρου τρίτου του ν. 4092/2012, ύστερα από τη σύνταξη σχετικής ακτομηχανικής μελέτης και εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της εγκατάστασης. Εξάλλου, ο μέγιστος επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης ορίζεται σε 0,2 στο σύνολο της έκτασης της πιο πάνω ζώνης και η μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη σε 50% της έκτασης της ίδιας ζώνης. Στο ίδιο άρθρο 2 του σχεδίου, προβλέπεται, περαιτέρω, ότι οι κοινόχρηστοι και κοινωφελείς χώροι που θα δημιουργηθούν μετά την πολεοδόμηση του παραθεριστικούτουριστικού χωριού πρέπει να ανέρχονται σε 50% τουλάχιστον της προς πολεοδόμηση έκτασης. Με το άρθρο 3 του σχεδίου εγκρίνονται οι όροι, οι κατευθύνσεις και τα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, τα οποία πρέπει να τηρούνται κατά την εφαρμογή του προτεινόμενου ΕΣΧΑΔΑ, σύμφωνα με τη σχετική Στρατηγική Περιβαλλοντική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Τέλος, στο άρθρο 4 του σχεδίου ορίζεται ο χρόνος έναρξης ισχύος του παρόντος σχεδίου. 11. Επειδή, οι αιτούντες ισχυρίζονται ότι οι υγρότοποι της περιοχής του Ερημίτη, περιλαμβανομένης της «Βρωμολίμνης», αποτελούν ενιαίο σύνολο με τους οικοτόπους της λιμνοθάλασσας «Αντινιώτη», βορειοδυτικά της Κέρκυρας, και της λιμνοθάλασσας «Βουθρωτού» στις αλβανικές ακτές, οι οποίες έχουν 13 / 28

14 ενταχθεί στο δίκτυο NATURA. Τούτο προκύπτει εκ του ότι οι πληθυσμοί του υδρόβιου θηλαστικού ενυδρίδα ή βίδρα (lutra lutra), χρησιμοποιούν τους υγροτόπους της περιοχής του Ερημίτη τόσο ως ενδιαιτήματα όσο και ως «μεταναστευτικούς διαδρόμους» κατά τη μετακίνησή τους από τη λιμνοθάλασσα «Βουθρωτού» προς τη λιμνοθάλασσα «Αντινιώτη». Το θηλαστικό, δε, αυτό προστατεύεται από πολλές διεθνείς συνθήκες, όπως η Διεθνής Σύμβαση της Βέρνης για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης, κυρωθείσα με το ν. 1335/1983, Α 32, η Σύμβαση του Ρίο για τη βιολογική ποικιλότητα, κυρωθείσα με το ν. 2204/1994, Α 59, από την οδηγία 92/43/ΕΟΚ «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (EEL 206), ως είδος υπό αυστηρή επιτήρηση, για το οποίο επιβάλλεται ο καθορισμός ζωνών διατήρησης καθώς και από το π.δ. 67/1981 (Α 23), ενώ ευρίσκεται και στον «κόκκινο κατάλογο» της Διεθνούς Ένωσης για τη διατήρηση της Φύσης (International Union for Conservation of Nature- IUCN). Επίσης, προκύπτει εκ του ότι πλήθος μεταναστευτικών πτηνών χρησιμοποιούν τους εν λόγω οικοτόπους κατά τη μετακίνησή τους. Τα αποδημητικά αυτά είδη προστατεύονται τόσο από τα ανωτέρω διεθνή κείμενα όσο και από τη Διεθνή Σύμβαση της Βόννης για τη διατήρηση των αποδημητικών ειδών της άγριας πανίδας, (κυρωθείσα με το ν. 2719/1999, Α 106). Κατά τους αιτούντες, το ΕΣΧΑΔΑ προβλέπει α) την ανέγερση κτιρίων συνολικού εμβαδού τ.μ., στα οποία περιλαμβάνονται ξενοδοχείο, παραθεριστικές κατοικίες, τουριστικοί λιμένες (μαρίνες, αγκυροβόλια, καταφύγια τουριστικών σκαφών), κτίρια περίθαλψης, αναζωογόνησης (spa), αθλητικές εγκαταστάσεις (γήπεδα, γυμναστήρια), εγκαταστάσεις εστίασης και αναψυχής, εμπορικά καταστήματα, χώροι συνάθροισης του κοινού (κινηματογράφοι, θέατρα), β) τη διαμόρφωση διαδρομών περιπάτου και ποδηλασίας εντός του δάσους, τη διάνοιξη δασικών οδών, την εκτέλεση έργων αντιπυρικής προστασίας και την τοποθέτηση ξύλινων περιπτέρων