ΕΡΧΣΗΕΙ- ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΥΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΗΝ ΕΜΦΑΝΙΗ ΑΣΜΟΦΑΙΡΙΚΗ ΡΤΠΑΝΗ ΑΠΟ ΣΗ ΚΑΤΗ ΣΕΡΕΧΝ ΚΑΤΙΜΧΝ

Transcript

1 ΕΡΧΣΗΕΙ- ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΥΕΣΙΚΑ ΜΕ ΣΗΝ ΕΜΦΑΝΙΗ ΑΣΜΟΦΑΙΡΙΚΗ ΡΤΠΑΝΗ ΑΠΟ ΣΗ ΚΑΤΗ ΣΕΡΕΧΝ ΚΑΤΙΜΧΝ Πώς δημιοσργείηαι η αημοζθαιρική ρύπανζη από ηη καύζη ζηερεών κασζίμων; Τα ηειεπηαία δύν ρξόληα ζηα κεγάια αζηηθά θέληξα ηεο ρώξαο έρεη παξαηεξεζεί ζνβαξή αύμεζε ζηηο ηηκέο ηεο αέξηαο ξύπαλζεο ιόγσ ηεο ζηξνθήο ησλ πνιηηώλ ζε νηθνλνκηθόηεξεο κνξθέο ζέξκαλζεο, όπσο είλαη ε θαύζε ζηεξεώλ θαπζίκσλ. H θαύζε ζηεξεώλ θαπζίκσλ ζε ηδάθηα θαη ζόκπεο, παξάγεη κία πιεζώξα ρεκηθώλ ξύπσλ ζηελ αηκόζθαηξα, νη ζεκαληηθόηεξνη εθ ησλ νπνίσλ είλαη: - ηα αησξνύκελα ζσκαηίδηα - ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα (CO) - ηα νμείδηα ηνπ αδώηνπ (ΝΟX) - ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ (SO2) - νη πνιπθπθιηθνί αξσκαηηθνί πδξνγνλάλζξαθεο (PAΗ) - θαζώο επίζεο θαη έλαο κεγάινο αξηζκόο άιισλ ρεκηθώλ ελώζεσλ θαη ηρλνζηνηρείσλ νη πεξηζζόηεξνη εθ ησλ νπνίσλ είλαη επηδήκηνη γηα ηελ πγεία.

2 Η ζπζζώξεπζε ρεκηθώλ ξύπσλ ζηελ αηκόζθαηξα ζε ζπλδπαζκό κε ηηο θαηάιιειεο κεηεσξνινγηθέο ζπλζήθεο έρεη σο απνηέιεζκα νη αέξηνη ρεκηθνί ξύπνη λα εγθισβίδνληαη ζηα ρακειόηεξα ζηξώκαηα ηεο αηκόζθαηξαο, πξνθαιώληαο ην θαηλόκελν ηεο αηζαινκίριεο. Αμίδεη λα ζεκεησζεί όηη έλα παξαδνζηαθό ηδάθη εθιύεη ζηελ αηκόζθαηξα 30 θνξέο πεξηζζόηεξα αησξνύκελα ζσκαηίδηα από όηη έλαο θαιά ζπληεξεκέλνο θαπζηήξαο πνιπθαηνηθίαο 25 δηακεξηζκάησλ. Πξνεγνύκελεο κεηξήζεηο εθπνκπώλ ξύπσλ ζε πεξηνρέο ηνπ ιεθαλνπεδίνπ Αηηηθήο θαηέγξαςαλ κεγάιε αύμεζε ησλ αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ PM10 θαη PM2,5 θαηά ηε ρεηκεξηλή πεξίνδν. Τα Αησξνύκελα Σσκαηίδηα (Particulate Matter) είλαη έλαο γεληθόο όξνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη πνηθίιεο ελώζεηο