Μπιν Λάντεν. Πώς τα Μέσα κάλυψαν τον θάνατό του

Transcript

1 Πώς τα Μέσα κάλυψαν τον θάνατό του

2 Τις τρείς πρώτες ημέρες μετά τον θάνατο (death) του Μπιν Λάντεν, Παραδοσιακά και Νέα Μέσα ασχολήθηκαν με τις πολιτικές επιπτώσεις του γεγονότος

3 Τι συνέβη, τι σκέφτονται οι άνθρωποι, τι αισθάνονται, τι φοβούνται κυριάρχησαν στα Παραδοσιακά Μέσα (mainstream), στο Φέισμπουκ, στο Τουίτερ, στην μπλογκόσφαιρα + εκτεταμένη συζήτηση στα συμμετοχικάκοινωνικά (social) μέσα μήπως το γεγονός είναι ψεύτικο. Η διαφοροποίηση σημειώθηκε πολύ γρήγορα. Διαφορετικό περιεχόμενο για κάθε μέσο.

4

5 Το δεύτερο θέμα στο Twitter/Facebook με ποσοστό 17% αν υπάρχουν αποδείξεις για τον θάνατο. Δεύτερο θέμα στην μπλογκόσφαιρα (13%) οι φόβοι για αντίποινα, τρίτο θέμα (10%) η απάτη (hoax)

6 Mainstream Μέσα 1.Αφήγηση (reconstructing) της επιχείρησης των κομμάντος (ρεπορτάζ) 2. Οι διεθνείς και εσωτερικές αντιδράσεις (ρεπορτάζ-ανάλυση)

7

8

9

10

11 Μεθοδολογία Επεξεργασία news stories blog posts 6,9 εκ. Posts on Twitter, Facebook Από 1 Μαίου έως 4 Μαίου

12 Σπιτι The Economist Στην πράσινη αυλόπορτα του Μπιν Λάντεν, τρεις αστυνομικοί προσπαθούν αμήχανοι να αντιμετωπίσουν τις ορδές του διεθνούς Τύπου. Ως το απόγευμα της περασμένης Κυριακής, το μέρος αυτό ήταν το μυστικό καταφύγιο του πλέον καταζητούμενου άνδρα στον κόσμο, αλλά τώρα το νούμερο 25 της ήσυχης γειτονιάς έχει βρεθεί στο επίκεντρο της διεθνούς προσοχής.

13 Σπιτι Αν εξαιρέσει κανείς το αγκαθωτό συρματόπλεγμα και τον ψηλό τοίχο (που τώρα έχει ρωγμές και τρύπες) ο αριθμός 25 δεν διαφέρει πολύ από τα άλλα μεγάλα σπίτια στην απέναντι πλευρά των χωραφιών. Οι γείτονες αναφέρουν ότι ο γαλατάς άφηνε το γάλα κάθε πρωί στην πόρτα χωρίς να χτυπήσει το κουδούνι. Στη στέγη δεν υπάρχει δορυφορικό πιάτο, ούτε φαίνονται να υπάρχουν κλιματιστικά.

14 Σπιτι Ο Μπιν Λάντεν πέρασε τις τελευταίες μέρες και μήνες του ζώντας άνετα κάθε μέρα γίνονταν στο σπίτι διανομές εφημερίδων και φαγητού αλλά όχι πολυτελώς. Οι λιγοστές εικόνες που δημοσιοποιήθηκαν από το εσωτερικό του σπιτιού, δείχνουν ένα δωμάτιο με απλή επίπλωση. Οι εικόνες αυτές ελήφθησαν με κινητό τηλέφωνο, χωρίς να διευκρινίζεται από ποιον, και εστάλησαν σε αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο. Οι ντόπιοι λένε ότι στο σπίτι έμεναν αρκετά παιδιά, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες δύο ήταν παιδιά του Μπιν Λάντεν και πολλά άλλα παιδιά των ανιψιών του. Κανένα όμως δεν πήγαινε σχολείο στην περιοχή. Στο σχολείο «Smart Roots Montessori», που βρίσκεται στο τέρμα του απέναντι χωραφιού, δεν φαίνεται να φοιτούσε κανένα παιδί των Μπιν Λάντεν.