και υπαίθριων καθιστικών, καθώς και γ) τη δημιουργία ελεύθερης ζώνης 50 μέτρων πέριξ της «Βρωμολίμνης», η οποία εντάσσεται, με τον τρόπο αυτό, στον χωροταξικό- πολεοδομικό σχεδιασμό, καθόσον αναμένεται μετά βεβαιότητας η αποψίλωση της βλάστησης εντός της ζώνης αυτής. Ως συνέπεια των παρεμβάσεων αυτών στην περιοχή αναμένεται η διαμονή «πολλών χιλιάδων ανθρώπων» στην επίμαχη έκταση, η δημιουργία θορύβου και φωτορύπανσης και η πραγματοποίηση ψεκασμών για τα κουνούπια. Τα ανωτέρω, σε συνδυασμό με τις εντατικές χρήσεις στην περιοχήακόμη και μέσα στο δάσος και γύρω από τη «Βρωμολίμνη»- θα απομακρύνουν όχι μόνο τον πληθυσμό τη βίδρας που ενδημεί σε αυτή, αλλά και τα αποδημητικά πτηνά που επίσης απαντώνται στη «Βρωμολίμνη». Εξάλλου, κατά τους αιτούντες, η μείωση του πληθυσμού της βίδρας στους υγροτόπους του Ερημίτη θα επιφέρει, περαιτέρω, υποβάθμιση και των ανωτέρω οικοτόπων κοινοτικής σημασίας, μέσω της αλυσιδωτής εξάλειψης του είδους από όλους 14 / 28

15 τους διασυνδεδεμένους και αλληλεξαρτώμενους υγροτόπους της Κέρκυρας. Το ενδεχόμενο αυτό, όμως, καθιστά το ΕΣΧΑΔΑ αντίθετο προς το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος και τους προεκτεθέντες κανόνες υπέρτερης τυπικής ισχύος που προστατεύουν τη βίδρα και τα αποδημητικά πτηνά, αφενός διότι οι κανόνες αυτοί απαγορεύουν οποιαδήποτε επέμβαση όπως η επίδικη στους εν λόγω υγροτόπους, αφετέρου διότι δεν αξιολογούνται ορθά και στη βάση επιστημονικών δεδομένων οι επιπτώσεις του Σχεδίου στα ανωτέρω προστατευόμενα είδη πανίδας και δεν λαμβάνονται κατάλληλα μέτρα για την προστασία τους. 12. Επειδή, με το άρθρο πρώτο του ν. 855/1978 (Α 235) κυρώθηκε η υπογραφείσα το 1976 στη Βαρκελώνη «Διεθνής Σύμβασις περί προστασίας της Μεσογείου Θαλάσσης εκ της ρυπάνσεως» μαζί με το παράρτημα και τα πρωτόκολλά της. Στο άρθρο 1 της Σύμβασης αυτής ως «ρύπανση» ορίζεται «η εισαγωγή από τον άνθρωπον, αμέσως ή εμμέσως, ουσιών ή ενεργείας εις το θαλάσσιον περιβάλλον αι οποίαι έχουν βλαβεράς επιπτώσεις όπως ζημίας διά τους ζώντας οργανισμούς κινδύνους διά την ανθρωπίνην υγείαν, παρεμπόδισιν των θαλασσίων δραστηριοτήτων συμπεριλαμβανομένης και της αλιείας, χειροτέρευσιν της ποιότητος των προς χρησιμοποίησιν θαλασσίων υδάτων και υποβάθμισιν των χώρων ψυχαγωγίας» και ως περιοχή της Μεσογείου Θάλασσας «θεωρούνται τα θαλάσσια ύδατα της περιοχής της Μεσογείου Θαλάσσης συμπεριλαμβανομένων των κόλπων και των θαλασσών οι οποίοι περικλείονται εκ δυσμών υπό του μεσημβρινού του διερχομένου από τον φάρον του Ακρωτηρίου Σπαρτέλ, εις την είσοδον των Στενών του Γιβραλτάρ και εξ ανατολών υπό των νοτίων ορίων των Στενών των Δαρδανελίων μεταξύ των φάρων Μεμέτικ και Κούμκαλέ». Στο άρθρο 4 ορίζεται ότι «1. Τα Συμβαλλόμενα Μέρη θα λαμβάνουν μεμονωμένως ή από κοινού όλα τα κατάλληλα μέτρα συμφώνως προς τας διατάξεις της παρούσης Συμβάσεως και των πρωτοκόλλων των οποίων συμμετέχουν, διά να προλαμβάνουν, μειούν και καταπολεμούν την ρύπανσιν της Μεσογείου Θαλάσσης και διά να προστατεύουν και προάγουν το θαλάσσιον περιβάλλον αυτής της περιοχής ». Εξάλλου, με το άρθρο πρώτο του ν. 1335/1982 (Α 32) κυρώθηκε η Διεθνής Σύμβαση που υπογράφηκε στη Βέρνη της για τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης. Στο άρθρο 1 της Σύμβασης αυτής ορίζεται ότι «1. Σκοπός της παρούσας Σύμβασης είναι η εξασφάλιση της διατήρησης της άγριας χλωρίδας και πανίδας και των φυσικών αυτών οικοτόπων, ιδίως των ειδών και των οικοτόπων εκείνων για τη διατήρηση των οποίων απαιτείται συνεργασία μεταξύ περισσότερων Κρατών καθώς και η προώθηση της συνεργασίας αυτής. 