πνπ ππάξρνπλ ζαλ μερσξηζηά ζσκαηίδηα, είηε σο πγξά ζηαγνλίδηα είηε σο ζηεξεή ύιε. Οη ηδηόηεηέο ηνπο είλαη δύζθνιν λα γεληθεπηνύλ επεηδή ηα ζσκαηίδηα απηά πεξηιακβάλνπλ πνιύ επξεία πνηθηιία ελώζεσλ πνπ πξνθύπηνπλ από δηάθνξεο δξαζηεξηόηεηεο. Γεληθά, σο πξνο ην κέγεζνο αλαθέξνληαη δύν ηαμηλνκήζεηο: ηα ιεπηά ζσκαηίδηα PM2,5 κε δηάκεηξν κηθξόηεξε ή ίζε ησλ 2,5κm θαη ηα κεγαιύηεξα ρνλδξόθνθθα ζσκαηίδηα PM10 κε δηάκεηξν κηθξόηεξε ή ίζε ησλ 10 κm θαη πξνθαλώο κεγαιύηεξα ησλ PM2,5. Ποιες είναι οι επιπηώζεις ζηην σγεία από ηη καύζη ζηερεών κασζίμων; Υπό ηηο θαηάιιειεο θαηξηθέο ζπλζήθεο ε θαύζε ζηεξεώλ θαπζίκσλ θαη ηδηαίηεξα ησλ αθαηάιιεισλ, απμάλεη ηα επίπεδα αηκνζθαηξηθήο ξύπαλζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ησλ ζπγθεληξώζεσλ ησλ αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ PM10 θαη PM2,5 επηδξώληαο επηβαξπληηθά ζηελ πγεία ηνπ πιεζπζκνύ. Η επηθηλδπλόηεηα ησλ αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ απμάλεη αληηζηξόθσο αλάινγα ηνπ κεγέζνπο ηνπο γηαηί επηηξέπεη ηελ επθνιόηεξε εηζπλνή ηνπο θαη είζνδν ηνπο ζηνπο πλεύκνλεο, ζπλζήθεο ηθαλέο λα πξνθαιέζνπλ αιινηώζεηο ζηα αλαπλεπζηηθά βξνγρηόιηα θαη ηηο θπςειίδεο. Οη αξλεηηθέο επηπηώζεηο ηεο αηζαινκίριεο ζηνλ αλζξώπηλν νξγαληζκό εμαξηώληαη επίζεο από ηε ρεκηθή ζύζηαζε ησλ αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ, ηε δηαιπηόηεηα ηνπο, ηνλ αξηζκό ησλ αλαπλνώλ θαη ηελ αηκαηηθή ξνή ζηνπο πλεύκνλεο.

3 Τηο πιένλ εππαζείο νκάδεο πιεζπζκνύ απνηεινύλ νη ειηθησκέλνη, ηα κηθξά παηδηά, νη έγθπεο θαη νη γπλαίθεο ζε πεξίνδν ινρείαο, θαζώο θαη ηα άηνκα κε ρξόληα αλαπλεπζηηθά θαη θαξδηνινγηθά λνζήκαηα. Σε εκέξεο όπνπ νη ηηκέο εθπνκπήο ξύπσλ είλαη ζεκαληηθά απμεκέλεο ή έρνπλ μεπεξάζεη ηα αλώηεξα θπζηνινγηθά όξηα, νη αζζελείο κε αλαπλεπζηηθό πξόβιεκα δύλαηαη λα παξνπζηάζνπλ επηδείλσζε ησλ ζπκπησκάησλ ηνπο, κε θίλδπλν λα εκθαλίζνπλ παξνμπζκό βξνγρηθνύ άζζκαηνο ή παξνμπζκό ηεο ρξόληαο