15 Σπιτι Ολοι οι γείτονες αναφέρουν ότι οι κάτοικοι ήταν πολύ εσωστρεφείς. Οι μόνοι που πηγαινοέρχονταν με ένα αυτοκίνητο Suzuki ήταν δύο άνδρες που, όπως λέει η γειτονιά, κατάγονταν από το Γουαζιριστάν. Πολλοί στη γειτονιά φαίνονται να μη δουλεύουν για τα προς το ζην. Κάποιοι κάτοικοι της περιοχής είναι πλούσιοι απόστρατοι και άλλοι υποστηρίζονται από συγγενείς που εργάζονται στον Περσικό Κόλπο.

16 Σπιτι Κανείς δεν αναφέρει άλλες επισκέψεις στον αριθμό 25. Πάντως, το παρακείμενο νοσοκομείο μπορεί να είχε φανεί χρήσιμο στον νεφροπαθή Μπιν Λάντεν. Σε μικρή απόσταση με τα πόδια βρίσκεται και η στρατιωτική ακαδημία του Πακιστάν. Οι ντόπιοι λένε ότι η αστυνομία πραγματοποιεί τακτικούς ελέγχους στην περιοχή, τσεκάροντας τις ταυτότητες των κατοίκων και ερευνώντας μερικές φορές και σπίτια.

17 Σπιτι Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι αυτό το σπίτι πέρασε χρόνια απαρατήρητο. Το πιο εξευτελιστικό για τον ισχυρό άνδρα του Πακιστάν, τον στρατηγό Ασφάκ Καγιάνι, είναι ότι την περασμένη εβδομάδα βρισκόταν στην άλλη πλευρά του χωραφιού και μιλούσε στην στρατιωτική ακαδημία καυχώμενος ότι το Πακιστάν έχει τσακίσει την τρομοκρατία. Εν τω μεταξύ, ο Μπιν Λάντεν βρισκόταν τόσο κοντά στον στρατηγό, που αν φώναζε θα τον άκουγε.

18 Σπίτι Στο γειτονικό χωράφι, μαθητές και εξίσου ενθουσιασμένοι ξένοι ανταποκριτές μαζεύουν μαύρα μεταλλικά θραύσματα του ελικοπτέρου που συνετρίβη στη διάρκεια της επιχείρησης εξόντωσης του Μπιν Λάντεν. Τα υπόλοιπα στοιχεία σχετικά με την επιχείρηση επίσης εξαφανίζονται με ταχείς ρυθμούς. Κάποιοι λένε ότι λίγο μετά την επιχείρηση, οι πακιστανικές υπηρεσίες μάζεψαν τους μάρτυρες και τους γείτονες καθώς και αυτούς που είχαν μιλήσει πολύ στον Τύπο. Οι μάρτυρες που μιλούσαν πολύ τις πρώτες ώρες, εν συνεχεία σώπασαν.

19 Κομμάντος Σκύλος The New York Times Η ταυτότητα των Αμερικανών κομάντο που εφόρμησαν στο Αμποταμπάντ και σκότωσαν τον Οσάμα μπιν Λάντεν καλύπτεται από πέπλο μυστηρίου. Ακόμα πιο πυκνό μυστήριο περιβάλλει τον κάπως «παράταιρο» σύντροφό τους: έναν ειδικά εκπαιδευμένο σκύλο.

20 Κομμάντος Σκύλος Δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για το γενναιότερο τετράποδο των ΗΠΑ. Κατά πάσα πιθανότητα είναι γερμανικό ποιμενικό ή βελγικό μαλινουά. Η δε «συμμετοχή του» στην αποστολή υποδεικνύει την εξάρτηση που έχουν πλέον οι ένοπλες δυνάμεις από τον «καλύτερο φίλο του ανθρώπου». Οι υπηρεσίες του, άλλωστε, είναι ανεκτίμητες σε μία εποχή που εκρηκτικοί μηχανισμοί προκαλούν τα δύο τρίτα των θανάτων των στρατιωτών. Τα σκυλιά μπορούν να εντοπίσουν τις βόμβες καλύτερα από οτιδήποτε.