2. Ιδιαίτερη προσοχή αποδίδεται στα είδη εκείνα, συμπεριλαμβανομένων και των αποδημητικών, τα οποία απειλούνται δι αφανισμού ή είναι ευπαθή», στο άρθρο 10 ότι «1. Επιπλέον των μέτρων των υποδεικνυομένων στα άρθρα 4,6,7 και 8 τα συμβαλλόμενα Μέρη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να συντονίσουν τις 15 / 28

16 προσπάθειες τους για τη διατήρηση των αποδημητικών ειδών της των απαριθμουμένων στα Παραρτήματα ΙΙ και ΙΙΙ και των οποίων η γεωγραφική κατανομή εκτείνεται στο έδαφός τους ». Στο συνημμένο Παράρτημα ΙΙ, υπό τον τίτλο «είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία», περιλαμβάνεται και η βίδρα (lutra lutra). Εξ άλλου κατά το προηγηθέν Π.Δ/γμα 67/1981, «περί προστασίας της αυτοφυούς Χλωρίδος και Αγρίας Πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και Ελέγχου της Ερεύνης επ αυτών» (Α 23), το οποίο έχει εκδοθεί κατ εξουσιοδότηση του άρθρο 19 του ν. 998/1979, «περί δασών και δασικών εκτάσεων» (Α 289), και δή στο άρθρο 1 ορίζονται τα εξής: «Κηρύσσονται προστατευτέα τα υπό την επιστημονικήν και διεθνή ονομασίαν αναφερόμενα, αντιστοίχως, είδη της Χλωρίδος και αγρίας Πανίδος, εις τους κάτωθι πίνακας Α και Β:». Στον πίνακα Β περιλαμβάνεται και η βίδρα (lutra lutra). Περαιτέρω, στο άρθρο 3 ορίζεται ότι «1. Απαγορεύεται καθ άπασαν την Επικράτειαν καθ`όλην την διάρκειαν του έτους, ο φόνος ή η απόπειρα φόνου η κακοποίησις, ο τραυματισμός ή η καθ οιονδήποτε τρόπο πρόκλησις βλάβης η κατοχή, η σύλληψις, η ταρίχευσις η αγορά η πώλησις η μεταφορά ως και η εξωγωγή εκ της Χώρας των εις τον Πίνακα Β αναφερομένων ειδών της αγρίας πανίδος καθώς και τμημάτων ή παραγώγων αυτών επιφυλασσομένων των υπό των άρθρων 6,7, και 8 του παρόντος προβλεπομένων εξαιρέσεων. 2..». Τέλος, στην Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας», EE L 206/ ), όπως ισχύει κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο, ορίζονται τα εξής: Ορισμοί- Άρθρο 1: Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας νοούνται ως: α) «διατήρηση»: ένα σύνολο μέτρων που απαιτούνται για να διατηρηθούν ή αποκατασταθούν οι φυσικοί οικότοποι και οι πληθυσμοί ειδών αγρίας χλωρίδας και πανίδας σε ικανοποιητική κατάσταση όπως ορίζεται στα στοιχεία ε) και θ) β) «φυσικοί οικότοποι»: οι χερσαίες περιοχές ή υγρότοποι που διακρίνονται χάριν στα βιολογικά και μη βιολογικά γεωγραφικά χαρακτηριστικά τους, είτε είναι εξ ολοκλήρου φυσικές είτε ημιφυσικές γ) «φυσικοί οικότοποι κοινοτικού ενδιαφέροντος». Άρθρο 2: 1. Η παρούσα οδηγία σκοπό έχει να συμβάλει στην προστασία της βιολογικής ποικιλομορφίας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας χλωρίδας και πανίδας στο ευρωπαϊκό έδαφος των κρατών μελών όπου εφαρμόζεται η συνθήκη. 2. Τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται σύμφωνα με την παρούσα οδηγία αποσκοπούν στη διασφάλιση της διατήρησης ή της αποκατάστασης σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των φυσικών οικοτόπων και των άγριων ειδών χλωρίδας και πανίδας κοινοτικού ενδιαφέροντος. 3. Κατά τη λήψη μέτρων σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, λαμβάνονται υπόψη οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτιστικές απαιτήσεις, καθώς και οι περιφερειακές και τοπικές ιδιομορφίες. Διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και των οικοτόπων των ειδών-άρθρο 3: 1. Συνίσταται ένα συνεκτικό ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο ειδικών ζωνών, επονομαζόμενο 16 / 28