απνθξαθηηθήο πλεπκνλνπάζεηαο. Τειεπηαίεο κειέηεο παξνπζηάδνπλ δεδνκέλα όπνπ ε καθξνρξόληα ζπζζώξεπζε θαη ε έθζεζε ησλ αηόκσλ ζηνπο ζπγθεθξηκέλνπο ξύπνπο, αλάινγα κε ηε ρεκηθή ηνπο ζύζηαζε, ελνρνπνηείηαη γηα ηελ εκθάληζε δηαθόξσλ κνξθώλ λενπιαζηώλ. Τα ζπλεζέζηεξα ζπκπηώκαηα πνπ πηζαλόλ λα εκθαλίζνπλ ηα άηνκα πςεινύ θηλδύλνπ από ηελ έθζεζε ηνπο ζηνπο αέξηνπο ξύπνπο είλαη: - Δύζπλνηα - Δπζθνξία ζην ζηήζνο - Εξεζηζκόο ηνπ θάξπγγα - Εξεζηζκόο ξηλόο θαη νθζαικώλ - Αδπλακία, έληνλε θόπσζε Tι πρέπει να κάνω ζε περίπηωζη ποσ παροσζιάζω αναπνεσζηικό πρόβλημα λόγω ηης αιθαλομίτλης ; Άηνκα κε γλσζηό ηζηνξηθό αλαπλεπζηηθνύ ή θαξδηνινγηθνύ λνζήκαηνο, νη ειηθησκέλνη, ηα κηθξά παηδηά, νη έγθπεο θαη νη γπλαίθεο ζε θαηάζηαζε ινρείαο ζπληζηάηαη λα πεξηνξίζνπλ ηηο έληνλεο θαη επίπνλεο ζσκαηηθέο δξαζηεξηόηεηεο ζηνπο εμσηεξηθνύο ρώξνπο, ηδηαίηεξα εάλ απηνί είλαη πνιπζύρλαζηνη. Αζζελείο νη νπνίνη ιακβάλνπλ αγσγή γηα ρξόληα πξνβιήκαηα δύλαηαη λα εκθαλίζνπλ επηδείλσζε ησλ ζπκπησκάησλ ηνπο θαη πηζαλόλ λα απαηηεζεί ηξνπνπνίεζε ησλ δόζεσλ ηεο ζεξαπείαο ηνπο. Σε θάζε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα επηθνηλσλήζνπλ κε ηνλ γηαηξό ηνπο γηα λα ηνλ ζπκβνπιεπηνύλ.

4 Πώς να μειώζοσμε ηην αέρια ρύπανζη από ηην καύζη ζηερεών κασζίμων; Πξνηηκήζηε λα ρξεζηκνπνηείηε σο θύξηα πεγή ζέξκαλζεο θπζηθό αέξην ή πεηξέιαην έλαληη ηεο θαύζεο ζηεξεώλ θαπζίκσλ (ηδάθη, μπιόζνκπεο θιπ). Επηιέμεηε μπιόζνκπα ή ηδάθη πνπ λα έρεη πξνδηαγξαθέο πνιύ θαιήο θαύζεο ζηεξεώλ θαπζίκσλ ώζηε λα ππάξρνπλ κεησκέλεο εθπνκπέο ηνμηθώλ ξύπσλ. Σπληεξείηε ζπρλά ηηο ζόκπεο ζαο, δηαζθαιίδνληαο ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηνπο. Καιό ζα ήηαλ λα πξαγκαηνπνηείηαη έιεγρνο ηεο ζόκπαο από εηδηθεπκέλν ηερληθό ηνπιάρηζηνλ κηα θνξά ην ρξόλν. Δηαηεξήζηε θαζαξή ηελ θακηλάδα ζαο. Μεηώζηε ηε ρξήζε ηνπ ηδαθηνύ ή ηεο μπιόζνκπαο ηηο εκέξεο κε πςειή ζπγθέληξσζε αηκνζθαηξηθώλ ξύπσλ. Ποια ζηερεά καύζιμα πρέπει να