21 Κομμάντος Σκύλος Δεν αποκλείεται το σκυλί να μεταφέρθηκε στο κρησφύγετο του Λάντεν για την περίπτωση που ο επικεφαλής της Αλ Κάιντα θα είχε προσπαθήσει να κρυφτεί σε λαγούμι ή μυστικό δωμάτιο του σπιτιού. Πιθανώς, να χρειαζόταν να καθηλώσει οποιονδήποτε προσπαθούσε να διαφύγει τα πρώτα λεπτά της επιχείρησης. Τα σκυλιά, ως γνωστόν, αναπτύσσουν ταχύτητα διπλάσια από τον άνθρωπο.

22 Κομμάντος Σκύλος Ορισμένοι σκύλοι αρκεί να πηδήσουν πάνω στον ύποπτο για να τον ρίξουν στο έδαφος. Αλλοι εκπαιδεύονται να δαγκώνουν τον επίδοξο δραπέτη στα χέρια ή τα πόδια κρατώντας τον ακίνητο. Οπως και να έχει, όμως, είναι πολύ δύσκολο να ξεφύγει κάποιος από ένα σκυλί. Σήμερα οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποιούν σε Ιράκ και Αφγανιστάν 600 σκυλιά, αριθμός που θα αυξηθεί τον ερχόμενο χρόνο. Ιδιαίτερα δημοφιλή με τους οπλίτες είναι τα λαμπραντόρ, που συνήθως προπορεύονται αρκετά μέτρα από την περίπολο ελέγχοντας τον δρόμο.

23 Κομμάντος Σκύλος Το 2009 ο σκύλος Ρέμκο τιμήθηκε μετά θάνατον με Ασημένιο Αστρο, το ανώτατο παράσημο του Πολεμικού Ναυτικού για τη βοήθεια που παρήχε στους «συστρατιώτες του». Η εκπαίδευση των σκύλων που συμμετέχουν σε ειδικές επιχειρήσεις καλύπτεται από απόλυτη μυστικότητα.

24 Κομμάντος Σκύλος Πέρυσι οι κομάντος του Πολεμικού Ναυτικού αγόρασαν για τα σκυλιά τους τέσσερα αδιάβροχα «γιλέκα» έναντι δολαρίων. Αυτά είναι εξοπλισμένα με κάμερα υπέρυθρων ακτίνων και διόπτρες νυχτερινής όρασης. Οι χειριστές τους μπορούν να δουν στις μικρές οθόνες τι ακριβώς βλέπει το σκυλί από απόσταση δεκάδων μέτρων και επικοινωνούν μαζί του με τη βοήθεια μεγαφώνου. Ο αμερικανικός στρατός χρησιμοποιεί πολλές ράτσες σκυλιών, αλλά τα πιο διαδεδομένα είναι τα λυκόσκυλα και τα βελγικά Μαλινουά.

25 Βιάγκρα Φυσικό...Βιάγκρα περιείχε το φαρμακείο του 54χρονου Οσάμα Μπιν Λάντεν. Σύμφωνα με το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο NBC, το οποίο έχει στα χέρια του μια λίστα με τα φάρμακα που βρέθηκαν στη βίλα του Αμποταμπάντ, ανάμεσα σ' αυτά ήταν σιρόπι Avena το οποίο παρασκευάζεται από εκχύλισμα βρώμης και πωλείται τόσο ως φυσικό αφροδισιακό, όσο και ως φάρμακο για το στομάχι.

26 Βιάγκρα Οι πακιστανικές αρχές βρήκαν επίσης φάρμακα για υψηλή πίεση, έλκος, έρπη ζωστήρα, καθώς και αρκετά σκευάσματα για παιδιά για τον πόνο στο αυτί, ίωση και βήχα. Δεν βρέθηκε όμως κανένα φάρμακο που να θεραπεύει χρόνιες ασθένειες, διαψεύδοντας την πληροφορία που κυκλοφορούσε επί χρόνια ότι ο Μπιν Λάντεν υπέφερε από πρόβλημα στα νεφρά και χρειαζόταν αιμοκάθαρση.