17 «Natura 2000». Το δίκτυο αυτό, που αποτελείται από τους τόπους όπου ευρίσκονται τύποι φυσικών οικοτόπων που εμφαίνονται στο παράρτημα I και τους οικότοπους των ειδών που εμφαίνονται στο παράρτημα II, πρέπει να διασφαλίζει την διατήρηση ή, ενδεχομένως, την αποκατάσταση σε ικανοποιητική κατάσταση διατήρησης, των τύπων φυσικών οικοτόπων και των οικοτόπων των οικείων ειδών στην περιοχή της φυσικής κατανομής των ειδών αυτών. Το δίκτυο «Natura 2000» περιλαμβάνει και τις ζώνες ειδικής προστασίας που έχουν ταξινομηθεί από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας 79/409/ΕΟΚ. Στο Παράρτημα Ι, «ΤΥΠΟΙ ΦΥΣΙΚΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΑΠΑΙΤΕΙ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΩΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ», και, μάλιστα, υπό τον χαρακτηρισμό τους ως «τύπων κοινοτικής προτεραιότητας» (επισήμανση με αστερίσκο *), έχουν ενταχθεί τα λιβάδια ποσειδωνίας (εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης με Posidonia- Posidonion oceanicae). Επιπλέον, στο Παράρτημα ΙΙ, «ΖΩΙΚΑ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ Η ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟ ΕΙΔΙΚΩΝ ΖΩΝΩΝ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ», η βίδρα (lutra lutra) περιλαμβάνεται μεταξύ εκείνων των ειδών, για τη διατήρηση των οποίων επιβάλλεται ο καθορισμός ζωνών διατήρησης, χωρίς πάντως να αποτελεί είδος προτεραιότητας. Το ίδιος είδος, άλλωστε, έχει υπαχθεί και στο Παράρτημα IV, «ΖΩΙΚΑ ΚΑΙ ΦΥΤΙΚΑ ΕΙΔΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝ ΑΥΣΤΗΡΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ». Τέλος, στο Παράρτημα ΙΙΙ, παρατίθενται τα κριτήρια επιλογής των περιοχών που δύνανται να αναγνωριστούν ως περιοχές κοινοτικού ενδιαφέροντος και να χαρακτηριστούν ως ειδικές ζώνες διατήρησης. Σε συμμόρφωση δε προς την οδηγία αυτή, κατ επίκληση και του ν. 1650/1986, εκδόθηκε η 33318/30281/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Γεωργίας, Εμπορικής Ναυτιλίας και Πολιτισμού «Καθορισμός μέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτημάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας» (Β 1289). 13. Επειδή, στη ΣΜΠΕ γίνεται εκτενής αναφορά στο θηλαστικό βίδρα (lutra lutra) και στην παρουσία του τόσο στην περιοχή του Ερημίτη όσο και στην Κέρκυρα εν γένει. Αναγνωρίζονται, επιπλέον, οι επιπτώσεις του Σχεδίου στον πληθυσμό της βίδρας στη «Βρωμολίμνη», οι οποίες χαρακτηρίζονται μεν «σημαντικές», πλην δυνάμενες να καταστούν «περιορισμένες» στην περίπτωση που οι υγρότοποι, καθώς και το υπόλοιπο τμήμα της χερσονήσου Ερημίτη (το οποίο τα θηλαστικά χρησιμοποιούν εξίσου) παραμείνουν ανέπαφα από αναπτυξιακές δραστηριότητες. Για το λόγο αυτό, με τη ΣΜΠΕ προτείνεται η δημιουργία ελεύθερης ζώνης γύρω από τη «Βρωμολίμνη», η οποία παραμένει εκτός Σχεδίου και απολαμβάνει, ως υγρότοπος, αυξημένης προστασίας συνεπεία της εντάξεώς της στον οικείο κατάλογο. Επιπλέον, προτείνεται η οπτική 17 / 28