καίμε και ποια ότι; Φξεζηκνπνηήζηε μεξά μύια (όρη ρισξά). Κόςηε θαη απνζεθεύζεηε ηα μύια ζε ρώξν ρσξίο πγξαζία, γηα ηνπιάρηζηνλ έμη κήλεο πξηλ ηα ρξεζηκνπνηήζεηε γηα θαύζε. Τνπνζεηήζηε αξαηά ηα μύια ζηε ζπζθεπή θαύζεο, έηζη ώζηε λα επηηξέπεηαη ε ειεύζεξε θπθινθνξία ηνπ αέξα αλάκεζά ηνπο. Πξνηηκήζηε λα θαίηε κηθξά θνκκάηηα μύινπ θαζώο ζπληζηνύλ απνδνηηθόηεξε θαη θαιύηεξε πεγή ζέξκαλζεο. σνιζηάηαι ασζηηρά ε απνθπγή θαύζεο βακκέλσλ ή βεξληθσκέλσλ μύισλ, θαζώο νδεγνύλ ζε εθπνκπή ηνμηθώλ αεξίσλ. σνιζηάηαι ασζηηρά ε απνθπγή θαύζεο νηθηαθώλ απνξξηκκάησλ, ραξηνληνύ, πιαζηηθώλ, αθξσδώλ πιηθώλ, πεξηνδηθώλ, πιηθώλ ζπζθεπαζίαο, ρεκηθώλ πξνζαλακκάησλ, θαζώο νδεγνύλ ζηελ παξαγσγή βιαβεξώλ γηα ηελ πγεία ρεκηθώλ ελώζεσλ.

5 σνιζηάηαι ασζηηρά ε απνθπγή θαύζεο θόληξα πιαθέ, πξηνληδηνύ ή μύινπ πνπ πεξηέρεη θόιια σνιζηάηαι ασζηηρά ε απνθπγή θαύζεο πγξνύ, ζάπηνπ ή κνπριηαζκέλνπ μύινπ. σνιζηάηαι ασζηηρά ε απνθπγή ρξήζεο μπιείαο εκπνηηζκέλεο κε ρεκηθά, πνπ απνζθνπνύλ ζε αξγή θαύζε, εύθνιν άλακκα θιπ. Σι άλλο θα μπορούζαμε να κάνοσμε για να μειώζοσμε ηην έκθεζη ζηη ρύπανζη ζηον εζωηερικό τώρο; Ο αεξηζκόο ηνπ εζσηεξηθνύ ρώξνπ κπνξεί λα κεηώζεη ζεκαληηθά ηηο ζπγθεληξώζεηο αησξνύκελσλ ζσκαηηδίσλ ζην ζπίηη. Έλα αλνηθηό παξάζπξν ζηνλ εζσηεξηθό ρώξν κπνξεί λα κεηώζεη ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα κέρξη 85%. Η ρξήζε εμειηγκέλσλ ζνκπώλ επλνεί ηελ πιήξε θαύζε ησλ ζηεξεώλ θαπζίκσλ, απμάλνληαο ηελ παξαγόκελε ζεξκόηεηα θαη κεηώλνληαο ηα επηβιαβή παξαπξντόληα (ζόκπεο πςειήο απόδνζεο / ρακειώλ εθπνκπώλ). Φξεζηκνπνηώληαο εμειηγκέλεο ζόκπεο έρνπλ επηηεπρζεί κεηώζεηο από 40-85% ζηηο ζπγθεληξώζεηο ησλ PM10, PM2,5 θαη ηνπ CO. Η αληηθαηάζηαζε ησλ παιαηώλ ζνκπώλ κε εμειηγκέλεο ζόκπεο κπνξεί λα έρεη σο απνηέιεζκα ηε κείσζε ησλ νμέσλ αλαπλεπζηηθώλ παζήζεσλ από 24-64%. Η κείσζε ηεο ζσκαηηδηαθήο ξύπαλζεο ζε εζσηεξηθνύο ρώξνπο ρξεζηκνπνηώληαο πγξαέξην σο θαύζηκν θπκαίλεηαη από 50-90%.