27 Βιάγκρα Η πέμπτη και νεότερη σύζυγος του αρχιτρομοκράτη, η 29χρονη Αμάλ Αχμεντ Αμπντουλφατάχ, η οποία ήταν μαζί του την ώρα που εισέβαλαν οι αμερικανοί κομάντος τραυματίζοντάς τη στο πόδι, είπε στους πακιστανούς αξιωματούχους ότι ο αρχιτρομοκράτης «δεν ήταν ούτε αδύναμος ούτε ασθενικός. Πίστευε στα φυσικά φάρμακα».

28 Βιάγκρα Η Αμάλ, που κατάγεται από την Υεμένη και ήταν μόλις 17 όταν παντρεύτηκε τον Μπιν Λάντεν, πρόσθεσε ότι ο σύζυγός της είχε αναρρώσει πλήρως από τις δυο εγχειρίσεις στα νεφρά στις οποίες είχε υποβληθεί στο νότιο Αφγανιστάν, πριν από 10 και πλέον χρόνια. Η βρετανική «Telegraph» αναφέρει ότι οι Σαουδάραβες είχαν προσπαθήσει να δηλητηριάσουν τον αρχηγό της Αλ Κάιντα το 1999 και οι τοξίνες εκείνου του δηλητηρίου είχαν πειράξει τα νεφρά του. Η Αμάλ πρόσθεσε ότι προσπαθούσε να θεραπευτεί με φυσικά φάρμακα, κυρίως τρώγοντας πολύ καρπούζι.

29 Βιάγκρα Δίνοντας μια εικόνα της ζωής που έκανε με τον Μπιν Λάντεν, είπε ότι οι δυο τους είχαν πέντε χρόνια να βγουν έξω από τους ψηλούς τοίχους με το αγκαθωτό σύρμα της βίλας. Πρόσθεσε ότι τη νύχτα της Πρωτομαγιάς, είχαν μόλις πέσει στο κρεβάτι και κλείσει το φως όταν άκουσαν τους πρώτους πυροβολισμούς από τους αμερικανούς κομάντος.

30 Βιάγκρα Πριν ο Μπιν Λάντεν προλάβει να πιάσει το Καλάσνικοφ που είχε δίπλα του - και που πιστεύεται ότι ήταν εκείνο το Καλάσνικοφ που είχε πάρει από σοβιετικό αξιωματικό στο Αφγανιστάν στη δεκαετία του '80 - οι κομάντος εισέβαλαν στο δωμάτιό τους.

31 Βιάγκρα Σύμφωνα με τους «New York Times», ο ιδρυτής της Αλ Κάιντα περνούσε πολλές ώρες στον υπολογιστή του και βασιζόταν σε αγγελιοφόρους για να του φέρνουν συσκευές αποθήκευσης δεδομένων (USB) με πληροφορίες από τον έξω κόσμο. Η κάποτε μεγάλη στρατιά από άραβες σωματοφύλακες που τον περιτριγύριζαν είχε περιοριστεί σε έναν έμπιστο πακιστανό αγγελιοφόρο και τον αδερφό αυτού - οι οποίοι αναλάμβαναν επίσης να αγοράζουν κατσίκες, πρόβατα και Κόκα Κόλα για το σπίτι.

32 Βιάγκρα «Ενώ ο κόσμος του είχε συρρικνωθεί σε δυο εσωτερικά δωμάτια και μια καθημερινή βόλτα στην αυλή του, τον Μπιν Λάντεν τον σέβονταν στο σπίτι του - οι τρεις γυναίκες του, τα παιδιά του και ο στενός κύκλος των πιστών του», αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα. Ο ίδιος δεν έκανε δουλειές σπιτιού ούτε περιποιόταν τις αγελάδες που έβοσκαν στον κήπο στη νότια πλευρά της βίλας, όπως οι άλλοι άντρες που ζούσαν εκεί. Στην πλευρά του κήπου όπου καλλιεργούσαν λαχανικά, ο ανταποκριτής του CNN που μπήκε στη βίλα εντόπισε πολλά δενδρύλλια χασίς δίπλα στα λάχανα και τις πατάτες.