18 απομόνωση του υγροτόπου. Παράλληλα, υφίσταται πρόβλεψη για εκπόνηση νέας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και καθορισμό νέων περιβαλλοντικών όρων στο επόμενο στάδιο υλοποίησης του Σχεδίου. Ίδια, άλλωστε, πρόβλεψη περιέχεται και στο ΕΣΧΑΔΑ (άρθρο 3), στο οποίο αναφέρεται, περαιτέρω, ότι στην πολεοδομική μελέτη που θα εκπονηθεί πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για τον κατά το δυνατόν καλύτερο τρόπο συνδυασμό (από την άποψη του μεγέθους, της διαμόρφωσης και της οικολογικής και πολεοδομικής λειτουργικότητας) των ελεύθερων χώρων στην υπό πολεοδόμηση περιοχή του δημοσίου ακινήτου και των ελευθέρων ζωνών γύρω από τα σημαντικά στοιχεία του περιβάλλοντος, όπως η «Βρωμολίμνη». Εξάλλου, α) ούτε η «Βρωμολίμνη» ούτε οι άλλοι δύο υγρότοποι («Άκολη» και «Σαβούρα» ή «Αυλάκι») της περιοχής του Ερημίτη, οι οποίοι είναι σε ικανή απόσταση από το επίμαχο δημόσιο ακίνητο, είναι ενταγμένες στο δίκτυο NATURA ως ενδιαιτήματα της βίδρας, σε αντίθεση με τις λιμνοθάλασσες «Αντινιώτη» και «Κορισσίων», β) η βίδρα δεν συναγελάζεται αλλά διαβιώνει κατά μόνας, γ) η επικράτειά της είναι μεγάλη, πλησιάζοντας τα 40 χιλιόμετρα γραμμικά, δ) δεν προκύπτει σταθερή παρουσία της στη «Βρωμολίμνη» ούτε από τη ΣΜΠΕ ούτε από τη βιβλιογραφία που επικαλούνται οι αιτούντες (αντιθέτως, δεν γίνεται καθόλου αναφορά στην περιοχή Ερημίτη) και ε) δεν προκύπτει από τη βιβλιογραφία ούτε η μετακίνηση της βίδρας από τη λιμνοθάλασσα «Βουθρωτού» στην Κέρκυρα και η χρήση της «Βρωμολίμνης» ως διαδρόμου. Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν προκύπτει ότι η βίδρα χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο υγρότοπο («Βρωμολίμνη») ως σταθερό ενδιαίτημα αλλά η παρουσία της εκεί είναι σποραδική- εποχική και σχετίζεται με την αναζήτηση τροφής σε όλη την επικράτειά της, η οποία περιλαμβάνει το σύνολο των υγροτόπων της περιοχής. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την πρόνοια της ΣΜΠΕ για την προστασία της «Βρωμολίμνης» καταδεικνύουν ότι το ΕΣΧΑΔΑ δεν βρίσκεται σε κάποια αντίθεση προς το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος και τους λοιπούς κανόνες του κοινοτικού και του διεθνούς δικαίου, καθόσον λαμβάνεται η προσήκουσα πρόνοια για την προστασία του συγκεκριμένου είδους μέσα από μία πλήρως τεκμηριωμένη μελέτη ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα. Επομένως, κατά το σκέλος του αυτό, ο υπό εξέταση λόγος ακυρώσεως παρίσταται απορριπτέος το μεν ως αβάσιμος το δε ως απαράδεκτος, στο μέτρο που πλήσσει ευθέως την ανέλεγκτη ακυρωτικά τεχνική κρίση. Κατά τα λοιπά, ο ισχυρισμός ότι η απομάκρυνση της βίδρας από την περιοχή θα επιφέρει, μακροπρόθεσμα, την εξάλειψή της από τη λιμνοθάλασσα «Αντινιώτη» και την Κέρκυρα παρίσταται απορριπτέος προεχόντως ως αναπόδεικτος. Ομοίως αβάσιμος παρίσταται, άλλωστε, και ως προς το σκέλος του εκείνο που αφορά στα αποδημητικά πτηνά. Συγκεκριμένα, στη ΣΜΠΕ περιέχεται, καταρχάς, η εκτίμηση ότι η δόμηση- αστικοποίηση τμημάτων του δημοσίου ακινήτου και η επακόλουθη αύξηση της όχλησης εντός της περιοχής θα επηρεάσει τη χρήση της «Βρωμολίμνης» από 18 / 28