33 Βιάγκρα Πολλά παραμένουν άγνωστα για την ζωή του Μπιν Λάντεν τα τελευταία χρόνια, όμως πληροφορίες που διαρρέουν από αμερικανούς και πακιστανούς αξιωματούχους περιγράφουν έναν απομονωμένο άνθρωπο που ίσως βαριόταν αρκετά και ηγείτο της οικογενειακής ζωής του ενώ παράλληλα σχεδίαζε τρομοκρατικές επιθέσεις και έγραφε στα σημειωματάριά του για την επιθυμία του να σκοτώσει περισσότερους Αμερικανούς.

34 Βιάγκρα «Στον πατέρα μου δεν αρέσει να μένει μέσα μήνας μπαίνει μήνας βγαίνει διότι είναι άνθρωπος που αγαπάει πολύ τη φύση», έγραψε ο γιος του, Ομάρ Μπιν Λάντεν, σε το «Αν όμως έπρεπε να πω τι θα χρειαζόταν για να επιζήσει, θα έλεγα ψωμί και νερό. Θα έκανε εσωτερικές σκέψεις και θα κρατούταν απασχολημένος με το μυαλό του».

35 Βιάγκρα Σύμφωνα με τις πακιστανικές αρχές, ο αγγελιοφόρος και ο αδερφός του - που χρησιμοποιούσαν τα ψευδώνυμα Αρσάντ Καν και Ταρίκ Καν, ενώ ο πρώτος κυκλοφορούσε και ως Αμπου Αχμεντ αλ-κουβέιτι - ήταν γιοι ενός παλαιού φίλου του Μπιν Λάντεν. Μάλιστα ο γιος του αρχιτρομοκράτη, Χαλίντ, που επίσης σκοτώθηκε κατά την επιδρομή των αμερικανών κομάντος, ήταν παντρεμένος με μια από τις αδερφές των Καν.

36 Βιάγκρα Πιστεύεται ότι και μια γυναίκα σκοτώθηκε στην ανταλλαγή πυροβολισμών ανάμεσα στους κομάντος και τον αγγελιοφόρο, πιθανώς μία γιατρός αραβικής καταγωγής που ζούσε στη βίλα του Αμποταμπάντ.

37 Βιάγκρα Οι αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι την τελευταία πενταετία ο Μπιν Λάντεν ηχογραφούσε γύρω στα έξι ηχητικά μηνύματα τον χρόνο. Επειδή η βίλα δεν διέθετε σύνδεση με Ιντερνετ ούτε τηλεφωνική γραμμή, ο αρχιτρομοκράτης τα αποθήκευε σε USB το οποίο περνούσε από αγγελιοφόρο σε αγγελιοφόρο μέχρι να φτάσει στο Αλ Σαχάμπ, την οργάνωση που χειριζόταν την «προβολή» της Αλ Κάιντα. Εκεί συνδύαζαν τον ήχο με φωτογραφίες του αρχιτρομοκράτη, υποτιτλισμένη μετάφραση, ρήσεις του Κορανίου και άλλα «στολίδια» και το τελικό προϊόν κυκλοφορούσε στα μέσα ενημέρωσης προς αναμετάδοση.

38 Βιάγκρα Η απουσία σωματοφυλάκων από τη βίλα του Αμποταμπάντ εξηγείται: ο αρχιτρομοκράτης δεν ήθελε να τραβήξει την προσοχή στο κρησφύγετό του. Ομως η πλήρης απουσία εναλλακτικής οδού διαφυγής ή έστω ενός κρυφού δωματίου δεν μπορεί να εξηγηθεί παρά μόνο ως εξής: κάποια στιγμή - δεν είναι γνωστό πότε - η καθημερινή ρουτίνα χαλάρωσε την επαγρύπνηση.